10-10-1983    Paul van Soomeren Vandalisme, een drieluik: cijfers, achtergronden, aanpak – Vandalisme, een drieluik: cijfers, achtergronden, aanpak

het tijdschrift voor de politie

Redactie

Th.A.J. Blom, Hoofdcommissaris van Politie te Haarlem, Hoofd redacteur;

Mr. G.H.S.P.M. Bijvoet, hoofdinspecteur van politie, secretaris Centrale Politie Surveillance Commissie;

Mr. M.A.A. van Capelle, Officier van Justitie te Utrecht;

Drs. MAP. Dierckx, dir. Officier der Rijkspolitie, 3e klasse, hoofd Algemene dienst van het district Roermond;

Mej. L. ter Haar, Hoofdinspectrice, chef afdeling Recherche te Nijmegen;

Drs. H.J. Heyboer, docent criminologie te Heerlen;

O.M. de Jaeger, Commissaris van Politie, hoofd van de Staf- en beheersdienst te Eindhoven.

Mevr. E.L.A.M. de Kerf, dir. Officier der Rijkspolitie 3e klas, hoofd bijzondere opleidingen aan de Rechercheschool te Zutphen;

N. Laterveer, chef bureau voorlichting van gemeentepolitie 's-Gravenhage;

Drs. E.E. Nordholt. Commissaris van Politie, hoofd afdeling surveil­

lance en verkeer te Groningen.

J. van Straten, Hoofdcommissaris van Rijkspolitie, hoofd van de Centrale Recherche Informatie Dienst te 's-Gravenhage.

Adres redactie en secretariaat

Hoofdbureau van Politie te 2011 JC Haarlem, Koudenhorn 2.

Druk

Janssenlprint B.V., Nijmegen.

Uitgever

Gouda Quint b.v. (S. Gouda Quint - D. Brouwer en Zoon) Postbus 1148, 6801 MK Arnhem (tel. 085-454762)

Vormgeving omslag en basis lay-out

Eija Stevenhagen

Administratie

Libresso b.v. Distributiecentrum voor boeken en tijdschriften, Postbus 23, 7400 GA Deventer. Tel. 05700-91922

Abonnementsprijs

f54,-/losse nr. prijsf6,80. Verschijnt maandelijks.

Inbindband, f 13,35 excl. verzendkosten (bestelnr. 9002423013)

Nieuwe abonnementen

Abonnementen kunnen op elk gewenst tijdstip ingaan. Voor het resterende gedeelte van het jaar wordt een evenredig deel van de abonnementsprijs in rekening gebracht. Het abonnement wordt jaarlijks in het eerste kwartaal gefaktureerd.

Adreswijzigingen

Bij wijziging van naam en/of adres verzoeken wij U een gewijzigd adresbandje toe te zenden aan Libresso b.v .. Postbus 23, 7400 GA Deventer.

Beëindiging abonnement

Abonnementen kunnen tot uiterlijk 31 december van het lopende abonnementsjaar worden opgezegd. Bij niet-tijdige opzegging wordt het abonnement automatisch voor een jaar verlengd.

Betalingen

Gebruik voor Uw betalingen bij voorkeur de te ontvangen stortings­

acceptgirokaarten. Dit vergemakkelijkt de administratieve verwer­

king.

Advertenties

Staverenstraat 13, 7418 CJ Deventer. Tel. 05700-91128 of 91129.

inhoud

445 Va n de redact ie

449 De drie E's va n de crimi n a l iteits­

bestrijdi ng 455 Va ndalisme

467 Va ndalis me: e erst wete n wat er a a n de h a nd is

472 Baldad i g h e id - straa tsc h e nderij - va ndalism e

479 B u ro HALT in Rotterda m 484 Va n d a l i sme e n strafrechte l ijke

ve rvolg i ng

492 Ove r geruchten en voorl ichting 497 De politie en de strafrechte l ij ke h a ndhaving van de rechtsorde 506 G e lezen ... ge hoord

51 0 Pol itie n i e uws perso n a l i a 51 3 Uit de tijdsc h rifte n 521 Wij ontvi ngen

527 Po l iti e nieuws Inter nationaal 528 Nie uws uit België

529 G emengd n ie uws 532 Industrieel n i e uws

FOTO VOORPAG INA

De Security-beurs 1983 zal weer veel belangstellen­

den trekken. De Themadag 'Vandalisme - is er iets aan te doen' hopelijk evenzeer.

WAARSCHIJNLIJK KUNT ^U OOK

PROFITEREN VAN HOGERE SPAARRENTE PWS ^25% PREMIE.

WERKT

BIJ DE POLITIE?

OF IN HET ONDERWIJS?

OF BIJ DE BRANDWEER?

OF IN EEN ANDER OVERHEIDSVERBAND?

Postgiro/rijkspostspaarbank kent een spaarvorm die goed is voor extra hoge rente plus een - belastingvrije! - premie van liefst

25%.

Die spaarvorm wordt RAS

genoemd. R.AS. staat voor (Rijks) Ambtenaren S paren en is de overheids-tegenhanger van wat in het partikulier bedrijfsleven bekend staat als het zgn. ' gepremieerde bedrijfssparen'.

Als u van R.AS. wilt profiteren, moet u aan de volgende criteria voldoen:

U moet, de naam zegt 't

al,

zijn in overheidsverband.

Dat wil zeggen dat u in vaste dienst moet zijn of een arbeidsovereenkomst dient te hebben.

Daarnaast moet u minstens

116

maand werkzaam zijn ( in het onderwijs

20

uren per week), terwijl uw basissalaris per maand niet hoger mag zijn dan het maximum van schaal

103 .

Via onderstaande bon kunt u nadere informatie inwinnen, ook als u twijfelt of u in de R.AS.-regeling valt.

En als u liever belt, het 'R.AS.-nummer' van postgiro/rijkspostspaarbank is

020 -5912195.

i---î

I Ik wil graag meer weten over het I I (Rijks) Ambtenaren Sparen met hogere I I rente plus

25%

I u mij een folder te sturen. I

I I

I Naam: ^{_________ _}

I Straat: __________ _

I I Postcode/Plaats: ^--- Deze coupon kan in een envelop - zonder postzegel- verzonden worden aan:

Postgiro/rijkspostspaarbank, I I

I

I I Postbus

41900, 1009

i •

I A2/TYP39

�

L

�

442

IlluBO IIIA'arma

divisies van ISS Securisystem bv

• Portiersdiensten • Elektronische inbraakbeveiliging

• Mobiele surveillance • Elektronische brandbeveiliging

• Objektbewaking • Elektronische toegangscontrole

• Winkelsurveillance • Gesloten T. V.-circuit

• Bedrijfsbewaking • Overvalbeveiliging

• Stil-alarm-centrale • Procesbewaking

Erkend door Ministerie van Justitie en lid van Vereniging Partikuliere Beveiligingsorganisaties

Erkend door UNETO Lid van NVOB

Specialisten in beveiliging sinds 1933

Alarmcentrale:

Utrechtseweg 312 3731 GD De Bilt Tel.: 030-318000

Kantoor Amsterdam:

Ditlaar 5

1066 EE Amsterdam Tel.: 020-159715 Telex: 50041 ISSAL

Kantoor 's-Hertogenbosch:

Tinnegieterstraat 11-13 5232 BL 's-Hertogenbosch Tel.: 073-420525

.�

"

� BERGH brandkasten

"-

7041 GA 's-Heerenberg

GEMEENTE HARDENBERG

Hardenberg is een gemeente van ± 32.000 inwo­

ners, met een oppervlakte van bijna 1 8.500 hectare en gelegen in het - aan natuurschoon rijke - noordoosten van de provincie Overijssel. De ge­

meente vervult een centrumfunctie in Noord-Oost Overijssel. Uitstekende voorzieningen op het gebied van wonen, onderwijs, winkelen, sport en recreatie maken Hardenberg tot een aantrekkelijke woongemeente.

Wegens benoeming elders is vacant de functie van

KORPSCHEF VAN GEMEENTEPOLITIE

(Hoofdinspecteur, ambt. 1 e klasse) Een gesprek met een uit het personeel samen­

gestelde vertrouwenscommissie behoort tot de selectieproced u re.

Sollicitaties (met vermelding van "Kabinet" op de enveloppe) dienen binnen 1 4 dagen te worden ge­

richt aan:

de burgemeester van Hardenberg, postbus 500, 7770 BA Hardenberg, bij wie tevens inlichtingen kunnen worden ingewonnen (tel. 05232-62833).

Goorsestraat 1 2 telefoon 08346 -1 452

brandkasten archiefdeuren kluisdeuren

zware pantserkasten dol<umentenkasten muurkluizen

nachtkluizen enz.

