Overhoring start van de hulpverlening
Waar denk je als eerste aan, als je
een slachtoffer gaat helpen? Je eigen veiligheid: iemand redden mag nooit leiden tot 2 dooien.
De veiligheid van omstanders: jij bent getraind, omstanders doen de raarste dingen.
De veiligheid van het slachtoffer: wat moet je doen om ‘m te helpen.
Hoe let je op gevaar? kijk: komt er een trein/molenwiek/auto aan?
ruik: ruik je gas? Rook?
hoor: kraakt het ijs? Gromt de beer?
Waarom stel je ’n slachtoffer
gerust? 1. Een rustig slachtoffer maakt ’t niet erger (bijv.
rondrennen met brandende kleren).
2. Soms is bellen en geruststellen het enige wat je kunt doen (samen wachten op ambulance).
3. Een rustig slachtoffer kun je makkelijker helpen dan iemand die gilt, slaat en schopt.
Hoe stel je een slachtoffer gerust? 1. zorg dat het slachtoffer je kan zien (“Hallo! Gaat het?”) 2. vraag wat er is gebeurd, blijf rustig praten
3. vertel wie je bent, wat je gaat doen 4. hou je slachtoffer vast als hij dat fijn vindt
Hoe bescherm je een slachtoffer? 1. Geef omstanders taakjes (haal drinken, deken, bel 112) 2. Wikkel een koud slachtoffer in een deken
3. Geef een heet slachtoffer koelte, schaduw
4. Verplaats ’n slachtoffer dat op ’n gevaarlijke plaats ligt.
Waar denk je aan als je 112 belt? 1. Benauwdheid en bewusteloosheid: de vitale functies zijn in gevaar: je belt 112.
2. Je twijfelt of het ernstig genoeg is om 112 te bellen: Wil je hulp van een vriend, bel dan 112.
3. Als je belt: niet vertellen, luister goed naar hun vragen, beantwoord vragen duidelijk en kort.
4. Zet je telefoon op luidspreker als je je slachtoffer gaat helpen. 112 luistert mee en geeft je tips.
Waarom help je iemand het liefst
op de plaats waar hij ligt? Bij een breuk maak je het omliggende weefsel niet nog méér kapot door te wandelen.
Bij verminderd bewustzijn hoeft er niemand te vallen.
Doen: een verzwikte enkel Ondersteund hinkelen naar een stoel. Let op:
1. Sta aan de kant van het gewonde been 2. Zeg: Hou m’n schouder maar vast als je wilt.
Doen: een bewusteloos slachtoffer
ligt op een gevaarlijke plaats Rautek. Denk aan:
1. Knie bij oor, voet boven het hoofd.
2. Zorg dat je met je arm onder het hoofd komt.
3. Duw slachtoffer helemaal naar voren 4. Onder oksels 1 onderarm pakken 5. Duimen naar voren
6. Zit als een kikker, omhoog als ballerina
Overhoring Bewustzijn en ademhaling 1
Wat zijn de vitale
functies? 1. Ademhaling 2. Bloedcirculatie 3. Bewustzijn Wat zijn de vitale
organen? 1. Longen
2. Hart 3. Hersenen Hoe werkt de
ademhaling? 1. Je ademt in, er komt lucht in je longen
2. De zuurstof gaat via de longblaasjes in je bloed 3. Het koolzuurgas gaat uit je bloed in je longblaasjes 4. Je ademt koolzuurgas uit.
Hoe werkt de
bloedcirculatie? 1. Er stroomt vanuit je longen zuurstofrijk bloed naar je hart.
2. Je hart pompt het je lichaam rond: eerst via grote slagaders, dan naar kleinere vaten en tenslotte haarvaatjes.
3. In de haarvaatjes geeft je bloed zuurstof en voedingsstoffen af en haalt afvalstoffen op.
4. Je bloed gaat via aderen terug naar je hart.
5. Je hart pompt het bloed eerst langs de longen: De CO2 gaat eruit, zuurstof er weer in.
6. De andere afvalstoffen worden door lever en nieren uit het bloed gehaald.
Hoe werkt het
bewustzijn? 1. Je zintuigen merken dingen op en geven het via zenuwen door aan je hersenen.
