2010
biedt perspectief
Jaarverslag 2015
inclusief verkorte jaarrekening Oktober 2016
2 2
Exodus Nederland Morssingel 5
2312 AZ Leiden T 071 516 19 50 E info@exodus.nl I www.exodus.nl Tekst
Exodus Nederland Coördinatie en redactie Marloes Berings Fotografie Bart Kamps Winand Stut Exodus Nederland Ontwerp en opmaak
First Concept Communications Partners Ltd.
@ExodusNederland
www.facebook.com/exodusnederland
Jaarverslag 2016 Exodus Nederland
3
Inhoud
1. Profiel van de organisatie
...4
2. Het Exoduswerk
...7
3. Activiteiten landelijk bureau
...11
4. Projecten
...14
5. Toezicht, bestuur en medezeggenschap
...15
6. Financieel beleid
...22
7. Begroting 2016
...24
8. Verkorte Jaarrekening
...26
4
1. Profiel van de organisatie
Missie
Exodus gelooft in verbetering van de situatie van mensen met een verleden waarin criminaliteit een rol heeft gespeeld. Dat is alleen mogelijk als zij:
• Als persoon worden aangesproken op de betekenis van hun leven;
• Zicht krijgen op de zin van hun bestaan;
• Zicht krijgen op hun verantwoordelijkheden, zowel tegenover hun eigen leven als dat van anderen.
Ex-gedetineerden en bijna ex-gedetineerden krijgen van Exodus persoonlijke begeleiding, gericht op integrale en professionele aanpak van hun problemen. Een vorm van begeleiding is de mogelijkheid van het doorlopen van een integraal en professioneel begeleidingsprogramma met huisvesting.
Doel: Zelfstandig wonen, betaald werken en aangaan van (intieme) relaties.
De inzet van vrijwilligers is in al het Exoduswerk van groot belang.
Door het werk van Exodus wordt een normaal leven zonder criminaliteit mogelijk en nemen de veiligheid en onderlinge betrokkenheid in de maatschappij toe.
Exodus werkt hier ook aan door een maatschappelijk draagvlak te creëren voor de terugkeer van ex- gedetineerden in de samenleving.
Organisatiedoelen
• Exodus wil vanuit een christelijke identiteit kansen bieden aan mensen die willen stoppen met criminaliteit en aan een nieuwe toekomst willen werken.
• Exodus wil bijdragen aan het verlagen van de recidive en het terugdringen van de criminaliteit.
• Exodus wil haar werk in de samenleving inbedden door het creëren van een breed maatschappelijk draagvlak.
• Exodus wil een schakel zijn in de keten van maatschappelijke organisaties en groepen vrijwilligers die ieder vanuit hun eigen invalshoek een bijdrage leveren aan de veiligheid in de samenleving.
• Exodus zoekt samenwerking en uitwisseling van kennis en ervaring met vergelijkbare organisaties en groepen vrijwilligers om haar werk meer kracht te geven en de efficiëntie te vergroten.
• Exodus wil op een open en transparante wijze inzicht geven in haar resultaten, werkwijze en de besteding van middelen.
• Exodus wil een werkomgeving zijn die bestaat uit gemotiveerd personeel en wordt gekenmerkt door een open en informeel karakter.
Jaarverslag 2016 Exodus Nederland
5
Kernwaarden
• Mensgericht
We staan naast de ander. We begeleiden ex-gedetineerden, we behandelen ze niet. Het vertrekpunt is gelijkwaardigheid.
• Behulpzaam
We zijn behulpzaam naar elkaar en naar de ex-gedetineerden. Hulp- en informatievragen beantwoorden we eerlijk en transparant. We werken mee, we handelen niet opportunistisch.
• Volhardend
Lukt het de eerste keer niet, dan lukt het de volgende keer. Gaat het niet linksom, dan misschien wel rechtsom. We geven niet op en we zijn inventief en innovatief.
• Betrokken
We doen dit werk vanuit betrokkenheid met de ander. Deze houding verlangen we ook van onze relaties zoals samenwerkingspartners, medewerkers, ex-gedetineerden.
Kengetallen
2015 2014 2013 2012 2011
Aantal huizen einde van het jaar 11 11 11 11 11
Capaciteit
aantal bedden aan het einde van het jaar 233 216 237 227 225
Aanmeldingen
aantal personen 652 679 632 856 805
Plaatsingen
aantal personen 462 436 441 472 452
Bezetting (in nachten)
aantal justitiële nachten 59102 61283 62081 60985 60361
aantal vrijwillige nachten 9429 9707 11675 10309 10828
totaal aantal nachten 68531 70990 73756 71294 71189
in% t.o.v. totale capaciteit
justitiële bezetting 84,1% 77,80% 73,30% 72,40% 74,20%
vrijwillige bezetting 15,9% 12,30% 13,80% 12,20% 13,30%
totaal 100% 90,10% 87,10% 84,60% 87,50%
Verdeling naar sekse en leeftijd
vrouwen 11% 13% 13% 13% 18%
mannen 89% 87% 87% 87% 82%
leeftijd vrouw 33,7 36,4 31,5 31,6 33
leeftijd man 36,4 35 34,9 35,6 36
6
2015 2014 2013 2012 2011 Uitstroomgegevens
programma afgerond 54% 47% 46% 40% 42%
voortijdig vrijwillig vertrokken 16% 18% 18% 23% 32%
voortijdig gedwongen vertrokken 30% 34% 32% 37% 33%
totaal 100% 99% 96% 100% 107%
Vrijwilligers
aantal nazorgvrijwilligers 355 332 296 279 302
aantal OKD vrijwilligers 159 145 173 159 158
aantal bezoekvrijwilligers 1192 1212 1237 1252 1235
vrijwilligers overig 120 101 99 100 102
totaal 1705* 1790 1805 1790 1797
schatting totaal aantal bereikte justitiabelen 9220 7469 5255 5100 4982 Personeel exodus groep
aantal hoofden 226 227 237 230 225
aantal fte 132 116 118,6 118,7 129,7
verzuimcijfer 5,6%
Personeel exodus landelijk bureau
aantal hoofden 27 27 29 25 23
aantal fte 21,3 22,7 22,1 20,04 18,78
verzuimcijfer 14,7% 11,60% 7,10% 6,90% 6,60%
Fondsenwerving
percentage kosten fondsenwerving 9% 29% 15% 19% 15%
percentage kosten werving subsidie 2% 2,60% 0,70% 0,90% 0,60%
kosten beheer en administratie besteed aan doelstelling 12% 11% 10% 11% 10%
* Het totaal aantal vrijwilligers is minder dan de optelling omdat sommige vrijwilligers op meerdere vrijwilligersterreinen actief zijn en dan dubbel worden geteld.
7
2. Het Exoduswerk
Opvang in de Exodushuizen
Exodus biedt hulp aan gedetineerden, ex-gedetineerden en hun familieleden. Om deze hulp te kunnen realiseren bieden we verschillende soorten diensten aan. De opvang en ondersteuning van (ex-) gedetineerden in de Exodushuizen door professionals en vrijwilligers is nog steeds de belangrijkste dienst. Op verschillende locaties bieden we steeds vaker ook ambulante dienstverlening. Op deze wijze kunnen we nog beter aan de hulpvraag voldoen en zijn we op diverse gebieden in te zetten voor hulp aan de doelgroep.
Uitstroom resultaten Exodushuizen
De deelnemers aan het Exodusprogramma in de Exodushuizen kunnen op drie verschillende wijzen uitstromen.
Programma afgerond: de deelnemer heeft zijn/haar doelen behaald en het programma op succesvolle wijze afgesloten.
