Een onderzoek naar de internationalisering van de midden- en kleinbedrijven in het werkgebied van Rabobank Noord-

(1)

Bijlagen bij het onderzoek:

Internationalisering op regionaal niveau

Een onderzoek naar de internationalisering van de midden- en kleinbedrijven in het werkgebied van Rabobank Noord-

Groningen.

Rijksuniversiteit Groningen

John Zuidveld

(2)

Inhoudsopgave

Bijlage 1 Financiële begrippen 3

Bijlage 2 Brief vragenlijst bedrijven 11

Bijlage 3 International advisor 12

Bijlage 4 Vragenlijst 13

Bijlage 5 Frequentietabellen 20

Bijlage 6 Uitwerkingen, tabellen vragen 1-16 35

(3)

Bijlage 1 Financiële begrippen

Wissel

Een wissel of een wisselbrief is een schriftelijke opdracht tot betaling van een schuld. De wissel is een papier dat grote vergelijkenis vertoont met een cheque. Evenals de cheque betreft het een betalingsopdracht die wordt uitgeschreven (getrokken) door een (trekker; de debiteur) op een betrokkene. Deze betalingsopdracht is gesteld in de vorm van een verzoek en vermeldt, behalve het schuldbedrag, ook de wijze, het tijdstip waarop en aan wie betaald moet worden.

Zichtwissel

Dit is een wissel die is uitgeschreven “op zicht”. Deze zichtwissel dient bij aanbieding te worden betaald door de betrokkene. De betrokkene hoeft niet per se een bank te zijn.

Langzichtwissel (Termijnwissel)

Een wissel die is uitgeschreven op “x dagen na zicht” of “x dagen na dato”. Het aantal dagen wordt geteld vanaf de datum van de eerste aanbieding, respectievelijk vanaf de datum van trekking van de wissel.

Promesse

Dit is een verhandelbare schuldbekentenis met de belofte om op een bepaalde tijd het erin genoemde bedrag te betalen. De promesse wordt opgesteld en ondertekend door degene die de schuld heeft.

IBAN

Om grensoverschrijdend betalingsverkeer steeds sneller en efficiënter te maken is het International Bank Account Number (IBAN) ontwikkeld. Het IBAN kan gebruikt worden in plaats van het ‘oude’ rekeningnummer.

Het invoeren van het IBAN betekent een standaardisatie van Europese rekeningnummers. Dit heeft een positieve werking op de kwaliteit en snelheid bij uitvoerig van een grensoverschrijdende betalingsopdracht.

De IBAN kan alleen verkregen worden via de (bank van de) begunstigde.

BIC of SWIFT-adres

SWIFT staat voor Society for Worldwide International Financial Telecommunication. Een SWIFT-adres wordt meestal ‘BIC’ genoemd. BIC is de afkorting van Bank Identifier Code.

De BIC is een unieke (internationale) identificatie van de buitenlandse bank en vergemakkelijkt de verwerking van de opdracht.

Een BIC bestaat uit 8 of 11 posities, waarvan positie 5 en 6 bestaat uit de landcode van de bank. De BIC van de Rabobank is bijvoorbeeld RABONL2U

Europese regelgeving vereist dat banken in toenemende mate voordelig buitenlands betalingsverkeer mogelijk maken. Het gebruik van IBAN en BIC zijn hierbij bepalend.

(4)

Kostenopties bij uitgaande betalingen

Een opdrachtgever van een bedrijf kan kiezen uit een drietal kostenopties. Deze worden met codewords aangeduid en luiden als volgt:

• SHA = opdrachtgever en begunstigde betalen ieder de bankkosten in eigen land

• OUR = alle bankkosten in binnen- en buitenland voor rekening van de opdrachtgever

• BEN = alle bankkosten zijn voor rekening van de begunstigde. Wanneer u hiervoor kiest, worden de kosten van de Rabobank in mindering gebracht op het opdrachtbedrag en ontvangt de begunstigde dus minder.

EuroBasis

Het type betaalopdracht Eurobasis heeft de volgende kenmerken:

• Kan alleen wanneer u beschikt over een correct IBAN

• Is altijd in EUR (euro)

• De kostenverdeling is altijd SHA

• Maximum bedrag is 12.500,--

• Kan als spoedopdracht worden verzonden

• Is alleen voor landen waar Verordening 2560/2001 van kracht is, de zg.

Verordeningslanden.

EuroPlus

Het type betaalopdracht Europlus heeft de volgende kenmerken:

• Kan wanneer u beschikt over een correct:

– IBAN, of;

– Rekeningnummer + Nationale bankcode, of;

– Rekeningnummer + BIC

• Is altijd in EURO

• Maximum bedrag is 44.999,99

• Kan als spoedopdracht worden verzonden

• Is alleen voor landen waar Verordening 2560/2001 van kracht is, de zg.

Verordeningslanden.

WereldBasis

Het type betaalopdracht WereldBasis heeft de volgende kenmerken:

– IBAN, of;

– Rekeningnummer + BIC

• Kan in zowel EUR, als in andere courante muntsoorten worden overgeboekt

• Maximum bedrag is 44.999,99 of tegenwaarde

• Kan ook als spoedopdracht worden verzonden

• Het product WereldBasis kunt u gebruiken voor betalingen naar de zg. WereldBasis- landen (zie verderop).

(5)

WereldPlus

Het type betaalopdracht WereldPlus heeft de volgende kenmerken:

– IBAN, of;

– Rekeningnummer + BIC)

– Rekeningnummer + naam, adres en vestigingsplaats van de bank van de begunstigde

• Kan in zowel EUR, als in andere courante muntsoorten worden overgeboekt

• Maximum bedrag is 44.999,99 of tegenwaarde

• Kan ook als spoedopdracht worden verzonden Kan naar alle landen van de wereld worden gestuurd.