2. Je hersenen reageren.
3. Daarnaast doen je hersenen een heleboel zelf: ze regelen processen via hormonen of zenuwprikkels.
4. Hersenen hebben voor dat werk veel zuurstof nodig. Wanneer ze een tekort krijgen aan zuurstof werken ze minder goed. Dat heet: minder alert.
Doen: Hoe stel je bewusteloosheid vast?
Bewustzijnscontrole: Let op:
1. EHBO-er loopt naar een liggend slachtoffer naar de kant van z’n gezicht en knielt bij het gezicht.
2. EHBO-er vraagt: “Hallo, gaat het?”
3. EHBO-er drukt voorzichtig de schouders van het slachtoffer tegen de grond en herhaalt: “Gaat het?”
4. Wanneer een slachtoffer geen reactie geeft, is er sprake van bewusteloosheid.
5. De EHBO-er belt 112 en vraagt iemand een AED te halen.
Noem zijn 4 oorzaken van bewusteloosheid.
1. Hoofdletsel: val waarbij je je hoofd bezeert, slag op ’t hoofd 2. Zuurstof tekort in de hersenen door bijv. verslikking
3. Vergiftiging door alcohol of drugs kan de werking van hersenen verstoren.
4. Zuurstof tekort door bloedtekort, wanneer iemand veel bloed verliest.
5. Verhitting of onderkoeling tast de werking van hersenen aan.
Overhoring Bewustzijn en ademhaling 2
Waardoor kan een klap op je hoofd de werking van je hersenen aantasten?
De bloedvaatjes in je hersens zijn heel gevoelig. Door schudden of indrukken van je schedel op ’n plekje, kunnen adertjes kapot raken. Ze gaan bloeden maar het bloed kan nergens naar toe. Er komt een druk op je hele hersenen die maakt dat je hersenen niet meer kunnen werken.
Wat is een grote bedreiging voor een bewusteloos
slachtoffer?
1. Doordat je spieren verslappen, kan je ademweg geblokkeerd raken door de achterkant van je tong. Er komt geen zuurstof meer in je longen.
2. Een bewusteloos slachtoffer kan niet meer reageren op gevaarlijke situaties. In water zal een bewusteloos slachtoffer verdrinken, bij een brand kan hij niet vluchten.
Doen: heeft je slachtoffer een ademhaling?
Slachtoffer ligt op de rug.
Ademhalingscontrole, let op:
1. Kniel naast slachtoffer aan de kant van het gezicht.
2. Controleer of je slachtoffer bij bewustzijn is.
3. Kinlift: kin van slachtoffer omhoog, andere hand op voorhoofd 4. EHBO-er hangt met wang boven neus en mond van het slachtoffer,
en kijkt naar de buik van het slachtoffer
5. EHBO-er kijkt, luistert en voelt 10 seconden of er een ademhaling is 6. EHBO-er meldt 112 hoeveel ademhalingen in 10 seconden hij heeft
geteld. 2 is normaal, meer is te veel, minder is te weinig, geen is:
reanimatie nodig.
Een EHBO-er die met het bewusteloze slachtoffer blijft praten krijgt een compliment.
Doen: heeft je slachtoffer een ademhaling? Dit slachtoffer ligt op de buik.
Rol van buik naar rug, denk aan:
1. Op twee knieën aan de kant van het gezicht.
2. Controleer of je slachtoffer bij bewustzijn is.
3. Benen van slachtoffer naast elkaar leggen 4. Arm dichtbij: langs het lichaam, palm omhoog 5. Arm veraf: omhoog, handpalm omlaag
6. Duw je slachtoffer van je af: alleen bij schouder of bij heupen en schouder.
7. Wanneer je slachtoffer op de zij ligt, houd je met 1 hand het hoofd vast, zodat het niet op de grond botst wanneer je verder duwt aan de schouder. Duw tot ’t slachtoffer op de rug ligt.
8. Je controleert je ademhaling met kinlift etc.
Doen: je bewusteloze
slachtoffer zo veilig mogelijk leggen.
Stabiele zijligging, let op:
1. Controleer of je slachtoffer bewusteloos is.
2. Controleer of je slachtoffer ademhaling heeft.
3. Beide controles “ja”? Dan stabiele zijligging:
1. Bril boven het hoofd leggen
2. Leg je slachtoffer in de EHBO-dab, hou de hand van je slachtoffer tegen de wang van het slachtoffer aan.
3. Til de verste knie omhoog en druk ‘m over de ander knie omlaag 4. Leg het been in een rechte hoek
5. Leg het hoofd wat achterover, met de mond naar de grond gericht.
6. Controleer de ademhaling 10 tellen met ’n hand op buik en rug.
Een EHBO-er die met het bewusteloze slachtoffer blijft praten krijgt een compliment.