Voortijdig vrijwillig vertrokken: de deelnemer heeft niet alle doelen behaald, maar besluit zelfstandig om het programma te verlaten.
Voortijdig gedwongen vertrokken: de deelnemer heeft de doelen niet behaald en moet het programma gedwongen verlaten vanwege overtreden van de regels.
Grafiek
Exodus streeft naar een percentage van 50% dat het programma positief afrond. Voorgaande jaren werd dit percentage steeds bijna gehaald. Exodus is dit jaar gestart met een vernieuwde methodiek en dit percentage geeft bevestiging dat we de juiste koers te pakken hebben.
Jaarverslag 2016 Exodus Nederland
10
Het vrijwilligersnetwerk
Eind 2015 zijn er 1705 unieke vrijwilligers actief voor ex-gedetineerden, gedetineerden en hun familieleden, voornamelijk partners en kinderen.
Ook zijn er vrijwilligers die zich inzetten als coördinator, bestuurslid, promotor, vertrouwenspersoon of lid van een bestuurscommissie
De sector Vrijwilligers & Kerkzaken (V&K) van Exodus Nederland stuurt de vrijwilligers aan, ondersteunt hen, bewaakt de kwaliteit en kwantiteit van het werk. Ook onderhoudt V&K de banden met het
justitiepastoraat en de geloofsgemeenschappen in het land en ondersteunt landelijk nieuwe initiatieven op dit gebied en participeert daar regelmatig in.
De sector V&K bestaat eind 2015 uit vier regiocoördinatoren, de landelijk coördinator Ouders, Kinderen en Detentieprogramma (OKD), een projectleider Vrij Verantwoord Vaderschap (VVV) en een vrijwillige kracht die de sector ondersteunt met raad en daad.
De vrijwilligers zijn onder andere actief in de Exodushuizen, als maatje voor een ex-gedetineerde, als bezoek- of kerkvrijwilliger in de Penitentiaire Inrichting (PI) en in het Ouders, Kinderen en Detentieprogramma.
Sinds de oprichting twee jaar geleden van de Re-integratie Centra binnen en buiten de PI zijn
Exodusvrijwilligers actief binnen deze centra. Ze ondersteunen de (ex-)gedetineerden bij het regelen van essentiële praktische zaken om de terugkeer in de samenleving te vereenvoudigen.
Medio 2016 komt er een tweede Tevredenheidonderzoek voor de vrijwilligers. Een vervolg op het eerste onderzoek van begin 2014.
Ouders, Kinderen en Detentie
In 2015 is er speciale aandacht geweest voor de kinderen van gedetineerden. In Nederland zijn er elke dag 25.000 kinderen met een ouder in de gevangenis. De impact van een arrestatie en detentie op kinderen is groot. Bij deze kinderen is in veel gevallen sprake van multiproblematiek. Gevolgen kunnen zijn dat kinderen kampen met psychosociale problemen, zoals angst, slaap- en concentratieproblemen, schaamte, en ze voelen zich vaak schuldig of minderwaardig. Om aandacht te vragen voor de
problematiek van deze groep inventariseerde Exodus in samenwerking met deze kinderen een wensenlijst. (afbeelding wensenlijst).
Actiedag
Op 12 juni 2015 overhandigden de kinderen deze lijst, onder toeziend oog van de Kinderombudsman Marc Dullaert, aan Marith Volp, Tweede kamerlid (PvdA), tijdens de actiedag voor kinderen van gedetineerden in Grandcafé Dudok in Den Haag. Als vervolg op de actiedag zijn er expertmeetings geweest met betrokken partijen zoals scholen, de politie, Veilig Thuis, advocatuur etc. met als doel de situatie van deze kinderen te verbeteren. In 2016 verwachten we verder stappen te maken om dit doel te bereiken.
Ambassadeur
Een aantal jongeren, die in heden en verleden te maken hebben met een ouder in detentie, treden voor Exodus op als ambassadeur en vrijwilliger voor kinderen die met dezelfde problematiek te maken hebben. Onder andere door het organiseren van een Lotgenotendag in januari 2016 probeert Exodus deze jongeren met elkaar te verbinden.
Digitaal forum
In 2015 is een start gemaakt met de bouw van een online forum waar kinderen en partners van gedetineerden elkaar kunnen ontmoeten om steun te zoeken en ervaringen uit te wisselen. Eind juni 2016 zal het forum gereed komen voor gebruik.
11
3. Activiteiten landelijk bureau
Het landelijk bureau verricht ondersteunende taken voor de vereniging, in het gezamenlijk belang van alle leden en van het vrijwilligerswerk. Deze zijn vastgelegd in het Huishoudelijk Reglement, te weten:
• het ontwikkelen van en het ondersteunen bij de implementatie van de integrale begeleidingsmethodiek ten aanzien van de resocialisatie van (ex-)gedetineerden;
• ondersteunende administratieve werkzaamheden ten aanzien van personeel, bewoners en de financiën van leden;
• advisering over personeelszaken;
• het aanvragen van subsidies en het werven van fondsen;
• het geven van ondersteuning ten aanzien van het aanvragen van subsidies en het werven van fondsen. Tevens heeft de vereniging in deze een coördinerende taak;
• het onderhouden van de werkrelaties met de landelijke overheden, instituten, fondsen en andere organisaties;
• het ontwikkelen van en het ondersteunen bij de implementatie van financieel beleid, kwaliteitsbeleid, privacybeleid en veiligheidsbeleid;
• het verzorgen van landelijke publiciteit en public relations;
• de centrale aanmelding van (ex-)gedetineerden.
• Aansturen en begeleiding vrijwilligers
Personeel en Organisatie
Verzuim
Het verzuimcijfer op het landelijk bureau was 14,7%. Het percentage was opgebouwd uit lang tot extreem langdurig verzuim. Binnen de verschillende werkgebieden leidde dit verzuim tot extra werkdruk.
Vanaf het vierde kwartaal is het verzuimcijfer gaan dalen, door intensievere samenwerking met de bedrijfsarts en interventies. De langdurig zieke medewerkers zijn op één na inmiddels volledig hersteld.
Preventief vindt overleg plaats met het sociaal medisch team en de bedrijfsarts.
Invoering medezeggenschap
Op 14 mei 2015 vonden de landelijke verkiezingen plaats voor de gemeenschappelijke ondernemingsraad (GemOR). Tot die tijd was de medezeggenschap op tijdelijke basis geregeld.
Tegelijkertijd werden ook de verkiezingen gehouden voor de nieuwe regionale onderdeelcommissies (OC).
Voor de OC verkiezing moest een nieuwe datum worden gepland vanwege onduidelijkheid over de stembiljetten. De OC verkiezingen vonden plaats van 20 juli 2015 tot 24 juli 2015.
De verkiezingsuitslag van de GemOR was op 5 juni 2015.
CAO en arbeidsvoorwaarden
In onze CAO Welzijn & Maatschappelijke dienstverlening is in 2015 veel aandacht besteed aan duurzame inzetbaarheid in de vorm van het loopbaanbudget en het individueel keuzebudget.
Loopbaanbudget
Vanaf 1 juli 2015 bouwt iedere medewerker maandelijks loopbaanbudget op. Het doel van dit loopbaanbudget is om medewerkers duurzaam inzetbaar te houden en ervoor te zorgen dat de medewerker op de juiste plek zit. In een jaargesprek worden deze ontwikkelingsmogelijkheden afgesproken tussen de leidinggevende en de medewerker.
