VE I LAND- ND

I

, .'

E L

I·

r

VE I LAND- ND

UITGAVE V. HET HOOFDBESTUUR DER POSTERIJEN EN TELEGRAFIE

·S·GRAVENHAGE MCMXXVII

C -I

IN"

_!ti

I

VERZEN'D lJW TELEGH.AMlVlEN' NAAR

NEDERLANDseR OOST-INDIË OV'ER DEN

RECHTSTREEI{SCIIEN N'ATIONALEN RADIO-

WEG (VIA AMSTERDAM.-BANDOENG-RADIO)

DE RADIOVERBINDING NEDERLAND-

NEDERLANDseR-INDIË

UITGAVE V. HET HOOFDBESTUUR DER POSTERIJEN EN TELEGRAFIE 'S·GRAVEN HAGE

MCMXXVII

VERZENDT UW TELEGRAMMEN N

NEDERLANDSCR OOST-INDIË OVER

RECHTSTREEKSCREN NATIONALEN RA

WEG (VIA AMSTERDAM-BANDOENG-RP

I I

t

DE RADIO-TELEGRAAFVERBINDING TUSSCHEN NEDERLAND EN NEDERLANDSCH-INDIË

D

e rechtstreeksche nationale radioweg voor de wisseling van tele- grammen tusschen Nederland en Nederlandsch Oost-Indië werd den 7^den Mei 1923 voor het openbaar verkeer officieel opengesteld.

Aanvankelijk werden de voor Indië bestemde telegrammen langs de gewone telegraaflijnen naar het zendstation te Kootwijk bij Apeldoorn overgebracht, aldaar opgenomen en vervolgens radiotelegrafisch naar Indië verder geseind. De uit Indië afkomstige telegrammen werden te Sambeek bij Boxmeer opgenomen en over de gewone telegraaflijnen naar hunne bestemming doorgezonden.

Den 4^den Augustus 1924 werd de dienst, met vervanging van het ont- vangstation te Sambeek door een dergelijk station te Meijendel bij 's Gravenhage, gecentraliseerd op het telegraafkantoor te Amsterdam.

Sedert evengenoemden datum worden de telegrammen naar Indië door Amsterdam met gebruikmaking van het zendstation te Kootwijk zonder tusschenkomst van seinend personeel te Kootwijk naar Indië verzonden, terwijl de ontvangst van telegrammen uit Indië te Meijendel zonder op- neming aldaar naar Amsterdam wordt doorgeleid. De seinende en de ont- vangende ambtenaren te Amsterdam verrichten hun dienst aan dezelfde tafel; dit heeft het groote voordeel, dat, nadat de ambtenaar het telegram heeft overgeseind, de andere ambtenaar, die het ontvangtoestel bedient en van Indië bericht krijgt omtrent de overkomst, onmiddellijk den seinenden ambtenaar daarmede in kennis kan stellen. Omgekeerd doet de ambtenaar, die de telegrammen uit Indië opneemt, zijn collega, die aan het seintoestel werkt, meedeeling van de ontvangst, opdat deze Indië kan inlichten.

Neemt men in aanmerking, dat de snelheid, waarmede de electrische golven zich voortplanten, circa 300.000 K.M. per seconde bedraagt, dan is het duidelijk, dat mededeelingen van Nederland naar Indië en omge- keerd niet meer tijd vorderen om over te komen dan de woorden van twee personen, die in hetzelfde vertrek een gesprek met elkaar voeren.

Het groote zendstation te Kootwijk maakt gebruik van de zoogenaamde lange golven, wier lengte 8800 dan wel 16800 meter bedraagt.

