Vrijheid etl._
detnocra tie
WEEKBLAD VAN VOOR VRIJHEID
NUMMER 935
DE EN
VOLKSPARTIJ DEMOCRATIE
VRIJDAG 3 NOVEMBER 1967
Defensie-begroting
lll •openhare commissie-vergadering:
Goed begin·. van
min. • Den Toom
Op 18 en 26 oktober behandelde de vaste commissie voor defensie van de Tweede Kamer in openbare vergadering de defensiebegroting voor het jaar 1968.
Zoals steeds noodzaakte ook n:U de voort- durende evolutie in onze wereld, die haar stempel drukt op de omstandighe- den waarin wij leven en op de taken di~.
wij hebben te verrichten, tot het bezien van het komende defensie-budget in het licht van de veranderde en veranderen- de internationale en nationale situatie.
De defensi-e-inspanning voor het jaar 1968 staat, om ons tot de hoofdzaken te bepalen, enèrzijds, zoals reeds vele ja- ren, in het teken van voortgaande politie- ke ontspanning tussen Oost en West, anderzijds van toenemende militaire.
krachtsinspanning van de landen van het Warschau-Pact, terwijl thans de gro- te zorg voor evenwichtige grooi op eco- nomisch, sociaal en cultureel gebied in Nederland de regering heeft genoopt tot verlaging van de voor ons liggende de- fensiebegroting. Op de achtergrond van onze beschouwingen stond, dit jaar nog onuitgesproken, de gestalte van een zich snel tot nucleaire grootmacht ontwikke- lende mogendheid met binnenkort een miljard-bevolking, in het Verre Oosten.
In internationaal-politiek opzicht is het karakter van de tijd waarin wij leven onzelter, en niemand kan zeg- gen naar welke nieuwe verhoudingen of structuren wij op weg zijn.
Evenwicht
Wat wèl zeker is, is dat onder de vigerende omstandigheden van het machts e v e. n w i c h t tussen het Oost- . blok en· het w.estblok de wereldvrede bewaard is gebleven; de leden van de vast commissie konden dan ook in zeer grote meerderheid instemmen met het beleid van de minister, gericht op het streven Nederland in bondgenootschap- pelijke militaire kracht van de NAVO,
gericht op het b e ho u d van de vrede, en er naar vermogen aan bij te dragen dat de tijd van vrede waarin wij leven ge- bruikt wordt voor het bereiken van reë- le wapenbeheersing en wapenbeperlting.
Vrijwel algemene instemming van de leden der commissie verkreeg de mi- nister voor zijn opvatting dat het oprich- ten van een Europees anti-raket-verdedi- gingsstelsel ongewest is, mede omdat zulks de pogingen om te komen tot non-proliferatie en wapenbeperking zou belemmeren.
In dit verband betuigde de commissie algemene instemming met het opgerich- te ontwapzningsbureau op het ministe- rie van defensie en met het mede-initia- tief van de minister tot het oprichten van een Nationaal Instituut voor Vre- desv1·aagstul{ken.
Vermindering
Het beC!rag dat in 1968 voor onze de- fensie beschikbaar zal zijn is, in reële waarde, lager dan de bedragen die op basis van de defe.nsienota-1964 in de ja- ren 1964, 1965, 1966 en 1967 aan def.snsie werden toegewezen. In verband met de voor exploitatie noodzakelijke uitgaven daalt het beschikbare investeringsper- centage hierdoor van gemiddeld onge-
door
G. Koudijs, lid van de Tweede
Kamer der Staten- Generaal
veer 25 pct. tot 2.0 pct. Aangezien de i n s t a n d h o u d i n g van de krijgs- macht een investeringspercentage van 25 pct. vereist, betekent de huidige begroting in feite een , laten wij hopen tijdelijke, vermindering van onze de- fensie-inspanning.
De resultaten daarvan zijn reeds zicht- baar : voor de Koninklijke. Landmacht betekent het o.m. dat de voorgenomen aanschaffing van nieuwe lichte tanks der verkenningseenheden voorlopig geen doorgang lmn vinden en <'!at bezui- nigd zal moeten worden op
e de oefenmunitie (wederom!)
• de herhalingsoefeningen, 0 de voorraadvorming en
• de jaarsterkte aan dienstplichtigen.
Voor de Koninldijke Luchtmacht bete- kent het o.m. uitstel van verbeteringen in het HAWK geleide-wapen-systeem en voor de Koninklijke Marine o.a.
uitstel van de bouw van twee nieuwe fregatten.
Onzerzijds is er met nadruk bij de minister op aangedrongen te trachten door vcrdère bezuinigingen in niet-es- sentiële sectoren deze aantasting van de.
gevechtswaarde zoveel mogelijk te voor- komen. In het bijzonder hebben wij ge- pleit voor de verstrekking van voldoen- de oefenmunitie en voor meer oefengele- g.:mheid, mede voor de noodzakelijke pa- raatheid en gevechtswaarde van het Le- gerkorps.
