Gezond eten en bewegen

Kind in Beeld

Gezond eten en bewegen

Inhoud

Wat eet mijn kind?

6

Eten en drinken vanaf 1 jaar

6

Vitamine D tot en met 6 jaar

6

Actieve voedingsdriehoek

6

Fruit

8

Fruitpap

10

Vlees / vis / ei / vegetarisch

16

Groentepap met vlees

17

Granen

18

Brood

18

Tussendoortjes

19

Melkproducten

19

Leren eten

7

Bewegen is leuk

4

Groenten

12

Groentepap

15

Legende Aandachtspunt Niet doen Verpleegkundige Tandzorg

Bacterie Beperken in tijd Hoofdmaaltijd

Bewegen is leuk

Voor een gezond leven is voldoende beweging en beperken van lang stilzitten belangrijk. Van kleins af aan beleeft je baby plezier als je met hem speelt. Bewegen met je baby kan je ook doen tijdens de dagelijkse activiteiten bv. tijdens de verzorging, het badje. Het hoeft geen extra tijd te kosten. Hieronder vind je enkele voorbeelden.

3 - 6 maanden

6 - 12 maanden

12 - 18 maanden 0 - 3 maanden

Leg je baby al vanaf de eerste weken af en toe op zijn buikje als hij wakker is.

Bewegen op muziek is leuk!

• Beeld de teksten uit.

• Stap en klap op het ritme van de muziek.

• Leef je uit, spring en swing samen met je kind.

Wil je nog andere tips om leuk samen met je kind te bewegen?

tijdens het verzorgmoment

tijdens het knuffelen

stimuleren om zelf te eten

zelf de trap op en af stappen

in bad

op de speelmat

kruipend verkennen

samen klusjes doen

in buiklig

rollen

dansen op muziek

tijdens het aan- en uitkleden

18 - 36 maanden

stimuleren om zelf te poetsen springen en lopen samen de tafel dekken

Geef je baby voldoende plaats en kansen om te bewegen volgens zijn mogelijkheden.

Beperk langdurig stilzitten tot de eet- en slaapmomenten. Gebruik een draagstoel of relax enkel om je baby te vervoeren of eten te geven. Geef hem nadien weer alle plaats om vrij te bewegen.

Leg een voorwerp (bv. stukje speelgoed) naast je baby en wissel dat regelmatig van kant zodat je baby zijn hoofd moet draaien in de richting van het voorwerp.

Leg niet te veel speelgoed in de box zodat je baby nog genoeg plaats over heeft om te bewegen.

Comfortabele kleding zet je kind aan om te bewegen.

Je kan het goede voorbeeld geven door zelf mee actief te zijn.

Tips

Schermtijd onder 2 jaar wordt afgeraden.

Tussen 2 en 6 jaar worden beeldschermactiviteiten best

beperkt tot 1 uur per dag.

Bron: Gezond Leven 2015 Bewerking: Kind en Gezin

Voedingsdriehoek

Bron: Vlaams Instituut Gezond Leven.

www.gezondleven.be.

Wat eet mijn kind?

∆ je kan beginnen geven, maar wordt nog niet

aangeraden

°

kan gestart worden

Flesvoeding

Flesvoeding

°

^Fruit(pap)

°

Groente(pap)

Vlees, vis, ei of vervanger

Brood

tofu

De eerste maanden heeft een baby genoeg met borstvoeding of aangepaste melkvoeding. Vanaf 4 à 6 maanden komt daar verandering in. Rond de leeftijd van 6 maanden heeft je baby steeds meer energie en ijzer nodig: vlees, vis, ei en vanaf 8 maanden ook brood. Is de fruit- of groentepap goed opgestart, dan kan je de andere beginnen geven en vervangt elke vaste voeding 1 flesvoeding.

