Trendbepaling natuurindicatoren 2013

(1)

INTERNATIONAL YEAR OF STATISTICS

(2)

Auteurs: Ivy Jansen

Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek

Het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (INBO) is het Vlaams onderzoeks- en kenniscentrum voor natuur en het duurzame beheer en gebruik ervan. Het INBO verricht onderzoek en levert kennis aan al wie het beleid voorbereidt, uitvoert of erin ge¨ınteresseerd is.

Vestiging: INBO Anderlecht Kliniekstraat 25, 1070 Anderlecht www.inbo.be e-mail: ivy.jansen@inbo.be

Wijze van citeren:

Jansen I. (2013). Trendbepaling natuurindicatoren 2013. Rapporten van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek 2013 (INBO.R.2013.43). Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek, Brussel.

INBO.R.2013.43 ISSN: 1782-9054

Verantwoordelijke uitgever: Jurgen Tack

Druk:

Managementondersteunende Diensten van de Vlaamse overheid

(3)

Trendbepaling natuurindicatoren 2013

Ivy Jansen

(4)

Dankwoord

Met medewerking van: Niko Boone, Lode De Beck, Geert De Knijf, Heidi Demolder, Koen Devos, Linda Meiresonne, Johan Peymen, Maarten Stevens, Wouter Van Landuyt en Jan Van Uytvanck.

(5)

Inhoudsopgave

Dankwoord I

1 Introductie 1

2 Trendberekeningen 2

2.1 Bedreiging door uitheemse plantensoorten – aandeel uitheemse planten . . . 2

2.2 Gesaneerde vismigratieknelpunten (prioriteitsklasse 1) – aantal opgeloste knelpunten . . . 4

2.3 Ontsnippering planologisch groengebied – versnipperingsgraad . . . 6

2.4 Oppervlakte afgebakend natuurverwevingsgebied – totale oppervlakte afgebakend natuurver-wevingsgebied . . . 8

2.5 Oppervlakte afgebakend VEN – totale oppervlakte afgebakend VEN . . . 10

2.6 Oppervlakte beheerovereenkomsten – soortbescherming . . . 12

2.7 Oppervlakte beheerovereenkomsten – botanisch beheer . . . 14

2.8 Oppervlakte beheerovereenkomsten – perceelranden . . . 16

2.9 Oppervlakte beheerovereenkomsten – houtkanten . . . 18

2.10 Oppervlakte beheerovereenkomsten – heg . . . 20

2.11 Oppervlakte bosbeheerplan – uitgebreid bosbeheerplan . . . 22

2.12 Oppervlakte bosbeheerplan – beperkt bosbeheerplan . . . 24

2.13 Oppervlakte extra planologisch groengebied – natuur en reservaat . . . 26

2.14 Oppervlakte extra planologisch groengebied – overig groen . . . 28

2.15 Oppervlakte extra planologisch groengebied – bos . . . 30

2.16 Oppervlakte gerealiseerde natuurinrichtingsprojecten – totale oppervlakte uitgevoerde projecten 32 2.17 Oppervlakte speelzones in bossen en natuurreservaten – totale oppervlakte speelzones . . . . 34