Overhoring Bewustzijn en ademhaling 3
Doen: je slachtoffer in stabiele zijligging heeft geen ademhaling meer!
Rol van stabiele zijligging naar rug. Let op:
1. Duw je slachtoffer aan schouder en heup van je af 2. Let erop dat het hoofd rustig op de grond rolt 3. Leg de armen naast het slachtoffer
4. Vraag iemand om een AED te halen, vraag ’n ander om te reanimeren.
Wat doe je als iemand moeite heeft met ademhalen?
Je let op gevaar (krijg je het zelf ook benauwd?)
Je kijkt waar de benauwheid van je slachtoffer vandaan komt.
Is je slachtoffer ernstig benauwd? Dan bel je 112.
Bij welke ongevallen hou je rekening met gevaarlijke
benauwdheid?
1. Veel rook ingeademd bij een brand 2. Ernstige astma-aanval
3. Verslikking
4. (Bijna) verdrinking 5. Allergische reactie
6. Inademing van giftige stoffen
Flauwte
Verslikking
Wat is het verschil tussen een
flauwte en bewusteloosheid? Een flauwte duurt kort, iemand komt vanzelf bij bewustzijn.
Wat zijn 4 oorzaken van een
flauwte 1. Te snel opstaan met lage bloeddruk
2. Schrik, heftige emoties, zien van bloed
3. Onvoldoende eten/drinken: uitgedroogd, uitgeput, honger 4. Benauwde, hete omgeving
5. Pijn en geprikt worden
6. Ziekte: bloedarmoede, hartproblemen, medicijnen Wat zijn voorboden van een
flauwte, wat gaat eraan vooraf?
1. Gapen, zuchten
2. Iemand ziet bleek, grauw, vaal, koud zweet 3. Iemand reageert nauwelijks
4. Iemand zegt dat hij zich licht in ’t hoofd voelt, lichtflitsen ziet of zwarte vlekken. Oorsuizen.
Wat kun je doen als je de voortekenen van ’n flauwte ziet bij iemand?
• Vertellen wat er gebeurt en geruststellen als iemand te snel gaat ademen bij angst en pijn.
• Benauwde, hete omgeving? Raam open, naar buiten.
• Lukt altijd: 10 minuten liggen daarna nog eens 10 minuten Hoe voorkom je een flauwte
bij jezelf? 1. Waarschuw iemand, ga (samen) weg uit de drukte 2. Kruis je benen, span je buik en billen aan
3. Ga zitten op een rustige, koelere plek, 4. Eet wat en drink iets koels.
Wat maakt ’n flauwte
gevaarlijk? Je kunt vallen, je kunt bewusteloos zijn op een gevaarlijke plek Doen: leg iemand neer om een
flauwte te voorkomen. • Gebruik de Rautek om iemand naar de grond te helpen: zo blijf je achter je slachtoffer en kun je ‘m opvangen als hij toch even bewusteloos is.
• Vertel dat je bij ‘m blijft.
• Als je slachtoffer bewusteloos raakt, en niet snel weer bij bewustzijn is, bel je 112.
Doen: iemand heeft zich
verslikt Heimlich: let op: bij oefenen ZACHTJES 1. Aanmoedigen om te hoesten
2. Geen effect? Roep om hulp! Vraag omstanders 112 te bellen: dit is gevaarlijk benauwd.
3. 5 slagen op de rug: van onder naar boven slaan 4. 5 Heimlich-buikstoten: vuist in hand boven navel/
broekband
5. Slagen op de rug en buikstoten afwisselen
6. Wanneer het slachtoffer het bewustzijn dreigt te verliezen:
Rautek naar de grond en reanimeren.
Overhoring Ernstig Bloedverlies
Welke taken van het
bloed ken je? 1. Rode bloedlichaampjes voor aanvoer van zuurstof en afvoer van CO2
2. Witte bloedlichaampjes voor bestrijding infecties 3. Bloedplaatjes om beschadigingen dicht te stoppen
4. Bloedplasma voor vervoer van voedingsstoffen en afvalstoffen 5. Bloed regelt ook je lichaamstemperatuur en vochthuishouding Hoe werkt de
bloedcirculatie? 1. Er stroomt vanuit je longen zuurstofrijk bloed naar je hart.
