FORT LlEBRUG - LlEDEWEG 9 - 2065 AH HAARLEMMERLIEDE TELEFOON 023-324 14 1 * -TELEX 4 1 1 78
Gespecialiseerd i n :
•
Geld- e n waardetransport in binnen- e n bu itenland.
•
I nternationale koeriersdiensten.
•
Opslagfacil iteiten voor waardegoedere n , sch ilderije n , antiek, vertrouwelijke bed rijfsinformatie, etc . .
•
I nternationale Douaneafhandel ing.
'Vernielingen en baldadigheden om de hoek' (Foto AH G. Thie, Den Haag)
Hoewel va nda l isme - strafrechtelijk benoemba a r a l s 'straatschenderij' en 'vern ieling' - gelet o p de strafbedreig ing(en) relatief gesproken i n
strafrechtel ijke zin n u n iet a l s ernstig ka n worden gequal ificeerd, l ijkt de concl usie getrokken te mogen worden dat er een di recte relatie bestaat tussen dit verschijnsel en de door de b urgers ervaren q u a l iteit van het bestaa n .
Z o bezien verdient va nda l isme va n u it politie e n j ustitie meer aa ndacht da n d e strafbedreig ing ertegen op het eerste gezicht zou wettigen.
Hoe moeilij k traceerbaar ook, va n u it het O.M. zal in het optreden zo goed mogelijk rekening moeten worden gehouden met de belevi ngswereld der justitiabelen. Vanda l isme zou - naar valt i n te schatten - wel eens een prominente factor met
negatieve i nvloed op die belevi ngswereld kunnen zij n .
H ie rboven werd a l u itgesproken d a t het onaa n
vaardbaar is geheel en a l te va ren op het kompas van de maatschappelijke belevingswereld: de begi nselen van de rechtsstaat zouden dusdoende onder n iet te accepteren druk kunnen komen te sta a n . Voor het vervullen va n maatschappe l ij ke ver la ngens mag i m mers bijvoorbeeld het bestrijden va n levens
del icten of ander (ernstig) geweld tegen personen n i m mer wijken.
Waa r echter de - maatschappel ijke - wens bestaat niettemin aan - bijvoorbeeld - va nda lisme meer
aa ndacht te besteden, behoort de daaraa n vooraf
gaande afweg ing gemaakt te worden ( bij honorering van die wens door het O . M . ) in het kader van een prioriteitenstelling.
En die ontwikkel i ng komt - zeker ook met het oog op de grenzen van de arbeidscapaciteit va n het O . M . -op gang.
Prioriteitenstelling
I n het 'Jaa rverslag Openbaa r M i n isterie 1 98 1 ' zoa ls dit door de Procureurs-Generaal bij de Gerechts
hoven a l s bijlage bij de justitiebegroting voor 1 983 werd u itgebracht, wordt het startse i n gegeven voor het ontwikkelen van een prioriteitenstelling bij het O . M .
D e Procureurs-Genera a l stellen i n het jaarverslag vast dat de opsporings- en vervolgi ngscapaciteit aan de grenzen va n het mogelijke komen. Hoewel politie en justitie niet nóg meer m a n u ren ku nnen besteden (al was het al leen maar door de -2% rijksoverheids
personeel- operatie), wordt niette m i n van a l lerlei ka nten een beroep op de opspori ngs- en vervolgi ngs
instanties gedaa n; men denke a l leen al aan de extra aandacht die voor de bestrijding va n fra ude en m i l ie u -del icten wordt gevraagd. Een methode om zonder u itbreiding van arbeidstijd niettemin méér strafzaken aan te kunnen, werd reeds gevonden in de rece nte l ijk i n werking getreden 'Wet Vermogens
sa ncties M isdrijven', die de mogel ij kheid aan het O.M. biedt voor com m u ne del icten a l s winkeldiefsta l, verniel ing, belediging en rijden onder i nvloed een
Strafrechtelijke vervolging of schadevergoeding?