De laatste uitbreiding, welke de radiodienst heeft ondergaan, wordt ge- vormd door de korte-goHverbinding met Indië. Hier bedraagt de lengte

1

der golven slechts 16¹/ 2 tot 34¹/ 2 meter. Op 7 Augustus 1925 werd een korte-golfzender, gemonteerd en opgesteld in het laboratorium der Rijks- Radiotelegrafie te 's Gravenhage in gebruik genomen, Sinds dien werd een tweede zender van dit soort in genoemd laboratorium geplaatst, terwijl vier dezer zendtoestellen te Kootwijk in dienst zijn. Ook de korte- golfverbinding is op het telegraafkantoor Amsterdam geconcentreerd, Volledigheidshalve dient nog te worden vermeld, dat sedert 15 Augustus 1925 telegrammen uit Indië naar Nederland ook worden verzonden over Amerika met radiotelegrafische overbrenging tusschen Bandoeng en San F rancisco en tusschen New-Y ork en Amsterdam, Verzending van telegrammen uit Nederland naar Indië vindt echter langs dezen weg niet plaats.

De verwachting, van de opening van den weg af, van Rijkswege ge- koesterd, dat het publiek aan de nationale verbinding een toenemend vertrouwen zou schenken, is niet beschaamd geworden, De in dit boekje voorkomende grafiek toont dit aan.

Om een duidelijk beeld te geven van de opstelling en werking van het bedrijf zijn eenige afbeeldingen opgenomen van de gebouwen en inrich- tingen, die aan N ederlandsche zijde voor den dienst worden benut.

2

.~.

520.000 500.000 j

I

480.000 460.000

I

440.000 ^~

I

~ I

420.000

\ I

400.000

\ _~

380.000 360.000 340.000 320.000

/,

V

\

300.000 I

/ \

280.000

/ ,

260.000

1/ ~

¹

240.000

I,.o ... ~'. I

t

^{- - - \ I}

220.000

v ... ~\

:

^{\ I}

~

,

\ ^I

200.000

\ I

^{I I}

^,

^{\ I I r- - -}

180.000 \IJ

:

" ^,

I

, ^,

160.000 Iï Î

"'-, i

140.000

~!

^{\ \ I I "}

- -I - - - --\-- ^I

120.000

, -,

I

100.000 _I

I

^I

80.000

l~

60.000

40.000

t/

- - -

./' ~-'

20.000 ~'

2el3e I ^4e le I 2e I 3e I 4e le I 2e I 3c I 4e le I 2e I 3e 1^4c kwart. 1923 kwartaal v. 1924 kwartaal v. 1925 kwartaal v. 1926

Aantal gewis- selde betaalde woorden.

Opbrengst voor Nederland in guldcns.

3

RADIO-VER- keer tusschen Nederland &

Ned.-Indië (rechtstreeksch

& via Amerika).

Opbrengst en Verkeer per kwartaal.

OVER-

zich t van het terrein te Kootwijk om het zendge- bouw, gezien van den watertoren.

4.

OVERZICHT VAN HET TERHEIN TE KOOTWlJK OM HET ZEND-

GEBOUW, GEZIEN VAN DEN WATERTOREN. Hel radioslalion te Kootwijk is van Apeldoorn 3 uur gaans verwijderd en worelt over VOOr aul.o- en rijwielverkeer zeer geschikle wegen, door Il'looie bc,sschen van naald- en beukenhoul, via '-loog Soeren, halle Assel en Hoog Bnurlo bereikt. M"n kan ook per lrein lot de halte A,sel gaan. Na een w.-.neleli'lg van een half uur is men clan te bestemder plaatse.

Particulieren kunnen np Woensdagmiddagen zich op het terrein aan- melden om, legen geringe vergoeding, onder deskundige leiding, hel zendgebouw en omgeving in oogenschouw te nemen.

Op nevenstaande afbeelding ziet men hel zendgebouw, verschillende bijgebouwen, benevens 3 van de 6 masten.

OVER-

zicht van het terrein te Kootwijk on1 hel zenclge- bouw, gezien van den watertoren.

VOORAAN-

zicht van hel zcnclgebollw te Koolwijk met koel- vijver.