Paraatheid
Aangezien de strijdkrachten van het Oostblok een bijzonder hoge graa.à van paraatheid en geoefendheid bezitten heb- ben de woordvoerders van alle rege- ringspartijen aangedrongen op hoge pa- raatheid van het minst-parate deel on- zer strijdkrachten, de brigades van het legerkorps.
De heren Walburg (ARP) en Kikkert (CHU) lieten een waarschuwend woord horen, dat wij niet weer in de situatie van vóór 1940 moeten terechtkomen, het- geen bij de heer Wierda (PvdA) niet in goede aarde viel. De heer Jansen (KVP) betoogde dat alleen een gefase.er- de paraatheid de Koninklijke Land- macht uit de moeilijkheden zal kunnen helpzn en een noodzakelijke stijging van de begroting in de komende jaren za.I kunnen voorkomen.
Onzerzijds werd een gedifferentieerde paraatheid bepleit en wel: een aantal zogcnaamctz "parate'' brigades in-
(Vervolg op pagina \1)
P.R.I.K.K.E.L.S
e Het Haagse dagblad Het Vaderland in een plei(looi om ooit in Den Haag een "Herenboekje" uit te geven: "Het Haagse Heren- boekje zou veel dikker worden dan die van Rotterdam en Amster- dam. Want er wonen hier vanzelfsprekend méér heren. Dat is nu eenmaal een historisch verantwoorde zaak. Maar we zijn merlr- waardigerwijs beter op de hoogte van de heren die ons in het buitenland vertegenwoordigen dan van alle Haagse heren zelf".
• Inzender in Het Parool over de Groningse hoogleraar en ,.anti- Vietnam demonstrant" Delfgaauw: "Wie is die hooggeleerde Delf- gaauw eigenlijk? PSP-er, flapuit, we weten het, maar wat nog meer? Een oud spreekwoord zegt: toon mij uw vrienden en ik zeg u wie gij zijt. Enkele dagen vóór de Vietnampsychose ondertekende dezelfde Delfgaauw, voorbijgaande aan de miljoenen doden van de Russische concentratiekampen, de zuiveringen, de Berlijnse Muur, de neergeslagen Hongaarse opstand, de Russische wapenleveranties aan Nasser, en het vriendschapsverdrag van Stalin met Hitler, een feestbrief. Een klinkende felicitatie aan het presidium van de Opperste Sowjet. Met zijn handtekening bekrachtigde de heer Delfgaauw deze lovende woorden: Mogen de idealen van de oktober- revolutie, die het aangezicht van uw land ingrijpend hebben ver- anderd en die velen buiten uw land blijven inspireren, verder verwezenlijkt worden".
e Hoofdartikel in het anti-rev. Trouw over de motie van mej. Van Leeuwen (ARP) bij Sociale Zaken: "De indiening en behandeling van de motie van mejuffrouw Van Leeuwen mag dan een wonder- lijke opvoering zijn geworden, die de supporters van het kabinet eerst in moeilijkheden en vervolgens in twee kampen bracht, er Iig·t toch een Iiameruitspraak op tafel, die duidelijk maalit, dat het kabinet zich straks bij z\jn "ombuigingsbeleid" niet alles ltan per- mitteren. Dat er gisteren een tijdbom zou zijn geplaatst is over- dreven, maar er ligt al wel een stolr voor het geval iemand een hond wil slaan".
De actie Eén op één is in volle gang. Dagelijks komen aamneldin- gen van nieuwe leden binnen. Het algemeen secretariaat wordt overstelpt. Naast hGn<lerden nieu·
we le<len nog tneer vragen om inlichtingen. Alle vragen worden met de grootstè aandacht behan·
deld. De nieuwe leden worden in·
geschreven.
Maar u? Heeft u uw steentje al bijge<lragen en een lid geworven:{
Of heeft u de u onlangs toegezon- den coupon nog even opzij ge- tega·:
Tijdens de bijeenkomst in Utrecht van de propagandacom- missies der afdelingen werden in·
teressante mededelingen gedaan over telefonische ledeliwerfcam- pagnes. De voorzitter van de af- deling Groningen meldde een uit·
breiding van 600 tot 750 leden in acht welwn tijds. ftlevrouw M. u.
Engelberts-Jüngeling vertelde dat door de afdeling De Bilt-Biltho- ven geeluremie de zomermaanden
( ! ) telefonisch 65 leden werden geworven. De af<leling Woerden
verdubbelde zich in enkele weken UJUS van 37 tot 70 teaen.
Dit zijn goede resultaten. Want veel leden werven is niet zo een- vomlig. Maar één lid werven is veel eenvoudiger. En da.t is het enige dat van u gevraagd wordt.