2.18 Overwinterende watervogelindex – totaal watervogels . . . 36

2.19 Piekmoment stuifmeelproductie bij berk en grassen – piek berk . . . 38

2.20 Piekmoment stuifmeelproductie bij berk en grassen – piek grassen . . . 40

2.21 Soortbeschermingsplannen – aantal soortbeschermingsplannen . . . 42

2.22 Trend Zuid-Europese libellensoorten – aantal soorten . . . 44

2.23 Ledenaantal – ledenaantal totaal . . . 46

2.24 Trend Zuid-Europese libellensoorten – Coenagrion scitulum . . . 48

2.25 Trend Zuid-Europese libellensoorten – Crocothemis erythraea . . . 50

2.26 Trend Zuid-Europese libellensoorten – Anax ephippiger . . . 52

2.27 Trend Zuid-Europese libellensoorten – Aeshna affinis . . . 54

2.28 Trend Zuid-Europese libellensoorten – Sympetrum meridionale . . . 56

2.29 Trend Zuid-Europese libellensoorten – Anax parthenope . . . 58

2.30 Trend Zuid-Europese libellensoorten – Orthetrum brunneum . . . 60

2.31 Trend Zuid-Europese libellensoorten – Sympetrum fonscolombii . . . 62

2.32 Trend Zuid-Europese libellensoorten – Lestes barbarus . . . 64

(6)

3.7 Oppervlakte beheerovereenkomsten – botanisch beheer . . . 66

3.8 Oppervlakte beheerovereenkomsten – perceelranden . . . 66

3.9 Oppervlakte beheerovereenkomsten – houtkanten . . . 67

3.10 Oppervlakte beheerovereenkomsten – heg . . . 67

3.11 Oppervlakte bosbeheerplan – uitgebreid bosbeheerplan . . . 67

3.12 Oppervlakte bosbeheerplan – beperkt bosbeheerplan . . . 67

3.13 Oppervlakte extra planologisch groengebied – natuur en reservaat . . . 67

3.14 Oppervlakte extra planologisch groengebied – overig groen . . . 67

3.15 Oppervlakte extra planologisch groengebied – bos . . . 67

3.16 Oppervlakte gerealiseerde natuurinrichtingsprojecten – totale oppervlakte uitgevoerde projecten 67 3.17 Oppervlakte speelzones in bossen en natuurreservaten – totale oppervlakte speelzones . . . . 67

3.18 Overwinterende watervogelindex – totaal watervogels . . . 67

3.19 Piekmoment stuifmeelproductie bij berk en grassen – piek berk . . . 67

3.20 Piekmoment stuifmeelproductie bij berk en grassen – piek grassen . . . 68

3.21 Soortbeschermingsplannen – aantal soortbeschermingsplannen . . . 68

3.22 Trend Zuid-Europese libellensoorten – aantal soorten . . . 68

3.23 Ledenaantal – ledenaantal totaal . . . 68

3.24 Trend Zuid-Europese libellensoorten – Coenagrion scitulum . . . 68

3.25 Trend Zuid-Europese libellensoorten – Crocothemis erythraea . . . 68

3.26 Trend Zuid-Europese libellensoorten – Anax ephippiger . . . 68

3.27 Trend Zuid-Europese libellensoorten – Aeshna affinis . . . 68

3.28 Trend Zuid-Europese libellensoorten – Sympetrum meridionale . . . 68

3.29 Trend Zuid-Europese libellensoorten – Anax parthenope . . . 68

3.30 Trend Zuid-Europese libellensoorten – Orthetrum brunneum . . . 68

3.31 Trend Zuid-Europese libellensoorten – Sympetrum fonscolombii . . . 68

3.32 Trend Zuid-Europese libellensoorten – Lestes barbarus . . . 69

(7)

Hoofdstuk 1

Introductie

De NARA natuurindicatoren kunnen in 3 grote groepen onderverdeeld worden op basis van de gemeten “eenheid”:

1. aantallen 2. percentages

3. oppervlakte, lengte, index

Voor elk type indicator is een andere aanpak van de trendberekening noodzakelijk:

1. Poisson regressie (Y = aantal) log(Y ) = a + bX

2. Poisson regressie met offset (Y = aantal) log(Y ) = log(totaal) + a + bX

3. lineaire regressie Y = a + bX +

of kwadratische regressie Y = a + bX + cX2₊

of exponenti¨ele regressie log(Y + 1) = a + bX +

In het derde geval wordt op basis van statistische testen het “beste” model geselecteerd.