Borstvoeding

Borstvoeding

∆ Fruit(pap)

∆ Groente(pap)

Vlees, vis, ei of vervanger

Brood

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 maanden 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 maanden

tofu

Vitamine D tot en met 6 jaar

vitamine D: dagelijks tot en met 6 jaar

Eten en drinken vanaf 1 jaar

+

ontbijt tussendoortje middagmaal tussendoortje avondmaal

water geniet de voorkeur

MINDER

ZO WEINIG MOGELIJK DRINK VOORAL WATER

MEER

VOEDINGSDRIEHOEK

Leren eten

Hier vind je enkele tips om je kind te leren eten, hoe je eten geeft, …

Vanaf 4 maanden

Vanaf 6 maanden

Vanaf 8 maanden

Vanaf 12 maanden

niet constant laten drinken fijn maken

open beker met water

geen zoete drank in fles

kleine stukjes

niet constant laten drinken lepel horizontaal houden en kind laten happen

geen tuitbeker geen fles meegeven in bed

zelf eten met lepel stukjes fruit pletten

langs de lip afschrapen

indien kunstvoeding, melk in de fles

mond niet continu afschrapen op het einde van de voeding mond proper maken

lepel niet aan kind geven kind heeft eigen lepel proeven

Vanaf 6 maanden

Vanaf 8 maanden

Vanaf 12 maanden

aardbei

ananas

sharonvrucht/kaki

granaatappel

abrikoos

druif

sterfruit braambes

kers

vijg cactusvijg

framboos

kruisbes

Fruit

Het is altijd handig wat fruit in huis te hebben. Hou wel rekening met de bewaartijd en de bewaarvoorschriften. Kies altijd voor zacht, vers en rijp fruit. Schil en ontpit het fruit.

Vanaf 4 à 6 maanden

appel

peer

banaan

nectarine

citrusvruchten

pompelmoessoorten

kiwisoorten

pruim

lychee

ramboetan

blauwe bosbes

papaya

grenadilla

rode bes veenbes physalis

passievrucht rabarber

mandarijn

sinaasappelsoorten

mango

pepino

meloensoorten perzik

• Hoeveelheden

• Bereiden

Start met enkele lepeltjes fruitpap en een melkvoeding. Gaat dit goed, voer dan de hoeveelheid fruitpap langzaam op tot 150 g. De hoeveelheid verschilt van kind tot kind.

+

+

+

+

+

+

+

+

+

=

=

=

Fruitpap

Kies voor vers fruit. Verwijder de rotte delen en spoel het fruit goed onder koud water. Meel of koek voeg je enkel toe om fruitpap in te dikken als deze te vloeibaar is. Indikken hoeft niet altijd. Gebruik niet dagelijks kinderkoek, want dit leidt tot de gewoonte om ook een koek aan je kind te geven wanneer fruitpap overgaat in stukjes fruit. Kies voor ongezoete kindermelen, -vlokken of -granen.

1

1

2

2 3

• Voorbereiden

OF

kindermeel koek

1/4

1/2

1

1/4

1/2

1

1/4

1/2

1

Maak de fruitpap niet op voorhand klaar. Hou geen restjes voor de volgende dag of vries ze niet in.

OF

OF

OF

kindermeel

kindermeel

kindermeel koek

koek

koek

1/2

1 1/4

+ OF

+ OF

niet mixen niet in fles geen honing of suiker toevoegen geen yoghurt of plattekaas toevoegen

Groenten

Het is altijd handig een aantal basisingrediënten in huis te hebben. Hou wel rekening met de bewaartijd en de bewaarvoorschriften.

Vanaf 4 à 6 maanden

aardappel

kropsla

venkel

andijvie

pompoensoorten

waterkers

aubergine

postelein

witloof wortel

bloemkool

rode biet

Vanaf 6 maanden

aardpeer

raap

avocado

snijboon peterseliewortel

champignon doperwt

broccolisoorten

spinazie

zoete aardappel

Chinese kool

tomaat

courgette

tuinkers

zurkel snijbiet

knolselder

veldsla

oesterzwam pastinaak prei prinsessenboon

Vanaf 8 maanden

artisjok

koolrabi

asperge bleekselder komkommer

Vanaf 12 maanden

sojascheut rodekool paksoi

schorseneer maïs

spruit

koolsoorten

sluimererwt

paprika

soorten ui knoflook

radijs

wittekool

rammenas spitskool

Groenten

Groentepap

Kies voor verse groenten. Verwijder slappe en verlepte bladeren van groenten. Spoel de groenten onder koud water.

Maak de groentepap niet op voorhand klaar. Hou geen restjes voor de volgende dag of vries ze niet in.

Geef groentepap bij voorkeur ’s middags.

5

2

6

3

1 2 4

Start met enkele lepeltjes groentepap en een melkvoeding. Gaat dit goed, voer dan de hoeveelheid groentepap langzaam op tot 150 g. De hoeveelheid verschilt van kind tot kind.