Elk lid werft een lid erbi,j. Eén op Eén. Met een verdubbelde VVD -,tegen ue verwarnug.
_l<', 1iUl~TlfALS ALTt.:s
VRIJHEID EN DEMOCRATIE 2 - vrijdag 3 november 1967
==========================================~··. ~=========================
Kop(j voor deze rubriek zen·
den aan:
Joh. H. Springer Alexanderstraat 16, Haarlem
·Echtgenoten
:aet schijnt nj)g steeds niet algemèen · bekend te zijn· en daarom vermelden wij het nog maar eens: huisgenoten, dus ook de echtgenoten, van leden zijn niet automatisch lid van de VVD, maar kunnen wel lid worden voor f 5 (zonder weekblad) ..
Men kan niet zeggen: "wij ;ûjn lid van de VVD" als alleen de man lid is.
Men kan dat wel zeggen, als .de vrouw ook zelf lid wordt (voor slechts f 5;. en wat is tegenwoordig f 5?). ·
Bij een ledenwerfactie ligt hier waarschijnlijk een gemakkelijke weg naar succes.
Wij overwegen er een modelbriefje over op te stellen.
Welkomstbrief
Er bestaat reeds sinds enige tijd een model welkomstbrief voor nieuwe vrou- welijke leden. Exemplaren daarvan zijn verspreid door de centrale vertegen- woordigsters, maar desgewenst zijn er meer te krijgen bij onderget.ekende.
Vragenlijsten
Voor deze winter staan weer enige vragenlijsten op 't programma. Wij ves- tigen er de aandacht op, dat deze vra- ge:illijsten in 't algemeen alleen bedoeld zijn als discussiestof. Men kan er sa·
men over praten in kleine huisbijeen·
komsten; men kan ze ook gebruiken in grot.ere bijeenkomsten met een discus- sieleidster. Komt men tot een resultaat, dan ontvangen wij daarvan gaarne verslag. Lukt dat niet, dan is dat niet erg; de bedoeling is vooral aan het den·
ken t,e zetten er er over van gedachten te wisselen.
Het bovenstaande geldt ter inleiding op een aantal vragen, die zijn opgesteld door. mevrouw mr. N. M, W. Dettmey·
er-Labberton en die 2 onderwerpen be•
treffen, nl. "Ruimtelijke ordening" en
"Monument.en en verkeer." Een andere vragenlijst heeft een heel ander karak·
ter; die gaat over onze eigen organisa·
tie en is opgesteld door de secretaresse.
Na 20 jaar werken zal het goed zijn ons eens op onszelf te bezinnen; over doel, nut, zin van onze organisatie.
Wij zouden dan ook graag zien, dat deze vragenlijst in ruimere kring dan gewoonlijk verspreid wordt.; niet alleen onder de plaatselijke vrouwengroepen, maar ook onder vrouwelijke leden die
n~~t in een plaatselijke groep verenigd
Z~Jn, en zelfs ook onder diegenen, die z1ch met onze organisatie niet bemoei·
en.
Beide vragenlijsten hopen wij binnen enkele weken uit te sturen.
Liberaal Beraad
Er is echter nog een andere vragen·
lijst en wel het lijst.je van het Liberaal Beraad dat in het weekblad van 22 sep·
tember heeft gestaan. Wij bevelen die vier vragen nog eens extra in de aan·
dacht van de vrouwelijke leden aan.
Ook wij moeten meedoen met dit be-
Vr.ijheid enrw1
Democratie~-
IWI<II:~UH.AD VAN DE VOI.IUIPAotTI.J VDCI'I VIHJHII:ID &:1'1 p~MOCAATII!j
Weekblad van de Vol!l:spartij voor Vrijheid en Democratie.
Adre.s van de administratie (zowel voor abonnementen als voor advertenties): Witte de Withstraat 73 te Rotterdam (postbus 824 te Rotterdam).
Tel. 010-11 10 00, abbonnemen- ten toestel 219, advertenties toestel 224. Postgiro: 245103 t.n.v. Admini,.,tratie Vrijheid en Democratie te Rotterdam.
Hoofdredacteur:
Ph. C. la Chapelle jr.
Adres van de redactie:
Nieuwe Herengracht 89 B te Amsterdam-C.
Radio-uitzending van de .. VVD: woensdag 15 november van 18.20-18.30 uur, over de zender Hilversum I (402 m}.
Bloemsierkunst
v/h J.C. de lANGE's Koninklijke Tuinbouwinrichting Hofleverancier van H. M. de Koningin
• TEL. 137977-122303
raad en er onze mening over geven. De tijd is kort.; laten de vrouwengroepen daarom met dit vragenlijstje beginnen.