VOORAANZICHT VAN HET ZENDGEBOUW TE KOOTWW( MET VOOR AAN- KOELVTJVF:R.. Dit slalige in gewapend beton opgetrokken houw werk. zicht van het

met den 30 M .. IlOogen toren, die den voorgevel beheerscht, is, evenals zendi\eh'Jllw de waterlaren, het hotel, de ambtenaarswoningen enz., uitgevoerd naar Ie Koolwijk ontwerpen van den Haagschen archilecl ol. L\dhl1'lann, loenmé1iJls wer!<- mel kocl- zaam onder leiding van den Rijksbo\\wlTleeslel' H. Th. Teeuwisse. vijver.

De lelegralnrnen worden sedert 4. Auguslus 1924 over, afzonderlijk daarvoor van Al1'lslerd~m naar Koolwijk gespannen lelegraaflijnen, door personeel van het telegraafkantoor te Amsterdam naar Oost-Indië ge- seind; m.a.w. het zendstationKoolwijk wordt van Amsterdam uit bediend.

Te Koolw ijk is dus geen seinend, doch uilsll1ilend technisch personeel, dat meI de verzorging en hel onderhoud der omvangrijke installaties

belast is.

De rechthoekige, voor hel zendgebollw gelegen, vijver beval onder het watervlak een buizenstel, waardoor de verhitte olie, die uit hel zend- gebouw wordt H<1I1gevoerd, afgekoeld daarin terugkeert.

7

ZIJAAN- zicht van het zenclgebollw

8

ZI.Ii\ANZJClIT VAN 111-:'1' ZI':NIJCI.:nOllW, I)"ze "rh"eldill~\ ,\edt heL ZLJAAN· zellc:1).\ehollw lIiL hel. zllidwl~!;tcn I\(,zi"n, hcnevc"l'; lilll" den ollderkant zicht V'"1 11(,t

van d,,,, micldcllI"lI<lst, die vla Ic "chtc!\' IIcd ,!\ebollw !\cpla,d!;t i,·;, zendl\cl)()uw.

A"II d .. , ,,-,,htcrzij .. k ^1".1\1 den LorelI v;ln hd zcnd,l\ldlnllw zijll ^Ol' de ;If ..

beddilll\ de verschillend.., isolatoren Le zien, waai1ned,! anknnl!- en aardnel-).\elcidill!\eJl wo\'den ,,1'i.\ehl!chL en ingevocrd,

Cl

VOOR- gevel van hel zendgebollw met daar- achter de rniddenmast.

lil

/

,

/

VOORGF.VL·:L, VAN 111::'1' ZI::N1JClmOUW MI'J.' DAAHAC[JTI·:I~ IJI~:

MLDI.H':NMASJ'. I)c.!ze ilrbceldini~ loonl dllidelijJ, de vC,.]lOlIding ill id··

nwlin!.\cn van lid llloIllllllcnlale zelldgdHlllw ^ell VilIl dell, 2.10 mder

h()o!:(~n, daar vlak ach Ier gCjlla,d.slell slalell lIIiddcllll1asl.

Om <lezen llI:1sl., als middelpnnI van een rcgell1lilLi,[~cn ze,IICH'!<, zijn oJl5 der hoelqlllnLell evell !Jooge masllm ,~ejllilal,1.

Aan deze maslen is de alllelille hcv(,sli~(d. die eell ol'Pcrvl.akl.c VillI Oll- gevel!r 'JO heclan::ll heslrijl< l.

11

VO(l!(·

!.~cvl~l \rnn hel

/.elld.~'~(! 1)0 II W IJlel daar ..

ach Ier de luiddetllllilSl,

EEN VAN de zes masten.

12

1: ~

^':

.

^,

, '. "

." ;1

! \.

