VRIJHEl-D EN DEMOCRATIE

VRIJHEl-D EN DEMOCRATIE

VRIJDAG 18 FEBR. 1949 No. 47

Jongeren ()rganisatie Vrijheid en Democratie

roept op

WEEKBLAD VAN Dl J'OLKSPARTIJ VOOR VRIJHEID EN DE MOCR A Tl Ei

De moeilijkheden

de Indonesische li.westie

lll •

De regering h,andele onverwijld Iets over zonderlirtge schrijverij

D"

conclusie lmnnen komen. dat de moeilijkheden eerst recht duidelijk zijn geworden toen ons vol;, werd gPconfrontecrd met de vraag wat op het militairP optreden moest volgen. DaarbU is ge- kom<'n de bemoeienis, wdke de Veilighcidsraa:1 zieh met het vraagstu:c hee;ft verool'loofd. Een bemoeienis, die <'r op neerkomt, dat dP clemen-·

ten, die in Indonesië nu n;eds ja renlaug Pen con- structieve opbouw hebben tcgengewerlü --, on- danks het feit, dat het politiële optredPn hun in- vloed reeds de eerste dag ten eind<' had gebracflt -- geruggesteund worden en in vcrband daar- mede een fwuding aannemen, die de zaleen Vcrde'' vertroebelen. Men moet dez<' ontwiJdeding ernstig·

betreuren en uit hetg<•en plaats gehad heeft in het internationah' milieu mO<·t met bitterhei/I worden geconclud<•erd, clat ved onkunde en veel cigenbt>lang een ovcrhccrscndt• rol hebben gc-

~pceld bU de b<'sprckinp;en in het collcgP, dat wlj

zo gaarne h3dden gezien als Pen lich3am waarin hrt l'<'cht richtsnoer zou zijn. Helaas is dit laatste niet het geval. In de internationale sfeer over- heersen macht en drang naar macht. Als Neder- landers betreuren wij dit dlep, als idealisten zien wij onZ<?' schoonsh' verwachtingen de bodem ingeslagen. Maar wij hebben te maken met deZ!' rralitciten, en onze politielc moet er rekening med<' honden. Nkt met het nitr:r>relcen van slo- g-ans en grote woorüen redden wij tk situath·, maar alleen met puehtPre zin.

W

Bij de oplossing van die vraagstul' moet Jnen zkh eerst duidelijk voor ogen r.tt'llen wat men wil bereiken en d" wegen, die men gaat bewan-- delen zal men slechts met goed gPvolg ten eind•' kunnen lopen, wa.nnePr men wordt geleid door vaste beginselen. Dit zullen wij steeds in gedach- ten moeten houden. En dit doende zijn er onder de huidige omstandighc'den enige punten die vast liggen. in d<' <'crste plaats weten wU de her- vormingen in deze richting tf~ moeten aanbren- gen, dat wij lcrijgen wat in de Grondwet V~~':

anlwrd is: de Verenigde Staü•n van In<lonesw, di<' tezamen met het Koninkr~ik in ik• Ncûerlands- Indoncsisehc Unie zullen komen. En met hetrek- Jdng tot de praetische politiek wen;;en wij vast te Htellen, dat de verhouding- tot de Veiligheids- raad ons pl'ineipiëel het recht geeft ons tegen de inmenging •:an de V<'iligheidsraad te· verzetten.

Zo blijYe voor de venlf'l" t<• voeren politiek grond- sl:lg hetgeen dr. van Royen naar aanleiding van de laatst aanvaarde· resolutie in de Veiligheids- raacl heeft gezegd. B\i d•.o ged~J.chlc:wrisscling van ck vorige week hee'lt de voorzittPr van onze T>,·c·"Ü'' Kam·2r-fractie hh·rop nog eens duidelijk lk nandttcht g-evestigd. Mr. Oud heeft toen on-- omwondPn Hitgesprol,en, dat hij dit standpunt oolc van J,• n;gc·ring blijft verwachten.

M

Oud tot wonderlijke fantasieën aanleidin~·

hebben gegPven en wij menen go<'d te doen hierop de a.:lnclacht te vestigen, omdat hetgeen gcschie,l i~ niPt op zich zelf- staat. Op een vcrgadering hebben wij wel eens de opmerking gehoord, dat men vun de activitf'it van onze vcrtegenwoordi- gers in het parlement wel een zeer verdrietig0 indruk Ju·\jgt, wanne<T men 11l't dagblad TroU'I•·

lef'st. Zo s\frk i:' het. dat één onzer kort geleden bij dé' begroting- van marine het woord voerde en dat da;nvan in het verslag van Trouw niets was terug- te vinden. Op tk :plaats waar onze woord·

voerder 11Hd moeten zijn ingPschal,eld, kon 1nen een samenvatting lPzcn van hetgeen een spreker van cle Part\i van rk A1·beid enige dagen tevoren in .lwt mi!lcl<>n had g••l)l'udJt b\i d<' beraadslagin- gen O\.Pl' h<'t 'Zf·lîd1· bcgn)tillg:~hoofdstuk. Zeer wonckr!ij;, i.; ook <k \"oonJt.:.•llin;;· vnn zaken -

rceü;; maanden lang: g<'g:even - -, dat ( on<l-¹ minister Sassen de sterke man in hf't kabinet is en mr. Stikker de weifelaar. Ze{'r verwondcrlijl' Ju·as was ovel'igens wat nu dezer dagen we"r werd vermeld, nantc·lijk dat ^d<~ bovenbedoeld" ç·n andere door mr. Oud de vorigevveek in de EanH•t·

gesproken woorden IJlechts ten doel hadden .::;•·- had minister Stlkk<·r duidelijk te mal'<'n, dat d.·

heer Oud de plannen van dez<' bewindsman :ni<•t deelde. Met deze plnnnen Z<ht dan beoogd J\ijn d<' totstandkoming dtT Nedct·lands-Indonc!"isch:•

