Deel 2 draaiboek COVID-19 wijkverpleging FelZo
Thuiszorg BV
Bron: VILANS
VOOR VERSPREIDING IN WIJKVERPLEGING
UITLEG WAARMEE (OUD)ZORGPROFESSIONALS BEVOEGD EN
BEKWAAM DE ZORG VOOR CLIËNTEN (VERDACHT VAN) BESMETTING MET HET CORNAVIRUS KUNNEN UITVOEREN OF ONDERSTEUNEN.
2020
Deel 2 draaiboek COVID-19 wijkverpleging 1
Inhoudsopgave
Inhoudsopgave ... 1
1. Introductie ... 2
2. Procedure inzet (oud)zorgprofessionals en ondersteuning ... 3
2.1 Inzet (oud-)zorgprofessionals ... 3
2.2 Gespreksleidraad voor combineren hulpvraag en hulpaanbod ... 4
2.3 Combineren vraag en aanbod ... 5
2.4 Randvoorwaarden, bekwaamheden en spoedprocedure per beroepsgroep ... 6
2.5 Checklist inventarisatie “Ben ik klaar voor de start?” ... 8
3. Scholing ... 9
3.1 Scholingsthema Kennis en handelen bij COVID-19 ...10
3.2 Scholingsthema: Hygiëne en veiligheid ...11
3.3 Scholingsthema: Voorbehouden en risicovolle handelingen ...12
4. Checklist na afloop scholing ...14
4.1 Checklist verpleegkundige/verzorgende bevoegd, maar nog niet bekwaam ...14
1. Introductie
Voor u ligt een draaiboek. Het is een weergave van de kennis en richtlijnen van dit moment. Omdat dagelijks extra informatie en kennis bekend wordt, zullen we dit pakket telkens aanpassen aan de dan geldende voorschriften en richtlijnen.
Er wordt momenteel hard gewerkt aan landelijke en regionale verbinding tussen de vraag om extra handen aan het bed en het aanbod van mensen die daarin wat kunnen betekenen. Onder andere hiervoor zijn regionale coördinatiepunten opgericht. Met de regionale netwerken (Regioplus) worden vraag en aanbod zo goed mogelijk aan elkaar verbonden.
Acute Zorgnetwerk Noord-Nederland www.acutezorgnetwerk.nl (050) 361 54 80 Netwerk Acute Zorg Noordwest www.netwerkacutezorgnoordwest.nl (020) 444 27 75
Acute zorgregio Oost www.acutezorgregiooost.nl (024) 361 07 22
Netwerk Acute Zorg regio Zwolle www.netwerkacutezorg.nl (038) 424 52 70 Traumazorgnetwerk Midden-Nederland www.traumazorgnetwerkmn.nl (088)755 96 21
Netwerk Acute Zorg West www.lumc.nl/org/nazw (071) 526 25 53
SpoedZorgNet AMC www.spoedzorgnet.nl (020) 566 32 85
Traumacentrum Zuidwest-Nederland www.traumacentrumzwn.nl (010) 703 50 34
Netwerk Acute Zorg Brabant www.nazb.nl (013) 221 23 32
Netwerk Acute Zorg Limburg www.nazl.nl (043) 387 63 89
Acute Zorg Euregio www.acutezorgeuregio.nl (053) 487 20 97
In deel 1 geven we gefaseerd weer wat organisaties die wijkverpleging aanbieden kunnen doen om zich goed voor te bereiden op de extra vraagstukken die ontstaan rond het nieuwe coronavirus. Ook de vervolgfasen van opschalen en isoleren komen daarin aan bod.
In dit deel - deel 2 - beschrijven we een procedure en het bijbehorende nood-scholingsmateriaal om (oud-)verpleegkundigen en verzorgenden zo snel mogelijk bevoegd en bekwaam te maken zodat zij mee kunnen werken aan veilige zorg en ondersteuning aan cliënten die verdacht worden van of besmet zijn met het coronavirus (COVID-19).
Vilans, 27 maart 2020
Deel 2 draaiboek COVID-19 wijkverpleging 3 Voor wie?
• Interne medewerkers die tijdelijk geen taak hebben of een andere taak krijgen (wijziging prioriteiten).
• (Oud-)zorgprofessionals via netwerk.
Hoe werkt het?
•
Voor vraag om extra inzet
of aanbod van hulp: mail flexpool (+telefoonnummer)• Match vraag en aanbod op basis van argumenten.
• Mensen blijven waar mogelijk in de eigen wijk/ regio of zo dicht mogelijk bij eigen vakgebied.
• 7.45 uur melden centrale balie, alwaar P&O
4 vragen
• Wat is je diploma?
• BIG-registratie?
• Wat zijn je bekwaamheden?
• Voor welke (verpleegtechnische) handelingen/werkzaamheden ben je bekwaam?
Benodigde bijscholing
• Elke dag training tussen 8:00-9:00 uur op basis van 5 vragen en de afdeling waar je ingezet wordt.
2. Procedure inzet (oud)zorgprofessionals en ondersteuning
2.1 Inzet (oud-)zorgprofessionals
Aandachtspunten:
• De persoon die zich aanmeldt heeft geen klachten die wijzen op besmetting met het coronavirus en woont niet in een huis met iemand die deze klachten heeft.
• De hulpvraag past bij de kennis en vaardigheden van de persoon die zich aanmeldt.
• Leer mensen die hulp bieden geen nieuwe dingen aan. Alleen kennis en vaardigheden opfrissen.
• Maak een verslagje van het eerste gesprek met de afspraken en leg een simpel dossier aan van de persoon die je gaat inzetten. Leg bijvoorbeeld vast welke van de meest
voorkomende verpleegtechnische handelingen in de wijk een verpleegkundige of verzorgende IG kan uitvoeren. Of voor welk kennistekort de persoon een instructie gaat volgen.