,

, I

EEN VAN DE 6 MASTEN. De 6 mastcn, waardoor de antenne ge- ]~EN VAN dragen wordt, hebbcn denzelfden vorm en dezelfde al"metingen. Zulk een de zes 210 meter hoog stalen gevaarte staat, zooal5 op de afbeelding duidelijk masten.

te zien L, niet vast op den grond, maar balanceert op één punt. De IlIast is namelijk op een kogelscharnier, geïsoleerd van de aarde, opgesteld en wordt door zoogenaarnde tuien, dat zijn zware stalen kabels, overeind en in evenwicht gehouden. De mast heeft als doorsnede een gelijkzijdigen driehoek en heeft dus 3 opgaande ribben. Op deze ribben zijn telkens op 48 meter afstand naar boven de tuien bevestigd, die paarsgewijze op den grond ',lan zware daarin gedeeltelijk verzonken betonblokken zijn verankerd, en wel zoodanig, dat het mogelijk is van daar uit de tuien te vieren of te spannen, naarmate de stand van den mast dat vordert. Daar de mast 210 meter hoog is, wordt deze dus door 4 maal 3 of 12 tuien overeind gehouden. Deze tuien zijn aan haar beneden- en boveneinde geïsoleerd tot belemmering van het a[-vloeien van eleclricileit naar de aarde.

13

GROOTE hal in hel zendgebollw te Koolwijk.

14

Clwon: 11/\1. 11\1 111':'1' ZI'.:NUGI·:nOlJW TI': KOOTWI.II<'. Ile !~roolc rllilll(~ ",d, die van cl., !~aanderijen, welke aan 3 :,ijdell J:ijn aan!~(lhrachl,

gelll,el Ie overzien is, Ill.llnl Ilil door Idan~ IOj.:i,;che archilecllllll' en wd··

f1verwoj.(en onlelijkhcid.

Op d"l1 voorgnmd del' afheeldin!~ bevincll zich hel verhoogde schakel··

podilllll, waarop cle .I(ehed(~ in:;lidlalie bediend wordt. Dil podillm hceft IlvereeltiW/lISl mei de brll!!. op eC/l l~rool schip, vanwaar alles bcsllllll'd

"11 geregeld wordt.

Vuorts /leemt lllen op de afheelding w;I;lr de conden,;alm···bnllerijcn Cil freqllclIl:ie-trallsforlnalo('ell. Dc machines slaan ach Ier Iwt [llllll, Wélar deze folo werd 0PI!ellolllen, eli zijn dlls nid zichlbaar. I)CZl~ worden op de volgeJleie afhceldilll! gej\cvell.

15

(;ROOIE hal ill het zcndgdlOll\V

te l\ulIlwijk.

..

GROOTE hal in hel zendgebollw te Kootwijk.

16

I

GROOTE 11AL IN HET ZENDGEBOUW TE KOOTWIJK. Van links GROOTE nanr rechts achtereenvolgens een der hoogfrequent je-omvormers, de hal in het opgnnll van het schakelpodium (op den achtergrond). de spannings-trans- zendgebouw formator, en de zuil mel machine-omschakelaar en ampère-meter (op te Kootwijk.

den voorgrond).

De afgebeelde persoon gedt een indruk van de afmetingen der machine, waartegen hij leunl..

Een der beide galerijen, welke aangebracht zijn in cle lengte van de hal.

is op deze afbeeldinll duidelijk weergegeven.

2 ¹⁷

•

DE WATER- toren te Kootwijle

18

I

~

,

\

Dr.

\YJ Aï'l'Jrr( lH r\N TI ( K o O'l'WI.Jl( . Ik 34 met cr hoo!>,c toren, evenals

hd zendgebollw ()p~>,etr()kk(!n .in j,>,cwapend. heton, voorz.i<!l de geheeIc

ncd,~rzcttin~ van water, zoowel voor dicnsl- als voo]' huishoudelijk ge-

bruik.

