N r. 248 30 April 1955
ELECTROTECHNISCHEINSTALLATEURS EN VERLICHTINGSARTIKELEN • HANDI
êbv»
i
...
£
Amerikaans fabrikaat, Zowel aan de vormgeving als aan de uitvoering is hier alle aandacht besteed, waardoor een aantrekkelijk apparaat is verkregen, dat in geen enkel interieur zal misstaan.
De foto toont de Lcwyt stofzuiger van
Lewyt Corp, Drooklyn 11
250
Nu alweer een
machtig wapen in de verkoopstrijd. Alle RUTON voor
delen van kwaliteit en afwerking tegen lagere prijs.
Laat Uw klanten deze nieuwe RUTON 60 zien en U zult persoonlijk ervaren hoe vlot de verkoop gaat.
<
stofzuiger.Nu voor deze lage prijs een prachtige en bijzondere Bisonsterke motorEnorme luchtverplaatsing Hoog zuigvermogen Hoog vacuum
Dubbel rooster en grote stofzak met voortdurende stoffiltering.
Front-Air-borstel---
->
Practische ophanghaak r*J
Hoogglans gelakt met verchroomde delen Draaibare hulpstukken
Uw klanten vragen de R 60.
Zorg dat Uw voorraad op peil is.
Bestel NU!
natuurlijk hebt U de gegarandeerde RUTON winstmargeI
m
* De bisonsterke motoren zijn van een revolutionaire constructie.
Octrooi aangevraagd in vele landen. 4
;
DILIGENTIA - AMSTERDAM
ELECTRO RADIO MERCEER 1
Postgiro: 136400 Bankier: Twentsche Bankf
Redactie en Administratie:
Kalverstraat 35, Amsterdam C.
Telefoon 40453 en 35253 VEERTIENDAAGS VAKBLAD
metdemededelingenvan
Abonnementsprijs:
f7,— perjaar; voor leden van deaangeslotenvakorganisatiese.d.
f5,— perjaar.
Losse nummers f0,40
Bedrijfsorgaan ElectrotechnischAmbacht enDetailhandel NederlandseVerenigingvanElectrótechnischeWerkgevers Nederlandse Electrótechnische'Winkeliersorganisatie StichtingCentraal Instituut voordeStofzuigerhandel
(Cistofa)Afd.Detailhandel
Nederl. Kath.Bondvan Electrótechnische'Werkgevers St.Antónius
Nederlandse VerenigingvanNeonInstallateurs Federatie van Electrótechnische Werkgeversorganisaties
Nederlandse VerenigingvanNettenbouwers
Investeringsaftrek bij vennootschap
Hoe te handelen om voor de vennootschap onder firma investeringsaftrek te verkrijgen
door J. L. van Hedel
i
!
De investeringsaftrek kan slechtswordentoe!
gepastindienineenbepaaldjaarvoormeerdan 1 3000,— is geïnvesteerd. Bij vennootschappen onderfirmakonditleidentotmindergewenste situaties. Hetgingernamelijk nietomofer in een bepaalde onderneming voor meer dan f 3000,— was geinvesteerd maar of door de belastingplichtige die grens was overschreden Hierdoor konhet voorkomendatdooreenon
derneming, vennootschap onder firma voor bijv. f 5000,— werd geïnvesteerd zonder dat gebruik gemaakt kon worden van de investe
ringsaftrek. Zijn er twee firmanten die vol
komen gelijkgerechtigd zijn, dan moet immers wordenaangenomendatdoorelkvoorf2500,- werd geïnvesteerd. Bij vennootschappen met meervennoten, bijv. vadermetdriezoons,zou nog voor een veel groter bedrag geïnvesteerd kunnen worden zonderdat ersprake zou kun
nenzijnvanhetprofiterenvandeinvesterings
aftrek.
moetengaan van een verzoekom voor het be
oordelenvandevraagofdegrensvanf3000,—
is overschreden, uit te gaan van het totalebe
dragderinvesteringen inhetvoorgezamenlijke rekening uitgeoefende bedrijf. In dit verzoek moetde belastingplichtigetevensverklarendat hij er medeinstemt dat devraagofineen jaar toteen beloopvan meerdanf3000,- bedrijfs
middelen zijn vervreemd, voor iedere vennoot eveneens wordt beoordeeld naar het totale be
drag vande desinvesteringen vanhet voorge
zamenlijke rekening uitgeoefende bedrijf.
Tegenoverdeinvesteringsaftrekstaatnl.dedes- invcsteringsbijtelling. Wordt in een bepaald jaar geïnvesteerd, dan geniet men vijfachter
eenvolgende jaren een aftrekvan 4% over het geïnvesteerde bedrag. Wordt een bedrijfs
middel verkocht waarvoor in de laatste tien jaarverplichtingenzijnaangegaan(maarna31 Maart 1953), dan wordt weer gedurende vijf jaar 4% bij de winstgeteld.
Steldateenondernemerin‘54eenautokoopt voor f 8000,- en dat hij deze in 1956 weer voor f5000,- verkoopt. De investeringsaftrek voor de jaren 1954 t/m 1958 wordt nu gesteld op f 320,- per jaar. Voor de jaren 1956 t/m 1960 geldtechter, alsgevolg vande vervreem
ding vande auto, een desinvesteringsbijtelling van f200,- per jaar.
Oferaldannietsprakemoetzijnvaneendes
investeringsbijtelling hangtervanafofineen bepaald jaar voor meer dan f3000,— aan be
drijfsmiddelen wordt vervreemd. Oorspronke
lijk gold ook deze grens per belastingplichtige en niet per onderneming. Het is dan ook be
grijpelijk dat, wanneer ineen bepaaldgeval de investeringsaftrek wordt verleend omdat de firmantengezamenlijkvoormeerdant3000,- hebben geinvesteerd, er'ook sprake moet zijn vaneendesinvesteringsbijtelling zodra menge
zamenlijk voor meer dan f 3000,- aan be
drijfsmiddelen heeft vervreemd Sn een bepaald jaar.
Het is duidelijk dat firmanten het met elkander eens moeten zijn over het indienen van een verzoek zoals hiervóór werd bedoeld.
Het zou wel erg ingewikkeld worden wanneer met een investering door een vennootschap onderfirmavoordeenevennootwelenvoorde ander geen rekening zou moeten worden ge
houden. Hetzaldanookaanbevelingverdienen het verzoek van de gezamenlijke firmanten te doenuitgaan.
!:
;;
ü
Verzoekschrift Ditverzoek nenworden:
Aan de Heer Inspecteur der Belastingen te. ..
als volgt geformuleerd kun-
!
zouDe ondergetekenden:
wonende
l. te
wonende
voor gezamenlijke rekening uitoefenende het bedrijfvan.;. onder denaam... verzoekenu hiermede beleefd, onder verwijzing naar de resolutie van IS October 1954, nr. ISO, voor watbetreftdebeoordelingvandevraagofvoor de investeringsaftrek de grens van f3000,- wordt overschreden, ten aanzien van elk der firmantentelettenophet totalebedrag, vande investeringen in het door de ondergetekenden voor gezamenlijke rekening uitgeoefende be
drijf.
De ondergetekenden verklaren er mede in te stemmendatdevraagofineenjaartoteenbe
loop van meer dan f3000,— bedrijtsmiddelen zijnvervreemd,voorelkdervennoteneveneens wordtbeoordeeldnaarhettotalebedragvande desinvesteringen van
zamenlijke rekening uitgeoefende bedrijf.
...den... 19
2. te
Bij behandeling vandeMiddenstandsnotais gewezen op het onbevredigende van deze si
tuatie. Dit heeft er toe geleid dat de Minister, bijresolutievan 18October1954,nr. 180,heeft goedgekeurd dat de grens van f3000,— niet per belastingplichtige maar per onderneming wordtaangelegd. WanneerAenBdefirmanten zijnvan eenvennootschaponderfirmaendeze vennootschap heeft in 1954 voor f 3500,- geïnvesteerd, danzullen A en B beiden vande investeringsaftrek kunnen profiteren. Het be
drag van f3500,- zal dan op een ofandere wijze (waarover hierna meer) over beide fir
manten moeten worden verdeeld.
