VliJHElD IN DEMOCIATIE
Zaterelog 25 .April 1953 • Ho; 254
' '
Impressies uit Woudschoten
(Zie pag. 7)
WEEKBLAD VAN DE VOLKSPARTIJ VOOR VRIJHEID EN DEMOCRATIE
De Co:2ferentie van Staten- en Ra!:dsleden in Woudschoien
1. De Conferentieleider me B. P. uan der V een uit Leeuwarden.
2. Een foto van een aantal belangstellende congres~
gangers.
3. Een napraatje in een hoek van de zaal: Mevr. Holz7
müller~ Teengs (Alkmaar), in gesprek met Burge.- meester Blaauboer van Barsingerhorn (midden) en de Heer de Laive uit Landsmeer.
4. Een groepje dat er de zon en de mooie natuur voor opgezocht heeft: Mevr. OosterhuL5~Pietersen en Wethouder Crèvecoeur (links), beiden uit Voor ...
burg, in gesprek met het raadslid Nieukerfçe uit Den ' · Haag.
~. De Heer Koornneef uit Doorn verwelkomt de Heren Beuzekom uit Giessen Nieuwkerk. (midden) en ].
den Hartag uit Hoog Blokland (broer van ona
Kamerlid} · ·
'
!5 APRIL ltliS - PAG. ~
Gastvrij Woudschoten ontving gemeenteraads- candidaten van de V.V.D. voor een laatste appèl
Geslaagde trainirnrsdagen voor de naderende verkiezingen
Een veelzijdig programma bracht voortreffelijke inleidingen en geanimeerde discus1ies
ten afschrijven, acht spr. juist en men zal de hieruit voortvloeiende tarief- verhoging als redelijk moeten aanvaar•
den. De toenemende centralisatie op dit gebied, zoals die ook met betrek- king tot de plannen voor de gasvoor- ziening tot uiting komt, dient de ge- meentebesturen tot waakzaamheid te prikkelen. Zij ·zullen moeten bevor- deren, dat gas, water en electriciteit tegen redelijke prijzen (lan de gemeen- tenaren kunnen worden geleverd.
De studie-conferenties, welke onze partij reeds enige malen op Woudschoten heeft gehouden, plegen zich te kenme~llen door een prettige sfeer en opbou- wende arbeid. Geen woncler, dat ook ditmaal een ll'OOt aan&al leden van de Ver- eniging van S&aten- en :Raadsleden van,de V.V .D •. en belallp*ellenden - in to&aal ca. 160 personen -aan cle oproep .voor 18 en lt April gevolr hebben gegeven.
Bet bestuur bad een aaatrekkeiQil lfrétll'IUIIDia epretteld. van onderwerpen van uiteenlopende aard en Ha.W ·latei" zal bU3ken, ook een plukkige keaz•
gedaan bij ·bet altnocUren van de llllelclers.
Wij zullen in dit nummer een riobaal ovenlebt reven van betreen er reda•
rende belde ciaren 111 Woudschoten werd re'boden, waarna In volcencle nummers telkens een der endenverpen zal worden bebande\d door het brenten van een verslag van de lnleldinr, de discussie en de repliek.
Ook deze inleiding gaf weer stof tot discussie.
De eerste dag had hiermede zijn af- sluiting gevonden. Vele deelnemers bleven nog in gezellig samenzijn bij- èen, blijkbaar niet afgeschrikt door de waarschuwing van de conferentielei·
der, dat men na middernacht alleen .op sloffen binnen mocht komen.
Deze studieconferentie was een laatste appèl voor de V.V.D.-eandidaten bij de volgende gemeenteraadsverkiezlnren en voor degenen, die met hen zullen trachten op :t7 Mei a.s. nieuwe wlast aan stemmen en politieke Invloed voor onze partij te bewerkstelllgen •.
De ochtendzitting van Zondag 19 April werd naar goed gebruik vooraf·
gegaan door een morgenwijding door ds' J. Schmidt, predikant van de Ne·
derlandse Protestantenbond te Zeist.
De voorzitter, de heer ·D. W. Dett- meijer, wethouder van 's-Graven·
hage, heette de aanwezigen welkom.
In het bijzonder begroette hij de bei·
de Belgische gasten van het Liberaal Vlaams Verbond, mevrouw J. Dori·
kens-Van Gastel en de heer C. Buy•
saert, beiden lid van de gemeenteraad van Antwerpen. Hij deelde verder me- de, dat de Belgische Liberale partij en de Groupement Democratique uit Luxemburg verhinderd waren zich te doen vertegenwoordigen.
Daarna gaf hij de leiding in handen van mr B. P. van der Veen, lid van de Provinciale Staten van Friesland en en lid van de gemeenteraad van Leeuwarden, omdat het bestuur het wenselijk oordeelde nu eens een con·
ierentieleider buiten het Westen des lands te kiezen.
De heer van der Veen zegde dank voor het in hem gestelde vertrouwen, er op wljt.ende, dat men toeh goed zal doen het Westen te vriend te houden.
Wij vermelden nog, dat de Tweede Kamerleden Korthals, Ritmeester en Cornelissen van hun belangstelling blijk gaven.
Actuele gemeentelijke problemen
De eerste spreker, de heer D. W.
Dettmeijer, belichtte een aantal actue·
Ie punten van practische gemeentepo•
litiek en plaatste deze tegen de ach·
tergrond van de algemene staatkun- dige constellatie. Hij verduidelijkte zijn betoog met voorbeelden uit de praktijk, waardoor het bijzonder in·
structief werd. Veertien punten uit het uit 81 onderdelen bestaande nieu- we Gemeenteprogram van de partij verdienen naar zijn inzicht bij de ko- mende verkiezingscampagne bijzon•
dere aandacht, puriten, die hij met name noemde, waarop wij nader zul- len terugkomen.
