VRIJBEID IN
DEMOCRATIE
Zoterelag 29 Jan. 1955 - No. JJ.
Nader nieuws van onze Jaarlijkse Algemene Jl er gadering
<Zie pag. 3J
WEEKBLAD VAN DE VOLKSPARTIJ YOOR VRIJHEID EN DEMOCRATIE
OPPOSITIE __ EN DEMOCRATIE
"' • • . ' h ' • • ~· •la het begin van zija artikel, waarvoor wij de aandacht onzer lèzers vroegen, spreekt prof.
Gerretson van een zekere na~oorlogse neiging tot politiek syncretisme, tot vervagen dus van de be~
ginseltegenstellingen, resulterend in het streven naar het samenstellen van Kabinetten op een bredere basis.
Wij onzerzijds erkennen . het bestaan dier nei~
ging, doch zien in haar niet de voornaamste oor~
zaak van het streven naar Kabinetten f,p een ltredere basis. Die achten wij veeleer. gelegen in c:le omstandigheid, dat geen enkele partij over een regeringsmeerderheid beschikt en de beide groot~
ate partijen klaarblijkelijk niet tot een regerings~
beleid kunnen komen, zonder er andere hij te betrekken. Daartoe liggen enerzijds de beginselen dier beide te ver uiteen, anderzijds moet hi~ mis~
schien gesproken worden van een wederkerig gemis aan voldoende vertrouwen in elkander om het er met een simpele coalitie van beide op te kunnen wagen.
* * *
Hadden daarentegen de beide grootste par~
. tijen wel tot een program van regerings~
beleid kunnen geraken, dan ware van een oppo- sitie sprake geweest, wel niet geheel in de klas- sieke betekenis van 'één partij, die eventueel in staat zou zijn bij een gewijzigde stembusuitspraak het regeringskasteel te betrekken, maar dan toch wel zo, dat zich tegep.over de meerderheidscoalitie van het ogenblik een oppositie-coalitie bevond, één in haar afwijzen van het gevoerde beleid. Dit . zou trouwens voor ons land niets nieuws geweest zijn, immers ook ten tijde van wat prof. Gerret- son de liberale machtsvolheid noemt, was er zulk een oppositie-coalitie samengesteld uit . de prin- cipieel heterogene protestants-christelijke en r.k.
kacties.
* * *
prof. Gerretson nu verzwakt o.i. zijn betoog door in zijn artikel twee vraagstukken te- gelijk te behandelen, die zeker wel met elkander verband houden, maar elk voor zich afzonderlijke beschouwing verdienden. Zijn uitgangspunt nl. is de ontstentenis van een beginsel-oppositie in de klassieke betekenis van het woord, welke ontsten- tenis hij betreurt. De oorzaak daarvan ziet hij in de door ons gereleveerde neiging tot syncretismé.
Maar als hij dan van dit gegeven uit, gaat schrijven over wat hij ziet als positie en taak der liberale partij hoc tempore, doorkruist hij zijn be- toog, wijkt daarvan althans af door een ander probleem onder de loupe te nemen, het probleem door prof. Josephus Jitta behandeld in zijn bro- chure over het democratisch socialisme, een con-- tradictio in terminis.
* * *
Met Jitta erkent Gerretson: "Wij allen zijn min of meer socialist" en "socialisten worden gevonden in alle partijen". Maar óók:
"er zijn geen 100 pct. socialisten. Ook de P.v.d.A.
begeert de vrijheid. De titel van haar rapport: "de weg naar vrijheid" is echter gecopieerd naar Hayecks werk: "Weg naar slavernij". Beide bedoelen dezelfde weg: de weg naar het socialis- me. Maar zij geven - en daarin ligt heel het ver- schil - aan die weg een verschillende naam!"
Het gaat - zegt prof. Gerretson dan - "het gaat er dus in de practische politiek niet om "het socialisme" of "het liberalisme" aan de overwin- ning te helpen, maar om een practisch evenwicht te bereiken. Het evenwichtspunt is alleen te vin- den door talrijke practische oplossingen. Maar bij iedere stemming behoort iedere. volksvertegen~
woordiger dat dQel in het oog te houden."
M ea ziet: hier eon•
stateert prof. Ger- retson niet langer slechts een neiging tot politiek syncretisme met haar he~
paalde concrete gevolgen op het terrein der prakti~
sche politiek, neen, hier aanvaardt hij het syncre~
tisme (de samensmelting van ~deeën en beginselen) als een feitelijk en prin~
cipieel gegeven, waaraan hij ook zichzelf niet kan onttrekken.
"IN H()LLAND ST~AT EEN HlJIS"
(Alleen voor leden vaa de P.v.d.A., N.V.V. en V.A.R.A.
en lezers van het Vrije Volk).
Hoe waarderend hij nu over het liberalisme moge spreken en hoeveel waar~
dering wij mogen koeste- ren voor de ongetwijfeld welgemeende raadgevin- gen die hij tot de liberale partij en haar leiding richt, we kunnen nauwe- lijks de neiging onder- drukken tot prof. Gerret~
son te zeggen: genees~
meester, genees eerst u- zelf.
Immers, zou het zo zijn als prof. Jitta en op zijn voetspoor prof. Gerretson het stellen: we zijn alle~
maal min of meer socialist en socialisten worden ge- vonden in alle partijen, dan heeft het weinig zin een bepaalde partij te in- strueren, hoe zij zich als oppositiepartij heeft te gedragen.
* * *
De vraag wordt nu:
is het inderdaad zo? Mogen en moeten wij de huidige politieke situa~
tie zien als één, waarbij socialisme en liberalisme in elkaar overvloeien en politiek syncretisme een feitelijke toestand is ge~
worden?
MAAR NiET VUUR DE DOORSNEE .FAMILIE
Dit is niet slechts een vraag van theoretisch principiële aard. Zij is van uitermate praktisch belang, ook en juist waar men discussieert over de positie ener oppositie.