2.2 Gespreksleidraad voor combineren hulpvraag en hulpaanbod
Deze gespreksleidraad kunt u gebruiken om vast te stellen wie zich aanmeldt en wat de kennis en ervaring van deze persoon is. Gebruik de checklist ‘Ben ik klaar voor de start’ (zie 1.4) om te beoordelen welke extra kennis en vaardigheden de persoon die zich aanmeldt nodig heeft om hulp te kunnen bieden.
Wat regel je vooraf?
• Een contactpersoon die op de hoogte is van de zorgvraag en het personeelsaanbod binnen het team/de wijk/de regio en die:
o binnen het team/de wijk/de regio die de hulpvraag zo concreet mogelijk formuleert;
o de toewijzing van taken binnen het team/de wijk/de regio coördineert;
o ervoor zorgt dat de uitvoerder van de hulpvraag aan hem of haar terug rapporteert.
• Een emailadres of link waar de (oud-)zorgprofessionals en andere ondersteuners zich kunnen aanmelden.
• Iemand van de afdeling P&O weet wie er intern beschikbaar is om hulp te bieden.
Gesprekspunten (oud)verpleegkundige
• Welk vakdiploma heb je?
o Wat is de laatste functie die je hebt uitgeoefend als verpleegkundige?
o Wanneer was dat?
o Voor welke verpleegtechnische handelingen ben je bevoegd en bekwaam? Zie lijst met de meest voorkomende handelingen in dit team, op deze locatie, in dit verpleeghuis.
o
NB Onder voorwaarden mogen niet-
praktiserende verpleegkundigen
tijdelijk weer aan de slag. Dit geldt voor verpleegkundigen met een verlopen BIG registratie na 1 januari 2018 (website V&VN).o Wat betekent dit voor je inzetbaarheid nu?
• Voor hoeveel uur en hoe lang ben je inzetbaar?
• Moeten we nog ergens rekening mee houden?
Gesprekspunten verzorgende (3, 3 IG)
• Welk vakdiploma heb je?
o Wat is de laatste functie die je hebt uitgeoefend als verzorgende?
o Wanneer was dat?
o Hoe zag een dag in het werk wat je deed eruit? Wat deed je precies?
Deel 2 draaiboek COVID-19 wijkverpleging 5 o Voor welke verzorgende IG/verpleegtechnische handelingen ben je bevoegd en
bekwaam? Zie lijst met de meest voorkomende handelingen in dit team, op deze locatie, in dit verpleeghuis.
o Wat betekent dit voor je inzetbaarheid nu?
• Voor hoeveel uur en hoelang ben je inzetbaar?
• Moeten we nog ergens rekening mee houden?
2.3 Combineren vraag en aanbod
Vooraf
• De ... stelt vast of er een combinatie te maken is tussen een concrete vraag van een team/wijk/regio en het hulpaanbod.
• Bij twijfel of de combinatie mogelijk is dit voorleggen aan de contactpersoon van het team/de wijk/de regio die vraag en aanbod coördineert.
Gesprekspunten na combineren vraag en aanbod
• Denkt de hulpaanbieder aan de hulpvraag te kunnen voldoen?
• Checklist ‘Klaar voor de start’ (zie 1.4) laten invullen.
• Welke kennis en vaardigheden opfrissen?
• Maak afspraken over volgen en afronden van de scholingsmodules. Wanneer welke modules?
• Andere praktische zaken:
o Eventuele vergoeding.
o Dragen van werkkleding.
o Werktijden.
o Belangrijke afspraken binnen de organisatie, bijvoorbeeld hoe bewoners aan te spreken.
o Hoe zit de organisatie van team/de wijk/ de regio in elkaar, met wie krijg je te maken en wie is waarvoor verantwoordelijk?
o Belangrijke telefoonnummers, wat te doen in acute situaties, niet-reanimeren- verklaringen van bewoners, overdrachtsmomenten.
• … begeleidt de persoon die het team/de wijk waar zij gaat werken naar de contactpersoon van dat team/die wijk.
Verpleegkundige
Randvoorwaarden/praktische zaken
• Overzicht contactperso(o)n(en) per team/wijk
• Afspraken uit te voeren werkzaamheden
• Uitleg (gebruik) beschikbare materialen
• Zakkaartjes met ‘specifiek handig voor deze wijk/ dit team’
Spoedprocedure P&O
• Gezondheidsscreening
• Kleding
• Badge (met kaartje met noodnummers)
• IPad/mobiel/ koppeling ECD
• Kopie paspoort
Bekwaamheden
• Kennis ziektebeeld COVID-19 en weten hoe te handelen
• Herkennen specifieke symptomen besmetting bij ouderen
• Hygiënisch en veilig handelen vanwege (verdenking van) besmetting, zowel voor cliënt(en) als voor zichzelf als omgeving en materialen
• Toepassing gebruik beschermende kleding
• Toepassing isolatie cliënten thuis
• Verpleegtechnische handelingen indien bevoegd en bekwaam
• Kunnen beoordelen wanneer collega verpleegkundige of arts in te schakelen
• SBAR-methodiek
Voorbeeld
Van origine verpleegkundigen uit de eigen organisatie of bekenden uit netwerk met/zonder BIG- registratie kunnen helpen in de zorg voor cliënten
2.4 Randvoorwaarden, bekwaamheden en spoedprocedure per beroepsgroep
Deel 2 draaiboek COVID-19 wijkverpleging 7 Randvoorwaarden/ praktische zaken
• Overzicht contactperso(o)n(en) per team/wijk
• Afspraken uit te voeren werkzaamheden
• Uitleg (gebruik) beschikbare materialen
• Zakkaartjes met ‘specifiek handig voor deze wijk/ dit team’
Spoedprocedure P&O
• Gezondheidsscreening
• Kleding
• Badge (met kaartje met noodnummers
• IPad/mobiel/ koppeling ECD
• Kopie paspoort
Bekwaamheden
• Herkennen specifieke symptomen besmetting bij ouderen
• Hygiënisch en veilig handelen vanwege (verdenking van) besmetting, zowel voor cliënt(en) als voor zichzelf als omgeving en materialen
• Toepassing gebruik beschermende kleding
• Toepassing isolatie van cliënten thuis
• Verzorgenden IG: verpleegtechnische handelingen indien bevoegd en bekwaam
• Kunnen beoordelen wanneer verpleegkundige in te schakelen
• SBAR-methodiek
Voorbeeld
Verzorgenden helpen in basiszorg
Verzorgenden
2.5 Checklist inventarisatie “Ben ik klaar voor de start?”
Checklist om inzicht te krijgen in wat nodig is om nieuwe medewerkers zo snel mogelijk bevoegd en bekwaam te krijgen op verschillende thema’s. Bij ieder thema worden de benodigde vaardigheden weergegeven. Als het kennisniveau voldoende is kan dat onderdeel afgevinkt worden.