FLOOR ROLLUIKEN EN HEKKEN

in staal en aluminium zijn van TOP kwaliteit in de klasse

en

van de TBBS-rolluik­

brochure en worden met TBBS/NVB-op­

leveringscertificaat rolluiken geleverd .

Door de vervaardiging in eigen fabriek kunnen wij U een snelle service en levering garande­

ren en zijn onze prijzen zeer scherp.

Ook adviseren en leveren wij U alle bouwkun­

dige voorzieningen.

Voor inlichtingen:

�a@@rr'

V@lY)Wlhl@t lbv

Industrieweg 18 - 3738 JX Maartensdijk Telefoon 03461 -3426

lid TBBS lid NVB

444

Ze zijn er, kant en klaar.

Aangepast aan de hoogste eisen.

En wij kunnen ze leveren, elke auto van ieder merk.

Beveiligd tegen alle risico's van vandaag en morgen.

Een gepantserde auto is geen overdreven luxe, het kan een zaak van levensbelang zijn.

Laat u veiligheidshalve alvast voorlichten.

PROTECTED CARS NEDERLAND B.Y.

Postbus 97655, 2509 GB Den Haag, Telefoon 070-281 1 89, Telex 31 1 59 TTP NL

*

VERHUUR ARMÛGROEP

^LEASING

Levering van alle typen en modellen personen- en bestelauto's.

VAN DE REDACTIE

Voor de 6e maal wordt - dit jaar van 10 tot en met 14 oktober - In het Jaarbeursgebouw te Utrecht de internationale veiligheidsbeurs SECURITY gehouden. De Bernhardhal zal dan wederom het internatio­

naal concentratiepunt zijn van vraag en aanbod voor alle sectoren van de beveiligingsindustrie.

Zoals bij deze manifestatie te doen gebruikelijk wordt door Security ook dit jaar tezamen met deredactie van Het Tijdschrift voor de Politie een speciale Politie-Studiedag georganiseerd, waarvoor ditmaal als thema is gekozen 'Vandalisme - is er iets aan te doen?'

Deskundige inleiders zullen dit vraagstuk bespreken en erover met de toehoorders discussiëren.

Deze politie-studiedag, maar in het bijzonder het onderwerp, dat daar zal worden besproken, een onderwerp dat de gemoederen van burgerij en politie in het bijzonder beheerst, heeft de redactie aanleiding gegeven in dit nummer van het Tijdschrift speciale aandacht te besteden aan een aantal facetten, op vandalisme betrekking hebbende. Een thema-nummer dus.

Wij pfljzen ons gelukkig naast onze redacteuren Heyboer, van Capelle en Laterveer een aantal terzake kundige auteurs bereid te hebben gevonden aan dit nummer een bijdrage te leveren.

Paul van Soomeren geeft in een drieluik cijfers over omvang en toename van het verschijnsel vandalisme, gaat vervolgens in op enige onderzoeksuitkomsten en schenkt tenslotte aandacht aan de aanpak van de problematiek, zich daarbij afvragend of de politie zich niet te veel verantwoordelijkheid op de nek heeft laten schuiven.

'Vandalisme, eerst weten wat er aan de hand is' is een bijdrage van D. Veldkamp, die stelt, dat bestrijding van vandalisme pas effectief kan gebeuren wanneer er een redelijk betrouwbaar beeld omtrent aantallen vernielingen, frequentie, lokatie, vernielde objecten en herstelkosten bestaat. Hij doet dan ook verslag van een onderzoek met inventariserend karakter, dat in opdracht van de minister van justitie wordt verricht.

In het artikel 'Buro Halt in Rotterdam' doet Th. Peer verslag van het ontstaan en de organisatie van het Buro Halt, ter bestrijding van vandalisme als een onderdeel van het gemeentelijk jongerenbeleid.

Daarbij besteedt hij in het bijzonder ook aandacht aan de alternatieve aktiviteiten voor jongeren die door de politie zijn aangehouden voor vandalistisch gedrag en waardoor strafvervolging mogelijk kan worden voorkomen.

Het nummer wordt, voor wat betreft de artikelen, besloten met een bijdrage van G.J. Feylbrief met als titel 'De politie en de strafrechtelijke handhaving van de rechtsorde', een bijdrage met een strekking, die ruimer is dan het onderwerp van dit thema-nummer en betrekking heeft op criminaliteitsbestrijding in het algemeen. 't Wordt geen succesverhaal, zegt de auteur, want op het moment is de situatie zo dat het onvermogen bij de bestrijding van de criminaliteit averechts werkt op het verschijnsel criminaliteit.

De redactie vertrouwt dat zowel de politie-studiedag, als de bijdragen, in dit nummer opgenomen, de aandacht zullen krijgen die zij verdienen en dat het resultaat daarvan zal zijn dat betere wegen zullen worden gevonden om het vandalisme en de kwalijke gevolgen daarvan te kunnen bestfljden.

DE REDA CTIE

Bij het ter perse gaan van dit nummer bereikte de redactie het droeve bericht van het heengaan van onze oud-hoofdredacteur en trouwe medewerker, de heer M r. F . P . M . Perrick, voorheen

hoofdcommissaris van politie te N ijmegen . De heer Perrick overleed op zaterdag 17 september 1 983 aan de gevolgen van een aanrijding die hem overviel te Montélimar, Frankrijk, toen hij met zijn echtgenote en zijn zoon op de terugweg was van een vacantiereis naar Spa nje.

Diep geschokt door dit tragische ongeval wil de redactie uitdrukking geven aan haar intense medeleven met het verdriet van mevrouw Perrick en haar kinderen.

In de eerstvolgende uitgave van ons blad zal gepoogd worden een schets te geven van de

verstrekkende betekenis die de overledene voor de Nederlandse politie en voor het Tijdschrift voor de Politie in het bijzonder heeft gehad. Daarbij zal de redactie geleid worden door gevoelens van grote erkentelijkheid en waardering, maar niet minder van oprechte bewondering voor het idealisme en de inzet die het kenmerk waren van zijn persoonlijkheid.

I NOOD AAN DI· AN'

:1 ^: _L ^: _IC····

^H

^{:111' : :. ···:} _1.1 ^{: :D····:I} _{:H:' A ' '}

.

:N': :D···

1

�. :

⁾

^:,

;

^{:. :}

^{: '}

^.

^: .: > ...

;

^.

^:

^:

'

^:

^{. :}

I II II II il II I I I

Een vuist vol licht. . . TEKNA-L1TE

5 of 12 maal meer licht dan een gewone zak­

lantaarn. Volledig waterdichte konstruktie.

Oplaadbaar of niet oplaadbaar. Ideaal voor technische inspektie of kontrole.

Past gemakkelijk in iedere zak.

Een smalle lichtbundel uit een perfekte behuizing ...

U

L TLI GHT

300-400 keer herlaad baar, ekonomisch in gebruik. Voor 220 Volt of 12 Volt.

3 uren kontinu licht.

Halogeen handlantaarn . . . KOEHLER-100 Oplaadbaar

B-R-E-E-D of smalstralenge bundel naar keuze.

Oplaadbaar via auto (brandtijd =Iaadtijd) of lichtnet 220 Volt. 3 uren kontinu licht. Draagbaar aan pols, hals of koppel. I nkl. schouderband.

Polsband leverbaar.

LxBxH : 9,5x5,5x14,5 cm.

I _� ^{� � � T V e. ' ,}

,

;

�

^;

e��5 � 9 ��� eQreJa

446

NEDERLAND Postbus 114, 1400 AC Bussum, Tel.: 02159-14476/30669.

BEVEILIGING

A.M. Zeg ers BV. kan U het volgende aanbieden:

·-,----·1

* Jarenlange ervaring.

* Microprocessor

ontwikkelingscapaciteiten.

* Deskundig advies.

lAC 810 CAIarmcentrale door A M l egers B.V. ontwikkeld, volgens keunngseisen voor hUIS' installaties van Algemene Commis­

sie Alarmsysteem Banken/PTT en derhalve aansluitbaar op infrastruc­

tuur van PTT alarmcommunicatie­

systeem, TNO goedgekeurd vol­

gens normen van bovenvermelde instanties, per 23-8-1982.

* Eigen fabrikage, installatie, onderhouds- en servicegroepen.

* De woorden kwaliteit en service zijn op ons van toepassing door een uitstekende staat van dienst.

Voor Uw specifieke beveiligings­

wensen, gelieve kontakt op te nemen met:

G.m.zegell

(Afd, Beveiliging

)

I �i;;;;::

� 3029 AV Rotterdam Tel.: 010-264840

neuw

Fotog rafische Verkeerskontrole

De nieuwste TRAFFIPAX type V kamera is geheel volgens de

modernste inzichten van de fotografie en de elektro n i ka opgebouwd en h eeft een geheel DI GITAAL i nspie­

geli ngssysteem.

