• No results found

Suggesties. Alleen reizen. Geniet van het goede des levens

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "Suggesties. Alleen reizen. Geniet van het goede des levens"

Copied!
35
0
0

Bezig met laden.... (Bekijk nu de volledige tekst)

Hele tekst

(1)

Suggesties

Alleen reizen

Voor wie graag alleen reist, is Portugal de ideale bestemming. Naast de adembenemende landschappen om in alle veiligheid te bewonderen, vind je er ook aardige en gastvrije mensen die je een onvergetelijke ervaring bezorgen.

Voor een relatief klein land biedt Portugal een zeer gevarieerd aantal landschappen op korte afstand van elkaar. Het wordt dus allerminste een saai verblijf. Je hebt de keus tussen bergen en strand, tussen rustige vlakten met een eindeloze horizon en de gezellige drukte van de steden. Zo kan je je vakantiedagen optimaal benutten.

Photo: Madeira © AP Madeira

Om je te verplaatsen kan je kiezen uit een goed netwerk van openbaar vervoer in heel het land. Als je liever wat

zelfstandiger bent, kan je een auto huren, wandelen of fietsen langs de wandel- en fietspaden. Liefhebbers van

outdooractiviteiten kunnen zich uitleven in talloze sporten zoals surf, rafting, canyonning of rappel. Je kan deze beoefenen op de meest uiteenlopende plaatsen: van het noorden tot het zuiden van het land en zelfs op de eilanden in het midden van de Atlantische Oceaan.

Geniet van het goede des levens

Kom naar Portugal om in alle opzichten van het goede des levens te genieten. Laat u meeslepen en geniet volop van wat wij voor u in petto hebben – het landschap, de geuren en smaken van de Portugese gastronomie, de geluiden van de natuur, de fado en de Portugese gitaar of van internationale ritmes, of wellnessbehandelingen in de spa’s en kuuroorden zijn slechts enkele suggesties.

Op een reis kriskras door het land, met een omweggetje langs de Azoren en Madeira, is het aanschouwen van het landschap een waar genot. Langs de weg, op een uitkijkpunt of vanaf een terrasje met uitzicht op de huizen van Porto, het São Jorge- kasteel in Lissabon of de prachtige stranden van de Algarve wachten er talrijke mogelijkheden op u. Vraag als gezelschap om een glas goede Portugese wijn uit de Douro, Alentejo of Dão – om maar drie van de wijngebieden te noemen - en geniet met volle teugen.

En omdat we het nu toch over smaak hebben, probeer dan ook de Portugese keuken. De variatie is groot, van de simpelste gerechten, zoals kersverse, in een snufje zout gegrilde vis, tot de traditionele gerechten, zoals stokvis en cozido à portuguesa (Portugese stoofschotel). Als u de voorkeur geeft aan

geraffineerd tafelen, kunt u een met een Michelin-ster bekroond restaurant kiezen, waar de auteurskeuken onder de leiding staat van erkende chef-koks.

Maak voor souvenirs een ontdekkingsreis langs de winkels of markten. Van internationale kleding- en acessoiremerken of winkels voor hedendaags design in met name Lissabon en Porto tot traditionele producten en delicatessen die in heel het land worden verkocht, is kiezen ongetwijfeld het grootste probleem.

(2)

Photo: Vale do Gaio - Pombal © Paulo Magalhães

Voor stadsmussen die meer houden van de drukte van de stad zijn Lissabon en Porto onmisbare bestemmingen. Je vindt er een groot cultureel aanbod, een programma vol gevarieerde evenementen en erfgoed met eeuwenoude plaatsen maar ook uitstekende voorbeelden van hedendaagse architectuur. Het nachtleven is een andere attractie van deze twee steden en van vele andere plaatsen in het land. Je vindt er overal

discotheken en bars met livemuziek die tot in de vroege uurtjes open zijn.

Photo: Miradouro de Santa Luzia - Lisboa © Clara Azevedo En dit alles zonder dat je je zorgen hoeft te maken om je veiligheid. Portugal werd in 2021 immers uitgeroepen tot het 4e veiligste land ter wereld volgens de Global Peace Index. Net zoals overal ter wereld moet je natuurlijk voorzichtig zijn, vooral 's nachts, op slecht verlichte plaatsen of met weinig mensen.

Zelfs als je geen Portugees spreekt en hulp nodig hebt, zal er altijd wel iemand zijn die je kan helpen, want de meeste Portugezen spreken Engels en soms zelfs andere talen. Maar zelfs als je niemand vindt die een vreemde taal spreekt, dan is er altijd iemand die je met gebaren op weg helpt...de Portugezen doen altijd hun best om een buitenlander in nood te helpen.

Gebruikers van nieuwe technologieën vinden zonder problemen de informatie die ze nodig hebben, want er is in heel het land een goede internetinfrastructuur en vele plaatsen met gratis wifi.

Bewonder tijdens deze trips ook de monumenten. Begin bij het erfgoed van de menselijkheid. Wij suggereren er drie: het Convento de Cristo (Christusconvent) in Tomar en de kloosters van Batalha en Alcobaça. Ze liggen alledrie in Midden-Portugal, maar we kunnen niet zeggen wat het mooiste monument is, dat zult u zelf moeten ontdekken. Ontdek ook de mooie moderne gebouwen. Sommige hebben een cultureel programma dat de moeite waard is, zoals het Casa da Música in Porto, het Centro Cultural de Belém in Lissabon of het Casa das Mudas op Madeira.

Om uw balans en welzijn terug te vinden is er niets beter dan een spa. Hier vindt u persoonlijke programma’s en

behandelingen van de belangrijkste internationale merken, die aan uw wensen voldoen. Bent u op zoek naar ontspanning en stresspreventie, anti-aging, detox of een

schoonheidsbehandeling? De Algarve en Madeira staan met een uitgebreid aanbod op dit gebied voorop, maar in alle andere regio’s zijn er uitstekende salons te vinden in de hotels of kuuroorden. Voor rust is het aanbod nog groter: vijfsterrenhotels met alle faciliteiten die u zich maar kunt wensen, Pousadas die het beste van hun regio bieden of accommodatie op het platteland, waar authenticiteit en gastvrijheid onovertrefbaar zijn. Kom naar Portugal en laat u verwennen!

Portugal mee naar huis nemen

Als je een reis maakt of een nieuwe plaats hebt leren kennen neem je graag een herinnering of een paar cadeautjes mee naar huis. Meestal zoek je dan naar een speciaal, uniek object of een product dat het land of de cultuur van die streek vertegenwoordigt. Hieronder vindt u een paar ideeën van dingen die in Portugal worden gemaakt en die u mee naar huis kunt nemen.

Al deze producten zijn overal in Portugal gemakkelijk te vinden.

We raden u aan een bezoek te brengen aan de oude, traditionele

(3)

Photo: Sintra © Caminhos da Natureza

Een andere aangename verrassing die u in Portugal te wachten staat is de goede prijs-kwaliteitverhouding van producten en diensten. Van authentiek handwerk tot gastronomie en wijnen met een welverdiende reputatie, je komt overal in de verleiding om producten te proeven of mee naar huis te nemen.

De overnachtingsmogelijkheden zijn ook zeer gevarieerd. Je vindt er zowel de beste internationale hotelketens als verfijnde herbergen (luxueuze hotels in historische gebouwen) of landhuizen op het platteland. Wie graag verblijft op plaatsen waar je gemakkelijk andere mensen ontmoet, kan kiezen voor een van de vele Pousadas de Juventude (jeugdherbergen) of hostels waarvan de kwaliteit is bekroond met internationale prijzen.

Photo: Madeira © AP Madeira

Maak gebruik van onze suggesties en ontdek Portugal in goed gezelschap...uzelf!

Pasen in Portugal

Dankzij de zonnige dagen met aangename, zomerse temperaturen is Pasen een uitstekende tijd om Portugal te bezoeken.

Om te wandelen op het strand bij temperaturen die u soms al zin doen krijgen om een duik in zee te nemen, vooral in de Algarve en Madeira. Of om u onder te dompelen in de natuur die in de lente opnieuw tot leven komt met een explosie van kleuren en aroma's, zoals in de natuurparken van Noord-en Midden-Portugal, in de Alentejo of op de Azoren.

U kunt ook van de gelegenheid gebruik maken om te winkelen en de nieuwe modetrends te ontdekken in de mooie winkels van Lissabon en Porto? Of om de gastronomische specialiteiten te proeven, zoals de amandelen met een suiker- of

winkels die te vinden zijn in het project “Winkels met historie”

(Comércio com História). Ga bij een bezoek aan een museum ook eens binnen in de museumwinkel en laat je verrassen door de typisch Portugese stukken.

Hieronder vind je enkele souvenirs om mee naar huis te nemen.

Kurk

Kurk is een van de meest karakteristieke producten van Portugal; het is dan ook het grootste kurkverwerkende land ter wereld en is verantwoordelijk voor 53% van de kurkproductie.

Voorts is het zo dat het oppervlakte aan kurkeiken in Portugal gelijk staat aan 25% van de totale verspreiding van deze bomen in de hele wereld.

De flessenkurken zijn natuurlijk het bekendste product, maar er zijn veel meer artikelen van kurk, met name in de Alentejo, waar 72% van de totale kurk wordt geproduceerd. Recentelijk is een stof ontworpen van kurk, waarmee diverse artikelen, zoals accessoires, kleren en schoenen worden vervaardigd. Die artikelen worden zeer gewaardeerd omdat ze heel resistent, flexibel, herbruikbaar en hypoallergeen zijn en een goede thermische kwaliteit bieden.