ï.
het door hen voor ge- Aanvragen noodzakelijk
Jn gevallen als hier bedoeld houdt deinspec
teurnietautomatisch rekening metde investe
ringsaftrek. Debelastingplichtige moetdaarom
vragen. Het aangiftebiljet zal dus vergezeld (Zie verder pag. 254)
!
i '
252
Hoorapparaten
MET TRANSISTORS
Met de moderne apparatuur betere aanpassing mogelijk
^"l^oeding
Dcbatterijhouderisgeschiktvoor toepassingvanteneersteéénstaaf- batterijtje(1,5V); tentweedevoor tweekwikcellcneneenopvulstukje (2,6 V) en ten derde voor drie kwikcellen (3,9 V). Opdeze wijze kannaarbehoeftedegewenstever
sterkingen output wordenverkre
gen, waarbij er op gewezen moet wordendathetover-grotedeelvan deslechthorendenkanvolstaanmet hetgebruikvanéénstaafbatterijtje.
Onderstaande tabel geeft een in
drukvandeprestatiesophetgebied vandeversterkingenhetvermogen bij de drie verschillende voedings
mogelijkheden.
De voordelen van transistorsbovendievan vleetronenbuisjes in boorapparaten zijn: de transistorszijnkleinerengevenvenzeergroet versterkingbijeen minimaal stroomverbruik De betekenis van deze eigenschappen voor hoorapparaten ligt voordehanden verschil
lende,vroegeronoplosbareproblemenbehoren numeteenslagtothetverleden.Merkwaardig is bovendien, dat dc verschijning van dc transistorsgewerkt heeftaheensoortkataly- op dc algeheleontwikkeling vanhoor
apparaten. want de vervolmaking vandeze medischeapparaatjesissindsdienaanmerkelijk versneld. Het nieuwe Philips boorapparaat, uitgerust metviertransistorsin..allglass"uit
voering.waarvandcverschijningonlangswerd aangekondigd, onderscheidt zich op enkele puntenvanzijnvoorgangersenisopmerkelijk, omdat vrijwel allegevallenvanslechthorend
heidgeholpenkunnenworden.
sator
Philipshoorapparaatmet viertransistorsin "all-glass" uitvoering ersoonlijkeaanpassing
Vooralhetlaatsteisbelangrijk.Vooreengoed begripdienteroptewordengewezen,datbijde aanpassing aan een bepaalde slechthorendheid metdeaardendegraadhiervanrekeningmoet wordengehoudenendatbijhetgebruikvaneen hoorapparaat bovendiennog persoonlijkewen
sen ten aanzien van de sterkte van het geluid envandeweergavevanhogeenlagetonennaar voren blijken te komen. Met andere woorden, de persoonlijke behoeften lopen sterk uiteen, zoals ook bij brillen het geval is. Bij hoor
apparatenisdaarombelangrijk,datdcmogelijk
hedenaanwezigzijn om metdezesterkuiteen
lopendepersoonlijkebehoeftenrekeningtehou
den,zodat alshetwaremaatwerkgeleverdkan worden.
Bij het nieuwe Philips transistorapparaat kan deze persoonlijke aanpassing op de volgende wijzen worden verkregen. Maximaalbereikbaar vermogenengrootsteversterkingregelbaardoor debatterij-keuze,symmetrischebegrenzingcon
tinu instelbaarop ieder gewenstniveau, toon
regeling in driestanden en keuzeuit drie tele
foons met verschillende frequentie-karaktc- ristieken. Bij de hierna volgende algemene be
schrijving van het hoorapparaat zal op deze punten successievelijk nader worden ingegaan.
Her apparaat is ondergebracht in een huis van roestvrij verchroomd staal. Het chassis, waarop alleelectrische onderdelen zijn gemon
teerd ende batterijhouder, vormen één geheel.
Aandeenezijdevanhetchassiszijndieonder
delen aangebracht, die verwisseld kunnen wor
den; soldeervcrbindingen komen hierbij niet voor. Aan de andere zijde bevinden zich de overigeonderdelen, evenals eengroot deel van deelectrische bedrading. Teneindedezeonder
delen tebeschermen tegenmechanischebescha- digingenenomondeskundigereparatie
komen, isditgedeelte van het chassis afgedekt meteen apart, verzegeld deksel.
mettelefoonPHO enapparaatin middelstetoon-
regelstand max.versterking
bij1000Hz
cousrische weergave
Dezo hinderlijke case-noisc (kastgeruis), het via de microfoon hoorbaar gemaakte schuren vanklerentegenhetapparaat,isdoortoepassing van een nieuwe constructie tot een minimum teruggebracht.Ditisondermeerbereiktdoorde microfoonteplaatsenineenruimte,dievan het overigedeel vanhet chassisacoustisch is afge
slotenentevensdoordemicrofoonopeningver
zonken inhet huis aan tebrengen. De electro- magnetische microfoon, die door middel van sponsrubber licht verend is opgehangen, bezit zeer goede electrische en acoustische eigen
schappeneneengrotegevoeligheid.Degetrouw- heidskarakteristiek is vrijwel recht in het voor hoorapparaten zo belangrijke frequentiegebied van400-3000Hz.Teneindestoringenvanmag
netische strooivelden tot een minimum te be
perken,iseenspecialeafschermingvan^-metaal aangebracht.
max.
vermogen toegepaste
batterijen bij
1000 Hz
1staafbarierij 2kwikcelleninserie 3kwikcelleninserie
58db 65db 69db
1 mW 4n.W 10mW
Innauwverband methetbovenstaandestaat hetstroomverbruik, dattengevolgevan detoe
passingvan transistorsuiterst laagis. In verge
lijking met hoorapparaten die met electronen- buisjeszijnuitgerust, bedraagtdestroombespa- ring meer dan 85%, hetgeen resulteert in zeer lagebatterijkosten. Uiteraardhangthetstroom
verbruikafvanhetvermogen,dathethoorappa
raat moetleveren. Bijhetgebruik vandestaaf- batterij bedraagt dit bij maximaal vermogen slechts4mAenbijtweeoldriekwikcellenrespec
tievelijk 7 en 11 mA. Dekwikcellen hebben in vergelijking met de staafbatterijeneen grotere energie-inhoud, maar ze zijn relatief duurder doorde lageaanschaflingskosten van destaaf
batterijen. Er is nog een aansluitmogelijkheid buitenheteigenbatrcrij-compartiment,hetgeen inbepaaldegevalleneengrootvoordeelkanzijn.
Indienernamelijkgeenbezwarenzijntegenhet dragen van een aparte batterij kunnen slecht
horenden met een groot gehoorverlies, die ge
noodzaaktzijnkwikcellentegebruiken
genaamde platte zaklantaarnbatterij aanslui
ten.
Dezeaansluitmogelijkheidisverderookvanbe
lang, wanneermeerderehoorapparaten van dit typeineenzelfderuimtewordengebruikt,zoals bijvoorbeeldopscholenvoorslechthorendekin
deren. De apparaten kunnen dan aangesloten wordenopeencentralevoedingsbron, waarvan despanningevenwel niethogerdan4,5 V mag zijn.
Belangrijk is verderde symmetrische begren
zing, niet alleen voor slechthorenden met een zogenaamde„recruitment”-doofheid, dochook vooranderegevallen. Metbehulphiervanishet mogelijk desterktevan het geluid, dat doorde telefoon wordt afgegeven, niet boven een be
paalde, instelbare waarde te laten stijgen.
Zwakke geluiden worden dan versterkt en de sterkegeluiden zoveelminder versterkt, dat zij nimmerboven de ingestelde waardeuitkomen.
Onverwachte, harde geluiden — zoals bijvoor
beeldhet dichtslaanvaneendeur, waardoorin het bijzonder slechthorenden kunnen schrik
ken — zijn op deze wijzeniet hinderlijk meer.
Het niveau waaropde maximale, doorde tele
foonafgegevenenergiedoordebegrenzingwordt geregeld, is nauwkeurig instelbaar op elke ge
wenste waardetot 20dbbenedendemaximale output.Dezebegrenzingkanmetbehulpvaneen kleineschroevendraaieropde gewenstewaarde worden ingesteld.
,eenzo-
tevoor-
Toepassing van
de röntgenbeeldversterker
Het in Maart verschenen nummer van het:
PhilipsTechnischTijdschriftis voorhetgroot
ste gedeelte gewijd aan de toepassing van de röntgenbeeldversterker.