Met gespannen aandacht werd naar spr. geluisterd en zijn beroep op het aantal leden van de vereniging van 472 tot boven 500 te doen stijgen, het- geen slechts mogelijk is door nieuwe zetelwinst, werd met instemming be·
groet.
Na dit goede begin werd d-;) gemeen- schappelijke avondmaaltijd gebruikt.
Samenvoeging van gemeenten
Prof. mr D. Simons, buitengewoon hoogleraar aan de Nederlandse Eco- nomische Hogeschool te Rotterdam, begon zelf te veronderstellen, dat hij met zijn betoog de knuppel in het hoenderhok zou wertten en dat is wel uitgekomen.
Bij voorstellen tot samenvoeging van gemeenten worden nu eenmaal • meestal meer op psychologische dan op practische gronden - tegenstellin·
gen opgeroepen, welke soms tot felle strijd aanleiding kunnen geven. Ook bij het ontwikkelen van zijn stand·
punt, dat de ware democratie meest al beter gediend wordt door samen·
voeging dan door gewoonlijk onbevre- digende tussenoplossingen, schuwde hij de strijd niet.
Niettemin gaf hij blijk volledig be- grip te hebben voor de eigen aard. en
·de. specifieke positie van de kleine g~
meenten, die met samenvqegi~ . wor- den bedreigd. Een weloverW-ogen, ge·
!Datigde toepassing van de wettelijke mogelijkheden werd door hem aan- bevolen. Terecht merkte de vaardige inleider op, dat men niet mag verge- ten, dat de maatschappij zich blijft ontwikkelen en dat de bevolkingsaan- was problemen oproept, welke niet bij de gemeentegrenzen halt houden.
Daarom mag 'men zich niet te zeer door gevoelsargumenten laten leiden.
Op deze inleiding volgde een breed- voerige discussie.
Gemeentelijke bedriJfspolitiek
Het referaat van mr dr H. K. de Langen, secretaris van de Kamer van Koophandel en Fabrieken voor Drente te Meppel, bracht de toehoorders op een geheel ander terrein, nl. op dat van de openbare nutsbedrijven. De in- leider liet o.m. uitltomen, dat het aan- tal productiebedrijven door- de vor- dering van de techniek en door de steeds hogere exploitatiekosten steeds geringer wordt.
Deze onvermijdelijke centralisatie, welke· in de latere jaren zelfs een in- ternatiollllal aspect heeft gekregen, schrijdt nog voort, waardoor de taak der gemeenten zich tot de distributie beperkt. Spr. bestreed, dat er in de na- oorlogse jaren van overmatige winst·
cijfers kan worden gesproken en dat de winstuitkeringen nog een belang- rijke rol bij het gemeentelijke budget spelen.
Het standpunt van de regering, dat de productiebedrijven met inachtne- ming van de vervangingswaarde moe-
Om 10 uur was men weer in de co~
terentiezaal bijeen.
Spreiding van
gemeentehuishouding
Het was mr L. R. J. ridder van Rap- pard, burgemeester van Gorinchem, die door het houden van een specta·
culaire rede over een schijnbaar zui·
ver administratief-technisch onder·
werp de opgewekte stemming er al gauw weer inbracht.
Kunnen wij met de traditionele overheidsorganen de taak nog wel aan? was de vraag, welke de heer Van . Rappard stelde en hij gaf daarop voor wat het gemeentelijke betreft een ont- ..
kennend antwoord. . , . Met verschillende voorbeelden be~
pleitte hij inschakeling van particu- liere deskundigen bij de uitvoering van de overheidstaak en instelling van nieuwe organen om die samenwerking te verwezenlijken. Daarmede wordt ook de binding van de burgerij met het plaatselijke bestuur versterkt en krijgt de democratische samenleving, vooral in de steden, nieuwe inhoud.
Waar is nog de invloed van het· re- delijke argument in de practische po- litiek?
Streven naar decentralisatie is een beginsel van het liberale staatsrecht en daarom moeten wij de zelfstandige activiteit van de burgerij waar moge- lijk bevorderen. Bovendien moeten
DEZE BURGER
wilde dit keer alléén maar even de papieren hand 1·eiken aan professor Molenaar, om hem gel«k te wensen met zijn 65ste verjaardag.
Eigenlijk is een verjaa1·dag nooit zó belangrijk; de mens die jarig is, is (zelfs als hij niet jarig is) belangwekkender, maar daarom doe ik het juist, om den mens Molenaar, zelfs nog af- gezien van' zijn bekwaamheid en al zijn werkzaamheden.
Die werkzaamheden zijn vele, en altijd vele geweest in een nuttig leven voor de wetenschap, voor de verhoudingen ·der mensen, voor Nederland en voor onze beginselen. Dat is be- kend ge1weg en het is goed hem daarvoor eens openlijk in het warme lente-zonnetje van onze sympathie en onze vriendschap te zetten; om hem te danken voor alles wat hij gedaan heeft.
Maar de mens is 'nàg belangwekkender dan de senator, de professor, de partijman; om de mens gaat het, in eerste en in laatste instantie, altijd in de éé1·ste plaats.
Wel, de mens Molenaar is van een verkwikkende warm- hartigheid en van een weldoende, w_aarachtige eenvoud.
Molenaar heeft nooit hoog te paa1·d gezeten; hij heeft nooit (om dat zo maar eens gewoon te zeggen) "gewichtig gedaan";
hij is de eenvoud zelve en in zijn ha1·t is hij altijd eetr, beetje de Leidse student gebleven, eerder dan de Leidse hoogleraa1·.