Nadat je de checklist hebt doorlopen meld je je bij FelZo Thuiszorg aan om essentiële kennis en vaardigheden op te frissen zodat je veilig aan het werk kunt.
Basischecklist
Kennis en handelen COVID-19
Ik heb voldoende basiskennis over COVID-19 om mijn functie uit te voeren en ik weet waar ik actuele informatie terug kan vinden.
Ik weet vanuit mijn functie hoe ik moet handelen wanneer een cliënt (acuut) zieker wordt.
Hygiëne & veilige zorg
Ik hanteer de algemene en corona-specifieke hygiëne- richtlijnen.
(trefwoorden: handhygiëne/persoonlijke bescherming/kledingvoorschrift/isolatie)
Ik ben mij bewust van de aanwezige veiligheidsrisico’s en weet hoe te handelen bij nood
(trefwoorden: wat bij nood?)
Communicatie
Ik ken de afspraken over hoe wij in deze organisatie/deze wijk elkaar informeren en hoe we overleggen en samenwerken.
Ik weet hoe het ECD werkt, ik weet hoe ik hulp kan regelen in de wijk en binnen het wijkteam.
Voorbehouden &
risicovolle handelingen
Ik weet welke werkzaamheden ik wel en niet mag doen en kan deze op een veilige en verantwoorde manier uitvoeren.
Alleen voor (oud)verpleegkundigen en verzorgenden IG:
Ik ben bekwaam om de (verpleeg)technische handelingen veilig uit te voeren
Rol en inzet
Ik heb een duidelijk aanspreekpunt binnen de organisatie bij wie ik terecht kan voor hulp.
Ik weet wat er van mij wordt verwacht.
Vilans heeft tijdelijk alle Vilans KICK-protocollen voor iedereen gratis toegankelijk gemaakt. Zo kan iedereen die wil helpen in de zorg tijdens de coronacrisis makkelijk werkinstructies nalezen en zijn of haar zorgkennis opfrissen.
NAAR HET KICK-PORTAAL
Gebruikersnaam: KICK-protocollen Wachtwoord: SamentegenCorona
3. Scholing
In dit nood-scholingspakket gaat het vooral om herkennen, verzorgen en beoordelen van COVID-19 patiënten. Dit pakket is niet gericht op het uitvoeren van de 'gewone zorg', zoals ADL of omgaan met mensen met dementie. We verwachten dat organisaties daar zelf scholingsmaterialen voor hebben.
Drie thema’s
Deze nood-scholing is opgedeeld in drie thema’s:
1. Kennis en handelen bij COVID-19 2. Hygiëne en veiligheid
3. Voorbehouden en risicovolle handelingen
Per onderdeel geven we de leerdoelen, mogelijke leervormen, een logische trainer of opleider, betrouwbare kennisbronnen en minimale randvoorwaarden. Voeg bij de leervormen hyperlinks naar eigen actuele protocollen toe. De ervaring leert dat veel zorgprofessionals daar behoefte aan hebben.
N.B.: Instructies voor het gebruik van ECD wordt hier niet verder uitgewerkt. Maak hier binnen de eigen organisatie een beleid in:
• Maak duidelijke afspraken wie bekwaam moet zijn in het gebruik van ECD. Om dit zo efficiënt mogelijk aan te leren adviseren we om een kort protocol over het gebruik toe te voegen aan de scholing. Maak gebruik van bestaande e-learnings indien mogelijk.
• Wanneer gewerkt wordt met een classificatiesysteem, zorg dan dat hiervoor een snelle training voor beschikbaar is (enkel een knoppentraining volstaat niet).
3.1 Scholingsthema Kennis en handelen bij COVID-19
Doelgroep, leerdoelen en leervormen
Doelgroep Leerdoel Leervorm
Iedereen Herkent symptomen • Bekijk de algemene informatie COVID-19 op de website van het RIVM.
• Neem de richtlijnen met informatie voor zorgprofessionals door:
o LCI/RIVM richtlijn COVID-19;
o NHG dossier COVID-19.
• Volg de gratis e-learning Covid-19- coronavirus Zorgleren voor professionals werkzaam in de verpleging, verzorging, thuiszorg en in de huisartsenpraktijk (duur 20 minuten).
(verpleegkundigen en van besmetting COVID- verzorgenden) die 19 bij ouderen.
contact heeft met cliënten die (mogelijk) besmet zijn en/of geïsoleerd thuis verpleegd worden.
Herkent verergering van Raadpleeg bij FelZo Thuiszorg welke ziekte/symptomen bij signaleringsmethoden worden gebruikt bij ouderen en weet beoordeling van een (acuut) zieke cliënt (bijv.
wanneer collega of arts SBAR, EWS). Maak duidelijke afspraken wie erbij te halen. welke verantwoordelijkheden heeft, welke
vaardigheden je moet kunnen beheersen en hoe je deze op niveau krijgt.
Weet wat te doen Neem de richtlijnen door met informatie voor wanneer hij of zij zelf
contact heeft gehad met cliënt met COVID-
zorgprofessionals:
• LCI/RIVM richtlijn COVID-19;
• NHG-dossier COVID-19.
19.
Kent specifieke Zie thema 2.2 ‘Hygiëne en veiligheid’.
besmettingsroutes van het virus en weet beschermingsmaatregel en te nemen.