De globale antwoorden ontvangen wij gaarne voor het eind van het jaar bij ondergetekende. Wij zullen ze doorstu·
ren naar het algemeen secretariaat, maar willen graag eerst, zien, of er in de vrouwelijke antwoorden misschien een algemene lijn te ontdekken valt.
agenda. Zo spreekt o.a. mevr. ir. A. Kui- per-Struyk over het woningprobleem voor alleenstaanden en zal mevr. v. d.
Boogert·Selhorst verslag uitbrengen wat, op b.et Londense Congres van de Interna- tional Councii of Women over het moder- ne bouwen is besproken. Maar er is nog
meer! J. H. s.
Noordelijke contactdag Nationale Vrouwenraad Op donderdag 23 november wordt
weer een contactdag vobr de drie noor- delijke provincies gehouden in het Fami- liehotel in Paterswolde, van 10.30 tot 16 uur. Kosten incl. uitgebreide lunch f 10 vóór 15 november te gireren op num- mer 955174 t.n.v. mevr. F. Mulder-Geu- ker, Noordpolder 4, Warffum.
Op dinsdag 14 november a.s. van 10.30 tot 4 uur houdt de Nationale Vrouwen Raad de jaarvergadering in het stad·
huis te Utrecht. Kost.en met lunch f 3,50; zonder lunch f 2,50. Aanmelding vóór 7 november, bij Nationale Vrou·
wen Raad, Koninginnegracht 1c Den Haag.
Spreken zullen mej. mr. A. Kappeyne van de Coppello en mevr. M. van den Boogert-Selhorst.
Er staan vele bekende namen op de
SPREEKBEURTEN~
Periode van 27 oktober tot en met 27 november
3nov.
3nov.
6nov.
6nov.
6nov.
6nov.
7nov.
8nov.
9nov.
10 nov.
lOnov.
llnov.
13 nov.
13 nov.
13nov.
14nov.
16 nov.
17 nov.
17 nov.
17 nov.
17 nov.
17nov.
17 nov.
18nov.
18 nov.
20 nov.
20 nov.
20 nov.
22 nov.
22nov.
23 nov.
24 nov.
27 nov.
27 nov.
27 nov.
Bunnik
Leeuwarden (20.00 uur, hotel "De Klanderij") Arnhem (20.00 uur, Musis s-acrum) _ Driebergen
Warnsveld
Bergen op Zoom (De Korenbeurs, samenwerk. afd. W./N. Brabant) Rotterdam (Vrouwen in de VVD) Hattem
Heerlen (Mijnstreek) Zuidlaren
Laren (20.00 uur, hotel Hamdorff) Westerbork 20.00 uur; hotel Meursing;
JOVD midden Drenhte Beverwijk
Drs. Th. H. Joekes H. J. L. Vonhof.f H. J. L. Vonhoff Mr. W. J. Geertsema Drs. Th. H. Joekes H. Wiegel
Drs. L. van Leeuwen H. J. L. Vonhoff Mr. H. van Rià
Mevr. mr. E. Veder-Smit H. Wiegel
H. Wiegà H. J. L. Vonhoff Epe
Kamercentrale
Mr. H. E. Koning Zwolle (20.00 uur, hotel H. Wiegel
v. Geijtenbeek) Delden (19.00 uur, hotei Centraal;
spreekuur)
R. Zegering Hadders lllmmen (hotel Heerenhof, (20.00 uur: Mr. W. J. Geertsema
Z.O. Drenthe, lib. kring) Zeist
Baarn
.statencentrale Heerenveen Frederiksoord (20.00 uur, hotel
Frederiksoord; lib. kring Meppel e.o.) Nijmegen (opr. verg. Lib. Stud. Ver.) Hilversum (20.15 uur, hotel Gooiland;
J.O.V.D. 't Gooi)
Mr. H. E. Koning H. J. L. Vonhoff
H. Wiegel, teach in partij- vorming Ir. J. Baas
Drs. Th. H. Joekes
mr. dr. C. Berkhouwer, Debat PSP
Zuidlaren (JOVD) H. J. L. Vonhoff
Odoorn (hotel Bos, 20.00 uur; prop. feest-Mr. H. van Riel avond JOVD Z.O. Drenthe)
Haarlem e.o.
Alphen a/d Rijn (debat vijf grote partijen)
H. Wiegel
Drs. Th. H. Joekes (voorz.) en H. J. L. Vonhoff
Mr. F. Porthedne Maassluis
Terschelling
Amstelveen (Ónderwerp:
R. Zegering Hadders Consumentenbe-H. J. L. Vonhoff
belangen)
Ridderkerk (vrouwen in de VVD) Mevr. mr. E. Veder-Smit
Leiden H. Wiegel
Eindhoven Doesburg
Roosendaal (rest. 't Wit Roosken, samenwerk. afd. w.(N. Brabant)
G. Koudijs Mr. J. G. Rietkerk H. J. L. Vonhoff 27 nov. Wageningen (Lib. Stud.) H. Wiegcl
27 nov. Enschede (18.00 uur, lib. sociëteit) Drs. Th. H. Joekes
29 nov. Oostcrbeek Mr. H. van Riel
1 dec. Leeuwarden Mr. J. G. Rietkerk
N .B. Voor zover ons bekend zijn tijd en aanvangsuur van de vergaderingen vermeld.