Hij is altijd, wie het hem vroeg en óók wie het hem niet vragen durfde, van dienst geweest. Hij heeft heel wat mensen te paard geholpen. Er zijn er die hun ca1Tière aan hem te danken hebben.
Hij is nooit een gewichtige "oude heer" geworden en hij zal dat uooit worden.
Wanneer ge hem zijn leeftijd niet aan ziet, dan komt dat omdat hij jong van hart en geest is.
lk hoop dat hij nog lang bij ons zal olijven.
J)eze hoop zij bezegeld door de stevige, zij het papieren, handdruk van
DEZE BURGER.
wij het verstoorde evenwicht tussen bestuur enerzijds en ~dministratie en techniek anderzijds, die naar perfectio·
nisme streven trachten te doorbreken.
E is een verdeling van de gemeente- lijke bevoegdheidssfeer nodig. De wijkgedachte b.v. verdient steun, mits i:nen het niét laat bij adviserende be- voegdheid, doch, onder controle van de raad, de wijkorganen ook laat be- slissen over eigen zaken. Spr. wijdde in dit verband ook uit over de' be- heersvorm van de openbare school;
de oudercommissies moeten bepaalde bevoegdheden krijgen. Wettelijke voorzieningen zijn nodig om doelcor- poraties een kans te geven. Laten wij vermijden onder te gaan in de staats-, d.w.z. partij-almacht!
Het was ongetwijfeld een belangrijk en knap betoog, dat stof gaf tot een uitvoerige gedachtenwisseling.
Een Belgische stem.
De heer C. Buysaeri uit Antwerpen kreeg voor de middagpauze gelegen- heid uiting te geven aan zijn voldoe- ning over de versteviging van het we- derzijdse contact. l{ij had met belang- stelling gadegeslagen hoe men tijdens deze interessante conferentie de libe- rale ideologie in de practische ge- meentepolitiek wist te verwezenlij- ken.
In België heeft men veelal met de- zelfde problemen te kampen o.a. de samenvoeging van gemeenten en het volksonderwijs.
Spr. sprak de wens uit dat het voor- .zichtige optimisme, waarvan de voor- zitter gewaagde, op 27 Mei zal uit- groeien tot liberale triomfkreten, die ook over de grens met voldoening zul- len. worden; ge)loord.
Na deze met daverend applaus be- groete rede zeide de heer Detimeijer, dat dit de eerste maal is, dat buiten- landse gasten een bijeenkomst van de Vereniging van Staten- en Raadsleden bijwonen. Het ligt in de bedoeling het internationale contact ook op dit gebied te verstevigen. Hij dankte de Belgische gasten voor hun gewaar- deerde belangstelling.
Wat kan het bestuur van een plattelandsgemeente voor het gezin doen?
Na de koffiemaaltijd beklom me- vrouw G. Doombos-Oostlng, lid van de gemeenteraad van Uithuizermee- den, het podium om in een voortreffe- lijke rede de problemen van de plat- telandsgemeente te belichten, die zo anders liggen dan in de steden. ,,Ik ben zelf in een bedstee groot gebracht, maar er niet minder op geworden", zeide zij op een gegeven ogenblik tot grote hilariteit :van haar toehoorders en zij karakteriseerde daarmee aardig het verschil in levenssfeer tussen plat- telander en stedeling dat lang niet al- tijd ten gunste van laatstgenoemde, die zich wel eens in zijn overmoed cul- tuurdrager waant, uitvalt.
Wij kregen een levendige schets van de plattelandssamenleving, welke door de sterkere onderlinge verbondenheid haar eigen bekoring heeft, maar wij hoorden ook van de vele practische moeilijkheden, waarmede men daar door achterstand in sociale, technische en culturele voorzieningen, maar ook door de uitgebreidheid van het grond- gebied der gemeenten en haar nauw verband met waterschappen en pol- ders - o.a. met betrekking tot de we- gen en de lokale belastingen -te kam- pen heeft.
Ook de woningvoorziening levert eigenaardige problemen op, zo b.v.
voor de ouden van dagen.
Het vrouwelijke raadslid uit het ho- ge Noorden bleek ook in het debat haar mannetje te staan.
De middenstand heeft groot belang. bij een goed gevoerd ,remeentebeleid
Voor de behandeling van dit onder- werp was als inleider aangekondigd . de heer W. J. de Bruyne, voorzitter
.(Vervolg op pag. 3)
VRUHEIÓ EN DEMOCRATIE
*
IJ4f1, WEEK' to.t WEEK *De strijd voor het Nederlands
Reeds eerder konden wij schrijven over de. strijd van onze Vlaamse geestverwanten voor de Nederlandse taal. Wlj willen daarom met sym~
pathle wijzen op een motie, welke het hoofd"
bestuur van het Liberaal Vlaams Verbond op een te l;lrussel, onder voorzitterschap van de ook in onze kringen reeds zo zeer bekende mr V. Sabbe, gehouden vergadering heeft aangenomen.
In deze motie legt het hoofdbestuur van het Liberaal Vlaams· Verbond de nadruk op de nood- zakelijkheid bij de uitwerking van de internatio·
nale Europese instellingen aan de kleine naties de nodige waarborgen te geven voor hun zelfstc.ndig bestaan. Met betrekking tot de z.g.n. volkskamer, die· ·in het ontwerp van een Europese Gemeen- schap is voorzien, vraagt het daarom een ,.meer bevredigende vertegenwoordiging" en voor de se·
naat moet een "paritaire vertegenwoordiging"
verzekerd worden, terwijl "de nationale ministers betrokken (moeten) blijven bij het uitvoerend gezag."