(;'Cdlll'C1Hle ecnige uren na znIl~:llllden~(lllg wordt op den lop een draai- licht onlsLol\Cll, dal lol haken van lale vliegtuih\el1 en lel' waarschuwing voor de nahijheid dcr hoo~\c m: . ."len en autenne, zijn stralen naar boven zendt.

lJeze watertoren is, wat vurm I.H.!lrdt, eeu der meest geslaa,>,de bouw- werken van dil. soort. in Nederland.

10

DI:~\VAn:R­

torell te Koolwijk.

HET HOTEL te Kootwijk.

20

,

\

I·IET HOTf':L Tl': KOO'J'WI.JK. Dil r~chol1w mel zijn ~~ct1lnedclijlt landelijk HI':T HOTEL karal, ter,oorspronkelijk di(!lIcndc als l.ehuis VOOf on~!,ehuwd(! ,ullblell<l!"(,n, te l(ootwijk.

is seder!: d" vennindering van hel personeel l(! Knolwijk, lcn!'.cvolge van

(](, hcdienillg vall hel zelldslaliun van AlIIsl.erdam uil, van bcslclllIllinr\

v(·.!'al/dcrd.

Hel wordl lhilns door hel Hijk aan een particulier vcrhllllnl, die cr hel hole]·· Uil resl<lllraliel",drijl" in uiloefenl, zeer ten gerieve 1',111 hen, die hel ulgeh.:gen l(oolwijll bezoeken, of daar hnn vacalllie tc midden van bosch en hei in Oll)J,er<.'pte r",:l willen doorbrengen.

2\

ZENDSTA-

tion in het Laborato- rium der Rijkstele- graaf te 's Graven- hage.

22

f

ZEND ST ATION IN I-IET LABORATORIUM DER RI.TKSTELEGRAAF ZENDSTA- TE 'S GRAVENHAGE. Ter verruiming van de verkeersl1logelijkheid is

door den Teclmischen dienst van de Rijkslelegraaf in eigen beheer een korte-golf verbinding mei Indië tol sland gebracht.

Hiernevens is afgebeeld de eerste korle-golfzender, opgesleld in het Laboralorium der Rijks-Radiotelegralïe te 's Gravenhage, die op 7 Aug.

1925 met .~oeden Ililslag in gebruik werd genomen. Korten tijd daarna werd nog in hetzelEde jaar een lweede zender met watergekoelde zend- lamp bijgeplaatst, waarbij tevens de eersle zender werd vergroot en van een watergekoelde zencllamp voorzien.

De becliening van di.l zendstation is, evenals die van hel zendslalion te Koolwijk en van het ontvangslation te Meijenclel, op het telegraafkantoor Ie Amsterdam geconcentreerd.

23

tion in het Laborato- rium der

l~ijkstele­

gra af Ie 'sGraven- hage.

KORTE-

golf -een trale te Kootwijk, van builen gezien.

24

KOJnï':-COLF·CliNTRALE TE KOOTW1.IK, VAN BUiTI~:N GEZWN.

In een der bijgebo1lwen op hel terrein te! Koolwijk, hiemólast arr\""

beelt\, zijn ,t korl.e··golfzenders OpltcsleJd, zoodat Illet de 2 in Iw!.

Lahol.'"loriulll van de Rijlc.stelegraa[ Ic., 's (;ravenba~t'" in totaal over (, korle"f~olfzendcrs beschik I wordt en welmcl. 1~(lHlenglen van [h, ^J

7' /"

21'/" 2:/ '/:" 32 en 3'1'/, meter. Van deze () zenders kunnen er -1

!\clijklijdi,\ werken. Md de 1 korls!.e t~(llven wordl Iwgonnell, omd" t in den regel zeel' kode .l\olvcn hel eerst waarnl!emb'lar zijn. Vandaar, cia I. de 1 (, en 17 '/, meier in den loop van dCIl avolld worden OlllgC- wisscId met de 32 en