Unie langs vo!kcm·"chtelijl'" weg. In (;\le!lt•i .kranten is op dit bericht een tegenspraal< Yc>

schenen. Ook in Trouw, hoewel de Haags<' n•d:t<:- tem·, van wie lwt bericht was gekomen, in ~i.in

onderschrift niet een ruiterlijke Prkenning ge(· ~'t

van zijn hoogst ernstige font, maar nog zo'n beetje terug krabbelt. 'Nij vragen ons wel af -.vat toch het resultaat moet z\in van zulke bedroeven- de journalistiek. Volledig besef hebben wij van ck grote moeilijkheden waat·voor een journalist bij de uitoefening van z\in taak is gestdd. Vollcdi.g begrip hebben wij ook voor de taak van een Jn·ant, die tot de oppositie behoort. Mam· niets begrij- pen wij van een journalistiek dk c·r op 11it schijnt, een bepaalde; minisU·r in een daglicht t"

plaatsen, waarin men hem missd1kn gaanw ?.OU

ZÎ('lL Dat ][t>nren wij fel af.

E

toch ook niet voorbij zien. Eu \\"el dk, welke tot hoogste doel schijnt t<' lwbbcn <k b<'-.

vrediging van de zucht naar ~:ensatie. Tegen de som van niet minder dan zestig gulden per :ïaa,·

lmn men zich abonneren op een .,Nieuwsbrief", waarin een groot aandeel wordt bijgedragen doo1·

de journalist J. F'abius. Wie nu eens predes wil weten wat er in de: ministriTaad omgaat, en vooral wat er nu t'igenl\ilc .overal wel aeht('r zit.

nou, die lcan zUn hnrt ophalen bij het geschrijf van de heer Fabins! Die weet 1.\' vr;rtellcn, z;.i het onder voorbel10ud ----, dat hd ministerie h<·cH overwogen "om am1 Amerika te vragen, een Amerikaans gener<~ al in de plaats van, of bove 1

generaat Spoor te ;;tellen", wcllc bt!richt dan •. .in Haagse kringen een ernstige eon>'t<:rnatif' Vt•r-

oorzaakt". Wij J;:unnen alleen zeg~·en, dat ék :"ei- ten niet in ovl'n·enstemming zijn gf'!Jklccn ''"'~

dit ,.gerucht".

\Vij kunnen niet alles wccrgt•vr•n w<Jt in di<·

"Nieuwsbrieven'' staat, --~ wU zulkn er nog W·~l eens op terug lwmen -- maar de gezegde heer Fa.bius is ook op de hoogte van hetgeen in onze partij speelt, tenminste op zijn t'igen ·,v\jze. Lui,.;- tert naar zijn woorden: "\Vij spntlum met V<'k lieden, maar prncti~>dl niemand lweft enig ver- trouwen in het bc•leid Yan d<' heer Stikker, al gaan niet allen Zt) v•,,r als dat lid Vim de Partij- ràad van de V.V.D. clat zdd!'. ,.de heer Stikk!•t·

heeft in de pa.rtijraall va.n cle V.V.D. ^j.l. Zatp:·- dag- mede gedeeld, dat hij aan minister Schu- mann om het Franse veto gevwag.l zou hPbben.

doch dat deze dit geweigerd zo\1 hebb<'n". Wan- neer men dat leest, wrijft men zich t10 ogen 11it en gaat men eigen oren wantrou·,.,••n. \Vij zijn namelijk op de bedoelde vcrgndning- van d··

partijraad geweest, maar hebben dat schoons niet gehoord. En in het Verslag, dat hier voor ons ligt, is ook niets van dat alles te vinden en (]egenen, bij wie wij zekerheidshalve navrnag df'den, weten evenzcn· van niets.

H

•lit.tci'atuur. 'Wij W("-pcn dezf schr\jvel'ij ver weg.

·\VU hebben l1icr t<· mal{en met "journalistiek'', waarvan het resultaat slechts i,; ondermijnen van het vertrouw<~n in vooraanstaande mensen.

Hi't bevordert politiek zedenbcderf van de erg- ste soort. Alleen nnti-parlementaristischc en anti-democratische stroming<'n kunnen daar voordeel uit treld.;:en.

Ernstig is dit g·~llo·:· ook wac:W('l' men beseft orn we!l{e enorme belangen het gaat en met wel·

kt• moeilijkheden de huidige ministcn; hebben te worstelen om van de Indonesische kwestie nog iets in onl~ te brengen, na alles wat in de afge- lopen jaren :1an fouten is gemaald. Gemakkt•- I\jlcr·r znl! h0t zijn zich aan alle vm·antwoordc·

lijkheid t•· onttrekken. maar toen mr. Stikkc;J.' voor het ministerschap w0rd gevraagd, heeft hU niet gewdg<•rd, maar hedt hij l:Jc;;seft, 'dat hij .rnogcl\jk iets ten bate van ons rijk en ons voll\

zou lmnnen doen, zich dam·bU realiserend<~. dat hij lwt niet alleen voor het zeggen had. Maar

\"oor h•'nl gddt de waarheid, dat de politiek de lmnst. van hl't bereikbare is.

W

Gevoelens van onrust wnren over ons gclwmen,

gevoelen~. die Wl'rdei1 g<:vocd door het heengaan van mini~tcr Sas.-:en en i-n ·hP.t bijzonder ook dool' d!' vcnv·\'ji.('iHlc woorden, die Rultan Hamiel II hw•H gespi'O!;t•n. Dit laatstt• is c·rnstig, want duiddijk 1,; nu, dat het voor ck federalen in In- do-nN:ii' nu ook het a1lerlaatste ogenblik gewor·

den is wam·op nog ietR kan geschieden. Sultan Hamiel zag nog slec)lt.s twe.e mogelijl,heden. üf de regering zou hecngnan óf zij zon overtuig<1 moeten zijn dat "uitvoering van de volledige·

resolutié• v<Jn dP Vci!ig·heidsraad niet mogelijl' is.''

vVclnu. vandaag heeft dè rege1·ing g(•sproken.

