Thema Ondermijning startdocument

(1)

Thema Ondermijning

startdocument

In het Integraal meerjarenbeleidsplan Veiligheid NH 2015-2018 (IMV) is Ondermijning een van de 6 focusthema’s voor de komende jaren.

Definitie Ondermijning:

Het verzwakken of misbruiken van de structuur van onze maatschappij, leidend tot aantasting van haar fundamenten en/of legitimiteit van het stelsel dat haar beschermt.

Boven- en onderwereld vermengen zich op een manier die de fundamenten van de rechtstaat aantast, waaronder mede-aantasting van de integriteit van de (lokale) overheid.

Het plan voor 2016 - 2018

Door het RBOP is het Integraal Meerjarenbeleidsplan Veiligheid vastgesteld waarin ambities voor Ondermijning zijn geformuleerd. Deze ambities zijn vertaald naar 3 concrete sporen.

De komende jaren zal de aanpak van ondermijning in NH worden verbeterd door in te zetten op:

1. Verbeteren samenwerkingssysteem.

2. Bewust worden van integriteitsproblematiek en omgaan met risico’s.

3. Ontwikkelen van een stevige (bestuurlijke) aanpak per deelthema.

Het accent in dit document ligt op de bestuurlijke aanpak en de daarvoor benodigde inspanning vanuit de politie, OM en gemeenten (de ketenafhankelijkheid). De eigen taak die politie en OM op dit onderwerp hebben, de zogenaamde strafrechtelijke aanpak, is niet in dit document beschreven.

Ook het RIEC heeft een nadrukkelijke rol in de aanpak van ondermijning. Zij zijn het expertisecentrum voor alle partners en leveren vooral een bijdrage aan de aanpak van de casuïstiek door de informatie- uitwisseling en de samenwerking te faciliteren. Het RIEC is bovendien een vaste deskundige partner in alle werkgroepen, maar trekt zelf geen projecten. De (aansturing van) beleidsprojecten is weggezet bij het Samenwerkingsverband Integrale Veiligheid om te voorkomen dat de RIEC-organisatie te zwaar belast wordt met oneigenlijke taken (zoals projectleiding, beleidsontwikkeling en implementatie).

Ad 1. Verbeteren samenwerkingssysteem

- Een herijking van de bestaande stuur- en overlegvormen, de harmonisatie van de werkprocessen en agendering en routering van stukken. Het ontwikkelen en

implementeren van een sober, maar effectief systeem en het uit faseren van het oude systeem.

- Een verduidelijking van de rol van het RIEC.

Ad 2. Bewust worden van integriteitsproblematiek en omgaan met risico’s Het ontwikkelen en uitvoeren van een awareness programma waarin:

- Alle lagen van alle gemeenten aan het denken gezet worden over de integriteitscomponenten van hun functie.

(2)

- Integriteitsbeleid in gemeenten gaat leven.

- Handvatten gegeven worden over het omgaan met risico’s.

Ad 3. Ontwikkelen van een stevige (bestuurlijke) aanpak per deelthema

Ondermijning ontstaat doordat criminelen de structuur van onze maatschappij misbruiken ten behoeve van hun illegale activiteiten zoals

- Mensenhandel en misstanden in de prostitutie.

- Hennep kweken en verhandelen.

- Witwassen van crimineel verkregen vermogen.

Deze deelthema’s worden daarom door diverse werkgroepen opgepakt.

Naast deze thema’s zal ook Woon- en adresfraude een belangrijk deelthema worden. Fraude met de Basisregistratie personen (BRP) is vaak de basis voor allerlei andere vormen van fraude.

Woon- en adresfraude is regelmatig ook de eerste aanwijzing dat er mogelijk sprake is van mensenhandel, uitbuiting of andere vormen van ernstige misstanden en criminele activiteiten.

Het laatste thema is een doelgroep, de OutlawMotorcycleGangs (OMG’s). OMG’s worden meer dan gemiddeld in relatie gebracht met de georganiseerde criminaliteit en vertonen gedrag dat gezag- ondermijnend werkt (bijvoorbeeld ride-outs, negeren van verkeersregels).

Hieronder staat beknopt de inspanningsverplichting van gemeenten en de rol van de regionale werkgroep(en) op deze 5 deelthema’s, voor de komende periode. De inspanningen van de andere partners op de thema’s worden niet expliciet in dit document opgenomen, tenzij ze voorwaardelijk zijn voor een succesvolle bestuurlijke aanpak (ketenafhankelijkheid).