Edelsmidswerk

Het edelsmidvak kent een lange traditie in Portugal en er zijn vandaag de dag vele designers die bekend staan om de kwaliteit van hun ontwerpen in zilver, goud en edelstenen. In Porto e Norte wordt veel gewerkt met goudfiligraan, waarbij heel fijne draadjes worden gecombineerd met kleine metalen bolletjes, die op dusdanige wijze worden gesoldeerd dat ze een heel minutieus sierornament vormen. Ze worden ook wel in zilver vervaardigd.

Tot op de dag van vandaag tonen de deelneemsters aan de traditionele feesten, zoals die van Nossa Senhora da Agonia in Viana do castelo, hun sierraden in filigraan, die tevens deel uitmaken van de klederdracht van de bruid.

Filigrana, Viana do Castelo Textiel

De textiele industrie is een van de toonaangevende industrieën van Portugal en verantwoordelijk voor 10% van de totale export van het land.

De stoffen staan bekend om de goede kwaliteit en worden door veel grote wereldmerken uitgekozen voor hun kleding of woonartikelen. Portugese stylisten zoals onder andere Ana Salazar, Fátima Lopes, het duo Manuel Alves/José Gonçalves, José António Tenente, Filipe Faísca en Storytailors vormen een referentiepunt binnen de mode en genieten internationale bekendheid.

De wolfabrieken bevinden zich traditiegetrouw in de Serra da Estrela, maar in alle regio’s waar schapen worden gehouden is het mogelijk wollen artikelen te kopen, waaronder dekens, stoffen en handgemaakte kleding. Onder de meer bewerkelijke

(4)

chocoladelaag en de heerlijke "folar" (paasbrood). Op paaszondag kunt u dan zoals de meeste Portugezen als middagmaal jong geitje in de oven eten.

Maar Pasen is in de eerste plaats een belangrijk feest voor de katholieken dat in heel Portugal wordt gevierd. De Heilige week wordt in Braga in alle plechtigheid door de Kerk herdacht. De hoogtepunten zijn Witte Donderdag (Laatste Avondmaal en de voetwassing), Goede Vrijdag (de kruisiging en dood van Jezus Christus), Stille Zaterdag (de ten hemelopstijging) en

Paaszondag (de verrijzenis). In Óbidos worden de laatste momenten uit het leven van Christus op de Via Sacra herdacht en in Castelo de Vide worden de vieringen aangevuld met joodse tradities.

Ook in andere delen van het land is er reden tot feesten. In Loulé trekken de Festas da Mãe Soberana vele bezoekers aan en in Constância kunt u kleurrijke botenprocessies zien op de Festas da Senhora da Boa Viagem. Dit zijn slechts enkele suggesties om te bezoeken, maar u zult er zeker nog veel meer vinden! Waarom nog langer wachten om uw reis te boeken?

stoffen is de volledig van wol gemaakte burel zeer resistent en duurzaam. Deze kwaliteiten zijn te danken aan de bijzondere manier waarop het wordt gefabriceerd. Na het weven wordt de stof door een machine geleid die de wol bewerkt en kookt, waardoor de burel een compact en resistent uiterlijk krijgt.

© Loja do Burel, Lisboa

In alle delen van Portugal kunt u borduurwerk vinden. Onder de diverse soorten borduurwerk die u overal tegenkomt noemen we er een paar die traditioneel veel worden toegepast. In het noorden van het land, in de regio van Viana do Castelo, zijn de kleurrijke lenços de namorados (doekjes van geliefden) heel populair, met afbeeldingen van kleine vogeltjes en berichten van vriendschap en liefde. Langs de kust, in Vila do Conde, Peniche en in de Algarve houden de vrouwen van de vissers het oorspronkelijke kantklossen nog in ere. Het borduurwerk van Madeira bestaat al meer dan 150 jaar en is een delicaat handwerk dat zeer geliefd is.

Tapijten

Woldraden wordt ook gebruikt in de tapijtweverij. De meest bekende Portugese tapijten zijn de tapetes de Arraiolos, die sinds de 15e eeuw met de hand worden geweven. Voorts is er het handwerk manufatura de Portalegre, dat meer wordt toegepast in wandtapijten. De tapijten worden op een weefgetouw gemaakt met gebruikmaking van een unieke techniek, waardoor schilderijen op minutieuze wijze kunnen worden nagemaakt, dankzij de bijzondere eigenschappen van deze Portalegre-steek en de mogelijkheid om halftinten toe te passen bij het verven van de wol. Het werk van vele Portugese kunstenaars, zoals Vítor Pomar, Vieira da Silva en Almada Negreiros is op deze wijze gereproduceerd op de tapijten van Portalegre.

Leer meer over de traditionele ambachten van de Alentejo op www.visitalentejo.pt of over de traditionele gebruiken van de Algarve op www.visitalgarve.pt. Gedetailleerde informatie over de geschiedenis van het Borduurwerk van Madeira vind je op www.visitmadeira.pt.

Schoeisel

Ook een nadrukkelijke sector in de Portugese economie. Portugal heeft een aantal schoenenmerken die internationaal bekend staan om hun kwaliteit en design. Ongeveer 90% van de productie is bestemd voor de export.

De merken met het grootste internationale succes zijn: Fly London, Camport, Eject, Exceed, Hard Hearted Harlot Shoes, Mackjames, Prophecy, Softwaves (GoAir, Go Green), Luís Onofre, Paulo Brandão, Miguel Vieira en Carlos Santos. Deze laatste merken zijn bekend in het luxe segment.

Azulejos

Als grote vertegenwoordiger van de Portugese cultuur worden Voorjaarsvakantie in Portugal

De lente, met zijn zonnige dagen en aangename, zomerse temperaturen is de ideale tijd voor een korte vakantie om Portugal te ontdekken. Om de natuur te ontdekken, monumenten te bezoeken, de gastronomie te proeven, te winkelen, evenementen bij te wonen of gewoon om wat rond te wandelen en te genieten van het gevarieerde landschap dat je in een land van deze grootte niet zou verwachten.

(5)

overal in Portugal azulejos toegepast, op de straten, op de gevels van de gebouwen en binnen in de huizen. Ze worden ook toegepast ter versiering van kleine gebruiks- en siervoorwerpen.

Het kleine, geglazuurde vierkantje is een unieke en altijd gewaardeerde herinnering. Binnen de keramiek is ook een belangrijke rol weggelegd voor het porselein; in vele Europese, koninklijke huizen staat porseleinen servies van Portugese merken op tafel.

© Museu Nacional do Azulejo Pottenbakkerswerk

Door heel Portugal vindt u op de traditionele markten en beurzen gewoonlijk stukken in aardewerk. In de Alentejo is het

pottenbakkerswerk een van de voornaamste kunstuitingen. Daar vindt u ook de pottenbakkers en keramisten aan het werk, met toepassing van de aloude productieprocessen. Opvallend is het serviesgoed in geverfde klei van Redondo, Viana do Alentejo en São Pedro do Corval, de productiecentra van Flor da Rosa en van Estremoz, en het pottenbakkerswerk met steentjes van Nisa, waar het aardewerk wordt versierd met ontwerpen in kleine witte, ingelegde steentjes. Ook bijzonder: in Porto e Norte en Centro de Portugal wordt zwarte klei gebruikt in het

pottenbakkerswerk.

© dvoevnore / iStock Aardewerk

Er zijn kunstvoorwerpen in aardewerk zoals het beschilderd porselein van Viana do Castelo, Coimbra of Alcobaça en de replica's van stukken uit de 17e en 18e eeuw. Het Portugese porseleinmerk Vista Alegre staat internationaal bekend om zijn evenwicht tussen traditie en moderniteit. De fabriek van Bordallo Pinheiro die gebruiksvoorwerpen en decoratieve stukken in porselein vervaardigt is nog een referentie. Typisch zijn de op natuurelementen, zoals planten en dieren, geïnspireerde stukken. De porseleinen zwaluwen die vele huizen van

Portugezen over de hele wereld sierden zijn tegenwoordig weer heel populair.

(6)

Als u Midden-Portugal bezoekt, volg dan de Route van het Aardewerk.

Wijn

Een fles wijn wordt altijd gewaardeerd, of het nu een fles portwijn of madeirawijn is of een goede tafelwijn of een

“reserva” uit een van de officieel erkende wijnbouwgebieden.

Portugal is niet voor niets het 11e wijnproducerende land ter wereld en staat op de het 10e plaats als exportland van dat product.

U kunt zich door een specialist op persoonlijke wijze laten voorlichten over uw aankoop in een wijnwinkel, maar in elke supermarkt vindt u doorgaans een goede verzameling wijnen.

Als u twijfelt over welke wijn u moet kiezen uit het grote aanbod kunt u Wines of Portugal raadplegen, met verkooppunten op de grote luchthavens.

Centro de Portugal, Luz Houses Fátima © Emanuele Siracusa Gourmetproducten

Een aantal producten die deel uitmaken van de Portugese gastronomie is ook heel geschikt als geschenk, maar u kunt ze natuurlijk ook mee naar huis te nemen om de smaak van Portugal thuis nog even te kunnen blijven proeven.

In het zuiden, het noordoosten en het binnenland van centraal- Portugal zijn de olijfbomen alom tegenwoordig. De kwaliteit van de Portugese olijfolie wordt wereldwijd erkend en het land heeft al een aantal prijzen voor deze olie uit biologische landbouw gewonnen op Europees niveau. Olijven komt u overal tegen in de Portugese gastronomie; ze worden veel gegeten als voorafje en gewoonlijk als zodanig geserveerd in de Portugese restaurants.