WJj menen, dat het hoofdbestuur van het Llbe·
raal Vlaams Verbond hiermede een uiterst ge- wenste uitspraak heeft gedaan, die wij dan ook gaarne in ons blad naar voren bre .. .;en. Voorts willen wij uit deze motie nog aanhalen wat ge- zegd wordt over de talenkwestie.
Het hoofdbestuur van het Liberaal Vlaams Verbond drinrt er na111elijk op aan .,dat ook op taalgebied de rechten van het Nederlands, de taal van 16 mUiloen Europeeërs, geëerbiedigd worden, des te meer daar de bevoegdheden van de Kolen- en Staalgemeenschap en van de Euro- pese defensiegemeenschap van ingrijpende aard kunnen zijn in het leven van de betrokken vol- keren."
Deze uitspraak onderstrepen wij van harte en wij zijn er onze Vlaamse vrienden dankbaar voor, dat zij de kwestie zo duidelijk hebben gesteld, en wij willen zeggen geheel te staan achter de door hen naar voren gebrachte wens.
Trouwens wlj kunnen ook accoord gaan met hun verlangen, dat· zij de West-Europese samen- wél'king gepast willen zien· in de Atlantische poli- tiek:
De door onze Belgische vrienden naar voren ge•
brachte gedachten stemmen overeen met hetgeen drs Korthals op ons jaarlijkse congres heeft be·
toogd en wij mogen hopen, dat het gezamenl\ik optrekken voor het bereiken van het gestelde doel tot goede res\llt::}ten zal mogen leiden!
Daar gin~ het niet om ! 8 et Vrije Volk hoort niet gaarne critiek op
de V.A.R.A. Daarvoor is Het Vrije Volk nu eenmaal Het Vrije Volk: niet objectief, maar eenzijdig rood is dit blad.
Het Vrije. Volk heeft het ook niet op de A.V.R.O. Dat komt uiteraard voort uit die een- äjdig-rode instelling van het blad.
Het Vrije Volk grijpt dan ook ieder dingsig- beldje aan; hoe klein ook, om tegen de A.V.R.O.
te ageren.
Zo was er vorige week weer een hoofdarti·
keitje aan de A.V.R.O. gewijd. De hoofdred&.c·
teur van het rode blad concludeert daarin, dat er eens klare wijn geschonken moet worden over de A.V.R.O. Het is namelijk zo, dat onze geest- verwant, mr Wendelaar, in de Eocste Kamer over deze omroeporganisatie heeft gesproken en dat één der socialistische senatoren, de heer De Dreu, toen meende daaruit te moeten afleiden:
.,Dus de A.V.R.O. is toch liberaal". Ondanks bet
feit, dat onze geestverwant daarop onmiddellijk reageerde met de mededeling: "De A.V.R.O. is
a-politiek. Het is een veremgmg, die zich niet bij een bepaald-e politiek wil aansluiten. Zij heeft dit gemeen met talloze andere verenigingen", komt nu de hoofdredacteur van Het Vrije Volk toch maar weer betogen, dat uit de woorden van mr Wendelaar moet wot'den afgeleid, dat de A.V.R.O. liberaal is. Hoewel hij overigens - laten wij er dat gelijk bij vertellen - enige re- gels verder, nota bene zelf, weer veronderstelt, dat het ook anders kan zijn!
Maar hierop willen wij niet zien. Trouwens, wij zouden de hoofdredacteur van Het Vrije Volk willen zeggen, dat hij het karakter vim jets niet leert kennen door hetgeen over dat iets gezegd wordt. Want - · het blijkt. ook nu weer __;. dan komt men· vaak tot volkomen verkeerde conclu~
si es! Wil 1nen het kat'akter van iets leren lten•
nen, dan moet men dat iets zelf leren kennen.
Zo is het ook met de A.V.R.O. Als men het ka.·
rakter daarvan Wil leren kennen, dan moet men de A.V.R.O. In haar ultlngsvormen waarnemen.
En dan is de conclusie, dat zij liberaal zou zijn, rondweg belachelijk. Dan kan ieder colUitateren, dat zlj a-politiek is. Voor een Vet:"politiekte waar- nemer, die alleen in "zuilen" kan denken is het natuurlijk moeilljk om zo iets vast te stellen, maar dat kan niet wegnemen dat een objectief waarnemer tot geen andere conclusie komen kan! Pogingen om uit een redevoering iets af te leiden zijn dan ook tot mislukking gedoemd.
Zulke pogingen maken slechts duidelijk op hoe zielige en zielloze wijze men oogt de strijd te voeren.
Overigens was het geheel een weinig geslaagde afleidingsmanoeuvre van Het Vrlje Volk. Het ging mr ·wendelaar namelijk niet om de A.V.R.O, maar wèl om de V.A.R.A. en om de wijze waar- op deze zich in de aether doet horen. Daar wil- len wij het dan nog even over hebben!
Daar ~ing het wèl om !
Het voortreffelijk betoog van mr Wendelaar was gericht tegen de methoden van de v.A.R.A. Over de A.V.R.O. maakte hij slechts terloops enkele opmerkingen.
Wat onze geestverwant over de V.A.R.A. zeide was voor de socialisten niet prettig! Hij toonde aan dat de V.A.R.A. "veel te veel politiek bedrijft:
men gevoelt- zeer sterk, dat de V.A.R.A. een zeer belangrijk orgaan is van de Partij van de Arbeid, waaruit deze al het nut probeert te slaan, dat zij er maM' van hebben kan." Ter ad··
structie van zijn stelling nam mr. Wendelaar het V.A.R.A.-program van 28 Maart. De bezoekers van ons jaarlijks congres zullen zich herinne·
rèn, dat dit program ook daar ilà.n de kaak ge·
steld is. Welnu, mr Wendelaar las dan utt dat program voor:
"7 uur: Socialistisch strijdlied.