UIT DE PARTIJ
• Kamercentrale Leiden
Tijdens een zeer goed bezochte en uitst,ekende vergadering op zaterdag 21 oktober te Reeuwijk behandelde de Ka- mercentrale Leiden o.a. de beschrij- vingsbrief van het HB voor de algeme- ne vergadering van april 1968.
Mr. F. Portheïne belichtte hoofdpun- ten van de politieke situatie. In het daar- opvolgend debat bleek er belangstelling te .. bestaan voor de discussienota van
·het LDC over "Liberalisme en Par- tij-vernieuwing''. Het kamercentra- le-bestuur besloot voor zijn rekening 50 exemplaren van de discussienota aan te schaffen, ter verspreiding onder alle af- delingen van de kamercent.rale.
In het algemeen bleek er behoefte te bestaan om meer dan tot nu toe politie- ke vraagstukken te behandelen. Het bestuur, dat deze zaak reeds enige tijd beziet, zal nu op korte termijn met voorstellen komen.
• Kamercentrale Den Helder
Mr. W. H. Dollekamp uit Berge.n-N.H.
is tijdens de vergadering van de kamer- centrale Den Helder, woensdag 25 okto- ber in Alkmaar gehouden, afgetreden als secretaris. Tot zijn opvolger werd benoemd .de heer W. van der Kolk, se- cretaris van de afdeling Landsmeer. Als waardering voor zijn vek~ werk werd mr. Dollekamp, die deel van het bestuur blijft uitmaken, een geschenk aangeboden.
Bij de bestuursverkiezing werden de periodiek aftredende leden, mevr. G. A.
A. Holzmüller-Teengs uit Alkmaar, de heren mr. P. C. Avis uit Hoorn, S.
Bréebaart uit Kolhorn .an G. de Jong uit VVorrnerveer, herkozen.
De penningmeester, de heer G. Nes Pzn. uit Midwoud, deed over 1966 reke- ning en verantwoording. Verder werd aandacht besteed aan de landelijke le- denwerfactie "Een op Een" en werden uitvoerige discussies gehouden in het kader van. het liberaal beraad.
Bij de opening van de vergadering heeft de voorzitter, de heer H. W.
Holzmüller uit Alkmaar, stilgestaan bij het overlijden van mr. Wendelaer, oud-VVD-burgemeester van Alkmaar, L.
van Noort, erevoorzitter van de afdeling Oostzaan en H. Mande, secretaris-pen- ningmeester der afdeling Broek in Wa- terland.
• Kamercentrale Gelderland
Op 28 oktober hield de kamercentra- le-Gelderland zijn najaarsvergadering in "Riche-National" te Arnhem. De be- langstelling was matig. Een tijdens de voorjaarsvergadering aangehouden mo- tie inzake het bestuursbeleid werd ver- worpen met 37 tegen 11 stemmen (de afdelingen Arnhem en Dosterbeek stem- den vóór). Mevr. A. Bergsma-Feenstra, die lange jaren in het centrale bestuur zitting heeft gehad, werd als bestuurslid opgevolgd door de heer ir. J. van Ros- sum te Nijmegen. De voorzitter, de heer VV. Inden, dankte mevr. Bergsma voor het zeer vele, dat zij voor de VVD in Gelderland heeft gedaan, waarbij hij in het bijzonder wees op haar activitei·
ten als voorzitster van de Gelderse Vrouwendag van de VVD. Op voorstel van het bestuur benoemde de vergade·
ring haar tot lid van verdienste van de Kamercentrale-Gelderland. De vergade- ring bracht mevr. Bergsma staande een ovatie.
Ons Tweede Kamerlid mr. H. E. Ko- ning besprak vervolgens actuele politie- ke problemen. In het bijzonder werd aandacht geschonken aan de ontwikke- lingshulp, de kwestie van de buitengewo- ne lasten en de door de VVD toegejuich·
te verplaatsing van rijksdiensten. Een interessante discussie sloot het met ge- grote belangstelling gevolgde betoog van de heer Koning af.
D.B. en H.B.
vergaderden
Zaterdag 21 oktober vergaderden het dagelijks· en net hoofdbestuur van de VVD te Ut;recht. Punten van bespreking waren o.m:: de functionering van het hoofdbestuur, de politieke toestand, rap- porten van de sociaal-economische com·
missie, en de organisatie en propagan·
da.
Het hoofdbestuur zal opnieuw bijeen·
komen op zaterdag 9 december.