Bij nacht zijn zelfs T WEE flitsfoto's per sekonde mogelijk!

Leverbaar in meerdere uitvoerin gen.

- voor mobiele survei llance.

- voor koppe l ing met de Mesta radar.

- met of zonder diafragma-automaat.

Goedgekeu door PTB en Ijkwezen.

Ontdek het betalingsgemak van de Diners Card. Overal. Zeker. Eigentijds.

Uw Diners Card geeft u méér dan alleen betalingsgemak. Het is uw visitekaartje met internationale allure. Financiële zekerheid waar u ook bent.

Betaal met uw Diners Card.

Voor het gebruik in de speciaalzaak of het restaurant, maar ook voor uw vliegticket.

Alle bedrijven van niveau accepteren uw Diners Card graag; in Nederland en in meer dan 150 andere landen. Met de Diners Card gaat betalen gemakkelijk en sneL Tot en met het opnemen van kontant geld in het buitenland tot een waarde van $1000,-.

---""'"'-�-_ ...

AANVRAAG

1 PERSONALIA Naam Voornamen PriVé-adres Postcode/plaats

OHr OMevr OMej

Privé-tel

Geboortedatum o eigen huis 0 huurhuis �

�

Beroep Sinds _____ _

Werkgever lel _____ _

Adres Plaats Postglfolbank Rekeningnummer Adres/Plaats

Vong adres Indien u minder dan 3 Jaaf op het hUidige adres woont

Naam/voorletters/titels. zoals u deze op de Card vermeld wilt zien

q : : : : : : : : I : : p

2 Ik. ondergetekende. wens mij aan te slUiten biJ de Dmers Club en houder te worden van een Dmers Card

Ik verklaar mij uccoord met de thans geldende voorwaarden vOOr het verstrekken en gebrUIk van een Dmers Card, die mij bIJ het verstrekken van een Card -ot eerder, op mlln telefOnische verzoek -worden toegezonden Ik verplicht mIJ de maandelijkse afrekenmgen, waartn opgenomen de Jaarlijkse bIjdrage ad f 95,-9R �8t eéRRliid g8 8Fl1tF8igiIQ

�,-. terstond na ontvangst te betalen Datum _______ HandtekenIng

Maar de Diners Card biedt nóg meer.

Zoals betaling van uw aankopen na gemiddeld 6 weken.

U profiteert als lid automatisch van de vele voordelen van de Diners Club. Bijvoor­

beeld van de Diners Wijnclo.b en andere speciale clubaanbiedingen.

Al deze voordelen zijn binnen hand­

bereik voor slechts f95,- per jaar. Wanneer u nu reageert en het aanvraagformulier in 'n ongefrankeerde envelop instuurt, bespaart u zich de f100,- entreegeld van de Diners Club.

Uw

voordelen met de Diners

• Financiële zekerheid

• Optimaal betalingsgemak

• Wereldwijd welkom

• Rentevoordeel

• Aantrekkelijk valutavoordeel

• Cash geld nodig? Geen probleem!

• Extra verzekeringsfaciliteiten

• Bescherming tegen verlies en diefstal

• Gratis abonnement op het tijdschrift

"Signature"

• Lidmaatschap van de Diners Wijnclub .Visitekaartje met internationale allure

Vul nu het aanvraagfonnulier in en ontdek ook het gemak van de Diners Card.

Your World

Card

1018 EP Amsterdam Tel.: 020-267718

De drie E's van de

criminaliteitsbestrijding

In 2000: 5 miljoen misdaden

Dàt de misdadigheid toeneemt zal nog maar door weinigen worden ontkend - in tegenstelling tot de jaren zestig en zeventig toen menigeen het daarmee

niet eens was en degeen die dit durfde beweren van rechts-radicalisme werd beschuldigd.

Deze toeneming dateert name"ïk niet van de laatste jaren maar is aangevangen in 1955 en sedertdien

onverminderd doorgegaan. tot de dag van vandaag met een gemiddelde jaarlijkse groei van 1 0%. In

1955 kwamen er nog geen 1 00.000 misdf/ïven ter kennis van de politie in ons land; dit jaar, in 1 983, zal dat cijfer het miljoen passeren. En als dat zo doorgaat - en er is geen reden om aan te nemen dat dit niet het geval zal zijn - zullen er in 1990, dat is over zes jaren.

meer dan 2 miljoen misdf/ïven ter kennis van de politie komen. En in het jaar 2000: 5 miljoen!

De pakkans wordt steeds kleiner

Het aantal m isdrijven dat door de pol itie wordt geregistreerd is zeker niet het cijfer van de werkelijke criminal iteit. Hoe groot dát is, blijft u iteraard

onbekend maar tegenwoordig kan men op goede gronden daarvan een schatting maken. Dat gebeurt op basis van S lachtoffer-enquêtes, die door het Centraa l Burea u voor de Statistiek worden i ngesteld.

Daarbij wordt een representatieve steekproef van de Nederla ndse bevolking (ter grootte van 1 6.000 personen) gevraagd hoe vaak zij slachtoffer van een misdrijf is geworden en hoe vaak daarvan al of niet aa ngifte is gedaan bij de pol itie. En daaruit is gebleken dat slechts in één-derde van de geva llen waarbij iemand s lachtoffer is geworden, een aangifte volgt. Het werkelijk aanta l m i sdrijven dat er gepleegd wordt is dus tenmi nste 3x zo groot. Bij slachtoffer­

enquêtes die eerder in ons land (op kleinere schaa l ) en i n het b u itenland werden ingesteld i s gebleken dat die aangiftebereidheid van de bevolking in de loop van de jaren niet groter is geworden. Dat komt doordat de pol itie er steeds m i n der in slaagt de daders van misdrijven op te sporen, dat de

bestraffing va n misdadigers lakser is geworden, dat de mensen bang zijn voor repressa i lles, kortom 'dat het toch niets u ithaalt'.

Dat de pol itie er steeds mi nder in slaagt, misdadigers op te sporen wil niet zeggen dat er ook m i nder misdadigers gevat worden, integendeel: er worden méér m isdadigers opgespoord dan er twintig jaar geleden m isdaden bij de politie bekend werden. Maar wel is het zo dat er naar verhouding steeds mi nder zaken worden opgehelderd. Werd er 25 jaar geleden nog twee-derde opgelost, thans is dat nog maar één

kwart en a l s dat zo doorgaat moet men ermee rekening houden dat tegen het ei nde van deze eeuw in nog maar een op de tien geva l len de dader gepakt wordt.

Welke consequenties dat heeft voor de cri m i na l iteits­

ontwikkeling is n iet moeilijk te raden: elk n iet­

opgelost m isdrijf is voor de dader een aa nsporing er nbg een te plegen. En zb werkt de m isdaadspiraal zich om hoog - tot wanneer, tot hoever?

Agressie neemt toe

M aar er is nog iets, dat deze ontwikke l i ng verergert en dat is de bu itensporig toegenomen stijging va n bepaa lde delicten als inbraken, verniel ingen, berovi ngen, a a nra ndingen en verkrachti ngen.

D ie zijn in de loop van die vijf en twi ntig jaar n iet tienvoudig, maar dertig-, veertig-, vijftigvoudig toege­

nomen en zelfs nog meer: voora l de berovi ngen - tweehonderdvoudig. Dat zijn a l lema a l misdaden die gepaard gaan met gewelddadig heden tegen personen of zaken en het is ju ist dàt aspect van de cri m i n a l iteit dat die ontwikke l i ng zo verontrustend maakt: wat bezielt die daders? Inbraken deden zich vroeger ook voor a l was dat i n veel geringere mate.

Maar het versch i l is (naast de extra-grote toenem i ng) dat de schade die tegenwoordig daarbij door

verniel i ng wordt aa ngericht, in veel geva llen de schade door ontvreemding overtreft. Het lijkt erop dat het de plegers va n deze misdaden meer gaat om het zoeken va n sensatie, het u itleven va n hun agressivi­

teit, da n enkel om buit. En dezelfde tendens vi nden we terug bij de berovingen, bij vanda l isme en bij aa nra ndi ngen en verkrachtingen. En da n te bedenken dat de meesten daarvan ongestraft daarmee kunnen doorgaani

Maar daarenboven doen zich ook i n de sector van de witte-boorden crimina liteit steeds meer del icten voor: fra ude, corruptie, cha ntage ... Zelfs in de hoogste kringen is dit kwaad aan het doordringen en het wordt steeds moei l ijker d ie zaken, waarbij grote bela ngen en hoge bedragen in het spel zijn, open te leggen.

Er is wei n ig fa ntasie voor nodig om zich voor te stel len dat crimina l iteit op deze wijze straks een zeer ernstig maatschappelijk probleem gaat worden, een probleem dat het nu al is in bepaa lde la nden - de USA. Ita l ië - maar dat ons evengoed te wachten staat.