De visserij en de conservenindustrie van vis is, onder de meer traditionele activiteiten, een van de voornaamste

Portugese economieën. De laatste tijd wordt veel geïnvesteerd in een opleving van de Portugese conservenmerken, die wereldwijd worden gewaardeerd om hun kwaliteit.

Verder mogen we ook de kazen, jams en de zoetigheden die traditioneel in kloosters werden gemaakt niet vergeten, evenals de noten, zoals walnoten, amandelen, hazelnoten,

pijnboompitten, rozijnen en kastanjes. De "pastel de nata" is een van de bekendste en meest geliefde gebakjes van Portugal.

Nuttige informatie

Handwerkkunst in de Alentejo – www.visitalentejo Traditionele gebruiken in de Algarve - www.visitalgarve.pt Om de geschiedenis en de eigenschappen van het borduurwerk van Madeira beter te leren kennen kun u deze site bezoeken - www.bordadomadeira.pt.

Wat winkelen betreft, i s er voor elk wat wils, van gerenommeerde winkels en winkelcentra met de nieuwe tendensen en internationale collecties tot straatmarkten waar echt ambachtswerk wordt verkocht, of tot kleine

delicatessenzaakjes.

En waarom kijken we, nu het toch Pasen is, niet meteen hoe dit feest traditioneel wordt gevierd in plaatsen zoals Braga, Óbidos, Sardoal en Castelo de Vide? Of gaan we op ontdekking uit van andere religieuze feesten, zoals bijvoorbeeld de Feesten van de Soevereine Moeder in Loulé of de Feesten van de Vrouwe van de Goede Reis in Constância. Ook is er een grote verscheidenheid aan shows, concerten en tentoonstellingen voor een cultureel moment.

We geven u hier slechts enkele suggesties, maar er zijn er ongetwijfeld nog veel meer die aan alle wensen voldoen. Het beste is om uw reis al te gaan plannen!

Winterzon

De winter is in Portugal een heel aangenaam seizoen met veel zon in heel het land en temperaturen die zelden

(7)

onder de 10 ºC zakken. Met gemiddeld meer dan 300 dagen zon per jaar lijkt de winter hier soms meer op de lente en kunt u altijd wel een zonnebril gebruiken.

Sommige plaatsen zijn in dit seizoen extra betoverend en er is altijd veel te doen.

Strandwandeling

Een wandeling op het strand is in ieder seizoen een goed programma. Het laagseizoen heeft als voordeel dat u de ruimte niet met veel mensen hoeft te delen. Er zijn verschillende eindeloze zandstranden waar u heerlijk kunt wandelen, zoals het 9 km lange eiland Porto Santo op Madeira of Comporta in de Alentejo. Van noord tot zuid en op de eilanden zijn er

mogelijkheden in overvloed, omdat we zoveel stranden hebben dat ze niet te tellen zijn. Ook kunt u voor de ecopaden kiezen – bijvoorbeeld in Vila Nova de Gaia, Cascais, de Atlantische weg of de Vicentinaroute – om te fietsen of te wandelen, altijd met de zee aan de horizon.

Surfen

Wat sporten vol adrenaline betreft, is surfen altijd een goede keuze, omdat de uitgestrekte Portugese kust iedere dag goede golven heeft. De gevarieerde natuurlijke omstandigheden bieden iedereen een onvergetelijke ervaring, of u nu een beginner of een gevorderde surfer bent. Er wordt wel gezegd dat er geen andere kust ter wereld is met zoveel spots op zo’n korte afstand.

(8)

Golfen

Een andere niet te missen suggestie is een goed partijtje golf. In Portugal zijn er uitstekende faciliteiten om deze sport te

beoefenen, vooral op de golfvelden van de Algarve en de Costa do Estoril. Deze golfvelden zijn in de winter vaak volgeboekt en zijn al verschillende malen uitgeroepen tot de beste

golfbestemmingen van Europa en de wereld.

Boottocht

Een cruise op de Douro met zijn tot werelderfgoed uitgeroepen landschap of op de Taag waar u de prachtige skyline van Lissabon kunt bewonderen, is een goede keuze om even fijn te ontspannen. Ook kunt u, wanneer de zee het toelaat, een boottocht langs de kust maken om dolfijnen, vogels en andere soorten flora en fauna te spotten.

Cultuur en Erfgoed

Ontdek ook onze monumenten en musea of de historische centra van de steden, waarvan er een paar tot werelderfgoed zijn uitgeroepen. Vergeet niet naar de hedendaagse gebouwen van vooraanstaande architecten te kijken en laat u verrassen door de stadskunst die heuse openluchtgalerijen heeft gecreëerd.

(9)

Gastronomie en Wijn

Portugal maakt deel uit van de lijst landen van het Mediterraan Dieet, dat tot werelderfgoed is uitgeroepen. De vis of schaal- en schelpvruchten van onze kust zijn een smakelijk, vers feest, die extra lekker smaken op een terrasje met uitzicht op zee. Toch is het ook de moeite waard om het kloostergebak te proeven, zoals het beroemde “pastel de nata” (roompasteitje), een van de imago’s van de Portugese smaken. En de maaltijd zal nog beter smaken onder het genot van een van onze uitmuntende wijnen. Als u zin heeft gekregen om te weten waar ze vandaan komen, breng dan een bezoek aan de wijnboerderijen waar ze worden geproduceerd. De winter is een goede gelegenheid voor enotoerisme, om nieuwe wijnen of een paar van onze beter bewaarde schatten te proeven.

Vertier

Het vertier in de belangrijkste Portugese steden is beroemd.

Maar als u niet van disco’s en bars houdt, dan is een diner bij kaarslicht in een fadohuis de moeite waard. Het is het juiste moment om een heel eigen onderdeel van de Portugese ziel te leren kennen.

Waar u ook voor kiest, een ding weten we zeker: in het winterse zonlicht zullen veel vakantiemomenten in Portugal in uw geheugen blijven voortleven.

Azoren

(10)

Vakantie op een eiland in de Atlantische oceaan - Azoren en Madeira

Wie droomt van een vakantie op een eiland denkt in de eerste plaats aan een paradijselijke omgeving. In dat geval zijn de eilandengroepen van de Azoren en Madeira niet te missen bestemmingen.

Madeira

De archipel van Madeira heeft 600 jaar na de ontdekking door de Portugezen nog steeds heel wat te bieden. Sinds 2015 is de eilandengroep ieder jaar uitgeroepen tot beste

eilandbestemming op de World Travel Awards (Worlds Leading Island Destination) wegens de typische kenmerken en de uitstekende diensten die verband houden met het toerisme.

De aangename temperatuur het hele jaar rond, de prachtige natuur, de weelderige vegetatie op Madeira en de lange goudgele zandstranden van Porto Santo zijn ideaal voor het beoefenen van allerlei outdoor-activiteiten.

U kunt er aangenaam wandelen in de natuur langs de levadas (irrigatiekanalen), het duizend jaar oude laurierbos bezoeken dat werelderfgoed is, genieten van zon en zee op de stranden, zwemmen in de natuurlijke zwembaden, golfen of

gezondheids- en wellness-behandelingen doen. Maar er zijn nog vele andere activiteiten voor een perfecte vakantie.

Het hele jaar rond zijn er evenementen waarbij u kennis kunt maken met de keuken van Madeira en allerlei festiviteiten bijwonen. Er zijn de carnavalstoeten, het Bloemenfeest, het Atlantisch Feest en natuurlijk de spectaculaire vuurwerken overal op het eiland, die je het best van op zee kunt bewonderen en bezoekers van over de hele wereld naar Madeira lokken.

Lees meer over Madeira en Porto Santo

De Azoren

De archipel van de Azoren ligt midden in de Atlantische Oceaan, tussen Amerika en Europa. Het is de ideale vakantiebestemming voor wie tot rust wil komen midden in een ongerepte natuur die zich nog in een perfecte staat van harmonie bevindt.

De eilanden staan bekend om hun geodiversity, het goed bewaarde zeeleven en om de 4 eilanden die deel uitmaken van het wereldwijde netwerk van Biosfeerreservaten. De Azoren staan ook in de Top 100 van meest duurzame bestemmingen ter wereld en zijn voorlopers over good practices op het gebied van duurzaamheid.

De 9 eilanden van vulkanische oorsprong bieden een indrukwekkend landschap, dat zeker indruk moet hebben gemaakt op de eerste Portugezen die deze eilanden in de Atlantische oceaan ontdekten. Ze hebben een eeuwenoude geschiedenis met een uniek erfgoed. De wijngaarden van het eiland Pico en de stad Angra do Heroísmo zijn door UNESCO erkend als werelderfgoed.

Je kunt er natuurlijke watervallen en meren in oude vulkaankraters ontdekken, zwemmen in warmwaterbronnen, een boottocht maken om walvissen en dolfijnen te spotten, de wandelpaden midden in de natuur volgen en de top van de Pico, de hoogste berg van Portugal, beklimmen. Dat zijn, maar enkele voorbeelden van unieke ervaringen die je kan beleven op de Azoren.

