Datum: 28 november 2018
Verslaglegger: A. Prins, Bouwend Nederland afd. N-H N Locatie: Gemeentehuis, Nieuwe Steen 1, Hoorn
Aanwezig: De wethouder mevrouw M. Van der Ven (MV) en de heren P. Hoogeveen
(PH) en K. van Leenen (KL) van de Gemeente Hoorn
De heren P.J. Ooms (PJO) en N. Doodeman (ND) van Bouwend Nederland afd. N-H N en R. Heezen (RH) van Bouwend Nederland RRN
Afwezig: Wethouder Bashara van de Gemeente Hoorn
1. Opening en mededelingen
De wethouder, mevrouw M. van der Ven opent de vergadering met een woord van welkom.
Er volgt een korte voorstelronde.
2. Vaststellen verslag vorige vergadering en actiepunten
Het verslag wordt met elkaar doorgenomen. Het wordt goedgekeurd en vastgesteld. Dank aan de notuliste.
Actiepunten
Alle actiepunten zijn afgehandeld.
3. Marktontwikkelingen Kwartaalrapportage EIB
RH: deze rapportage geeft een beeld van de sector. Dit zijn cijfers van de provincies Noord- Holland en Utrecht. Het afgelopen jaar is de bouwproductie enorm gestegen de groei neemt nu wat af. Noord-Holland en Utrecht hebben de grote spurt al gehad, terwijl de rest van Nederland relatief laat tot ontwikkeling kwam.
Het blijkt ook, uit de vergunning afgifte die in deze regio sterk terugloopt. Dit kan een aantal oorzaken hebben. Het kan zijn dat er veel vergunningen zijn afgegeven op projecten die pas later tot ontwikkeling komen. Wat betreft de productie kunnen we in ieder geval zien dat de bouwbedrijven ontzettend vol zitten. De kosten zijn heel hoog, niet alleen personeelskosten maar ook materiaalkosten. Verder zijn er hele lange levertijden waardoor de doorlooptijden lang worden.
MV herkent deze factoren. Met gesprekken met Intermaris gaat het ook daarover.De corporaties lopen er tegen aan dat zij na Prinsjesdag in hun investeringscapaciteit worden beperkt oa. vanwege de ATAD richtlijn en verhuurdersheffing. lastig is dat de creatieve mogelijkheden van de gemeente om de woningcorporaties te ondersteunen, minimaal zijn.
RH: Bouwend Nederland heeft best wel wat faillissementen gezien binnen zijn achterban. Juist omdat de prijsstijgingen zo snel kwamen.
ND: dit is zeker een trend, dit is tegelijkertijd een reactie geweest op de druk op de capaciteit.
Iedereen is gaan reserveren, ook op basis van plannen die nog niet gerealiseerd zijn. Je ziet ontzettend veel verschuivingen in planning waardoor er gaten in de capaciteit vallen. Kortom het is heel complex.
RH: we hebben natuurlijk de verduurzaming en de energietransitie die nu gerealiseerd moeten gaan worden. We zien een grote vraag naar woningbouwproductie en we zien dat ook de infra langzaam wat aantrekt. Aan de andere kant hebben we nog een bestaande woningvoorraad
Verslag GBOI Hoorn
van 6 miljoen huizen die verduurzaamd moeten worden de komende periode. In de
collegeprogramma’s zien we de ambities hierin steeds hoger gelegd worden. Dit zijn allemaal nieuwe uitdagingen. PJO: de plancapaciteit neemt dan wel weer af,
RH: het aantal vergunningen stabiliseert, nu zijn de wat complexere binnenstelijke projecten aan de beurt en daarvan is de doorlooptijd langer. Dat is ook een onderdeel van de
samenwerkingsagenda die we met de Provincie Noord-Holland hebben afgesloten. We hebben een beeld kunnen maken van de harde en zachte plancapaciteiten in Noord-Holland.
We hebben ook geconstateerd dat ongeveer 55% van de harde en zachte plannen tot 2025, dat daarin beleidsmatige en/of financiële belemmeringen naar voren komen. Dat heeft ook te maken met de toename van binnenstedelijke ontwikkelingen. Laten we dan kijken waar die problemen zitten en met elkaar aanpakken.
MV: afgelopen vrijdag overleg gehad over het pact van West-Friesland. Dat is een
samenwerking tussen 7 gemeenten op een aantal terreinen o.a. wonen en daarin hebben we vanuit een werkgroep een rapport uitgebracht van de 3 regio’s te weten Kop van Noord-
Holland, Alkmaar en West-Friesland dat wij een gedeelte van de woningbehoefte van de MRA kunnen opvangen. We hebben aangegeven dat we 40.000 woningen willen overnemen. De regio West-Friesland 16.000 woningen tot 2040. Dat hebben we neergelegd en daarbij uitgaand van de uitgangspunten van de Provincie, dus dat we binnenstedelijk gaan bouwen dus langs de ov-knelpunten en niet in het groen.