Beveiliging loont

Dit is de zesde maal dat door de Koninkl ijke

Nederla ndse Jaarbeurs in Utrecht de Security-beurs

Het zoeken naar sensatie ....

wordt gehouden die elke twee j a a r plaats vi ndt. Als de verwachtingen niet bedriegen z u l len zowel de deelname door de sta ndhouders a l s de bezoekers­

a a ntal len wederom die van vorige jaren overtreffen . Wa nt met de groei v a n de m isdadigheid stijgt ook de behoefte a a n bevei l i g i ng daartegen en al zijn de mensen voorzichtiger geworden met het uitgeven van geld, zij merken ook dat het nemen van beveiligingsmaatregelen de kans om slachtoffer te worden doet verminderen. Bevei l i g i ng loont!

Bovendien maakt de o ntwikkeling va n de tec h niek het mogelijk de beveil iging efficiënter te doen zijn, de doeltreffendheid erva n te vergroten, de mogelijk­

heden van bescherming uit te breiden; kortom het loont om op de beu rs zij n licht op te steken, het is voor iedereen die zich tegen misdaad wil

beschermen nodig, zich daarvan op de h oogte te stellen.

Het is de hoogste tijd dat men zich i n ons l a nd bewust wordt van de gevaren die de cri m i n a l iteitsontwikke­

l i n g met zich meebrengt, dat men oog en oor krijgt voor de signa len die pol itie en ju stitie onafgebroken geven, dat de media en de pol itiek-vera ntwoordelij­

ken zich eens rekensc hap geven van wat er h ier aan de hand is vóór het te laat is en voor men zijn toev l ucht gaat nemen tot het uiterste middel - u it wan hoop, zoa ls i n het verleden herhaaldelijk is gebeurd. Want het is niet u itgesloten dat in ons la nd, a l s dat zo verder gaat, op den d u u r de doodstraf weer za l worden ingevoerd (die men onlangs in de G rondwet zelfs, verboden heeft). De gesch iedenis leert ons i m mers dat men, a l s het water tot de lippen gekomen is, de onvei l i g heid te groot wordt, over gaat tot u ltra -scherpe repressie: tweehonderd jaar geleden was het in West- E u ropa zo ver, dronk men

'bloed inplaats va n wijn', zoa l s een tijdgenoot het u itdrukte ...

450

De drie E's van Veilig Verkeer

I n de j a ren vijftig was de ontwikkeling van het gemotoriseerde wegverkeer een geweldige vlucht gaan nemen, veel sterker dan men in de ja ren ervoor ooit had d u rven denken. Het a a ntal verkeersdoden overtrof het a a ntal slachtoffers van de Watersnood­

ra mp in februari 1 953 en van jaar tot jaar groeide het geta l der dodelijk en ernstig gekwetste verkeers­

slachtoffers. Men za l zich herin neren dat er een beweging op gang kwam die zich beijverde een halt toe te roepen aan dat verkeersmonster, dat ons

'dreigde te vermorzelen '. D u idel ijk werd dat de strijd tegen de verkeersonveiligheid d rie facetten kende:

Education, E ngineering en Enforcement, de drie E 's, zoa ls dat genoemd werd, waa rmee de Amerika a nse organisatie voor Veilig Verkeer de terrei nen va n acties aangaven.

Ook i n ons l a nd werd zeer doelbewust in deze d rie richti ngen gewerkt: de Vei lig Verkeers-propaga nda kwam op grootscheepse wijze op gang. Niet enkel de schooljeugd werd heel intensief bewerkt - waara a n d e politie enthousiast meewerkte - maar ook vele a ndere bevolkingsgroepen werden met die

vei l ig heidsidee vertrouwd gemaakt: op bedrijven en ka ntoren, in de pers, radio en i n de toen pri mitieve televisie werd onophoude l ijk actie gevoerd. Het waren de gloriejaren van de Ve'ren i g i ngen voor Veilig Verkeer.

Ook a a n de E ngineering werd i n toenemende mate grote a a ndacht geschonken; niet enkel werden de voertu igen zèlf veel vei l iger, maar de wetenschap­

pelijke studie va n het gedrag van de weggebr u i ker kwam op gang - de ANWB, KNAC, enz. orga niseer­

den Verkeersstudiedagen die veel bela ngstelling trokken - en vooral werd de wegsitu atie en de verkeerssigna lisatie voorwerp van gedegen weten­

schappelijk onderzoek; het werd een a part vak:

verkeersi ngen ieu r.

De derde E, E nforcement, hield in dat de politie zich

vol toewijding ging toeleggen op verkeersbeheersi ng.

N iet enkel participeerde zij ook aan de beide a ndere E's, maar verkeerscontroles waren a a n de orde van de dag: de verkeersafdeli ngen bij de politiekorpsen kregen de bekwaamste a m btena ren, het beste materieel en de voornaa mste zorg va n de korps­

leidingen ging uit naar dit aspect van de pol itietaak.

Dat kon toen ook nog wa nt ordeverstori ngen deden zich in die jaren va n opbouw - de eerste twintig ja ren na de bevrijding - terna uwernood voor en de criminaliteit was laag. Een politiechef stelde pas wat voor als hij als verkeersdesku ndige kon worden beschouwd en de motivatie va n jonge mensen die bij de politie kwamen was hoofdzakelijk gericht op de verkeerstaak va n de politie.

De d rie E's, ook voor andere onheilen

Dat is tegenwoordig wel anders: in veel korpsen worden de kamers van de Verkeersdiensten gesloten. De aandacht is heden ten dage gericht op a ndere zaken dan de Verkeersvei l i g heid - 'bela ng­

rijker' zaken heet dat, waa rbij men echter bedenke dat dit in het verleden terecht zo bela ngrijk werd geacht omdat het toen a l s een grote bedreiging, a l s een potentieel gevaar werd gezien.

Maar die acties van de 3 E's hebben wèl succes gehad: de verkeersonveiligheid is. vergeleken bij dertig jaar geleden. een stuk minder geworden; het aantal verkeersdoden en -gewonden is niet toege­

nomen. integendeel. En dat ondanks het feit dat het aantal voertuigen en verkeersdeelnemers veel en veel groter geworden is! Dat bewijst dat een bedreiging niet hopeloos hoeft te Zlj'n. dat er wel degelijk wat aan te doen is als men het maar doelge­

richt aanpakt. Ook op andere gebieden immers zijn gevaren met succes op een dergelijke wijze afge wend.

Een fikse brand kon i n het beg i n va n deze eeuw nog een hele stadswijk in de as leggen. Maar door een

Beveiliging loont!

zoals autod-'''­

Inbfakef1 fletse(lC!rel5t.l1el\

'takkellroJlel1 'vandaliSme

goede voorlichting a a ngaa nde brandpreventie, een doeltreffend signa leringssysteem, een goed uitge­

rust en bekwaam bestrijdingsappa raat en een gedegen toezicht op de handhaving va n bra ndveilig­

heidsvoorschriften kunnen ra mpen a l s in het verleden voorkwa men, vermeden worden.

En verder: waa r zouden wij zijn als er op het gebied van de voorkoming en bestrijding van besmettelijke ziekten geen acties ondernomen waren in het vlak van de drie E 's, die deze onhei len hebben afgewend?

Education, door propaga nda voor licha melijke hygiëne, Engineering door wetenschappelijke methoden voor het opsporen en bestrijden van de verwekkers van epidemieën en Enforcement door controle van potentiële haarden va n infectie!

De E's van de beveiliging tegen misdaad

Evenzo moet het mogel ijk zijn het naderend onheil van de bedreiging die de misdadigheid op onze sa men leving uitoefent, af te wenden.

Education betekent in dit opzicht a l lereerst:

verbeteri ng van de opvoedi ng va n de jeugd. Dat is meer dan tweehonderd jaar geleden al door de Ita l iaa nse strafrechthervormer Beccaria betoogd ­ nog steeds is hiera a n weinig uitvoering gegeven.

Ouders wordt geleerd hoe zij het lichamel ijk welzijn van h u n spru iten moeten beha rtigen - en dat heeft succes gehad wa nt de conditie van de mens is bela ng rijk verbeterd - maar het bela ng va n het aa nleren aan kinderen hoe zij zo goed mogel ijk a l s persoon tussen en met a ndere mensen kunnen samenleven, hoe zij een beter medemens kunnen worden, dat is nog n iet tot de meesten doorgedron­

gen. Kinderen opvoeden tot gel u kkige wezens, norm­

besef aankweken, ag ressiegevoelens en onl ustge­

voelens leren beheersen, h u n bijbrengen respect te betonen voor de persoon en de goederen va n a nderen, dat blijkt wel het moei l ijkste te zijn wat er is ofschoon het bewustzijn dat dit nodig is, maar ook de wijze waarop dat ka n worden bijgebracht, beter bekend zij n dan ooit.