* * *
o e stelling "wij allen zijn min of meer socia- list" geldt ook voor wie haar opwerpen alvast niet zonder haar complement: "er zijn geen 100 pct. socialisten". Wij achten dat complement in zijn absoluutheid onjuist, doch daar gaan wij nu maar niet op in. Belangrijker is, dat we hier te doen hebben met een relativisme dat wij in het algemeen en ook in de politiek niet kunnen he~
wonderen.
. Natuurlijk: de tijden veranderen en wij met hen. Dit geldt ook voor politieke stromingen en richtingen. Wat de heren Jitta en Gerretson hier constateren is een verschijnsel. waarop bijv. ook onze partijleider, prof. Oud, reeds herhaaldelijk gewezen heeft. Ook ons Tweede Kamerlid, de heer Van Leeuwen, heeft in· zijn bekend radio- debat met ir H. Vos erkend, dat bijv. geleide economie verschillende gradaties van vrijheid kan
hebben en niet per se als een absolute gebonden~
heid voor allen die aan het productieproces deel~
nemen, behoeft te worden gezien, en dat wij, wanneer wij spreken over vrije economie, daarmee niet bedoelen een volkomen bandeloze. En schrij~
ver dezes heeft in een door onze Amsterdamse partij-afdeling in druk uitgegeven voordracht over .,Dirigisme of Vrijheid" eveneens de thans door de heren Gerretson en Jitta geconstateerde ver- schijnselen besproken. Wij bedoelen hiermede slechts te zegge!\: men is ook in liberale kring niet blind voor de verschuivingen in de politieke en economische opvattingen der laatste halve eeuw.
* * *
Hoe principieel strijder prof. Gerretson moge zijn, het syncretisme dat hij in zijn artikel als gegeven aanvaardt, voert toch ook hem tot een relativisme, dat waar het in de practische politiek zich laat gelden tot opportunisme wordt. Immers met iets van kennelijk welbehagen gewaagt hij er van, dat "soms" samengaan van "leden vàn an ..
dere fracties" met liberalen (op sociaal-economi;.
(Zie vervolg pag. 3, lste kolom onderaan)
VBUBE1D l!lN DEMOCBA Tm 29 JANUARI 1955 - PAG. %
DE HEER KORTHALS SCHOUWT DE *
INTERNATIONALE ,SITUATIE
DICT ATUlTR-METHODEN IN INDONESIË
Buitenlandse Zaken was de laatste begroting, welke de Tweede Kamer vóór het Kerstrecès behandelde. Zij had daarmede alle begrotingshoofdstukken afgewerkt op één M, aamelijk dat van Onclerwijs, K. m W., dai wecens de ziekte van lllinister Cals moest worclen aaurehouden.
onder de verantwoordelijkheid van de vrije wereld als geheel.
Wat de Atlantische samenwerking betreft, zette de heer Korthals opnieuw uiteen (hij heeft dat ook vorige jaren reeds gedaan; het is goed, hier vol te houden), dat het te betreuren is, dat de N.A.V.O. is geworden tot een vrij- wel zuiver militair geheel,
Heegstwaarscbijnlijk zal dit laatste begrotingshoofdstllk nu o-treeks medio Febr.
aan de orde kunnen worden gesteld.
Onze eerste woordvoerder bij Buitenlandse Zaken, d r s K o r t h a Is, stelde v!Lst, dat men, mede blijkens de toen juist gehouden conferentie te Parijs, waar o.a. het
&'ebruik van atomische wapenen aan de orde was geweest, in Iei~ude N.A. V.O.- kriqen nog geen werkelijke ontspanning in de wereld waarneemt. Een mening: ·welke hij helaas ten volle moest delen.
In het verdrag wordt echter nadruk- kelijk gesteld, dat de verdragsluitende partijen "zullen trachten tegenstellin- gen in haar internationale economische politiek uit de weg te ruimen en zij zul- len economische samenwerking aan- moedigen tussen enige of alle parti~cn".
' Wel is het opvallend, zo zei hij, dat Rusland het Westen thans bi;) voortduring plan- nen voor conferenties voorlegt. Dat b~te:kent eclater alleen, dat het zulks uit overwe- gingen van propaganda van node acht en dat het verwacht, daarmede onrust te kunnen zaaien en tweéKraéllt' û Te'róorzaken ià'·'àe Westerse gefetleMa.
Daarvan is nog niet veel gekomen en de heer Korthals zou gaarne enig ini- tiatief van de zijde der Nederlandse Regering zien om dat economische, so- ciale en culturele wat meer naar de Het is ook Rusland niet onbekend, hoe
in bepaalde Franse kringen een of. ander samengaan met .Rusland voor gewen~.
wordt gehouden.
Maar Rusland, zo zei de heer Kort- hals, onderschat het herinneringsvermo- gen van de W esteuropeaan, waar het i
meent, dat hier na een mislukte Bel'- · lijnse conferentie en na een conferen- tie van Genève, waar aHeen Rusland voordelen uit het vuur sléepte, nog dit jaar (1954) een derde conferentie wordt
nodig geacht. ·
Zonder op dat ogenblik verder i" te gaan op de Parijse accoorden, wild!!
spreker wel zeggen, dat West-Europa voort moet gaan ~ich sterker te ma- ·
ken. ·
Tegenover staten als Rusland past alleen eigen kracht. Eerst dan kan men èen gesprek voeren. Hij was het dan ook eens met de in Straatsburg gedane uitspraak in de Raad van Europa, dat een gesprek met Rusland pas zin heeft na de ratificatie van de aceoorden van Parijs.
Maar anderzijds stelde hij. met grote nadruk, dat zulk een gesprek d á n ook indèrdaad moet plaats hebben, waarbij dan de hereniging van Duitsland en een staatsverdrag met Oostenrijk als ·.un- ten voorop dienen te staan.
De barrière, die e::- tussen de com- munistische landen en de vrije wereld
" bestaat, zal alleen kunnen worden door- broken door een positieve politiek. Mo- menteel, zo was het oordeel van onze geestverwant, staan wij teveel in het negatieve, in Je verdedigende houding.