:men clf'finitief oordcel moeten wij ons voorbehou- den, omdat Vrijdag nog het een en ander zal volgen nflar aanleiding van de besprekingen, di<•

de r<>g'Pring zal vtwren met dr. Beel. Vooropge- steld :...vnd, dat de regering staat op het stand- punt. d.tt dr van Roycn in dt~ Veiligheicl:o-n·aad heeft uiteengezet. Dit is een geruststelling voor velen. 7:dH'l' ook voor eh; federalen in lndonPsit'.

Duidelijl' wó·d ook uitgu:prolwn, dat de enigt•

p\jler voo1· orde en r,~cllt op het ogPnblik ht>t Nederlandse gezag is en :1iet minder duidelijk i~

de af\v\jzi.ng van eh· bcn10('leni~Ren van <le Unel (<le commissiP vnn de Vdligheid3raad) nwt In- donesië ,.Dit is voor ons niet te dulden en een

·Gnaa nvaanlbtH'<' inbreul' op de intenw souvc•- reinitPit van Nederland ov<:r die gebieden. De Veiligheidsrnad is hier zijn competentie t,~ hni- ten gegaan'', zo zeide de• 1ninistcr engeveeL

De regPJ'ing heeft ook onornwomlen Vt>l'klan:.

dat de overdracht van souvercinitcit aan til> Ver- enigde Staten van Indonesië alleen lu:m gpschi<'·

den als tegd\ik de Unie tot stand lwmt, lwtgl'en ook vom· ons essentieel is.

Z

die zeer goed zijn. Zoals wij cchtPr reeds zPiden, een definitieve beoordeling is pas mogr·-

l~jk, wnnnecr wij de aanvullende> rede zull(·J;

hebben gehoord, ·die mede rel'ultiJttt zal zijn van de bcsp1·eldngen met dr. Bed.

De tJ·agiel' van (]<> schrijver i:1 een we<'kblad is, dat de gc•beurtcnisscn in Pen dynamische tijd als waarin wij leven, zePl' vaak zijn geschrijf al hebben achterhaald wanneer het bij ^de~ lt'Zf'l' Jwmt. Zo zal het ook ,nu zijn. 'l'och hebben w\j gemeend enkele der belangrijkste punten te moe- ten vastlcgg<m. Maar wij willen hieraan toevm··

gen, dat voor ons belangTijker is wat er nu in de prakt\ik zal gaan gebeuren. Daarop vvaehten wij. Niet alleen hier, maar ook in de gebieden overzee. Vooral met het oog op de fl'deralcn is het nodig, dat de regpr·ing onverwijld handelt.

Zij weten dan waar zij aan toe zijn. Maar ook is het nodig met het oog op de internationale be- langstelling en zucht tot bemoeienis met onze zakPn. Weifelen van onze zijde werlct als mag.

neet. Dat trekt de iJJtE•rnationale bemoeizucht aau en zal ons in grotPr moeilijkheden brengen.

Dit mo<>t voorkomen wordl'n. De regering hnn•

dele daarom onverwijld. Ii;;.

VRIJHEID EN DEl\-IOCRA'flE

( ___ P_A_R_L_E_M_E_N_T_A_I_R_E __ F_L_I_T_S_E_N _ _ )

EEN PARLEMENTAIR ^DEBAT IN DE OUDE STIJL

SCI-IERMERHORN EN OUD KRUISTEN DE DEGENS

De uoorzittcr uan de Tweede Kamer. mr. lemenfaire debat, t'an werkel!jke "gedachten- wisseling".

Kortenhorst, heeft eens in een speechje, waarin hij enkele wensen en denkbeelden omtrent het parlementaire leven tot uiting bracht, o.a. een warm pleidooi gehouden uooc minder woordelijk voorgelezen rcdevoerin~

gen <:>n uoor een meer ingaan op elkander:;:

betogen. Herstel d11s Pan het eigenlijke par~

Heel veel succii's heeft deze zachte uer- maning nog niet opgeleverd, .maar op de eet:⁴

ste dag van het Indonesische debat heeft de Kamerpresident toch kunnen genieten en met hem alle andere aanwezigen.

Mr. OUD

.... ll!eesteFU,jke i /il.provi.mtie ....

W

\Velter (K.N.P.) geestig opmerkte, wel zeer st<•rk in de "ijle hoogten van de politi<•ke stratosfeer" had be- wogen, had onze V.V.D., lfaar pro- gram en haat• verkiezingscampagne van de afgelopl'l1 zomer de N·r van z\jn bijzondere belangstelling aange- daan.

Prof. Sclwrmel'!wrn had uit een oud nummer van het Amsterdamse orgaan "De VrUe Amsterdammer"

de passage omtn·nt de Indonesische politiek uit ons program aangPhaald.

Hij achtte deze formulering uiter:;t geschikt naar twee kanten te wer- ken, maat· bovenal V<'Jtrouwd in de oren te klinkt>n van hen. die zich verwant voelen aan d<' sfN'l' van Rijkseenheid.

Deze passage luitld(•: .,c) Rüh.s- vcrhduding: Het Koninluijk drr Ne-

<lerlanden zij Pen g<'meenschap van gelijkwaardig(' <l<' !en 1 Nederland, Indië, Suriname <'11 Cm·açao), ver- enigd door de band der Kroon (Ko- ningin <'n MiniRt<•J's), eigen meester bU de rc•g<•ling hunner binnenlandse aangdeg<'nhHkl1, naar buiten op- tr<;dende als een eenheid".