"8 uur: Socialistisch stri:dlied,
"11.30 uur: Reportag_e van het Congres van de Partij van de Arbeid uit de Dieren- tuin in Den Haag.
,.15.20 uur: Reportage van het Coagres van de Partij van de Arbeid. uit de Dieren·
tuin in Den Haag.
.,18.20 uur: Een docde reportage over dit con- gres.
"22.00 uur: Socialistisch commentaar door K.
Voskuit
"24.00 uur. .,Sluiting", wat aar ik meen, ook weer met een socialistiscn strijd•
lied gepaard gaat".
\Vij voegen hier nog aan toe, dat dit het rode program was op de dag welke ook de tweede dltg was van ons congres. Wij hadden toen ech·
ter geen minuut zendtijd! En dat in ons veel geprezen "democratische land!
Voorts besprak mr Wendelaar een tweede grief: "dat de V.A.R.A. bij wat zij op politiek gebied zegt niet binnen de grenzen van het toe- láatbare blijft!
!5 APRIL 195! - PAG. S
Wij willen in dit artikeltje niet alles neer- schrijven, wat mr Wendelaar daarover zeide.
Dat behoort immers in ons parlementair over- zicht. Wel willen wij, te de=er plaatse, wijzen op de conclusie van ons Eerste Kamerli<l. De heer Wendelaar zeide namelijk zich vast te klampen aan de hoop, dat de minister er in slaagt' met zachte, maar vaste ha:--· ç'• lastige V.A.R.A. te temmen, en (ik) vertt'ouw er rp, dat op den duur ook in de aether het fatsoen het van het onfatsoen wint".
Wij hebben hieraan bepaald niets toe te voegen.
Een grapje?
S norkend van zelfvoldaanheid .stelt "Argus"
in het officll!le orgaan van de Partij van de Arbeid, Paraat, vast, dat het congres van de P. v. d. A. "blijft in het middelpunt van de póli- tieke belangstelling". En na vellen vol uit de Nederlandse . pers geciteerd te hebben, stelt hij dan vol tevredenheid vut: "Wij hebben achttien beschouwingen over oM congres aangehaald.
Dat is welletjes voor één nummer." Dat laatste zijn wij met ,.Argus" eens en dan ook volkomen eens. Wij willen de man dat nu ~ eens gaarne zeggen.
Maar wij willen nog iets aanhalen uit dat ar- tikeltje. Argus is namelijk aan het tellen ge-- weest. Alle knipseltjes over het congres der P.v. d. A. heeft hij bij elkaar gelef:'d en nadat hij daarvan had zitten genieten heeft hij alle knip- seltjes over het congres van de V.V.D. bij el·
kaar gelegd. Wij lazen niet dat hij ook alle knip- seltjes over het congres der C.H.U. bij elkaar had gelegd. :Maar dat komt wellicht nog. Per slot is het uitknippen van alle knipseltjes, -- vóórdat zij knipseltjes ~ijn natuurlijk - tijdro- vend en ook het bij elkaat' leggen en opstelle,l van die knipseltjes kost tijd. Want lezer, om dat optellen gaat het! Immers, "Argus", heeft, na- dat hij de knipsels over het congres der P. v.
d. A. samen had gelegd en die over het congres der V.V.D. had gebundeld, twee optelsommen gemaakt. De resultaten, dier optellingen deelt hij dan triomfantelijk mede in de groot .ge- drukte aanhef van zijn artikel. En lezer, wat denkt gij? ,.Het aantal knipsels met beschou·
wingen over ons. congres overtreft verre dat van artikelen, die aan het V.V.D.-congres zijn ge- wijd", zo leert het ons "Argus".
Nu weten wij het dus hoe het in ons land staat! Want afgezien van de· belangrijkheid van de krantenknipsels als maatstaf moet immers worden vastgesteld, dat het een bijzonder ob- jectief middel is. Immers, ten aanzien van beidEl c;:ongresaen hebben de kranten dezelfde maat- staven aangelegd. Konden wij immers twee we- ken geleden niet vaststellen dat in de liberal&
kranten kolommen vol zijn geschreven over bet congres der P. v. d. A.? Maar hoe was het an- dérsom? Welnu, in Het Vrije Volk heeft prac- tisch niets gestaan over ons congres!
Daarom - en thans in ernst! - is die gehele
krantenknipseltjes~geschiedenis van "Argus" oen nietszeggend kinderlijk gedoe, dat wel aantoont, hoezeer men in P. v. d. A.-kringen toevlucht moet nemen tot wonderlijke methoden om te pogen de V.V.D. aan te tasten. Wanneer men dat al op deze flauwe wijze gaat doen, dan heeft men toch wel weinig meer in te bt'engen. Het toont de armoede van de P. v. d. A. in de poli- tieke strijd wet zeer duidelijk!
Overigens, heren van de P. v. d. A., wij weten nog een prachtig vergelijkingsmiddeL Telt U op hoeveel malen het "socialistische woord" door de radio klinkt en dan vervolgens hoeveel malen het woord der "politiek-vrijzinnigen". En als gij dat vergelijkt, dan ligt de P. v. d. A. nog onein- dig veel gunstiger dan de V.V.D .
Toe, probeert ook dit middel eens. Wij houden wel van zo'n grapje!