2. Je hart pompt het je lichaam rond: eerst via grote slagaders, dan naar kleinere vaten en tenslotte haarvaatjes.
3. In de haarvaatjes geeft je bloed zuurstof en voedingsstoffen af en haalt afvalstoffen op.
4. Je bloed gaat via aderen terug naar je hart.
5. Je hart pompt het bloed eerst langs de longen: De CO2 gaat eruit, zuurstof er weer in.
6. De andere afvalstoffen worden door lever en nieren uit het bloed gehaald.
Welke 3 bloedvaten
ken je? 1. Slagaders: bloedvat met een dikke wand, bevat bloed dat komt vanuit het hart, het stroomt schoksgewijs
2. Aders: bloedvat met dunne wand, bevat bloed dat weer naar het hart stroomt, meestal zonder zuurstof, het stroomt gelijkmatig.
3. Haarvaatjes: kleine bloedvaten waar uitwisseling van zuurstof en voedingsstoffen plaatsvindt.
Waarom moet een wond die hard bloedt, snel worden gestelpt?
Uit een grote wond verlies je snel veel bloed. Wanneer je te veel bloed verliest kun je in shock raken: er is dan te weinig bloed om alle taken nog te kunnen doen en alle organen te bereiken.
Doen: iemand heeft een hard bloedende grote wond.
Bloeding stelpen en drukverband aanleggen. Let op:
1. 10 minuten wondranden tegen elkaar houden.
2. Daarna verbinden met snelverband en drukverband.
3. Eventueel een rolletje hydrofiel verband tegen de wond zwachtelen.
4. Ieder verband moet naar het hart toe gezwachteld zijn.
Shock
In welke volgorde haalt het lichaam bloed weg uit organen om de belangrijkste functies nog uit te voeren?
1. Huid en slijmvliezen krijgen geen bloed meer: bleke huid en dorst 2. Spieren: slachtoffer is slap
3. Darmen, maag: eten of drinken geven kost nu gevaarlijk veel energie
4. Nieren: bloed wordt niet meer schoongemaakt
5. Hart, longen en hersenen krijgen geen bloed meer: dood.
Hoe herken je shock? Iemand heeft een ernstig ongeluk gehad.
Je slachtoffer voelt zich ellendig.
Je ziet flink bloedverlies of ziet dat iemand misschien interne bloeding heeft.
Je slachtoffer zegt dat hij erg allergisch is en ’n epipen nodig heeft.
Vale huidskleur, koud, klam/zweterig, dorstig, onrustig, bang.
Waarom moet je shock
snel herkennen? Als je het op tijd herkent, kan een ziekenhuis levensreddend werk doen.
Wat moet je doen als je denkt dat iemand shock heeft?
1. Bel 112
2. Laat je slachtoffer liggen, zitten, tegen je aan hangen, wat hij ook maar wil.
3. Bescherm je slachtoffer tegen afkoelen: deken over z'n benen.
4. Warm je slachtoffer niet actief op: geen kruik, geen dekens.
5. Je slachtoffer is dorstig, maar je geeft ‘m geen drinken: dat maakt dat de shockspiraal sneller gaat.
In welke volgorde haalt het lichaam bloed weg uit organen om de belangrijkste functies nog uit te voeren?
1. Huid en slijmvliezen krijgen geen bloed meer: bleke huid en dorst 2. Spieren: slachtoffer is slap
3. Darmen, maag: eten of drinken geven kost nu gevaarlijk veel energie
4. Nieren: bloed wordt niet meer schoongemaakt
5. Hart, longen en hersenen krijgen geen bloed meer: dood.
Vergiftiging
Welke soorten gif ken je als je denkt aan de vorm?
1. Vaste vorm: pillen
2. Vloeibare vorm: wc-schoonmaakmiddel 3. Gas: chloorgas
Welke soorten gif ken je als je denkt aan schade aan je lichaam?