Aan de ëllldeJ·e kant van de pagi- l1a van genoenHl blad zag hU de Am- sterdamse n;!']dpzingsplaat afge- drukt, met lwt portret van Sockarno

<>n de pakleende leuze: "De republiek Im!onesia. H('bt u l'r óók genoeg van? Stemt dan lijst 6, Mr. Oud".

Ook dat was• natuurlijk een doorn in het oog van prof. Schermerhorn · en op echt Sc he rmerhorniaanse wij- ze trok hU daart<'gen van leer.

Deze plaat suggereerde, zo zeide hij, dat men ons volk van de ellende, die in dat symbool "de republiek van Soekarno" besloten ligt, zou kunnen afhelpen en verlossen. Hij meende, dat men juist daardoor ons volk er lelkPns van t0rughield, die :;;tapp<'n te zelton, die in dit proces onafwend- baaJ' blijken.

llli.i kunnen dl' lu:er Sehermer-

ff horn c·rkentdijk zijn voor dit betoog, want het hePft onze fractie- voorzittt>r, de heer Oud, die wegens ziekte van mr. Vonk vrijwel geheel onvoorbereid het woord moest voe- ren, aanleiding g(·geven tot een

waarlijk meesterlijke improvisati(•, waarin hij met prof. Sehermerhorn op waardige, maar tegelijk afdoende wijze heeft afgerekend.

Het als altijd uiterst levendige be- toog van onze fractievoorzitter boei- de de Kanwr op dat late avonduur nog zo, tlat hoc langer hoe meer Ie·

den en tf•nslotte zelfs enkP!e minis·

ters hun zilplaatsen verlieten en zic!1 rond het spreekgestoelte schaarden, nm toch voor·al ook niets van de sne- dige antwoonkn van de heer Oud op d<' interrupties van d<' he<'r Seher- merhorn, die zich eveneens vlakbij de sprl'k<>r' had opgestt'ld, te missen.

Dat was ePn parlementair debat in de toch altijd weer aantrekkPlijkc;

owk stijl!

D

op het ogf'nblik deze was, dat, af- gezien van hetgeen er in het verle- den is gebeurd en van de foutt'n, die er naar ons oordeel in het verleden zijn gemaakt, het op het ogenblik als Kamer onze taak .is om gezamen- lijk met het Kabinet te trachten van deze zaak te maken wat er in de ge- geven omstandigheden van te maken is. De he<·r Schermerhom had het hem thans echter onmogelijk ge- maakt, over dat verleden geheel te zwijgen.

Wat nu allereerst de kwestie van dat programpunt betreft: prof.

Schernwrhorn had een aanhaling ge- daan uit het beginsclprogram. Zijn volste n•cht natuurlijk. Er kwamen echter vrrkiczingen en als de mees- te andere partijen had ook de V.V.D.

daarnaast nog Ct'n "urg<'ntit"pro- gram" opgeRteld, waarin de par-

tijen in het bUzonder de acttwle pun- ten naar voren plegen te halen en deze dan wat meer uitwerken. In dat urgentieprogram hebben wij ge- zegd, ' dat wij nastreven een hervor- ming van het Koninkrijk tot een ge- meenschap van gelijkwaardige de- len, verenigd door de band der Kroon, in c en re ë Ie Uni e, eigen meester bij de regeling hunner in- W<'ndige aangelegenhedPn, als een- heid optred<'nde in alles, wat hun genwenschappelijke belangen raakt.

De heer Schermerhorn had gezegd, dat de door hem aangehaalde om-

Mr. KORTENHORST .... kon g.enie.ten ....

schrUving ook zou passen voor het comité Rijkseenheid. Het antwoord van de heer Oud hierop liet aan dui- delijkheid niets te wensen over. Dat is best mogelijk, zo zei hij, want er was in het streven van dat comité veel, dat parallel liep met het doel, dat de V.V.D. nastreefde. Het grote verschil echter was dit, dat het co- mité Rijkse<;nheid zich bij de laatstP.

vcrkiezingen in het bijzonder scherp gesteld heeft tegenover de Grond- wetsherzi<'ning en deze he<'ft afge- wezen en veroordeeld.

11\1\1\ll!ll\lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllltllllllllllllllllllllll\1\lliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii\I!IIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII

RJC/<,'NWI]Zf; LfEDJES

WAAROM?

Ik he 11. 11 ie i ri,jk, ik hen niet arm.

~<Ik ben ^Jl iet koud, ik ben niet warm.

Ik ben 1tiet ziels- of zenuwziek, Ik doe ook niet aan politiek, lk ben gewoon een middenman, Die lezen en die schrijven kan, Ik ben niet knap, ik ben niet dom, Ik ·1n·aaÇJ u U een: w Ct ar om?

Waarom :;preekt men er schancle von Dat h\j ·niet, mee-regeren kan?

Waamm woYdt nu een eerl~jk plan Doo1~ één zo'n Coca-Cola-man Weer stikumweg getorpedeerd?

Waa1·om z-i.in wij gedisgmcieenl?

WaaYom dringt men ons toch alom Weer een Foo!Jd·ijraad op? ...

vVaarom?

Waarom scheldt iedereen oHs nn Van hie1· tot i.n Batavia?

Waarom heluiste1·t men nm.ziek In het m·kest dier republiek En in de band van Nederlnnd Een nlti.irl valse dissonant?

Waarom roert men de grote tTOm Voot Boen.g Soekarno? ... Nou? ...

Waa1·om?

Waarom bjkt men .20 op ^o11g nee·r?

VertTouwt geen sten;e/'ing ons meer'!

't Is wá.ár ... w ij wezen niemand uit Om zUn of haar gekleu.Tde huid ...

Ve1·w~jt men ons, den tollenam·, 't on tb J' eken van die colour-

bm·?

Waa1'om praat men 1.cat recht is krom, Zélj's in Australië? .... Waarom?