Voor grote aantallen is het niet noodzakelijk om een Poisson regressie uit te voeren, maar kan in vele gevallen een normale benadering gebruikt worden, en kunnen we overschakelen naar de derde methode.

Voor elke indicator worden de schattingen van de modelparameters weergegeven, samen met hun significantie. Voor de eenvoud van interpretatie van de parameterschattingen werd “jaar” steeds herschaald zodat de start van de metingen als referentie genomen wordt, dwz. dat voor de start van de studie “jaar = 0”, het volgende jaar “jaar = 1”, . . . . Dit geeft als voordeel dat het intercept (a) van het model altijd de “startwaarde” van de index is, en de helling van de rechte (b) de jaarlijkse wijziging t.o.v. de start weergeeft.

Tevens worden per indicator 3 figuren getoond: scatterplot van de gegevens

berekende trend bovenop de scatterplot

berekende trend met een betrouwbaarheidsinterval

(8)

Hoofdstuk 2

Trendberekeningen

2.1 Bedreiging door uitheemse plantensoorten – aandeel uitheemse

planten

5.0 7.5 10.0 12.5 15.0 17.5 1970 1980 1990 2000 2010

Jaartal

percentage

Bedreiging door uitheemse plantensoorten

aandeel uitheemse planten

Figuur 2.1: Scatter Methode: Poisson Offset

Parameterschattingen

Estimate Std..Error statistic p.value

(Intercept) -3.02735439 0.104300151 -29.02541 3.145431e-185

cJaar 0.01923315 0.004034339 4.76736 1.866555e-06

Doelverwachting 2015: [ 9.242221 , 13.27523 ]

(9)

5.0 7.5 10.0 12.5 15.0 17.5 1970 1980 1990 2000 2010

Jaartal

percentage

aandeel uitheemse planten

Figuur 2.2: Trend 5 10 15 20

percentage

(10)

2.2 Gesaneerde vismigratieknelpunten (prioriteitsklasse 1) – aantal

opgeloste knelpunten

4 8 12 2002 2004 2006 2008 2010 2012

Jaartal

aantal

Gesaneerde vismigratieknelpunten (prioriteitsklasse 1)

aantal opgeloste knelpunten

Figuur 2.4: Scatter Methode: Poisson

(Intercept) 0.9007986 0.27807007 3.239466 1.197537e-03

cJaar 0.1573467 0.03505504 4.488560 7.170635e-06

(11)

4 8 12 2002 2004 2006 2008 2010 2012

Jaartal

aantal

aantal opgeloste knelpunten

Figuur 2.5: Trend 5 10 15 20

aantal

(12)

2.3 Ontsnippering planologisch groengebied – versnipperingsgraad

34 35 1995 2000 2005 2010

Jaartal

opp in ha

Ontsnippering planologisch groengebied

versnipperingsgraad

Figuur 2.7: Scatter Methode: Kwadratisch

Estimate Std..Error t.value Pr...t..

(Intercept) 33.072918454 0.223403205 148.041378 6.060069e-21

cJaar 0.281887352 0.050435585 5.589057 1.181789e-04

cJaar_2 -0.006976916 0.002604794 -2.678490 2.009295e-02

(13)

33 34 35 36 1995 2000 2005 2010

Jaartal

opp in ha

versnipperingsgraad

Figuur 2.8: Trend 33 34 35 36

opp in ha

(14)

2.4 Oppervlakte afgebakend natuurverwevingsgebied – totale

opper-vlakte afgebakend natuurverwevingsgebied

0 1000 2000 3000 4000 2004 2006 2008 2010 2012

Jaartal

opp in ha

Oppervlakte afgebakend natuurverwevingsgebied

totale oppervlakte afgebakend natuurverwevingsgebied

Figuur 2.10: Scatter Methode: Lineair

(Intercept) -159.5636 240.21320 -0.6642584 5.252040e-01

cJaar 471.7030 44.99605 10.4832088 5.961273e-06

(15)