Bij die E van Education behoort ook het opvoeden va n grote mensen, van de burgerij tot een beter besef va n de zorg voor eigen en a nders bevei l i g i ng - het betekent voorlichting over het voorkomen van misdrijven.

De tweede E, Engi neeri ng, ka n betrekking hebben op het verrichten van studie naar de omstandig heden die crimi neel gedrag mogelijk maken en bevorderen - crimi nologisch onderzoek - en het uit de weg r u i men van die factoren - socia l engineering - maar evenzeer op het ontwerpen en produceren van i nstrumenten en apparaten die het plegen va n misdaden a a n de dag brengen, bemoeilijken of verhinderen: detectie­

en bevei l igi ngsappa ratuur. De h u idige techn iek, zoa ls die op de Secu rity-Fa i r getoond wordt, geeft daa rva n voorbeelden te over.

Wat komt er terecht van de derde E?

De derde E, E nforcement, komt vandaag de dag wel erg slecht uit de verf. Enerzijds kan men vaststellen

Respect bijbrengen voor het goed van anderen.

dat er een sterk streven bestaat naar rechtsbescher­

ming va n degeen die de rechtsorde schendt, maar a nderzijds wordt a l les nagelaten om het toenemende onheil, dat door deze lieden wordt aangericht, tegen te gaan. Het aantal wetten en voorschriften waa rva n het toezicht a a n de politie is opgedragen breidt zich van dag tot dag u it, maar de u itvoering van haar taak wordt haar door een steeds ingewikkelder wordende structuur bemoei lijkt en van een uitbreid i ng van de mankracht va n de politiediensten om de stijgende cri minaliteit adeq uaat te k u n nen bestrij den, is in het geheel geen sprake. Tijdrovende onderzoeken, nood­

za ke l ij k va nwege de hoge rechterlijke eisen d ie aan de bewijsvoering worden gesteld, of omdat de ernst van de gepleegde misdrijven dat vergt, verh i nderen dat er nog enige serieuze recherche wordt verri cht;

wat komt er bijvoorbeeld nog terecht van de hel ing­

bestrijding? N iet a l leen gaan de dieven voor het merendeel vrij uit omdat ze toch n iet opgespoord worden, maar h u n b u it ka n in de meeste gevallen zonder riciso's worden afgezet: m i sdaad loont!

En als men daarbij nog de onmacht van het gerechtelijk apparaat beschouwt, de overbelaste parketten en de verstopt rakende rechtba nken en tot overmaat van ra mp nog de wantoestanden bij de straf tenu itvoerleg g i ng in aa n merking neemt (waarbij tot gevangenisstraf veroordeelden soms jaren moeten wachten a l vorens een beg i n kan worden gemaakt met de ops l u iting) dan vraagt men igeen zich af waar wij naar toe gaan.

Het is dan ook geen wonder dat er een toenemend a a nta l justitie- en pol itieambtenaren is, dat zich dit met grote bezorgdheid afvraagt. Het grote geva a r is i m mers dat hun arbeidsmotivatie achteropraakt - en démotivatie is de eerste stap op de weg naar demora l i satie. I n de Verenigde Staten, waa r die weg 452

a l voor een stu kje is afgelegd, verkeert 1 5% van de pol itieambtenaren a l in de ' Burn-out phase' - meren­

deels jonge mensen met acht tot tien dienstjaren, die a l 'afgebrand' zijn, het niet meer zien zitten en a llerlei stress-verschij nselen vertonen waarmee ze h u n hele verdere leven te ka m pe n z u l len hebben.

Het zou aanbeveling verdienen dat onze politie­

vakorganisaties, inplaats van zich druk te maken over de Stopkogel-problemen en dergelijke zaken, zich eens gingen bekommeren om de werkelijke vraag­

stukken waarmee de huidige politieambtenaar te kampen heeft: dat hij niet meer in staat is te voldoen aan datgene wat de burgerij van hem verwacht: het geven van beveiliging en bescherming.

Security-Politiestudiedag

De Security-beurs 1 983 heeft, zoa ls te doen gebruikel ijk, teza men met de redactie van Het Tijdschrift Voor de Pol itie een afzonderl ij ke Politie­

Studiedag georga n iseerd, wa arvoor ditmaal a ls thema gekozen is 'Va nda l isme - is er iets a a n te doen?'

Drie desku ndige i n leiders, Comm issa ris L. Visser uit Hoogeveen, hoofdi nspecteur Mr. G . Bijvoet,

secretaris van de CPSC en Regio-Coördi nator Voorkom i ng M i sdrijven K . den Uyl uit Arnhem, z u l len onder leiding va n de bekende Utrechtse Hoofdofficier van J u stitie M r. A. Herstel dit vraagstuk va n u it de optiek der drie E's bespreken en erover met de toehoorders d iscuss iëren.

Het thema leent zich bijzonder goed voor deze Drie­

E -benadering: wij mogen hopen dat het een aa nsporing is om ook a ndere criminaliteits­

prob lemen op deze wijze n iet enkel te beschouwen en te bespreken, maar ook aan te vatten. Want het is de hoogste tijd!

Drs. H .J. Heijboer

EEN GOEDE TRAINING IS DE BESTE BEWAPENING

vandaag de dag een niet onbelangrijk onderwerp in de politieke discussie.

Eén aspect daarvan wordt helaas maar al te vaak uit het oog verloren. Want ongeacht welke wapens men uiteindelijk kiest, een perfekte beheersi ng ervan blijft van levensbelang.

Autron is gespecialiseerd in het ontwerpen en plaatsen van schietbanen, die een optimale training garanderen.

Van een uiterst moderne electro­

mechanische tot en met een volledig computergestuurde installatie.

Ook met een naar verhouding

matige schietbaanuitrusting te plaatsen, of een oude te moderniseren.

De beste bewapening van uw poli­

tiecorps begint dus met een eenvoudig telefoontje of briefje naar Autron.

Wij verstrekken u geheel vrijblij­

vend alle i nformatie, ook over het onder­

houd van uw huidige schietbaan.

AUT�BV

102a, 3011 WT

PHILIPS

De Philips�rsonal"

microcomputer ^{staat kl aar} voor een ^uitvo erige demonstratie.

454

V

beoefenaren die willen automati­

seren, is er nu een doeltreffende oplossing: een microcomputer uit de Philips P 2000 serie.

We noemen het 'n "persoon­

lijke" microcomputer, omdat hij individueel gebruikt kan worden in de dagelijkse praktijk.

Dankzij de grote keus aan kant en klare programma's, kunt u via 't vertrouwde schrijfmachine­

toetsenbord een P 2000 alles laten doen wat u wilt.

Om een paar voorbeelden te noemen: financiële administratie, facturering, tekstverwerking, toepassingen in advocatuur en notariaat en gegevensverwer­

king ten behoeve van alle moge­

lijke branches en taakstellingen.

De Philips P 2000 microcom­

puter is een volwassen computer.

De geheugencapaciteit is zo groot dat u wellicht nooit van de mogelijkheid tot uitbreiding ge­

bruik hoeft te maken. De Philips P 2000 microcomputers staan klaar bij onderstaande dealer.

Als u even belt, zal men graag een afspraak met u maken om de verbluffende mogelijkheden van deze apparatuur te demon­

streren.

micropas

heeft ook programmatuur voor de meldkamer van politiebureaux.

Antwoordnummer 802, 3330 WO H.1. Ambacht.

Tel.: 01858-7741.

Vandalisme

Een driel u ik: Cijfers, achtergronden, aanpak.

Paul van Soomeren 1. FEITEN EN CIJFERS

Oorsprong en definitie

Het woord 'va nda l i sme' heeft pas de laatste jaren in Nederland ingang gevonden. Het schij nt dat een bisschop tijdens de Franse revol utie het begrip vandalisme geïntroduceerd heeft, toen hij de vernielingen zag d ie het 'gemene vol k ' h ad

aa ngericht. Met het beg rip vanda l is me refereerde die bisschop aan een nogal ruwe Germaa nse volksstam die in de vijfde eeuw p l u nderend door E uropa en Afrika trok.

Als men het Nederla ndse wetboek va n strafrec ht op­

s laat, zal men daarin echter het woord va nda lisme niet aa ntreffen: In artikel 424 spreekt men namelijk van de overtredi ng straatschenderij en baldadigheid, terwij l in artikel 350 het misdrijf vernieling wordt genoemd.

Het is dan ook van belang om a l lereerst het begrip vandal isme door middel van een defin itie enigszins af te bakenen en te verduidel ijken.

I n dit artikel wil ik onder vanda lisme verstaa n: Het door jongeren opzettelijk en wederrechtel ijk vernielen, beschadigen of on bruikbaa r maken va n bepaa lde objecten, zonder dat dit voor de vernieler materieel voordeel oplevert.