Wanneer röntgenstralen na het doorstralen van eenvoorwerphetfluorescentiescherm tref
fen, gaat dit scherm op de getroffen plaatsen zwak licht geven, waardoor een schaduwbeeld vanhetdoorstraaldevoorwerpontstaat. Debij Philipsontwikkelderöntgenbeeldversterkerweec dehelderheidvanditlichtzwakkebeeldtotonge
veerhetduizendvoudigeteversterken. Hierdoor wordthetwaarnemenervanveelgemakkelijker, terwijl het thans ook mogelijk is om zonder gevaarvoordepatiëntgedurendeenigeminuten eenfilmvandebewegendelichaamsdelen,zoals maag, darmen, slikbeweging, blocdvaatonder- zoek inde hersenen enz., optenemen.
In het artikel komen achtereenvolgens ter sprake: 1 algemeenoverzicht met beschrijving vandebuis;2dezichtbaarheidvankleineobject- details. Dezeneemtsterktoebijvergroting van dehelderheidvanhet röntgenbeelddoormiddel van de beeldversterker. De natuur stelt echter haar grenzen. Bij al te zwakke röntgenstralen, kan men door versterking nog wel voldoende helderheid bereiken, doch men krijgt dan last vanhetdeeltjëskaraktervan deröntgenstralen;
3 optischehulpmiddelen bij debeeldversterker.
Ookdeoptieken voorzogunstigmogelijkfoto
graferenenfilmenvanhetschermbeeldworden besproken; 4 een inrichting voor gerichte röntgenfoto’s, voorzienvaneenbeeldversterker met periscoop-optiek, waardoor de arts hec jöntgenbceld tijdens het omleggen van de patiënt, in normale stand en zonder beeld- draaiing kan blijven waarnemen; 5 medische beschouwingenbetreffendedetoepassingsmoge
lijkheden van debeeldversterker, o.a. overclie, welkederöntgencinematografie biedt; 6 mate
riaalonderzoekmetdebeeldversterker.Dedoor
lichtingsbeelden van stalenconstructie-elemen- tenvan 20 mm dikte konden nog gemakkelijk bij daglichtwordenwaargenomen. Voorietwat groveredetails iszelfsdoorlichtingvan40mm dikkestalenwerkstukkennogmogelijkgebleken.
Symbolen voor transistoren
De onderscheidene soorten
transistoren schematisch voorgesteld
Nu mendelaatstetijdhoelangerhoorneerde transistor gaat toepassen in diverse schake
lingen, is hetwel vanbelangdat men hiervoor eentekensymboolvaststelt,opdateeniederweet met wat voor soort transistor men te maken heeft. Deze symbolen moeten voldoen aan de volgende eisen Ten eerste zal een eenvoudige uitvoering van groot belang zijn, zodat het symbool ook gemakkelijk op te nemen is. Als tweedevereiste behoren de verschillende typen in een schakeling,diedoordesymbolenteher
kennen zijn.
Hettot ophedengangbaresymboolvooreen aantal dioden wordt weergegeven in fig. 1 en geldt zowel voor kristaldioden als voor seleen, koperoxyde of aanverwante gelijkrichters.
Meestal maaktmenuitdeschakelingop, waar
mede men te maken heeft. Nu wordt voor
gesteld om voor puntkristaldioden bijv. het symbool van Fig. 2 aan te nemen, waarvan die van a het p-typeen dievanb het n-typevoor
stelt. Hetzelfde geldt dan voor punt-transis- toren, o.a. in Fig. 3 weergegeven. De veertjes welke hier getekend zijn, kunnen ook door pijlen worden vervangen, zoals inFig. 3cen d isaangegeven.
Watmenvoorpunt-transistorenaangenomen heeft, geldt ook voorpunt-tetroden. Her sym
bool hiervoortoontons Fig. 4. Naastdepunr- dioden bestaan er ook vlak-dioden o.a. in big.5weergegeven. Hierdoorhebbenweookte
maken met vlak-transistorcn, waaronder weer verschillende typen te vinden zijn. zoals Fig. 6 ons aangeeft, terwijl Fig. 7 het tëtrode-vlak-
transistor-symbool voorstelt. i
■'
S
a$
b is*
af
b-MF ■Af-
3 c d
1 2
(npn) fpnp)
8
¥
c5 7
w ü
:■9 10 11 12 •«{
¥ V ;;
13 14 15 16
pnp npn
e c c c
'
V V
♦L
-T -T
17 18 19
'i
Menziet dus, dat menondertussengetracht heeft een aantal symbolen voor deze kristal- loden tevinden. Helaas iseenaantalsymbolen nog nier internationaal vastgesteld. De Ameri
kanen bijv. hebben een symbool zoals U kunt vindeninFig. S. Iets anders,watvanbelang is, isdat men in de diverse voorstellingen vande transistorende typeringp-n-pofn-p-n aange
duid ziet. Hierdoor is direct uitde tekeningte halen, welk type in eenbepaaldeschakeling is toegepast. FiersymboolvanFig.9pastmenook wel toe. Hierin kan de gestippelde lijn rustig vervallen,daarditphysischgezienonjuist is.
In Duitsland zit men eveneensmet dit pro
bleem. De uitgeverij Wilhelm Ernst te Berlijn heeftdesymbolen vanFig. 10toegepast in her boekvan Dr. Rost „Kristalloden-Technik”. De Stichting voor de Normalisatie aldaar neemt weerietsandersaanenweldievanFig. 11 voor een punt-,van Fig 12 voor een vlak-,en ten
slotte die van Fig. 13 voor een photo-tran- sistor.
Verschillende fabrikanten in Duitsland von
den de tekeningen te ingewikkeld en zoeken meer naar een eenvoudiger voorstelling. Zij stellen o.a. voor in plaats van desymbolen in Fig.8en9getekend,hetsymboolvanFig. 16te nemenvoordepunttransisrorendievanFig. 6 aan tehouden voor de vlak-transistor.
Hiermedekunnenwehetweleenszijn.Toch zagen we gaarne in de naaste toekomst enig commentaar van de kantvan de Nederlandse (Slot)
II
Drievoudigetoonregeling
Voortsbezithetapparaateendrievoudigetoon
regeling,diegecombineerdismetde in-uitscha- kelaar.Metdezetoonregelingkunnendehogere ol lagere Irequenties min ol meerworden ver
sterkt, zodat hiermee de overall-karakteristiek
1
*
Vissen met electriciteit
kan wordengewijzigd. Eenen anderdient niet alleenvoorhetaanpassenvanhetapparaataan hetgehoorverliesvandebetrokkene, maarook voorbetaanpassenvanhettoonspectrumaande omgevingscondities. Niet overal immers is de
zelfdeweergave-karakteristiekhetgunstigst;van invloedisbijvoorbeeldolmenzichineenrustige huiskamerol in een conceitzaalbevindt.
Vermelding verdienen nog de remperatuur- compensatiewaardoordeversterkingendeout
putvrijwelonafhankelijkzijnvantemperatuurs- invloedenendetropenvastheidvanhetapparaat.
Kortgeleden zijn in ons land proevengeno
men met het vissen met galvano-narcose. De vissen worden dooT een electrisch veld aange
trokken. Een schepnet van metaal is één der polen van het stroomapparaat. waarmee de electro-visserijwordtbeoefend.Zodraditschep
net in het water komt. ontstaat er geleiding door het water.
Opallevissenheeftdestroomeenmerkwaar
digeuitwerking. Zewordenalshetware ineen soort narcosegebracht, waarna zegemakkelijk geschept kunnen worden. Natuurlijk is niet melkwaterhergeleidingsvermogenevengroot.
Hoezouterhetwater,hoegroterhetgeleidings
vermogen. hoegroterookde hoeveelheid aie,die nodig is voor hetelectro-vissen. Daar-
de electro-visserij gemakkelijker In troebelwaterofin water met hogere
. heeft men ook meer energie
!:
i
I
i:
★
cner-
Adreswijziging
Hetadresvandesecretariatenvande Ver. van ElectrotèchnischeInstallatiebedrijven(V.E.I.B.), de Ned. Ver.vanNettenbouwers, deNcd. Ver.
vanNeoninstallatcurs(N.V.N.I.)endeFederatie vanBureauxvoor Vakbelangen (Feva)isgewij
zigdin:
Jac.Caisstraat40,Voorburg,tel.K1700-773460.
m zoet om is
water.
temperaturen nodig.