A. Mensenhandel en misstanden in de prostitutie Basisniveau

Inspanningsverplichting Rol werkgroep(en)

1. Elke gemeente heeft actieve signalering mensenhandel bij reguliere taken.

2. Elke gemeente stelt een sleutelfunctionaris mensenhandel aan. Deze verzorgt intern

voorlichtingsbijeenkomsten en verzameld signalen.

Een training “signaleren” wordt aan elke gemeente aangeboden (door het RIEC NH).

Er is gekozen voor focus op het thema Ondermijning. Dit betekent dat niet alleen een basisniveau bereikt dient te worden, maar dat er een verhoogde inspanning van alle partners verwacht wordt om dit thema naar een gewenst niveau te krijgen.

1. Basisniveau = wettelijk en/of moreel minimum aan inspanning

2. Gewenste niveau = niveau aan inspanning dat we in NH collectief afspreken

Daarnaast zullen er diverse ontwikkelingen zijn waarbij niet direct alle gemeenten in NH betrokken zijn. Denk hierbij aan proeftuinen en pilots, verkenningen en onderzoeken. Deze ontwikkelingen kunnen als inspiratie dienen voor de hele regio.

(3)

3a. Elke gemeente past de APV en het lokale prostitutiebeleid aan naar aanleiding van nieuwe wetgeving.

3b. Elke gemeente past actief de Wet BIBOB toe.

Gewenst niveau NH

1. Elke gemeente houdt extra controles op risicolocaties, waar zich slachtoffers van mensenhandel kunnen bevinden.

Lijst met indicatoren verwerkt in toolbox arbeidsuitbuiting. Is reeds aan alle gemeenten verstrekt.

Naar aanleiding van de CBA niet-vergunde prostitutie (Politie) stelt elke gemeente in NH:

2a. Een zo veel mogelijk uniforme APV op het thema prostitutie in NH vast.

2b. Hetzelfde (regionale) handhavingsbeleid vast.

Een regionaal model voor Hoofdstuk 3 van de APV wordt ontwikkeld, gebaseerd op de model APV van de VNG.

Een model voor regionaal prostitutiebeleid (visie + kaders) wordt ontwikkeld, inclusief

handhavingsbeleid en handhavingsarrangement.

3. Elke gemeente biedt een uitstapprogramma prostitutie aan.

Ontwikkelingen in NH

1. Alkmaar onderzoekt mogelijkheden van extra verordeningen in APV waar het gaat om prostitutie.

2. In NHN wordt het project Kompas (huisvestingscontroles arbeidsmigranten) voortgezet en geborgd binnen handhavingsbeleid. Hierbij wordt blijvend gebruik gemaakt van het uitvraagformulier voor partnerorganisaties (op te vragen bij het RIEC NH).

B. Hennep Basisniveau

1. Elke gemeente stelt gemeentelijk beleid 13 b Opiumwet (Damocles) vast en past waar mogelijk toe.

Modelbeleid wordt ontwikkeld en aangeboden.

2. Elke gemeente is partner in het nieuwe Hennepconvenant NH, zo ook politie en OM.

Harmonisatie van Hennepconvenanten.

1. Elke gemeente geeft follow up aan de geleverde bestuurlijke meldingen en –rapportages. Dwz elke gemeente past waar mogelijk het (bestuurlijk) instrumentarium toe. Politie levert bestuurlijke meldingen en rapportages.

Verbeteren van de processen rond de bestuurlijke rapportages en –meldingen.

Een uitwerking van de toepassing van de verschillende bestuurlijke instrumenten wordt geschreven en aangeboden.

2. Elke gemeente stelt gemeentelijk beleid 13 b Opiumwet (Damocles), specifiek voor

henneppanden vast en past waar mogelijk toe.

Modelbeleid wordt ontwikkeld en aangeboden.

1. Pilot met Hypotheekverstrekkers wordt verkend met Stichting Fraude Hypotheken (SFH)

(4)

2. Pilot met Makelaars (Stoplichtconvenant)

C. Witwassen Basisniveau

1. Elke gemeente heeft BIBOB-beleid voor Horeca, Seksinrichtingen en Coffeeshops vastgesteld en past dit toe.

Aanjagen

1. Alle partners melden signalen van ongebruikelijk bezit bij het RIEC.

Signaalkaart wordt beschikbaar gesteld door werkgroep.

2. Bij elke integrale casusanalyse (niet alleen witwassen, maar ook hennep en mensenhandel) wordt afpakken als doelstelling geformuleerd.

Aanjagen en bewaken.

3. Elke gemeente (via sociale recherche) participeert in het integraal project STop Ongebruikelijk Bezit (STOB).

D. Woon- en Adresfraude Basisniveau

1. Elke gemeente heeft een aanpak woon- en adresfraude.

Voorbeeldaanpak ontwikkelen en aanbieden.