Wij hebben over de gehele wereld verdragsorganisaties, die bedoeld zijn als , dammen en dijken tegen het opdringen- de communisme.
Dat is nodig gebleken en hij ging daarmede, als reeds gezegd, accoord.
Deze dammen ~n dijl:en zijn eerst no- dig. Máar zij zijn niet voldoende en be- horen aangevuld te worden door een politiek, die gericht is op vermindering
der spanningen. , , ·
Overigens achtte hij het ook nodig, dat wij van die her en der opgeworpen dammen en dijken eens een stelsel gaan maken.
Wij hebben thans over de gehele we- reld allerlei organisaties: N.A.V.O., Balkanpact, Pact voor het Midden-Oos- ten,. wellicht binnenkort Anzus..en Sea- to. -
Wanneer wij dat zo bezien, dan con- stateert men verhoogde veiligheid;
men constateert echter ook, dat het be- paald niet zo is, dat deze organisaties op elkaar zijn afgestemd.
. Zij zijn niet onderdeel van één globa- le politiek. Daarbij komt, dat enkele, -waarlijk niet de onbela•1grijkste, sta- ten bij verschillende dier pacten • zijn betroltken. Reeds daarom ook achtte hij het nodig, dat er een meer globale we- reldpolitiek wordt gevoerd, waarbij ook de kleine staten hun woord zullen kun- nen meesprekea.
Hij zou de Regering willen vragen, ten- deze initiatief te wilen ontplooien, waarbij het dus gaat om een algemene politiek cl2r vrije volken in een positieve richting.
Deze zal zich ook moeten uitstrekken tot een innerlijke versterking van de wereld der vrije volken.
In dit verband dacht hij aan de van Nederlandse ztjde steeds gehouden plei- dooien voor hulp aan de minderontwik- kelde gebieden.
Drs. H. A. KORTHALS pleidooi voor de Heine staten
Het is daarnaast een eis van zelfbe- houd, dat wij tot gezonder economisci1e toestanden in de zwakke landen ko- men, maar óók in ons eigen gebied, het gebied van Europa en van de Atlanti- sche Gemeenschap.
Er wordt, zo zei de heer Korthals, de laatste tijd meermalen geschreven over een "Marshall-plan" voor. Azië, dat bij de Amerikaanse Regering in studie zou zijn.
Wanneer er zoiets zou komen, dan vroeg hij zich af, welke de relaties zul- len zijn met het ontwikkelingswerk der United Nations en hij wilde met nadruk stellen, dat hij het van het hoogste ge- wicht achtte, dat zulk een plan dan niet van één staat uitgaat, maar zal gaan
voorgrond te krijgen. . Tijdens zijn ministerschap heeft mr Stikker daartoe eens een poging gedaan en spr. zou hèt van belang achten, in- dien de Regering nogmaals haar best in die richting zou doen.
En verder moge de Regering ook-ini- tiatief ontplooien inzake een parlemen- tair orgaan in Atlantisch verband.
Amerika en Nieuw-Guinea
Vrij uitvoerige aandacht wijdde on- ze woordvoerder aan de verschil- lende aspecten van hetgeen ,men eigenlijk ten onrechte noemt de
"kwestie Nieuw-Guinea". Natuurlijk begroette ook hij de verwerping van de resolutie inzake Nieuw-Guinea in de Verenigde Naties met instemming.
Met de Regering betreurde hij echter het standpunt van onthouding der Ver- enigde Staten. Niet halfslachtigheid, maar slechts een fiere houding vermag eerbied af te dwingen.
Zijn politieke vrienden en hij konden dan ook volledig instemmen met de woorden, welke minister Luns over de houding der Verenigde Staten had ge-
sproken. ,
Harde woorden liet de heer Korthals terecht ook horen over de situatie in In- donesië en in het bijzonder over de schandelijke mishandelingen van gevan- gen genomen Nederlanders. Hij achtte die beschamend en een vurige aanklacht tegen hen, die thans in Indonesië de lakens uitdelen.
Zoals wij boven reeds hebben ver- meld, had de heer Korthals reeds na- drukkelijk zijn instemming betuigd aan het deelnemen aan de hulp voor de on- ontwikkelde gebieden.
Daarnaast stelde hij echter terecht, dat wij goed moeten begrijpen, in Nieuw-
DEZE BURGER
brengt (als steeds) hulde aan de heer "Andriessen. Ditmaal omdat hij de eer- ste van allen is, die een hoofdartikel (in De Volkskrant) aan de aanstaande verkiezingen wijdt en óók om de, daarin tot uiting gebrachte, originele ge- dachte: "het is naar mijn gevoel van het allergroo~ste gewicht, dat de K.V.P.
bij de komende Kamerverkiezingen ... wederom in zetelaantal de grootste Js . - Een verrassende uitspraak voor een politicus. Het zou mij niet verbazen, indien de heer Drees zou schrijven: "het is naar mijn gevoel van het allergrootste gewicht, dat de P.v.d.A. bij de komende Kamerverkie·
zingen in zetelaantal de grootste .wordt", etcetera, etcetera, zó alle partijen langs. Wat moeten partijleiders einders van het grootste gewicht achten?
Maar dit Andriessiaanse adagium heeft ditmaal niet een gemeenplaatsige klank, doch een polemische: tegen professor Duynstee die het niet zó belang- wekkend vindt welke partij de grootste wordt. HIT vindt de vraag belangrijker
"of de christelijke regeringspartijen· de meerderheidspositie, die zij sedert 1917 innemen, zullen kunnen behouden".
Wie ben ik, dat ik mij in deze broederstrijd zou mogen mengen?
Neen ik.
Wèl mag ik betwijfelen of het waar is wat de heer Andriessen opmerkt:·
dat voor het, door prof. Duynstee gewenste, behoud van de meerderheidsposi- tie der Christelijke partijen "één van de voorwaarden is dat de K.V.P. weer dq sterkste wordt".
Men behoeft geen politicus te zijn om daartegen als mathematicus bezwaar te hebben.