(Vervolg van pag. 2)
van de Algemene Winkeliersvereni- ging te Amsterdam. Aangezien deze juist van een langdurige ziekte was hersteld, werd hij vervangen door de heer F. L. van der Leeuw, oud-ge- meenteraadslid van 's-Gravenhage.
(vooral vakonderwijs), een gunstige bedrijfspolitiek en redelijke tarieven van de openbare nutsbedrijven en zelfs bij een liberale toepassing van de nieuwe Zondagswet! Hieruit blijkt wel, dat het middenstandsbelang bij vele onderdelen van de practische ge- meentepolitiek nauw betrokken is.
Met de ontwikkelingsmogelijkheden van deze nijvere groep, die ca. 1/6 der bevolking en ongeveer de helft der beroepsbevolking omvat, dient dan ook bij voortduring rekening te wor- den gehouden.
een Middenstandscommissie als kern te vormen, behoren in haar bestuur en in de raad plaats in te ruimen voor een middenstander. Juist in -de veelal nog kleurloze middengroep lig- gen grote mogelijkheden voor verdere liberale vooruitgang.
Hij deelde nog mede, dat men bin- nenkort nog zal worden opgeroepen voor de behandeling van het rapport van de Onderwijscommissie, terwijl voorts commissies van advies voor de Zondagswet en voor de sport zullen worden ingesttcild. Er komt dus niéuw werk aan de winkel!
Deze behandelde aan de hand van het Gemeenteprogram de in de prac- tische politiek actuele middenstands·
problemen. Hij wees er o.a. op van hoeveel belang de aanwezigheid van goed toegeruste winkels, ambachtsbe- drijven, vervoers-ondernemingen, ver- rnakelijkheidsinrichtingen, e.d. voor de plaatselijke welvaart en de aantrek- teliJkbeid der gemeente zijn.
Midden• en kleinbedrijf hebben ook
aroot belang bij bevordering van de Plrtleuliere bouwactiviteit, biJ een vlotte en weinig storende afwikkeUnc ... het verkeer, &Qed r·.1derwijs
Met voorbeelden uit de praktijk illustreerde spr. zijn zienswijze t.a.v.
een bonte reeks van onderwerpen.
Hij beval de instelling van een Mid~
denstandscommissie ter voorlichting van het gemeentebestuur aan en be·
pleitte politieke activering van de middenstand, hoe moeilijk deze in de praktijk ook is. De afdeling'm dienen
Ook deze inleiding lokte een leven- dig debat uit, waarin verschillende onderwerpen nader onder de loupe werden genomen.
Sluiting
Daarmede was het einde van de leerzame en opwekkende conferentie genaderd. De heer Scheer (Heemste- de) maakte zich tot tolk der bezoekers door de conferentieleider en de orga- nisatoren dank te zeggen voor het ge.
bodene, waarbij de heer BettuleVer zich als voorzitter der ontvangende verenigins gaarne aaosloo,,
/
HiJ besloot met een opwekking om door het ontwikkelen van grote acti- viteit de komende raadsverkiezingen tot een nieuw liberaal succes te ma- ken.
Mr v. d. Veen wees op het Studie·
centrum van de partij, dat in ·ruime kring medewerking verdient en sloot met dankbetuiging aan inleiders en debaters deze welgeslaagde studiebij- eenkomst
De Vereniging van Staten- en Raadsleden mag daarop met voldoe·
Ding terugzien! :t.. 4
11 Af:"~IL 195S, - PAG. &
parlemen
Prof. Molenaar attaqUeerde pr
Hd is met prof. Gerretson in de Eerste Kamer een raar geval. Velen laadden bij zijn intrede in deze Kamer grote verwachtingen· en in stede daar~
van heeft hij zichzelf vrijwel onmogelijk gemaakt.
De Kamerleden zitten er zeker niet om zoete broodjes te bakken. Jntegen ..
deel. Als controleurs van het Regeringsbeleid en als medewerkers is het hun plicht, alle. daden (en eveatueel ook elk uitblijven van daden) van de minis·
ters, individueel zowel als collectief, met een critisch oog te bezien.
Zij zullen voor critiek en zelfs waar nodig, zeer scherpe critiek, nimmer mogen terugdeinzen.
Die critiek moet dan echter meer zijn dan een achterdochtig wroeten en.
het lanceren van verdachtmakingen en zij zullen voor hun eritiek moeten staan.
ZiJ zullen, als kaatsers, de bal moeten verwachten en zij zullen die bal, vol-:
rerui de zeer ruim gestelde regels van het spel, dan weer moeten terugspelen.
Bij prof. berretson ontbreekt daar nu wel heel veel· aan. Hij kan de scherpste dingen staan voorlezen (prof. Gerretson leest zijn verhandelingen altijd geheel voor) en dan vrijwel onmiddellijk verdwijnen, zodat wie na hem. komt wel in de Handelingen zijn tegenwerpingen krijgt opgenomen, maar op dat ogenblik toch tegen een lege bank staat te praten.
Een andere keer, wanneer hij weer eens een philippica heeft voorgelezen~
blijft hij wel aanwezig, maar reageert hij niet of nauwelijks op al hetgeen hem zowel in de Kamer als van de Regeringstafel is tegemoet gevoerd.
Later echter verschijnt dan in het dagblad, dat zijn artikel publiceert, de repliek, welke hij in de Kamer had moeten geven.
D èze wijze van doen, zowel als de hoogst eenzijdige critiek van prof. Gerretson hebben onze geest- verwant prof. Molenaar tenslotte zo geërgerd (en hetzelfde geldt voor de K.V.P.-er prof. Beaufort), dat hij daarover bij de behandeling van de begroting van Buitenlandse Zaken in de Eerste Kamer eens op ongezouten wijze zijn· mening heeft gezegd.