De spanningen waarmede wordt gewerkt variëren van 200 tot 300 volt. Het ampërage bedraagt 10.
industrieomtrenthetvaststellenvantransistor- symbolen.
t/.L.
254
ALPA Vele to«
Bliksemafleidersteunen
altijdpasklaar,vooralle muren endaken.
Lekkage uitgesloten.
Handelsonderneming
„ALPA"
Admiraal de Ruyterweg 341 Amsterdam W. II
Schak
Ditisslechtseengreepuithetzeeromvangrijke gebied waarin schakelklokken kunnen worden toegepast.
In het algemeen zijn schakelklokken 2- ol 3-polig uitgevoerd, geschikt voor 10 of 15A, al naar het fabrikaat in bakelieten ofmetalen huis (afb. 1).
Cchakelklokken zijn automatische tijdschake- laars, welke op willekeurig instelbaretijden stroomkringenin-, om-ofuitschakelen.Het af
zetgebied is zeer groot, vooral ook door het streven om deschakelingen onafhankelijk van demenselijke handelingen te maken,waardoor een groter nauwkeurigheid en dikwijls ook kostenbesparing wordt verkregen. Schakel
klokken kunnen bijv. wordengebruikt bij:
a. gemeentediensten: voor straatverlichting, electriciteitsvoorziening;
b. industrieën:voorhetautomatischin-enuit
schakelen van machines; het door middel vaneensignaalaangevenvandewerktijden;
hetinschakelenvansmelt-,gloei-enwarmte- processen vóór de eigenlijke werktijd;
c. winkelzaken: voor etalage- en reclamever- lichting;
d. landbouwbedrijven: voor veevoederberei- ding, kippenhokverlichting;
e. tuinbouwbedrijven, voor de verwarming van de broeikassen;
f. bakkerijen: voor het ’s nachts inschakelen van kneedmachines;
g. kerken: voor het luiden van klokken;
h. huishoudingen: voor warmwaterreservoirs, trapverlichting, verwarming, bakovens, radio’s.
TONEEL-REVUE-ENZ.
UW VOORSTELLINGEN SLAGEN VOOR 100°,, WANNEER U UW VERLICHTINGS- APPARATUUR HUURT BIJ:
Fabriekvan
Verlichtingtapparaten AMSTERDAM-Z.
v. Ostadestraat228-230, Telefoon 720485
MARJ0 wasmachines
f189.50 40Ltr,
40Ltr.Tijdklok f209.50 60Ltr.Tijdklok f234.—
Afb. 1. synchroon-schakelklok in huis van isolatie
materiaal, typeKXAI
zijn aangegaan, wordt de investeringsaftrek reeds toegepast op de winst over 1954. Uit- de kapitaalverhouding zou de f400,- voor f 100,- aan Aenvoor f300,- aan Bten goedekomen.
Het bedrijfsmiddel komt echter eerst in 1955 en om de financiering daarvan mogelijk te maken stort A in 1955 uit privé-middelen bedrag van f 10000,-. A is dus degene die de investering mogelijk heeft gemaakt maar hij profiteert slechts in geringe mate van de in
vesteringsaftrek.
Bij verdeling in verhouding van kapitalen kunnen nog andere moeilijkheden ontstaan.
Moetwordenuitgegaanvandeverhoudingder kapitalen aan het begin van hetboekjaar, aan heteindvanhetboekjaarofophetmomentvan investering? Bij latere vervreemding van het bedrijfsmiddel ofdebedrijfsmiddelen moet ook de desinvcstcringsbijtelling over de firmanten worden verdeeld. Moet daarvoor dezelfde ver
houding worden toegepastalsvoor de investe
ringsaftrekofisdeverhoudingvandekapitalen vervreemding beslissend?
KUIPERIJ BAKKER
Dijk 12,Alkmaar. Tel.4268K2200
(vervolgvanpag. 251)
Verdeling van investeringsaftrek gaande van jaarlijkse aftrek van vy/anneerdooreen vennootschap onder firma
^ in een bepaald jaar voor een bedragvan
• • • <’J ... .
m
f10000,— isgeïnvesteerd, hebbende firmanten gezamenlijk rechtopeeninvesteringsaftrekvan f400,- gedurende vijfjaren. Deze aftrek moet echter opdeeen ofanderemanieronderdefirmanten worden verdeeld.Het besluitop de in
komstenbelasting,waarinderegelingvoordein
vesteringsaftrek isopgenomen,geeftgeenenkele aanwijzing voor het systeem van deze verde
ling. Het is rot nu toe dus aan de belasting
plichtigen zelf overgelaten om deze verdeling vast te stellen.
Erg eenvoudig is ditprobleemniet.Menkan zich op het standpunt stellen dat de verdeling moetplaatsvinden in verhoudingvan dekapi
talendervennoten. In defiscaleliteratuurisdit systeem verschillende keren verdedigd. Men motiveertditdooreroptewijzendatdefirmant die het meeste kapitaal beschikbaar stelt ook het meest vande investeringsaftrek moet kun
nen profiteren.
Tochkandezewijzevanverdelentotonbillijk
hedenleiden.SteldatAenBvoorgezamenlijke rekening een bedrijf uitoefenen. Het kapitaal van A bedraagt f 10000,- en dat van B f30000,-. Tegen het einde van 1954 wordt een nieuw bedrijfsmiddel besteld tot een be
drag van f 10000,—. Omdat de investerings
aftrek reeds ontstaat zodra er verplichtingen
0
;■5 een
ï: //A
m
f///
Ë I pertb ? K
«W
V>:'
li f
I! II ::
:
V
: c
' j
&m N is
re
in het jaar vanDe problemen zijnzo talrijkdaterbijnaniet uit tekomen is. Het is dan ook te prefereren investeringsaftrek en de desinvesteringsbij- tellingteverdeleninverhoudingvaniedersaan- onze mening ilijkheden mede en het aan- deel in de winst. Dit brengt naar
aanzienlijk minder moe!
is ook billijk dat degene die het grootste deel in de winst heeft ook het meest van de UW GROSSIER LEVERT ^E^GAARNE
Importeur voor Nederland
NEMA WINSCHOTEN - TEL. 255 investeringsaftrek geniet.
issingsmogelijkheden voor dokken
Wij exposeren op de
Veer-uunverk voorhandopwinding (met onrust)
Dit isdemeesteenvoudigeen goedkopecon
structie. DeA.E.G. brengtsindskorteenderge
lijketweepoligeschakelklok inde handel, scha-
TECHNISCHE MESSE HANNOVER
van 24 April t/m 3 Mei 1955 in
kelvermogen 10amp.bij220voltwisselstroom, waarvan de contaccveren voorzien zijn van b
Hal II: stand 408
en massiefzilverenschakelcontactenmetmoment-
schakeling.Degangduurbedraagtgegarandeerd 3dagen(afb. 2). Dezeschakelklokbevindtzich in een stofdicht metalen huis, waarvan grond- plaaten kapmetelkaarwordenvastgeschroefd.
Dergelijkeschakelklokkcn methandopwinding bestaan echterook meteen gangtijd van circa 40 dagen en zijn dan voorzien van eeneerste klasprecisieankeruurwerk.
Messehaus -Anbau: stand 701
Wij zijn persoonlijk daar aanwezigom U onze nieuwe artikelen te tonen
ELECTRIC-TIM E,
Hirsch en Pol, Afb. 3. schema van eenkrukonrust-gangreserve KantoorenToonkamer
N.Z.Voorburgwal 272—Amsterdam-C.
reserveontwikkeld(afb.3).Desynchroonmotor (a) windt viabepaalde overzettingen het veer- werk (b) op, dat de klok aandrijft. Hierbij wordtdooreenvernuftigeinrichtinginhethuis van de veer voorkomen, dat de veer te stijf wordt opgewonden. Door eenspeciale verbin- frequentie mogelijk dergelijke synchroonmoto- ding tussen onrust (c) en synchroonmotor ren als tijdelement in schakelklokken toe te d.m.v. de krukschijf(f)en krukstang (d) wordt passen. Dezeuurwerken zijn zeereenvoudigen jiet trillingstalvandeonrust invasteafhanke- volkomen bedrijfszeker. lijkheid van het toerental van de synchroon
motorgebracht. Deonrustkandus, zolang de motor loopt, geen ander trillingstalaannemen en de klok moet met dedoorhet electriciteits-
Telefoon 34407 (2lijnen)
Zelfaanlopendesynchroonmotorzonder gangreserve
Dezedientals aandrijforgaanentijdelement.