En men behoeft geen mathematicus te zijn om, als normaal denkend staats- burger, hieruit de conclusie te trekken, dat de heer Andriessen, de christelijk- heid eerst dán veilig acht wanneer in haar meerderheidspositie de K.V.P. een meerderheidspositie inneemt.
"Quod sit demonstrandum", mompelt in zijn dunne politieke vlasbaard DEZE BURGER.
Guinea ook een enorme taak te hebben en dat wij dus moeten zorgen voor een behoorlijk evenwicht tussen de gelden, die wij voor het ene en voor het andere doel beschikbaar steDen. En hij sprak dan nog maar niet over de belangrijke taken in de Overzeese Rijksdelen (in de West).
Omtrent de Geato, de Zuid-Aziatische Verdrags Organisatie, had de Regering in haar M. v. A. geschreven, dat ons land "niet in de gelegenheid Is geweest aanstonds toe te treden".
De heer Korthals achtte dat terecht niet erg duidelijk en vroeg o.a.: heb- ben wij daartoe ock geen pogingen ge.., daan?
Dat is toch wel van belang, want in haar M. v. A. stond ook, dat het ver- drag is te beschouwen "als de grond-
• slag, waarop zich een samenwerking in ruimere kring en op bredere basis, met name op economisch terrein, zal kun- nen ontWikkelen". ·
Minister Luns merkte naar aanlei- ding hiervan bij het openbare debat op, dat de Nederlandse Regering van de aanvang af bij de desbetreffende mo- gendheden heeft duidelijk gemaakt, dat zij uiteraard grote belangstelling heeft gehad voor de ontwikkelingen en be- sprekingen, die uiteindelijk hebben ge- leid tot het sluiten van dit verdrag.
Hierbij, zo verklaarde mr Luns, is gebleken, dat "de deelneming van Ne- derland (voor Nieuw-Guinea) nog niet tot de politieke mogelijkheden behoor- de".
Hij voegde daaraan toe, dat overi- gens slechts een beperkt aantal van de landen, die belangen in dit deel van de wereld hebben. tot toetreding tot dit pact zijn uitgenodigd.
Klachtrecht
Nogmaals ook bracht de heer Kort- hals de kwestie van het individu- ele klachtrecht in het kader van de Conventie van Rome inzake de rechten van de mens ter sprake. Er zijn hier
enige nova. •
In de eerste plaats is er de resolutie van de Raadgevende Vergadering van de Raad van Europa waarin is gesteld,
"dat er alle aanleiding is te vrezen, dat de Europese bescherming van de rech- ten van de mens, zo deze moet afhan- gen van een initiatief der Regeringen, een dode letter zal b!Uven"; hetgeen ook de heer Oud heeft betoogd bij de be- handeling van deze Conventie in de Kamer.
Daarom heeft deze toen dan ook zijn amendement voor het individuele klachtrecht ingediend.
Het 11.lllendement (verworpen met 35 tegen 32 stemmen) heeft toen juist geen meerderheid kunnen behalen, omdat twijfel bestond over de wijze, waarop de Europese Commissie voor de rech- ten van de mens zou zijn samengesteld.
Die twijfel is thans opgeheven en in de Eerste Kamer is wel gebleken, dat o.m. deswege in die Kamer een meer-
"derheid voor het individuele klachtrecht aanwezig was.
MINISTER BEYEN bang voor pottekijkers
<Vervolg op pag. 4)
JU~n WEEK to.t WEEK
*
V. V-D.-dag 17 September
Zoals onze lezers reeds weten, zal op Za ter~
dag, 17 September a.s. in Den Haag een grote V.V.D.~dag gehouden worden, die als een liberale manifestatie gezien kan worden.
Daartoe is Zaterdag, 22 Januari, een vergade~
ring gehouden in de Industriële Club te Amster~
dam, waar het W erk~Comité en het Landelijk- Comité geïnstalleerd zijn.
Het W erk~Comité is als volgt samengesteld:
D. W. Dettmeijer, te 's~Gravenhage, Voorzitter, S. J. van den Bergh te Wassenaar,
K. J. Bouma te Rijswijk (Z.H.)., Mr F. G. van Dijk te 's~Gravenhage,
Mr D. J. van Gilse te 's~Gravenhage,
Mr C. Greve te 's~Gravenhage,
Mej. M. Hardeman te 's~Gravenhage,
A. J. Kalff te 's~Gravenhage,
J. C. Manssen te 's~Gravenhage,
Mr A. R. Meijer te 's~Gravenhage,
Mr H. F. Oosterhuis te Voorburg, Mej. Joh. H. Springer te Haarlem, Mej. Mr M.M. F. van Everdingen?
te 's~Gravenhage ( secretariaat L. van Vlaardingen te Gouda )
terwijl in het Landelijk~Comité nog zitting heb~
ben:
Mr Dr C. Berkhouwer te Alkmaar, F. C. Dutijn Noordberger te Leeuwarden, Dr K. van Dijk te Groningen,
J. K. F rederikze te Arnhem, Ir F. H. Hiddingh te Assen, A. Nawijn te Olst,
E. J. van Rees Veilinga te Bergen (N.H.), Mr D. Schuitemaker te Utrecht,
Mr F. Ed. Staab te Rotterdam, Ir M. J. Stoel Feuerstein te Goes, Dr M. P. Vrij te Eindhoven, Dr J.C. van Zoelen te Amsterdam.
Eerste hoofdingeland-plaats- vervangster in Nederland
provinciale Staten van Zuid~ Holland hebben goedgevonden het ,.bebouwd" belasting~
plichtig te verklaren aan de waterschappen en hoog heemraadschappen.
De Kroon heeft deze regeling geapprobeerd en dientengevolge is o.m. voor het hoogheemraad~
schap Schieland het aantal hoofdingelanden en het aantal hoofdingelanden~plaatsvervangers met twaalf uitgebreid.