31'1:,

meter. De I.obde scin!\ck'!!,cllheid op lndii;

is dus

:i

slalions l\elijktijc1iii, n.l. 'I korte i.Hf en 1 bnr:e golf. Sederl de korle goHzende!'" in g"bruik zijn .I::enolllcn is ^lil' scinf\elq(cnfll!id hclungrijk uilf>,ehrcid, niel alleen omdat cr zoovec! zenders zijll hijg" ..

komen, mnar ook omdat tie lijd, gedllrelllie welken !~eseind kan word .. " ^{1 ,} i" ui Ir\ezd. N l!derland " laa I wa t ti e ril dio vc.!rhindin~~ me\: zijn kolonii;1l belreH onder de EllI'opeesche rijken vooraan.

De rcchtsche Illast op lle afheelding draag! een antenn~, vall ;!(, Illder

lengte en dient voor de !~olven van 16 en

:1'1'/,

nlel"r. I Je Iinbelt"

mast is 1(, meier 1<1111.\ en "i"nt voor tien zender ^Ille! een gulJlelll\le Van 21'/" mcler. De aan de overzijd., van Ill:l gt,honw opgerichle antenTIe i~ 20 nlder lang en dient voor een j(olflenl\lc van 27'/:, llIeler.

25

K()IUJ':- I\nlf-celllraie

le Koolwijk, Viln bniten

l~eziell.

KORTE- golf -centrale te Koot wijk.

Van binnen gezien.

KOI~TE·C()LF··CI':NTr{ALE TI.:: !<OOTWl.JK. V'"I billlH'n l(ezicn. Op de voorste lafel ,;laal de z<"llCkr VOOl" 1(, llldcr I.\',[[] '.:Ilg le ; Ol' d"

achter::!.e di" voor 34'!, lllt.:ler I!.olflen:.(\e. Daarachter bevillden zich de

IloO.l~Spallnilll.\"··lr'l1l,,f()rllla loren eli d" :!,elijk·ric:hlL:rs.

Vcrnu.:ldinl!' "erdi<.,nl, dal. d,~ l\Orlel~()lf-zcnd"rs zijn opgebouwd nil Neder··

lanlbch fahrii<"ili: dc 1r:1I,,;forlllal.orcn zijn V:1I1 d,,['ransfol'lll"[OI'cllf,,brid, te Nij1l1e~~"n; d" waler).(e1wcidc zelllll'"11pell vall clc N. V. I 'hilip'" C;Joei··

lillnpenfahrid, I.e I':incll",vcn ell de rC'I(clw"crslanden

1'''"

d" Neder··

bndschc S"inlo(:,;lellcnfahriei< te .Hilv"r,;tlnl.

KOK[E-GOU··CI':f\J'J'l{AI.I': TE I«()()TWI,II<. Va" hilJnen lipzicn.

Nevenstaande afbt:"lding I.\edt den zcmkr v(Jor 21

'!,

^meter golncngte, waarhij ck witler).~,~lwelde I 'hilipszendla 111 p "n de Philipsgtdijl, ril'hkrs duidelijk zichihaar zijn.

27

](0] {'I '! :: .. 1.\0 If .. c " II IJ'" I"

te

J<

oot wijk.

Van binnen gezien,

KORTE- goH-centrale te Kootwijk.

Van binnen gezien.

ONTVANG- station te Meijendel bij

's Graven- hage.

28

KOInE -COLI' -C r':N'J'I~AU~ 'J1~ KOO'rW/.J 1(. Van binnen !'(ezi.,n. Ver· dccltafcl JlIet relais, wam-op de !ele,~ra;l[[ijllen van A,w;lenlalll aalllwuWll en de verschillende zenders k IUHlen verhouden worden. Ook kan iedere zender bediend wonlen met den seinsleulel, welke 0l' den l'echl.cr1!od<

van den tafel /.~eplaalsl is.

KO IfIJ':-

I.~() I f·· cenlrale te ](oolwijll.

VaLl bitllWIl

~~cziell.