Lees meer over de Azoren

(11)

Madeira

Funchal

Op ontdekking in Funchal

Funchal is dankzij het milde klimaat het hele jaar rond een ideale vakantiebestemming. Er is veel te bezoeken in deze 500 jaar oude stad, waarvan u sommige plekjes zeker niet mag missen…

De beste manier om het historisch centrum van Funchal te bezoeken is te voet. Begin de wandeling bij de Sé, een gotische kathedraal uit de 16e eeuw. Ga binnen en kijk omhoog naar het kostbare plafond in Arabisch/Spaanse alfarge-stijl. Het is gemaakt van cederhout en bewerkt in mudéjar-stijl. Breng ook een bezoek aan de Igreja do Colégio. Deze kerk verbergt achter een sobere gevel een weelderig interieur in verguld houtsnijwerk, retabels en azulejo-panelen uit de 17e eeuw.

Tegenover het Largo do Município (gemeenteplein), in het vroegere Paço Episcopal, bevindt zich het Museu de Arte Sacra. Dit museum bezit onder andere een belangrijke collectie Vlaamse kunst uit de 15e en 16e eeuw die getuigt van de handelsrelatie met Vlaanderen waar de op het eiland geteelde rietsuiker werd verkocht. Om de plaatselijke specialiteiten te ontdekken, kunt u terecht op de Mercado dos Lavradores, waar u meer dan genoeg zal vinden om uw zintuigen te prikkelen: Van exotische vruchten tot traditionele lekkernijen zoals bolo de mel (honingkoek), zonder de handwerkwinkels, de bloemenverkoopsters in traditionele klederdracht en de levendige visverkoopsters te vergeten.

Om de wandeling af te sluiten, stellen we een bezoek voor aan Camacha, een dorp op slechts negen km afstand van Funchal, dat bekend is om zijn rieten manden en zijn folklore. Het opvallendst is de traditionele dansmuziek, het vrolijke “Bailinho da Madeira”, waarvan het ritme wordt aangegeven door de

“brinquinho”, een regionaal muziekinstrument. U kunt een live- voorstelling bijwonen terwijl u ‘s avonds in een typisch

restaurant geniet van een van de gastronomische

specialiteiten, zoals “espetada em pau de louro com milho frito” (rundvleesspies op laurierhout en gebakken maïs). Heerlijk!

Heenreis

Voor meer informatie over vluchten en dienstregelingen kunt u de website van de Luchthavens van Madeira raadplegen.

De veerboot "Lobo Marinho" van de onderneming Porto Santo Line biedt een dagelijkse verbinding (behalve op dinsdag van oktober tot juni) tussen Madeira en Porto Santo. Deze boot vervoert ook auto’s. Voor meer informatie kunt u terecht op de website van Portos da Madeira

Als u het eiland wil bezoeken met uw eigen boot, kunt u aanleggen in de Marina do Funchal, gelegen in de haven van Funchal, met de volgende coördinaten: 32º 38 '28" N; 16º 54 24"

W. Op de website van de Marina vindt u meer informatie.

Porto en het Noorden

(12)

De Douro-vallei

De Douro-vallei zou ook de betoverende vallei kunnen genoemd worden, zo adembenemend mooi is het landschap.

Vanaf Porto, bij de monding van de rivier waar de in de vallei geproduceerde Douro-wijnen (tafelwijnen) en de portwijnen (versterkte wijnen) worden bewaard, kunt u dit als

Werelderfgoed erkende cultuurlandschap op verschillende manieren ontdekken: met de auto, met de trein, met de boot of zelfs per helikopter. Geen enkele zal u onberoerd laten.

Tijdens een tocht langs de “miradouros” met de beste uitzichten, varen we de rivier af van noord naar zuid en in de

tegenovergestelde richting. Onderweg kunnen we genieten van adembenemende uitzichten op de rivier en de wijngaarden, dorpjes en stadjes bezoeken tot we in Miranda do Douro aankomen waar de rivier Portugal binnenstroomt.

We beginnen ons bezoek in Vila Nova de Gaia, waar de portwijn in de wijnkelders ligt te rijpen. Hier komt u meer te weten over deze wijn en kunt u, zoals het hoort, proeven van deze

goddelijke drank. Op de rivier kunt u nog steeds de oude barcos rabelo zien die de wijn, vóór de bouw van de vele stuwdammen die de rivier bevaarbaar maakten, van de wijnboerderijen naar de monding brachten.

In Peso da Régua leert u in het Museu do Douro de wijnbouw en de regio vanuit een ander perspectief bekijken. Niet ver hier vandaan, aan de zuidelijke oever, ligt Lamego, een van de mooiste steden van Noord-Portugal. Een immens

trappencomplex met blauwe en witte azulejos leidt naar het heiligdom Santuário de Nossa Senhora dos Remédios.

In Pinhão, aan de oever van de Douro, moet u zeker een bezoek brengen aan het treinstation en de oude azulejos met taferelen uit de wijnbouw bewonderen.

Voor u in Pocinho aankomt, kunt u een omweg maken langs de zuidelijke oever om het kasteel Castelo de Numão te bezoeken en te genieten van het uitzicht. Iets meer naar het oosten bevindt zich het Parque Arqueológico de Foz Côa, een openluchtgalerie met prehistorische rotstekeningen die als Werelderfgoed is geclassificeerd en het Museum in Vila Nova de Foz Côa.

In Barca de Alva komt u in het natuurpark Parque Natural do Douro Internacional, waar de rivier tot in Miranda do Douro de grens tussen Portugal en Spanje vormt. Hier is de rivier veel smaller en loopt tussen hoge steile rotsen tot aan het grensstadje waar de rivier Portugal binnenstroomt.

De Vale do Douro Vinhateiro is tot in Barca de Alva ook de oudste afgebakende wijnregio ter wereld. De rivier heeft het landschap gevormd door diepe valleien in de rotsen uit te houwen. De mensen toverden op hun beurt de leistenen bergen om in terrassen om wijnranken te planten die in de zomer groen en in de herfst roodbruin kleuren. Met een wijsheid die van generatie op generatie wordt doorgegeven, worden de terrassen zo aangelegd dat de zonnestralen onder de juiste invalshoek op de druiven schijnt en de warmte afgeeft die de druiven nodig hebben. Deze unieke wijn en het prachtige landschap zijn het resultaat van de vruchten der aarde en de menselijke inspanning.

Vijf uitkijkposten op de rivier Rio Douro

1 - São Leonardo da Galafura

De uitkijkpost São Leonardo da Galafura bevindt zich vlakbij

De top 10 van Porto

Porto is een kosmopolitische stad die internationaal bekend staat als een nieuw te ontdekken bestemming en door vele toeristen en reizigers wordt bezocht. In 2017 werd de stad verkozen tot Best European Destination.

Tijdens een bezoek aan Porto zijn er vele bezienswaardigheden die bij alle toeristen op het verlanglijstje staan. Omdat er zo veel zijn, hebben we voor u de top 10 van Porto samengesteld met de belangrijkste bezienswaardigheden. Deze zijn bijna allemaal gelegen in het historisch centrum dat door Unesco is erkend als werelderfgoed.

1. De Avenida dos Aliados

Dit is de belangrijkste laan in het historisch centrum van Porto, waar zich het gebouw van de Câmara Municipal (stadhuis) en de meeste winkels bevinden. Het Café Majestic, niet ver

hiervandaan, is een echte must.

2. De Sé Catedral

Behalve de kerk, waarvan de bouw is begonnen in de 12e eeuw, moet u zeker de met azulejos bedekte kloostergangen bezoeken.

Vanaf het plein waar zich de schandpaal en andere monumenten bevinden, heeft u een prachtig uitzicht over de Douro en de huizenzee aan beide oevers.

3. Ribeira

Dit is een van de aangenaamste wijken van Porto, met een authentieke volkse sfeer. Hier kunt u inschepen voor een boottocht op de Douro.

4. De kerk Igreja de S. Francisco

De belangrijkste gotische kerk van de stad met een barok interieur dat volledig is bedekt met verguld houtsnijwerk.

5. Het Palácio da Bolsa

Een fraai gebouw uit de 19e eeuw, waarvan naast de beroemde Salão Árabe (Arabische hal), de binnentuin Pátio das Nações en het prachtige trappencomplex een bezoek waard zijn.

6. De Torre dos Clérigos

Dit monument werd ontworpen door Nicolau Nasoni, een van de belangrijkste architecten uit de barokperiode in het noorden van Portugal, en is het visitekaartje van Porto. Vanaf de hoge toren heeft u een prachtig uitzicht over de stad en de rivier.

7. Livraria Lello

Deze boekhandel is wereldberoemd, onder andere om zijn trappenhal die schrijfster van de Harry Potter-reeks inspireerde voor haar verhalen. De boekhandel wordt beschouwd als een van de mooiste ter wereld.

(13)

Régua. In dit landschap dat door de Portugese schrijver Miguel Torga werd omschreven als een “geologisch gedicht”, ziet u in één oogopslag de Douro-vallei en het gebergte Serra do Marão.

2 - Quinta do Noval

Dit landgoed heeft een bevoorrechte ligging te midden van zijn kleurrijke wijngaarden en wordt daarom vaak de etalage van de Douro genoemd.Quinta do Noval ligt op de linkeroever van de rivier Rio Pinhão, op leistenen terrassen die verbonden worden met hagelwitte trappen. Hagelwit zijn ook de huizen en de steile weg die het landgoed doorkruist.

3 - Casal de Loivos

Casal dos Loivos is net een balkon met uitzicht op Pinhão en de vallei met de Douro die aan het eind een “s” vormt. Dit uitzicht werd door de BBC uitgeroepen als een van de zes mooiste ter wereld.