Kent afspraken binnen
de organisatie. Maak duidelijke afspraken met elkaar in het team/in de wijk hoe je handelt wanneer je een cliënt verdenkt van besmetting.
Trainer/begeleider:
• Opleider/ kwaliteitsverpleegkundige/mogelijk docenten van ROC of Hbo-v in de regio.
Betrouwbare kennisbronnen op dit onderdeel:
• Website RIVM: basisinformatie over het coronavirus
• Website Zorg voor Beter: thema corona in de thuiszorg
• Website Zorg voor Beter: thema corona
• Website V&VN: thema corona
• Website Actiz: dossier coronavirus voor zorgorganisaties
Deel 2 draaiboek COVID-19 wijkverpleging 11 Randvoorwaarden:
o Toegang tot scholingsmateriaal/kennisbronnen.
o Afspraken maken binnen de organisatie; hoe handelen we bij verdenking op besmetting?
3.2 Scholingsthema: Hygiëne en veiligheid
Doelgroep, leerdoelen en leervormen
Doelgroep Leerdoel Leervorm
Iedereen
(verpleegkundigen en verzorgenden) die contact heeft met cliënten die (mogelijk) besmet zijn en/of
geïsoleerd thuis verpleegd worden.
Past handhygiëne op juiste moment en juiste wijze toe.
Bekijk:
• Video Vilans: Handen wassen en Handen desinfectie
• Free-learning: E-learning handhygiëne in de thuiszorg
Past kledingvoorschrift toe. Raadpleeg de kledingvoorschriften van de eigen zorgorganisatie.
Weet hoe de besmetting van corona verloopt en hoe dit voorkomen kan worden (Hoest en niest in elleboog, gebruikt papieren
zakdoek/tissue).
Bekijk de video’s:
• RIVM: Hoe kun je besmet raken?
• Video RIVM: Welke maatregelen moet je nemen?
Bekijk de Informatiekaarten preventie corona van Zorg voor Beter
Kan aanvullende persoonlijke
beschermingsmiddelen op de juiste manier gebruiken.
• Wanneer moet je dit toepassen (RIVM):
Uitgangspunten persoonlijke beschermingsmiddelen buiten het ziekenhuis.
• Bekijk op de website Zorg voor beter:
o welke beschermingsmaterialen te gebruiken en hoe;
o de instructievideo voor de juiste volgorde van persoonlijke beschermingsmiddelen Vilans (Let op! In dit filmpje wordt de beschermende bril niet getoond, ook deze is cruciaal!).
• Bekijk bij NHG:
o praktijkkaart aan- en uittrekken van persoonlijke beschermingsmiddelen
o
omkleedprocedure aan- en uittrekkenpersoonlijke beschermingsmiddelen Weten hoe om te gaan met
isolatie. • Raadpleeg het Protocol isolatie bij COVID- 19 in de VVT van Publiek ZIPnet of gebruik het protocol coronavirus in de thuiszorg.
• Bekijk de Isolatiekaarten van Publiek ZIPnet
.
• Bekijk tips: dementie en isolatie op Zorg voor beter.
Weten hoe om te gaan met bezoek bij kwetsbare personen.
Advies om bezoek aan kwetsbare personen te beperken.
Weten hoe te handelen in
een noodsituatie. Raadpleeg interne protocollen over hoe te handelen bij nood.
Trainer/begeleider:
• Opleider/ kwaliteitsverpleegkundige/mogelijk docenten van ROC of hbo-v in de regio.
Betrouwbare kennisbron op dit onderdeel:
• Website RIVM: basisinformatie over het coronavirus
• Website Zorg voor Beter: thema corona in de thuiszorg
• Website V&VN: thema corona
• Website Actiz: dossier coronavirus voor zorgorganisaties
• Vilans KICK-protocollen: Volgorde aantrekken persoonlijke beschermingsmiddelen
• Leerplein, intranet en protocollen eigen organisatie (Hygiëne en veiligheid) Randvoorwaarden:
• Lokaal waar in twee groepen kan worden geoefend met beschermingsmiddelen aan- en uitdoen, handen wassen en desinfecteren materialen gebruiken. Inventariseer
mogelijkheden bij ROC’s/ hogescholen
• Hand-outs met de belangrijkste instructies voor hygiënisch en veilig handelen.
• Beschermingsmiddelen om mee te oefenen (overschort, mond-neusmasker, spatbril, handschoenen, zeep, desinfectans, UV-lamp).
3.3 Scholingsthema: Voorbehouden en risicovolle handelingen
Doelgroep, leerdoelen en leervormen
Doelgroep Leerdoel Leervorm
Verpleegkundigen en verzorgenden IG die contact hebben met bewoners die (mogelijk) besmet zijn en geïsoleerd verpleegd worden.
Kent verschil tussen bevoegdheid en bekwaam zijn om een
verpleegtechnische handeling uit te voeren.
Lees: Verschil bekwaam en bevoegd op
‘Zorg voor Beter’.
Kan de meest voorkomende voorbehouden en risicovolle handelingen (verpleegtechnische handelingen) veilig en
verantwoord uitvoeren.
• Raadpleeg <interne protocollen>
van de organisatie.
• Raadpleeg protocollen
verpleegtechnische handelingen op het Vilans KICK-portaal. Dit portaal is vrij toegankelijk tijdens de coronacrisis.
• Bekijk video’s in de online videotheek van Zorg voor Beter voor onderwijs met een
verzameling van meer dan 300 video's over de zorg.
Deel 2 draaiboek COVID-19 wijkverpleging 13
• Volg e-learnings van de zorgorganisatie of op Free- learning.
• Oefen technische handelingen.
Trainer/begeleider:
• Praktijk opleider/kwaliteitsverpleegkundige.
• Mogelijk docenten van ROC of hbo-v in de regio.
• Online via e-learning.