Omvang en ontwikkeling

Er bestaan versc h i l lende bronnen waarmee meer zicht gekregen kan worden op de omvang en ontwik­

kel i ng van het vanda l isme. Zoa ls echter meesta l het geval is, heeft elke bron zijn eigen voor- en nadelen.

Allereerst zij n er natuurlijk de pol itie-statistieken.

In tabel 1 treft men het door de politie geregistreerde aanta l misd rijven vernieling aan voor een aantal jaren. D u i delijk is te zien hoe sterk dit aa nta l in de laatste jaren toeneemt.

Tabel 1 : Misdrijf vernielingen absoluut en geïndi­

ceerd voor de jaren 1 970 en 1975 ti m 198 1, alsmede een vergelijking met de index van het totaal aantal misdfljven.

absoluut index index totaal

1 970 10.334 1 00

1 975 25.322 245

1 976 30.549 296

1 977 41 .326 400

1 978 50.963 493

1 979 59. 1 1 5 562

1 980 69.775 675

1 98 1 75 .792 733

Bron: 'Het plaatje van de cri m i n a l iteit', jan. 1 983.

Uitgave van het La ndel ijk Bureau Voorkoming Misdrijven, 's-Gravenhage.

1 00 1 7 1 1 98 207 2 1 4 234 265 304

Via een vergel ijking van de laatste twee kolom men uit tabel 1 ka n men tevens constateren dat het aanta l door de pol itie geregistreerde vernie l i ngen

verhoudi ngsgewijs veel snel ler stijgt da n de totale door de pol itie geregistreerde cri minaliteit. In figuur 1 zijn deze versc h i l lende 'stijg ingspercentages' voor de d u idelijkheid nog eens grafisch weergegeven.

Toch zou het voorbarig zij n om alleen op grond van deze politie-cijfers de conclusie te t rekken dat het vanda lisme sterk in omva ng toeneemt.

Bij de Z.g . 'kleine crim inal iteit' - en bij het del ict vanda l isme in het bijzonder - zitten we na melijk met het probleem dat slechts een fractie van het werkelijk

Paul van Soomeren (1 952) studeerde Sociale Geografie en is sinds 198 1 werkzaam op het Lande­

lijk Bureau Voorkoming Misdrijven (Ministerie van Binnenlandse Zaken en Ministerie van Justitie).

Voordien was hij gedurende twee jaar als onder wijs­

coördinator verbonden aan het Planologisch en Demografisch Instituut van de Universiteit van Amsterdam en hij werkte daarna enige tijd als free

lance onderzoeker en publicist.

Van Soomeren heeft diverse publicaties op het terrein van de kleine criminaliteit. en in het bijzonder vandalisme, alsmede enige onderwijskundige en methodologische publicaties op zijn naam staan.

Figuur 1: Vergelijking tussen de index van misdrijven ter kennis gekomen van R. P. en G.P. en de index van het misdrijf vernieling voor de jaren 1970 en 1975 tlm 1981.

9oor-.--.-.--'-'--'-'--'-'--'-'

8oo�+-�-+-1--r-+--r-+�--�

vernielingen 7oo�+-�-4--r-1--r�--r-�-b�

600 �1--+--t--t--+--t--t--t- -t>'--tL---j 5oo�+-+--+--t--t--+����-r-t--1 4oo�-4-+-+-r-r�

�

300

�+-I-+ - t-+--:;; I"/ -t-+-t--t: v?1

.,/" ...-

2oo�+-�-+-4� _{__}

� _ �

� . +-4==F� --�

100 • �=: ---

70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 Bron: 'Het plaatje van de cri minaliteit', ja n . 1 983.

U itgave van het Landelijk Burea u Voorkoming M i sdrijven, 's-Gravenhage.

a a nta l vernieli ngen in de pol itie-statistieken terecht komt, omdat lang n iet a l le vernie l i ngen bij de pol itie worden aangegeven of door de politie worden geregistreerö.

Figuur 2: Hoeveelheid geregistreerde en niet geregistreerde criminaliteit. 1981.

unI! ..

10011 2900 lHOO noo 2bOO

•

2'00

14110 I lOCI IlIIO 11011 10011 9011

!'(IIII

700 bOO

;00 400 JOO WO 100

\,1\1\1),,1.1..,'\ 1111 1 T Rl RGL\R\

'·HoU"

.\1{)JOR

"I lil( l.I.

10lAI Sn. UI (RI,\1I .... 1.""0,11011 1 • .!4U,OOO 7.!fI.UtHJ I"I:I{( H';l M;): RU (IR))) J)

1:\ CRI ""!",I. !-o 1,\1'''' II(!"I 2" 4"

1111'.11 Ol .\H) 10K

\"} Hl< l ^I

1--' lino

11111

Bro n : The British Crime S urvey: First Report; M i ke Hough and Pat Mayhew; Home office research study no. 76, ja n . 1 983.

456

Dat is bijvoorbeeld goed te zien in de eerste u it­

komsten van de onlangs gepubliceerde Britse slacht­

offerenquête. I n grafiek 2 is voor een aanta l delicten de verhouding weergegeven tussen de door Britse

politie geregistreerde a a ntallen (recorded crime) en de a a nta l len zoa ls die uit de Britse slachtoffer­

enquête naar voren kwa men ( u nrecorded crime).

De conc l u sie is d u idelijk: de pol itie krijgt s lechts een zeer klei n topje van de hele berg vanda l is me te zien.

Dat geldt echter niet a l leen voor Groot-Brittannië, maar ook voor Nederland .

I n o n s l a n d houdt het Wetenschappel ijk Onderzoek­

en Docu mentatie Centr u m van het M i n i sterie va n J u stitie (WODC) a l sinds 1 975 slachtofferenq uêtes d ie vergel ijkbaar zijn met de Britse slachtoffer­

enq uête. Jaarl ijks wordt in Nederla nd aan een representatieve steekproef va n Nederlanders boven de 1 5 jaar gevraagd of zij in dat ja a r het slachtoffer geworden zijn van bepaa lde strafba re feiten. Als bijvoorbeeld uit zo'n enq uête bl ijkt dat 5% va n de geïnterviewden opgeeft dat zij het slachtoffer geworden zijn van een verniel ing, da n mag men er van u itgaa n dat ook ongeveer 5% van de gehele Nederlandse bevolking boven de 1 5 jaar het s lacht­

offer van een verniel ing geworden is.

Tabel 2 geeft de cijfers uit de WODC slachtoffer­

enquêtes voor enige jaren.

IIIl"'HH

[ -

._ ._

j

Ri( \( I I 111111 IIIHT \\Ol'SIlIS(, ROHRIRY ,lXI \1

111111 1:-' I KO,\1 Ol I ^{I.!'.( ,} . ..,

I)\\ I ^I t "(, ¹¹¹¹ 1'1 N\O'

�O\l.1I0\l 11<1,000 "11.000 11"11\.000 160.00H 10.OHO

t-l} ¹¹ " 11 :h

I

Tabel2 Percentage Nederlanders boven de 1 5 jaar dat slachtoffer is geworden van een vernieling en het op basis daarvan berekende aantal vernielingen aan privé-bezit.

1 9 75 1976 1977 1 9 78 1979 1980

Percentage slachtoffers van

vernie l i ngen aan privé-bezit 5,0 5,9 6,8 7,7 9,7 1 0,7

Geschat aa nta l verniel ingen aan

privé-bezit 469.000* 466.600 664 .000 704 .000

* Het is op het eerste gezicht vreemd dat het geschat aa nta l vernielingen in 77 iets hoger ligt dan in 78, terwijl het percentage slachtoffers in 77 j u ist klei ner is dan in 78. Dit is evenwel te verklaren door het relatief grote aanta l mensen dat meer dan één keer slachtoffer is geworden in 1 977.

Bron: De WO DC-slachtofferenq uêtes 1 974 - 1 979;

J.J.M. van Dijk en C.H.D. Steinmetz; 1 979/ H et plaatje van de Cri m i n a l iteit; Lande l ijk B u reau Voorkoming M i sdrijven; 1 983.

Als men tabel 2 bekijkt, valt du idel ijk te zien dat het aanta l slachtoffers va n vernielingen aan privé-bezit ongeveer tien keer zo groot is als het aantal vern i e l i ngen dat door de pol itie gereg istreerd wordt (zie tabel 1 ). De Nederla ndse cijfers versc h i l len dus i n d i t opzicht nauwe l ijks van d e Britse. Ook i n ons land komt i nderdaad slechts een fractie van het tota a l a a nta l gepleegde vern ie l i ngen i n d e politie­

statistieken terecht. H ierbij moet dan bovendien nog worden bedacht dat de cijfers u it de slachtoffer­

enquêtes a l leen betrekking hebben op vernielingen aan privé bezit en dat i n de politie-cijfers zowel de vern iel i ngen aan privé bezit als de vern iel i ngen aan openbaa r bezit zijn opgenomen!