Ik ben gewoon een middenman.

Maar die nog nuchter denken kan;

Ik ben niet 1·~jk maà1· eerde1· arm, Ik maak me niét gauw koud of

warm, Maa1· als men ons misprijst en

scheldt Als e:rponent van wreed Ge w e l d, Dan draai ik me toch even om En vraag alleen: waarom? ...

Brammetje.

IIIIU!IHUIIIIIUN!HIIhüllllllniiHIIIIDIHIIIllllllllllllllllilllllllllllllliiiiiiiiiiUIIIIIIII!IllllllliHIIIIIItllll!lillllllliUIIIIIIIIHUIIIiiiiUIUIIUII!IIIIIIIlUUIUI!IUII!UIIf

18 FEBRUARI 1941- Pag.!

De heer Oud had daartegenover bij herhaling gezegd, dat hij in dat op- zicht de houding van de hert'n Ger- brandy en Welter niet begreep, om- dat de beginselen, die in de Grond- wetsherziening waren neergelegd, in overeenstemming waren, wanneE·r zij op de juiste wijze werden ten uitvoer g·elegd, met het verlangen om de Rijkseenheid te bewaren. De ~"\eder­

lands-Indonesische Unie, op de juis·

te w~jze geconstrueerd, zou een rijks- cenhcid in moderne zin kunn{'n vor- men, waarmede wij ons stellig zou- den kunnen verenigen.

Verder hierop ingaande, betoogde de heer Oud, dat hij uit de rede Yan

de heer Seherm<'rhorn had ment'n te moeten opmaken, dat deze blijkbaar reeds bij het opstellen van de over- eenkomst van Linggadjati de ge- dachte ener reële Unie had losgela- ten en in ieder geval had hij die ge- dacht<' vandaag in zijn redevoering losgelaten. In de meest ernstige be- woordingen en met grote nadruk bracht hij prof. Schermerhom daar- op onder het oog, dat hij' daarmede ook losliet de basis, waarop wij op het ogenblik staan: de Grondwets- herziening van de afgelopen zomer.

Die Grondwetsherziening heeft zeer nadrukkelijk uitgesproken het grote beginsel, dat Nedel'land <'n Indonesië zullen zijn verenigd in een Neder·

lands-Indonesische Uni<'. welke met eigen organen op b<'paaldc terreinen Wtrkzaam zal zijn.

V

a~n de door ons tijdens tle Vt:T·

kiezingen gestdde vraag: Hebt u ge- noeg van SoekarnQ? Hetgeen bete- kende: hebt u genoeg van die repu- bliek, die zieh aan g·een afspraak houdt?

Prof. Schcrnwrhorn \nterrumpver- dc hit'r: Dat had ik al lang. \Vaarop de heeT Oud, ondn· grote vroiijkheid in de Kamer, op c•nigszins spottè'nde toon zc<'r adrem liet volgen: Dan waren wij het dus ê<'ns en had dus blijkbaar ook g<'Z<'gd kunnen worden:

,,Hegt gij gt'no<'g van Soelcarno?

Stemt dan op Oud of op Sehernwr- hornl"

Trouwens, was uit het feit, dat de Regering tenslotte de Nederlandse troepen in bt'weging had laten lm·

men, niet duidt'lijk geworden, dat zij er tenslotte 6ók g<'noeg van had ge- l{regen?

De plaatsruimte noopt ons, he- laas, ons verder nog slechts tot het aanhalen van één passage te beper- ken. Naar aanlt'iding van de inter- nationale sfeer, waarin het Indone- sisc.he vraagstuk gekomen is, merk- te de heer Oud tenslotte op:

PROF. SCH~~RM:ERHORN

.. .. in d<? pol·ir ieke stratosfce t ....

nraagt lwt hPldd van de he;or Sehf'rmPrhoJ'll Pr niPt mede schuld aan - il{ zt•g niPt: aUéén de schuld -~ dat: deze zaak in de intt>rnatio- nale sfN•r is gel<mnen? Is met ua- me tlc fout ,·an ht>t beleid van de he<>r SehermPrhorn niet gewe.•st, dat men van het lwgin af aan de repu- bliek veel te Ye<'l op een voetstuk heeft geplaatst, alsof er in Indone- sië geen andere bevolkingsgroepen waren dan de grot>p van de repu- bliek? Heeft dat er niet ttoe geleid;

dat de positie van cle Federalen te- genover de Veiligheidsraad een zeer weinig bevredigende is geworden;

tlat de republiek aan de tafel van de Veiligheidsraad werd toegelaten

~>n ll.e Federalen \'an de tribune mflesten t-oezien '!

VRIJHEID EN DE~IOCRATIE

VRIJBEID EN DEMOCIATIE

WUK8tAO VAN OE VOlKSPARTIJ VOOR VRIJHEID fN tUMOCtAfU

Voorzitter Redactie-comm.: Drs. H. A. Korthals.

Redact1e-secretar1s : Mr. E. Elias

Adres : Victoria Hotel Amsterdam. Kamer 435.

Administratie: Postbus 43, A'foort, tel. 5267 Abonnementsprijs f 1.90 p. kwartaal, f 7.50 p. jaar.

Losse nummers 15 cent.

Voor het zenden van abonnements- en adverten•

tie-gelden : Postgiro no. 245103. ten name van de Penmugmeester van de Stichting .. Vrijheid en Democratie" te Amersfoort.

Voor advertenties wende men zich tot de adminls·

tratie of tot de hoofdvertegenwoordiger: L. Vlug, Geestbrugweg 69 Rijswijk <Z.-H.).

,

De Secretaris der Redactie, Mr. E. Elias, is met vacantie.

Tot nader aankondiging worde alles, dat bestemd is voor het Redactionele gedeelte van dit blad, gezonden aan:

G. Stem.pher,

Rijnstraat 116¹¹, Amsterdam

fTl l . ,

.1.

er navo glng.