Jaarverslag 2016 Exodus Nederland
12
Individueel keuzebudget
Vanaf 1 januari 2016 gaat het individueel keuzebudget (IKB) van start. Het IKB bestaat uit een geldbedrag dat is opgebouwd uit de vakantietoeslag, eindejaarsuitkering, 0,1% extra, de waarde van het bovenwettelijk verlof op basis van salaris, vakantietoeslag en eindejaarsuitkering en de tegemoetkoming ziektekostenverzekering. Dit geldbedrag kan bijvoorbeeld worden uitgekeerd, omgezet in verlof, een combinatie daarvan of besteed worden aan opleiding. Werknemer en werkgever maken hierover samen afspraken.
Het medewerkertevredenheid onderzoek
Van december 2014 tot februari 2015 werden de medewerkers van het landelijk bureau uitgenodigd om deel te nemen aan het derde landelijke medewerkertevredenheid onderzoek. In totaal 26 werknemers ontvingen de vragenlijst, 21 personen vulden deze in. Het gemiddelde rapportcijfer dat werd gegeven is een 6,6. De verbeterpunten worden opgepakt door de directie en de beleidsadviesgroep HRM, in samenwerking met de medezeggenschap.
Automatisering
Cliëntvolgsysteem
De registratie van het aanmeld- en begeleidingsproces in ons cliëntvolgsysteem Regas is in 2015 verder geoptimaliseerd. Daarbij zijn er aanpassingen gedaan om de productie voor het ministerie van Veiligheid en Justitie geautomatiseerd aan te leveren.
Fondsenwerving
Beleid
Naast een welzijnsorganisatie wil Exodus ook een fondsenwervende organisatie zijn. Voor het begeleiden van (ex-)gedetineerden is draagvlak in de samenleving essentieel.
Exodus is houder van het CBF-keurmerk en heeft de ANBI-status. Voor de kosten van fondsenwerving houdt Exodus zich aan de richtlijnen van de VFI.
Het project om meer particuliere donaties te werven is in februari 2015 afgerond. Exodus beraadt zich momenteel op welke wijze het particuliere fondswervingsbeleid kan worden voortgezet.
Voor de ontwikkeling van de organisatie en de start van nieuwe projecten zoekt Exodus ook steun bij vermogensfondsen. Met ongeveer twintig fondsen heeft Exodus al een decennium lang een goede samenwerkingsrelatie.
Vanaf eind 2014 is er een cofinancieringsrelatie opgebouwd met de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI), het Oranje Fonds en de drie andere vrijwilligersorganisaties Gevangenenzorg Nederland, BONJO en Humanitas. Uitgangspunt voor de cofinanciering zijn tien speerpunten die ervoor moeten zorgen dat we met meer vrijwilligers meer (ex-)gedetineerden bereiken. Eind 2016 loopt de cofinancieringsrelatie af.
Corporate communicatie
Een van de doelstellingen van Exodus is het creëren van breed maatschappelijk draagvlak voor de nazorg aan (ex-)gedetineerden. Om deze voorlichting en bewustwording te realiseren, communiceert Exodus op verschillende manieren met de belanghebbenden.
Website
In 2015 werd de website van Exodus door 59.500 unieke bezoekers bezocht. Het gemiddelde bezoek duurde twee minuten. Een kwart van de bezoekers was een terugkerende bezoeker. In 2015 is een start gemaakt met de vernieuwing van de website en de bouw van een online forum waar kinderen met een ouder in detentie of andere achterblijvers met een familielid in de gevangenis met elkaar in contact kunnen komen. Eind mei 2016 zal de website gereed komen.
13 Nieuwsbrief Exodus info
Met de nieuwsbrief wil Exodus voornamelijk haar donateurs informeren en betrekken bij de organisatie.
De Exodus info verschijnt drie keer per jaar en wordt verzonden aan 15.000 personen. De redactie bestaat uit vrijwilligers met een professionele achtergrond op het gebied van redactie en journalistiek en medewerkers van Exodus Nederland. Bij de nieuwsbrief wordt altijd een brief met (vrijblijvende) acceptgiro verzonden en een machtigingskaart.
Promotors
Vier vrijwillige promotors zijn voor Exodus actief op diverse evenementen om voorlichting te geven over het Exoduswerk.
De promotors vertegenwoordigden Exodus bijvoorbeeld op de landelijke Diaconale Dag van Kerk in Actie in november. Ook waren de promotors actief op scholen, om bijvoorbeeld gastlessen te geven, in kerken en gaven ze voorlichting aan aankomende rechtenstudenten tijdens de introductieweek. Soms gaat er een ervaringsdeskundige mee.
Interne Communicatie
Exodus communiceert intern met verschillende belanghebbenden. Voornamelijk met medewerkers, vrijwilligers en deelnemers aan het Exodusprogramma. De communicatiemiddelen die gebruikt worden zijn:
Het intranet
Voor alle betaalde medewerkers van Exodus is er het intranet, waar een activiteitenagenda, het kwaliteitshandboek en diverse downloadbare materialen te vinden zijn.
De e-nieuwsbrief voor medewerkers (en direct betrokkenen)
De e-nieuwsbrief verschijnt ongeveer eens per maand. De directie brengt de medewerkers en enkele directbetrokkenen buiten Exodus met deze nieuwsbrief op de hoogte van de belangrijkste ontwikkelingen in het veld en bij Exodus zelf.
De e-nieuwsbrief voor vrijwilligers
De vrijwilligers van Exodus ontvangen om de maand een e-nieuwsbrief met bijdragen van vrijwilligers over hun ervaringen met de ondersteuning aan gedetineerden, ex-gedetineerden en hun familieleden.
Landelijke vrijwilligersdag
Op 6 november vond de jaarlijkse Landelijke Vrijwilligersdag plaats met als thema ‘Een wereld van verschil’.
Dagvoorzitter was Klaas Drupsteen. Inhoudelijke bijdragen kwamen van mevrouw Kitlyn Tjin A Djie, transcultureel systeemtherapeut en ontwikkelaar van het model Beschermjassen en de heer Rein Gerritsen, ervaringsdeskundige en schrijver van het boek ‘13 ongelukken’. De muzikale omlijsting werd verzorgd door Maarten Peters en Margriet Eshuijs. In het inhoudelijke programma werd ingegaan op hoe je als vrijwilliger kunt aansluiten bij de gedetineerde of de familie van een gedetineerde in een tijd van transitie.
Extranet voor vrijwilligers
In 2015 is een aanzet gemaakt voor een extranet voor vrijwilligers, waar vrijwilligers en coördinatoren van het vrijwilligerswerk belangrijke formulieren en documenten kunnen downloaden en artikelen en verhalen kunnen lezen van toepassing zijn op hun werk. Eind 2016 komt het extranet gereed.
Jaarverslag 2016 Exodus Nederland
14
4. Projecten
Met hulp van vermogensfondsen en de cofinanciering vanuit Justitie is Exodus bezig met de uitvoer van een aantal projecten die een looptijd hebben van een aantal jaar. Daarnaast organiseerde Exodus een aantal evenementen om voorlichting en bewustwording te creëren rondom Exodus gerelateerde thema’s.
Vernieuwing methodiek
Samen met Impuls – Onderzoekscentrum maatschappelijke zorg, heeft Exodus sinds september 2014 stap voor stap gewerkt aan de vernieuwing van de Exodusmethodiek.
Tijdens het ontwikkelproces hebben belanghebbenden vanuit alle lagen en relatiesferen meegelezen en terugkoppeling gegeven, waaronder (oud) deelnemers, begeleiders, bestuurders en extern deskundigen.
