BIJLAGEN
I. Resultaten vooronderzoek
II. Vragenlijst bezoekers Boot-Holland
III. Vragenlijst standhouders Boot-Holland
IV. Vragenlijst scheepsarchitecten
Bijlage I. Resultaten vooronderzoek
De resultaten van het vooronderzoek op Boot-Holland onder 40 bezoekers en 28 standhouders en van de contacten met de Stichting Elektrisch Varen, worden hieronder weergegeven. In een telefoongesprek en een e-mail hebben twee bestuursleden van de Stichting Elektrisch Varen de 10 knelpunten voor een grootschalige marktintroductie samengevat. Deze knelpunten zijn hieronder uitgelicht.
1. Onbekendheid bij de eindgebruikers
2. Marges voor de jachtwerven kleiner of gelijk
3. Jachtwerven moeten beschikken over gespecialiseerde kennis, vaak niet aanwezig 4. In verleden componenten gebruikt met grotere storingsgevoeligheid
5. Prijsverschil voor de afnemer
6. Negatieve verhalen over ontplofte accu’s
7. Onbekendheid jachtwerven over de gigantische vooruitgang van de gehele technologie
8. Waarom zou een werf de moeite doen om een elektromotor te verkopen, als de romp met een oude vertrouwde diesel ook verkocht kan worden
9. Elektrisch varen heeft ‘milieu’-imago alleen geschikt voor idealisten
10. In het verleden hebben jachtwerven te weinig ondersteuning, service en voorlichting gekregen van de leveranciers. Hierdoor zijn systemen onjuist gebruikt en heeft daardoor een negatief imago gekregen bij de jachtwerven en de eindgebruikers.
De bestuursleden hebben ook de voordelen van elektrisch varen ten opzichte met het varen met een verbrandingsmotor kort samengevat. Hieronder worden deze voordelen uitgelicht.
1. Betere vaareigenschappen. Een elektromotor reageert directer en heeft de beschikking over een hoger koppel. Dit maakt de elektrische voortstuwing uitermate geschikt voor het manoeuvreren. 2. Het onderhoud is ten opzichte van een dieselmotor nihil.
Resultaten Boot-Holland bezoekers
1. Heeft u een eigen boot?
0 20 40 60 80 100 Ja Nee Antw oord P e rc e n ta g e
2. Hoeveel uur vaart u gemiddeld per seizoen?
0 10 20 30 40 50 0 - 50 50 - 100 100 - 150 > 150 Gem iddelde vaartijd per seizoen in uren
P e rc e n ta g e
3. In wat voor soort boot vaart u?
0 10 20 30 40 50 60 Slo ep Kru iser Zeilb oot Spe edbo ot And ers Soort boot P e rc e n ta g e
4. Wat voor motor heeft de boot?
0 20 40 60 80 100
Buitenboordmotor Dieselmotor inbouw Soort m otor P e rc e n ta g e
5. Wat ervaart u als het meest plezierig in het varen met een boot?
6. Wat ervaart u als het meest onplezierig in het varen met een boot? 0 5 10 15 20 25 30 Drukte op w ater
Motor Weer Onderhoud Me est onplezierig P e rc e n ta g e
7. Bent u enigszins bekend met elektrisch varen?
0 20 40 60 80 100 Ja Nee Antw oord P e rc e n ta g e
8. Heeft u enige ervaring met elektrisch varen? Zo ja, wat is die ervaring?
0 10 20 30 40 50 60 70
Geen Gezien Gedaan
Ervaring P e rc e n ta g e
9. Wat ziet u als voordelen van elektrisch varen?
0 20 40 60 80 100
Rust/stilte Milieu Minder stank/schoner Voordelen P e rc e n ta g e
10. Wat ziet u als nadelen van elektrisch varen?
0 10 20 30 40 50 60 70
A ctieradius Vermo gen/
snelheid
P rijs Oplaadtijd A ccu's
Er volgen nu een aantal stellingen over elektrisch varen. U kunt aangeven aan de hand van een 5-puntsschaal in welke mate u het eens bent met de stelling.