... n navolging van Anderlecht bij Brus. ?el en

·wateringe in het Westland, zullen bmnen- kort te Zaandam jon~lui, die de leeftijd van 23 jaar hebben bereikt, op een Z!3:terdagmidda_g op het gemeentehuis worden genod1gd om kenms te maken met burgemeester Thomassen", aldus lazen wij vorige week in het Algemeen Handels- blad.

"Het ligt in de bedoeling" aldus luidt dit bericht verder "een de1·gelijke bijeenkomst om de drie maf).nden te houden. De ongeveeT 800 mannelijke en vrouwerijke Zaandammers:, die dit jaar 23 jaar worden of die leeftijd reeds hebben bereikt, zullen a.Uen een uit- nodiging ontvangen. De burgemeester zal in deze bijeenkomsten, die drie kwartie1· duren.

een uiteenzetting geven over het Nederlandse staatsburgerschap. Ten slotte zullen de jon- gelui het boekje: "Zaandam zoals het was, is en worden zal", ontvangen. Het initiatief hiertoe is uitgegaa.n van de Zaandamse Ge- meenschap, welker bestuw· zich op het stand- punt stelt dat iemand, die 23 jaar ·wordt, moet weten wat het betekent l>w·ger of bttr- geres (stemgerechtigd) te zijn".

Tot zover dit bericht, waarvan wij met zee•·

veel .instemming melding maken. De methode di"

in Zfl,andam in toepassing zal worden g-epracht.

is een uitstekend practisch middel om de demo- cratie te verstevigen. Een waar democratisch lltelsel waarborgt niet slechts gelijke politieke rechten voor allen, doch vereist voorts een zeker.!

politieke scholing. Helaas komt het nog maar al te vaak voor, dat de kiezer ter .stembus gaat, Bonder dat hij een juist begrip heeft waarvoo1·

hij deze gang- maakt. Het is voor een groot dl.'d deze onkunde en het gebrek aan kennis met be- trekking tot onze staatsinrichting geweest die destijds velen in de greep van het fascisme heeft gedreven. Ook het communisme loert op de po- lltiek-onverschilligen, omdat het weet aldaar het snelst zijn aanhang te vergroten. Tenslott:

is het toch zo, dat hoe meer begrip er bij d,:

massa bestaat voor de functionnering van ons democratisch staatsbestel, .Ues te minder zij vat- baar is voor extremistische invloeden. Daaror.1 verdient het voorbeeld uit Zaandam ongetwijfeld navolging en wel op een zo groot mogelijke schaal. Het uitgangsptmt van het Zaandams,!

Genootschap, n.l., dat iemand die 23 jaar wordt.

moet weten wat het betel{ent burger of burg(~

res (stemgerechtigd) te zijn, achten wij dan ool' treffend juist. Wij zullen de demoeratic nimmc:

in stand kunnen houden als wij in gebreke blij- ven de massa te tonen wat. dit stelsel in feite inhoudt. Wat dit betreft hebben wij ons in Ne- derland tot dusvt!rre o.i. te veel door het woord en te weinig door de daad laten leiden. Men lmn dit vraagstuk overigens ook nog uit een geheel andere gezichtshoek zien, n.l. dat een ware de- mocratie niet alleen rechten verschaft. doch mede plichten kent. Een van de voornaamst·.~

plichten is ongetwijfeld het kennen van het sy- steem waaraan men de rechten ontleent. Indel'- daad zal het in de grote steden vrijwel ondoen- lijk zijn het Zaandamse voorbeeld te volgen. Wij hopen echter van harte dat, . waar het maar enigszins mogelijk is, het lichtende voorbeeld van Zaandam zal worden nagevolgd, opdat Wij zonder ons aan overdrijving schuldig te maken kunnen spreken over de democratie in de prak- tijk!

Zonäer concurrentie!

I

· partij in de Sowjet-Unie, de "Prawda'', staat een beschouwing volgens welke vele briefschr!j·

vers ,.ernstige en goedgefundeerde klachten uiten, over de kwaliteit der verbruiksgoederen.

Sommige fabrieken, aldus wordt geklaagd, ma- ken volkomen inferieure kleding, slechte rijwic·

len, horloges, meubelen en ijzerwaren. Inkoper~

van vele zaken weigeren de voorraden slecht~>

costuums en jassen te bestellen.

Aan een fabriek moest het verbod worden op- gelegd om nog langer kinderschoenen te maken, aangezien deze schoenen volkomen ;,onbruik- baar" waren. Hetzelfde wordt gezegd met be- trekking tot een fabriek van olielampen. De

"Prawda" besluit met te constateren, "dat dP kwaliteit van bepaalde verbruiksgoederen verre achterblijft bij de behoefte van de bevolking".

Het kan nuttig zijn dit bericht goed op Oll.';

te laten inwerken. Immers, er schuilt een be- langrijke les in, n.l. dat elke productie die van bovenaf, d.w.z. door de Staat wordt geleid, vol- komen moet vcrstarren zeer tot nadP<>l van dP consument. Daar waar de Staat als ondernemer optreedt, ontbreekt een gezonde eoncurrentie en dus de menselijke prikk!'l naar vervolmaking van het product. Niet alleen dat hierdoor de kwaliteit van de goederen ster]{ achteruit gaat, doch oolç de k c u ze van de consument wordt b e p e r kt.

De verbruiker heeft ge<'n keuze meer, doch is ged\vongen te aanvaarden wat Vadertje' Staat hem opdringt.

Welk een groot vcrschil met het particulier:•

initiatief, dat onder gezonde concurrentieverhou- dingen (wij bedoelen hiermede allerminst een funeste prijzenoorlog, doch eep. zuivere wedijver in vervolmaking van het product en in service) de klant ·-- d.w.z. de vrije mens de vrije.~kcuz·,,

laat in hetgeen hij zich wil aanschaffen.

