1
Minister van Defensie Ank Bijleveld-Schouten Presentatie rapport Visitatiecommissie
18 juni 2019 Dames en Heren,
Dank voor uw komst. Wij zijn kritisch op onszelf, echter vreemde ogen dwingen. Defensie wordt hier alleen maar sterker van.
Ik wil de visitatiecommissie onder leiding van mevrouw Gerdi Verbeet hartelijk danken voor deze 1e jaarrapportage. Er is door uw commissie veel werk verzet en er zijn waardevolle observaties gedaan.
Hier is behoefte aan. Een commissie die ons een spiegel voorhoudt. Die aangeeft wat beter kan. Die scherp en eerlijk vertelt hoe wij ervoor staan op het gebied van veiligheid.
Het rapport maakt treffend duidelijk waar Defensie zich bevindt in het proces van het verbeteren van die veiligheid.
Het geeft een krachtige impuls en is een hulpmiddel om door te groeien.
De observaties van de commissie passen bij de fase van de ontwikkeling die is ingezet: Het begin is er, maar het is te vroeg om tevreden te zijn.
Ik wil u ook danken voor het compliment aan onze mensen. Want het afgelopen jaar, maar ook vandaag zijn velen bij Defensie bezig met het versterken van de veiligheid.
Van het oprichten van een Directie Veiligheid tot en met het opstellen van een vernieuwde gedragscode. En van het uitbreiden van onze Centrale Organisatie Integriteit Defensie tot en met het instellen van onderzoeken door de nieuw opgerichte Inspectie Veiligheid Defensie.
Maar ook zeggen we nee waar het moet. Zo hebben we onze bijdragen aan missies aangepast of zelfs beëindigd, zoals in het geval van Mali. Een
verantwoorde inzet van onze militairen blijft het uitgangspunt.
Ook buiten het ‘’Haagse’’ gebeurt veel. Commandanten hebben het werk stilgelegd als er niet veilig kon worden gewerkt. Neem het onderhoudsgebouw in Leusden of de legeringsgebouwen in Soesterberg die acuut zijn gesloten toen
2
daar sprake bleek te zijn van een onveilige situatie.
Als het gaat om het verhogen van het veiligheidsbewustzijn maakt de
landmacht met de voorstelling ‘’ Vuurdoop’’ het fenomeen sociale veiligheid bespreekbaar. De marine publiceert actief integriteitschendingen en de afhandeling hiervan.
Dit is belangrijk. Veiligheid is namelijk van alle defensiemedewerkers.
Dames en heren,
Er is ook veel gesproken over de can do mentaliteit bij de krijgsmacht. Een mentaliteit die militairen uniek maakt. Want wij verwachten immers dat militairen onder moeilijke en soms zelfs gevaarlijke omstandigheden worden ingezet.
Om dit werk te kunnen doen, trainen onze militairen op het scherpst van de snede. Hier zijn onlosmakelijk risico’s aan verbonden. Risicoloos militairen opleiden, trainen en inzetten is niet mogelijk.
Er moeten echter geen onnodige risico’s worden genomen. Dat klinkt logisch, maar in de praktijk is dit soms weerbarstig. Het gaat er om dat we nee zeggen als dat moet. En dat doen we gelukkig ook.
We hebben dus niet stilgezeten de afgelopen tijd. Maar zoals de
visitatiecommissie terecht opmerkt; het begin is er, maar het is te vroeg om tevreden te zijn. Bij Defensie is dat besef er ook.
Er is nog een hoop werk te verzetten. Dit rapport helpt ons daarbij. Daar ben ik van overtuigd.
Wat gaan we dan concreet doen met dit rapport?
Op voorhand was ook ons duidelijk dat het Plan van Aanpak niet op zichzelf zou leiden tot een veilige organisatie, maar op hoofdlijnen richting geeft aan deze verbeterslag.
Een groeidocument dat dat aangepast kan worden aan de hand van nieuwe inzichten.
We komen dan ook niet met een nieuwe plan, daar zijn er al genoeg van. En zaait alleen maar verwarring. De constateringen van de commissie sturen de ingezette koers van Defensie bij.
3
Het rapport geeft richting aan de verdere ontwikkeling van alle initiatieven die nu worden genomen om de veiligheid bij Defensie verder te versterken.
Ik zal vandaag niet concreter worden dan dit, juist omdat we daarbij de
defensieonderdelen nauw willen betrekken. Niet alleen voor het noodzakelijke draagvlak, maar ook om realistische doelen te stellen.
We zijn immers een organisatie in herstel, en niet alles kan tegelijk worden opgelost. We zullen prioriteiten moeten stellen, en misschien nog wel belangrijker, sommige zaken juist moeten uitstellen.
Tot slot: Zoals gezegd. Het werken bij Defensie brengt risico’s met zich mee.
Dat is inherent aan het werk dat onze militairen doen.
Maar zoals de commissie terecht aangeeft, met zijn allen creëren we wel een omgeving waar zo veilig mogelijk kan worden gewerkt.
Net als mevrouw Verbeet ben ik positief, omdat de wil er is, getuige ook de hoeveelheid energie die het afgelopen jaar is geïnvesteerd in dit onderwerp.
Daarom heb ik er vertrouwen in dat wij ook het komende jaar stappen gaan zetten.
Dank u wel.