Bij de huidige electriciteitsdistributie is het in verband met de voortdurende controlevan de
Speciale Aanbieding
3.000 stuks motoren f 48,51 nieuw
per stuk netto 1/4P.K.220Volteenphasezelfaanlopend invoet-enflensuitvoering200%aanloop- koppel1500toeren,fabrikaat Newman.
Zeergeschiktvoorwasmachines.
Maaktgebruik van dittijdelijkaanbod.
—►—►—► Het is een koopje.
Zelfaanlopende synchroonmotor met36uur gangreserve
Hoewelspanningsonderbrekingentegenwoor- bedrijf gecontroleerde tijd beslist synchroon digpractisch nietmeervoorkomen,kanbij het lopen. Als despanning wegvalt, blijven motor schakelen van meervoudige tariefmeters door cn krukstang staan, terwijl de klok. door de langeraanhoudendestoringhetgevaaront- opgespaarde veerkracht aangedreven, vrij slin- staan, dat hetlage tariefin hettijdvak vande gerendalsmechanischuurwerkverderloopt.De spitsbelasting terecht komt,waardoor deze bc- onrustkanthans,zoalsbijelkezelfstandiglopen- lasting nog toe kan nemen. Voornetten waar
Barentszstraat 37-37A
iB
’s-GRAVENHAGETel. 32.04.55-32.12.94
MOTOREN
een
de klok, doordestelpen (g)hij afwijkingen ge
regeldworden. Het overnemen vande aandrij
vingdoordegangreservebij hetwegvallen van de spanning geschiedt ogenblikkelijk en abso
luutbetrouwbaarzonderslagenofstoten,waar
door een buitengewoon lange levensduur van het gangwerk wordt bereikt.
TECHNISCH BUREAU
„SELLMEYER”
AMSTERDAM
Verhuurt-adviseert- levert alle soortenelec. materialen voor toneel, tentoon
stellingcn feestterreinen.
Illuminaties,sprookjestuinon,feeëriekeverlichtingen.
oud-HollandseenBrabantsemarktterreinen.
Makenvan machinaties en mechaniek.
Electrische opwinding met 36 uur gang
reserve
Dezeschakelklokken zijnzelfstandiglopende klokken met veerwerkeneeneersteklasanker- uurwerk, waardooreen hogegraad vannauw
keurigheidbereikt wordt.Hetopwindenvande veer geschiedt door een zelfaanlopende syn
chroonmotor, als onderb) beschreven. Bij het wegvallenvandespanninglooptdeinhetveer
huis opgezamclde gangreserve at cn houdt de klok nogcirca36uuraandegang.
SPECIALE UITVOERINGEN Astronomische tijdverstelling
Devormvan dedagelijksebelastingskromme vaneen clectriciteirsbedrijfhangtnauw samen met de veranderlijke tijden voor het op- en ondergaanvandezon. Detopwaardenvaneen reserve toe tepassen. belastingsdiagram op een zomerdag zijn t.o.v.
De AEG heeft voordit doel een verbluffend die op een winterdag meerdere uren in tijds- eenvoudige en goedkope krukonrust-gang- waardeverschoven. Hetzouderhalvenietjuist
Gespecialiseerdinhetlassenvanalletasbaremetalen Fabrieken magazijn:
Telefoon 7I875S-7I8709 Amscolvccnscwcg751
Administratie:Amsteldijk44-Telefoon98181 Postadres enna 6uur: Stalinlaan 34 -Tel.723640
Afb. 2. schakelklok met handopwinding in metalen ■ huis
dikwijls spanningsonderbrekingen optreden is het daarom gewenst schakelklokken metgang-
7 SOORTEN TAPE IN ÉÉN KLEINE SPOEL!
U de juiste tape voor elk doel!
’s Werelds grootste producent van electrical tapes - de 3M - heeft voor
Toen de fabrikant van de hierboven afgebeelde spoeltjes bemerkte, dat hij zeven verschillende taken had voor zeven verschillende tapes (Alléén al in dit kleine onderdeel!), dacht hij onmiddellijk aan de grote reeks electrical tapes van het merk "SCOTCH”! En natuurlijk vond hij daarbij, wat hij nodig had!
Wist U, dat "SCOTCH" het merk is, dat 's werelds grootste keuze
electrical tapes kan bieden? Deze tapes kleven onmiddellijk, zonder enige bevochtiging. U werkt er "schoon" en gemakkelijk mee!
aan
A S cotch
ELECTRICAL TAPES ^
Er zijn er bij, die een basis hebben van PVC, andere van acetaat of
geprepareerd papier. Sommige zijn van stof, synthetische vezel of polyester film gemaakt. Er is "SCOTCH" electrical tape, die zo dun is als cigaretten-
papier maar er is ook een soort, die zo dik is als carton. De doorslagspanning is dan ruim 25.000volt.
Vraagt omgaand gratis toezending van brochures, met opgave van het doel, waarvoor
Bilderdijkstraat 16, Den Haag,Tel.: K.1700-399104.
U de tapes wilt gebruiken aan: ALTAP AGENTUREN N.V.,
"SCOTCH" Brand Electrical Tapes worden gefabriceerd door de Minnesota Mining & Manufacturing Company. f-abrieken in de U.S.A, Australië, Q/azilië, Canada, Engeland, Frankrijk, Duitsland en Mexico
zijn de bijv. voor een winterdag vastgestelde spertijd van 16—19 uur ofhet voor deze uren bepaaldehogetariefookvooreenzomerdagaan te houden, alsgedurendedezetijd indezomer gedeeltelijk een overschot aan energie bestaat.
De tijdstippen waarop de schakelklok omscha
kelt,moetenderhalveaanhetjaargetijdeaange
past worden. Deinstellingen van het schakel- werk geschieden dikwijls nog maandelijks met de hand. Beter, eenvoudiger en zekerderishet, deveranderingvandeschakeltijdenaandeklok zelfover te laten. Dit geschiedt doorde zoge
naamde astronomische tijdverstelling, waar
mededeklokkenindiengewenst, voorzienkun
nenworden.Deinstellingvanin-enuitschakel- ruitersgeschiedt hierbij door een jaar-kromme- schijf, waarvan de vorm is aangepast aan de astronomischekrommevoor zonsop-enonder
gangen welautomatisch door middel van hef
boompjes.Deschakelruiterswordenhierbijinde loop van een jaar totaal4j uur voor-en weer teruggcschakeld.
q h
\ !
MINKES - DEN HAAG
fabriek van beschermdschakelmateriaal.
Kantoor: Hoefkade 667-671.
Telefoon (K 1700) 391563-395898 Verdeelkasten, walsschakelaars, ka
belmoffen,overgangskastenenz.enz.
alles In GIETIJZEREN uitvoering.
PLAATSTALEN kasten op aanvraag.
——b
Vraagt vrijblijvend offerte
Afb.5. weekschakelinrichting (voorschakelklokken fabrikaatLandis& Gyr)
segment 1 betekent maandag.
dinsdag, woensdag, donderdag, vrijdag, zaterdag,
zondagen is roodgemar
keerd.
2 3 4 5 6 7
Al naargelang hetgewensteblokkeringspro- gramma kanéén van deze 7 segmenten voor
zienwordenvaneenruiter„d”.Dezeruiter,aan
gebrachtop een bepaaldsegmentvande week- schijf,zorgtervoor,datopdiebepaaldedagde schuif ,,c” uit isolatiemateriaal naar rechts wordt verschoven. In deze schuif is een stift- schroef„b”aangebracht,welkedecontactveren ,,h” resp. ,,g" verplaatstendaardooropde be
treffende dag de in- en resp. uitschakelblokke-' ringvoor24uurbewerkstelligt.Moetdeblokke- ringstijd over twee of meerderedagen worden uitgebreid, dan dient men twee of meerdere ruiters„d”indejuistevolgordeopdebetreffen
desegmentenvandeweekschijfaantebrengen.