UniCash

Het UniCash concept is één van de samenwerkingsverbanden waarin Rabobank actief participeert. Het is gebaseerd op samenwerking tussen een zorgvuldig geselecteerde groep van buitenlandse banken.

De samenwerking is vastgelegd in een zogenaamd ‘Service Level Agreement’ tussen de partnerbanken, waarin nauwkeurig is omschreven hoe de UniCash partners dienen te handelen ten opzichte van klanten, die gebruik maken van UniCash.

UniCash biedt u de volgende voordelen:

¾ een eenvoudige en uniforme procedure voor het openen van rekeningen in het buitenland waardoor voor u duidelijk wordt welke bescheiden hiervoor verlangd worden;

¾ alle rekeningen, die worden aangehouden bij de deelnemende banken, kunnen via één centraal kanaal worden beheerd;

¾ een transparante tariefstructuur, met aantrekkelijke marktconforme voorwaarden en condities;

¾ een eenvoudige, uniforme en goed beveiligde procedure voor het initiëren van betalingen op alle aangehouden rekeningen.

UniCash maakt het mogelijk om te profiteren van efficiënte cash management instrumenten.

Daarnaast profiteert u van de kennis en kunde van banken waarvoor geldt dat ze in het behartigen van uw belangen altijd een thuiswedstrijd spelen.

Voor wie is het UniCash concept interessant

UniCash is de oplossing voor elk internationaal opererend bedrijf dat rekeningen in het buitenland aanhoudt voor het collecteren of distribueren van betalingen en deze rekeningen via één centraal kanaal elektronisch willen aansturen. Daarbij zijn voorwaarden en condities transparant en vantevoren bekend.

Hoe werkt het UniCash Concept

Met de module Multibank van Rabobank Telebankieren Extra kunt u eenvoudig toegang krijgen tot uw rekeningen in het buitenland voor saldo- en transactie informatie en initiatie van opdrachten. Dit kunnen binnenland en buitenland opdrachten zijn.

Bovendien is het openen van rekeningen sterk vereenvoudigd. U wordt zo weinig mogelijk geconfronteerd met allerlei nationale verschillen.

(6)

De Rabobank heeft de structuur van de eigen tarieven en die in het buitenland zo transparant mogelijk gemaakt.

U kunt er voor het ‘same day value’ repatriëren en funden van middelen voor kiezen het zelf te doen of het geheel automatisch te laten doen. In het laatste geval kunnen frequentie en drempels flexibel worden ingevuld.

De banken die op dit moment deelnemen aan UniCash zijn:

¾ Crédit Agricole (Frankrijk)

¾ DZ BANK (Duitsland)

¾ WGZ Bank (Duitsland)

¾ Intesa Bci (Italië)

¾ KBC Bank (België)

¾ La Caixa (Spanje)

¾ Lloyds TSB Bank (Groot-Brittannië)

¾ OKO Bank (Finland)

¾ Rabobank (Nederland)

¾ RZB (Oostenrijk)

¾ Union Bank of Norway (Noorwegen)

¾ Jyske Bank (Denemarken)

¾ Swedbank (Zweden)

¾ Banco Esperito Santo (Portugal)

Daarnaast zijn in diverse Oost-Europese landen aangesloten op het netwerk. Een actueel overzicht is te zien op www.unicash-icm.com.

Het betreft in alle landen banken met een sterke positie in de lokale markt. Deze kracht is gebundeld in UniCash. De onderlinge contacten verlopen via speciaal daarvoor aangewezen afdelingen.

De interbancaire berichtenstroom, noodzakelijk voor het afwikkelen van de transacties van de klanten, is geheel gebaseerd op de open standaard van SWIFT. Hierdoor kunnen ook andere banken gaan participeren in UniCash, daarmee wordt de geografische dekking voor de klanten groter. Er worden continu nieuwe diensten, op het gebied van Internationaal Cash

Management ontwikkeld.

(7)

TES

De belangrijkste andere groep waar de Rabobank mee samenwerkt op het terrein van

International Cash Management is TES, ofwel Transeuropean Banking Services. Dit is net als UNICO een non exclusief samenwerkingsplatform bestaande uit:

¾ Banca Nazionale del Lavoro (Italie)

¾ Banco Bilbao Vizcaya (Spanje, Portugal)

¾ Bank Austria (Oostenrijk)

¾ Bank Brussel Lambert (België)

¾ Bank of Ireland (Ierland)

¾ Banque Nationale de Paris (Frankrijk)

¾ Crédit Europeen (Luxemburg)

¾ Crédit Suisse Group (Zwitserland)

¾ Dresdner Bank (Duitsland)

¾ HSBC Midland Bank (UK)

¾ Rabobank Nederland (Nederland)

¾ Svenska Handelsbanken (Zweden, Noorwegen, Finland, Denemarken)

Ook dit zijn stuk voor stuk banken met een sterke positie in de binnenlandse markt. Hun benadering van International Cash Management heeft veel overeenkomsten met die van de UNICO Banking Group.

Een klant die aangeeft specifiek zaken te willen doen met een land of een bank in de TES groep is de Rabobank zeker van dienst zijn. Voorts zullen klanten van TES banken, die actief zijn of willen worden op de Nederlandse markt door de Rabobank op het terrein van

International Cash Management worden geholpen.