In januari 2016 kreeg de nieuwe methodiek een naam: ‘Jouw kracht. Exodus biedt perspectief met Krachtwerk’. Om de nieuwe methodiek te verankeren in de organisatie, zijn medewerkers uit alle geledingen van de organisatie getraind; begeleiders, vrijwilligerscoördinatoren, vrijwilligers, leidinggevenden en managers. Ook worden er krachtcoaches opgeleid om begeleiders en vrijwilligers te ondersteunen bij het werken met de nieuwe methodiek. Vanaf april 2016 wordt de nieuwe methodiek gehanteerd.
Vrij Verantwoord Vaderschap
December 2014 is het project Vrij Verantwoord Vaderschap gestart. Het doel was om het project in vijf PI’s aan te bieden. Deze doelstelling is ruimschoots gehaald, in sommige PI’s draaide de workshop twee keer. Ruim veertig vaders namen deel aan het project. In 2016 wordt het project uitgebouwd naar acht PI’s. De inbedding van de workshop in de PI kost veel tijd, meer dan aanvankelijk verwacht. Om ook het derde projectjaar succesvol te zijn dient er nog een ontwikkeling te worden doorgemaakt, omdat de coördinator dan minder uren tot haar beschikking heeft.
Exodus in de PI
April 2015 is het project Exodus in de PI afgerond. Binnen dit project hebben we diverse activiteiten kunnen realiseren. Zoals dichtworkshops in de gevangenis door zangers Maarten Peters en Syb van der Ploeg en producer Danny La Haye, Kerstvieringen in de PI in samenwerking met Youth for Christ en het Exodusconcert.
Exodusconcert
Op 20 maart 2015 vond in Jeugdinrichting Den Hey-Acker in Breda het Exodusconcert plaats. Dit concert werd op zondag 4 april (eerste paasdag) door de NCRV op de radio uitgezonden. Daarnaast werd op meerdere radiostations aandacht besteed aan het concert. Zanger JW Roy vertolkte het winnende gedicht dat geselecteerd was door de jury van de jaarlijkse dichtwedstrijd onder (ex-) gedetineerden. Dit jaar was het voor het eerst dat het Exodusconcert in een jeugdinrichting plaatsvond. Het winnende gedicht ‘even alleen’ maakte veel indruk op de aanwezigen en de winnaar die in de zaal aanwezig was. Verder verzorgde rapper Typhoon de rest van het Exodusconcert. Het concert werd bijgewoond door ruim 100 personen, waarvan 40 jongeren van de JJI en meerdere vrijwilligers van Exodus.
15
5. Toezicht, bestuur en medezeggenschap
Exodus Nederland is een vereniging van regionale Exodusstichtingen.
Op 31 december 2015 zijn er negen stichtingen aangesloten bij de vereniging.
Op 1 januari 2016 fuseerden de stichtingen Zuid-Holland Zuid en Zuid-Holland West tot de stichting Exodus Zuid-Holland. Vanaf 1 januari 2017 zullen de fusies tussen de stichtingen zijn afgerond en zijn er vijf stichtingen lid zijn van de vereniging. In 2015 zijn de voorbereidingen daartoe getroffen en werken we langzaamaan vanuit de vijf beoogde regio’s, te weten:
Exodus Zuid-Holland Exodus Noord-Holland
Exodus Noord en Oost Nederland Exodus Midden
Exodus Zuid Nederland
In 2015 vonden ook voorbereidingen plaats voor de aansturing van de regio’s. Vanaf 1 januari 2016 is dit proces afgerond en zijn de directeur-bestuurders van vijf regio’s benoemd.
De Algemene Leden Vergadering (ALV)
Het hoogste orgaan van de vereniging is de ALV. Alle leden hebben hierin één stem. De ALV benoemt en ontslaat de leden van het bestuur, stelt de begroting en de jaarstukken vast en bepaalt daarmee het beleid. Het bestuur is verantwoordelijk voor de dagelijkse gang van zaken binnen de vereniging en in de werkorganisatie. De leiding daarvan is gedelegeerd aan de directeur.
De ALV kwam in 2015 drie keer bij een en nam de volgende besluiten:
• De begroting 2015 van het landelijk bureau wordt vastgesteld met één aanpassing: de 2% heffing over lokaal afgesloten contracten vervalt. Hierdoor komt de begroting uit op een tekort van ongeveer 30.000 euro. Er wordt een inspanningsverplichting meegegeven om de begroting voor de volgende ALV van sluitend te krijgen.
• Vaststellen van het jaarplan 2015 van Exodus Nederland.
• Vaststellen protocol Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling
• Vaststellen van het beslisdocument ‘Exodus in Perspectief’ dat de blauwdruk vormt voor de transitie van Exodus naar vijf regio’s en een vereenvoudigde zeggenschap structuur.
• Vaststellen jaarverslag en jaarrekening 2014.
• Vaststellen gewijzigde begroting 2015 van het landelijk bureau.
• Vaststellen procedure Management review en Beheersing van registraties en bewaartermijnen.
• Vaststellen protocol Handelen bij aantreffen (vermoedelijk) overleden bewoner.
• Benoeming mevrouw Marianne Luyer en de heer Jacco Groeneveld tot leden van de Raad van Toezicht van vereniging samenwerkingsverband Exodus Nederland.
• Vaststellen verdeling budget 2016 van de Directie Forensische Zorg.
• Vaststellen procedure Registratie contracten met zorginkopers
Jaarverslag 2016 Exodus Nederland
16
Het bestuur
Het bestuur van de vereniging kwam in 2015 elf keer bij elkaar. Het bestuur bestond op 31 december 2015 uit zes personen.
• Johan Dreesens (voorzitter)
• Dik Toet (secretaris)
• Abe Veenstra (penningmeester) (tot maart Marius Rodenburg)
• Annemarie Kruimer
• Jan Broer
• Marius Braamse
De heer Marius Braamse werd in 2015 vanuit de regio Noord-Holland aangesteld als bestuurslid van de vereniging.
De heer Marius Rodenburg nam in september officieel afscheid van het bestuur als penningmeester. Zijn functie kon (vanaf maart) tijdelijk worden ingevuld door de heer Abe Veenstra. Jan van Gils nam in 2015 afscheid van het bestuur om vanaf november de directeursfunctie van het landelijk bureau op zich te nemen. Rien Timmer nam in november afscheid van Exodus om voorzitter van het college van bestuur te worden van de Leo Kanner Onderwijsgroep in Leiden.
De Raad van Toezicht bestond in 2015 uit vier personen.
• Jan Eerbeek
• Thom Kalb
• Marie-José Janssen
• Han Roeten
Het lidmaatschap van de Raad van Toezicht en het lidmaatschap van het bestuur is onbezoldigd. Alleen werkelijk gemaakte reis- en verblijfkosten worden vergoed.
Het bestuur draagt de dagelijkse leiding van de vereniging en het bureau, inclusief de medewerkers van de sector Vrijwilligers & Kerkzaken, op aan de directeur.
De directiefuncties worden bezoldigd conform de CAO Welzijn en Maatschappelijke Dienstverlening.
Overzicht nevenfuncties (betaald en onbetaald) van Raad van Toezicht, bestuur en directie Johan Dreesens - Geen nevenfuncties
Marius Rodenburg - Betaalde functie bij bureau Veritas
Jan Broer - Geestelijk verzorger Dienst Justitiële Inrichtingen
Dik Toet - Geen nevenfuncties
Jan van Gils - Zelfstandig ondernemer/freelance gezondheidszorg
Annemarie Kruimer - Locatiedirecteur bij Bartimeus Onderwijs school voor kinderen met een visuele beperking
Abe Veenstra
- Voorzitter wijkraad Protestantse Kerk Nederland Anloo/Annerveen - Voorzitter federatie Protestantse Kerk Nederland Anloo-Zuidlaren - Penningmeester Vereniging Dorpsbelangen Schipborg.