Om de zaak niet al te omslachtig te maken, is
(Vervolg van pag. 1)
sche punten tegen bepaalde socialistische deside- rata in!) mogelijk is, zonder in strijd te komen met een betamelijke trouw aan de Regering tot welker meerderheid zij (die leden van andere fracties! - de R.) behoren. Dat is dan, zegt prof. G., een gevolg van het feit dat de regerings- meerderheid zo abnormaaj..groot is: aan een boom zó volgeladen ... enz. .
Dit nu getuigt voor ons gevoel van een partij~
opportunisme, dat wij moeilijk waarderen kunnen en het valt - alweer: voor ons gevoel - wat uit de toon, juist in een artikel, waarin schrijver de liberale partij principieel haar positie en haar taak wil helpen vinden!
* * *
Het zou .onvriendelijk en tegen onze bedoe~
ling in zijn te zeggen, dat onze partij het ook buiten prof. Gerretsons hulp wel redden zal.
"Du choc des opinions jaillit la vérité!" ledere principiële discussie over de belangrijke vragen, door de geleerde schrijver aan de orde gesteld, is ons welkom ook voor onze plaatsbepaling in de politieke situatie onzer jaren. Welnu, wij hopen in een volgend nummer aan te tonen, dat ook in de huidige politiek het principiële in de verhou- ding tussen liberalisme en socialisme praevaleért boven het relativerende dat ons zo gemakkelijk te- genklinkt in dat: we zijn allemaal zo'n beetje socialist en honderd percent socialist is er niet één.
deR.
in de regeling van de provincie de aanwijzing van deze functionarissen opgedragen aan de Colleges van B. en W. in de steden en dorpen, die in het hoogheemraadschap gelegen zijn. Dit is o.a. het geval met Rotterdam.
Tot de twaalf nieuwe hoofdingelanden behoort wethouder Schilthuis, onder de plaatsvervangers mevr. ir Kuiper-Struik, beiden liberaal.
V oor zover ons bekend, is mevrouw ir Kuiper- Struik, de eerste vrouw die een dergelijke functie lieeft verworven.
Liberaal-katholiek
Bij de critiek op het politieke gedeelte van het jongste bisschoppelijk mandement is de hoofdaandacht in de discussies gevallen op hetgeen daarin is geschreven over het socialisme.
Het bevat echter óók een kort hoofdstuk over het liberalisme, waarin marxisme, communisme en
nationaal~sociälisme als geesteskinderen van het liberalisme worden aangewezen.
Het r.k. dagblad ,.De Maasbode" heeft, zoals het meldde, een brief ter kennisneming gekregen van iemand, die met de hoofdbedoeling van het mandement zijn instemming kon betuigen, maar die de bewering, dat het liberalisme de moeder zou zijn van fascisme, socialisme en communisme, ,.ongehoord aanmatigend" en ,.kennelijk ondes- kundig" noemt.
De schrijver meent, dat, als Jezus Christus één ding met nadruk heeft gepredikt, dit wel was de verdraagzaamheid. Deswege wordt de briefschrij~
ver door de redactie ,.een liberaal~katholiek uit de oude doos" genoemd.
Naar aanleiding van dit stukje in ,.De Maas- bode" schreef het ,.Algemeen Handelsblad" in zijn rubriek .. Parlementaire Notities" ( 18 Januari
j.}.):
,.Wat deze schrijver verder in zijn brief nog heeft opgemerkt, vermeldt .,De Maasbode" niet .. /
.. Het zou ons echter niet-verwonderen, wanneer hij zijn geloofsgenoten .,enp:e nm.ts'; in herinne~
ring zou hebben gebracht>'dàt 2:o\vel Hitier als Mussolini niet van liberafen, maar van rooms- katholieken huize waren; dat ook de tegenwoor~
dige Spaanse fascistische dictator geen product is van het verfoeide liberalisme, maar zelfs een on~
verdacht zoon van de R.K. Kerk en dat Italië, de bakermat van het rooms~katholicisme en het lanà van de Paus, na zich eerst in de armen van het fascisme te hebben geworpen, thans een der wei- nige Westerse landen is, waar de communistische partij een werkelijke macht en een bedreiging . vormt.
"Wij houden in het algemeen niet van een dergelijke bewijsvoering, omdat zij altijd een te grote vereenvoudiging van de geschiedenis vormt.
Maar wanneer men die methode van andere zijde tóch toepast, dan zal men zich aan de feiten moe- ten houden.
.. Wij hebben het gevoel, dat menige rooms- katholiek daar precies zo over denkt, en dat er, althans in ons land, onder invloed van de liberale zuurdesem, meer van die ,,liberaal~katholieken uit de oude doos" zijn dan .. De Maasbode" ver- moedt."
* * *
Naar aanleiding. van dit spitse stukje hebben wij naarstig gezocht naar een reactie van .. De Maasbode". Wij hebben die niet kunnen ontdek~
ken en moeten dus aannemen, dat deze achter~
wege is gebleven.
Misschien was dat - voor ,.De Maasbode" - ook maar het beste!
V.V.D. komt in Ouddorp op C.H. U.-zetel
QP de lijst van de Chr. Historische Unie voor de gemeenteraad van Ouddorp ston~
den nog vier candidaten. Twee hunner zijn uit de gemeente vertrokken en twee anderen hebben een benoeming niet willen aanvaarden.
Volgens de bepaling van de Kieswet voor kleine gemeenten van zeven tot elf raadsleden gaat de zetel thans over naar de lijst, die na deling door de kiesdeler het grootste overschot had.
In Ouddorp profiteert de Volkspartij voor Vrij- heid en Democratie thans van de uitputting van de lijst der Chr. Historische Unie.
!I .JANUARI 1955
r
Is principiële belasting- politiek mogelijk ?
PAG. I
1 n Brinkman, Houtplein te Haarlem, hield de heer M. A. Wisselink, privaat~docent t~
Groningen, oud~hoofdinspecteur der Rijksbelas- tingen;. voor de afdelingen Haarlem, Bloemendaal en Heemstede van de V.V.D. een lezing over het onderwerp "Is principiële belastingpolitiek moge~
lijk?"