ONTVANGSTATTON TE MJ':J.lENDI·:L HIJ 'SCIU\VENIJAGE. De UNTV!\NC· telegrammen uil Nededandseh Oosl-Indië kOJllen iu dil ;;Lilion hinnl,ll

cn verv()ll~cJl over speciaal daarvoor aangewezen tcldoondrallcn zouder

onderhrekinl.~ IUIlI wc~~ naar hel lele~~raafl<alll()or !\msterd;III1, W;lar zij worden Op!~I~nllJlll"l. Zijn zij voor adressen in Anlslenlalll zelf besl.ellld, dan IlCdl uiteraard aldaar hezorging bij den I~eadre;;seerde jJlaal~, lerwijl de lcle!~rammen voor plaatsen builen Anlsl.(,rdam, vandaal' langs de ge-

wo lil, lelCf~raaflijIl(!n Ilaar hUllne hesleJIlllling worden vertIer geseind.

Dil. slali"" is niLar eigen inzichten en in eigen Iwhcer door den Tech- nischcn ])ien,;l van de Hijkstclegraal geconslrueerd en uitgevoerd. De

()ntvan!~lampen daar in gebruik zijn allen van de N.V. Philips' Gloei- lalllJlenfahrickcII te Eindhoven.

29

station Ie Meijendel hij 's Graven ..

hage.

ONTVANG- station te Meijendel bij 's Graven- hage.

30

iliî,,,,,ldill!\ 1\",,11 weer de oll!van!"Hm:!allalie lil"\. dll[,I'ek zWI!Vin!\s- 0111 ViII'!'.';!. <.'" !OOIH;"kclor, cel! (ler verschillende \.o",;tCI!Cll, welk"

hillllell hel O"!.Villl!,>l;liio" Ic Meije"del zijn op!~es\.dd.

()N'I'V!\ N GSTATI ()N TI': M I·:I.IJ ':N 1>1-:1. 1\1.1 'S (J I~ A V I ':NII/\ C; 1-:. Tweed"

ol!lvangkaml"r. Hier ,:I;/illl Ilell!rodyll" [o"slellen oPI\esldd, CVI~lwens

voorzien ^Vil" IO(III"':ld"dor""app"rai!l, I" den hoe!; I,,,vi,,dl zich eell con""

I róle-schrij

r ()

n I ^{Vil JI} 1'.1 ^{0" ,;} I d.

31

s\.alion k Meijendd hij

's C~r~l ven··

ha~~e.

RADIO- a[deeling Ie Amsterdam.

Pons- a[deeling.

32

I

RADIO-AFlJEELING TE AMSTERDAM. Ponsafdeeling. De Radio- afdeeling te Amsterdam werd op 4 Augustus 1924 in bedrijf genomen, doch was toen veel kleiner in omvang dan thans. De tegenwoordige afdeeling, wuarvan deze afbeelding en de beide volgende een indruk geven, is na een ingrijpende verbouwing in Juli 1926 gereed gekomen en voldoe I geheel aan de eischen, welke een snelle en regelrnatige af- wikkeling van het verkeer vordert. Zooal, reeds elders vermeld, is op deze afcleeling het radio··verkeer tusschen Nederland en Nederlandsch Oosl-Indiii gecon entreerd.De zenders teKoolwijk en in het laboratorium Ie 'sGravenhage worden hiel' bediend, terwijl hier levens van Indië wordt ontvangen. Te Meijendel, n.l., waal' zich de opvangtoestellen bevinden, worden de signalen langs een kabelverbinding IUwr Amsterdam door- gevoerd. Hel zenden geschiedt autolllfilisch. De tekst der telegrammen wordl op ponsmachines in een papierstrook geponst, d.w.z. door middel van pcrfol<l'ties, die de seinteekens vormen, daarin aangebracht. De geperforeerde strook wordl door den automatischen zender gevoerd.