0 1000 2000 3000 4000 2004 2006 2008 2010 2012

Jaartal

opp in ha

totale oppervlakte afgebakend natuurverwevingsgebied

Figuur 2.11: Trend 0 1000 2000 3000 4000

opp in ha

(16)

2.5 Oppervlakte afgebakend VEN – totale oppervlakte afgebakend

VEN

85000 86000 87000 88000 89000 2004 2006 2008 2010 2012

Jaartal

opp in ha

Oppervlakte afgebakend VEN

totale oppervlakte afgebakend VEN

Figuur 2.13: Scatter

Methode: Lineair Parameterschattingen

(Intercept) 85626.3818 314.30325 272.432382 3.689603e-17

cJaar 473.5818 58.87439 8.043936 4.197924e-05

(17)

85000 86000 87000 88000 89000 90000 2004 2006 2008 2010 2012

Jaartal

opp in ha

totale oppervlakte afgebakend VEN

Figuur 2.14: Trend 85000 86000 87000 88000 89000 90000

opp in ha

(18)

2.6 Oppervlakte beheerovereenkomsten – soortbescherming

500 1000 1500 2000 2000 2002 2004 2006 2008 2010 2012

Jaartal

opp in m2

Oppervlakte beheerovereenkomsten

soortbescherming

Figuur 2.16: Scatter Methode: Exponentieel Parameterschattingen

(Intercept) 5.5503893 0.20911754 26.541959 2.521269e-11

cJaar 0.1307726 0.02957369 4.421925 1.025240e-03

(19)

(20)

2.7 Oppervlakte beheerovereenkomsten – botanisch beheer

500 1000 1500 2000 2000 2002 2004 2006 2008 2010 2012

Jaartal

opp in m2

Oppervlakte beheerovereenkomsten

botanisch beheer

Figuur 2.19: Scatter Methode: Kwadratisch Parameterschattingen

(Intercept) 1369.75824 136.974194 10.000119 1.589380e-06

cJaar 228.96603 53.032773 4.317444 1.519205e-03

cJaar_2 -26.44955 4.259695 -6.209259 1.002341e-04

Doelverwachting 2015: [ -1970.832 , -322.9685 ]

(21)

(22)

2.8 Oppervlakte beheerovereenkomsten – perceelranden

0 500 1000 1500 2000 2002 2004 2006 2008 2010 2012

Jaartal

opp in m2

Oppervlakte beheerovereenkomsten

perceelranden

(Intercept) -183.791209 160.190471 -1.147329 0.27795409

cJaar 248.070929 62.021499 3.999757 0.00251932

cJaar_2 -9.466533 4.981687 -1.900267 0.08658436

(23)

(24)

2.9 Oppervlakte beheerovereenkomsten – houtkanten

30 60 90 2000 2002 2004 2006 2008 2010 2012

Jaartal

opp in m2

Oppervlakte beheerovereenkomsten

houtkanten

(Intercept) 18.114993 6.5506508 2.765373 0.0244708778

cJaar 17.716950 2.6382612 6.715389 0.0001503044

cJaar_2 -0.902968 0.2078242 -4.344865 0.0024622193

(25)

(26)

2.10 Oppervlakte beheerovereenkomsten – heg

50000 100000 150000 200000 2000 2002 2004 2006 2008 2010 2012

Jaartal

lengte in m

Oppervlakte beheerovereenkomsten

heg

(Intercept) 17983.291 18165.571 0.9899656 3.511842e-01

cJaar 54158.542 7316.147 7.4026047 7.600566e-05

cJaar_2 -3439.329 576.316 -5.9677832 3.352366e-04

Doelverwachting 2015: [ -54726.95 , 167751.6 ]

(27)

(28)

