omstandigheden aan de aard en de begrenzingen van de mens.
Het belang van de menselijke maten en verhoudingen bestaat al van in de Oudheid (300 v. Chr.).
Een zeer belangrijke menselijke verhouding is deze van de Gulden Snede, veelvuldig terugkerend in architectuur- en meubelontwerpen als de Gulden Rechthoek.
Deze goddelijke verhouding werd als esthetisch volmaakt beschouwd bij het ontwerpen.
• De Gulden Rechthoek op basis van een vierkant:
daarin trek je een rechte lijn vanuit een hoek (C) naar het midden van een zijde (D). Vanuit het midden van die zijde (D) teken je een cirkel met als straal de lengte van de rechte lijn (rechte C-D) . Het verlengde van die zijde (zijde A-B) tot aan de cirkelomtrek geeft de lengte van de Gulden Rechthoek, de zijde van het vierkant is de breedte ervan. Deze verhouding tussen lengte en breedte is de Gulden Snede 1:1,618.
• De Gulden Snede op basis van een dubbel vierkant:
daarin teken je een cirkel vanuit een hoekpunt (D) met straal een vierkants- zijde (zijde B-D). Vanuit het tegenoverliggende hoekpunt (A) trek je de rechte naar het hoekpunt (D) die de cirkel snijdt (E). De boog met als middelpunt het tegenoverliggende hoekpunt (A) en als straal de afstand tot het snijpunt (A-E) geeft de Gulden Snede (punt X).
Beide zijden van het vierkant (zijde A-B) werden verdeeld in twee lijnstukken volgens de Gulden Snede (A-X en X-B). De verhouding is 1:1,618.
In de Griekse bouwkunst, werd de "Gulden Snede" al toegepast.
Dorische tempel in Segesta
(Sicilië)
Een belangrijk ontwerper Charles Eduard Jeanneret, beter bekend onder de naam Le Corbusier, ontwierp de modulor. De modulor is een verhou- dingreeks afgeleid van het menselijk lichaam volgens de verhouding van de Gulden Snede.
Het menselijke lichaam wordt door de navel in deze verhouding verdeeld:
onder de navel de MAIOR (M), erboven de minor (m).
De modulor
Zo komen we tot de ergonomie, de menselijke begrenzende afmetingen die bepalend zijn voor zo comfortabele mogelijke ontwerpen, gebaseerd op de modulor van Le Corbusier, afmetingen in mm:
MENS MAIOR Minor ONTWERP
MAIOR Ontwerpminor reikhoogte
2260 1397 863 afsluitinghoogte werkbladhoogte lichaamslengte
1829 1130 698 barhoogte tafelhoogte
borsthoogte
1397 863 533 werkbladhoogte
navelhoogte
1130 698 432 tafelhoogte zithoogte
dijhoogte
698 432 267 zithoogte voetbankhoogte
knieholte
432 165 102
Standaard bedafmetingen voor een persoon
Optimale minimumafmetingen voor een vierkante ontbijttafel voor 4 perso- nen
Standaard bedafmetingen voor twee personen
Optimale minimumdiameter voor een ronde eettafel voor vier personen
Optimale minimumdiameter voor een ronde eettafel voor acht personen
3.2 Concept
Vooraleer een ontwerper iets op papier gezet heeft, is er al heel veel werk verricht. Het ontwerpproces begint met het verzamelen van informatie en het ontleden ervan. Een ontwerp van een product is pas goed wanneer de ontwerper het ontwerpen zag als een kwestie van goed interpreteren van de doelgroep, de technische, ergonomische en economische eisen en de uitstraling.
Hij ontwerpt een product om aan de wensen van een doelgroep te voldoen.
Hij beschrijft de technische eisen: hoe het ontwerp gemaakt wordt en welke materialen er gebruikt worden. Dit wordt tot in de details beschreven, dikwijls met behulp van een checklist.
De ontwerper gaat na hoe het ontwerp zo optimaal gebruikt kan worden.
Comfort, doeltreffendheid en veiligheid zijn hier van groot belang. De ont- werper moet dus op de hoogte zijn van de ergonomische aspecten om een product zo handig mogelijk te maken. Ergonomie is vooral een kwestie van gezond verstand en logica. Nieuwe ontwerpen worden daarom ook door middel van een proefopstelling praktisch getest.
De ontwerper moet de economische eisen van de doelgroep in het oog hou- den, door rekening te houden met de vraag "wat mag het kosten".
Tenslotte is de passende uitstraling van het product van belang voor de ont- werper. Een product kan een hedendaagse, een romantische, een koloniale uitstraling hebben.