4 - São Salvador do Mundo

São Salvador do Mundo is een heilige en mythische plaats gelegen op enkele kilometers van São João da Pesqueira, ten zuiden van de rivier. Het is een lokaal bedevaartsoord dat volgens de overlevering hoofdzakelijk door vrouwen wordt bezocht. Vanaf dit uitkijkpunt ziet u de halve Douro. Onderaan de afgrond, omgeven door grillige rotsen, stroomt de rivier, die op dit punt rustig is vanwege de stuwdam Barragem da Valeira. Tot het einde van de 18e eeuw lag hier een heel hoge waterval die een bijna onoverkoombaar obstakel vormde voor de schepen.

5 - Quinta do Vale Meão

Quinta do Vale Meão ligt op een helling aan de rechteroever van de Douro, vlakbij Pocinho. Bij Pocinho bevindt zich de noordelijke grens van het door UNESCO tot werelderfgoed uitgeroepen gebied. Het landgoed is groots en royaal opgezet en draagt zo het stempel van zijn oprichtster, D. Antónia Ferreira. Deze mythische zakenvrouw uit de 19e eeuw voerde radicale hervormingen door in de wijnbouw en de portwijn. Dit uitzicht omvat als het ware de essentie van de Douro: de schoonheid, de droom, de legende en de scheppende kracht van de mens die de leistenen oevers van de rivier omvormde in wijngaarden.

Ontdek de Douro met de auto

De auto is ook een uitstekend vervoermiddel om naast de uitkijkposten de rivier en het omringend landschap te verkennen.

Adem eens heel diep in voor u de smalle en bochtige wegen die voortdurend stijgen en dalen, opgaat.

U komt voorbij rustige stadjes en dorpen, wijngaarden die de contouren van het terrein volgen, kastelen die onderdeel waren van de verdedigingslinie tijdens de christelijke herovering en nog veel meer andere plaatsen waar u zeker moet stoppen om het landschap te bewonderen.

Als u begint in Peso da Régua, aan de noordelijke oever van de rivier, en langs Pinhão rijdt, kunt u via de hoogvlakten die de vallei van de Douro beschermen, tot in Alijó geraken. Tussen Alijó en Carrazeda de Ansiães steekt u de rivier Tua over en kunt u verder de EN214 volgen tot in Vila Flor. vanaf Vila Flor volgt u de IP2 tot aan Torre de Moncorvo. U kunt vanaf daar via de EN220 en de EN221 verder gaan tot Barca d´Alva. U komt dan langs Freixo de Espada à Cinta.

8. Casa da Música

De gedurfde architectuur van de hand van Rem Koolhaas en het gevarieerd aanbod concerten hebben van dit gebouw het uithangbord van Porto gemaakt.

9. Serralves

Een groot, goed onderhouden en aangenaam park, waar het door Álvaro Siza Vieira ontworpen Museu de Arte

Contemporânea (museum voor hedendaagse kunst) staat. Hier treft u ook een huis in art deco, zetel van de stichting Fundação Serralves.

10. Foz

De stranden en de terrasjes met zicht op zee maken van Foz dé recreatieplaats bij uitstek. De pergola zorgt voor een bijzondere charme en is ideaal om foto’s te nemen.

Nuttige informatie

www.visitportoandnorth.travel www.visitporto.travel

Vervoer in de stad:

www.stcp.pt/pt/viajar www.metrodoporto.pt Heenreis

De Luchthaven Francisco Sá Carneiro ligt op 11 km van het centrum. U kunt hier de bus of de metro naar het centrum van de stad nemen.

Met de auto: A1 (Lisboa-Porto), A3 (Valença-Porto), A4 (Amarante- Porto), A28 (Vila Nova de Cerveira-Porto)

Met de trein (www.cp.pt) – linha do Norte

Met de bus – Rede Expressos www.rede-expressos.pt

(14)

Van het stadje Vila Nova de Foz Côa, gelegen aan de zuidelijke oever, neemt u de EN 222 naar de Douro, waarbij u langs São João da Pesqueira rijdt. Deze weg brengt u tot aan Pinhão. Aan deze oever zijn er twee omwegen die eigenlijk een must zijn: de EN 222-4, die tot aan het landgoed Quinta do Vesúvio afdaalt en de EN 324, die u meevoert naar het indrukwekkende kasteel Castelo de Numão.

Tijdens de rit moet u het zeker niet nalaten om af en toe te stoppen bij de uitkijkpunten op de Douro.

Ontdek de Douro met de boot

Vanaf de steiger in Vila Nova de Gaia tot aan Barca de Alva kunt u een boottocht van één of meerdere dagen langs de Douro maken, afhankelijk van de afstand die u wenst af te leggen. U kunt ook vertrekken vanuit een andere plaats, zoals Régua, en de boottocht combineren met een treinrit. Of u slaapt op een hotelboot of in wijnboerderijen en landhuizen vlakbij de rivier, waar u kennis maakt met de Portugese gastvrijheid. In de boottocht is een volledig programma inbegrepen met bezoeken aan monumenten in de streek, thematische maaltijden en wijnproeverijen.

De fraaie terrassen in de Douro-vallei waar de wijnstokken worden geplant, beginnen vlakbij Barqueiros tot aan Barca d'Alva en zorgen voor één van de meest indrukwekkende, door de mens geschapen, rustieke landschappen.

Tot aan het einde van de 19e eeuw was de rivier de voornaamste toegangsweg naar het binnenland en de aanvoerroute voor de producten vanuit afgelegen streken Het was een moeilijke en gevaarlijke tocht, slechts één soort boot kon de natuurlijke obstakels overkomen, de barco rabelo. De stevig gebouwde boot en de vakbekwaamheid van de mannen maakten het mogelijk om de grote vaten met wijn via de rivier te vervoeren. De vaten werden nooit volledig gevuld zodat ze, in het geval van een ongeluk, konden blijven drijven.

Probeert u het zelf en maak een tochtje op een barco rabelo. Het is een onvergetelijke ervaring.

Ontdek de Douro met de trein

Als u van treinreizen houdt, zult u genieten van deze treinreis door het Douro-gebied. U waant u in het begin van de 20ste eeuw.

Tijdens deze ontmoeting met het verleden zijn de sterren de stoom- en diesel wagons en locomotieven die, tuffend met een vaartje van 30 km per uur, de vervlogen tijden doen herleven.

De trein vormde toen de verbinding tussen de plaatsen in de omgeving en vervoerde de beroemde Portwijn

U kunt de rivier tussen Régua en Tua volgen met de Douro- spoorlijn. Het station van Régua was één van de belangrijkste in de regio en dat van Pinhão is nog steeds één van de mooiste in het land, met een voorgevel versierd met azulejos.

U kunt de Douro-lijn ook volgen met gewone treinen die vanaf

(15)

Porto vertrekken of de reis combineren met een boottocht. Deze manieren van reizen vullen elkaar perfect aan.

Ontdek de Douro per helikopter

U kunt de Douro ook vanuit de lucht verkennen, waarbij u vanuit Porto vertrekt. U vliegt dan boven het historisch centrum van de stad en de zes bruggen over de rivier. In een mum van tijd bent u dan in het hart van de Alto Douro.

Een andere mogelijkheid is van Foz naar Barca de Alva vliegen en de helikopterreis combineren met een boottocht op een luxe jacht.

De vlucht kan gecombineerd worden met een lunch in een wijnboerderij van de Douro en is geschikt voor maximaal 6 deelnemers.

Nuttige informatie / Heenreis

Historische trein van de Douro: www.cp.pt

U kunt de rit met de historische trein combineren met een retourreis naar om het even welke plaats in Portugal. Er zijn overeenkomsten met hotels en parkeerterreinen voor klanten van de historische trein.

Deze regio kunt u ook bezoeken als u de portwijnroute volgt: www.ivdp.pt

Meer weten: visitportoandnorth.travel

Heenreis:

De N222 loopt evenwijdig met de rivier aan de zuidkant.

Met de trein: www.cp.pt

Met de bus – Rede Expressos www.rede-expressos.pt Luchthaven: Aeroporto Francisco Sá Carneiro (Porto)

Het nachtleven van Porto

Porto is een bruisende stad met een internationaal befaamd nachtleven.

In deze kosmopolitische stad vindt u een grote verscheidenheid aan restaurants, van de traditionele keuken tot de meest moderne fusion-gastronomie van bekende chefs. Het is algemeen bekend dat u in het noorden van Portugal goed kunt eten en Porto is daar geen uitzondering op. Van het

(16)

eenvoudigste eethuisje tot het meest exclusieve restaurant, er is voor ieder wat wils. Een van de bekendste gerechten van Porto is de “francesinha”, een belegde sandwich overgoten met een saus; een gerecht dat u niet gemakkelijk elders in Portugal tegenkomt. Maar u vindt hier ook overal heerlijke gerechten met vis en zeevruchten, stokvisgerechten of vleesschotels zoals

“tripas à moda do Porto” (bonengerecht met pens) en

geitenvlees. Begin de maaltijd met een typische “caldo verde”

(soep met groene kool).

Na uw diner kunt u terecht in de bars en discotheken met muziek in alle denkbare stijlen. Als u een concert wilt bijwonen in een exclusieve omgeving, dan is de Casa da Música, met een aanbod voor een zeer gevarieerd publiek, een must.

En er zijn nachtelijke landschappen die u zeker niet mag missen.

Een daarvan is natuurlijk het uitzicht op de rivier met de lichten van Ribeira en de portwijnkelders van Vila Nova de Gaia aan beide oevers van de Douro. U kunt van dit bijna magische uitzicht genieten tijdens een diner in een restaurant aan de rivier met de brug Ponte D. Luís op de achtergrond. De oude wijk Ribeira, met zijn talrijke terrassen en bars, heeft een bruisend nachtleven, vooral op warmere zomeravonden.