1. = volledig mee eens 2. = grotendeels mee eens
3. = niet mee eens, niet mee oneens 4. = nagenoeg niet mee eens 5. = helemaal niet mee eens
Stellingen 1 2 3 4 5
1. De elektromotor en accu’s vergen meer onderhoud 2% 10% 12% 45% 18% 3,7
2. Het bereik/actieradius van een electroboot is klein 18% 58% 10% 7% 0% 2,1
3. Een elektromotor levert te weinig vermogen 10% 30% 12% 12% 8% 2,9
4. Een electroboot is ingewikkeld te bedienen 0% 0% 2% 45% 45% 4,5
5. Een electroboot is duur in aanschaf 2% 30% 23% 23% 2% 2,9
6. Een electroboot is duur in gebruik 2% 18% 28% 33% 8% 3,3
7. Met een electroboot kan niet snel worden gevaren (> 10 km/uur) 8% 30% 15% 35% 5% 3,0
8. Het totaalgewicht van een electroboot is te zwaar 2% 15% 15% 55% 5% 3,6
9. Het gebruik van accu’s aan boord is explosiegevaarlijk 0% 2% 0% 68% 23% 4,3
10. Er zijn te weinig oplaadpunten voor electroboten 10% 40% 5% 18% 15% 2,9
11. Het opladen van de accu’s is omslachtig 8% 10% 8% 40% 28% 3,8
12. Elektrisch varen is slecht voor het milieu 0% 0% 13% 30% 50% 4,4
Conclusie: actieradius, vermogen, aanschafprijs, snelheid en oplaadpunten problemen.
Conclusie: Onderhoud, bediening, gewicht, explosiegevaar, opladen en milieu geen probleem.
11. Onder welke voorwaarden zou u elektrisch willen varen? (Ideaalbeeld)
0 10 20 30 40 50 > vermogen/ snelheid > actieradius Goedkoper Voorw aarde n P e rc e n ta g e
12. Via welke kanalen zou u meer informatie opzoeken over elektrisch varen?
Resultaten Boot-Holland standhouders
1. Wat voor soort schepen/jachten bouwt u?
0 10 20 30 40 50 60 70
Sloepen Kruisers Zeilboten Bouw /verkoop P e rc e n ta g e
2. Wat voor motoren bouwt u in?
0 20 40 60 80 100 Buitenboordmotor Dieselmotor inbouw Benzinemotor inbouw Anders Soort m otor P e rc e n ta g e
3. In welke prijsklasse bevinden zich de door u gebouwde schepen/jachten?
0 10 20 30 40 50 60 < 50 50-100 100-150 150-200 > 200 Prijsk las s e x € 1.000,-P e rc e n ta g e
4. Wat ervaren uw klanten als het meest plezierig in het varen met een schip/jacht?
0 10 20 30 40
Vaareigenschappen Stilte/rust Vrijheid Meest plezierig P e rc e n ta g e
5. Wat ervaren uw klanten als het meest onplezierig in het varen met een schip/jacht?
0 5 10 15 20 25 30 Drukte op w ater
Geluid/ stank Weer Prijs Meest onple zie rig
6. Bent u bekend met electrisch varen?
Ja 100%
7. Heeft u enige ervaring met electrisch varen? Zo ja, wat is die ervaring?
0 10 20 30 40 50 60 70 Gedaan Toegepast Ervaring P e rc e n ta g e
8. Wat ziet u als voordelen van electrisch varen?
0 20 40 60 80 100
Rust/stilte Voordelen Milieu
P e rc e n ta g e
9. Wat ziet u als nadelen van electrisch varen?
0 10 20 30 40 50 60 70
Actieradius Vermogen Accu's Nadele n P e rc e n ta g e
10. Wat ziet u als de grootste (technische) belemmering voor electrisch varen?
0 10 20 30 40 50
Accu's Actieradius Geen Laden Technische belem m ering
Er volgen nu een aantal stellingen over electrisch varen. U kunt aangeven aan de hand van een 5-puntsschaal in welke mate u het eens bent met de stelling.