(Foto: A.H. G. Thie, Den Haag)
tra nsactie aan te bieden. Verbetering va n admini
stratieve procedures en het op stapel zetten van a utomatiseringsprojecten kunnen ook nog (enig) soelaas bieden. Te vrezen valt echter dat met de stijg i ng va n het aa nta l strafzaken ook die rui mte over betrekkelijk korte tijd zal zij n opgesou peerd.
Va n u it het Openbaar M inisterie ziet men dit al aan de kim opdoemen, hetgeen - zoa ls al opgemerkt - heeft geleid tot de bovenverme lde i nitiëring va n
prioriteiten -ste l l ing binnen het O . M .
De noodzaak t e moeten ove rgaan tot het stellen va n prioriteiten scherpt echter nog eens nadrukkelijk - en n u op pragmatische overweging - i n dat straf
ulti m u m remedium dient te zij n.
Wat sch ieten n u al diegenen die voor het probleem staa n vandal isme te bestrijden op met het hierboven u iteengezette?
- In de eerste plaats kan, in het kader van
plaatsel ijke prioriteitenstel ling, vandalisme va n u i t het O . M . projectmatig worden aa ngepakt. Va n een optreden waa rbij bestu ur, politie en j ustitie op elka a r afgestemd, gericht de problemen t e l ijf g a a n , va lt bepa alde l ijk s ucces te verwachten.
- I n de tweede plaats ka n, a ls voor projectmatige aa npak wordt gekozen, tevens een versnelde aa nbrengi ng bij de rechter volgen, waarbij zeker ook - waa r mogelijk - gedacht moet worden aan het toepassen va n a lternatieve straffen (dienstverle n i ng, verbod stadions te betreden etc.).
- I n de derde plaats kan, als n iet voor een project
matige aanpak wordt gekozen, of vervolg i ng a l helemaal niet als het meest adequate m iddel in de betreffende gevallen wordt gezien, in overleg met de 490
pol itie worden besloten tot een alternatieve aa npak, waa rbij gedacht kan worden aan het door de vanda len vergoeden dan wel daadwerkelijk herste l len van de schade. Premie op medewerki ng:
voornamelijk seponeren met een proeftijd.
Verantwoordelijkheid
Het tegengaan , voorkomen of achteraf a a npa kken van vanda l i sme moet geacht worden tot de
vera ntwoordelijkheid van de gehele samenleving te behoren en wel in a l l e daarvoor i n a a n merking komende sectoren. Zo ware va n uit het publiek wat meer sociale controle te wensen en van u it pol itie en j ustitie aan te moed igen; het werkloos - bijvoorbeeld zonder de pol itie te waa rsch uwen -toezien bij verni e l i ngen verh indert deze n u eenmaal n iet.
Va n u i t de i n d ustrie bijvoorbeeld za l de ontwikkeling van vanda l ismebestendige m ateria len krachtig
moeten b l ijven doorgaan terwij l - wa ar aanwijzingen bestaa n dat zogeheten 'grafitt i ' -ku nstenmakers de benodigde spuitb ussen en vi ltstiften zich via de proletarische winkel methode toeëigenen
warenhu izen en winkels spuitbussen en grove vi ltstiften wi nkeldiefstal-bestendig zullen (moeten?) opbergen.
Slechts door een zo geïntegreerd mogel ijke, gezá menlij ke maatschappel ijke i nspa n n i ng za l het probleem va n het vanda l isme k u n nen worden opgelost. M et name op plaatselijk n ivea u vergt dit i n het u itvoerende v l a k veel creativiteit en overleg.
Dee l name daaraan door het O . M . is onontbeerl ij k gelet o p het h e m ter besch i kking staa nde bijzondere i nstrument dat strafrechtelijke vervolging h eet.
Bijzonder is het i nstru ment zeker, maar het heeft geen toverkracht.