Overigens is het zo dat bij klanten die hun keuze reeds hebben gemaakt voor de bank waar zij een rekening willen aanhouden, het voor de Rabobank helemaal geen probleem is om met die desbetreffende bank afspraken te maken. Mits die bank bereid is mee te werken met het maken van afspraken. Doordat iedere bank met de open standaard van SWIFT kan werken heeft u, als klant van de Rabobank, flexibele mogelijkheden.

Rabobank Telebankieren Extra, module Multibank

Rabobank Telebankieren Extra, module Multibank biedt de mogelijkheid om rekeningen in het buitenland te beheren. Daarmee is het een krachtig middel voor het voeren van een actief en efficiënt beheer van uw internationale geldstromen.

De module Multibank is één van de modules die binnen Rabobank Telebankieren Extra wordt aangeboden. Naast de module Multibank kent Rabobank Telebankieren Extra de modules Binnenland, Buitenland, Rekeningbeheer en Autorisatie.

De module Multibank heeft drie functies:

¾ Multibank saldo en transactie rapportage.

¾ Multibank transactie initiatie.

¾ Saldo concentratie.

(8)

Multibank saldo en transactie rapportage

Met multibank saldo en transactie rapportage wordt de mogelijkheid geboden om via één centrale toegang, namelijk Rabobank Telebankieren Extra, inzicht te verkrijgen in saldi en transacties op rekeningen die worden aangehouden bij andere banken. De bank waar de rekening wordt aangehouden verstrekt deze informatie via SWIFT aan de Rabobank. De informatie komt vóór 08:00 beschikbaar. De module Multibank geeft toegang tot deze informatie.

Multibank transactie initiatie

Via de module Multibank wordt de mogelijkheid geboden om via één centrale toegang betalingen te laten uitvoeren op rekeningen die worden aangehouden bij andere banken. De Rabobank zorgt er voor dat de aangeboden opdrachten correct en direct aangeboden worden aan de bank waar de rekening wordt aangehouden. Voor de interbancaire berichtenstroom wordt gebruik gemaakt van het goed beveiligde internationale SWIFT-netwerk. Aan de basis van de verwerking van SWIFT-opdrachten liggen stringente kwaliteitseisen.

Er kunnen twee typen betaalopdrachten worden geïnitieerd:

¾ binnenland opdrachten, opdrachten die verwerkt worden via het binnenlandse betalingscircuit van het land waar de rekening wordt aangehouden. Deze opdrachten worden daarom ook conform de binnenlandse voorwaarden en tarieven afgehandeld;

¾ buitenland opdrachten, dat wil zeggen opdrachten die via het ‘normale’

grensoverschrijdende circuit verwerkt worden.

Multibank transactie initiatie is alleen mogelijk voor rekeningen bij die banken, waarmee de Rabobank afspraken heeft gemaakt over dit bijzonder soort opdrachten. Voor de UniCash deelnemers geldt dat deze afspraken al zijn gemaakt.

Rabobank Telebankieren Extra

Rabobank

Partner bank

verwerkting via binnenland circuit

verwerking via buitenland circuit

crediteert rekening begunstigde

Bank begunstigde

debitereert rekening opdrachtgever

opdrachten rapportage

Multibank verwerking schematisch weergegeven

(9)

Saldo concentratie

Met opdrachten tot saldo concentratie kan de klant op een goedkope en efficiënte wijze het saldo op de rekeningen in het buitenland reguleren.

Saldo concentratie heeft betrekking op het concentreren van overtollige liquiditeiten op één hoofdrekening of het aanzuiveren van tekorten vanuit diezelfde hoofdrekening.

Saldo concentratie is interessant voor bedrijven die te maken hebben met sterk wisselende financieringsbehoeften in verschillende landen. Door het goed reguleren van saldi op rekeningen kan de onderneming liquiditeitskosten minimaliseren of -opbrengsten maximaliseren. Daarnaast wordt zij in staat gesteld de liquiditeit op elk gewenst moment daarheen te dirigeren waar het nodig is.

Binnen Rabobank International Cash Management onderscheiden we twee vormen van saldo concentratie:

¾ Klant geïnitieerde saldo concentratie.

¾ Saldo concentratie services, die worden geïnitieerd door de bank.

Klant geïnitieerde saldo concentratie

Klant geïnitieerde saldo concentratie opdrachten zijn opdrachten waarmee op een goedkope en efficiënte wijze actief het saldo op rekeningen in het buitenland wordt gereguleerd. Deze opdrachten worden in de module Multibank van Rabobank Telebankieren Extra, mogelijk gemaakt.

Voor dit type opdrachten geldt een afwijkende tarifering en een gegarandeerde ‘same day value’ verwerking, dat wil zeggen dat debitering en creditering met dezelfde valutadatum plaatsvindt. Vanzelfsprekend geldt hierbij dat omrekening van muntsoorten hier niet aan de orde kan zijn.

Er zijn twee typen opdrachten beschikbaar:

¾ Afromen, waarbij het overschot op uw rekening in het buitenland wordt afgeroomd naar uw (een van) hoofdrekening(en) in dezelfde muntsoort bij de Rabobank.

¾ Aanzuiveren, waarbij een tekort op uw rekening in het buitenland kan worden aangevuld vanaf (een van) uw hoofdrekening(en) in dezelfde muntsoort bij de Rabobank.

Automatische saldo concentratie services

De klant kan gebruik maken van de comfortabele mogelijkheid om rekeningen door de bank automatisch te laten reguleren.

Dit gebeurt op basis van een aantal vooraf met de bank af te spreken richt waarden:

¾ Minimum saldo, het saldo dat altijd minimaal op de rekening aanwezig moet blijven.