Betrouwbare kennisbronnen op dit onderdeel:
• Bijlage 3. Lijst met voorbehouden en risicovolle handeling in Herziene handleiding voorbehouden handelingen in de (wijk)verpleging en verzorging – 2019.
• Portaal Vilans Kick protocollen.
• Leerplein of intranet eigen organisatie.
Randvoorwaarden:
• Skills lokaal of oefenmaterialen.
• Scenario’s om te oefenen.
4. Checklist na afloop scholing
4.1 Checklist verpleegkundige/verzorgende bevoegd, maar nog niet bekwaam
Naam: ……….
Personeelsnummer: ……….
E-mail (werk en/of privé): ………
Huidige werkplek: ……….
Voorlopig geplande rol en afdeling: ………
Kennis en handelen COVID-19
Ik heb voldoende basiskennis over COVID-19 om mijn functie uit te voeren en weet waar ik actuele informatie terug kan vinden.
Ik weet vanuit mijn functie hoe ik moet handelen wanneer een cliënt (acuut) zieker wordt (signalering, wanneer collega/arts erbij halen)
.
Hygiëne & veilige zorg
Ik hanteer de algemene en corona-specifieke hygiëne-richtlijnen (trefwoorden: handhygiëne/persoonlijke
bescherming/kledingvoorschrift/isolatie.
Ik ben mij bewust van de aanwezige veiligheidsrisico’s en weet hoe te handelen bij nood.
(trefwoorden: vluchtroute/wat bij nood?)
Communicatie
Ik ken de afspraken over hoe wij in deze organisatie/ wijk elkaar informeren en hoe we overleggen en samenwerken.
Ik weet hoe ik hulp kan regelen (in acute situaties).
Voorbehouden &
risicovolle handelingen
Ik weet welke werkzaamheden ik wel en niet mag doen en kan deze op een veilige en verantwoorde manier uitvoeren.
Voor (oud)verpleegkundigen en verzorgenden IG: ik ben
bekwaam om de volgende (verpleeg)technisch handelingen veilig uit te voeren:
o ……….
o ……….
o ……….
o ……….
Ik heb een duidelijk aanspreekpunt binnen de organisatie bij wie ik terecht kan voor hulp.
Deel 2 draaiboek COVID-19 wijkverpleging 15 Wanneer van toepassing bij functie :
Ik ben bekwaam voor gebruik van het ECD.
Inclusief toediening medicatie.
• Heb je alle onderwerpen doorlopen? Ga dan terug naar het aanmeldpunt FelZo Thuiszorg.
• Je wordt definitief als……… ingezet op de volgende afdeling: ………
Deel 1: Draaiboek wijkverpleging Covid-19 – Felzo Thuiszorg BV
VOOR VERSPREIDING IN WIJKVERPLEGING
UITLEG WAARMEE (OUD)ZORGPROFESSIONALS BEVOEGD EN BEKWAAM DE ZORG VOOR CLIENTEN (VERDACHT VAN) BESMETTING MET HET CORNAVIRUS KUNNEN UITVOEREN OF ONDERSTEUNEN.
1
Deel 1: Draaiboek wijkverpleging COVID-19
Inhoudsopgave
Inhoudsopgave ... 1
1. Introductie ... 2
2. Draaiboek ... 3
3. Opschalingsfases bij besmetting ... 3
3.1 Uitwerking belangrijkste aandachtspunten per fase ... 4
Fase groen ... 4
1. Een centraal crisisteam formeren ... 4
2. Actief monitoren mogelijke verdenkingen COVID -19 bij cliënten of personeel ... 5
3. Actief monitoren ontwikkelingen in de regio ... 6
4. Opbouwen netwerk met GGD/GHOR/ (huis)artsen in de regio ... 6
5. Gevolgen geen of minder bezoek voor cliënten en personeel ... 6
6. Zorg voor afspraken rond communicatie ... 6
Fase oranje ... 7
1. Enkel hoogst noodzakelijke zorg wordt opgestart/afschalen huidige zorg ... 7
2. Breng kritieke processen in beeld met de nodige maatregelen ... 8
3. Monitoren stand van zaken besmetting in een team/wijk/regio... 8
4. Personeelsbeleid ... 9
5. Hygiënemaatregelen en schoonmaken ...11
Fase rood ...11
1. Introductie
Voor u ligt een kort draaiboek
In dit deel - deel 1 - geven we gefaseerd weer wat organisaties in de wijkverpleging kunnen doen om zich goed voor te bereiden op de extra vraagstukken die ontstaan rond het nieuwe coronavirus. Ook de vervolgfasen van opschalen en isoleren komen daarin aan bod.
In deel 2 beschrijven we een procedure voor het snel aannemen en (bij)scholen van nieuwe medewerkers en een overzicht van nood-scholingsmateriaal.
De groep ‘COVID-19 extra handen aan het bed’ is gestart uit solidariteit met de zorg. We zoeken steeds verbinding met relevante partners.
3
Deel 1: Draaiboek wijkverpleging COVID-19
2. Draaiboek
Doel van het draaiboek is om als organisatie snel en adequaat te kunnen reageren indien er sprake is van een verdenking van of een bewezen besmetting van een cliënt in een team /de wijk of regio. Dit draaiboek geeft handvatten die aanvullend kunnen zijn op het draaiboek die elke organisatie maar elke organisatie of wijkteam mogelijk zelf al hanteert.
De volgende problemen zijn binnen de wijkverpleging te verwachten:
• Meer cliënten met (verdenking) van besmetting met nieuw coronavirus
• Met kleine teams werken waardoor we personeelstekort hebben
• Verpleegkundigen inhuren
• Meer cliënten met complicaties van COVID-19
• Uitval van personeel waardoor continuïteit van zorg niet meer te garanderen is.
• Verhoogd gebruik van materialen zoals persoonlijke bescherming middelen (PBM) bij schaarste op de markt
• Tekort aan apparatuur zoals O2 hulpmiddelen en pijnpompen
Dit betekent dat de doelen van het draaiboek zijn:
1.
Preventiebeleid tegen COVID-19
2.