Een beter pleidooi voor het behoud van een gezond particulier .initiatief had de "Prawda"

waarlijlt niet kunnen geven. Het blad erkent hiermede de onmacht van het eigen productie- systeem.

Nogmaals, dit bericht bevat een belangrijke les en tevens een belangrijke waarschuwing voor hen die het streven naar nationalisatie der pro-

ductie .naarstig aanbevelen. Nationalisatie im- mers leidt tot dezelfde rampspoedige gevolgen als waarover de "Prawda" klaagt.

Daarom hoede men zich voor een gelijkschake- ling der productie, onverschillig of deze door de communisten of socialisten wordt aangeprezen.

Wie het beginsel "de klant is koning" radicaal over boord werpt, pleit niet voor, doch juist te ge n de belangen van de gemeenschap!

Verdiende lof

D

zin over ons land uitgelaten. Zo roemde~ hij o.m.

de ontwikkeling- van onze industriële produeti<!

en noemde de medewerking van de Nt•derlands<' arbeiders "buitengewoon".

Zeer belangrijk was zijn verklaring inzake In- donesië. Dr. Valentine betwijfelde het of het af- snijden van de E.C.A.-hulp aan Indonesië thans reeds enige uitwerking heeft op de Nederlandse economie. Hij verklaarde er evenwel van over- tuigd te zijn, dat de uitwerking wel zeer ongun- stig zou worden als deze hulp lang zou blijven af·

gesneden. Het laatste, aldus dr. Valentine, zou de economische reconstructie van Indonesië ern.

stig kunnen bemoeilijken en daardoor verminde- ring of miRschien zelfs stopzetting van de uitvou van Indonesische product<'n naar Nednland lmn- nen veroorzaken.

Als Nederland lang verstoken zou blijven van die producten, zou het land in een moeilijke po- sitie worden gebracht, ,aldus besloot dr. Valentine.

Inderdaad, dit zijn ware woorden en zij hou- den een verdiende lof in. Het is zeer te hopen da:

de uitlatingen van dr. Valentine niet door dl' Amerikaanse autoriteiten zullen worden misver- staan. Ook de lof inzake de ontwikkeling van onze !ndustriële productie is verheugend.

Volgens een verklaring van onze Regering in de Memorie van AntwoOid aan de Eerste Kamer heeft het gemiddelde niveau van de productie het voorool'logsC> bereikt, ook ·indien men de bevol- -kingsaanwas in aanmerking nepmt. Het is echter

belangrijk er op te wijzen dat, hoe verheugend deze ontwikkeling dan ook moge schijnen, wij er nog lang niet zijn. Niet ten onrechte wordt er in genoemde Memorie van Antwoord dan ool{ op gewezen. dat zonder een belangrijke stijging in de arbeidsproductiviteit, vooralsnog gepaard gaande m~t et>n beperkt,, opname van goederen door het binnenland, een aanzienlijke verbetering niet kan worden bereikt. ·

Ofschoon wij van "regeringsvoorlichtingsdien·

slE>n" nu niet bepaald een enthousiaste voorstan- der zijn, zou het o.i. in dit geval aanbeveling ver- dienen dat de overheid ons volk in voldoend•.~

mate van de ernst van de toestand doordrong.

Zonder een gestadige opvoering van onze arbeids-.

productiviteit ziet het er voor Nederland op d"!

duur niet rooskleurig uit. Wij menen het te moe- ten betwijfelen of een groot deel van het Neder- landse volk voldoende van deze waarheid is door- drongen.

18 FEBRUARI 1949 - Pag . •

Waakt!

N

de adviseur van de Amerilmanse opper·

bevelhebbers in Duitsland en Oostenrijk ver·

klaard, dat het anti-semitisme in Duitsland nog welig tiert. Weliswaar zijn er in Duitsland bijmt geen Joden meer over, maar toch hebben vele Duitsers openlij){ laten blijken, dat zij de over- levenden niet met rust zullen laten, indien d•J bezettingstroepen weg zouden zijn. Dr. Haber ziet geen heil in het oprichten van een specialr•

commissie, die de Duitsers het anti-semitisme af moet leren. Hij is van oordeel, dat de Duitsen;

van binnen uit dienen te veranderen en dat voor dit gebeurd is, er geen sprake van kan zij!!, dat zij opgenomen zouden kunn•m worden in de familie van dP beschaafde volkeren.

Volgens een ander bericht heeft de politicJ,._, directeur van het Jewish· World Congress medt•-

;;edeeld, dat in dP Amerikaanse zone open!iji;

een nazi-blad verkocht wordt. Het noemt zich

"Neue Politik" maar deze politiek is oud-Ger- maa.ns want in de Britse zone heeft men het verboden wegens de anti-semietische inslag. Dit nazi-orgaan wordt in Zwitserland gedrukt.

Ziedaar enkde berichten die ons allen wel em- stig tot na.denlren moeten stemmen. Mag ck·

stdjd in materied opzicht tegeu het nazi-dom dan zijn gewonnen, in geestelijk opzicht is de z<'g•.>

nog niet volledig behaald en blijft Pen zeer grott- waakzaa.mheid gf'boden. Er is niets gevaarlijku dan dat men zich in dit opzicht overgeeft aan pas:>iviteit. Men onderschatte de betekenis van de•

strijd met ck gec•stelijke wapenen niet.