Hierboven is de ponsaldeeling al'gebeeld. De geperforeerde slrook wordt door een opening in den linksehen wand geleid. Men ziet bij den eersten telegrafist op de afbeelding, op zij van diens linker schouder, de papier- slrook door hel gaa tje in den wand gaan.

3 33

RADIO- afdeeling te

Amslerdam.

Pons-

"f deeling.

RADIO- afdeeling te Amsterdam.

34

l~AJ)r()·· AFJ)I~ELTNG TE AI"'ISTERDAM. Afd"elin:.~ voor vC!rzeIl' dir".! na;\I' [lldii; e ll AlIleri";I, "n :\ehooronlvaIl).\:;l van Intliö 1)11

AlIlcl"ik;1. N;lad de pUllsafdt~dini\ en daarvaIl, Olll :\ecll hind,~l' le hebhen v;ln hel l!,clllid del' ponsmachilles, door een dubbelen ~:bswalld

gesclwiden, hevilllll zit:h dl) lticrllcvells verllleld" '~n arl.~"heelcle "fdeclin,:.

Mell ziel hier r<~chls de ven:chillen,]c onl vang-- en verzcndlafcls oN:c"

slellL I)" amblenaren ncmCIl d.e door MeijcndeJ dO()r::cl.\evcII uil Indi,:

of Amerika onlvall/\cn si~\lIaJcn met de hoofdlddoon Ol', waarbij het gehoorde in handschrift, of door middel van dc schrijflllachiIlc, Ol' IH!I le!,,>:ramfol'llllllier wordl overgehracht. I':ell lweelal amhlcliareIl, met schrijl'llIachilH! toegerw;[, zijn op de folo zichlhaar. Alldercn schrijven hel I\ehoordc ill h;lIIdschrifl up de forIllIlJier"lI. Dichl bij den recltlschcII

!\Jaswand zijn de alltolllalische /'enden; OPf\cslcld, w<l<lrdoor de s(ro,,!ten waarop de voor Indië besLemde Lelcf.~rallnnell zijn gepunst lIil de afdec- ling, w;lar diL plaals vin,lI., worden gevoerd.

35

RADIO.

cd:, leelilll.\ te AIllslerdam.

RADIO- aldeeling te Amsterdam.

36

H!\I1TO··Al'I)f':I':LINe 1'1': AMSïï::.I.:111AM. Afdecling voor sudver- I, e"J'. liet snelverl,ccr pcr radio wordt voor,,[ iu hel vcrkcer nlcl r':"ro- I'cc"cI".: buden lo,,!(cpasl. O"k vour deze berichteuwisseling zijn de radio-ze"de;-s en J'il(.li()-.nlltvani~ers onderscheidenlijk te K'h)lwijl, cu te M.eikndel opgesleld. De ontvangen teekens worden hier niel op hel

~\(.:hn"r "pl-(enoll\en, doch Ol' een schrijfto(.:std, z()o!~(.:nilall\dc ond"lalor, opgelecltc"d. Ijl' papierstrook, waarop ^dl! lIlorselc,d,cns voo,-!wmcn, loopt, zooals de afheelding dllidelijk laai zien, lIil den toes!el. I )"ze strook wordt langs e'''1 schrijfulachinc gcvo"rd, waarop de lelegrafist de teeltens van den band direct in getypte lelie!'.', omzeI. Aan de zoldering, links, ziel nl<'n de lrilllsporl.inrichting voor de teler\r"mblac\c.:n loopcn. In dc links op de "rbedding zichtbare I,ast Villl g"aswcrk worden telegralllTllen, die pcr radio verzonden Il\ocl.en worden, "il!~eworjJe" in dcn onder de ka~l hangende hak en tegelijkertijd lciegrilllllllen, die ontvangen zlln, medegenomen ell wel~gev()cl'd Ilaal' de dislrihlltie .. "rdeclillg.

37

H!\ DIO-

afdc.:c1in'; Ie

"

AllIstenla ^lil.