Waarborgen continuïteit zorg en veiligheid cliënten
3.Waarborgen continuïteit en beschikbaarheid personeel
4.Waarborgen van vitale bedrijfsprocessen (PBM, apparatuur)
3. Opschalingsfases bij besmetting
Wij hebben een covid crisisteam van vepleegkundige opgesteld als FelZo Thuiszorg en die verpleegkundigen hebben materiaal in hun auto liggen. Ook ligt er bij de cliënten allemaal een covid nood- uitbraak pakket klaar met alle BPM middelen, die je dan nodig zult hebben. De verpleegkundige mag enkel de speciale “covid route” draaien in de wijk en is dan ook nergens anders werkzaam. Wij zorgen voor goede ondersteuning van de verpleegkundige en bestellen 1 auto beschikbaar. Een luxe comfort auto. Ook zorgen wij ervoor dat verzorgende en verpleegkundige met een psycholoog in gesprek kunnen om het covid gebeuren te bespreken. Denk hierbij aan, dat ze zichzelf moeten afsluiten van de wereld, dat ze patiënten zien overlijden etc.
Het is voor een ieder van groot belang om niet te wachten met opschaling. Het is verstandig om nu maatregelen te treffen om voorbereid te zijn. Ook kan men mogelijk al extra personeel tijdig inzetten en inwerken zodat onrust en paniek kan worden voorkomen.
Fase Situatie Actieplan
Groen Balans tussen
aantal personeel en cliëntenuren.
• Voorbereidingen treffen op mogelijk opschalen
• Instellen crisisteam
• Actief monitoren mogelijke verdenkingen COVID 19 in de regio/wijk bij cliënten of personeel
• Actief monitoren ontwikkelingen in de regio
• Netwerk met GGD/GHOR/Huisartsen
• Communicatie
Oranje Er is minder
personeel
beschikbaar en er zijn meer cliënten die geïsoleerd
• Crisisteam in volle actie
• Enkel hoogst noodzakelijke nieuwe zorg wordt opgestart
• Afschalen huidige zorg
• Kritieke processen in beeld brengen
5
Deel 1: Draaiboek wijkverpleging COVID-19
worden/in thuis- quarantaine moeten.
• Monitoren stand van zaken besmetting cliënten en personeel
• Personeelsbeleid
• Hygiëne en schoonmaak
Zie ook het dossier coronavirus voor zorgorganisaties van ActiZ.
Rood Capaciteit is niet voldoende in de regio
• Afschalen van zorg. Door zorg af te schalen, kan de strikt noodzakelijke zorg gecontinueerd worden (d.w.z.: de klant loopt schade op indien deze zorg niet door zou gaan) met minder medewerkers.
• Andere noodmaatregelen afhankelijk van situatie in de regio
Tip: Gebruik voor handvatten rond werkwijzen en verpleegtechnische handelingen de Vilans KICK- protocollen. Vilans heeft ze vrij toegankelijk gemaakt zodat iedereen die wil helpen gemakkelijk werkinstructies kan nalezen of zijn of haar kennis kan ophalen. Deze protocollen worden voortdurend actueel gehouden.
Naar het KICK-Portaal
Gebruikersnaam: KICK-protocollen Wachtwoord: SamentegenCorona
3.1 Uitwerking belangrijkste aandachtspunten per fase
Fase groen
Fase Situatie Actieplan
Groen Balans tussen
aantal personeel en bewoners
• Voorbereidingen treffen op mogelijk opschalen
• Instellen crisisteam
• Actief monitoren mogelijke verdenkingen COVID -19 bij cliënten of personeel
• Actief monitoren ontwikkelingen in de regio
• Netwerk met GGD/GHOR/ huisartsen
• Gevolgen geen/minder bezoek cliënten en personeel
• Communicatie
1. Een centraal crisisteam formeren
Het crisisteam van (zorgorganisatie) bestaat uit:
Functie Naam Telefoon Opmerkingen
Bestuurder Felicia 06-15145051 Stuurt aan en
ondersteunt
verpleegkundige Laura 06-17236779
Teamleider zorg Danielle 06-49084807
Kwaliteitsverpleegkundige/
Verpleegkundig specialist Esther 06-34270899
Arts (indien mogelijk) 026-3899696
Communicatiemedewerker GGD
0800-1351 Testen algemeen Contactpersoon extern van
GGD/GHOR/…
0800-1202 sneltest
De bestuurder is deel van het crisisteam om snel besluiten te kunnen nemen.
2. Actief monitoren mogelijke verdenkingen COVID -19 bij cliënten of personeel
De evv-er van de cliënten houdt dit wekelijks in de gaten en saturatiemetingen worden uitgevoerd, Bij binnenkomst word te tempratuur van de medewerker als de cliënt gemeten. Dit gebeurt door iedere zorgverlener
Personeel:
• De algemene maatregelen rond ziekmelden van het RIVM zijn leidend. Op dit moment:
iedereen blijft binnen bij verkoudheid EN/OF hoesten EN een temperatuur van 38 graden Uitgangspunten inzetten en testen zorgmedewerkers.
• Houd het eigen personeel goed in de gaten, vraag ook naar besmetting in de privé- omgeving ter voorkoming en inschatting uitval personeel.
Bij verdenking op COVID-19 blijf je 10 dagen in quarantaine en neem je een test.
Als de klachten 72 uur weg zijn mag je weer aan het werk. De zzp-ers zijn zelf verantwoordelijk iedereen dit te melden met wie ze in aanraking zijn geweest. De bestuurder informeert de cliënten. In hun agenda staat welke medewerker er langs komt iedere dag
Cliënten:
• Bij verdenking op besmetting: contact huisarts en verzoek tot testen. Huisarts bepaald noodzaak hiervoor.
• Contactonderzoek voor deze cliënt met behulp van de GGD (of volgens eigen beleid).
• Zorg voor een draaiboekje/ mapje met informatiemateriaal en een overzicht met afspraken voor de betreffende wijk of regio in begrijpelijke taal.