Dat geschiedde ·'bij' Buitenlandse Zaken, omdat de heer Gerretson aan het Voorlopig Verslag een nota had toegevoegd, die voor een belangrijk deel over het beleid van minister Kernkamp ging.
Prof. Molenaar maakte er de heer Gerretson in zijn rede o.a. opmerk- zaam op, dat dE'.ze er kort geleden aanmerking op had gemaakt, dat de parlementaire outillage niet zo was, dat de leden zich overal op de hoogte konden stellen van wat de Regering geschreven had. Hij meende, dat dit alles in de Kamerstukken moest worden teruggevonden. ·
Als wij, zo zei prof. Molenaar, ons echter afvragen of dat niet geldt voor Kamerleden, die het Regeringsbeleid willen critiseren, dan blijkt, dat de geachte afgevaardigde zelf uitvoeri- ge . artikelen schrijft in "De Tele- graaf" en dat hij nota bene in offi- ciële stukken van onze Kamer ons verrast met de mededeling, dat hij nadere uiteenzettingen op een ande-
re wijze en op een andere plaats zal geven!
Hij is zelfs zo. welwillend ons toe te zeggen, ons die stukken te zullen toezenden!
Hoewel onze geestverwant meende, dat vari een Kamerlid moeilijk kon
"orden geëist, dat hij ook nog a 11 e s zou lezen wat in a 11 e bladen wordt geschreven, had hij toch kem'lis ge- nomen van een artikel van prof. Ger- retson in "De Telegraaf" van 28 Maart, getiteld: "Bamboozling the Commons", door de schrijver zelf in een onderkop vertaald als: "Het par- lement verlakken."
Prof. Gerretson schreef daarin o.a.:
"Een van de bedenkelijkste verschijn- 'selen van het parlementair verval,
dat onmiddellijk uit de ontstentenis van een principiële oppositie voort- vloeit, is het verzwakken van de cri·
tische zin van het parlement; niet al- leen kan de regering, zonder enig protest, door "neerlegging ter ver·
trouwelijke visie voor de leden", en ter "vertrouwelijke inlichting" in ge- heime commissies allerlei zaken aan
de openbare behandeling van het parlement onttrekken, maar ze ont- ziet zich steeds minder om op de J;neest ongegeneerde wijze aan 1e Kamers de ongelofelijkste verhalen op te dissen • . ."
• • •
D it alles lezende, zo merkte prof.
Molenaar op, heb ik aan De Genestet moeten denken:
"Die in alle dingen slechts zonde ziet en schuld,
Van lelijke gedachten is vast zljn ziel vervuld".
Voor de heer Molenaar aan wat hij noemde het "sterke verhaal'' be- gon, wilde liij eerst mèdedelen, dat hij zich had· afgevraagd, waar hij toch die woorden "parlementair vcr- val" méér had gelezen.
Hij had daar niet lang over hoeven nadenken. Zij waren in deze zelfde Kamer gesproken door de vertegen- woordiger der N.S.B., inr Van Ves- sem, bij de algemene beschouwingen over de Staatsbegroting _van 1939.:
De ·N.S.B.-woordvoerder had het toen ove.r de "verwording" van het parlementaire stel:;el, welke plaats vond "zonder protest van de Kamer".
En de heer Gerretson drukte zich op treffende gelijke wijze uit toen hij zei: "Zo sukkelen wij onder veel ge- jubel over de heerlijke democratie re- gelrecht naar de _ ministriëLe dicta- tuur".
Ik protesteer, aldus prof. Molenaar, tegen deze schromelijke overdrijving en ik protesteer nog meer tegen de strekking van het betoog. Zij geeft- hij was dat volkomen eens met prof.
:Seaufort <K.V.P.) - voedsel aan an- ti-parlementaire tendenzen.
PROF. GERRETSON .... "zo sukkelen wij" . ..•
De reactie, welke de verwijzing naar ontbrekende oppositie bij onze woord- voerder had -gewekt, was deze ge- weest, dat hij zich had afgevraagd, of wij werkelijk in onze critiek op het beleid van de Regering te gema- tigd en onjuist waren geweest.
Aan hetzelfde land, waaraan prof.
Gerretson de <Engelse) titel voor het opschri1t van zijn Telegraaf-artikel ontleende, kunnen wij naar de heer Molenaar snedig in herinnering bracht, ook ontlenen, dat er in elk parlement een "loyale -oppositie" behoort te zijn.
Wij wensen, aldus prof. Molenaar, rekening-~e houden. met de omstan- digheden, waaronder de Regering handelt .en onder alle omstandighe~en
de Regering begrijpend tegemoet te treden.
Ik heb dat - kon prof. Molenaar verklaren - tot dusverre, inzake het beleid ten aanzien van Suriname, twee maal gedaan.
Maar hij kon niet accoord gaan met de strekking van de beide redevoe·
ringen, die de heer Gerretson, toen hij hier het Surinaamse beleid ter spra- ke bracht, heeft gehouden en die er- op neerkwamen, dat niet alleen de Staten-Generaal werden "verlakt", maar dat er ook opzet in het spel is.
Het artikel van de heer Gerretson ging voornamelijk over punt 2 van het bekende memorandum betreffen- de de West. De Regering had daarbij een fout begaan en die fout was ro- yaal erkend.
Zij had geschreven dat de conferen- tie niet was gesloten, maar geschorst.
Over die geschiedenis werd nu door prof. Gerretson twee kolommen lang gepraat. Ik meen, zo zei onze woord- voerder, dat dit is spijkers op laag water zoeken.