1. = volledig mee eens 2. = grotendeels mee eens
3. = niet mee eens, niet mee oneens 4. = nagenoeg niet mee eens 5. = helemaal niet mee eens
Stellingen 1 2 3 4 5
De elektromotor en accu’s vergen meer onderhoud 7% 11% 33% 37% 11% 3,3
Het bereik/actieradius van een electroboot is klein 39% 50% 7% 4% 0% 1,8
Een elektromotor levert te weinig vermogen 39% 14% 14% 32% 7% 2,7
Een electroboot is ingewikkeld te bedienen 0% 0% 4% 29% 68% 4,6
Een electroboot is duur in aanschaf 22% 26% 19% 26% 7% 2,4
Een electroboot is duur in gebruik 0% 11% 29% 39% 21% 3,7
Met een electroboot kan niet snel worden gevaren (> 10 km/uur) 18% 25% 11% 43% 4% 2,9
Het totaalgewicht van een electroboot is te zwaar 14% 25% 29% 29% 4% 2,8
Het gebruik van accu’s aan boord is explosiegevaarlijk 4% 4% 0% 57% 36% 4,2
Er zijn te weinig oplaadpunten voor electroboten 36% 21% 18% 18% 7% 2,4
Het opladen van de accu’s is omslachtig 0% 7% 4% 21% 68% 4,5
Electrisch varen is slecht voor het milieu 0% 0% 29% 18% 54% 4,3
Conclusie: actieradius, vermogen, aanschafprijs, snelheid, gewicht en oplaadpunten probleem.
Conclusie: Onderhoud, bediening, prijs in gebruik, explosiegevaar, opladen en milieu geen probleem.
11. Wanneer zou het aanbieden van een electrisch systeem een serieuze optie worden?
0 10 20 30 40 Klantvraag Verbetering accu's
Verplichtwo rding Gro tere actieradius P rijs Voorw aarden P e rc e n ta g e
12. Welke leveranciers zou u benaderen indien klanten electrisch varen prefereren?
Bijlage II. Vragenlijst bezoekers Boot-Holland
Volgnummer: Datum: 1. Heeft u een eigen boot?
o Ja
o Nee (door naar vraag 7)
2. Hoeveel uur vaart u gemiddeld per seizoen?
3. In wat voor soort boot vaart u?
o Sloep o Kruiser < 15 meter o Kruiser > 15 meter o Zeilboot < 15 meter o Zeilboot > 15 meter o Speedboot o Anders, namelijk: ………. 4. Wat voor motor heeft de boot?
o Buitenboordmotor
o Buitenboordmotor electrisch o Diesel (inbouw)
o Benzine (inbouw)
o Anders, namelijk: ……….
5. Wat ervaart u als het meest plezierig in het varen met een boot?
6. Wat ervaart u als het meest onplezierig in het varen met een boot?
7. Bent u bekend met electrisch varen?
o Ja o Nee
8. Heeft u enige ervaring met electrisch varen? Zo ja, wat is die ervaring?
9. Wat ziet u als voordelen van electrisch varen?
Er volgen nu een aantal stellingen over electrisch varen. U kunt aangeven aan de hand van een 5-puntsschaal in welke mate u het eens bent met de stelling.
1. = volledig mee eens 2. = grotendeels mee eens
3. = niet mee eens, niet mee oneens 4. = nagenoeg niet mee eens 5. = helemaal niet mee eens
1= volledig mee eens. 3= niet mee eens, niet mee oneens. 5= helemaal niet mee eens. 1 2 3 4 5
De elektromotor en accu’s vergen meer onderhoud Het bereik/actieradius van een electroboot is klein Een elektromotor levert te weinig vermogen Een electroboot is ingewikkeld te bedienen Een electroboot is duur in aanschaf Een electroboot is duur in gebruik
Met een electroboot kan niet snel worden gevaren (> 10 km/uur) Het totaalgewicht van een electroboot is te zwaar
Het gebruik van accu’s aan boord is explosiegevaarlijk Er zijn te weinig oplaadpunten voor electroboten Het opladen van de accu’s is omslachtig
Electrisch varen is slecht voor het milieu ……….