Spreker wees er op, dat de belastingen in Ne ...
derland sinds 1930 zeer zijn verhoogd, terwijl ook de belastingtechniek is gewijzigd.
De overheid gaat zich dan ook tot taak stellen de investering te beïnvloeden en de consumptie op peil te houden.
In die periode geschiedt dit ter afwering der crisis.
De overheid beschouwt de diverse maatregelen, waaronder de omzetbelasting, als tijdelijk.
In 1941, dus tijdens de Duitse bezetting ver- andert de functie van de overheid. De progressie der belastingen neemt sterk toe. In de nieuwe conjunctuurpolitiek gaat de overheid zelf de gel- den voor de burgers sparen en uitgeven in slechte tijden. Deze politiek wordt na de bevrijding voor- al aanvankelijk voortgezet.
Na 1950 komt daarin naar buitenlands voor- beeld wel enige kentering. Spreker is van mening, dat het sparen veel meer aan de burgers overge- laten moet worden.
De belastingen zullen dan ook omlaag moeten. Aan het nieuwe stelsel van progressieve inkomstenbelasting zijn grondbelasting, successie- belasting en vermogensbelasting niet aangepast.
In de nabuurlanden is dit in het algemeen wel geschied. Zo zijn de vrijstellingen voor de suc- cessiebelastingen voor de naaste familie aldaar aanmerkelijk hoger en er bestaat veelal geen ver~
mogensbelasting.
In Nederland wordt er in het nieuwe stelsel veel dubbele belasting betaald. In het nieuwe stel- sel zullen deze belastingen zeker omlaag moeten en zal een veel groter bedrag vrij van vermogens- belasting moeten blijven.
In landen als de Ver. Staten en Duitsland wordt aan de burgers veel meer gelegenheid ge- geven om zelf te sparen, hetgeen de conjunctuur ten goede komt. In Frankrijk is die vrijheid nog groter, maar daar staan weer andere bezwaren tegenover.
Bij het belastingstelsel moet thans rekening ge- houden worden met de wetenschappelijke opvat~
ting over conjunctuur en investering.
De vrijheid van de burgers mag echter niet in gevaar komen en er zal hen behoorlijk gelegen- heid tot sparen moeten worden gegeven.
IS ER RECHT IN NE·DERLAN·D?
Een tot het stellen van
Dr B. W. Kranenburg scllrijft ons:
t"e
Hoe vaak hoort ge niet de ve-rzucih·
ting: "er is geen recht te krij·gen ... " en ge hoort dat van voortreffelijke men- sen. Dit doet de rechtgeaarde burger pijn.
Is het dan waar? Ja, e<r Is in Ne-- derland veel onhel'Steld en onherstel•
baar onrecht, maar waarom en waar- door? Is er een schuldige aan te wijzen of pleegt men - op een vermeende na- latige wijzende opnieuw onrecht?
Laten we trachten een diagnose te stellen.
Naar het woord der wet kan ieder in Nederland zijn wettelijke recht Jtrij·
gen. Het is de Rechter zelfs uitdrukke- lijk en op straffe verboden zich aa.n rechtsweigering schuldig te maken.
Maar verder dan het "wettelijk"
recht komt men niet en k a n men ook niet komen. 0 zeker, moeizaam en zorgvuldig tracht de Rechterlijke Macht onder leiding van de Hoge Raad wet en maatschappij en vooral wet en Ge- rechtigheid te harmoniseren.
Moeizaam tracht zij de feiten vast te stellen, gelijlt zij in waarheid zijn voor- gevallen en op basis van deze feiten op de betrokken personen de wet toe te passen ... , maar zij moet binnen de
"spelregelen" van de wet blijven.
En de Gerechtigheid kent geen spel- regelen, zij kan niet glimlachen om der mensen dwaasheid, gelij·k de laatste tro().\lt is .van de ontrechte mens, de ce-
rechtigheid is absoluut en dit absolute is niet van deze aarde.
·(Vervolg van pag. 2)
De Regering heeft dat klachtrecht zelf 'en aireen in Regeringshanden wil- len houden. Maar wat..._ daar kwam het verdere betoog van onze geestver- want op, rieer - doet de Regering dan . nu dp dit gebied? .
Hebben de ambassadeurs en gezan- ten in de staten, die onder de Conven- tie vallen, opdracht gekre,gen in die staten na te gaan of de conventie daar wordt nageleefd ?
Minister Beyen antwoordde hierop, dat hij toch wel erg bang was voor
"potteikijken" door de Regering. Dat was nu precies, waar de heer Korthals hem hebben wilde. Want bij de replie- ken kon hij nu wel zeer tere()ht opmer- ken:
Deze vrees van· de minister begrijp ik, maar w ij willen zulk een stelsel ook niet en daarom hebben wij juist het- pleit gevoerd voor het individuele klachtrecht.
De minister heeft, door van die hui- - verigheid te gewagen, zelf de beste mo-- tivering gegeven voor de erkenn~ng van het individuele klachtrecht (welke er- kenning door het verdrag is mogelijk l'emaakt)!
Motie over Beneluxraad
W \i zullen aan een aantal andere door de heer Korthals behandel- ile punten <o.a. de Europese èenwordirig
· . en de realiteitszin. welke danrb.\i, vooral -~ezien de huidige ontwikkeling, nodig
is) moeten . voorbijgaan.
Wel edhter 'moetèn wij nog -melding maken van de aanvaarding van een pro- . cessueel nogal bijzondere motie, welke
o.a. door de heer Korthals was mede-
ondertekend. ·
Zij betrof de interparlementaire Bene- luxraad. De heer Korthals bracht in her- innering, dat daatover in deze Kamer riu al jaren was gediscussieerd en hij meen- de, dat het nu wel tijd wordt, dat er eens iets van •komt. · -
Er wordt hier niets supranationaa.l.s gevraagd, maar slechts een orgaan van consultatief karakter. Evenwel, gelijk hij het vorige jaar al zei: met een griffie en met een dusdanig ledental, dat het werk naar behoren zal kunnen worden gedaan.