Programma schakelklokken
Bij normaleschakelklokkenlooptdeschakel- schijfbinnen 24 uuréénmaal rond. Aangezien meestalhieropmaximum24schakelruitersgezet kunnen worden, is dekortstmogelijkeschakel- tijd 1 uur.Opverschillendgebiediserechterin de laatste tijd behoefte ontstaan aan schakcl- klokken met korte schakeltijden bijv. voor reclameverlichtingen (kortstondige effecten), roerwerken, verkeerszuilen, vulmachines, pom
pen,persen,centrifuges,enz.Hiervoorpastmen schakelklokken toe met schakelschijven welke 1 omwenteling maken in 1-2-3-4-5-15-30 of60 min. Men kanopdeze wijzeschakeltijdenver- krijgenwelkevariërentussen2,5secondenen60 (slotoppao.259)
Schrikdraad
Ook voor seizoen 1955 moet U voorschrikdraadapparaten enalles waterbij hoort bij despecialisten Afb. 4.astronomische tijdschijf
NIJboer - BOxum
Indiengewenst, kanookéénvande astrono
misch bestuurde ruiters dooreenvasteschakel- ruiter vervangen worden. In de 24-uurschijt bevindt zich een venster, waaronder een jaar- schijfmet maandindeling is aangebracht. Elke deelstreep hierop komt overeen met een tijds
waarde van twee dagen (afb. 4). Voor de ver
schillende breedtegraden vande aarde, zijncle schakelkrommenovereenkomstigdezonsop-en ondergang verschillend
Weekschakelinrichting
Indiegevallen,waarbij hetwordtgewenstge
durende bepaalde dagen van de week en voor tle duur van één of meer dagen het schakel- programma te blokkeren, moet de schakelklok zijn voorzien van een zgn. weekschakelinrich
ting. Dit kangewenst zijn wanneergedurende het weekeinde electrische energie tegen laag tariefvanhetbetreffendeG.E.B.kanwordenbe
trokken,bijv.voordeopwarmingvanhcetwater- apparaten.In eendergelijkgevalwenst men de uitschakelinggedurendehetweekeindeteblok
keren. Omgekeerd kan het ook hetgeval zijn, dat bepaaldeverbruiksapparatengedurendehet weekeindebuitenbedrijfmoetenwordengesteld.
Ineendergelijkgevalwordtde inschakelingge
durende het weekeindegeblokkeerd.
Deweekschakelinrichtingbestaat hoofdzake
lijkuiteenin7segmentengenummerdverdeelde weekschijf„e”(zieafb.5);elkvandezesegmen
ten stelteendag van de week voor. Deweek
schijfwordtbijiedereomwentelingvandedag- schijfdoordeschakelarm„a" (voorzienvaneen rood merkteken)éénsegment verdergedraaid.
Arnhem zijn.
KORENMARKT 4 - TEL. 27492b.g.g.25422
minuten.
K00FLIJSTEN
VOOR INDIRECTE VERLICHTING
BUISLAMP- ORNAMENTEN
Nederlandsch Octrooi50992
uitgebreide folder op aanvraag
W. C. HÜLSMANN JR Amsterdam-C. - Brouwersgracht300
Telefoon31957 Afb. 6. schakelklok electro-boy
■-
Dit kind verkoopt voor U!
i'
Deze overtuigende blikvanger in de
nieuwe grote reclamecampagne van Erres sterk de aandacht van de
Nederlandse huisvrouw trekken.
Hierin wordt vooral naar voren gebracht,
de ERRES ^J-voudige stoftiUering
waardoor het fijnste stof niet slechts wordt opgezogen,doch ook wordt vastgehouden!
Zet daarom NU Uw stofzulger-verkoop in het teken van ERRES.
Dèt is de manier om het volle profijt te trekken uit de grootse
ERRES reclame-activiteit.
Dit is voor U een zeer sterk verkoopargument voor de Erres stofzuigers.
7
:Zeer aantrekkelijke huurkoopfinanciering.
Overname van risico en incasso.
Mil stofzuigers
1
vander Hoomfabrikaat
I
* ^ R.S. STOKVIS & ZONEN N.V.
o»
I
Electronisch apparaat
voor het copiëren van tekst en afbeeldingen op stencils
„VONKA”‘X“rc-
Telefoon 45352-51136 VERMlIIIR vanmaterialen,lichtfonteinen.
v ci\n u u
kschijnwerpers (ook mct
natrium- en kwiklampen).
motoren enz.
r
DooreenfirmainDenemarkenwordtonderdenaamElectro-Rex,eenclecironischcdupli- cator in de handel gebracht. Deze kan <Jlc soortentekstenafbeeldingenvaneenorigineel langs electrische wegoverbrengen op een electro-stencil. Met ditstencil,datbestaatuit een plasticsoort die geleidend is gemaakt, kunnen daarna langs de gebruikelijke weg afdrukken worden vervaardigd.
CGciimrcK
-H
voorVBQTEftKSR
sasrron —
ILLUMINATIE - TONEEL VERLICHTING-KRACHT
POTO-ELSCTK.
Fig. l
tiefvandefoto-electrischccel werpen hunlicht opéénpuntvanhetorigineel.Hetteruggekaat
stelicht valt via het lenzenstelsel op de foto- electrischccel.Eénwitgedeeltevanhetorigineel zalmeerlichtterugkaatsendangrijzeofzwarte gedeelten Delichthoeveelheidopdecel vari.ert dus met de wit-zwart contrasten op het origi- De werking van de elcctronische duplicator
berustop een foto-electrischcaftasting vanhet origineel. Op het stencil wordt zwart-wit ver
kregen door electrisch inbranden met behulp van een naald. Op een trommel aan de voor
zijde van het toestel worden naast elkaar het origineelen hetstencil aangebracht. Achterde trommel zijn enige geleiderails gemonteerd
■
ji
is
N.V.RIJNSTAALv/hJ.W.Oonk&Co.,Arnhem
I
_________ TELEFOON K830024941/45
Voor de a.s. feesten:
„DRAKA” rubberaderdraad 2-J qmm K (z.g. prikdraad).
Volop uit voorraad leverbaar.
Natuurlijk bij de
„TECHNISCHE” N.V.
deConst.Rebecquestr.96-102,’s-Gravenhage Telefoon: K 1700-321668
. :
;i
>•
0
Fa. W. van Doorn & Zonen
Culemborg
Fig. 2. Achteraanzicht met bevestiging van de tekenstift met het chassis. 12 = fotocel 931A in foto
cel en de electrische verbindingen van de cel en huis.
waarover de aftastorganen en de tekenstift neel. Door de ronddraaiende beweging wordt
schuiven. liet origineel afgetast. Als fotocel is toegepast
Twee lampjes ter weerszijden van het objec- een zgn. fotomultiplier RCA 931A; dit heeft alsvoordeel,datreedsindefotocelzeileengrote versterking van de cjptredende
wordt verkregen.
Inhetelectronischgedeeltevanhetapparaat, schetsmatig wcergegever door fig. 1 en in achteraanzicht getoond door fig. 2 wordt de wisselspanning van een oscillatorviaeensclec- tor toegevoerd aan een versterker. De selector werkt zodanig dat, wanneer licht op de cel valt, dusbij terugkaatsingdoor een lichteplek vanhetafgetasteorigineel,deversterkeringarg geblokkeerd is.
Op de tekenstift, die op de uitgang van de versterkerisaangeslotenstaat inditgevalgeen spanning. Valt er daarentegen geen licht op fotostromen Schakelklokken tevenstijdklok
Eenhandigklokjeisdeschakelklokelectro-boy (afb. 6) in bruin bakelieten kast met messing rand rondom de frontplaat. In 24 uurzijn 72 instellingen mogelijk voor automatischein- en uitschakeling van verlichtirigs-, reclame- of huishoudelijkeapparaten. Decontactenkunnen
met maximum 1 000 wattbelast worden.
Bruto-prijs f. 63.50
Matnikkel of Matkoper Vraagt Uw grossier!
Uitditartikelmogeblijken,dathetdemoeite waard is aandacht te bestedenaan de verkoop van schakelklokken, daar het afzetgebied zeer groot is.
door
doeltreffende constructie
economisch werken
Jaarlijks bezoeken vele installateursonzefabriek.Dejarenlange ervaring van onze afnemers en onze technische staf gaan hand in hand.
Door deze samenwerking verkregen onze apparaten hun grote practische bruikbaarheid en kunnen zij snel en gemakkelijk worden verwerkt.