VRIJHEID EN DEMOCRATIE vrijdag 3 november 1967 - 3
Behandeling AWZ in Tweede Kamer
De Algemene wet bijzondere ziekte- kosten is vorige week door de Tweede Kamer aangenomen zonder hoofdelijke stemming en slechts met aantekening dat Boeren en SGP-ers tegen waren. Op zichzelf gezien een mooi resultaat voor minister Rooivink en staatssecretariS!
Krnisinga - en een verheugend perspec- tief voor chronisch zieken en andere ernstig gehandicapten. Toch zal de mi- nister aan de openbare behandeling van de AWZ geen onverdeeld prettige herin- neringen bewaren. Dit is dan groten- deels toe te schrijven aan zijn anti-revolu- tionaire geestverwanten, die meenden het initiatief te moeten nemen tot een motie inzake de financiering van deze wet.
De voorgeschiedenis van het wetsont- werp en van de beoogde financiering .arvan is merkwaardig geweest en heeft in de Kamer gemengde gevoelens ge- wekt.
In 1962 dacht het toenmalige kabinet aan een volksverzekering met een finan- ciering van 2/3 deel van de kosten voor overheidsrekening en 1/3 deel door mid- del van premieheffing. De SEH had hier- over eenzelfde mening en kwam op een premie die zou kunnen stijgen tot 0,7' pct. Daarna besloot de regering evenwel alle. kosten voor haa.r rekening te nemen. Deze werden voor 1967 geschat op f 600 miljoen, wat àan additi- onele middelen ne.arkwam op een be- drag van circa f 150 miljoen. • Door een aanvankelijk overwogen manipulatie met de kinderbijslag wist het kabi- net-Cals er desondanks voor 1967 nog een budgettair voordeel van · f 115 mil- joen uit te halen. Inmiddels zou daar- door de AWZ geheel uit de door de verzekerden op ta brengen premie moe- ten worden gefinancierd. Deze werd toen geschat op 1,6 pct. Mr. ·Hietkerk (VVD) herinnerde hieraan vorige week nog eens in de Tweede Kamer. Hij wees verder op een aantal "onnavolgbare pre- miemanipulaties" ter g.alegenheid van de door minister Veldkamp voorgestel- de overneming van de hele zieken- huisverpleging in de AWZ. Omdat dit een te sterke verschuiving van de werk- geverslasten naar de werknemers zou veroorzaken moest de premie voór loon- tre.kkenden een werkgeverspremie wor- den. Uitsluitend wegens deze verschui- ving werd dit zo veranderd.
UIT MOERAS
Gelukkig, meende mr. Hietkerk, heeft de huidige bewindsman ons uit het moe- ras bevrijd met een (vierde) nota van wijzigingen waarin de regering wel een misschien wat minder prettige, maar dan toch· ook wel minder verhulde wijze van financiering voorstelt. De toegevoeg-
Rooivink bewaart geen prettige herinneringen aan debat
de bijdrage boven de f 400 miljoen (we- gens bijstandsuitkeringen) werd geredu- ceerd tot f 75 miljoen. Deze f 475 mil- joan wordt pas geïndexeerd op het ogen- blik dat de bijstandsuitkeringen, als de AWZ niet zou zijn ingevoerd dit bedrag hebben bereikt. Omdat er verder geen budgettaire mogelijkheden zijn zullen de overige lasten door premiebetaling (0,4 pct.) moeten worden opgebracht. Mr.
Hietkerk vond het daarbij merkwaardig dat toch de werkgever als premieplichti- ge wa.s gehandhaafd, ofschoon de aanlei- ding daartoe door het weer terugnemen van het eerste jaar ziekenhuisverple·
ging is komen te vervalle.n.
·De aanvankelijk gedachte premie van 0,2 pct. zal moetem stijgen tot 0,4 pct.
Vooral in het perspectief van verder te verwachten kostenstijgingen (wellicht
tot 1,4 mHjard gulden in 1972 en 1,6 pct.) zou dit een moeilijke zaak zijn, ook met het oog op de loonpolitiek.
Kostenbewaking is belangrijk.
Mr. Hietkerk gaf in overweging - hij was trouwens niet de enige - de ziekenhuisverpleging geheel uit de verstrekkingen te verwijderen (deze kosten zijn reeds verzekerd) teneinde een besparing te bereiken. Ook zou ver- dere kostenstijging kunnen worden opge- vangen door een zo mogelijk gelijktijdi- ge en gele.idelijke vermindering van de kinderbijslag.
Wat dit laatste betreft, daarover zei minister Hooivink een adviesaanvraag aan de SEH te willen overwegen. Inza- ke de ziekenhuisverpleging handhaafden hij en de staatssecretaris echter d.e .op- neming in de wet, waarbij zij de Kamer-
Voor uw was
naar
BORG U
Tevens adres voor Chemisch Reinigen N.V. STOOM- EN CHEMISCHE WASSERIJ
v.h. C. D. BORGH & Zn.
Bellevoystraat 75 Rotterdam - Telefoon 232631 - 236285
meerderheid aan hun zijde vonden. Een amendement-ruetkerk, mede-onderte- kend door drs. Nypels (D'66) en gesteund. door een aantal KVP-leden werd met 84 tegen 47 stemmen verwor- pen.
VREEMDE WENDING
Een nogal vreemde wending nam het debat toen mej. Van Leeuwen (ar) met e.an- motie over de financiering kwam, of heter toen zij haar aanvankelijk inge- diende motie in een scherpere vorm had gegoten. Hoe dan ook zou volgens deze tekst een hogere overheidsbijdrage tot stand moeten komen (teneinde verdere premiestijging tegen te gaan) al dan niet gepaard gaande met een schuiving in het gehele pakket van sociale voorzie- ningen. Zou dit laatste. op zichzelf wel denkbaar zijn, ten aanzien van het eerste deel van de motie liet de reactie van minister Hooivink zich makkelijk raden: bij een ongewijzigd moeilijke si- tuatie van de schatkist kon hij niets beloven.
De AH-fractieleider mr. Biesheuvel ging de motie enigszins aankleden: zij zou slechts slaan op 1969 en volgende jaren. Voor 1968 zou men zich neerleg- gen bij een beperkte rijksbijdrage en een premie van 0,4 pct. Minister Hooivink toonde zich niet ongenegen tot een gesprek maar dan via de Algemene be- grotingscommissie uit de Kamer, waar- door alle financiële wensen en mogelij·k- heden tegen elkaar kunnen worden afge- wogen.
De motie-Van Leeuwen kwam in stem- ming en de Kamermeerderheid drukte haar door met 89 tegen 45 stemmen. De meerderheid werd gevormd door alle le- den van de AHP (op één na), een deel van de CHU, vele KVP-ers en alle socia- listen, D'66'ers en PSP'ers. Tot de te- genstemmers behoorde de liberale frac- tie, mede gezien het verscherpte karak- ter dat de motie in tweede lezing had gekregen (de e.arste versie bevatte meer keuzemogelijkheid voor de rege- ring). Minister Rooivink zei de hele zaak als een meer financieel-technische kwestie te zien. Als zodanig zal hij de uitslag van de stemming niet al te dra- matisch hebben opgevat. Maar zijn scherpe oog zal wellicht toch enige poli- tieke addertj.as onder het gras hebben bespeurd. De AWZ scheen voor be.paal- de groepen aanleiding te moeten wor- den tot het weggeven van een radicaal nummertje, gepaard gaande met enig
"drammen". Gelukkig hebben de gehan- dicapten daarvan geen nadeel ondervon- den.
Als ook de Eerste Kamer akkoord gaat zàl de wet op 1 januari '68 gedeel- telijk in werking treden en op 1 april helemaal.
CONCLUSIES UIT DE VERKIEZING IN OOST -FLEVOLAND
"De grootste verliezer was de Partij van de Arbeid, die drie procent achter- uit g·ing, De KVP moest 0.7 procent prijsgeven. Een gecombineerde lijst van CHU en AHP verloor één procent. De VVD won daarentegen een half procent.
Deze vergelijking is gemaakt ten opzich- te van de Kamerverkiezingen in februa- ri dit jaar.
Drie van de dertien zetels in de Ad- viesraad werden als restzetels verdeeld.
Daardoor kon zich de wonderlijke ont- Wikkeling voordoen dat de sterkste ver- liezer (de Partij van de Arbeid) zijn zeteltal van drie behield, maar dat de betrekkelijke winnaar, de VVD, een ze- tel moest afstaan."
Aldus meldde een speciale verslagge- ver van De Volkskrant aan zijn krant op de ochtend na de dag, dat in Ooste- lijk-Flevoland een verkiezing voor de Ad- viesraad (een soort voorlopige gemeen- teraad) van deze jonge polder was ge- houden. Uiteraard was hij begonnen met te vermelden, dat D'66 met twee van de dertien zetels zijn intrede in deze raad zou doen, hetgeen hij als een
"daverende stembusoverwinning" aan- duidde.
Er zit wel iets pikants in, dat De Volkskrant nu eens een bericht heeft gepubliceerd, dat wat naar de VVD toe rekent. Anders gebeurt altijd het omge- keerde, dus het màg zo wel eens een
keer. ·
Toch moeten we bescheidenlijk deze zaak wel even recht trekken. Het is inderdaad zo, dat de VVD sedert februa- ri, toen de Kamerverkiezing werd gehou- den, in Oostelijk-Flevoland 0,5 pct. ge- Wonnen heeft en van 10,2 pct. op 10,7 Pct, der stemmen is gekomen. Dat is op Zichzelf beschouwd een goed teken. Men
UITSLAGEN
Partijen Adviesraad '67 perc. zetels PvdA ... 18,8 3
GPV a••••••••••••••••• 3,6 KVP ··· 17,6 2
D'66 ··· 13,8 2
CHU·AHP 33,6 5
VVD ··· 10,7 1
zou er, met àlle voorzichtigheid waartoe een zo bijzondere en zo plaatselijke ver- kiezing noopt, uit kunnen concluderen, _ dat het zitting nemen in het Kabinet-De Jong ons tot nu toe electoraal geen scha- de. heeft gedaan. In tegendeel dus.
Voor de verwondering, door de Volkskrant-correspondent geuit, dat on- danks de vooruitgang van de VVD een zetel in Flevoland werd verloren, is ech- ter geen reden. De schrijver vermeldde zelf, dat hij de uitslag vergeleek met de jongste Kamerverkiezing. Voor de vraag of e.en partij in de adviesraad in zeteltal voor- of achteruit is gegaan, moet men ter vergelijking echter stellen de percentages en zetels, in 1965 voor ditzelfde lichaam behaald.
Vergeleken met 1965 ging de VVD ach- teruit van 11,8 pct. op 10,7 pct., waar- mee het zetelverlies is verklaard. In 1965 kon, zo wist men ons van bevoegde zijde mede te dele~, aan de VVD bij de verdeling der restzetels met een kleine rest nog juist een tweede zetel worden toebedeeld. Dat deze tweede zetel bij een betrekkelijk kleine teruggang - ver- geleken met 1965 - nu echter ve.rloren ging, is dus alleszins verklaarbaar.
Dat de PvdA dit maal bij de verdeling
Kamer '67 Adviescomm. '65
perc. perc. zetels
21,8 26,3 3
2,6 3,4
18,3 20,7 3
3,5
34,6 36,4 5
10,2 11,8 2
van de restzetels bijzonder geboft moet hebben, blijkt wel uit het feit, dat zij ondanks een terugval van 26,3 pct. in 1965 op 18,8 pct. in 1967, in zeteltal toch gelijk bleef. Met haar 800 stemmen kreeg (behield) de PvdA bij deze verkie- zing 3 zetels, tarwijl de VVD met 452 stemmen (dat is meer dan de helft van de PvdA) er slechts één kreeg. Derge- lijke dingen zijn zelfs onder de evenre- deige vertegenwoordiging en in het bij- zonder bij plaatselijke verkiezingen, nu eenmaal mogelijk. Perfectionism.a tot het uiterste is onmogelijk.
DEMOGRATEN '66
Er valt nog wel wat meer naar aanlei- ding van deze uitslag op te merken. In de eerste plaats, dat de opgang van D'66 bepaàld nog niet tot staan is geko- men en misschie.n nog wel zal doorgaan zolang bij de confessionele partijen de onduidelijkheid en bij de Partij van de Arbeid de onzekerheid en verdeeldheid voortduren.
De parlementaire correspondent van de combinatie, waartoe het Nieuwe Land, dagblad voor de Noordoostpol- der en Flevoland, behoort, noemde
het . in een hoofdartikel in genoemd blad opmerkelijk, dat D'66 bij deze ver- kiezing (nog) geen nadeel had ondervon- den van "het weinig spectaculaire optre- den, dat D'66 de laatste weken in het parle.ment heeft laten zien."
Het verlies van de PvdA, die sedert februari j.l. nog weer met drie procent achteruitging, achtte dezelfde correspon- dent des te sprekender als men bedenkt dat de PSP en de CPN in februari wel en nu niet meededen. Aanhangers van deze beide partijen zullen vermoedelijk toch grotendeels hun heil bij de PvdA hebben gezocht.
In de tweede plaats meen ik ook in deze uitslag mijn door sommige inzen- ders in ons weekblad destijds bestreden stelling van de Kamerverkiezingen te zien bevestigd, dat D'66 het merendeel van zijn aanhang niet rekruteert uit ge- wezen VVD-kiezers, maar dat deze voor- al gaat ten koste van de Partij van de Arbeid en de Katholieke Volkspartij.
Nadere studies en opinie-onderzoe- kingen hebben, voor zover het de Twee- de-Ka.merverkiezing van februari j.l. be- treft, de juistheid van deze stelling trou- wens in concreto bevestigd.
De tendens van de Kamerverkiezin- gen zet zich tot nu toe nog duidelijk voort: Sterke vooruitgang voor D'66, sterke .achteruitgang nog steeds voor PvdA en KVP, lichte maar constante vooruitgang voor de VVD.
Wij hopen de tijd ta krijgen, deze licht opwaarts lopende curve bij de vol- gende algemene verkiezingen in nog . wat gunstiger richting om te buigen. Bij goede wil, een duidelijke politieke lijn en behoud van onze e.enheid moet dat mogelijk zijn.
A. W. ABSPOEL