Marius Braamse
- Geestelijk verzorger bij GGZ Noord Nederland Noord - Interimpredikant
- Secretaris van netwerk interim predikanten In Between
17 Rien Timmer
- Externe rapporteur Klokkenluidersregeling Pensioenuitvoeringsbedrijf PGGM te Zeist
- Lid Raad van Toezicht Hogeschool iPabo te Alkmaar en Amsterdam - Voorzitter Sportcommissie Belangenvereniging Van Kleine Mensen
(BVKM)
Han Roeten - Voorzitter Ondernemersvereniging - Mede eigenaar Modezaak
Jan Eerbeek
- Emeritus predikant Protestantse kerk Nederland - Voorzitter Kerken met Stip
- Lid Raad van Advies Centrum Justitiepastoraat - Lid Raad van Toezicht Christelijk Sociaal Congres - Lid bestuur Vrienden van het gevangenismuseum Marie José Janssen-Zuidberg - Geen nevenfuncties
Thom Kalb
- Secretaris Kerkbestuur R.K. Parochie H. Edith Stein te Vught - Secretaris van de Instelling Pensioenfonds Nederlandse Bisdommen
Utrecht (betaalde nevenfunctie)
Verantwoordingsverklaring
Vanuit het keurmerk van het Centraal Bureau voor de Fondsenwerving is vastgesteld dat het bestuur jaarlijks een verantwoordingsverklaring opstelt. In de verantwoordingsverklaring legt het bestuur verantwoording af over de principes van goed bestuur:
• Onderscheid de functies toezicht houden, besturen en uitvoeren;
• Optimaliseer de effectiviteit en efficiency van bestedingen;
• Optimaliseer de omgang met belanghebbenden.
Toezicht houden, besturen en uitvoeren
De verdeling van taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden zijn vastgelegd in de statuten van de vereniging. De statuten zijn opgesteld conform de eisen van het CBF, de wet Toelating Zorginstellingen (WTZi) en de Governancecode van de sector Welzijn en Maatschappelijk Dienstverlening, model Toezichthoudend bestuur. In de inleiding op dit hoofdstuk worden de taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden beschreven van de Algemene Ledenvergadering, het bestuur en de directeur.
Optimaliseer de effectiviteit en efficiency van bestedingen
In het jaarplan wordt de beleidslijn uitgezet. De stafmedewerkers van het verenigingsbureau hebben regelmatig overleg met de directeur om de voortgang van het werk te bespreken. Ongeveer ééns per maand, tijdens de bestuursvergadering, informeert de directeur het bestuur over de voortgang. In 2016 heeft Exodus Nederland een bijdrage van een vermogensfonds ontvangen om met hulp van de A3- systematiek een meerjaren strategie te ontwikkelen. In 2016 zal deze strategie gereed komen.
Optimaliseer de omgang met belanghebbenden
Verschillende belanghebbenden zijn essentieel om ons werk te kunnen doen. Namelijk de leden van de vereniging, de verwijzers, de vrijwilligers en de deelnemers aan het Exodusprogramma. Met onze nieuwsbrieven, voorlichtingsmateriaal, mailings en de website informeren we onze belanghebbenden.
Onze klachtenprocedure draagt zorg voor de mogelijkheid verbeteringen aan te geven of een klacht kenbaar te maken.
Jaarverslag 2016 Exodus Nederland
18
Vertrouwenspersonen en klachtencommissie
Voor medewerkers, deelnemers en vrijwilligers heeft Exodus vrijwillige vertrouwenspersonen die direct te benaderen zijn als de situatie daar om vraagt. In totaal zijn er zes klachten ontvangen van ofwel medewerkers/deelnemers/vrijwilligers bij het secretariaat van de klachtencommissie. Bij drie van deze klachten werd een vertrouwenspersoon ingeschakeld om tot een oplossing te komen. De andere drie klachten waren niet gegrond. De klachtencommissie hoefde niet ingeschakeld te worden.
De klachtenprocedure kan via het secretariaat van Exodus Nederland worden opgevraagd.
De vertrouwenspersonen zijn:
• Pim Rodenboog
• Hanneke Atsma
• Ben Kegge
• Ron Vermeulen
• Elly Valk
In oktober 2015 hebben Pim Rodenboog en Elly Valk hun functie neergelegd. In 2016 werd één vacature ingevuld en één vacature staat nog open.
De klachtencommissie bestaat uit:
• Joke de Jong, voorzitter
• Anton van Kempen
• Marianne Kooijmans
• Roland van der Kamp
• Frank Bekkink
Medezeggenschap
De cliëntenraad
Exodus heeft sinds twee jaar een cliëntenraad. De raad kende in 2015 vijf leden, te weten:
• Kamal (voorzitter/penningmeester)
• Melisa (secretariaat)
• Andika (lid)
• Jack (lid)
• Marion (lid)
De cliëntenraad bezocht in 2015 drie huizen. Er zijn een paar klachten van bewoners naar voren gekomen waar de cliëntenraad aan werkt om het op te lossen.
Doelen in 2016 zijn:
• Meer huizen bezoeken
• De raad moet ook samen gaan zitten zonder achterban
• Duidelijke taakverdeling
• Meer bekendheid van cliëntenraad binnen de huizen De Gemeenschappelijke Ondernemingsraad (GemOR)
Tot mei 2015 had de landelijke Exodusorganisatie een tijdelijke medezeggenschap. Vooruitlopend op de regio indeling in vijf regio’s vonden in mei 2015 verkiezingen plaats om de medezeggenschap structureel en conform de WOR te regelen. Op basis van deze verkiezingen konden de volgende personen tot medezeggenschap lid worden geïnstalleerd:
19
• Roselyne van der Heul, regio Zuid-Holland, voorzitter
• Lisa von Hebel, regio Noord en Oost Nederland, vice-voorzitter
• Marloes Berings, het verenigingsbureau, secretaris
• Geraldien Ganseman, regio Noord-Holland, lid
• Karin Goosen, regio Zuid-Nederland, lid
• Tine de Vries, regio Midden Nederland, lid
Op landelijk niveau is de medezeggenschap vorm gegeven in een Gemeenschappelijke OR, op regionaal niveau in Onderdeelcommissies.
De voorbereidingen voor de transitie van de landelijke Exodus organisatie waren toen al in volle gang.
Het verenigingsbestuur deelde begin juni het beslisdocument ‘Exodus in Perspectief’ met de GemOR, waarin dit transitieproces beschreven werd.
Aanvankelijk werd de GemOR om advies gevraagd over het gehele document, dit bleek een ingewikkeld proces en besloten werd daarom om het proces op te knippen in meerdere stappen.
De GemOR heeft op onderdelen advies uitgebracht en eind november een instemmingsaanvraag ontvangen met betrekking tot de statuten en het huishoudelijk reglement. Deze documenten vormen de vertaalslag van ‘Exodus in Perspectief’ naar juridische en praktische afspraken omtrent de samenwerking (inclusief de bijbehorende zeggenschaps- en medezeggenschapsverhoudingen). Dit proces is momenteel nog niet afgerond.
Naast het transitieproces binnen Exodus, hebben ook andere onderwerpen de aandacht van de GemOR gekregen. Zo stonden onder andere de begroting 2016 en jaarrekening op de agenda, de samenwerking met de Onderdeelcommissies en met het bestuur. Eind 2015 heeft de GemOR een gezamenlijke training gevolgd en een eigen jaarplan voor 2016 geformuleerd om de eigen werkzaamheden richting te geven.