2.11 Oppervlakte bosbeheerplan – uitgebreid bosbeheerplan

0 10000 20000 1990 1995 2000 2005 2010

Jaartal

opp in ha

Oppervlakte bosbeheerplan

uitgebreid bosbeheerplan

(Intercept) 2238.33199 907.688235 2.465970 2.283001e-02

cJaar -434.31485 191.140725 -2.272226 3.425971e-02

cJaar_2 71.96344 8.390147 8.577138 3.908886e-08

(29)

(30)

2.12 Oppervlakte bosbeheerplan – beperkt bosbeheerplan

0 10000 20000 30000 1990 1995 2000 2005 2010

Jaartal

opp in ha

Oppervlakte bosbeheerplan

beperkt bosbeheerplan

(Intercept) -2276.31324 692.109669 -3.288949 3.668225e-03

cJaar 3358.21809 145.744253 23.041856 7.122720e-16

cJaar_2 -88.07156 6.397463 -13.766639 1.158138e-11

(31)

(32)

2.13 Oppervlakte extra planologisch groengebied – natuur en

reser-vaat

6000 8000 10000 12000 14000 16000 2000 2005 2010

Jaartal

opp in ha

Oppervlakte extra planologisch groengebied

natuur en reservaat

(Intercept) 6017.8571 356.48214 16.88123 9.993796e-10

cJaar 765.5275 46.60793 16.42483 1.371082e-09

(33)

8000 12000 16000 2000 2005 2010

Jaartal

opp in ha

natuur en reservaat

Figuur 2.38: Trend 5000 7500 10000 12500 15000

opp in ha

(34)

2.14 Oppervlakte extra planologisch groengebied – overig groen

−1200 −800 −400 0 2000 2005 2010

Jaartal

opp in ha

Oppervlakte extra planologisch groengebied

overig groen

(Intercept) -28.88571 192.97675 -0.1496849 0.883499530

cJaar -91.36923 25.23057 -3.6213702 0.003505748

Doelverwachting 2015: [ -2495.456 , -486.1309 ]

(35)

−1200 −800 −400 0 2000 2005 2010

Jaartal

opp in ha

overig groen

Figuur 2.41: Trend −1500 −1000 −500 0

opp in ha

(36)

2.15 Oppervlakte extra planologisch groengebied – bos

1500 2000 2000 2005 2010

Jaartal

opp in ha

Oppervlakte extra planologisch groengebied

bos

(Intercept) 1129.2286 83.99628 13.443793 1.350667e-08

cJaar 102.1626 10.98202 9.302721 7.774842e-07

(37)

1500 2000 2500 2000 2005 2010

Jaartal

opp in ha

bos

Figuur 2.44: Trend 1000 1500 2000 2500

opp in ha

(38)

2.16 Oppervlakte gerealiseerde natuurinrichtingsprojecten – totale

oppervlakte uitgevoerde projecten

0 1000 2000 3000 2000 2005 2010

Jaartal

opp in ha

Oppervlakte gerealiseerde natuurinrichtingsprojecten

totale oppervlakte uitgevoerde projecten

Figuur 2.46: Scatter Methode: Exponentieel

(Intercept) 3.6966798 0.31932013 11.576720 1.044898e-06

cJaar 0.3588252 0.03712021 9.666573 4.741748e-06

(39)

0 1000 2000 3000 4000 2000 2005 2010

Jaartal

opp in ha

totale oppervlakte uitgevoerde projecten

Figuur 2.47: Trend 0 2000 4000 6000

opp in ha

(40)

2.17 Oppervlakte speelzones in bossen en natuurreservaten – totale

oppervlakte speelzones

2100 2200 2300 2400 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Jaartal

opp in ha

Oppervlakte speelzones in bossen en natuurreservaten

totale oppervlakte speelzones

Figuur 2.49: Scatter Methode: Kwadratisch

(Intercept) 2025.10820 43.869914 46.161663 2.238171e-05

cJaar 197.14942 41.265307 4.777607 1.742841e-02

cJaar_2 -21.70983 7.921976 -2.740456 7.131103e-02

(41)