, DIT
spaart tijd en geldiSociété Beige Gardy
Dieweg Uccle-Calevoet-Brussel VoorNederland Ramstraat23 Utrecht
MSI
1
mmm
y.-y-
symbool van samenwerking tussen constructeurs en installateurs
mmi mam
fi II Si
Bezoekt s.v.p. JUNG’s expositie in BOUWCENTRUM te Rotterdam, Stands 252 - I t/.m 4
Financiering van kiein en middelgroot bedrijf
Organisatieproblemen en personeelsbeleid in de groeiende onderneming
r
★ Het kort geleden opgerichtc Comité Ontwikkeling Middelgrote en Kleine on
dernemingen, „Comeko”, is thans bezig op te wekken tot deelneming aandc actie tot opvoering van de productiviteit. In dit artikelwordtbeschrevenmet welkeproblemen dc ,,Comeko” zich zal bezighouden en op welke wijze zij haar doeldenkt te verwezenlijken.
^^eactietotproductiviteitsverhoginggaat in ons land uit van de C.O.P., in samenwerking met het Nederlands Instituut voor Efficiency, dat zichalsedertlangeretijdophetterreinvan de bevorderingenerdoelmatigeproductie heeft bewogen.HetC.O.P.daarentegeniseenjongere organisatie,dienadeoorlogisgeschapenommet behulp vangeldenuitde tegenwaarde-rekening vandeMarshallhulppropagandatevoerenvoor een verhoging van de productiviteit.
Deeerste fazevan deactiviteitdezer organi
satiesisthansafgesloten. Degedachte, dat een opvoering van clie productiviteit voor het be
drijfslevenenvoorhetNederlandsevolkin zijn geheel van het allergrootste gewicht is, is nu welgemeengoedgeworden. Dcbedrijvenhebben zich, geleiddoorditinzicht, bedrijfstaksgewijze gegroepeerdenhouden zichthans bezigmetde verhoging der productiviteit binnen de eigen branche dooronderling overlegen uitwisseling van ideeën. Er zijn productiviteitscentra ge
vormd in bijv. de lederindustrie, de confectie- industrie,demetaalindustrieendegraphischein
dustrie. In deze centra komt men tot eenuit
wisseling vangegevens, aan de hand waarvan men kan constateren, in hoeverre men bij zijn vakgenoten achterloopt, dan wel met zijn tijd meegaat. En dat is dan de tweede faze van de slag om onze industriëleproductiviteit.
De derde faze richt zich niet meer verticaal tot de leden van een branche of bedrijfstak, maarstreeft naareenregionalepropagandater bevordering van de productiviteit en dan niet verticaal,maarhorizontaaloverallerleibedrijfs
takken, die in een gewest aanwezig zijn. Men is met deze derde faze ongeveer twee jaar ge
leden begonnen door het houden van nijver- heidsdageninverschillendedelenvanhet land, in het bijzondervoor de kleine en middelgrote bedrijven, die tot dusver nauwelijks waren be
reikt.
De concrete problemen
Bij deze kleinere bedrijven liggen de pro
blemen principieel anders dan bij degrote be
drijven. Eenvandevoornaamstevraagstukken iskortsamentevattenindevraag:„Waarblijft
derijdvandedirecteur/'” Hoedeeltdedirecteur drijf" betekent.
zijntijd in enin hoeverredurfthij zijntaakte" ~ „ , , , .... ,, . delegeren aan anderen; dat is her probleem. DedirecteurvaneenEngelsbedr.jf,aldusdeze want de leiders van de kleine en middelgrote anecdote' wfalt'Jd gewendgeweest z,,n zaak bedrijven zitten doorgaans tot over hun oren autor,t?,rtele,derVkanfnJdSinghetg°«<. «*
in bet werk, maar misschien zou het verstan- cr.tenslo"e moe.hjkheden rezen en nadat h., digerenvoor hetbedrijfvoordeligerzijn. wan- en'8e,t'>d met de.tanden °P ekaa; haddoor- neer zij wat minder hard werkten en de tijd fvocluen' “8 hll z,ch genoodzaakt een con- namenom zich wat meerbezigtehouden met faeftle tec bclegSenL met„z,In naastLe.mede- dealgemenelijn. Een kleinbedrijfisnogwel te wfkers‘.VEnm,lne heren' z° v™cg,h'h -W;
° 1 ° telt u eenS| Waar zitten de bottle-necks?
De heren waren niet gewoon hun mening te zeggenendedenerhetzwijgentoe,toteenjong broekje,nogmaarkortinhetbedrijf,hemgevat van antwoorddiende: ,,Van zaken hebikniet zoveelverstand,mijnheerdedirecteur,maarvan flessenweetikwelwataf.Debottle-neckszitten aardige anecdote, verstaanbaar voor ieder, die weet,dathetEngelsewoordbottle-necktegelijk
„hals vaneen fles” en „moeilijkheidin het be-
:
‘
overzien. Daar is het toezicht eenvoudiger, maar in het groeiende bedrijfmetcirca vijftig man personeel, wordt de taak van de leider al veel gecompliceerder. Hij moet daar systemen invoeren, de administratie vereenvoudigen, periodieke resultaten berekenen en allengszijn boekhouding mechaniseren, met allerlei finan- cierings-en investeringsproblemen vandien. Is dit stadium eenmaal doorstaan, dan loopt de zaak wel, maardeovergang ismoeilijk, omdat opeenbepaaldmomentdebeslissingmoetwor
den genomen om tot bepaalde nieuwigheden
!
. i
doorgaans bovenaan!" Deze aardige woord
spelingzetineenfellicht,dathetprobleemdik
wijlsin detopfiguren schuilten dateen innige samenwerking tussen leiding en personeel ge
wenstis.
r
Hetzijndusdezedingen,waaropdetopfiguren bedrijfzich moetenbezinnen: a.deaan-
;vanverantwoordelijkekrachtenwaar
aan een deel van de leidinggevende taak kan wordengedelegeerd;b.deinvoeringvannieuwe eendeel vandeverantwoordelijkheid kanwor- productiemiddelen en administratiesystemen, den gedelegeerd. Is het bedrijf in staat een of ZOals
meer „zwaardere” krachten te dragen, ja of nee - daargaat het om. Het aantrekken van leidende krachten is voor een groot deel een
I
over tegaan.ineen Het personeelsbeleid is daar een uitvloeisel trekking van.Men moetbeslissenofhetbedrijferaantoe
isomduurderekrachtenteassumeren,waaraan
8
een mechanische boekhouding, passend
!
eenbedrijfopdegrenstussenkleinengroot, enc.definancieringvandekostenwelkeaen b metzichbrengen; devraaginhoeverrehet be- financieringskwestie, evenals de invoering van drijfinstaatis dehogere lastentedragen, boekhoudmachines en andere productiemiddelen.Alleafzonderlijkemaatregelen,dievoort- De ervaring heeft geleerd, dat de kleine en vloeien uit de groeiende omvang van het be- middelgrotebedrijvenindeactietotopvoering drijf, monden tenslotte in het probleem der derproductiviteitniet worden meegesleurd; zij financiering uit, behalve een: het interne per- worden maaral tevaak doordeop dit gebied soneelsbeleid. gevoerdepropagandanauwelijksberoerd,omdat ze ofniet bij een bedrijfsorganisatie zijn aan
geslotenofwel maar in geringemate aan het organisatieleven deelnemen. Op dit gebied nu
3
De taakvan de leider
Over dit interne personeelsbeleid gaat een
decel dan voert de selector dewisselspanning door de snelheid te regelen waarmede altaster van de oscillator naar de ingang van dc ver- en tekenstift zich zijdelings verplaatsen kan men bepalen hoeveel lijnen er op één cm rol- sterkerenkrijgtdctekenstiftzijnspanningzodat
een zwarte inbranding op het stencil hiervan breedte komen, het gevolg is.
Het vermogen dat dit apparaat uit het net 2. Voor het instellen van despanning waar- opneemt is 200 watt. Voor een goede stabili- mede de naald inbrandt; de spanning is afte satic van dc voedingsspanningen ten behoeve lezen op een voltmeter.
van dc versterker en voor de projectielampen
is zorggedragen. 3. Voorhetinstellenvandegevoeligheidvan defotocelwelke afhankelijkisvan de aardvan het origineel.