Ook anderen spraken in deze geest en mr Van der Goes van Naters (Arb.) meende te kunnen vaststellen, dat eigen- lijk het enige geschilpunt, dat overblijft, een zekere controle is, die zou kunnen worden geschapen op de initiatiefmoge- lijkheden . van de raad.
Zonder wettelijke orde kan geen 8&•
· menieving en geen recht bestaan. Het ia deZe orde zelf, die in het wettelijke recht medespeelt.
Een Gerechtigheid immers, die deze orde zou aantasten, zou wellicht balsem kunnen brengen in enkele gewonde ha:r- ten, maar de samenleving ontbinden en daarmede de wet van de jungle herstel- len... en aldus weer onrecht scheppen.
En zo leven de koude wettelijke orde, die voor allen objectief geldt · en de bloedwarme Gerechtigheid, die de ont- rechte moet troosten, in een spannings- vei'houding: de een bestaat bij de gratie van de ander.
Want een orde zonder aanraking met de gloed der Gerechtigheid zij is denkbaart - kan geen rechtsorde he- ten en Gerechtigheid zonder een mini- male orde is een machteloze maagd voor de tent van Attila de Hunnen- koning.
* * *
E n dus leven wij in een recht met een bepaalde orde, met regels, laten wij deze spelregels noemen. En zo ontstaat de begrijpelijkt verbittering van de verliezer.
Hij heeft in goed vertrouwen een acte getekend, die hij niet begreep, en thans wordt hij geruïneerd. Het wettelijke recht stelt hem in het ongelijk. En een ander mist juist die ene getui·ge, die hem zijn goede zaak zou doen winnen ...
en hij verliest.
Ginds de man, die op grond van valse
getuigen~ssen wordt veroordeeld. Wie zal hem helpen op deze aarde? Het
Hij diende nu een motie in, well~e in zoverre een b\izonder karakter had, 'dat zij nu eens niet in de eerste. plaats een verlangen uitte aan het adres van de Re- gering, maar dat zij een uitnodiging be- vatte van de Kamer aan haar eigen Commissie van Buitenlandse Zaken.
Een wel ietwat bijzonder~ figuur, maar volgens het bekende Commentaar van Pippel op het Reglement van Orde der Kamer toch ook niet een unicum.
Een andere bUzonderheid was, dat de heer Van der Goes haar wel indiende, maar dat de eerste ondertekenaar was de heer Wi.iffels <K.V.P.). en wel in diefls functie van voorzitter van de Neder- landse groep van de Interparlementaire Benelux-Unie.
VAN DER GOES VAN NATERS .-... motie ...
Deze motie, welke z.h.s.-· werd aan- vaard (met aantekening voor de com-
munisten, dat zij tegen waren), luidde aldus:
"De Kamer nodigt haar Commissie voor Buitenlandse Zaken uit, ter voorbe- reiding van een nader overleg met de Regering over deze aangelegenheid:
le. een onderzoek in te stellen naar de wijze, waarop de in te stellen Inter- parlementaire Consultatieve Raad der
Beneluxl~~;nden onderwerpen op zijn agenda kan plaatsen en omtrent die on- derwerpen aanbevelingen kan doen;
2e. hieromtrent overleg te plegen met de bevoegde commissies der andere Be- neluxlanden; - 3e op korte termijn hierover verslag aan de Kamer uit te brengen,
en gaat over tot de orde van de dag".
Hitler-mentaliteit ln Indonesië
ook de heer Ritmeester sprak nog
<wat korter) bij dit begrotings- hoofdstuk en wel over de Indonesische aangelegenheden, welke eveneens onder dit Departeme111t ressorteren.
een diagnose
recht moet zich in zekere vormen afspe- len, wil het functionneren.
Maa.r in die vormen kan ue kiem van het onrecht schuilen. De oude Romeinen wisten het al: "het hoogste. recht is het hoogste onrecht". En steeds tracht het recht zich te verfijnen- nobel streven!
- , maar steedrs wordt het daardoor in- gewikkelder, onoverzichtelijker en on- zekerder.
Een oude practijkjurist zeide mij eens: "Laat het wetboek maar slecht zijn, als het maar zeker is". Hij had on- gelijk, maar hij signaleerde het gevaar van de verfijning.
Steeds meer wordt aan des Rechters wijsheid overgelaten, omdat de wetge- ver in de doolhof van belangen en rech·
ten in deze ingewikkelde maatschappij geen weg meer ziet.
Men moet handelen als "goed werk- gever", "goed arbeider" of "goed pach- ter" - het wordt van geval tot geval beslist ... en steeds weer anders.
Voortzetting van huur of voortzetting van pacht, het wordt tJlans overgelaten aan de belangenafweging door de Rech- tel'. Nieuwe onzekerheid: al staan alle getuigenverklaringen muurvast, wiens belangen (dus niet wiens rechten) moe- ten voorgaan ?
Onze pachtkamers · oordelen met de g'l"O<>tste zorg, maar in zeer vele geval- len moeten zij kiezen tussen meer en minder onrecht. In dienstplichtzaken oordeelt onze Raad van State van geval tot .geval met volmaakte objectiviteit over de onmisbaarheid van de dienst-
H\i kon zich aansluiten bij hetgeen zijn fractiegenoot reeds had gezegd ,en, be- tuigde zijn waardering voor de wijze, waarop minister Luns de belangen van ons land tegenover Indonesië in de kwes- tie-Nieuw-Guinea had behàndeld.
Evenals de heer Korthals sloot hij zich ook volkomen aan bij de crltiek, wel'ke de Regering op de houding van de Ver- enigde Staten in deze kwestie had aan- genomen. Het bl~ikt, naar de heer Rit- meester opmerkte, echter wel, dat er op het ogenblik in Amerika een zekere ken.
tering in de publieke opm1e heeft plaats gevonden, zoals ook uit door de heer Ritmeester geciteerde uitlatingen van de "New Yorfk Times" naar voren komt.