2100 2200 2300 2400 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Jaartal

opp in ha

totale oppervlakte speelzones

Figuur 2.50: Trend 2000 2200 2400 2600

opp in ha

(42)

2.18 Overwinterende watervogelindex – totaal watervogels

100 200 300 400 500 1990 1995 2000 2005 2010

Jaartal

inde

x

Overwinterende watervogelindex

totaal watervogels

(Intercept) 86.020160 28.3239168 3.037015 7.090378e-03

cJaar 51.734221 6.5630178 7.882688 3.022625e-07

cJaar_2 -1.905334 0.3168163 -6.014005 1.095146e-05

(43)

(44)

2.19 Piekmoment stuifmeelproductie bij berk en grassen – piek berk

90 100 110 120 1980 1990 2000 2010

Jaartal

dag v

an het jaar

Piekmoment stuifmeelproductie bij berk en grassen

piek berk

(Intercept) 111.6974359 2.6835189 41.623495 1.110920e-32

cJaar -0.3295547 0.1215187 -2.711967 1.008671e-02

(45)

90 100 110 120 1980 1990 2000 2010

Jaartal

dag v

an het jaar

piek berk

Figuur 2.56: Trend 90 100 110 120

dag v

an het jaar

(46)

2.20 Piekmoment stuifmeelproductie bij berk en grassen – piek

gras-sen

150 160 170 180 190 1980 1990 2000 2010

Jaartal

dag v

an het jaar

Piekmoment stuifmeelproductie bij berk en grassen

piek grassen

(Intercept) 168.3474359 2.8238696 59.615868 2.275985e-38

cJaar -0.3435223 0.1278742 -2.686407 1.075269e-02

(47)

150 160 170 180 190 1980 1990 2000 2010

Jaartal

dag v

an het jaar

piek grassen

Figuur 2.59: Trend 150 160 170 180 190

dag v

an het jaar

(48)

2.21 Soortbeschermingsplannen – aantal soortbeschermingsplannen

0 5 10 15 1995 2000 2005 2010

Jaartal

aantal

Soortbeschermingsplannen

aantal soortbeschermingsplannen

Figuur 2.61: Scatter Methode: Poisson Parameterschattingen

(Intercept) 1.0091097 0.2195365 4.596547 4.295506e-06

cJaar 0.1008548 0.0145789 6.917857 4.585256e-12

(49)

(50)

2.22 Trend Zuid-Europese libellensoorten – aantal soorten

0.0 2.5 5.0 7.5 1980 1990 2000 2010

Jaartal

aantal

Trend Zuid−Europese libellensoorten

aantal soorten

(Intercept) 0.07707855 0.2483832 0.3103211 7.563168e-01

cJaar 0.07338781 0.0104064 7.0521804 1.761357e-12

(51)

0 3 6 9 1980 1990 2000 2010

Jaartal

aantal

aantal soorten

Figuur 2.65: Trend 0 5 10 15

aantal

(52)

2.23 Ledenaantal – ledenaantal totaal

50000 100000 150000 200000 1995 2000 2005 2010

Jaartal

aantal

Ledenaantal

ledenaantal totaal

Figuur 2.67: Scatter Methode: Lineair Parameterschattingen

(Intercept) 45861.805 6802.4431 6.741961 3.448858e-06

cJaar 9240.805 645.6593 14.312200 6.505173e-11

(53)

(54)

2.24 Trend Zuid-Europese libellensoorten – Coenagrion scitulum

0 20 40 60 1980 1990 2000 2010

Jaartal

aantal

Trend Zuid−Europese libellensoorten

Coenagrion scitulum

(Intercept) -8.597563 0.79053284 -10.87566 1.505696e-27

cJaar 0.406037 0.02626065 15.46180 6.281693e-54

(55)