We zijn nu aan het inventariseren wat onze harde en zachte plannen zijn.
Daar hebben we regelmatig overleg over met de gedeputeerde. Die zegt dat wij nog 1000 woningen mogen bouwen in deze regio, maar daarvan zijn een aantal plannen niet gerealiseerd o.a. in Enkhuizen en Hoogkarspel. We hebben dus met projectontwikkelaars, bouwers, corporaties, makelaars en gemeentes aan tafel gezeten en gekeken naar waar we (de markt) tegenaan lopen en hoe kunnen we elkaar versterken. Dit gaan we verder uitwerken en er komt een vervolgafspraak. Er komt straks een nieuwe omgevingswet en daarmee zullen ook dingen verbeteren.
Daarnaast loopt er nog een verhaal over de mobiliteit en de infra, gister is daar een concept aangeboden voor de MIRT (Meerjaren programma Infrastructuur Ruimte en Transport).
En daarin wordt gesproken over wat prioriteit gaat krijgen zoals het verbreden van de A7 vanaf Purmerend tot Hoorn, de ontsluiting van Hoorn van de A7 tot de Provincialeweg en we hebben het gehad over het intensiveren van het spoor. Omdat het hier alleen in de spits druk is, zijn we naast nieuwe woningen, ook aan het kijken of we onderwijs zoals het MBO en het HBO in Hoorn kunnen gaan aanbieden. Niet een Hogeschool van Hoorn maar een afdeling hiernaartoe halen. Groen gebeurt al, seet valley, dat is een tak van de Universiteit van Twente.
Wat betreft de zorg gaan we proberen opleidingscapaciteit hiernaartoe te halen in samenhang met studentenhuisvesting. Want als je de voorzieningen in stand wil houden dan moet je zorgen dat er voldoende jongeren wonen. En dan moeten we ook het gesprek aangaan met het MBO om de bouw hiernaartoe te halen. PJO: in Hoorn kunnen ze ook bij het Horizon College terecht, dat versterkt ook weer minder reisafstand.
ND: wij erkennen dat we wel goed aan kaderpersoneel kunnen komen, maar dat eindigt natuurlijk ook. Maar de vraag naar personeel op de werkvloer is niet te stoppen. Tegelijkertijd moet er nu innovatie ontstaan, omdat dat een oplossing biedt. Van belang is om hoger
onderwijs naar deze regio te halen. MV: dat gebeurt al, bij het ziekenhuis leiden ze eigen mensen op. Deen heeft ook een heel groot eigen opleidingstraject. Het gebeurt een groot deel achter de schermen en het is belangrijk dat schoolverlaters weten dat deze opleidingen hier
zijn en hier dus kunnen blijven. In ons coalitieakkoord staat ook dat we meer willen inzetten op zorgtechniek en groen en dat geldt ook voor ICT.
RH zal vragen of de adviseur onderwijs en arbeidszaken van Bouwend Nederland contact op
zal nemen met de gemeente. Actie: RH
PJO: de Westfriese bedrijvengroep is voorstander van het doortrekken van de A23 naar Lelystad en ook voorstander van Lelystad airport en dan ook de dijk misschien verdubbelen.
Dit is ook goed voor het toerisme.
RH: waar we het ook over hebben gehad is, dat uit die groep over de woningbouw een paar partijen zijn opgestaan om het voorstel verder uit werken. Daar wil Bouwend Nederland graag aan meewerken. Dat kunnen we ook doen, mochten jullie specifiek voor West-Friesland willen lobbyen richting Provincie. Net als met de samenwerkingsagenda, zo kunnen we elkaar versterken. MV zal wat data prikken om dit te regelen. Actie: MV RH: dan werkgelegenheid. Als we kijken wat de bouw nu produceert dan zitten we op hetzelfde niveau als 2008 maar dan wel met 60.000 man minder. We produceren nu 65.000 woningen en dat moet naar 75.000 toe gaan, los van de energietransitie,
PJO: dit redden we niet alleen met scholing, tot 2025 moeten er 52.000 mensen bijkomen.