¾ Doel saldo, het saldo (credit) waarboven afroming plaats moet vinden.

¾ Initiatiesaldo, het saldo (debet) vanaf welk moment moet worden aangezuiverd.

¾ Frequentie (dagelijks, wekelijks, maandelijks).

Als er sprake is van een saldo op de rekening dat hoger is dan het doelsaldo, dan zal de rekening van de klant afgeroomd worden tot het niveau van het minimumsaldo. Als er sprake

(10)

is van een saldo op de rekening lager dan het initiatiesaldo, dan zal de hoofdrekening van de klant gedebiteerd worden opdat dit saldo wordt aangevuld tot het niveau van het

minimumsaldo.

Alle transacties die voortvloeien uit het saldo concentratie proces worden verwerkt met same- day-value, dus valutair neutraal. De klant betaalt voor deze service maandelijks een vast bedrag, ongeacht het aantal transacties dat in de praktijk nodig is om de saldi goed te reguleren.

Hoofdrekening +100.000 EUR

Rekening in Duitsland +400.000 EUR Rekening in België

-100.000 EUR

Doelsaldo + 300.000

Initiatiesaldo - 100.000 Minimum saldo + 100.000 Afromen Duitsland: 300.000 Aanzuiveren België: 200.000 Beschikbare liquiditeit

op hoofdrekening: 200.000 300.000 EUR

200.000 EUR

Deze informatie is onder voorbehoud van wijzigingen door de bank.

Voorbeeld saldo concentratie proces

(11)

Bijlage 2 Brief vragenlijst

Naam bedrijf

Straatnaam huisnummer Postcode Woonplaats

Datum: 07 juni 2005

Betreft: Optimaliseren financiële dienstverlening Geachte heer/mevrouw……….,

Mijn naam is John Zuidveld en ik studeer bedrijfskunde aan de Rijksuniversiteit Groningen.

Momenteel ben ik bezig met de laatste fase van mijn studie, waarvoor ik een bedrijfskundig onderzoek doe binnen een financieel dienstverlenend bedrijf.

Het doel van mijn onderzoek is om vast te stellen op welke manier en met welke mate bedrijven uit de provincie Groningen op internationaal gebied actief zijn. Tevens wil ik de relatie onderzoeken die de bedrijven hebben met hun bank, waarbij de behoeftes van de bedrijven worden vastgesteld. Op basis van deze gegevens kunnen banken vervolgens hun dienstverlening optimaliseren. Voor uw bedrijf levert het onderzoek dus ook wat op, want de uitkomsten van het onderzoek zullen banken in staat stellen om hun dienstverlening te optimaliseren, zodat ze (nog) beter te kunnen voldoen in uw behoeftes.

Om het onderzoeksgebied te verkennen heb ik eerst een aantal maanden theoretisch onderzoek gedaan. Om vast te kunnen stellen of de onderzochte theorieën ook gelden voor internationaliserende bedrijven in de provincie Groningen, zal ik dus deze bedrijven moeten ondervragen. Uit gegevens die ik opgevraagd heb bij de Kamer van Koophandel blijkt dat uw bedrijf ook zaken doet met het buitenland. Mijn vraag is daarom of u mee zou willen werken aan mijn onderzoek. Uiteraard zal er vertrouwelijk omgegaan worden met uw gegevens.

Om de tijd die u kwijt bent met het interview te compenseren zal ik na het interview u een code overhandigen die u toegang geeft tot een dienst op het internet. Deze objectieve dienst kan u helpen bij uw internationale transacties, door voor u de meest geschikte

betalingsconditie, leveringsconditie en valuta te kiezen. Daarnaast kunt u uitgebreide landeninformatie van meer dan 70 landen raadplegen en worden de meest voorkomende begrippen in de internationale handel toegelicht.

Binnen twee werkdagen nadat u deze brief heeft ontvangen zal ik telefonisch contact met u opnemen om eventueel een afspraak te maken.

Bij voorbaat dank,

John Zuidveld 06-19884652

(12)

Bijlage 3 International Advisor

Wat is de Rabobank International Advisor?

Dit is de Rabobank International Advisor. Deze dienst van zibb.nl kan u helpen bij uw internationale transacties door voor u de meest geschikte betalingsconditie, leveringsconditie en valuta te kiezen. Daarnaast kunt u uitgebreide landeninformatie van meer dan 70 landen raadplegen en worden de meest voorkomende begrippen in de internationale handel toegelicht.

Of u nu voor het eerst zaken gaat doen met het buitenland of juist al jaren importeert of exporteert, u loopt over de grens meer risico dan u hier in Nederland gewend bent. U wilt op tijd en volledig betaald worden en zekerheid hebben dat bestelde goederen ook geleverd worden. Maar hoe regelt u dat? Wet- en regelgeving verschilt vaak per land, product en transactie. Er zijn voldoende verzekeringen en documenten om uw risico’s zoveel mogelijk te beperken, maar inschatten welke u wanneer moet gebruiken is niet eenvoudig

De International Advisor geeft u antwoorden op deze en vele andere vragen. Per transactie en dus per situatie, land en product vertelt deze toepassing u welke risico’s u mogelijk loopt en hoe u deze het beste kunt beperken. De International Advisor probeert u niets te verkopen, maar adviseert u objectief over de gevaren, oplossingen en mogelijkheden en biedt u een heel scala aan concrete hulpmiddelen

In de International Advisor vindt u:

• Een beknopt overzicht van de belangrijkste aspecten van internationaal zakendoen in de vorm van een boekje.