H\i geloofde, dat onze Regering ver- standig zou doen, deze publieke opinie in Amerika zoveel mogelijk te Voeden.
Wat de toestand in Indonesië aangaat herinnerde de heer Ritmeestèr aan de berichten, dat president Soekarno het Indonesische volk had op~wekt, binnen- kort een groot nationaal congres ("all Indonesia congress") te houden van alle partljen en groeperingen in de Indone- sische maatschappij, "met_ het citsluitend doel gezamenl\ik te. strl;Jden voor de te- rugkeer van West-Irian in het Indone- sische grondgebied".
En in een openbare bijeenkomst zei de voorzitter van de P.N.I., Sidik: "Wij zul • leu· bUiven. doorwe~en om de kwestie- Irian · ÇJP vredelieve_nde wijze op te los- sen, maar, indien dat niet meer moge- lijk is, dan zullen w\i zonodig geweld ge- bruiken". ·
Sidik vroeg daarop zijn gehoor of het bereid zou zijn met geweld op te treden tegen Nederland om Irian in het bez;t te krijgen. Hij ontving op- zijn vraag toe- stemmend antwoord.
De heer Ritmeester geloofde niet, dat dergelijke pogingen aan te raden zijn;
het sterven van honger of op andere wlize in de rimboe leek hem niet zo prettig!
De heer Ritmeester sloeg de spijker op de kop, toen hij daaraan toevoegde: Dit is ongeveer dezelfde geest, diè op de Hit- Iervergaderingen naar voren kwam, wanneer het ging tegen Polen of tegen Tsjechoslowak\ie.
Wij hebben daar de diep droevige ge- volgen van gezien, maar dat Hitier- Duitsland was geen lid van de Verenig- de Naties en tot op heden blijkt Indone- sië dit nog wel te zijn.
En de heer Ritmeester vroeg zich af of de Regering niet goed zou doen, op dergelijke uitlatingen van de president van Indonesië de aandacht· wn dit licba{i1h · t•,-:vW.igen.
plichtige .. •• .. en geen geval ia aan Mt andere precies gelijk.
En zo worstelt de mens om zljn aardse recht. En zo krijgt niet ieder zijn aandeel in de Gerechtigheid in Nederland. Door de rechtsorde worden offers g~ist, maar zonder rechtsorde zou slechts chaos bestaan.
Daarom geve de Rechter en ieder, die aan het recht medewerkt, zijne volle toewijding en zij de rechtzoeken- de vergevingsgezind. Laten beiden door de Liefde worden geleid.
Secretarissen der Kamercentrales te Amsterdam bijeen
V. V.D.-dag kwam o.m.
ter sprlJ:ke
Zaterdag, 22 Januari jl., kwamen de secretarissen onzer kamercentrales on•
der voorzitterschap van de heer· L.
v. Vlaardingen, organisator-propagandist der Partij, te Amsterdam bijeen.
De voorzitter richtte een bijzonder woord van welkom tot mevrouw P. :u;.
Smits-Witvliet te Oegstgeest, de nieuwe voorzitster van de Kamercentrale Lei- den.
Op deze zeer geanimeerde vergadering werd uitvoerig van gedachten gewisseld- over verschillende organisatorische pro-
"blemen.
Een der belangrijkste ilgenda-punten was wel de organisatie van de grote V.V.D.-dag, die Zaterdag, 17 September a.s., in Den Haag zal worden gehouden.
Met algemene stemmen werd besloten
·in alle centrales over te gaan tot oprich- ting van regionale commissies, die zich voornamelijk zullen belasten met het op- wekken der afdelingen om in zo groot mogelijke getale deze V.V.D.-dag te be- zoeken.
De talrijlke arrestaties van Nederlan- ders en anderen. welke hebben plaats gehad, noemde onze woordvoerder een ernstige inbreuk op de rechtszekerheid en op de persoonlljke vrijheid van allen, die daaraan zUn onderworpen .
En ook hier vertoont zich weer het beeld van de landen, die onder een dic- tatuur geleefd hebben of nog leven.
Het is de mentaliteit van de totalitaire staten en de heer Ritmeester kon ver- klaren, dat hij zelf aan den lijve had ondervonden. wat dit betekent.
Pensioenen en achter·
stallige betalingen
De vraag, in het Voorlopig Verslag gesteld, of het door de Regering rechtmatig wordt geacht, dat de over de.
Indische pensioenen verschuldigde belas- ting in Indonesië wordt berekend met toepassing van de factor 2 op 1, als ge- volg ~aarvan deze pensioenen onder een extra progressie vallen, was door de mi- nisters aldus beantwoord, dat de Regè- ring geen oordeel kan en wil uitspreken over de belastingpolitiek van een ander land.
De heer Ritmeester repliceerde echter, . dat de ministers toch niet uit het oog mogen verliezen. dat deze Nederlanders op die wljze wat ste~ worden aedupeerd en dat, wanneer men dat systeem verder volgt, het meer dan noodzakelijk is., dat de Regering ook daaromtrent een ern- stig woord van protest doet horen, al ·.
vreesde hlj, dat het weinig !lUeees zou
hebben.
Zeer ernstig gispten de heer Ritmees- : ter en andere sprekers in de Kamer, dat met de uitbetalingen aan de Indische oorlogsslachtoffers van de uitkeringen niet verder kan worden gekomen dan 50 beschikkingen per 'dag. Dit zou beteke- nen, dat het nog 6 jaar zou kunnen du- ren, alvorens alles is uitbetaald.
Minister Luns heeft dit voornamelijk toegeschreven aan de te kleine kantoor- ruimte, waarover deze dienst beschikt en waardoor niet meer personeel kan wor- den aangenomen.
Hij had echter gegronde hoop, dat zeer binnenkort, dank zij de medewer- king van de gemeente 's-Gravenhage.
een goede oplossing zou worden gevon- den.
De begroting wer-d z.h.s. aanvaal'd Wommunisten tegen).