1. Bijtend gif: vaatwasmachinetablet, accuzuur 2. Niet bijtend gif: medicijnen, knoopcelbatterij
3. Petroleumachtige stoffen: wasbenzine, lampolie (beschadigen huid/slijmvliezen, zijn giftig in ‘t spijsverteringskanaal en maken longblaasjes kapot)
Hoe kan gif in je lichaam
komen? 1. Via je mond (medicijnen)
2. Via je longen (giftige rook)
3. Via je huid (kwik, chemicaliën, gif van gifkikkertjes) 4. Via een prik dóór je huid (slang, spin)
Hoe voorkom je
vergiftiging? • Bewaar ze in de originele verpakking en sluit die goed af.
• Volg veiligheidsadviezen van de verpakking op.
• Bewaar gevaarlijke stoffen in een afgesloten kast.
• Meng geen schoonmaakmiddelen.
• Controleer je tuin op giftige planten als je jonge kinderen hebt.
Wat doe je bij
vergiftiging? • Bel de huisarts en leg de situatie uit. Volg advies van de huisarts op.
• Wanneer iemand een gevaarlijke reactie heeft (benauwd, minder alert, grote wonden) dan bel je 112.
• Neem gifverpakking, restant of braaksel mee naar arts / ziekenhuis.
Overhoring Temperatuur Oververhitting
Wat is oververhitting? Het lichaam heeft een te hoge temperatuur door
• te hete kleding
• hete omgeving
• te grote inspanning
• niet goed kunnen zweten (bijv. vochtige omgeving) Hoe herken je
oververhitting? 1. Het is warm/heet
2. Je slachtoffer heeft klachten, zoals
A. kramp in benen, rood, bezweet, dorst, misselijk, duizelig:
hittekramp
B. klam, koud, bezweet, hoofdpijn+misselijk: hittestuwing C. rode, droge, warme huid, hoofdpijn+misselijk: hittestuwing D. rode, warme, droge huid, verward/bizar gedrag/verminderd
alert: hitteberoerte (=shock door oververhitting) Noem 3 dingen die je
kunt doen om iemand met oververhitting te helpen.
1. Laat ‘m stoppen met de inspanning 2. Doe warme kleding uit
3. Breng ‘m naar een koele omgeving 4. Koel drankje geven
5. Natte doeken in de nek, coldpacks onder de armen/in de liezen.
Noem 2 redenen waarom je iemand met oververhitting NIET zou laten drinken
1. De waterdrinker heeft meer aan een zakje chips, omdat hij kans op watervergiftiging heeft.
2. De bijna-van-z’n-stokkie zou zich kunnen verslikken als hij flauw valt.
3. De totaal-van-’t-padje geef je geen drinken omdat dat de (dreigende) shock versnelt.
Onderkoeling
Wat is
onderkoeling? Het lichaam heeft een te lage temperatuur door
• Koude omgeving, koude wind
• Weinig beweging
• Nat geworden of ligt op koude ondergrond
• Sommige medicijnen of drugs ontregelen je temperatuur: ook als jij het niet zo koud vindt, voelt je slachtoffer koud, heeft ’n bleke kleur en blauwe lippen.
In welke situaties verwacht je een slachtoffer met onderkoeling?
• Als het buiten koud is, regent, koud waait.
• Als het slachtoffer minder kleding aan heeft dan je op grond van ’t weer zou verwachten.
• Als het slachtoffer natte kleding aan heeft, of in het water heeft gelegen.
• Als je slachtoffer minder beweegt (mensen in ’n rolstoel, oude mensen) en het is iets frisser.
• Als je slachtoffer op de grond ligt, die is meestal kouder dan je denkt.
Wat merk je van onderkoeling bij je slachtoffer?
1. Bleek, koud, bibbert en klappertandt: lichte onderkoeling
2. Koud, verward, onrustig of suf, maar rilt niet meer: ernstig onderkoeld.
Hoe help je iemand met lichte
onderkoeling?
• Breng het slachtoffer naar een droge, warme, beschutte omgeving.
• Warm je slachtoffer actief op met Kruiken
Dekentjes Warme douche
Warme zoete drank (chocolademelk) Hoe help je
iemand met zware
onderkoeling?
1. Laat het slachtoffer niet bewegen.
2. Vervoer ‘m naar een warme, beschutte, droge omgeving.
3. Verwijder natte kleding.
4. Wikkel ‘m in dekens (gezicht vrijlaten), armen en benen afzonderlijk.
Bevriezing
Hoe herken je ’n bevriezingsletsel
?