• Maatwerkadvies voor importeur en exporteur

• Duidelijk informatie over mogelijke risico’s en dekkingsinstrumenten

• Uitleg over leverings- en betalingscondities

• Een overzicht van veel gebruikte termen in de internationale handel

• Informatie over 72 landen waarmee Nederlandse exporteurs veel zaken doen

• Conceptteksten voor uw leverancier/afnemer of uw bank

• Opdrachtformulieren voor documentaire producten

(13)

Bijlage 4 Vragenlijst

Deze enquête is alleen bedoeld voor bedrijven die op een of andere manier (op welke wijze dan ook) zaken doen met het buitenland. Als uw bedrijf meerdere producten produceert dan gaat het om de producten waarmee uw bedrijf actief is op de buitenlandse markten. De enquête bestaat uit 30 vragen.

1) In welk jaar is uw bedrijf opgericht?

………

2) In welk jaar is uw bedrijf zaken gaan doen met het buitenland (internationaliseren)?

………

3) Hoeveel personen zijn er werkzaam binnen uw bedrijf?

………

4) Wat is/zijn de kernfunctie(s) van uw bedrijf?

………

5) Wat is het gemiddelde marktaandeel van uw belangrijkste product(en)/dienst(en) in de binnenlandse markt?

O 0-5% O 16-20% O 31-35% O 46-50%

O 6-10% O 21-25% O 36-40% O Meer………

O 11-15% O 26-30% O 41-45% O Ik verkoop geen producten/diensten in het

binnenland

6) Wat is het gemiddelde marktaandeel van uw belangrijkste product(en)/dienst(en) in het buitenland?

O 0-5% O 16-20% O 31-35% O 46-50%

O 6-10% O 21-25% O 36-40% O Meer………

O 11-15% O 26-30% O 41-45% O Ik verkoop geen producten/diensten

in het buitenland

7) Waarom bent u gaan internationaliseren? (Meerdere antwoorden mogelijk) O We zochten nieuwe afzetmarkten voor ons/onze product(en)

O Door een nieuwe buitenlandse markt te betreden wordt de productie en/of distributie efficiënter O In het buitenland zijn de grondstoffen voor ons/onze product(en) goedkoper

O Het buitenland biedt ons toegang tot goedkopere arbeid en/of kapitaal O Door groei van het bedrijf

O Door een toevallige order uit het buitenland

O De grondstoffen voor ons/onze product(en) zijn niet in het binnenland te krijgen O Om de concurrentie bij te blijven

O Anders,

namelijk………

………

(14)

8) Wat zijn de knelpunten die u ondervindt/heeft ondervonden bij het internationaliseren? (meerdere antwoorden mogelijk)

O Geen, ga verder naar vraag 10 O Moeilijk om de stap te nemen

O Gebrek aan geschikt betalingsverkeer

O Het verkrijgen/vinden van informatie over internationalisering O Gebrek aan geschikte financierings- en kredietfaciliteiten O Onbekendheid met subsidies

O Hoge betalingsrisico's

O Te weinig kennis over onder andere afzetmarkten O anders

namelijk………

9) Hoe heeft u de knelpunten opgelost? (Meerdere antwoorden mogelijk)

O (nog) niet O Extern gespecialiseerd bedrijf ingehuurd O Informatie opgezocht op het internet O Branche organisatie gevraagd

O Collega gevraagd O Vakblad(en) gelezen

O Accountant gevraagd O Opleiding/cursus/training gevolgd

O Bank gevraagd O Extra personeel met benodigde kennis aangenomen O Vriend/kennis gevraagd O Anders

namelijk………

10) Welke vorm van internationalisering geldt voor uw bedrijf? (meerdere antwoorden mogelijk)

O Importeren O Exporteren

O Strategische alliantie (Samenwerking met ander bedrijf in het buitenland, bijv. joint venture) O Eigen vestiging in het buitenland

11) Hoe hevig zijn de buitenlandse activiteiten ten opzichte van de omvang van de binnenlandse activiteiten? (meerdere antwoorden mogelijk)

Importeren Exporteren Strategische alliantie Eigen vestiging in buitenland

O Geen import O Geen export O Geen str. Alliantie O Geen eigen vestiging

O 0-20% O 0-

20%

O 0-20% O 0-20%

O 21-40% O 21-40% O 21-40% O 21-40%

O 41-60% O 41-60% O 41-60% O 41-60%

O Groter O Groter O Groter O Groter

(15)

12) Met hoeveel landen doet uw bedrijf zaken? (meerdere antwoorden mogelijk)

Importeren Exporteren Strategische alliantie Eigen vestiging in buitenland

O 0 O 0 O 0 O 0

O 1 O 1 O 1 O 1

O 2 O 2 O 2 O 2

O 3 O 3 O 3 O 3

O Meer namelijk……

O Meer namelijk…… O Meer namelijk……

13) Bepaalt u over het algemeen zelf de prijs voor uw producten/diensten in het binnenland, of stemt u de prijs af op de prijs van de concurrenten?

O Wij bepalen zelf de prijs

O Wij stemmen de prijs af op de prijs van de concurrenten O Niet van toepassing

O Anders namelijk………….

14) Bepaalt u over het algemeen zelf de prijs voor uw producten/diensten in het buitenland, of stemt u de prijs af op de prijs van de concurrenten?

O Wij bepalen zelf de prijs

O Wij stemmen de prijs af op de prijs van de concurrenten O Niet van toepassing

O Anders namelijk

15) Hoe snel is uw bedrijf in verhouding tot uw concurrenten gaan internationaliseren?