• Bij verdenking op besmetting dagelijks temperatuur op laten nemen en doorgeven aan degene die dit monitort (denk aan mogelijkheden gebruik data vanuit het ECD).
7
Deel 1: Draaiboek wijkverpleging COVID-19
3. Actief monitoren ontwikkelingen in de regio
Houd de berichtgeving rond de verspreiding van het virus op de landelijke overzichtskaart van het RIVM elke dag bij. Check hoe dichtbij er besmettingen zijn, hoeveel en welke maatregelen de GGD adviseert in uw regio. Bereid u voor op maatregelen rond een eerste besmetting.
4. Opbouwen netwerk met GGD/GHOR/ (huis)artsen in de regio
Weet wie u moet bellen, overleg wie van het crisisteam deze taak op zich neemt. De bestuurder heeft vaak een netwerk dat snel te benaderen is.
5. Gevolgen geen of minder bezoek voor cliënten en personeel
Op dit moment geldt het advies om naast het eigen gezin/huishouden het bezoek thuis te beperken tot 3 personen en een minimale afstand van 1,5 meter te hanteren. Daarnaast is het advies om bezoek aan kwetsbare personen te beperken.
Personeel wordt extra zwaar belast. Het crisisteam moet mee-beoordelen wat wel of niet noodzakelijk is om zorg te kunnen blijven bieden. Als collega’s uitvallen door ziekte is de kans op overbelasting groot. Voldoende rustmomenten zijn dus belangrijk.
6. Zorg voor afspraken rond communicatie
Tips:
• Intern nood nummer: 06-15145051
•
Vragen van familie: 06-15145051
. Of Nationaal zorgnummer voor cliënten, familieleden en mantelzorgers, kijk daarvoor opwww.nationalezorgnummer.nl.
• De hulp- en meldlijn van MIND Landelijk Platform Psychische Gezondheidszorg en Patiëntenfederatie Nederland staat klaar voor alle vragen over het nieuwe coronavirus voor cliënten, familieleden, mantelzorgers en naasten. Van maandag tot en met donderdag te bereiken tussen 09.00 – 13.00 uur via 0900 - 23 56 780.
• Voor het structureel opzetten van communicatie is een stappenplan handig, zoals bijvoorbeeld deze van SterkWerk
.
Fase oranje
Fase Situatie Actieplan
Oranje Er is minder
personeel
beschikbaar en er zijn meer cliënten die geïsoleerd worden/in thuis- quarantaine moeten
• Crisisteam in volle actie
• Enkel hoogst noodzakelijke nieuwe zorg wordt opgestart en afschalen huidige zorg
• Kritieke processen in beeld brengen
• Monitoren stand van zaken besmetting cliënten en personeel
• Personeelsbeleid
• Hygiëne en schoonmaak
Zie ook het dossier coronavirus voor zorgorganisaties op de website van ActiZ.
1. Enkel hoogst noodzakelijke zorg wordt opgestart/afschalen huidige zorg
Stem regionaal en intern af welke zorg noodzakelijkerwijs moet worden geboden en overleg met ziekenhuizen.
Teams en backoffice/zorgcentrale hanteren strikter aannamebeleid. Bijvoorbeeld: vereisen dat cliënten die uit het ziekenhuis komen, uitbehandeld zijn, maar nog niet geheel corona vrij, ADL zelfstandig moeten zijn voordat de wijkverpleging hen in zorg neemt.
Wijkteams en managers beoordelen in opdracht van het crisisteam welke huidige zorg afgebouwd kan worden en stemmen dit af met cliënten en familie/mantelzorgers. Vanwege beperking van zorgcontacten: overweeg of zorg achter de deur nodig is, of dat een andere vorm van contact mogelijk is zoals (beeld) bellen.
De huidige beperkende maatregelen hebben heel veel impact op cliënten van de wijkverpleging, maar ook op het personeel. Afleiding is moeilijker als mensen geïsoleerd of in thuisquarantaine zijn, eenzaamheid kan optreden. Personeel en cliënten krijgen te maken met veel onzekerheden: Welke cliënten komen zonder zorg te zitten? Wie neemt eventuele taken over die zieke mantelzorgers deden? Hoe groot is de kans dat medewerkers binnen de wijk bijdrage aan het verspreiden van het nieuwe coronavirus of zelf ziek wordt? Kunnen medewerkers wel aan het werk blijven wanneer zorg afgeschaald wordt en welke taken kunnen zij dan uitvoeren?
Cliënten missen de vertrouwde contactpersonen en diverse dagelijkse activiteiten. Er wordt in veel regio’s en binnen organisaties hard gewerkt aan alternatieven zoals telefonisch contact met familie, beeldbellen en zorg op afstand. Met name voor cliënten met cognitieve problemen en/of een verstandelijke beperking is het ingewikkeld te begrijpen wat er allemaal gebeurt. Er wordt momenteel gewerkt aan een groep deskundigen die hier advies over kan geven.
In de terminale fase is de impact van de maatregelen groot. Stem goed af met alle betrokkenen wie op welk moment de cliënt bezoekt en welke beschermende maatregelen van toepassing zijn. Meer informatie is te vinden op www.palliaweb.nl/corona.
9
Deel 1: Draaiboek wijkverpleging COVID-19
2. Breng kritieke processen in beeld met de nodige maatregelen.
Het crisisteam moet zicht te hebben op de kritieke processen om maatregelen te kunnen treffen die de weerbaarheid van de organisatie versterkt of stabiel houdt. Een voorbeeld:
Kritieke (ondersteunende) processen en/of te prioriteren producten of diensten
Voorbeelden weerbaarheidsmaatregelen
Directe zorgverlening aan
cliënten • Inventarisatie maken van extra handen in de zorg door inzet ondersteunende diensten en mensen die niet voor
zorgorganisatie werkzaam zijn maar wel hulp aanbieden.
• Flexibel omgaan met bevoegdheden bijvoorbeeld m.b.t.
medicatie aanreiken (in overleg met RVB/IGJ).