De onderdeelscommissie
De onderdeelscommissie (OC) van het verenigingsbureau bestaat uit:
• Winie Hanekamp
• Marloes Berings
Er is ruimte voor drie personen in de OC, er dus één vacature. De OC gaf in 2015 een positief advies aan het bestuur over de begroting 2015 en gaf daarbij enkele aandachtspunten mee. Ook werd advies gegeven over een protocol waarmee thuiswerken wordt geregeld.
Begin 2015 ontvingen we het rapport van de arbeidsinspectie over een inspectiebezoek dat eind 2014 op het kantoor van het verenigingsbureau plaatsvond. Onder andere de OC was gesprekspartner.
Onderwerp was werkdruk en stress en agressie gerelateerde problematiek. De constatering was dat werkdruk aanwezig is en dat er aan gewerkt wordt door de verantwoordelijke partijen om deze te verlichten. Voor de OC was het verlichten van werkdruk een belangrijk onderwerp in 2015.
Kwaliteitsbeleid
Exodus is een ISO gecertificeerde organisatie. In 2015 voerde het Keurmerkinstituut een periodieke controle uit die een verlenging van de certificering opleverde.
Jaarverslag 2016 Exodus Nederland
20
Jaarverslag 2016 Exodus Nederland
21
22
6. Financieel beleid
Beleid met betrekking tot fondsen en reserves
De bestemmingsreserves worden vastgesteld door het bestuur van de individuele stichtingen, rekening houdend met toekomstige risico’s en beleidsdoelstellingen.
Alle Exodus stichtingen en de vereniging Exodus Nederland dienen minimaal een weerstandsvermogen (continuïteitsreserve) te hebben van een half jaar salariskosten. In 2015 heeft een aantal stichtingen dit doel niet bereikt. De resultaten over 2015 zijn positief. Bij de stichtingen is gekozen voor het vormen van een aantal nieuwe bestemmingsreserves en het verhogen van de algemene reserves.
Beleggingsbeleid
Exodus heeft te maken met schommelingen in de inkomsten uit fondsenwerving en uit subsidies.
Om een goede liquiditeitspositie te behouden is de werkwijze als volgt:
• Subsidies worden zoveel mogelijk via voorschotten opgevraagd;
• Meevallende inkomsten worden niet vertaald in extra uitgaven maar worden gebruikt om het eigen vermogen te versterken.
Het beleid is al enige jaren om overtollige gelden, voor zover daarvan sprake is, via deposito’s of bankrekeningen weg te zetten bij Nederlandse banken. Exodus belegt niet in aandelen, obligaties of onroerend goed.
Financiële positie
Financieel gezien is het jaar 2015 goed verlopen. Organisatiebreed is een winst gerealiseerd van 774.000 euro. De afgelopen jaren zijn moeizaam verlopen voor de gehele organisatie. Met dit resultaat is een eerste stap gezet om verder te werken aan een gezonde financiële basis voor de gehele organisatie.
Desondanks blijft de organisatie voor grote uitdagingen staan. Het verbreden van het financiële draagvlak krijgt in 2016 wederom een hoge prioriteit.
2015 2014
Begroting
2014 2013
Totaal bestedingen aan doelstelling ten opzichte
van de totale baten 83,2% 98,6% 93,2% 97,1%
Totaal bestedingen aan doelstelling ten opzichte
van de totale lasten 88,8% 88,5% 88,7% 88,5%
2015 2014
Begroting
2014 2013
Percentage kosten fondsenwerving 9% 28% 10% 15%
Percentage kosten werving subsidie 2% 2,6% 0,7% 0,7%
Kosten beheer en administratie besteed aan de
doelstelling 12% 11% 11% 10%
23
Toelichting
Het percentage kosten fondsenwerving is fors gedaald ten opzichte van 2014. Begin 2015 is het project meerjarenstrategie fondsenwerving afgerond. Als gevolg hiervan zijn de kosten gedaald. De opbrengsten uit fondsenwerving laten een gezonde ontwikkeling zien. In 2015 zijn deze met ruim 7% gestegen tot 400.000 euro.
Het percentage kosten beheer en administratie besteed aan de doelstelling is in 2015 gestegen ten opzichte van het boekjaar 2014. De norm van het bestuur voor de kosten van beheer en administratie wordt vastgesteld met de begroting en was voor 2015 12%. Dit is conform de realisatie.
Samenvatting van de lasten
2015 2014
Begroting
2014 2013
Totaal besteed aan doelstelling 88,8% 88,5% 88,7% 88,5%
Totaal werving baten 0,8% 1,5% 1,2% 1,1%
Kosten beheer en administratie 10,4% 10,1% 10,1% 10,4%
100,0% 100,0% 100,0% 100,0%
Toelichting
Het percentage van de lasten besteed aan de doelstelling is licht gestegen. Een belangrijke oorzaak hiervan is dat de lasten die gepaard gaan met de werving van de baten fors zijn gedaald vanwege het afronden van het project meerjarenstrategie fondsenwerving.
De kosten voor beheer en administratie laten een beperkte stijging zien door inhuur van externe medewerkers.
Jaarverslag 2016 Exodus Nederland
24
7. Begroting 2016
Verlies & winstrekening
Begroot bedrag
2016 Exploitatie 2015
Begroot bedrag 2015 Opbrengsten
Inkomsten
Subsidies algemeen/projecten 405.567 221.157 434.171
Subsidie vrijwilligerswerk 667.000 672.465 767.683
Giften 200.000 212.858 200.000
Overige opbrengsten 5.000 35.912 5.000
Inhouding ten behoeve van de vereniging 1.221.251 1.481.595 1.221.251
Doorbelasting Stichtingen transitie 0 119.914 111.833
Totaal Opbrengsten 2.498.818 2.743.900 2.800.438 Kosten
Personeelskosten
Salariskosten 1.063.299 1.174.991 1.139.006
Sociale lasten 265.825 273.131 284.751
Overige personeelskosten 124.800 140.769 144.450
Inhuur derden 36.000 141.736 16.500
Terugontvangen ziekengeld -65.010 -129.036 -88.000
Inkomsten m.b.t. personeel -141.000 -184.453 0
1.283.914 1.417.138 1.496.707
Materiële kosten
Huisvestingskosten 107.050 107.562 107.050
Public relations kosten 39.500 45.511 52.000
Communicatiekosten 18.000 14.912 23.000
Bestuurskosten 9.500 17.094 9.500
Kosten OR 7.000 10.545 2.000
Kosten administratie 20.000 22.582 24.000
Kosten automatisering 124.200 149.501 139.200
Accountantskosten 105.000 181.988 110.000
Advieskosten en lidmaatschappen 0 7.813 0
Kosten transitie 0 135.728 129.000
Overige algemene kosten 51.500 55.951 57.500
481.750 749.187 653.250
25 Programmakosten
Scholingskosten huizen 20.000 23.173 20.000
Kosten onderzoek 10.000 0 10.000
Bewonerskosten 10.000 19.503 16.000
Kosten projecten 470.567 284.232 307.473
Overige kosten huizen 7.000 7.952 10.500
517.567 334.860 363.973
Overige kosten
Onkosten vrijwilligers 200.000 172.522 200.000
Afschrijvingskosten 22.450 37.301 46.500
222.450 270.823 246.500
Totaal Kosten 2.505.681 2.711.008 2.760.430
Bedrijfsresultaat -6.863 32.892 -20.492 Totale rentebaten en -lasten
Rentebaten 500 2.986 3.000
Rentelasten 0 0 0
Exploitatieresultaat -6.363 35.878 -17.492
mutatie bestemmingsreserve 0 -11.586 -17.500
Toevoeging aan reserve -6.363 47.465 8 Nadelig Voordelig Voordelig
Personeel (aantal FTE begroot ) 21,3 22,4 22,4
Personeelskosten per FTE 60.138 63.301 66.817
Personeelskosten per FTE zonder inhuur 58.452 57.207 66.081
Jaarverslag 2016 Exodus Nederland
26
8. Verkorte jaarrekening
De cijfers opgenomen in de balans per 31 december 2015 en in het exploitatieoverzicht over 2015 (enkelvoudig en geconsolideerd) zijn ontleend aan de jaarrekening van vereniging Samenwerkingsverband Exodus Nederland. De jaarrekening is in overeenstemming met Richtlijn 650 (fondsenwervende
instellingen) van de Raad voor de Jaarverslaggeving. Bij de geconsolideerde en enkelvoudige jaarrekening 2015 van vereniging Samenwerkingsverband Exodus Nederland is door Deloitte Accountants B.V. een goedkeurende accountantsverklaring afgegeven.