RH: Bouwend Nederland zet flink in op zijinstromers. Daarnaast heeft Bouwend Nederland een instroomcampagne om jongeren warm te maken voor de bouw en volgend jaar wordt het jaar van de zijinstromers. We richten ons op de totale breedte. Bouwmensen bij de
opleidingscentra gaan zich meer bundelen om een goed opleidingsaanbod te geven aan zijinstromers. De opleidingsinstellingen nemen iedereen aan en die leiden hen op. De
instroomcampagne ‘Je gaat het maken’ richt zich op de basisschoolleerlingen en middelbare schoolleerlingen die nog geen keuze hebben gemaakt.
Zijinstromers kunnen arbeidsemigranten zijn, werklozen, mensen die de sector zijn uitgestroomd etc.
PJO heeft vernomen dat de kaartenbakken van Hoorn al aardig leeg zijn. PH bevestigt dit.
RH: de lokale afdelingen van Bouwend Nederland organiseren ook bijeenkomsten samen met het UWV om de leden te vertellen wat voor mensen zij nu in het bestand hebben en hoe ervoor gezorgd kan worden dat die mensen kunnen instromen in de sector.
ND: naast de instroom van nieuwe mensen moet er ook gekeken worden naar nieuwe en andere manieren van bouwen met minder mensen. En dat kan vanuit de overheid
gestimuleerd worden door de uitvraag wat breder te stellen. ND noemt als voorbeeld Ursem, Wognum (voor nieuwbouw), helaas is de uitvraag nog te kort.
RH: voor de bestaande bouw bestaan ook fabrieken, maar die kunnen alleen draaien al er een bepaalde productie wordt gegarandeerd, dat is het punt en wie gaat dat dan financieren.
MV: als we het hebben over het verduurzamen van de bestaande woningen als we kijken naar de Bangert en Oosterpolder, het grootste deel is particulier bezit, wat zou dan de beste
methode zijn en hoe kunnen we dat op een slimme manier doen.
Voor nieuwbouw, is dat aardwarmte of elektriciteit en wat is dan een slimme route om dat aan te brengen, zodat straks niet alles weer open moet. Misschien via bestaande wijken, zodat die ook mee kunnen profiteren. Maar het is ook een uitdaging om te kijken hoe we bestaande particuliere woningbezitters kunnen uitdagen om hun eigen huis te verduurzamen.
PJO denkt dat het heel verstandig is geweest om het gasloos een keer in te zetten door de overheid, zodat we ook gaan nadenken over andere vormen, maar waterstof is ook iets waar we over na moeten denken. Maar particulieren wachten denk ik af wat het gaat worden.
PH: de alternatieven zijn nog te onbekend, te verschillend en te duur waardoor er nauwelijks een efficiënt proces ingericht kan worden. Wat betreft de ondergrondse infrastructuur, wij
moeten veel rioleringen vernieuwen en de vraag is hoe gaan we dat nu doen. Misschien loze leidingen erbij leggen, zodat er later toegevoegd kan worden maar niet alles weer open hoeft.
RH: vanuit het klimaatakkoord horen we dat waterstof nog heel erg beperkt toegepast gaat worden op de bebouwde omgeving, maar meer op vervoer en industrie. Voor nu is belangrijk te stimuleren dat particulieren gaan isoleren, no regret maatregel. Op een geven moment krijgen we een wetswijziging dan kan een gemeente zeggen dat bestaande woningen van het gas af moeten en voor die tijd moet er dus iets anders zijn.
MV: voor die 30% huurwoningen hebben we afspraken met Intermaris gemaakt. Zij zijn wel aan het nadenken over een traject tot 2030 over verduurzamen van hun woningen en als we kijken naar onze eigen gemeentelijke gebouwen, dat is ongeveer 40% van de totale
gebouwenbestand en dan is er nog 10 % van Intermaris, hier kunnen we dus invloed op uitoefenen, de rest is particulier bezit.
RH: in het vooroverleg is gesproken over de Nutsbedrijven, de nutsaansluitingen inzake de energie infrastructuur. In Medemblik zijn ze aan het kijken hoe over een x aantal jaar de vervangingsopgave wordt om vervolgens meteen een verduurzamingsslag te kunnen maken.
Vorig jaar is Bouwend Nederland in West-Friesland begonnen met een pilot waarin we alle nutsbedrijven, gemeentes en boven- en ondergrondse aannemers aan tafel zouden krijgen om aan de ene kant de opleveringsproblematiek aan te pakken en aan de andere kant ook
voorsorteren op die vervangingsopgave van de nutsbedrijven om te voldoen aan de
energietransitie. We krijgen alleen steeds niet de goede mensen aan tafel. Bestuurlijk was er commitment. De vraag is of jullie daar ook nog steeds mee aan de slag willen samen met de nutsbedrijven en de anderen en kunnen we via jullie ervoor zorgen dat er een ambtelijke werkgroep opgezet wordt met elkaar.