Andere locaties die naast Ribeira bekend staan om hun nachtelijk entertainment zijn Foz en enkele bars en populaire plaatsen in de benedenstad van Porto. Studenten en jongere feestvierders kunnen terecht in de omgeving van de Torre dos Clérigos en de boekhandel Lello. De Rua da Galeria de Paris en de Rua Cândido dos Reis staan bekend voor hun groot aantal bars en restaurants. Die vindt u ook in overvloed aan het plein Praça Filipa de Lencastre, dat ook in de benedenstad is gelegen.

In Porto gaat het vermaak door tot in de kleine uurtjes, vooral in het weekend.

Nuttige informatie visitportoandnorth.travel www.visitporto.travel Vervoer in de stad:

www.stcp.pt/pt/viajar www.metrodoporto.pt

Er zijn verschillende rondleidingen in de avonduren die de belangrijkste toeristische attracties van Porto aandoen, zoals het historisch centrum, de bruggen, Foz en de portwijnkelders in Vila Nova de Gaia. Bij sommige zijn een diner, een fado-avond of gewoon een glaasje portwijn bij de prijs inbegrepen.

Heenreis

De luchthaven Francisco Sá Carneiro bevindt zich op 11 km van het centrum en is te bereiken met de bus of de metro.

(17)

Met de auto: A1 (Lisboa-Porto), A3 (Valença-Porto), A4 (Amarante-Porto), A28 (Vila Nova de Cerveira-Porto) Met de trein (www.cp.pt) – linha do Norte

Met de bus – Rede Expressos www.rede-expressos.pt

Guimarães

Guimarães

Guimarães, de geboortestad van Afonso Henriques, de eerste koning van Portugal, wordt beschouwd als de wieg van Portugal.

Het historisch centrum van Guimarães is nauw verbonden met het ontstaan en de identiteit van Portugal. Het deel binnen de stadsmuren werd door Unesco erkend als werelderfgoed om de originaliteit en authenticiteit waarmee het werd gerestaureerd.

De stad bezit vandaag de dag een harmonieus en goed bewaard cultureel erfgoed met sierlijke smeedijzeren balkons, granieten afdakjes, herenhuizen, bogen die smalle straatjes verbinden, door de jaren uitgesleten straatstenen, torens en kloosters. U waant zich soms even in de middeleeuwen, toen de adel er prachtige woonhuizen liet bouwen zoals het Casa Mota Prego, het Palácio de Vila Flor, Palácio do Toural en zovele andere die aan Guimarães een unieke uitstraling geven.

We beginnen in het hart van de benedenstad, bij het plein Largo da Oliveira. Hier bevinden zich het Padrão do Salado en de kerk Igreja e Colegiada de Nossa Senhora da Oliveira, waar het waardevolle Museu Alberto Sampaio is gehuisvest. We lopen voorbij het met kantelen versierde Paços Municipais (gemeentehuis). Op de Praça de Santiago werden de pelgrims die in de middeleeuwen naar Santiago de Compostella trokken onthaald. Tegenwoordig is dit plein met de vele restaurants en terrasjes een ontmoetingsplaats voor bewoners en toeristen. In de Rua de Santa Maria, die het oude centrum met de bovenstad verbindt, bevinden zich het klooster Convento de Santa Clara, het Casa do Arco en andere adellijke huizen.

U kunt deze straat nemen of de Avenida Alberto Sampaio, langs de oude stadsmuur, die doorloopt tot in de bovenstad, tussen het Paço dos Duques de Bragança (het paleis van de hertogen van Bragança) en het kasteel. Boven bij het kasteel treffen we dit hertogelijk paleis aan uit de 15e eeuw, waar u duidelijk de invloed ziet van de Franse herenhuizen. Hier

bevinden zich ook het Monumento a D. Afonso Henriques, de romaanse kapel Capela de S. Miguel en tenslotte het kasteel, dat dateert uit de 10e eeuw en nauw verbonden is met de stichting van Portugal.

(18)

Castelo de Guimarães © Direção Cultural da Região Norte Maar er is ook nog een ander deel van Guimarães dat een bezoek waard is. Daarom dalen we af tot aan het plein Largo do Toural, met een 16e-eeuwse drinkfontein. In de Rua D. João I, die in de middeleeuwen Guimarães met Porto verbond, treft u oude huizen aan met houten balustrades en 17e-eeuwse gevels.

Als u rond de kerk van het klooster van S. Domingos loopt, komt u in de Rua de Paio Galvão. Hier ziet u een neoromantisch gebouw, het Museu Arqueológico Martins Sarmento, dat doorloopt tot aan het klooster. Iets verderop bevindt zich het gebouw van de vroegere overdekte markt die nu dienst doet als kunstencentrum en het Centro de Artes Internacional José de Guimarães, met een overzicht van het werk van de uit deze stad afkomstige kunstenaar.

Iets verder van het centrum staat het Palácio e Centro Cultural de Vila Flor (Paleis en Cultureel Centrum) met zijn hangende tuinen en huizen met fresco’s en rocaille-versieringen.

Aan de overzijde van het plein Largo da República do Brasil bevinden zich de barokke kerken Nossa Senhora da Conceição en Santos Passos.

U kunt dan de kabelbaan naar Monte da Penha nemen om te genieten van een van de mooiste uitzichten van Noord-Portugal.

Hier bevindt zich het druk bezochte Santuário de Nossa Senhora da Penha.

Nuttige informatie

visitportoandnorth.travel www.guimaraesturismo.com

Postos de Turismo (toeristenbureaus):

- Praça de Santiago (tijdelijk verplaatst naar het plein Largo Cónego José Maria Gomes)

- Alameda de S. Dâmaso, 83

In het toeristenbureau kunt u een audiogids verkrijgen of een rondleiding door de stad reserveren.

Guimarães Mobitur is een app voor Smartphones waarmee u de stad op een interactieve manier kunt

bezoeken:www.guimaraesturismo.com Openbaar vervoer in Guimarães: tug.com.pt

In Montanha da Penha kunt u met een kleine toeristentrein deze groene recreatieruimte bezoeken.

(19)

Het klooster Convento de Santa Marinha da Costa, dat is omgevormd tot een Pousada, is op zaterdag open voor het publiek. U kunt in het toeristenbureau een bezoek vastleggen.

Citânia de Briteiros: citania.csarmento.uminho.pt

Guimarães maakt deel uit van de Roteiros Turísticos do Património Mundial – “No Norte de Portugal”. Deze toeristische reisgidsen met werelderfgoed zijn uitgegeven door Turismo de Portugal (Portugese Dienst voor toerisme) en verkrijgbaar in de boekhandel of bij de desbetreffende monumenten.

Heenreis

Met de auto: A7 en A11 Met de trein: www.cp.pt

Met de bus – Rede Expressos www.rede-expressos.pt

Luchthaven: Aeroporto Francisco Sá Carneiro (Porto) op 60 km: www.getbus.eu

Porto

Enkele dagen in Porto

Tijdens een kort bezoek aan Porto zijn er enkele plaatsen die u zeker moet bezoeken. Deze stad heeft volgens de vele bezoekers iets mystieks dat moeilijk te omschrijven is en verandert naargelang de plaats, het tijdstip en het daglicht.

Maar het heeft ook zeker te maken met de mensen die erom bekend staan liberaal en aangenaam in de omgang te zijn, met de Douro en het erfgoed aan de oevers van deze rivier, met de bruggen en monumenten, de azulejos, de met bloemen versierde balkons en de winkelstraten. Het historisch centrum van Porto en de andere oever van de Douro in Vila Nova de Gaia, waar zich de portwijnkelders bevinden, zijn erkend als

werelderfgoed.

Het Estação de S. Bento, waarvan de stationshal volledig is bedekt met azulejos, is de ideale plek om een stadswandeling te beginnen. Iets verderop ligt de kathedraal Sé die u zeker niet mag missen. Vanaf het plein heeft u een eerste uitzicht over de rivier, de typische huizen en de andere oever. Hier daalt u via kleine trappen en middeleeuwse steegjes af tot in de wijk Ribeira met zijn terrasjes en pittoreske plekjes. Het loont de moeite hier even te blijven om de sfeer op te snuiven en de rivier met de brug Ponte D. Luís en de andere oever te bewonderen voordat u een boottocht onder de zes bruggen van Porto maakt.

Nadat u vanaf de rivier de typische huizen en de kerktorens heeft gezien, kunt u het gouden interieur van de kerk Igreja de S. Francisco bezoeken. In de buurt zijn er nog meer kerken en monumenten met azulejos op de gevels en u kunt er ook het beursgebouw Palácio da Bolsa bezoeken. Vlakbij de rivier vertrekt de tram die u naar Foz brengt, waar u een wandeling kunt maken en gezonde zeelucht inademt. Daar begint ook de

(20)

Avenida da Boavista. Niet ver hier vandaan bevindt zich het museum Serralves, met zijn tuinen om doorheen te wandelen of uit te rusten, waar u exposities van hedendaagse kunst kunt bezoeken. Het museum is ontworpen door Álvaro Siza Vieira, een van de belangrijkste architecten van de Escola de Arquitetura do Porto die de Pritzker-prijs heeft gewonnen.

Vlak bij de Rotunda da Boavista bevindt zich het concertgebouw Casa da Música, dat zich onderscheidt door zijn

architectonische vorm en cultureel programma. In dit stadsdeel kunt u goed winkelen. Winkels vindt u ook aan de Avenida dos Aliados. Onderweg zijn er de tuinen van het Palácio de Cristal, met nog een panoramisch uitzicht over de rivier, en het Museu Soares dos Reis. Cordoaria is een tuin vol met standbeelden, omgeven door kerken en andere monumenten. Het loont de moeite de trappen van de Torre dos Clérigos te beklimmen om te genieten van nog een ander uitzicht over Porto. U loopt dan te voet verder tot aan de Avenida dos Aliados, voorbij winkels en art nouveau-gebouwen. Na deze laan te hebben bezocht gaat u verder naar de Rua de Santa Catarina, een autovrije

winkelstraat, waar u onbezorgd kunt winkelen. Het Café Majestic is de ideale plek om een pauze in te lassen.

U kunt nu de zuidelijke oever van de rivier met de

portwijnkelders bezoeken en proeven van deze wijn in zijn bijzondere omgeving. In Ribeira kunt u de brug Ponte D. Luís te voet oversteken en bewonderen. Vanaf deze oever heeft u een van de mooiste uitzichten over Porto. U kunt ook de kabelbaan van Gaia nemen, die aan deze kant van de rivier op en neer gaat.

Op gastronomisch gebied is deze oever een goede keuze, maar ook in Ribeira is er een uitgebreid aanbod aan restaurants en terrasjes. In Foz kunt u bovendien genieten van een prachtig zeezicht. Hoewel de gastronomie van Portugal de toeristen overal verrast, is dit nog meer het geval in Porto en Noord- Portugal. In om het even welk restaurant, van het meest verfijnde tot het meest volkse, kunt u genieten van een heerlijke maaltijd met een uitstekende Douro-wijn of een verfrissende vinho verde, de typische wijn uit deze regio.

Nuttige informatie

www.visitportoandnorth.travel www.visitporto.travel

Vervoer in de stad:

www.stcp.pt/pt/viajar/

www.metrodoporto.pt/

Heenreis

Luchthaven Aeroporto Francisco Sá Carneiro

Met de auto: A1 (Lisboa-Porto), A3 (Valença-Porto), A4 (Amarante-Porto), A28 (Vila Nova de Cerveira-Porto) Met de bus – Rede Expressos www.rede-expressos.pt

(21)

Met de trein / Comboios de Portugal – Toeristenkaartje + Strandkaartje

Naast de reguliere treintarieven biedt Comboios de Portugal - CP (www.cp.pt) korting op dagelijkse treinreizen of

vrijetijdsreizen, zoals het Toeristenkaartje (Bilhete Turístico).

Hiermee kunt u onbeperkt reizen op de stoptreinen van Lissabon (Lijnen Sintra/Azambuja, Cascais en Sado), van Porto (Lijnen Aveiro, Braga, Guimarães en Marco de Canaveses) en op de regionale treinen van de Lijn van de Algarve.

Het Strandkaartje (Bilhete Praia) is geldig voor reizen van Lissabon, Porto en Coimbra naar de dichtstbijgelegen stranden.

Regio Lisboa

Cascais

Cascais en Costa do Estoril

Cascais en Estoril, gelegen aan de kust ten noorden van Lissabon, werden de meest kosmopolitische badplaatsen van Portugal toen koning D. Luís I hier aan het einde van de 19e eeuw zijn zomerverblijf vestigde. Het milde

klimaat en de gemiddeld 260 dagen per jaar zonder regen zullen hier ongetwijfeld toe bijgedragen hebben. Dit voorbeeld werd gevolgd door de rijke families die hier hun villa’s en paleizen bouwden. Maak een wandeling door deze stadjes en snuif de sfeer uit vervlogen tijden op.

Deze badplaatsjes zijn te bereiken met de kustweg die van Lissabon naar Cascais loopt of met de trein. Deze mooie weg volgt de Taag en loopt dan verder langs de drukke stranden van de Costa do Estoril. Onderweg komt u verschillende forten tegen die de hoofdstad moesten verdedigen, zoals het Forte do Bugio, in het midden van de monding, met Santo Amaro aan de ene kant en Trafaria aan de andere.

Cascais

Cascais was oorspronkelijk een vissersdorpje, maar

tegenwoordig zijn het de terrasjes, de restaurants en de winkels die het historisch centrum opvrolijken.

Tijdens een eerste wandeling zult u de verbondenheid met de zee en de ontspannen sfeer van de bewoners van Cascais duidelijk voelen. De aristocratische kleine paleizen uit de 19e en het begin van de 20ste eeuw zijn nu omgevormd in culturele musea en recreatieruimtes waar u meer te weten komt over de geschiedenis van dit stadje. Enkele voorbeelden zijn het Museu dos Condes de Castro Guimarães, de Casa de Santa Maria, de vuurtoren Farol de Santa Marta of het Museu do Mar – Rei D.

Carlos. Niet ver van dit zeemuseum staat het museum Casa das Histórias de Paula Rego, een bijzonder, eigentijds gebouw dat een deel van het werk van deze Portugese artieste huisvest en zeker een bezoek waard is.

Vlak aan zee bevindt zich het hoger gelegen Palácio da Cidadela, het huis van de vroegere gouverneur van Cascais en residentie van koning D. Luís. Het paleis staat tegenwoordig onder toezicht van het Presidentschap van de Portugese Republiek. Aan de kant van de zee bevindt zich de jachthaven van Cascais.

(22)

De nabijheid van de Atlantische Oceaan is vanzelfsprekend altijd een stimulans geweest voor de traditionele visvangst en de watersporten, waarvan de zeilsport de belangrijkste is. De condities van de jachthaven van Cascais, de rustige zee, het klimaat, de stranden en het erfgoed maken van Cascais een geliefde vakantiebestemming voor wie van de zee houdt. Er worden hier dan ook regelmatig regatta’s, zowel voor amateurs als voor professionals, georganiseerd.

Hoewel dit stadje aan zee is gelegen, heeft het dankzij het microklimaat vele bossen en groene zones, zoals het Parque Marechal Carmona. Vergeet niet dat we ons hier in het natuurpark Parque Natural Sintra-Cascais bevinden.

Boca do Inferno aan de noordkant van het stadje, is een van de belangrijkste toeristische attracties. Deze indrukwekkende rotsformatie getuigt van de kracht van de natuur en van de zee.

Iets verderop bevindt zich het Forte de São Jorge de Oitavos. Op ongeveer 10 km van Cascais ligt het strand Praia do Guincho waar u kunt genieten van een heerlijke maaltijd met vis of zeevruchten. Het is ook een van de belangrijkste Portugese stranden voor surf en windsurf, waar wereldkampioenschappen plaats vinden.

Cascais en Estoril staan ook bekend als golfbestemmingen. De vele golfbanen worden beschouwd als de beste ter wereld, waar internationale wedstrijden worden gehouden. Ze beschikken over uitstekende voorzieningen, met een verschillende

moeilijkheidsgraad en veeleisende obstakels, en een aangenaam klimaat zodat u het hele jaar rond kunt golfen.

Estoril

Deze oude badplaats waar vele Europese koninklijke families verbleven, heeft zijn vrolijke, ontspannen en mondaine sfeer van weleer behouden. Het mooie Estoril was hierdoor tijdens de Tweede Wereldoorlog een toevluchtsoord voor al wie een beschermde plek zocht, weg van de oorlog in Europa. In de oudere hotels kunt u nog verhalen horen uit die tijd.

Estoril is de perfecte plaats voor een gezinsvakantie. De boulevard tussen het strand Praia da Azarujinha en Praia de Nossa Senhora da Conceição, in Cascais, is uitstekend om te wandelen of te fietsen terwijl u de gezonde zeelucht inademt. U zult moeilijk kunnen weerstaan aan een frisse duik aan een van de witte zandstranden of in het zwembad van Tamariz. De zee is hier alom aanwezig. Het is een perfecte plaats om tegen de avond aan het strand wat te lezen of te genieten van een prachtige zonsondergang bij een heerlijke maaltijd.

Behalve de paleisjes en landhuizen en het milde klimaat met het hele jaar door zachte temperaturen, is het Museu da Música Portuguesa, gehuisvest in de Casa Verdades de Faria, een goede reden om Estoril te bezoeken.

Het grote Casino is nog steeds een belangrijke trekpleister. U kunt niet alleen uw geluk beproeven in het grootste casino van Europa, het ruime aanbod evenementen en exposities en de vele strandbars maken van Estoril een levendige badplaats.

Ieder jaar van juni tot september wordt FIARTIL, de oudste handwerkbeurs van Portugal, gehouden. Dit is dé gelegenheid om kennis te maken met traditionele ambachten en te proeven van een groot aanbod streekproducten die u het beste van de Portugese keuken tonen.

Van Carcavelos tot Oeiras

(23)

Terwijl sommigen de zoutwaterzwembaden van Estoril verkiezen, is Carcavelos het eerste strand met golven waar surfers en bodyboarders hun hart kunnen ophalen. Het is ook een van de eerste plaatsen in Portugal waar deze sporten werden beoefend.

Hier kunt u heerlijk verse vis eten en de typische wijn van Carcavelos proeven die op een bijzondere wijze op de plaatselijke wijnboerderijen wordt geproduceerd.

Wanneer we de kustweg verder volgen, komen we in Oeiras. Hier bevinden zich het Parque dos Poetas, een park gewijd aan de Portugese dichters, en de tuinen Jardins do Palácio Marquês de Pombal, die tevens de eerste graaf van Oeiras was. Ook de Fábrica da Pólvora de Barcarena, een vroegere kruitfabriek die nu dienst doet als recreatieruimte, is een bezoek waard.

Op 4 km afstand ligt Paço de Arcos, dat te voet te bereiken is via de boulevard.

Iets dichter bij Lissabon, in Dafundo, kunt u de oceanografische collecties van koning D. Carlos bewonderen in het Aquário Vasco da Gama. Dit aquarium uit 1898 is één van de oudste ter wereld.

In Algés kunt u het Centro de Arte Manuel de Brito, een privécollectie van Portugese hedendaagse kunst, bezoeken.

Nuttige informatie

In de gemeentelijke toeristenbureaus zijn gratis fietsen, BICAS, te verkrijgen waarmee u Cascais op een ontspannen manier kunt verkennen. U hoeft hiervoor slechts een identiteitsbewijs te overleggen en de aansprakelijkheidsverklaring te ondertekenen.

Voor meer informatie, raadpleeg www.cm-cascais.pt Heenreis

Cascais ligt op circa 20 km van Lissabon en beschikt over goede toegangswegen, via de autoweg A5 of de kustweg die loopt langs de monding van de Taag en de zee.

Met de trein / Comboios de Portugal – Toeristenkaartje + Strandkaartje

In het station van Cais do Sodré in Lissabon kunt u de trein nemen die stopt in verschillende toeristische plaatsen langs de rivier: Paço de Arcos - Santo Amaro – Oeiras – Carcavelos - Parede – S. Pedro – S. João – Estoril – Monte Estoril en Cascais.

Meer informatie vindt u op www.cp.pt.

Naast de reguliere treintarieven biedt Comboios de Portugal - CP korting op dagelijkse treinreizen of vrijetijdsreizen, zoals het Toeristenkaartje (Bilhete Turístico). Hiermee kunt u onbeperkt reizen op de stoptreinen van Lissabon (Lijnen Sintra/Azambuja, Cascais en Sado), van Porto (Lijnen Aveiro, Braga, Guimarães en Marco de Canaveses) en op de regionale treinen van de Lijn van de Algarve. Het Strandkaartje (Bilhete Praia) is geldig voor reizen van Lissabon, Porto en Coimbra naar de dichtstbijgelegen stranden.

(24)

Lisboa

10 dingen om te zien en te doen in Lissabon Lissabon is een wereldstad met een goede

bereikbaarheid, op slechts enkele uren vliegen van de meeste Europese hoofdsteden. Er is hier zoveel te

beleven dat het niet makkelijk is om alles te zien. Daarom stellen we u hier een tiental dingen voor die u zeker niet mag missen in de Portugese hoofdstad.

1. Het kasteel Castelo de São Jorge bezoeken en door Alfama wandelen

Als u in Lissabon bent en het Castelo de São Jorge niet bezoekt, heeft u zeker iets gemist. Het is het hoogste punt van de stad en ligt midden in een van de meest typische wijken. Een unieke kans om de verbondenheid van de stad met de Taag te voelen en te begrijpen.

2. Een fado beluisteren

Of u nu houdt van deze muziekstijl of niet, een diner bij kaarslicht terwijl u naar fado luistert is in Lissabon een must.

Grijp uw kans als u in de straten van Alfama, Mouraria of Madragoa rondwandelt en toevallig ergens fado hoort. Zo is de

“fado vadio” die door amateurs wordt gezongen: wie zin heeft begint gewoon te zingen en de gitaren begeleiden wel.

Escadinhas de São Cristóvão © C.M.L.- D.P.C. | José Vicente 3. Naar Terreiro do Paço gaan

Het grootste en meest emblematische plein van Lissabon is het symbool van de stad en van de wederopbouw na de grote aardbeving van 1755. Tegenwoordig is het vooral een leuke plaats om tegen de avond een wandeling te maken langs de rivier. U heeft ook een prachtig uitzicht op het plein vanaf de rivier tijdens een boottocht.

4. Met de lift Elevador Santa Justa naar boven gaan Wanneer u door de benedenstad Baixa wandelt, zult u hem ongetwijfeld opmerken. Neem de lift en geniet van het

indrukwekkende uitzicht over het oude stadsdeel van Lissabon.

De meer dan honderd jaar oude lift werd ontworpen door Ponsard, een leerling van de grootmeester in de bouw van ijzeren constructies, Gustave Eiffel.

5. Met de tram rijden

Voor de inwoners van Lissabon is de tram het meest gebruikte transportmiddel, maar het is ook de beste manier om de historische wijken te verkennen. Vergeet niet om er een mooie foto van te nemen. Het geluid van een naderende tram over de rails is een van de meest typische geluiden van de stad. Tram 28 is de bekendste, maar er zijn er veel meer...

Een dag in Lissabon

In een dag is het mogelijk om de belangrijkste punten van de Portugese hoofdstad te ontdekken - musea, monumenten en adembenemende uitzichten.

Ten eerste, de ochtend beginnen vanaf de top: vanaf de muren van Castelo de São Jorge (Kasteel van São Jorge), een uitzicht over de hele stad, de andere heuvels, de Taag, de daken. Het is een serene plek om van Lissabon te genieten, vanaf de top van dit bolwerk dat in 1147 door D. Afonso Henriques, de eerste koning van Portugal, werd veroverd op de Moren.

Terwijl u de helling afloopt, neemt u tram 28 tegenover het uitkijkpunt Portas do Sol, om langs (en te stoppen bij) de mythische kathedraal Sé de Lisboa van Lissabon te komen. Het is een historisch gebouw met een Romaans ontwerp, opgericht op de plaats waar zich ooit een moskee bevond en waar u momenteel het Museu do Tesouro (Schatkistmuseum) en de kloostergangen kunt bezoeken. Terugkerend op route 28, gaan we in de richting van Baixa (Binnenstad), een gebied op de kaart van Lissabon dat perfect is om te wandelen. Op weg naar Chiado is het tijd voor de lunch. Of het nu op een terrasje is of in een exclusiever restaurant, er is een ruime en gevarieerde keuze.

De middag breekt aan en de zon draait steeds meer naar het westen. We houden wat tijd over voor een bezoek aan het Museu Nacional de Arte Antiga (Nationaal Museum voor Oude Kunst), een van de meest emblematische van het land, dat ontelbare beeldhouwwerken, goudsmeedkunst en Portugese en Europese schilderkunst uit de 14de tot de 19de eeuw bezit - met als belangrijkste hoogtepunt de Painéis de São Vicente (Sint- Vincentiuspanelen). We gaan verder naar Belém, naar het Museu dos Coches (Koetsenmuseum), dat een unieke collectie voertuigen herbergt, waarvan er vele door het Portugese en Europese hof werden gebruikt.

De volgende halte is het indrukwekkende Mosteiro dos Jerónimos (Jerónimosklooster), dat sinds 1983 op de Werelderfgoedlijst staat. Het is een waar boek in steen en marmer over een gouden periode in de geschiedenis van Portugal, en het is de moeite waard om de kloostergangen en de kerk, waar de beroemde Luís de Camões en Vasco da Gama te rusten liggen, binnen te gaan nadat u het zuidportaal van dichtbij hebt bekeken.

Aan de westelijke rand van Praça do Império springt een indrukwekkend modern gebouw in het oog: het is het Cultureel Centrum van Belém (Centro Cultural de Belém), marmeren muren die zelden opvallen in het culturele en medialandschap van de stad, met een gevarieerd en gerenommeerd programma van voorstellingen. Het is de thuisbasis van het Museu Berardo (Berardo Museum), met zijn gevierde collectie van hedendaagse kunst.

De dag loopt ten einde, en met de zon al laag, begeven we ons naar de Torre de Belém (Toren van Belem). Het oude fort werd in de 16e eeuw gebouwd om de ingang van de Taag tegen aanvallen van zee te verdedigen - in echte Portugese stijl is het een militair bouwwerk dat ongewoon opvalt door zijn uitgebreide versieringen, die tot de manuelijnse stijlschool behoren.

De tour eindigt in Belém - of u kunt terugkeren naar het historische centrum en naar Bairro Alto gaan, een van de gebieden met de grootste concentratie nachtleven in Lissabon,

Referenties

GERELATEERDE DOCUMENTEN

U hebt inzicht in welke data waar wordt opgeslagen en hoe u toegang krijgt tot deze data.. U hebt bewezen business value (in financiële cijfers) gere- aliseerd in één of

Hier zou het werk van Grigely (of andere kunstenaars met een beperking) de aanleiding kunnen zijn voor een dialoog tussen het museum en mensen met een beperking.. De dialoog kan

Als je door een van de twee ingangen gaat die naar een trap leiden, kan het dat er boven aan de trap een beveiliger van het museum staat.. Het kan zijn dat de beveiliger je vraagt

Jaarlijks bedenkt het museum een thema aan de hand waarvan de leden van de Nederlandse Vereniging voor Papierknipkunst knipwerken kunnen maken die door ons gedurende het seizoen

De maximale groepsgrootte per programma is 30 leerlingen. Deze 30 leerlingen worden in 2 groepen van 15 verdeeld. Beide groepen worden begeleid door een enthousiaste museumdocent.

In een land hier ver vandaan wonen rare wezens... Je leest de naam van

Koos toen: “Die rottige haan, daar heb jij voor gezorgd.” Hij kondigde aan dat als hij door ouderdom niet meer in staat zou zijn naar Vinke- veen te komen, hij

Zoals een graankorrel eerst moet sterven om daarna te groeien tot een halm die vrucht draagt, zo zal Jezus zijn le- ven geven voor de mensen.. Zijn leven en dood zijn niet