In dit veTband mogen wij verwijzen naar di•

l\kmorie van Antwoord op het Voorlopig Vei'·

slag- van de begroting der Eerste Kamer waarin o.i. volkomen terecht wordt opgemerkt, dat de Regering van oordeel is, dat de strijd tegen het communisme allereerst met geestelijke wapene:1 moet worden gevoerd. Hieraan kan een ieder meewerken ~n zijl1 gezin, zijn werk, kortom daa ~ waar hij met mensen in aanraking Jwmt. Ziedaar een vorm van practische waakzaamheid voor een ieder. Tenslotte zit het in lwt be:lcH'lH'n van poli- tiek<' vergaderingen niet allef'n ~

Tanende invloed

D

waarover w\j reeds eerder schreven, hf·b- ben een betrekkelijk gunstig vt•rloop, inzovern:

dat zij zich ondanks het gestook van de com- munistische E.V.C. nit't uitbreiden, doch intP- gendc·el hier en daax afnemen. Zo werd o.m. d~

staking van de lasser~'< bij clt> Neclel'landse Dol~­

en Scheepsbouwmaatschappij (N.D.S.M.J te Am·

stenlam beëindigd. Het resultaat van deze nut- teloze strijd is geweest, dat geen der eisen van de werknemers werd ingewilligd en vollwmen te- recht. Immers, in principe ging het hierom, dat.

cle stakende arbeiders een afspraak die z\i zelf tevoren met de directie hadden gemaakt, ten- slotte· geen gestand wild<.>n doen. Dit was niet juist. Een man een man, een woord een woord.

Dit geldt voor beide partijen. Wie een afspraalt schendt, breekt een belofte. Hic•rtoe heeft d•' E.V.C. moedwillig aangezet met het gevolg, dat vele arbeiders ruim zeven weken van een karige·

staldngsondersteuning hebhen moeten leven. ZU hebben na deze verloren strijd wel ePn hard leer- geld betaald.

Het is een verheugend feit in clit verbanel !.1' kunnen vermelden. dat de eommunlstische E.V.C.

tenslotte haar invloed op de arbeiders gaat ver- liczr:n. Zo heeft n.l. een delegatie van .stakend•J Amsterdamse arbeiders vorige week getracht te Rotterdam een sympathiestaking uit te lokken, doch deze onverantwoordelijke actie had opval- lend weinig succes. Van de 4000 losse arbeiders hebben er slechts 65 gedurende één uur het werk nePrgelegd. Het vaste personeel bleef overal aan de at·bdd.

Aldus is gelukkig C('n tanend<' invloeü van dè E.V.C. te constateren. hetgeen tot voldoening st<'mt. Het ligt geenszins in onze bedoeling dit vraagstuk geheel eenzijdig van het standpunt dO' werkgever~ te bezien. Integendeel. Immers W\i strtjclen in d<~ V. V.D. juist voor de s y n t hes f'

tussen kapitaal en arbeid, d.w.z. voor hPt. tot e ll' a a. r b r e n g e n van beide partijen in volk redelijkheid, waarbij ePn wederzijds begrip voor elkaars moeilijkhedpn voorop staat. Dit ·-- ons -- beginsel zullen wij nog sterker dan tot dusverre onder de arbeiders moeten uitdragen. Bij deze strijd zal nog veel, zeer veel, vooroordeel moe- ten worden overwonnen. Doch de bodem 7..al rijper worden naarmate de verantwoordelijkheid onde;

de arbeiders toeneemt. Dat onze stl'ijd in deze niet doelloos is, mogt' blijlten uit de tanendc in- vloed van de E.V.C.

Moge onze activiteit op het terrein van de ar- beidsvrede en verbetering der sociale toestanden --· mits niet onmogelijk gemaakt door een te rem- mende regering·spolitiek - nimmer .aflaten.

VRIJHEID EN DEJUOCR.\TIE

I

H.P~

Geldermali&Zoiien N.V.

OLDENZAAL

fabrikanten van

ruwe-, geverfde-, gebleekte- en bedrukte katoenen·, celveiel- en kunstzijden manufacturen

1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111

N.V. Nederlandsche Caoutchouc· en Gutta- Perchafabriek

v.h. Bakker & Zn.

Ridderkerk

• Technische rubberartikelen

1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111

JIWIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIImlllllllllllll

L . .j11lÏt

&

Haqqern1aferiaal

2 eest eepbote n P assaqierssc!u:: pc n ,.\1achi~es

;Hot oren Ketels

11111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111

'~ '"'" --···-·-·. ^{···~--- .. ---~--} ---···-"·

K NDERDIJK

f'LV~ BOELE~S

Scheepswerven en Machinefabriek

---·- ----

BOLNES

111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111

- BOLNES

;

~

= N.V. Machinefabriek

"Bolnes"

i ^v.h.

:·;,;,~::pellen ~

illllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllffi

H<)FJUWELIER;

~; GRAVF.NHAGE '

HOOGSTRA!I.T .!:3 rEU~FOO~ "",: 't 51

GESCHENKEN IN AU~ PRIJl.~N

-~~~~~ ...

lllllllllllllllllllfllllll~lWI~!I¹ill~'frlfllllllllllllllllllllllllllllllllm~

18 FERRUARI 1949 - Pag. 4

N. V. SC H E EP S..W E R V E N

BOLNES en PAPENDRECHT

DWARSHI;LLINGEN

I

115 Meter

DROOGDOK

11 5 x 30 Meter

~lllll!llll!iiiiiUIIIIIIIIIII!IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllltllllflllliff.

\

Wiji1 11tl111'111rtl1rs

!J/fi,en p11r1111f

Îll ~ "'•" t/111

•riill•nllel•·

16•1iliek

IIIJtiFSIIItl/

Aan de• Administrati" van .,VJ'ijhcid en Democratie''.

Postbus -13, Amersfoort.

Ondelx••te.kendP wenst zich te abonne1·en op "Vrijheid cm Democratie·•

als

• lnvartaalabonné à f 1.90 per lnv.

• jaarabonné à f 7.50 per jaar.

• Doorhalen wat niet gewenRt is.

~aam: ... .

Adres: .... , ... . Plaats: ... , ... , ... , ... , .. , ... . Handtel{ening: ... , ...•.•

....

_. ________________ ..;...___.,