2. Elke gemeente ontvangt en verwerkt de terugmeldingen van de Politie op de BRP.

Ontwerp van de operationele samenwerking.

1. Elke gemeente heeft een (of meerdere) toezichthouder(s) BRP aangewezen en er vinden fysieke adrescontroles plaats, ook op basis van risico-indicatoren.

2. Elke gemeente doet mee aan landelijk project Aanpak Adreskwaliteit (BZK/ICTU).

Faciliteren van intervisie tussen gemeenten en afnemers.

3. Participatie van elke gemeente aan Convenant ID-fraude.

Ontwerpen van het convenant ID-fraude en implementeren.

1. Pilot in Den Helder als blauwdruk voor rest van NH.

2. Diverse proeven met bestuurlijk instrumentarium in o.m. Purmerend en Haarlem, zoals bestuurlijke boete.

3. Haarlem is vertegenwoordigd in de landelijke projectgroep LAA.

(5)

E. OMG’s Basisniveau

1. Elke gemeente beschikt over de landelijke toolbox OMG’s en past deze toe (indien aan de orde).

-

1. Elke OMG-gemeente past de persoonsgerichte aanpak en de locatiegerichte aanpak toe.

2. Elke gemeente in NH heeft een

exploitatievergunning voor clubhuizen en evenementen in de APV opgenomen en past dit toe.

Ontwikkelen van uniforme APV en uniform beleid t.a.v. clubhuizen en evenementen.

1.Een herbezinning op het fenomeen door de samenwerkende partijen lijkt nodig: Wat is nu precies het probleem? Naast het aansluiten bij de nieuwe landelijke integrale strategie zal verkend worden of er nog andere mogelijkheden zijn in aanpak, wellicht ook met andere partners.

2. Een nieuwe communicatiestrategie. De strategie van “Naming en Shaming” lijkt niet (meer) effectief.

Vanuit de nieuwe landelijke integrale strategie wordt ook een nieuwe communicatiestrategie ontwikkeld.

3. Een gevolg van de toegenomen overheidsaandacht voor OMG’s is er een verhoogd risico op bedreiging van bestuurders en ambtenaren. Dit onderdeel wordt in het VPT-traject meegenomen (Veilige publieke taak).

(6)

Organisatie

Onder de vlag van het Samenwerkingsverband Integrale Veiligheid NH zal een kerngroep onder leiding van mw. I. Ottens regie voeren op aanpak van ondermijning middels de 3 sporen.

De heer K. Schuiling is de bestuurlijk trekker van het Thema Ondermijning in NH.

Kerngroep

- mw. R. van Velzen (Politie)

- mw. M. Hartog (gemeente Alkmaar) - dhr. K. Roos (gemeente Haarlem) - dhr. H. van Genderen (OM)

- dhr. Pieter Hofstra (hoofd RIEC NH)

- mw. I. Ottens (Algemeen Projectleider SIV Ondermijning)

Op de deelonderwerpen zullen werkgroepen actief zijn waarin, naast politie, RIEC en OM diverse gemeenten vertegenwoordigd zijn.

Partners

Naast de gemeenten, Politie en Openbaar ministerie zijn de volgende partners betrokken bij de aanpak van ondermijning: Sociale Recherche, UWV, Veiligheidshuizen NH, Belastingdienst, KMAR, Inspectie SZW, IND.

Deze partners zijn vertegenwoordigd in de werkgroepen, vooralsnog niet in de kerngroep.

Communicatie / Agendering

Deze startnotitie is opgesteld in overleg met de kerngroep en de bestuurlijk trekker.

Eind 2015 wordt de notitie ter finale consultatie gezonden aan de diverse werkgroepen/regiegroepen en de ambtelijke platforms. Begin 2016 zal de notitie ter informatie gezonden worden naar alle ambtelijke en de bestuurlijke gremia (V10 en driehoeken).

Alle (beleids-)voorstellen die voortkomen uit deze startnotitie worden in de ambtelijke platforms voor besproken. Besluitvorming zal plaatsvinden in de driehoeken.

De bestuurlijk trekker zal in de diverse bestuurlijke gremia (zoals V10 en RBOP) het woord voeren over het thema en de ontwikkelingen.

Financiële middelen

Er zijn geen extra financiële middelen beschikbaar voor de realisatie van de ambities.

Tijdsframe / Jaarlijkse bijsturing

Dit document behelst de inspanningen van het collectief voor de komende jaren (2016 – 2018), waarbij er jaarlijks gekeken wordt door de kerngroep en de bestuurlijk trekker naar eventuele gewenste bijsturing op inhoud, proces of planning.