Een uitgebreide jaarrekening is op te vragen bij Exodus Nederland of te downloaden vanaf de website:
www.exodus.nl.
Geconsolideerde balans
na resultaatbestemming
2015 2014
e e
Activa
Materiële vaste activa 1.612.156 1.807.070
Totaal vaste activa 1.612.156 1.807.070
Voorraden 2.040 2.072
Vorderingen 3.174.004 1.331.465
Liquide middelen 3.013.736 3.748.729
Totaal vlottende activa 6.189.780 5.082.266
Totaal Activa 7.801.936 6.889.336
Passiva
Reserves en fondsen
Continuïteitsreserves 3.012.508 3.056.880
Bestemmingsreserves 986.805 710.733
Overige reserves 1.059.224 521.663
Totaal reserves 5.058.537 4.289.276
Bestemmingsfondsen 84.428 84.745
Totaal eigen vermogen 5.142.965 4.374.021
Voorzieningen 0 125.000
Langlopende schulden 321.033 337.564
Kortlopende schulden 2.337.938 2.052.751
Totaal Passiva 7.801.936 6.889.336
27
Geconsolideerde exploitatierekening
2015
Begroting
2015 2014
Baten
Baten uit eigen fondsenwerving 400.447 303.500 371.977
Opbrengst inkooprelatie DForZo 8.102.438 6.533.825 6.825.488
Subsidies van overheden en dergelijke 2.651.956 3.336.191 2.658.563
Overige baten 1.071.053 579.904 876.834
Rente baten 21.084 27.500 44.002
Som der baten 12.246.978 10.780.920 10.776.864
Lasten
Bestedingen aan doelstelling
Exodushuizen 9.409.952 8.986.491 9.716.169
Vrijwilligers en Kerkzaken 675.406 692.660 729.950
Voorlichting en bewustwording 105.716 151.390 151.813
Totaal besteed aan doelstelling 10.191.074 9.830.541 10.597.932
Werving baten
Kosten eigen fondsenwerving 37.604 106.137 106.192
Kosten verkrijgen subsidies 53.964 69.534 69.648
Totaal werving baten 91.569 175.671 175.840
Kosten beheer en administratie 1.195.399 1.150.145 1.207.111
Som van de lasten 11.478.041 11.156.357 11.980.883 Resultaat boekjaar 768.937 -375.437 -1.204.019 Het resultaat is toegevoegd of onttrokken aan:
Toevoeging continuïteitsreserve 0 17.500 0
Onttrekking continuïteitsreserve 44.371 0 340.691
Toevoeging bestemmingsreserve -349.156 0 -2.000
Onttrekking bestemmingsreserve 73.086 0 331.078
Toevoeging bestemmingsfonds -3.000 0 -67.880
Onttrekking bestemmingsfonds 3.317 0 4.797
Mutatie algemene reserve (saldo) 537.555 -357.437 -597.333
Jaarverslag 2016 Exodus Nederland
28
Toelichting
Algemeen
De vereniging heeft de geconsolideerde jaarrekening opgemaakt volgens de Richtlijn voor de Jaarverslaggeving 650. De vereniging heeft in 2010 het CBF keurmerk van het Centraal Bureau Fondsenwerving (CBF) ontvangen.
De groep
In de consolidatie zijn de volgende stichtingen en vereniging opgenomen:
Vereniging Samenwerkingsverband Exodus Nederland Met als leden:
Stichting Exodus Alkmaar Stichting Exodus Amsterdam Stichting Exodus ’s-Hertogenbosch Stichting Exodus Zuid-Holland West Stichting Exodus Noord en Oost Nederland Stichting Exodus Zuid-Holland Zuid
Stichting Exodus Utrecht Stichting Exodus Venlo Stichting Exodus Zuid Limburg
De landelijke sector Vrijwilligers & Kerkzaken (V&K) maakt tevens deel uit van de vereniging, van waaruit landelijk alle vrijwilligersactiviteiten van Exodus worden georganiseerd en gecoördineerd.
Waar in dit stuk gesproken wordt over Exodus wordt bedoeld Vereniging Samenwerkingsverband Exodus Nederland met al haar individuele leden.
Analyse van het geconsolideerde resultaat
Het boekjaar sluit met een mooi positief resultaat. De opbrengsten zijn hoger dan begroot. Dit wordt voor een belangrijk deel veroorzaakt door een hoger dan verwachte opbrengst uit het inkoopcontract met DForZo. Daarnaast laten de opbrengsten uit gesloten contracten met Gemeenten, lokale partners en overige instellingen een stijging zien.
De gecontracteerde inkoopafspraken met het ministerie van Veiligheid en Justitie zijn gemaximeerd.
Exodus heeft op dit moment meer capaciteit dan door de Directie Forensische Zorg (DForZo) van de Dienst Justitiële Inrichtingen van het ministerie van Veiligheid en Justitie wordt ingekocht. Voor een deel van de resterende capaciteit worden inkoopcontracten gesloten met gemeenten en andere instellingen.
Daarnaast blijft Exodus streven naar vergroting van inkomsten uit andere bronnen zoals uit fondswerving.
De inkoopcontracten die gesloten worden met gemeenten en overige instellingen zijn in de loop van afgelopen paar jaar een belangrijke bijdrage gaan leveren aan de totale opbrengsten van de groep. Tegelijkertijd nemen als gevolg hiervan ook de administratieve lasten en verplichtingen toe.
Daarbij speelt een belangrijke rol dat in de inkoopcontracten en subsidies, vaak verschillende verantwoordingsverplichtingen opgenomen zijn.
De ontvangen subsidie voor het vrijwilligerswerk is gelijk aan het voorgaande jaar. Met deze subsidie kan de sector V&K en de meer dan 1.700 vrijwilligers zich inzetten voor gedetineerden tijdens detentie en ex-gedetineerden, hun partners, kinderen en hun familie.
De baten uit eigen fondsenwerving zijn gestegen ten opzichte van vorig jaar. De stijging is deels het gevolg van het project Meerjaren strategie fondsenwerving die gezorgd heeft voor een grotere bekendheid van het werk van Exodus.
29 De kosten zijn hoger dan begroot maar laten wel een duidelijke daling zien ten opzichte van het
voorgaande boekjaar. De ingezette lijn om de kosten voor beheer en administratie te verlagen is ook in het boekjaar 2015 gerealiseerd. Ten opzichte van het boekjaar 2013 zijn deze al met 50.000 euro gedaald. De totale kosten zijn het afgelopen boekjaar met 540.000 euro gedaald ten opzichte van 2014.
Dit wordt voor een zeer groot gedeelte veroorzaakt door de daling in de personeelskosten.