0 20 40 60 80 1980 1990 2000 2010

Jaartal

aantal

Coenagrion scitulum

Figuur 2.71: Trend 0 25 50 75 100

aantal

(56)

2.25 Trend Zuid-Europese libellensoorten – Crocothemis erythraea

0 50 100 1980 1990 2000 2010

Jaartal

aantal

Trend Zuid−Europese libellensoorten

Crocothemis erythraea

(Intercept) -0.4189287 0.160893033 -2.603772 9.220412e-03

cJaar 0.1723779 0.005871302 29.359405 1.812471e-189

(57)

0 50 100 150 1980 1990 2000 2010

Jaartal

aantal

Crocothemis erythraea

Figuur 2.74: Trend 0 50 100 150

aantal

(58)

2.26 Trend Zuid-Europese libellensoorten – Anax ephippiger

0 2 4 6 1980 1990 2000 2010

Jaartal

aantal

Trend Zuid−Europese libellensoorten

Anax ephippiger

(Intercept) -7.3607380 2.30207566 -3.197435 0.001386555

cJaar 0.2587877 0.07969771 3.247116 0.001165807

(59)

0 2 4 6 1980 1990 2000 2010

Jaartal

aantal

Anax ephippiger

Figuur 2.77: Trend 0 2 4 6

aantal

(60)

2.27 Trend Zuid-Europese libellensoorten – Aeshna affinis

0 5 10 15 1980 1990 2000 2010

Jaartal

aantal

Trend Zuid−Europese libellensoorten

Aeshna affinis

(Intercept) -0.9610435 0.3456944 -2.780038 5.43526e-03

cJaar 0.1052273 0.0136520 7.707828 1.27977e-14

(61)

0 5 10 15 1980 1990 2000 2010

Jaartal

aantal

Aeshna affinis

Figuur 2.80: Trend 0 5 10 15

aantal

(62)

2.28 Trend Zuid-Europese libellensoorten – Sympetrum meridionale

0.0 2.5 5.0 7.5 10.0 12.5 1980 1990 2000 2010

Jaartal

aantal

Trend Zuid−Europese libellensoorten

Sympetrum meridionale

(Intercept) -4.7030235 0.94252970 -4.989788 6.044557e-07

cJaar 0.2146293 0.03337052 6.431703 1.261823e-10

(63)

0.0 2.5 5.0 7.5 10.0 12.5 1980 1990 2000 2010

Jaartal

aantal

Sympetrum meridionale

Figuur 2.83: Trend 0 5 10

aantal

(64)

2.29 Trend Zuid-Europese libellensoorten – Anax parthenope

0 5 10 15 20 25 1980 1990 2000 2010

Jaartal

aantal

Trend Zuid−Europese libellensoorten

Anax parthenope

(Intercept) -4.1828161 0.59302396 -7.053368 1.746384e-12

cJaar 0.2357452 0.02075299 11.359573 6.646863e-30

(65)

0 10 20 30 1980 1990 2000 2010

Jaartal

aantal

Anax parthenope

Figuur 2.86: Trend 0 10 20 30

aantal

(66)

2.30 Trend Zuid-Europese libellensoorten – Orthetrum brunneum

0 3 6 9 1980 1990 2000 2010

Jaartal

aantal

Trend Zuid−Europese libellensoorten

Orthetrum brunneum

(Intercept) -3.6028750 0.69841619 -5.158636 2.487552e-07

cJaar 0.1869509 0.02519115 7.421290 1.159850e-13

(67)

0 3 6 9 1980 1990 2000 2010

Jaartal

aantal

Orthetrum brunneum

Figuur 2.89: Trend 0 5 10 15

aantal

(68)

2.31 Trend Zuid-Europese libellensoorten – Sympetrum fonscolombii

0 25 50 75 100 1980 1990 2000 2010

Jaartal

aantal

Trend Zuid−Europese libellensoorten

Sympetrum fonscolombii

(Intercept) -1.3521414 0.250038989 -5.407722 6.383128e-08

cJaar 0.1754599 0.009100812 19.279592 7.970316e-83

(69)