Daa rmee stu iten we ook op een nadeel van de slacht­

offerenquêtecijfers voor wat betreft vanda l is me: de slachtofferenquêtes zeggen ons niets over het werkelijk aanta l vernieli ngen dat gepleegd is a a n openbaar bezit. Dit is e e n ernstig - en moe i l ijk oplosbaa r - gebrek, omdat men wel stelt dat j uist openbaar bezit verhoudi ngsgewijs meer het slacht­

offer wordt van vernieli ngen dan privé bezit (zie onder a ndere: Stu rman 1 978 en Ha u ber 1 98 1 ). Er bestaat echter nergens een totaa l overzicht van het aantal vernielingen a a n openbaar bezit in Nederland.

D iverse bron nen (Amsterdam 1 982, Van Dijk en Va n Soomeren 1 98 1 ) maken wel du idelijk dat de schade ten gevolge van vernielingen aan openbaa r bezit in de orde van grootte va n enkele honderden m i ljoenen g u ldens per jaar loopt. H i erbij nemen scholen zonder meer de eerste plaats in (met stip) op de va ndal isme hitparade. Maar ook de openba re verl ichti ng, het openbaar g roen en het openbaar stads- en streek­

vervoer staan hoog op deze h it l ijst.

Onda nks de i n het voorgaande samengevatte gegevens, d ient m . i . toch een al te grote opwinding over het versch ij nsel vanda lisme en igszins gerelati­

veerd te worden.

A l lereerst kan opgemerkt worden dat vandal isme ook in vroeger dagen al voorkwam. Men za l zich dus er maar mee moeten verzoenen dat een bepaa lde hoeveelheid ver n i e l i ngen altijd wel za l b l ijven plaats-

vinden. Daa rnaast hoeven we als Nederla nders zeker nog geen complex te krijgen: ook in a ndere landen (het Britse voorbeeld kwamen we a l tegen) blij ken over het a lgemeen de hoeveel h eden vanda l isme omvangrijk te zijn (zie bijvoorbeeld ook: Parijs 1 982 en Zutphen 1 983). Een van de meest i nteressante vragen is m . i . dan ook hoe het komt dat het vanda l is­

me in zo'n korte tijd zo'n grote omvang kon nemen.

Een defi n itieve bea ntwoording van deze vraag za l echter nog wel enige tijd op zich laten wachten.

Daarvoor is (veel) meer onderzoek n a a r de achter­

gronden en oorzaken van het versch ijnsel va nda lisme nodig. Enige eerste aa nzetten op d it onderzoeksterrein, bestaa n echter a l .

2. O N DERZOEKS U ITKOMSTEN EN IDEEËN A l s m e n meer over h e t versch ijnsel vanda l i sme te weten wil komen, l igt het nat uu r l ijk voor de h a nd om eerst de aa ndacht te richten op de daders. Naast de plegers van het vanda l i sme zijn echter ook de voorwaa rden waa raa n voldaan moet zij n voordat er feitelijk een vernieling plaatsvindt van bel a ng . Daders

Wat in de eerste plaats opvalt a l s men zich op de daders van vanda l i sme richt, is het feit dat er zo weinig daders door de politie gepakt worden. Wil men meer te weten komen over de daders en over de achtergronden van h u n gedrag dan bieden de gegevens van de politie dus wei nig u itkomst en za l men elders te rade moeten gaan.

Uit binnen- en buitenla nds onderzoek dat op dit terrein bestaat, komt globa a l het volgende beeld naar voren' .

- G roepsgedrag: het blijkt dat va ndal isme in zeer sterke mate een groepsgedrag is. De omstandig­

heden waarin vanda l i sme ontstaat zijn meestal identiek2 • Er is een groepje jongeren die zich vervelen en wat rondhangen op straat. Deze omstandig heden 'vereisen' bijna dat er iets span nends gebeu rt. En wat door volwassenen verboden is ... is vaak

spa nnend. Dat kan het pesten van een buurtbewoner zijn, maar evengoed het plegen van een verniel ing.

- Leeftijd/geslacht: Ongeveer twee derde van de jongens en een derde va n de me isjes tusse n de 8 en 1 6 jaar bl ijkt wel eens te vern ielen.

Pubers ( 1 2 - 1 6) plegen daa rbij over het a lgemeen

Er is een groepje jongeren die zich vervelen en wat rondhangen op straat. . .

zwa a rdere vern iel i ngen i n vergel ijking tot ki nderen (8-1 2). Erg opva llend is dat onder jong volwa sse nen (ouder da n 1 6 ) verhoudingsgewijs aanzienlijk m i nder vernielers voorkomen. H et - op zich dus vrij geri nge - a a ntal jong volwassenen dat toch vernielt, pakt de za ken echter wel het a l lerstevigste a a n : ze vernielen over het a lgemeen veel en zwaar. Op grond van deze onderzoeksu itkomsten spreekt men wel over de twee gezichten van vanda lisme: Aa n de ene kant een hele grote groep (doodgewone) jongeren, tussen de 8 en

1 6 , die zo n u en da n vernielingen pleegt en aan de a n dere kant een �Ieine (en vaak 'ka nsarme') groep jongeren die ouder zijn dan 1 6 j a a r en die zwa re verniel ingen pleegt. Voora l deze laatste groep haalt vaak de (sensationele) kra nten koppen . Zo moeten bijvoorbeeld de gangmakers van veel voetba l ­ vanda lisme voora l in deze laatste groep gezocht worden.

Nu we iets meer weten over de daders va n va ndalis­

me, ka n geprobeerd worden om de versc h i l lende voorwaa rden waaraan voldaa n moet zij n voordat er een verniel i ng plaatsvindt, u iteen te rafelen.

Vier voorwaarden voor vanda l isme

1 . Jongeren op straat: Voordat er een feite l ij ke vern ieling gepleegd wordt, moeten er natu u r l ijk jongeren op straat zij n . Zo l igt het bijvoorbeeld voor de hand dat a ls er veel jongeren op straat zij n (of op een bepaalde plek), de ka ns op vernielingen (daar) toeneemt. Deze eerste voorwaa rde voor va nda lisme l ijkt een u i termate simpele. Bijna e l ke surve i l lant zal deze voorwaa rde ook kennen. I m mers: vanda lisme problemen doen zich meesta l voor in b u u rten waar veel jongeren zijn (bijvoorbeeld woonbu u rten met een hoog percentage jongeren, of b u u rten waa r veel jongeren u itga a n). Toch wordt er m . i . vaak veel te wei n ig aa ndacht aan deze eerste voorwaarde voor vandalisme geschonke n en wordt vee lal te snel in (diep) psycholog i sche of soc iologische verklaringen

Manudax heeft voor u de ideale communicatie-apparatuur

458

Luister maar.

Sirene WA·3 met groothoek geluidsstraling

De si rene AW-3 is een recente ontwikkeling van Wandel

& G o lterman n, gebaseerd o p een ervaring van ruim 10 jaar,

die beter en veil iger werken mogelijk maakt.

De belangrijkste voordelen zijn:

• hoogste gelu idsdru k; r---r-::o

. gelu idsstraling ook in z ijwaartse richting;

• laagste prijs.

Het zwaai licht, de l u i dsprekers, de electro n ische sirene en de o m roep-versterker zijn kompakt on dergebracht in de d it.

ManudaJ

Motorpolitie radio-helm, hoge kwaliteit, lage prijs

Speciaal voor toepassing bij de Nederlandse poli tiekorpsen is in nauwe samenwe rking met R ö mer door Peiker een rad i o-helm o ntwikkeld die aan de strengste eisen van veil igheid, gebru i ksko mfort en betrouwbaa rheid vo ldoet.

Een helm d ie u itgebreid getest en beproefd is en reeds bij verscheidene korpsen gebru i k t

Pb 25, 5473 ZG Heeswij_k Telefoon 041 39 - 290 1 * Telex 501 75

wordt. Helm, ko m ­ p leet met micro ­ foon en ingebouwde 'oortelefoons

/485,-excl btw.

f ,

.�Dtvro�

'lrlrr ct_

Tb

MT 700 UHF, speciaal voor politie­

diversity-netten

Uitvoering met Private Line plus 5-toon selectieve ontvangst (of enkeltoongever plus 5-toon selectieve ontvangst) , simplex plus semi-duplex kanalen, PVO-goedgekeurd tot 4 Watt zendver­

mogen, alles in één en dezelfde bescheiden behuizing. En als pOlitie portofoon is ook de MT 700 voorbereid voor aansluiting van cryptofoon.

de MT 700

politie-porto's

Convertacom

PTI- en PVO-goedgekeurde toepassing van de Convertacom als handige auto­

slede én batterij lader, die van uw portofoon een mobilofoon maakt.