O Mijn bedrijf was de eerste

O Mijn bedrijf was een van de eersten O Mijn bedrijf was later

O Onbekend

16) Hieronder volgen een aantal stellingen. Kunt u aangeven in welke mate de stelling bij uw bedrijf past?

A) We creëren vaak zelf een nieuwe markt om een geheel nieuw product/dienst te lanceren.

O Helemaal mee eens O Mee eens

O Gedeeltelijk mee eens/gedeeltelijk mee oneens O Mee oneens

O Helemaal mee oneens

(16)

B) Wij doen aan procesinnovatie.

O Helemaal mee oneens O Niet van Toepassing

C) Wij doen aan productinnovatie.

O Helemaal mee oneens O Niet van Toepassing

D) Wij kijken eerst goed naar de ontwikkelingen van een markt en op basis van de ontwikkelingen maken wij een keuze of we willen toetreden.

E) Wij reageren alleen op acties van concurrenten als dat echt noodzakelijk is.

F) Wij kijken naar de producten van concurrenten en proberen deze vervolgens na te maken en te verbeteren.

(17)

Betalingsverkeer

17) Welke bank verzorgt (het grootste deel van uw) binnenlands betalingsverkeer?

O ABN AMRO O Postbank

O Fortis O Rabobank

O Friesland Bank O SNS Bank

O ING Bank O Anders namelijk……….

18) Welke bank verzorgt (het grootste deel van) uw buitenlands betalingsverkeer?

O Fortis O Rabobank

De volgende vraag hoeft alleen beantwoord te worden als op vraag 17 en 18 niet dezelfde bank is ingevuld

19) Waarom verzorgen verschillende banken uw binnen- en buitenlands betalingsverkeer ?

………

………..

20) Welke diensten neemt u van uw bank af m.b.t. het buitenlandse betalingsverkeer? (Meerdere antwoorden mogelijk)

O Schriftelijke betalingen O Vreemde valuta rekening O Telefonische betalingen O Documentaire incasso's O Electronisch betalingen O Rechtstreekse incasso's

O Cheques O Documentair krediet (letter of credit)

O Wissels O Promessen

O Anders namelijk ……….

21) Hoe voldoet uw bank in uw behoefte met betrekking tot het buitenlands betalingsverkeer?

O Zeer goed O Goed

O Niet goed/niet slecht O Slecht

O Heel Slecht Toelichting keuze:

………..

Financieringen

(18)

22) Welke bank verzorgt het grootste deel van uw financieringen met betrekking tot het binnenland?

O Fortis O Rabobank

23) Welke bank verzorgt het grootste deel van uw financieringen met betrekking tot het buitenland?

O Fortis O Rabobank

O Niet van toepassing

De volgende vraag hoeft alleen beantwoord te worden als op vraag 22 en 23 niet dezelfde bank is ingevuld.

24) Waarom verzorgen verschillende banken uw binnen- en buitenlandse financieringen ?

………

………..

25) Welke diensten neemt u van uw bank af m.b.t. financieringen? (Meerdere antwoorden mogelijk)

O Rekening-courantkrediet O Exportfinanciering O Kasgeldlening O Hypothecaire lening

O Discontokrediet O Leasing

O Factorin O Huurkoop

O Anders, namelijk ……….

26) Hoe voldoet uw bank in uw behoefte met betrekking tot buitenlandse financieringen?

O Zeer goed O Goed

O Niet goed/niet slecht O Slecht

O Heel Slecht Toelichting keuze:

………..

(19)

27) Welke andere op- of aanmerkingen heeft u over uw bank(en)?

………

………..

28) Wat zijn voor u doorslaggevende redenen om voor uw bedrijf een bank te kiezen? (Meerdere antwoorden mogelijk)

O Was privé al cliënt O Flexibiliteit, soepelheid O Eerdere zakelijke ervaring O Advies boekhouder/accountant

O Goede service O Deskundigheid

O Dichtbij/afstand O Klantvriendelijkheid O Gunstige tarieven

O Snelheid

O Anders

namelijk………

29) Hoe financiert u verder uw bedrijf? (Meerdere antwoorden mogelijk) O Winst uit het bedrijf O Leverancierskrediet

O Overig eigen geld O Venture capitalist

O Holding O Corporate venture (Groot bedrijf die geld uitleent) O Familie en vrienden O Institutionele belegger

O Privé investeerder O Strategische partner

O Anders

namelijk……….

30) Waarom financiert u het op die manier?

………

International advisor e-mailadres:

(20)

Bijlage 5 Frequentietabellen

In welk jaar is uw bedrijf opgericht?

1 5,3 5,3 5,3

1 5,3 5,3 10,5

1 5,3 5,3 15,8

1 5,3 5,3 21,1

1 5,3 5,3 26,3

1 5,3 5,3 31,6

1 5,3 5,3 36,8

1 5,3 5,3 42,1

1 5,3 5,3 47,4

1 5,3 5,3 52,6

1 5,3 5,3 57,9

1 5,3 5,3 63,2

1 5,3 5,3 68,4

1 5,3 5,3 73,7

2 10,5 10,5 84,2

1 5,3 5,3 89,5

1 5,3 5,3 94,7

1 5,3 5,3 100,0

19 100,0 100,0

1892 1906 1928 1932 1935 1937 1958 1959 1961 1963 1970 1973 1979 1982 1986 1988 1991 2004 Total Valid

Frequency Percent Valid Percent

Cumulative Percent

In welk jaar is uw bedrijf zaken gaan doen met het buitenland?