11. Onder welke voorwaarden zou u electrisch willen varen? (Ideaalbeeld)
12. Via welke kanalen zou u meer informatie opzoeken over electrisch varen?
Geslacht: man/vrouw Geboortejaar:
Woonachtig in provincie: Hoogst, afgeronde opleiding:
o Ja, stuur mij de resultaten van het onderzoek naar electrisch varen. Naam: ………
Bijlage III. Vragenlijst standhouders Boot-Holland
Volgnummer: Datum: 1. Wat voor soort schepen/jachten bouwt u?
o Sloepen o Kruisers < 15 meter o Kruisers > 15 meter o Zeilboten < 15 meter o Zeiljachten > 15 meter o Speedboten o Anders, namelijk: ………. 2. Wat voor motoren bouwt u in?
o Buitenboordmotor
o Buitenboordmotor electrisch o Diesel (inbouw)
o Benzine (inbouw)
o Anders, namelijk: ……….
3. In welke prijsklasse bevinden zich de door u gebouwde schepen/jachten?
4. Wat ervaren uw klanten als het meest plezierig in het varen met een schip/jacht?
5. Wat ervaren uw klanten als het meest onplezierig in het varen met een schip/jacht?
6. Bent u bekend met electrisch varen?
o Ja o Nee
7. Heeft u enige ervaring met electrisch varen? Zo ja, wat is die ervaring?
8. Wat ziet u als voordelen van electrisch varen?
9. Wat ziet u als nadelen van electrisch varen?
Er volgen nu een aantal stellingen over electrisch varen. U kunt aangeven aan de hand van een 5-puntsschaal in welke mate u het eens bent met de stelling.
1. = volledig mee eens 2. = grotendeels mee eens
3. = niet mee eens, niet mee oneens 4. = nagenoeg niet mee eens 5. = helemaal niet mee eens
1= volledig mee eens. 3= niet mee eens, niet mee oneens. 5= helemaal niet mee eens. 1 2 3 4 5
De elektromotor en accu’s vergen meer onderhoud Het bereik/actieradius van een electroboot is klein Een elektromotor levert te weinig vermogen Een electroboot is ingewikkeld te bedienen Een electroboot is duur in aanschaf Een electroboot is duur in gebruik
Met een electroboot kan niet snel worden gevaren (> 10 km/uur) Het totaalgewicht van een electroboot is te zwaar
Het gebruik van accu’s aan boord is explosiegevaarlijk Er zijn te weinig oplaadpunten voor electroboten Het opladen van de accu’s is omslachtig
Electrisch varen is slecht voor het milieu ……….
11. Wanneer zou het aanbieden van een electrisch systeem een serieuze optie worden?
12. Welke leveranciers zou u benaderen indien klanten electrisch varen prefereren?
Jachtwerf: Vestigingsplaats:
Aantal verkochte schepen/jachten per jaar:
o Ja, stuur mij de resultaten van het onderzoek naar electrisch varen. Naam: ………
Bijlage IV. Vragenlijst scheepsarchitecten
1. Wat voor schepen ontwerpt u?
2. Wie is doorgaans uw belangrijkste gesprekspartner in de ontwikkelfase van het ontwerp?
3. Wat zijn de grootste knelpunten voor u bij het ontwikkelen van een nieuw scheepsontwerp? o Beschikbaar budget
o Gebondenheid aan de positie van de hoofdmotor(en) o Gewichtsverdeling
o Benutting ruimtes
o Terugdringen motorgeluid o Onduidelijkheid pakket van eisen o
4. Hoe gaat u bij het ontwikkelen van een nieuw scheepsontwerp te werk? Gaat u de volgende lijst met eisen bij langs?
o Maximale diepgang o Droogval mogelijkheid
o Maximale doorvaarthoogte o Maximale breedte
o Minimale breedte gangboorden o Aantal slaapplaatsen (enkel/dubbelbeds) o Aantal afzonderlijke slaapkamers o Aantal toiletten/badkamers
o Grootte van de keuken o Energievoorziening (aggregaat, gas)
o Huishoudelijke luxe o Minimale stahoogte
o Uitzicht in zitpositie o Vlakke vloer o Aantal stuurstanden (binnen/buiten) o Besturingscomfort o Geluidsdemping voorstuwing o Brandstofefficiëntie
o Motorvermogen o Manoeuvreerbaarheid
5. Welke invloed heeft u op de keuze van de voortstuwing/energievoorziening? Welke alternatieven zijn er mogelijk? (1 of 2 motoren, schroefas, saildrive, seperaat aggregaat, gasfles)
6. In welke mate speelt, bij verdringingsschepen, het gewicht een rol? En de gewichtsverdeling?
7. Wat is in het ontwikkelproces bepalend?
o Scheepsarchitect in relatie tot kostenplaatje o Voorkeur eindgebruiker
8. Wat is uw mening over het idee/concept van de seriehybride aangedreven kruiser? 9. Mening over … Motorvermogen:
Opties aandrijving: Combi batterij/aggregaat: Comfortaspect:
Brandstofbesparing: Prijs:
10. Wat ziet u als ontwerpvoordelen en extra ontwerpmogelijkheden voor een motorkruiser van 12 meter? Groter/kleiner bij 9, 10, 11, 12, 13, 14 of 15 meter? Zeiljachten?
11. Welke mogelijkheden ziet u met betrekking tot het pakket van eisen bij vraag 4?
12. In welk segment worden de extra voordelen het meest gewaardeerd? o Eigenaren
o Verhuurders o Huurders
13. Wat denkt u dat de opinie van een jachtwerf zal zijn?
14. Is dit concept geschikt voor een jachtwerf/verhuurder?
Bijlage V. Vragenlijst jachtwerven/verhuurders
1. Wat voor soort schepen verhuurt u?
2. Welke eisen worden in de verhuurmarkt gesteld aan de onderstaande punten? o Verhuurprijs o Eenvoudige bediening o Robuustheid o Brandstofefficiëntie o Diepgang o Doorvaarthoogte
o Elektrische huishoudelijke luxe o Energie autonoom (zelfvoorzienend) o Manoeuvreerbaarheid
o Geluiddemping voortstuwingsinstallatie o Ruimte indeling
o
3. Welke configuratie m.b.t. de voortstuwing/energievoorziening wordt veelal toegepast? o 1 motor met schroefasopstelling en grote dynamo voor stroomdraaien (………… kW) o 2 motoren met schroefasopstelling en grote dynamo voor stroomdraaien (………… kW) o Ipv dynamo op hoofdmotor, separaat aggregaat (……… kW)
o Gasinstallatie voor het koken (€ …………) o
4. In welke mate speelt het gewicht van de voortstuwingsinstallatie/energievoorziening een rol? En de gewichtsverdeling?
5. Welke elektrische huishoudelijke apparatuur is aanwezig in de verhuurschepen? Hoe groot is het energieverbruik aan boord?
o Magnetron o Combimagnetron o Wasmachine o Droger o Vaatwasser o Airco o Verwarming o Keramische kookplaat o Koffiezetapparaat/waterkoker o TV/radio/DVD
6. Wat is ongeveer de verdeling dynamo/walstroom voor het opladen van de accu’s?
8. Wat is uw mening over: o Motorvermogen o Opties aandrijving o Combi batterij/aggregaat o Comfortaspect o Brandstofbesparing o Prijsverschil investering
o Onderscheidend vermogen t.o.v. concurrenten o
9. Zijn de berekende kosten op componentniveau reëel? En de vergelijking diesel vs. hybride?
10. Welke verhoging van de huurprijs per week denkt u dat huurders willen betalen voor een stille(re) kruiser met eventueel extra luxe en ruimere binnenkuip?
11. In welk segment huurders denkt u dat de voordelen het meest gewaardeerd worden? Welke doelgroep zou volgens u een dergelijke kruiser willen huren?
12. Wat ziet u als voordelen van een seriehybride aandrijving in een verhuurkruiser?