1

hoeveelheid ±100 g

hoeveelheid ±150 g

+ OF

2/3 1/3

2/3

2/3

1/3

1/3

• Hoeveelheden

• Bereiden

• Voorbereiden

OF

OF

niet mixen geen honing of suiker toevoegen

Vlees / vis / ei / vegetarisch

Kies voor vers vlees zonder zichtbare vetrandjes, zoals kip, kalkoen, paarden-, kalfs-, rund- of varkensvlees.

Zorg voor variatie. Alle verse zeevis, zoals kabeljauw, rog, schelvis, tong, tonijn en zalm, is geschikt voor baby’s.

Koop liefst gefileerde vis en pas op voor graten. Kies ook eens voor een plantaardige vleesvervanging.

Vanaf 6 maanden

Vanaf 8 à 10 maanden

Vanaf 12 maanden

gevogelte

seitan sojaboon

kikkererwt quorn

rundvlees, paardenvlees, ... worst, gehakt, ...

tempé ei

vis schaaldieren, fishsticks, ...

witte, rode en bruine boon schaaldieren tofoe

linzen

15g 15g

10g 1/2

10g

10g

25g 25g 15g 25g

Groentepap met vlees

Je baby heeft steeds meer energie en ijzer nodig. Varieer daarom de voeding.

Voeg mager vlees, magere vis, een half ei of een vleesvervanger toe aan de groentepap.

Stoom of kook het vlees best in een beetje water met wat zachte tuinkruiden tot de leeftijd van 1 jaar.

Bereid het vlees samen met de groenten en aardappelen.

1 2

4 5 6

3

1 2 3

Begin met 1 eetlepel vlees, verhoog de hoeveelheid langzaamaan tot 25 g (rauw gewogen) op 12 maanden.

Start met ongeveer 20 g vis per dag. Op 1 jaar is 30 g vis per dag ruim voldoende. Vervang vlees 1 tot 2 x per week door vis. Vervang 1 x per week vlees of vis door 1/2 ei.

2/3

1/3

15g

hoeveelheid ±100 g

2/3

1/3

25g

hoeveelheid ±150 g

• Hoeveelheden

• Bereiden

• Voorbereiden

OF

OF

Brood

Vervang 1 melkvoeding geleidelijk aan door een broodmaaltijd met lichtbruin brood. Je kan dit op verschillende manieren doen.

Vanaf 8 maanden

Maak een papje van melkvoeding met granen.

kindermeel

Week stukjes brood in melkvoeding.

Laat je baby af en toe knabbelen op een broodkorstje.

Besmeer een sneetje brood met wat vetstof of zacht beleg.

OF

OF

Granen

Deze producten kan je ook eens gebruiken als alternatief op aardappelen.

Neem 1 à 2 lepels of 50 -100 gr (gekookt). Vraag advies aan je verpleegkundige.

1

1

2

2

deegwaren witte rijst couscous

17

Tussendoortjes

Kies voor gezonde tussendoortjes en beperk ze tot maximum 2 per dag. Water geniet de voorkeur.

Vanaf 12 maanden

fruit rijstwafel, kinderkoekje,

ongezoete ontbijtgranen, … rauwe groenten soep

Melkproducten

Melk is belangrijk voor kinderen. Ze krijgen bij voorkeur borstvoeding zolang moeder en kind dit wensen of, ingeval van flesvoeding, een aangepaste melkvoeding tot de leeftijd van 3 jaar. Vanaf de leeftijd van 3 jaar is dat volle melk. Vanaf de leeftijd van 4 jaar gaat de voorkeur naar halfvolle melk.

voldoende water zoete dranken snoep, ijs, chocolade, chips, … geen hele noten tot 4 jaar

tussendoortje tussendoortje

+

vanaf 18 maanden tot 3 jaar

groeimelk volle melk

vanaf 4 jaar halfvolle melk borstvoeding

vanaf 3 jaar tot 4 jaar volle melk OF

EN/OF:

OF

Verantwoordelijke uitgever: Kind en Gezin, Katrien Verhegge, administrateur-generaal - Vlaams agentschap Editie 2017 D/2017/4112/5

Hallepoortlaan 27 l 1060 BRUSSEL Kind en Gezin-Lijn: 078 150 100 www.kindengezin.be

Volg ons op