0 25 50 75 100 1980 1990 2000 2010

Jaartal

aantal

Sympetrum fonscolombii

Figuur 2.92: Trend 0 25 50 75 100

aantal

(70)

2.32 Trend Zuid-Europese libellensoorten – Lestes barbarus

0 20 40 60 1980 1990 2000 2010

Jaartal

aantal

Trend Zuid−Europese libellensoorten

Lestes barbarus

(Intercept) 0.6856307 0.152710100 4.489754 7.130556e-06

cJaar 0.1042339 0.006040319 17.256364 1.002270e-66

(71)

0 20 40 60 1980 1990 2000 2010

Jaartal

aantal

Lestes barbarus

Figuur 2.95: Trend 0 20 40 60

aantal

(72)

Hoofdstuk 3

Conclusies

3.1 Bedreiging door uitheemse plantensoorten – aandeel uitheemse

planten

Significante toename

3.2 Gesaneerde vismigratieknelpunten (prioriteitsklasse 1) – aantal

opgeloste knelpunten

3.3 Ontsnippering planologisch groengebied – versnipperingsgraad

Significante kwadratische trend, nabij de top, afvlakkende toename

3.4 Oppervlakte afgebakend natuurverwevingsgebied – totale

opper-vlakte afgebakend natuurverwevingsgebied

3.5 Oppervlakte afgebakend VEN – totale oppervlakte afgebakend

VEN

3.6 Oppervlakte beheerovereenkomsten – soortbescherming

Significante exponenti¨ele toename

3.7 Oppervlakte beheerovereenkomsten – botanisch beheer

Significante kwadratische trend, voorbij de top, sterker wordende afname

3.8 Oppervlakte beheerovereenkomsten – perceelranden

(73)

3.10 Oppervlakte beheerovereenkomsten – heg

3.11 Oppervlakte bosbeheerplan – uitgebreid bosbeheerplan

Significante kwadratische toename

3.12 Oppervlakte bosbeheerplan – beperkt bosbeheerplan

3.13 Oppervlakte extra planologisch groengebied – natuur en

reser-vaat

3.14 Oppervlakte extra planologisch groengebied – overig groen

Significante afname

3.15 Oppervlakte extra planologisch groengebied – bos

3.16 Oppervlakte gerealiseerde natuurinrichtingsprojecten – totale

oppervlakte uitgevoerde projecten

3.17 Oppervlakte speelzones in bossen en natuurreservaten – totale

oppervlakte speelzones

3.18 Overwinterende watervogelindex – totaal watervogels

Significante afname

(74)

3.20 Piekmoment stuifmeelproductie bij berk en grassen – piek

gras-sen

Significante afname

3.21 Soortbeschermingsplannen – aantal soortbeschermingsplannen

3.22 Trend Zuid-Europese libellensoorten – aantal soorten

3.23 Ledenaantal – ledenaantal totaal

3.24 Trend Zuid-Europese libellensoorten – Coenagrion scitulum

3.25 Trend Zuid-Europese libellensoorten – Crocothemis erythraea

3.26 Trend Zuid-Europese libellensoorten – Anax ephippiger

3.27 Trend Zuid-Europese libellensoorten – Aeshna affinis

Outlier in 1995 (17 t.o.v. 1 of 2 tussen 1990 en 2002)

In 2007 en 2011 geen waarneming? Tussen 2003 en 2010 telkens minstens 5

3.28 Trend Zuid-Europese libellensoorten – Sympetrum meridionale

3.29 Trend Zuid-Europese libellensoorten – Anax parthenope

3.30 Trend Zuid-Europese libellensoorten – Orthetrum brunneum

3.31 Trend Zuid-Europese libellensoorten – Sympetrum fonscolombii

(75)