1 5,3 5,3 5,3

1 5,3 5,3 10,5

1 5,3 5,3 15,8

2 10,5 10,5 26,3

1 5,3 5,3 31,6

1 5,3 5,3 36,8

1 5,3 5,3 42,1

1 5,3 5,3 47,4

1 5,3 5,3 52,6

1 5,3 5,3 57,9

1 5,3 5,3 63,2

1 5,3 5,3 68,4

1 5,3 5,3 73,7

2 10,5 10,5 84,2

2 10,5 10,5 94,7

1 5,3 5,3 100,0

19 100,0 100,0

1932 1955 1960 1970 1972 1973 1979 1980 1982 1986 1990 1991 1996 1997 2003 2004 Total Valid

Cumulative Percent

(21)

Hoeveel personen zijn er werkzaam binnen uw bedrijf?

1 5,3 5,3 5,3

2 10,5 10,5 15,8

1 5,3 5,3 21,1

1 5,3 5,3 26,3

1 5,3 5,3 31,6

1 5,3 5,3 36,8

1 5,3 5,3 42,1

1 5,3 5,3 47,4

3 15,8 15,8 63,2

1 5,3 5,3 68,4

1 5,3 5,3 73,7

1 5,3 5,3 78,9

1 5,3 5,3 84,2

1 5,3 5,3 89,5

2 10,5 10,5 100,0

19 100,0 100,0

7 8 9 10 11 12 18 23 30 33 42 57 63 71 99 Total Valid

Cumulative Percent

Wat is/zijn de kernfunctie(s) van uw bedrijf?

11 57,9 57,9 57,9

4 21,1 21,1 78,9

4 21,1 21,1 100,0

19 100,0 100,0

Productie Verkoop Dienstverlening Total

Valid

Cumulative Percent

Wat is het gemiddelde marktaandeel van uw belangrijkste product(en)/dienst(en) in de binnenlandse markt?

8 42,1 42,1 42,1

1 5,3 5,3 47,4

1 5,3 5,3 52,6

1 5,3 5,3 57,9

1 5,3 5,3 63,2

1 5,3 5,3 68,4

1 5,3 5,3 73,7

2 10,5 10,5 84,2

3 15,8 15,8 100,0

19 100,0 100,0

0-5%

11-15%

16-20%

21-25%

26-30%

31-35%

46-50%

Meer...

onbekend Total Valid

Cumulative Percent

(22)

Wat is het gemiddelde marktaandeel van uw belangrijkste product(en)/dienst(en) in het buitenland?

7 36,8 36,8 36,8

1 5,3 5,3 42,1

2 10,5 10,5 52,6

1 5,3 5,3 57,9

1 5,3 5,3 63,2

2 10,5 10,5 73,7

5 26,3 26,3 100,0

19 100,0 100,0

0-5%

16-20%

26-30%

31-35%

Meer...

Ik verkoop geen producten/diensten in het buitenland onbekend Total Valid

Cumulative Percent

Waarom bent u gaan internationaliseren?

5 26,3 26,3 26,3

3 15,8 15,8 42,1

11 57,9 57,9 100,0

19 100,0 100,0

Toeval Bewust/toeval Bewust Total Valid

Cumulative Percent

(23)

Wat zijn de knelpunten die u ondervindt/heeft ondervonden bij het internationaliseren?

1 5,3 5,3 5,3

1 5,3 5,3 10,5

1 5,3 5,3 15,8

1 5,3 5,3 21,1

1 5,3 5,3 26,3

6 31,6 31,6 57,9

1 5,3 5,3 63,2

2 10,5 10,5 73,7

1 5,3 5,3 78,9

1 5,3 5,3 84,2

1 5,3 5,3 89,5

1 5,3 5,3 94,7

1 5,3 5,3 100,0

19 100,0 100,0

bank lastig om vv rek te openen bij huisbank cultuur, problemen met leverancier

Eemshaven is ver weg en niet bekend, geen achterland(transitofunctie)

fiscale aspecten zijn anders, cultuur, efficiency beta.lingsverkeer garantie, transportkosten geen

hoge betalingsrisico's, btw verschillen

moeilijk om betrouwbare en gespecialiseerde handelspartner te vinden onbekendheid mbt imago bij bedrijven in buitenland productconcurrentie, technische aspecten taalbarrieres, banken Vroeger kon men de vraag niet aan wetgeving, btw verschillen, contracten Total

Valid

Cumulative Percent

(24)

Hoe heeft u de knelpunten opgelost?

1 5,3 5,3 5,3

1 5,3 5,3 10,5

1 5,3 5,3 15,8

1 5,3 5,3 21,1

1 5,3 5,3 26,3

1 5,3 5,3 31,6

1 5,3 5,3 36,8

1 5,3 5,3 42,1

1 5,3 5,3 47,4

6 31,6 31,6 78,9

1 5,3 5,3 84,2

1 5,3 5,3 89,5

1 5,3 5,3 94,7

1 5,3 5,3 100,0

19 100,0 100,0

accountant, bank ervaring actieve promotie

bank gevraagd, al doende bank, zelf opgelost belastingdienst, collega gevraagd

extra personeel met benodigde kennis aangenomen

internet, accountant, bank, opleiding, extra

personeel, collega gevraagd

niet markten betreden met veel concurrentie nieuwe bancaire programma's, alleen zaken met landen met juiste taal

nvt

service en kwaliteit gericht

uitbreiding productie verkrijgen garantie via leverancier+ geld reserveren voor noodgevallen+ goede afspraken maken vriend/kennis,

contactpersoon in ander land

Total Valid

Cumulative Percent

Welke vorm van internationalisering geldt voor uw bedrijf?