Prof. Molenaar vroeg zich · in de tweede plaats af, waarom het nodig is, in onderzoekingen van "bedoelingen"
te treden, als men ermee kan vol- staan, het beleid van de Regering te veroordelen.
Scherp laakte onze woordvoerder het ook, dat qe _heer· Getretson zomàar had 'gewaa/td \tàri ·;;8taats~èl·raad'1 'èlt van gedrag, "een minister onwaardig";
en dat hij een "hotelkamer" en een
"geheime achterovereenkomst" had ten tonele gevoerd.
Prof. Molenaar herhaalde, dat hij, zoals bekend was, ten aánzien van verschillende facetten van de bespre- kingen met Suriname allerminst te- vreden was, maar voor het grievende requisitoir van de heer Gerre'tson was, ook naar de mening van zijn fractie, geen reden.
• • •
Tenslotte was er nog een vreem- de passage in de nota van prof.
Gerretson.
Hij had geschreven: "Van tweeën één: of steller pleegt zich inderdaad schuldig te maken aan lichtzinnige verdichting en kwaadaardige insinua- tie ten ·laste der Regering, en dan is hij in de Hoge Vergadering,. waartoe hij de eer heeft te behoren, niet op zijn plaats en zal hij niet nalaten, daaruit de consequentie te trekken;
Of wat hij een en andermaal over de politiek der Regering ten ~nzien van de- Ov'erzeese Rijksdelen heeft menen te moeten opmerken, is :zakelijk ge- rechtvaardigd, en dan is steller vast- besloten aan.de influisteringen van de boze geest, waarvan de minister-pre- sident in de aangehaalde aanhef van zijn rede van 20 Februari 1952 ge- waagde, een einde te maken".
In dit verband deed de heer Mole- naar de heer Gerretson nu een sug- gestie, namelijk om, zoals eens dr.
Kuyper in een bepaalde kwestie had gedaan, de benoeming van een ere- raad te bevorderen.
. . ..
Z iedaar de niet malse tegencritiek van onze woordvoerder. En wat prof. Beaufort voordien, in andere bewoordingen, over hetzelfde had. ge- zegd, was van gelijke aard.
Kan iemand zich voorstellen, dat een Kamerlid, dat aldus is geatta- queerd en nà deze sprekers het woord krijgt (in dit geval was het zelfs pas de volgende dag, zodat hij dus nog voldoende tijd van voorbereiding had), daar eenvoudig niet op ingaat?
Het lijkt ons niet, maar toch was dat met prof. Gerretson het geval. Hij las een lange rede voor over heel an- dere dingen (de Europese politiek) en
Het optreden va11
artikelen en nota·:
het buitenlandse over Indonesische
MINISTER KERNKAMP .. .. "not on speaking terms" ....
verklaarde laconiek in een slotzinne- tje, dat hij, als hij de rede van minis- ter Kernkamp had aangehoord, zou
"overwegen", of "het zakelijke van het in de Karoer en achter de tafel te berde gebrachte" zijnerzijds "nog enig antwoord zou wenselijk maken" (sic!).
Minister Kernkamp kon nu boven- dien ook niet veel anders doen dan eenvoudig vaststellen, dat prof. Ger- retson (zoals hij verklaard had) zijn nota niet in bespreking wilde bren- gen, maar de minister stelde daarbij tevens vast', dat de heer Gerretson du3 ook niets had terug genomen van wat hij nu maar wilde noemen de
"be'weringen", welke hij daarin had gelanceerd.
"Ik.moet dus wel aannemen", aldus minister Kernkamp, "dat de psycho- logische instelling van de zijde van de heer Gerretson te mijnen opzichte niet is veranderd.
Onder die ·omstandigheden behoeft het geen betoog, dat ook mijnerzijds de psychologische instelling ten op- zichte van de geachte afgevaal"digde, die overigens pas is ontstaan na de artikelen, de nota en de redevoerin·
gen, die hij tegen mij heeft gepleegd, niet is veranderd. Ik geloof, dat het practisch betekent, dat wij niet zijn:
on speaking terms".
Prof. Molenaar, op zijn beurt, stel·
de bij de replieken eenvoudig vast, dat de heer Gerretson op het gedeelte van zijn rede, dat aan diens wijze van op- treden tegen de Regering gewijd was, niet was ingegaan.
Eindelijk, bij de replieken, kwam prof. Gerretson dan toch een ogen- blik te spreken over al hetgeen hem was tegengeworpen, maar deze repliek was, kennelijk ook naar diens eigen gevoel, weer zo mager, dat hij liet weten, zijn "reeds geschreven repliek", die hij "nu niet kon uitspreken", als·
nóg te zullen toezenden.
• • •
w~
ven, al VI
door ons woordv04 tenlandsE enkele I gebrach111 in het g4 Wij scl dat vóór mens oru voerd de De heE er een Zl
sen de b hem en groep all Kabinet:
staan tel De he4 de heer:
doen, da dat er t hen beiAI dat, hoe waren, I tere ne~
gering Zl
de COlllJI
En me van om buitenlal politieke lijk moe De cri1 tans wil schiedeD willendil Dé he4 bij niet, tot de hl se Zakei de te sP
nister, n ,,Mijn delaar..;
aftreden het o~
veei:bell hebben 4
gelopen voerd".
Kwe: om laar uiû breiding kingen G breiding naren \1
inclusief Dienst)
Niettel toch we
g<>ed, dl de aand In 191 A.) tota was in bedroei
.negen~
tale aa11 niet olli in vèrb4 cllere Del se Zaki ders·zo1 moeten