Enkelvoudige balans
per 31 december 2015 (na resultaatbestemming)
31-12-2015 31-12-2014
e e
Activa
Materiële vaste activa 41.733 90.250
Totaal vaste activa 41.733 90.250
Voorraden 2.040 2.072
Vorderingen 2.982.122 1.335.010
Liquide middelen 261.807 753.766
Totaal vlottende activa 3.245.969 2.090.848
Totaal Activa 3.287.702 2.181.098
Passiva
Algemene reserves -436.614 -484.079
Bestemmingsreserves 619.326 630.912
Bestemmingsfondsen 14.118 14.118
Totaal eigen vermogen 196.830 160.952
Kortlopende schulden 3.090.871 2.020.146
Totaal Passiva 3.287.702 2.181.098
Jaarverslag 2016 Exodus Nederland
30
Enkelvoudige exploitatierekening
Exploitatie Begroting Exploitatie
2015 2015 2014
e e e
BEDRIJFSOPBRENGSTEN:
Opbrengsten zorgprestaties 8.237.111 6.784.728 6.960.044
Doorbetaalde opbrengsten zorgprestaties -6.755.516 -5.563.477 -5.692.750
Subsidies 893.622 1.201.854 920.585
Overige bedrijfsopbrengsten 368.683 316.833 260.783 Som der bedrijfsopbrengsten 2.743.900 2.739.938 2.448.662 BEDRIJFSLASTEN:
Personeelskosten 1.417.138 1.496.707 1.530.420
Afschrijvingen op materiële vaste activa 37.301 46.500 45.588
Overige bedrijfskosten 1.256.569 1.217.223 1.220.904
Som der bedrijfslasten 2.711.008 2.760.430 2.796.912 BEDRIJFSRESULTAAT 32.892 -20.492 -348.250
Financiële baten en lasten 2.986 3.000 1.768
RESULTAAT BOEKJAAR 35.878 -17.492 -346.482 RESULTAATBESTEMMING:
Toevoeging bestemmingsreserve 0 0 0
Onttrekking bestemmingsreserve -11.586 -17.500 -129.025
Toevoeging bestemmingsfonds 0 0 800
Onttrekking bestemmingsfonds 0 0 0
Mutatie algemene reserve (saldo) 47.465 8 -218.257 voordelig voordelig nadelig
Analyse van het resultaat
De gecontracteerde inkoopafspraken met het ministerie van Veiligheid en Justitie zijn gemaximeerd.
Exodus heeft op dit moment meer capaciteit dan door de Directie Forensische Zorg (DForZo) van de Dienst Justitiële Inrichtingen wordt ingekocht. Voor een deel van de resterende capaciteit worden inkoopcontracten gesloten met gemeenten en andere instellingen. Daarnaast blijft Exodus streven naar vergroting van inkomsten uit andere bronnen zoals projectgelden.
De dagprijzen waartegen door DForZo en door andere overheden inkoop plaatsvindt staan onder druk. Tegelijkertijd nemen ook de administratieve lasten en verplichtingen toe. Daarbij speelt ook een rol dat het aantal verschillende inkoopcontracten en subsidies toeneemt, met alle bijbehorende, en vaak verschillende, administratieve verantwoordingsverplichtingen en met uiteenlopende resultaten wat betreft de geboden prijzen. Daardoor staat het resultaat sterk onder druk.
Exodus zoekt het antwoord op dit dilemma van ‘meer te moeten doen voor minder geld’ in een steeds dynamischere omgeving. Uitbreiding van bijvoorbeeld onder meer ambulante begeleidingsvormen die flexibeler en tegen lagere kostprijzen kunnen worden aangeboden. Exodus heeft inmiddels een wijziging in de organisatie doorgevoerd met als doel regionaal diensten te kunnen aanbieden. De vijf gevormde regio’s zijn inmiddels operationeel en zullen in de toekomst moeten gaan leiden tot meer
31 samenwerking maar ook een efficiëntere effectievere bedrijfsvoering. Verdergaande automatisering van
registratieprocessen is op dit moment een belangrijk thema die hoog op de agenda staat.
De totale opbrengsten uit de inkoopafspraken met DForZo worden middels een intern verdeelmodel verdeeld.
De hogere bedrijfsopbrengsten worden veroorzaakt door een nagekomen afrekening over het jaar 2014.
Als gevolg hiervan zijn de opbrengst zorgprestaties en de door te betalen opbrengst zorgprestaties substantieel toegenomen.
De salariskosten zijn gedaald ten opzichte van vorig jaar en ten opzichte van de begroting. In de begroting was echter ook al rekening gehouden met een daling. Door een aantal personele mutaties is per saldo het aantal fte met 1,5 gedaald. De projecten die momenteel lopen worden voor een belangrijk deel uitgevoerd door projectmedewerkers met een tijdelijk contract. Daarnaast zijn de inkomsten m.b.t.
het personeel fors gestegen door hogere uitkering uit de ziekteverzuimverzekering als gevolg van een hoog ziekteverzuim. Inmiddels is het verzuim fors afgenomen.
De afschrijvingskosten zijn gedaald ten opzichte van voorgaand jaar. In het boekjaar 2015 zijn nauwelijks investeringen gedaan.
De onkosten vrijwilligers liggen lager dan vorig jaar. Hier is kritisch gekeken naar de kosten die gemaakt worden omdat de subsidie op het hetzelfde niveau gebleven. De uitgangspositie is wel om dezelfde kwaliteit te leveren.
De algemene kosten zijn flink gestegen ten opzichte van voorgaand jaar als gevolg van het door de ALV goedgekeurde project transitiekosten.
Het resultaat is hoger dan begroot. Dit komt met name door de nagekomen afrekening van de opbrengsten voor zorgprestaties en het lager uitvallen van de personeelskosten als gevolg van de doorbelastingen.
Conclusie
De bedrijfsopbrengsten zijn fors toegenomen als gevolg van een nagekomen eindafrekening.
De gecontracteerde inkoopafspraken met het de Directie Forensische Zorg van de Dienst Justitiële Inrichtingen van het ministerie van Veiligheid en Justitie over 2015 zijn lager dan de vergelijkbare subsidies in het voorgaande jaar. De afspraken zijn gemaximeerd. Exodus heeft op dit moment meer capaciteit dan door DForZo wordt ingekocht. Exodus streeft naar vergroting van inkomsten uit andere bronnen, naar inkooprelaties met andere partners, naar andere, goedkopere, vormen van begeleiding en naar vergroting van efficiency.
Exodus Nederland heeft zonder projecten een positief resultaat behaald van 65.796 euro. Op de projecten is een negatief resultaat behaald van 21.755 euro. Deze beide projecten moesten uit eigen reserves worden gefinancierd.
De kosten zijn lager dan begroot. De organisatie moet landelijk bezuinigen door de maximering van de inkoopcontracten en de prijzen van het ministerie van Veiligheid en Justitie en het wegvallen of beperken van een aantal subsidies van gemeenten. De belangrijkste daling van de kosten wordt veroorzaakt door de personeelskosten, deze zijn lager uitgevallen als gevolg van doorbelastingen.
Jaarverslag 2016 Exodus Nederland
32
Ondanks de maximering van de financiering van het ministerie kiest Exodus toch voor handhaving van het aantal locaties en het aantal vrijwilligers. Dit om in alle regio’s van het land vertegenwoordigd te zijn en landelijk opvang te kunnen bieden aan (ex) gedetineerden. Exodus onderzoekt hiertoe alternatieve financieringsbronnen zoals het vergroten van het aantal donaties van particulieren en begunstigde worden van loterijen.
Ook 2016 zal naar verwachting in financieel opzicht een jaar vol uitdagingen worden.