• Met minimale bezetting uitsluitend zorg bieden met kerntaken, bijtaken blijven liggen. Overzicht
hoofdtaken/bijtaken.
• Medewerkers terugroepen van vrije dagen en intrekken van verlofdagen.
• Bijscholing rond corona basisvaardigheden organiseren.
Zorg voor aanvullend
personeel bij veel uitval • Inventariseren wie tijdelijk meer uren kan werken, werven (oud) zorgverleners en
ondersteuning via organisatie website/ netwerk.
• Screening aanmeldingen en scholen geschikte kandidaten (zie procedure H.2)
Planning • Bij uitval planner back-up.
Beschikking over persoonlijk
beschermingsmiddelen • Centraal beheer+ aangemeld bij regionaal beheer.
Zorg voor
schoonmaak/hygiëne • Instrueren en inzetten hulp van ondersteunende diensten en/of mensen van buiten die hulp hebben aangeboden.
Telefonische bereikbaarheid
Zorgorganisatie • 06-15145051
Familie • Zorg voor contactmogelijkheden en bereikbaarheid.
Bron: locatie ’t Heem
3. Monitoren stand van zaken besmetting in een team/wijk/regio
Alle clienten zijn getest en er zijn covid vragenlijsten uitgezet onder documenten. FelZo BV is nog vrij van covid.
Om de verspreiding binnen de wijkverpleging te minimaliseren, kunnen wijkteams en organisaties denken aan de volgende maatregelen:
• Cliënten met COVID-19 worden door zo min mogelijk verschillende zorgverleners geholpen
.
• Cliënten met COVID-19 worden als laatste op een route geholpen
.
• Indien meerdere cliënten met COVID-19 in 1 team of 1 wijk, dan aparte route maken met deze cliënten.
Tip van Surplus: regel met de afdeling ICT dat er dagelijks een overzicht wordt gemaakt van de temperatuurgegevens van cliënten waar mogelijk besmetting is op basis van het ECD. Degene van het
crisisteam die verantwoordelijk is voor het monitoren of de leidinggevende van de betrokken teams beoordeelt dagelijks het overzicht en schakelt bij twijfel of bij signalen de arts in om mee te kijken.
Monitoren temperatuur bewoners
Registreren in het ECD
Monitoren personeel (voorbeeld)
4. Personeelsbeleid
Op het gebied van personeelsbeleid worden de adviezen de GGD en RIVM opgevolgd:
• Indien een medewerker koorts (38 graden Celsius) en verkoudheids- en/of hoestklachten heeft, dient hij/zij direct naar huis te gaan.
• Indien een medewerker ziekteverschijnselen vertoont en in een risicogebied is geweest en/of contact heeft gehad met een corona-patiënt dient hij/zij de leidinggevende in te lichten, niet naar het werk te komen en direct telefonisch de huisarts te contacteren.
11
Deel 1: Draaiboek wijkverpleging COVID-19
• Indien een medewerker voor zieken of naasten moet zorgen, wijs dan op de bijzondere verlofvormen (zorgverlof/calamiteitenverlof).
• Werktijdverkorting is mogelijk voor bedrijven die vanwege het coronavirus tijdelijk minder werk hebben. Zij komen hiervoor in aanmerking indien zij de komende 2-24 weken minstens 20% minder werk verwachten te hebben. Er zijn m
ogelijk
medewerkers die nu minimaal werk hebben, omdat veel processen stil vallen. Zij kunnen
worden ingezet om (rand voorwaardelijke) primaire proces te ondersteunen of kunnen elders binnen de organisatie te werk gesteld worden.• Indien nodig worden medewerkers ingezet op vrije dagen en wordt vakantieverlof ingetrokken.
Psychische en sociale gevolgen
Het is van belang om het huidige personeel in te lichten en te beschermen vanwege de impact van de crisis en de verhoging van de werkdruk. We laten hieronder de poster van het Rode Kruis zien als voorbeeld om hierover in gesprek te gaan. Ook binnen de GGZ zijn er tips en brochures ontwikkeld.
Ook het leger geeft zinvolle informatie over hoe personeel bij langdurende crisissituatie fit en gezond blijft en hoe het management daarvoor kan zorgen
5. Hygiënemaatregelen en schoonmaken
Het virus kan kortdurend overleven buiten het lichaam, bijvoorbeeld op voorwerpen. In deze periode kan het (ook via de handen) worden overgedragen (RIVM). Daarom worden op de volgende maatregelen getroffen:
• Dagelijks meerdere keren schoonmaken met reguliere schoonmaakmiddelen:
o Toetsenborden, computermuizen, telefoons, iPads.
o Cliënten zijn in de thuissituatie zelf verantwoordelijk voor de schoonmaak.
Informatiebrieven met leefregels en hygiënemaatregelen zijn voor verschillende situaties beschikbaar.
o Zorg voor een goede ventilatie. Het coronavirus kan niet verspreid worden via
airconditioning, aangezien de druppels slechts twee meter kunnen overbruggen en te zwaar zijn om door de airconditioning opgezogen te kunnen worden.
• Gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen:
o Uitgangspunten BPM buiten ziekenhuis.
Fase rood
Fase Situatie Actieplan
Rood Capaciteit is niet voldoende in de regio
• Afschalen van zorg. Door zorg af te schalen, kan de strikt noodzakelijke zorg gecontinueerd worden (d.w.z.: de klant loopt schade op indien deze zorg niet door zou gaan) met minder capaciteit aan medewerkers.
• Andere noodmaatregelen afhankelijk van situatie in de regio.
De eerste acties rond het inrichten van speciale hotelfaciliteiten voor mensen met COVID-19 worden vanaf 25 maart 2020 ondernomen.
Over deze fase is verder nog weinig informatie beschikbaar. Zodra hier meer over bekend is, vullen we dit onderdeel aan. Eveneens wordt in de volgende versie nog aanvullende informatie gedeeld over de laatste levensfase en corona.