4. Voor het regelen van delichtsterkte van 1. Voor instelling van de lijnen-dichtheid; de projectielampen.
Bedicningsorganen ■
Op het frontpaneel zitten de volgende knoppen:
„Waar blijft de tijd van de directeur?" ' )
1
Ookdewereldvan hen die ar
beiden bij Wilton Fijenoord in Schiedam.
Installateurs werkten ook hier nauw samen met het VIR Lichtprojectcn Bureau.
Dat doentrouwensalle installateursdie reeds ervaring hebben met onze Service!
OUDEDIJK 149-ROTTERDAM
r. ■' V
TELEFOON 113140
Wij geven kosteloze lichttechnische voorlichting. Uw aanvragen voor verlichtingsprojecten worden snel door ons behandeld.
Alle (VIR.) producten worden door ons uit voorraad geleverd.
Thabur x
DEN HAAG
i
ff
De nieuwe, dubbelwandige wasmachine, met gemoffelde buitenkuip Prijs, exclusief wringer .
Meerprijs voor tijdschakelaar
,,GLASBEEK” de Nederlandse wasmachine met de beste motor!
(Ook leverbaar met omschakelbare motor).
Zeer interessante kortingsregeling!
| N.V. Apparaten- en Machinefabriek H. Glasbeek Jr.
Noordkade 4a - WADDINXVEEN - Telefoon 389 (K I828) f 215.—
f 20.-
I
issedertkorteenComitéOntwikkelingMiddel
groteenKleinere Ondernemingen, kortwegde
„Comeko” genaamd, bezig om totdeelneming aande«actietotopvoeringvandeproductiviteit op tewekken. Menkentdezereedsin verschil
lende Nederlandse provincies in de vorm van provinciale contactcommissies, o.a. in Gelder
land, Overijsel, Drente, Groningen, Zeeland, Utrecht en Limburg. In zekere zin zijn dit regionale productiviteitscentra. Evenals in de Zuidhollandse Comeko werken in deze orga
nisatiesC.O.P.,InstituutvoorEfficiency,Kamer van Koophandel, Maatschappij van Nijverheid en Handelen de Vakorganisaties mee.
Voor wat de werkwijze betreft kunnen wij misschien het best verwijzen naar de Nijver- heidsdagen, die verledenjaar in Rotterdamen Dordrecht zijn gehouden en een bijeenkomst, diethansvoorhetgebiedvande BenedenMaas wordt georganiseerd in Vlaardingen. Dit zijn eigenlijk „oriënteringsdagen”, waarbij samen
werking tussen de ondernemers en onderlinge uitwisselingvanervaringenaandeordeworden gesteld metbehulp van een inleidingover een concreetprobleem,somsookmetbehulpvaneen forum. Behalve de boven reedsgenoemdepro
blemen, die stof in overvloed geven, zijn er vragen, zoals het tekort aan arbeiders en de positie,die het kleineen middelgrote bedrijfin onsland, in Europa en in de wereld innemen.
Volgenseenglobaleschattingzijnindemiddel
grotebedrijven in Nederland45%vanalle Ne
derlandse arbeiders werkzaam. De sociale en economische betekenisvan het middelgroteen hetkleinebedrijfishiermededuidelijkgetekend.
Nogeen belangrijkprobleemisde felleconcur
rentiestrijd in prijs en in levertijd, die op de buitenlandse markt voor 60% onzer industriële productie moetworden gevoerd. Zoals bekend gaathetdaarbij omeennationaalinkomenten bedrage van 5 milliard gulden. Ondanks de huidige gunstige conjunctuur is het absoluut
noodzakelijk om alles tedoen teneinde depro
ductiviteit en de efficiency in het Nederlandse bedrijfoptevoerenenalleaandachtteschenken rationele bedrijfsorganisatie. Dekleine enmiddelgrotebedrijvendieuiteraarddegroot
stereserveaanproductiemogelijkhedenbezitten, gunnenzichtot dusverdaartoeweinig tijd. De leidersdezerbedrijvenhebbennietdiegrotestaf van mensen, die nodig is voor de bestudering dezer problemen. Zij zijn zelfte zwaar belast metdeproblemenvanelkedag,zodatzijerniet toe komen eens rustig de algemene gang van zaken teoverdenken.
Lichtende
etalage plastiek
aan een
Het etaleren van artikelen geeftveelal moei
lijkheden als deze artikelen niet uit zich zelf sierlijk zijn. Sigarenkistjes of steenkool lenen zich niet erg voor het smakelijk etaleren. Ge
makkelijker gaat het met dameshoedjes of modeartikelen. Deze etaleren zich zelf. Een moeilijk artikel lijkt ons knotten wol, alsdeze wol tenminste het énige artikel is dat geëta
leerd moet worden. Toch is er in Amsterdam opdit gebied een goed voorbeeld. Deze zaak heeft drie grote etalages aan één der drukste straten van Amsterdam en het is altijd een genoegenom tezien, watdeetaleurmaaktvan het moeilijkeartikelknottenwolennietsanders danknottenwol.Nueensdwarrelendeknotten doordeetalage,danweerliggenenkeleknotten juist op die plaatsen welke de spanning in de etalage brengenen deaandacht volkomen ves
tigen op dit „kleine” artikel, zonder dat deze knotten „zwemmen” in de ruimte.
Deetaleur, deheerWing, heeftindeetalage welke onlangs te bewonderen was, zichzelf overtroffen. Alleen enkele electrapijpen, een pottenkijker en een flessen-strohuls geven die geweldige spanning, die prachtige expressie, die speelse soepelheid, welke de aandacht vol
komen gevangen houden en de climax leggen op de enkele wolknotten welke de dansende figurentonen.Daterzoveelspanningzitineen gebogen electrapijp dat één figuur een gehele etalage kanvullen bewijstdegevoeligheidvoor lijnen en vormen vande heer Wing.
De „gelaatsuitdrukking” van een potten
kijker,indejuistestandenhouding, gevenaan hetgeheeleen zo soepeleenspeelse lijn,dat de illusie,een levendedanseres te zien, volkomen, wordtbereikt.Zieeenshoedetenenendevoer devolkomengoedestandhebbenomdedanse
res de gelegenheid te geven haar „lichtende aanbidding” te richten op de paar simpele knotten wol.
i!
i
WatdeComeko beoogt i•
DeComekoziethaartaaknietinhétbijstaan vandergelijkebedrijvenmetraadofdaad, maar in het organiseren van een inniger samenwer
king ineen discussiegroep ofeen werkgemeen
schap. Ietsdergelijks is ooktotstandgekomen na de Nijverheidsdagen in Rotterdam en Dor
drecht.In Rotterdam zijnerdriegevormd, elk vaneenmanoftienavijftien;dezegroepenbe
sprekendeinterne bedrijfsvoering, decommer
ciële politiek, de administratieve aspecten van een bedrijfen de financiering. Ietssoortgelijks wilmeninDordrechtenVlaardingenonderhet motto: „Twee weten meer danéén”. Meer in hetbijzonderheeft mendaarbij hetooggericht opde financiering van hetbedrijf, omdat men in de genoemde bedrijfstypen vaak om tech
nischeredenentot uitbreidingovergaat, zonder daarbij te letten op de consequenties in finan
cieelopzicht.Gaatmenbijv.terverhogingvan de productie over tot de aanschaffing van een nieuwemachine,danletmendaarbij nietsteeds opde eisen, diezulkeenmachinesteltaan be
zetting, voorraadvorming en beschikbare mid
delen. Credietaanvragen bij Herstelbank of Middenstandsbank zijn dikwijls zeer onvol
doendegedocumenteerd.
\:
;
\l
i;!
G.D.L.M. 'i
ü
Het is voor de electriciën eenvoudig om de etalagehandel opdracht te geven om chroom standaardste leveren om eenstrijkbout oleen broodrooster te kunnen etaleren. Maar zou hetnietmogelijkzijn, dat de electriciën tracht ook met pijp (polyvolt of staalpijp) etalage- standaards te maken, welke het geëtaleerde artikel expressievol tonen? Dat men de gaaf
heid bereikt die de Heer Wing bereikt heeft is nietaan te nemen, doch ook de poging moet geprezenworden!
Hooft
★ :
Defototoont,watop hetgebiedvanetalerenniet eenvoudigemindelenkanwordenbereikt.Dit voor
beeld van etaleren was enige tijd geleden te bt'- zichtigen in Amsterdam.
im
Vertegenwoordiger voor Nederland:
