Gebiedsplan 2021 Oud-Noord

(1)

Gebiedsplan 2021

Oud-Noord

(2)

In dit gebiedsplan leest u wat de belangrijkste onderwerpen zijn in gebied Oud- Noord en wat de gemeente samen met bewoners, ondernemers en

maatschappelijke organisaties in 2021 gaat doen.

Inhoud

Inleiding 3

Prioriteiten gebiedsagenda 2019-2022 5

Focusopgave 1 Integrale aanpak Purmerplein en Waddenweg 6

Focusopgave 2 Meer sociale en jeugdvoorzieningen in Tuindorp Buiksloot en Tuindorp

Nieuwendam 9

Focusopgave 3 Intensieve aanpak kwetsbare huishoudens in Volewijck 12 Focusopgave 4 Voortzetting en uitbreiding aanpak ‘De armen ineen’ in IJplein/Vogelbuurt 14 Focusopgave 5 Weerbaar maken van jongeren in Volewijck en IJplein/Vogelbuurt 16

(3)

Inleiding

Aanleiding

De gemeente Amsterdam werkt vanuit opgaven, kansen en signalen in de gebieden, wijken en buurten in een stadsdeel. Net als vorig jaar brengen we in de gebiedsplannen focus door per gebied maximaal zes integrale focusopgaven op te nemen. Dat zijn dit jaar de belangrijkste opgaven in het gebied waarmee we het verschil maken en maatwerk leveren in de vorm van uitvoeringsafspraken met onze (interne én externe) samenwerkingspartners, naast de reguliere activiteiten en de stedelijke programma’s. Een focusopgave heeft een integrale aanpak en vaak een langere (meerjarige) uitvoering.

De focusopgaven leveren ook een bijdrage aan de realisatie van de ambities uit de op het coalitieakkoord gebaseerde uitvoeringsagenda (zie ook volg.amsterdam.nl voor de online uitvoeringsagenda).

Totstandkoming gebiedsplan 2021

Stap voor stap werken we aan gebiedsplannen voor 2021. In verschillende rondes werden de

focusopgaven voor 2021 duidelijk. Focusopgaven geven prioriteit aan en zijn de grootste uitdagingen in het gebied. Voor het zomerreces zijn de plannen besproken met het dagelijks bestuur en collega’s van het stadsdeel en directies. Alle gesprekken hielpen om scherper te worden en de juiste keuzen te maken. Een goede focusopgave is namelijk zo concreet mogelijk en uitvoerbaar. Omdat de samenwerking met

stedelijke directies van belang is, waren ook zij een belangrijke gesprekspartner. Na de zomer is gesproken met de stadsdeelcommissie en vond een tweede ronde met de directies plaats om te komen tot de

concept-gebiedsplannen. Op 27 oktober zijn de concept-gebiedsplannen besproken in de vergadering van het dagelijks bestuur. De stadsdeelcommissie kon hierna haar advies voorbereiden en de concept plannen bespreken op 18 november. Het dagelijks bestuur heeft de gebiedsplannen 2021 op 15 december 2020 vastgesteld.

Samenvatting

In Oud-Noord is de dynamiek van grootschalige stedelijke transformatie van de IJ-oevers en de ontwikkelbuurten Volewijck en IJplein/Vogelbuurt zichtbaar en voelbaar. In de luwte van deze grootschalige ontwikkelingen liggen de tuindorpen Nieuwendam en Buiksloot, waar een keur aan opgaves zichtbaar is. Om grote verschillen te voorkomen wordt ingezet op een verbonden gebied waar bouw van nieuwe woonwerkgebieden samengaat met de benodigde investeringen in de bestaande wijken.

Daarbij gaat het niet alleen over het opknappen van de openbare ruimte en nieuwe verbindingen tussen wijken, maar ook over investeringen in voorzieningen (plekken en programmering) en intensivering van de sociale aanpak in de twee ontwikkelbuurten.

In aanvulling op de lopende stedelijke programma’ s is er komend jaar in Oud-Noord met de volgende focusopgaven extra aandacht voor:

1. Integrale verbetering van het verblijfsklimaat aan het Purmerplein en de Waddenweg 2. Meer en betere sociale- en jeugdvoorzieningen in de tuindorpen Nieuwendam en Buiksloot

(4)

3. Uitbreiding en intensivering van de complexgerichte aanpak voor kwetsbare huishoudens in Volewijck

4. Voortzetting en uitbreiding van de armoedeaanpak ‘De armen ineen’ in IJplein/Vogelbuurt

5.

Het weerbaar maken van kwetsbare jongeren in IJplein/Vogelbuurt en Volewijck

(5)

Prioriteiten gebiedsagenda 2019-2022

Iedere vier jaar stelt de gemeente samen met bewoners, ondernemers en partners per gebied een agenda op. De gebiedsagenda laat zien wat we in die periode gezamenlijk in een gebied willen bereiken. We gebruiken de agenda om de gebiedsspecifieke opgaven goed mee te laten wegen in beleidskeuzen die wij als stad maken. Aan de hand van maximaal 6 prioriteiten per gebied worden de belangrijkste thema’s voor dat gebied zichtbaar gemaakt. In het gebiedsplan worden de prioriteiten jaarlijks vertaald naar concrete opgaven en activiteiten waar we samen met bewoners, ondernemers en partners mee aan de slag gaan.

Hieronder volgt een korte beschrijving van de prioriteiten uit de gebiedsagenda 2019-2022. Wilt u de gebiedsagenda in zijn geheel lezen of meer weten over het gebiedsgericht werken in Amsterdam? Klik dan op deze link. https://www.amsterdam.nl/bestuur-organisatie/stadsdelen/gebiedsgericht/gebiedsagenda/

Prioriteit 1: Zorg

Kwetsbare bewoners in oude wijken krijgen meer kansen en hulp.

Prioriteit 2: Gebiedsontwikkeling

Bewoners en ondernemers in de bestaande wijken profiteren zichtbaar van de gebiedsontwikkeling.

Prioriteit 3: Jeugd

Kinderen en jongeren krijgen alle kansen om zich te ontwikkelen.

Prioriteit 4: Bereikbaarheid

Alle wijken zijn goed bereikbaar.

Prioriteit 5: Openbare Ruimte

De openbare ruimte is schoon, heel en veilig.

Prioriteit 6: Participatie

(Nieuwe) gebieden worden integraal en in samenspraak met bewoners en ondernemers ontwikkeld.

(6)

Focusopgave 1

Integrale aanpak Purmerplein en Waddenweg

Aanleiding

De Tuindorpen in Oud-Noord zijn omringd door ontwikkelbuurten. Uit verschillende cijfers en

signalen blijkt dat er extra inzet nodig is om ook in deze wijken de leefbaarheid op peil te houden. Om de Tuindorpen Nieuwendam en Buiksloot aantrekkelijk te houden zijn investeringen in de

winkelgebieden Waddenweg en Purmerplein noodzakelijk.

Beschrijving focusopgave

In 2020 is gestart met een integrale aanpak van Purmerplein en Waddenweg. Inzet is om te werken aan een beter verblijfsklimaat, zowel in de openbare ruimte als in de winkelpanden. De aanpak is gestoeld op een duurzame relatie en participatie met bewoners, ondernemers en partners in het gebied. Met hen werken we de komende jaren aan een duidelijk profiel voor beide plekken én een passende inrichting van de openbare ruimte. In 2021 is een blijvende focus nodig om de aanzetten en verkenningen uit 2020 duurzaam te borgen. Daarvoor is een voortdurend gesprek nodig met

stakeholders in het gebied. Tegelijkertijd werken we toe naar concrete resultaten. Daarmee richten we ons op meer gevoel van eigenaarschap en zeggenschap voor bewoners en ondernemers. We hebben daarbij oog voor de korte en lange termijn.

Beoogde doelen

In 2021 houden we focus op de leefbaarheid van het Purmerplein en de Waddenweg. Dat betekent dat we samen met bewoners, ondernemers en Ymere verder werken aan een stevige buurteconomie, een duidelijk profiel voor beide plekken én een passende inrichting van de openbare ruimte.

(7)

Deze focusopgave draagt bij aan de volgende ambities van de Uitvoeringsagenda van het College:

 Fijne buurten, leefbare stad

 Participatief en digitaal

 Open en tolerante stad

En heeft een relatie met de gebiedsagenda 2019-2022:

 Prioriteit 2: Gebiedsontwikkeling

 Prioriteit 3: Jeugd

 Prioriteit 4: Bereikbaarheid

 Prioriteit 5: Openbare Ruimte

 Prioriteit 6: Participatie

Wat gaan we doen en met wie

De aanpak van Waddenweg en Purmerplein zetten we in 2021 voort. Daarvoor is een voortdurend gesprek nodig met de stakeholders in het gebied. We maken afspraken met ondernemers en Ymere over het versterken van de buurteconomie. Ook werken we verder aan het traject voor de

herinrichting van de openbare ruimte, waarvan we weten dat een daadwerkelijke herinrichting pas over enkele jaren kan plaatsvinden. Voor de herinrichting van de Waddenweg zoeken we daarbij uitdrukkelijk de verbinding met de fysieke opgave van de Zevenster, zoals beschreven in de Principenota voor ontwikkelbuurt IJplein/Vogelbuurt. Kleinschalige maatregelen in de openbare ruimte voeren we uit, zo spelen we snel in op wensen uit de buurt. Net als vorig jaar, maken we een koppeling met de vergelijkbare focusopgave in het gebied Noord-West.

Bij de uitvoering van deze focusopgave zijn tenminste de volgende directies betrokken:

 Directie: R&E - Economische Zaken

 Directie: R&E - Verkeer en Openbare Ruimte

 Directie: GWS - Stadswerken

 Directie: R&E - Ruimte en Duurzaamheid

 Directie: R&E - Ingenieursbureau

 Directie: Sociaal - Onderwijs, Jeugd en Zorg

Activiteiten

 Versterken organisatiegraad ondernemersvereniging Purmerplein (Eind)verantwoordelijk voor activiteit: R&E - Economische Zaken

 Voorbereiden herinrichting openbare ruimte Purmerplein en Waddenweg (Eind)verantwoordelijk voor activiteit: R&E - Verkeer en Openbare Ruimte

 Faciliteren van initiatieven die uit het gebied komen.

(Eind)verantwoordelijk voor activiteit: GWS- Stadsdelen Gebiedspool

 Uitvoeren van kleinschalige maatregelen in de openbare ruimte (snel inspelen op wensen uit de buurt).

(8)

(Eind)verantwoordelijk voor activiteit: GWS - Stadswerken

(9)

Focusopgave 2

Meer sociale en jeugdvoorzieningen in Tuindorp Buiksloot en Tuindorp Nieuwendam

Aanleiding

Op basis van verschillende indicatoren en signalen blijkt dat ook in de tuindorpen Nieuwendam en Buiksloot extra inzet nodig is om de leefbaarheid op peil te houden. In beide tuindorpen zijn weinig of suboptimaal functionerende voorzieningen, vooral voor de jeugd. Speeltuinen hebben meer aandacht en een kwaliteitsimpuls nodig en voor de jeugd van 15-18 jaar ontbreekt een plek om naartoe te gaan.

Verveling en vandalisme liggen hierdoor op de loer. Uit een eerste inventarisatie blijkt dat het in de beide Tuindorpen niet zozeer ontbreekt aan gebouwen, maar door verschillende oorzaken zijn er onvoldoende mogelijkheden voor bewoners, met name jongeren, om zich te ontplooien of activiteiten te ondernemen in de wijk.

Beschrijving focusopgave

Voor deze opgave is het van belang dat ingezet wordt op het combineren van verschillende vormen van voorzieningen: zowel programma (inzet van professionals) als plekken (gebouwen en openbare ruimte).

Het gaat nadrukkelijk niet om het snel realiseren van een buurthuis of een jeugdhonk, maar om samen met de doelgroepen te bepalen wat nodig is. Daarvoor is er in 2021 meer inzet van professionals in deze wijken nodig die zich richten op de behoefte in de wijk. Die behoefte ligt, zo blijkt uit meerdere bronnen, bij jongeren (zowel de jongere als de oudere jeugd) en kwetsbare huishoudens/ouderen. In 2020 zijn de fysieke voorzieningen in beeld gebracht.

In 2021 wordt concreet ingezet op verbetering van speelplekken in beide wijken, mogelijk door uitbreiding van het DORA project in Tuindorp Buiksloot en aansluitend bij noodzakelijke vervangingsopgaves. Daar- naast kan in 2021 aangesloten worden op het project Buurtbudgetten, dat in september 202o is gestart.

(10)

Samen met kinderen, ouders en omwonenden worden per speelplek verbeteringen uitgewerkt en uitge- voerd. Alhoewel het in eerste instantie gaat om een fysieke impuls kan ook programmering op deze plekken gefaciliteerd worden. Onder ander door sportactiviteiten vanuit de gemeente maar ook door ondersteuning van initiatieven van bewoners.

Voor de oudere jeugd is in eerste instantie extra inzet van jongerenmedewerkers nodig, om samen met jongeren te bepalen wat nodig is in de wijk. Daarbij wordt ook gekeken naar combinaties met andere initiatieven in de wijk zoals de herontwikkeling van Het Gebouw of programmering op het Purmerplein. Voor de kwetsbare huishoudens is in eerste instantie meer inzet van participatie professionals nodig en kan gebruik worden gemaakt van bijvoorbeeld de Driehoek en het Baken.

Beoogde doelen

Bieden van meer en betere mogelijkheden aan met name jongeren en kwetsbare bewoners in de tuindorpen om zich te ontplooien en activiteiten te ondernemen.

 Kansengelijkheid

 Prioriteit 1: Zorg

 Prioriteit 5: Openbare Ruimte

Wat gaan we doen en met wie

We geven een fysieke impuls aan de speelplekken in beide wijken. We zetten extra professionals in die zich richten op de behoefte van met name jongeren en kwetsbare huishoudens in vooral Tuindorp Buiksloot. We onderzoeken samen met Gemeentelijk Vastgoed wat een werkzaam exploitatiemodel kan zijn voor voorziening ‘Het Gebouw’ in Tuindorp Nieuwendam.

 Directie: Sociaal - Werk, Participatie en Inkomen

 Directie: R&E - Kunst en Cultuur

 Directie: Sociaal - Sport en Bos

 Directie: R&E - Verkeer en Openbare Ruimte

 Directie: R&E - Gemeentelijk Vastgoed

(11)

Activiteiten

 Structureel inzetten van participatiemedewerkers in met name Tuindorp Buiksloot.

 Inzetten van jongerenmedewerkers voor 16+ jeugd in met name Tuindorp Buiksloot.

 Opstellen en uitvoeren van plan van aanpak voor speelplekken in de beide tuindorpen.

(Eind)verantwoordelijk voor activiteit: R&E - Verkeer en Openbare Ruimte

 Ontwikkelen van een werkbaar exploitatiemodel voor voorziening Het Gebouw, in aansluiting op het bewonersinitiatief.

(Eind)verantwoordelijk voor activiteit: R&E - Gemeentelijk Vastgoed

(12)

Focusopgave 3

Intensieve aanpak kwetsbare huishoudens in Volewijck

Aanleiding

Via complexgerichte aanpakken bereiken de gemeente en woningcorporatie Ymere veel bewoners in de Van der Pekbuurt. Onder hen zijn bewoners met uiteenlopende problemen op het gebied van o.a. armoede, verslaving, GGZ-problematiek, eenzaamheid, zorg of (dreigende) overlast. Vaak signaleren we daarbij ook dat bewoners niet de hulp krijgen die ze nodig hebben: er is sprake van zorgmijding, gebrekkige coör- dinatie bij multi-problematiek en symptoombestrijding in plaats van het aanpakken van de onderliggende sociale problematiek.

Beschrijving focusopgave

Dit is reden om de complexgerichte aanpak te intensiveren en uit te breiden naar andere buurten in Volewijck. Per casus bepalen we met alle zorgverleners en betrokken instanties wat het beste hulptraject moet zijn en dat wordt opgestart en gemonitord op het beoogde effect. Daarmee voorkomen we dat instanties langs elkaar heen werken, niet effectief zijn of dat er teveel terugval is. We dienen daarmee twee doelen: het duurzaam en effectief aanpakken van de sociale problematiek en het voorkomen van overlastsituaties. Deze manier van werken vraagt van alle partijen extra inzet en alertheid en is daarmee een voorbeeld voor de verdere doorontwikkeling van het sociaal domein in de vorm van buurtteams.

Vooralsnog is de inschatting dat door de hardnekkige problematiek en de noodzaak om te blijven monitoren, de complexgerichte aanpak niet volledig kan worden overgenomen door de buurtteams. We zoeken daarom in 2021 naar een passende manier om deze te borgen binnen het sociaal domein.

Naast het oplossen van sociaal – en/of emotionele problemen in een gezin, is het ook belangrijk om te zorgen voor een zinnige dagbesteding en toeleiding naar betaald werk. In Oud-Noord worden bewoners

(13)

met een participatiewet-uitkering daarom uitgenodigd voor een gesprek over hun kansen op werk. Zij worden begeleid door een gemeentelijk multidisciplinair team, bestaande uit klantmanagers Activering, Werk en Re-integratie en Koers naar Werk, en jobcoaches en jobhunters. De caseload van klantmanagers neemt hierdoor af. Deze individuele aanpak is vooral gericht op uitstroom naar werk. Bewoners voor wie werk nog een stap te ver is, worden individueel begeleid naar zorg of participatie.

Beoogde doelen

We richten ons in Volewijck op een duurzame en effectieve aanpak van de sociale problematiek en het voorkomen van overlastsituaties. Naast het oplossen van sociaal – en/of emotionele problemen in een gezin, zorgen we voor een zinnige dagbesteding en toeleiding naar betaald werk.

 Vrijheid en Veiligheid

Wat gaan we doen en met wie

Samen met de sociale partners intensiveren we de complexgerichte aanpak in de Van der Pekbuurt en breiden de aanpak uit naar andere buurten in Volewijck. We maken afspraken over een goede borging van deze aanpak binnen het sociaal domein. Met de directie Werk, Participatie en Inkomen zetten we in op een individuele aanpak gericht op uitstroom naar werk.

 Directie: Sociaal - GGD

 Directie: R&E - Wonen

Activiteiten

 Intensiveren en uitbreiden van de complexgerichte aanpak.

(Eind)verantwoordelijk voor activiteit: Sociaal - Onderwijs, Jeugd en Zorg

 Passende borging van de complexgerichte aanpak binnen het sociaal domein.

 Inzetten op individuele aanpak gericht op uitstroom naar werk

(Eind)verantwoordelijk voor activiteit: Sociaal - Werk, Participatie en Inkomen

(14)

Focusopgave 4

Voortzetting en uitbreiding aanpak ‘De armen ineen’ in IJplein/Vogelbuurt

IJplein/Vogelbuurt is één van de armste wijken in Amsterdam. Veel bewoners leven al generaties lang in armoede en kampen met problematische schulden. Het aantal vaste klanten van de Voedselbank is groot en veel buurtbewoners hebben geen vast werk of zijn afhankelijk van een bijstandsuitkering. Deze situatie is in de loop der jaren maar weinig veranderd. Tegelijkertijd kent de buurt een informeel netwerk van bewoners die elkaar helpen en voor elkaar zorgen. Er zijn veel sociale voorzieningen en maatschappelijke initiatieven die zich richten op armoede en schulden. De documentaire ‘Schuldig’ laat dit treffend zien.

Beschrijving focusopgave

Met het experiment ‘De armen ineen’ is in 2020 gestart met het beter benutten van bestaande en nieuwe armoedevoorzieningen in de buurt, door het inzetten van het aanwezige sociale netwerk in de wijk. We continueren deze innovatieve aanpak in 2021 en breiden deze uit. Buurtbewoners met een groot netwerk in de wijk vormen de spil van deze aanpak. Zij kennen de behoeften en leefomstandigheden van hun buurtgenoten als geen ander en weten wat er speelt in de wijk. Gezamenlijk kijken ze in hoeverre het huidige aanbod werkt, wat er beter kan, wat er mist, en om daar dan meteen wat mee of aan te doen. Ook onderzoeken ze de kansen om de huidige wijknetwerken te versterken en te verbinden. ‘De Armen Ineen’

is één van de interventies om het tij in IJplein/Vogelbuurt te keren. De intentie is om in 2021 meer interventies te ontwikkelen en op te zetten om de situatie in deze ontwikkelbuurt echt te veranderen.

(15)

Beoogde doelen

Ambitie is om de sociale situatie van bewoners in IJplein/Vogelbuurt duurzaam te veranderen. We willen de samenredzaamheid van bewoners versterken, de schulden verminderen en (nieuw) perspectief bieden in de buurt.

Wat gaan we doen en met wie

Bewoners en professionals ontwikkelen samen een aanpak met als belangrijkste doelen de

samenredzaamheid versterken, de schulden verminderen en (nieuw) perspectief bieden in de buurt.

Vervolgens bekijken we met de betrokken directies welke programma’s hierop aansluiten.

Activiteiten

 Flexibele mogelijkheden om bestaande armoedeprogramma's in te zetten op de vraag uit het experiment ‘De armen ineen’.

 Inzetten op individuele aanpak gericht op uitstroom naar werk binnen context experiment ‘De armen ineen’.

 Inzetten op buurtbanen ter bevordering van de participatie.

(16)

Focusopgave 5

Weerbaar maken van jongeren in Volewijck en IJplein/Vogelbuurt

Aanleiding

Een fijn thuis is een belangrijke basis voor goede schoolresultaten en gewenst sociaal gedrag. Dit is niet voor iedereen vanzelfsprekend. In de ontwikkelbuurten Volewijck en IJplein/Vogelbuurt groeien jongeren vaak op in een kwetsbare thuissituatie. Veel jongeren hebben te maken met armoede en een onveilige thuissituatie. Relatief vaak hebben zij gezondheidsproblemen en overgewicht. Kinderen hebben vaak een taalachterstand en/of een indicatie voor voor- en vroegschoolse educatie. Dit alles vergroot de kans dat deze jongeren hun weg richting de harde (drugs)criminaliteit vinden.

Beschrijving focusopgave

De jeugdproblematiek in Volewijck en IJplein/Vogelbuurt vraagt in 2021 om extra inzet. Ondersteuning, aandacht en extra scholing is nodig om jongeren al vroeg weerbaar te maken en hen op het rechte pad te houden. Het is daarbij belangrijk dat de scholen in de beide wijken hun positie versterken, zodat die de kinderen een veilige en stimulerende omgeving kunnen bieden. Een omgeving waarin zij zich kunnen ontwikkelen, zowel op het gebied van het curriculum als in zelfontplooiing, weerbaarheid en hun talenten.

Een goed voorbeeld is de ‘family school Oranje Nassau’. Wat betreft de huisvesting van scholen ligt er in beide wijken een aanzienlijke opgave. Realisatie daarvan kan bijdragen aan een sterkere positie van deze scholen in beide ontwikkelbuurten.

Ook op straat is meer aandacht voor kinderen en jongeren nodig. Professionals die in IJplein/Vogelbuurt en Volewijck werken, geven aan dat er een negatieve straatcultuur heerst. We willen kinderen en tieners een ander perspectief bieden. Er is meer preventieve aandacht en aansprekend aanbod voor de jeugd

(17)

nodig. Op het gebied van veiligheid wordt om een samenhangende aanpak gevraagd, waarin de jeugd wordt gestimuleerd om zich te ontwikkelen. Een aanpak waarbij we samen optrekken met alle partners (zowel binnen als buiten de sociale basis) in de wijk die werken met jeugd, zoals het Ouder- en Kindteam en de scholen.

Beoogde doelen

Wij willen de ontwikkelingskansen van kwetsbare jongeren vergroten en hen weerbaarder maken.

 Vrijheid en Veiligheid

Wat gaan we doen en met wie

Samen met de directies zorgen we voor een veilige en rustige thuissituatie en vergroten we de aandacht voor kinderen en jongeren op straat. Daarnaast versterken we de positie van de scholen, zodat zij een veilige omgeving voor de ontwikkeling van kinderen kunnen bieden.

 Directie: R&E - Kunst en Cultuur

 Directie: Sociaal - Sport en Bos

 Directie: Openbare Orde en Veiligheid

 Directie: R&E - Gemeentelijk Vastgoed

Activiteiten

 Preventieve inzet programma Weerbare stad

(Eind)verantwoordelijk voor activiteit: Openbare Orde en Veiligheid

 Inzet vanuit programma positief perspectief

 Passend voorzieningenniveau: fysiek en programmering