MV: ja, dat willen we. We zijn wel bezig het revitaliseren van een aantal wijken zoals de Grote Waal, het is niet bekend wat daaraan gedaan is.
RH: ons idee zou zijn om een bestuurlijke groep te formeren vanuit de VVRE en dat ook van de nutsbedrijven en Bouwend Nederland en dan een werkgroep vormen van mensen die het ook echt gaan doen, dus mensen die op werkniveau bezig zijn met dit soort vraagstukken. Dan kan je in een stuurgroep, op strategisch niveau keuzes maken. Vervolgens met die werkgroep op projectniveau aan de slag te gaan.
MV: prima maar het moet aansluiten op een aantal opgaven die we hebben zoals De
Kersenboogerd die we willen revitaliseren, ik ga er van uit dat het daarin is meegenomen. We willen het efficiënt doen.
RH: pak een aantal van dat soort voorbeeldprojecten, dan gaan we daarmee aan de slag.
MV: de Kersenboogaard is net gisteren in de raad geweest of ze deze wijk als nieuw te ontwikkelen revitaliseringsgebied willen zien. Daar is ja op gezegd dus dat gaat ook over de harde infrastructuur en misschien wel het ombouwen van woningen. En misschien komt ook de nieuwe wijk Bangerd Oosterpolder hiervoor in aanmerking.
RH: wij zien dit als een van de grote uitdagingen in de komende jaren. Bouwend Nederland is ook bereid om daar flink in te investeren en een projectleider erop te zetten. Afgesproken
wordt om dit met elkaar op te pakken. Actie: MV
RH: wat betreft de infrastructuur dan zien we dat de investeringen achter blijven, vandaar die beperkte groei. We hadden verwacht dat met de nieuwe collegeprogramma’s wat meer investeringen zouden komen, maar dat blijkt tegen te vallen. Maar het zou ook kunnen komen doordat er al meerjarenprogramma’s liggen. MV bevestigt dit, de gemeente Hoorn heeft meerjarige programma’s. Het eerste kwartaal van 2019 moet hier meer duidelijkheid over komen.
4. Samenwerking RH: we hebben 3 punten tot samenwerking.
1. de ondergrondse infrastructuur
2. de nutsaansluitingen bij de woningbouw 3. het onderwijs
Coalitieakkoord Hoorn 2018-2022
MV: in dit akkoord is gezegd dat de prioriteit op extra woningbouw ligt. We hebben aan de projectontwikkelaars gevraagd te versnellen. Maar hier komt nog meer bij kijken, zoals voldoende menskracht, materiaal en onderaannemers.
PJO: wijzelf zijn meer overgegaan op bouwsystemen om de bouw te versnellen. Wat het duurder maakt zijn de gestegen bouwkosten en de grondprijzen.
MV: mensen moeten zich ook realiseren dat het energie neutrale geld kost, maar ook bespaart.
5. Rondvraag en sluiting
RH: de routekaart 2040. Hoe wordt die vormgegeven en op welke termijn?
MV: tot 2020-2040. Er is gister in de commissie het plan geweest voor de uitvoeringsjaren tot 2022. MV is daar niet bij aanwezig geweest, dit moet nog teruggekoppeld worden. Dat is een uitvoeringsplan voor de eerste bestuursperiode en daar zit die routekaart bij met concrete maatregelen per uitvoeringsjaar. Dit is openbaar en staat op de site van de gemeente Hoorn.
Gister was het onderwerp duurzaamheid en daar zit voor een deel de routekaart in en allerlei andere maatregelen. Niet bekend is of er vragen gesteld zijn over de circulaire economie.
Het komt nu in de raad van 18 december. Er moeten nog wel een aantal zaken verfijnd worden, een aantal dingen werden niet concreet genoeg gevonden. Het gaat om een enorm bedrag.
De volgende vergadering zal gepland worden in het 2e kwartaal van 2019. Actie: RH De vergadering wordt gesloten en de aanwezigen worden bedankt voor hun komst.
Lijst met acties GBIO 28 november 2018
Actiepunt Te
behandelen door Blz. 3/ punt 3 Inzake onderwijs, de adviseur onderwijs en arbeidszaken
contact op laten bnemen met de gemeente Hoorn
RH Blz. 3/ punt 3 Wat data prikken voor de lobbygroep richting Provincie.
Bouwend Nederland hier ook voor uitnodigen.
MV Blz. 4/ punt 3 Met voorbeeldprojecten in Hoorn aan de slag inzake
nutsbedrijven MV
Blz. 5/ punt 5 Nieuw overleg plannen in 2e kwartaal 2019 RH