3 15,8 15,8 15,8

2 10,5 10,5 26,3

9 47,4 47,4 73,7

1 5,3 5,3 78,9

1 5,3 5,3 84,2

2 10,5 10,5 94,7

1 5,3 5,3 100,0

19 100,0 100,0

Importeren Exporteren im en ex

im, ex, str all en dbi ex en dbi

im, ex, dbi im, str alliantie Total

Valid

Cumulative Percent

(25)

Hoe hevig zijn de buitenlandse activiteiten ten opzichte van de omvang van de binnenlandse activiteiten?

4 21,1 21,1 21,1

4 21,1 21,1 42,1

11 57,9 57,9 100,0

19 100,0 100,0

laag middel hoog Total Valid

Cumulative Percent

Met hoeveel landen doet uw bedrijf zaken?

1 5,3 5,3 5,3

5 26,3 26,3 31,6

7 36,8 36,8 68,4

6 31,6 31,6 100,0

19 100,0 100,0

heel veel matig veel weinig Total Valid

Cumulative Percent

Bepaalt u over het algemeen zelf de prijs voor uw producten/diensten in het binnenland o stemt u de prijs af op de prijs van concurrenten?

8 42,1 42,1 42,1

11 57,9 57,9 100,0

19 100,0 100,0

Wij bepalen zelf de prijs Wij stemmen de prijs af op de prijs van de concurrenten Total Valid

Cumulative Percent

Bepaalt u over het algemeen zelf de prijs voor uw producten/diensten in het buitenenland of stemt u de prijs af op de prijs van concurrenten?

8 42,1 42,1 42,1

6 31,6 31,6 73,7

5 26,3 26,3 100,0

19 100,0 100,0

Wij bepalen zelf de prijs Wij stemmen de prijs af op de prijs van de concurrenten Niet van toepassing Total

Valid

Cumulative Percent

Hoe snel is uw bedrijf in verhouding tot uw concurrenten gaan internationaliseren?

4 21,1 21,1 21,1

6 31,6 31,6 52,6

2 10,5 10,5 63,2

6 31,6 31,6 94,7

1 5,3 5,3 100,0

19 100,0 100,0

Mijn bedrijf was de eerste Mijn bedrijf was een van de eersten

Mijn bedrijf was later Onbekend

N.v.t.

Total Valid

Cumulative Percent

(26)

Wij creëren vaak zelf een nieuwe markt om een geheel nieuw product/dienst te lanceren

5 26,3 26,3 26,3

5 26,3 26,3 52,6

7 36,8 36,8 89,5

2 10,5 10,5 100,0

19 100,0 100,0

Mee eens Gedeeltelijk mee eens/gedeeltelijk mee oneens

Mee oneens

Helemaal mee oneens Total

Valid

Cumulative Percent

Wij doen aan procesinnovatie

6 31,6 31,6 31,6

8 42,1 42,1 73,7

2 10,5 10,5 84,2

1 5,3 5,3 89,5

2 10,5 10,5 100,0

19 100,0 100,0

Helemaal mee eens Mee eens

Gedeeltelijk mee eens/gedeeltelijk mee oneens Mee oneens Niet van toepassing Total

Valid

Cumulative Percent

Wij doen aan productinnovatie

3 15,8 15,8 15,8

9 47,4 47,4 63,2

2 10,5 10,5 73,7

1 5,3 5,3 78,9

1 5,3 5,3 84,2

3 15,8 15,8 100,0

19 100,0 100,0

Gedeeltelijk mee eens/gedeeltelijk mee oneens

Mee oneens

Helemaal mee oneens Niet van toepassing Total

Valid

Cumulative Percent

Wij kijken eerst goed naar de ontwikkelingen van de markt en op basis van die ontwikkelingen maken wij een keuze of we willen toetreden

1 5,3 5,3 5,3

10 52,6 52,6 57,9

6 31,6 31,6 89,5

1 5,3 5,3 94,7

1 5,3 5,3 100,0

19 100,0 100,0

Mee oneens

Valid

Cumulative Percent

(27)

Wij reageren alleen op acties van concurrenten als dat echt noodzakelijk is

3 15,8 15,8 15,8

5 26,3 26,3 42,1

6 31,6 31,6 73,7

5 26,3 26,3 100,0

19 100,0 100,0

Mee eens Gedeeltelijk mee eens/gedeeltelijk mee oneens

Mee oneens

Valid

Cumulative Percent

Wij kijken naar de producten van concurrenten en proberen deze vervolgens na te maken en te verbeteren

1 5,3 5,3 5,3

4 21,1 21,1 26,3

6 31,6 31,6 57,9

3 15,8 15,8 73,7

2 10,5 10,5 84,2

3 15,8 15,8 100,0

19 100,0 100,0

Mee oneens

Helemaal mee oneens Niet van toepassing Total

Valid

Cumulative Percent

Welke bank verzorgt (het grootste deel van) uw binnenlands betalingsverkeer?

6 31,6 31,6 31,6

2 10,5 10,5 42,1

3 15,8 15,8 57,9

6 31,6 31,6 89,5

2 10,5 10,5 100,0

19 100,0 100,0

ABN AMRO Fortis ING Bank Rabobank SNS Bank Total Valid

Cumulative Percent

Welke bank verzorgt (het grootste deel van) uw buitenlands betalingsverkeer?

6 31,6 31,6 31,6

2 10,5 10,5 42,1

3 15,8 15,8 57,9

4 21,1 21,1 78,9

2 10,5 10,5 89,5

2 10,5 10,5 100,0

19 100,0 100,0

ABN AMRO Fortis ING Bank Rabobank SNS Bank

Anders namelijk ...

Total Valid

Cumulative Percent