MT 700:

MT 700 "flat-pack", superslank voor o.a.

recherche-doeleinden.

SuperSlank: slechts 192 x 69 x 26 mmo Toch kompleet met bedieningsset be­

staande uit·miniatuur microfoon, druk­

knop en oortelefoon met inductorscha­

keling. Leverbaar in VHF en UHF met maximaal 4 kanalen.

communicatie op maat

Standnu mmer 1 061

RADIO-HOLLAND

Jan Rebelstraat 20, 1069 CC Amsterdam, tel. 020 - 101972, tst. 227.

Vereniging van Particuliere Beveiligingsorganisaties

Secretariaat: Kijkduinsestraat 1 064, 2554 AL 's-G ravenhage, Telefoon 070-686258

De V. P. S . is de vereniging van particu l iere beveiligingsorganisaties

met ru i m 40 jaar ervari ng . Zij is gesprekspartner van de overheid . Vraag bij het secretariaat de voorl ichtingsfolder met de leden l ijst aan .

ALMELOSE NACHTVEILIGHEIDS­

EN BEWAKINGSDIENSTEN

e S u rvei l lance en e portiersd iensten

Goossen maatsweg 1 8 - 7605 E B Almelo - Telefoon 2 1 857

Intergarde Nederland bv bewakingsdienst

portiersdiensten - brandwachten - winkelsurveillanten - bedrijfsbewaking - geId­

en waardetransporten - ook voor ziekenhuizen, bejaardentehuizen, scholen, e.d.

alle alarmsystemen o.a. inbraak- en brandbeveiliging

Hoofdkantoor: B. van Hövellstraat 85, 6221 VO Maastricht, tel. 043-51 776 Kantoor: Aalsterweg 1 33, 561 5 CO Eindhoven, tel. 040-1 1 8404

Wilt u meer informatie over ons bewakingsprogramma ontvangen? Stuur dan onderstaande bon ingevuld op naar ons hoofdkantoor.

Naam: . . . .

Adres: . . . . . ..... . ... . .. . ..... .. . . ... . ..... . . .. . . . . ... .. . . ... . .. . ... .. . . . .. . . . . . . . .

Postcode + plaats: ^. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Telefoon nr. : . . . . . . . . . . . . . Afdeling: . . . ^{. .} Hr./Mevr. : . . . Toesteln r . : . . . .

460

gedoken zonder te controleren voor ( reke n i ng te houden met) deze simpele voorwaa rde3. Overigens is het nat u u rlijk ook weer n iet zo heel verwonderlijk dat er een verband bestaat tussen veel jongeren op straat en veel vanda l isme. Eerder zagen we i m mers al dat heel veel - e n heel gewone - jongeren t ussen hun achtste en zestiende jaar vern i e l i ngen plegen.

2. Motieven: Iemand die iets vernielt, heeft daa rvoor bij na a ltijd een reden, oftewel een motief. Soms is zo'n reden overd u idelijk, bijvoorbeeld a ls iemand zijn woede afreageert, maar vaak is zo'n motief veel mi nder d u ide l ijk, bijvoorbeeld a ls iemand iets i n elkaar slaat u it een vaag gevoel va n onvrede.

Het interessante is dat de motieven per leeftijdsgroep versc h i l len. Zo spelen bijvoorbeeld bij ki nderen de motieven 'woede/wraak' en het op nogal speelse wijze 'verkennen van de fysieke en sociale grenzen ' een bela ngrij ke rol ('Kan ik dat? ', 'Mag ik da!?'). B ij pubers spelen vaa k in sterke mate twee bijna on los­

make l ij k met elkaar verbonden moti even een rol: 'het u i ttesten va n de regels die door volwassenen (de ouders, leraren, agenten) opgelegd worden' en het tegel ijkertijd 'wi nnen van aanzien' (prestige) in de eigen vriendengroep ( 'goh ... een schoolruit i ngooien tegenover het politiebu rea u ... die d u rft ... wat een bi nk! '). Bij jong volwassenen blij kt bij het relatief kleine groepje dat toch nog va nda l isme pleegt vaak 'onvrede' (door schoolu itva l, werkloosheid, ruzie thuis e.d.) een bel a ng rijk motief.

3. Drempels: Als een jongere een motief heeft, hoeft dat nog n i et persé in te ho uden dat die jongere ook echt iets vernield. Vanda l isme wordt namelijk door de maatschappij a l s iets ongewenst beschouwd. Dat weerspiegelt zich in diverse soorten sancties.

Bijvoorbeeld: afkeuring, straf van de ouders en gevangenisstraf. Daarmee zijn we gekomen op het begrip drempels. Er ka n h ierbij een onderscheid gemaakt worden tussen externe en i nterne drempels.

Onder een externe drempel versta i k de door een jongere zelf i ngeschatte ka ns om gepakt en gestraft te worden en de angst die h ij daa rvoor heeft. Met a ndere woorde n: de kans die een jongere denkt te

lopen op een pak op zij n broek va n zijn ouders, een dreun op zijn neus van een woedende b u u rman, een proces-verbaal van de pol itie of een strafblad va n de j u stitie en de a ngst van diezelfde jongere voor a l deze verschrikkingen.

Een i nterne drempel wi l zeggen dat een jongere zelf vi ndt dat iets vernielen niet hoort.

Het spreekt bijna vanzelf dat een i nterne drempel een krachtiger en constantere rem op vandal isme vormt da n een externe drempel.

Als bij een jongere een i nterne drempel aa nwezig is, i s die drempel er a ltijd, omdat h ij als het ware i n die jongere zelf zit. Maar een externe drempel moet door a nderen (ouders, l era ren, b u u rtbewoners, pol itie) gehandhaafd worden. Als die anderen er niet zij n, of a ls zij n iet zien wat er op een bepaa lde plek gebe u rt, is er va n een externe drempel in het geheel geen sprake. N og een graadje erger wordt het als bepaalde groepen helemaa l geen zin meer hebben i n het

Politie en Bijstand

I n het Juli-nummer van dit blad hebben twee officieren van de Kon. Marechaussee niet­

malse critiek geleverd op mijn opstel over Politie en Bijstand. dat. wat de Marechaussee betreft. door de critici wordt omschreven als onwaarachtig. tendentieus en sinds lang ach­

terhaald. Ik zie geen heil in een nadere pole­

miek in deze en laat het oordeel over mijn argumenten graag aan de lezer over.

Wel zou ik eventueel misverstand met betrek­

king tot mijn gevoelens jegens het Wapen willen wegnemen .

Evenzeer als Broekhoff heb ik bijzondere be­

wondering en respect voor dit Korps en zijn traditie en de wijze waarop het zijn taken ver­

vulde en vervult. gebaseerd op een hoog ni­

veau van plichtsopvatting. status en stijl. In het bijzonder het ingeboren streven naar het Keurkorps en de daaraan inhaerente implica­

ties. speciaal ook op het stuk der disciplinaire verhoudingen. zie ik - mutatis mutandis - als een noodzakelijk na te streven ideaal voor ieder politiekorps. dat ernst maakt met zijn taak en plaats in onze samenleving.

Mede ter bereiking van dit ideaal en daarmee van een bevredigende uitoefening van de politiefunctie en een gerespecteerde plaats voor de politie in ons bestel. pleit ik voor één nationale. civiele politie. als beheerseenheid ressorterende onder één Ministerie.

In deze conceptie is geen plaats voor een militair Korps. anders dan in exceptionele ge­

vallen. die om militair ingrijpen vragen.

F. Perrick.

ha ndhaven van de externe d rempel en bovendien nog maar wei nig aa ndacht besteden aan het overdragen van een interne drempel aan jongeren.

De reële mogel ij kheid bestaat da n dat de pol itie als enige de klus maar moet zien te klaren. I n dit opzicht wil ik refereren aan een i nteressant artikel dat eerder

in dit blad verscheen. Daarin werd ingegaan op 'de zogenaamde dominotheorie. De waarden en normen in onze samenleving werden vroeger afge­

dwongen door gezin, school, kerk, politie etc. (de dominostenen van onze maatschappij). Nu blijkt dat in onze huidige maatschappij alle stenen - behalve de politie - zo langzamerhand zijn omgevallen.

Aangezien het bestrijden van criminaliteit een duidelijke politietaak is, zal deze laatste staande steen iets moeten doen aan de golf van met name kleine criminaliteit. Toch kan de politie onmogelijk de taken van die andere stenen op haar nek nemen, ze zal niet méér kunnen dan assisteren bij het weer overeind zetten ervan, al was het alleen maar uit pragmatisch oogpunt . .

Tijdschrift voor de Politie, juni 1983, pag. 287.