• Huid is koud, bleek, pijnlijk maar heeft nog gevoel: 1e graads
• Huid is koud, bleek, pijnlijk met blaren, voelt niet alles meer: 2e graads
• Huid is koud, bleek, NIET pijnlijk, stug of hard: 3e graads Wat zijn 3
gevaren van bevriezingsletsel
?
• Wonden, dus infectiegevaar
• Je slachtoffer is ernstig onderkoeld, dus loopt gevaar op shock.
• Huid kan afsterven bij langdurige bevriezing: snel handelen!
• Foute hulpverlening kan letsel erger maken.
• Bij opwarming van 2e en 3e graads bevriezing kunnen er bloedpropjes in het lichaam komen. Daarom: ziekenhuis.
Wat moet je NIET doen bij
bevriezing?
• Warm wrijven: je maakt weefsel kapot
• Opwarmen in te heet water (stromende kraan): verbranding
• Blaren kapotmaken: vergroot infectiegevaar Wat is goede 1e
hulp? • Bevroren vingers/tenen opwarmen in een warm (niet heet) badje.
• Bevroren vingers/tenen opwarmen met je eigen lichaamswarmte
• Wonden en blaren steriel afdekken met los, niet-verklevend verband.
• 2e en 3e graads bevriezingen doorverwijzen naar arts/ziekenhuis
Overhoring Wonden
Hoe is de huid
opgebouwd? • (Hoornlaag)
• Opperhuid
• Lederhuid
• Onderhuids bindweefsel Welke taken
heeft de huid (3) 1. Bescherming tegen
• afkoeling en verhitting
• uitdroging
• beschadiging (stoten)
• UV-straling
• ziekteveroorzakers als schimmels en bacteriën 2. Je huid maakt vitamine D
3. Je huid is je grootste zintuig: je voelt ermee 4. Je huid slaat vet op, voor tijden dat je honger lijdt Hoe ontstaat een
wond? • Temperatuurswonden: brand- of bevriezingswonden ontstaan door extreme temperatuur
• Snijwonden: door iets scherps dat door je huid snijdt
• Bijtwonden: tanden gaan door je huid en brengen vuil in de huid
• Schaafwonden: ondiepe wonden doordat het bovenste deel van de huid is afgeschaafd door een ruw oppervlak
• Splinterwonden: de oorzaak van de wond zit nog in de wond: houtsplinter, doorn
Hoe herken je
een wond? Wonden kunnen er verschillend uitzien, maar je ziet altijd dat de huid beschadigd is.
Gevaren van een
wond? 1. Bloedverlies
2. Infectiegevaar Wat is goede 1e
hulp bij ’n wond? 1. Bloedverlies voorkomen: drukverband
2. Infectiegevaar beperken: wond schoonmaken, steriel afdekken Waaraan denk je
als je een splinter verwijdert?
1. Niet peuteren, alleen een splinter met een pincet pakken als er een stukje uit de huid steekt
2. Verwijder de splinter in de richting waarin hij steekt: anders breekt hij af.
Wonden (DOEN)
Doen: klein wondje aan vinger.
Plak pleister, let op:
1. Wondje schoonmaken met gaasje en water 2. Pleister afknippen op maat
3. Pleister plakken zonder het wondkussen aan te raken Doen: Grote flink
bloedende snijwond aan onderarm of onderbeen
Leg een wondsnelverband aan, let op:
1. Eerst 10 minuten wond dichtknijpen
2. Dan snelverband erop, ZONDER het wondkussen aan de onderkant aan te raken
3. Zwachtel naar het hart toe. Bij op en neer gaan met de zwachtel wordt de opdracht afgekeurd.
Doen: Grote flink bloedende
snijwond die blijft bloeden
Leg een wondsnelverband aan, let op:
1. Eerst 10 minuten wond dichtknijpen
2. Dan snelverband erop, ZONDER het wondkussen aan de onderkant aan te raken
3. Zwachtel naar het hart toe. Bij op en neer gaan met de zwachtel wordt de opdracht afgekeurd.
4. Leg een rolletje gaas op de plaats waar het bloed door het wondkussen komt.
5. Leg het rolletje vast met een ideaalzwachtel. Zwachtel naar het hart toe.
Bij op en neer gaan met de zwachtel wordt de opdracht afgekeurd.
Doen: Grote flink bloedende snijwond aan elleboog of knie
Leg steriel kompres vast met elastische zwachtel, let op:
1. Eerst 10 minuten wond dichtknijpen
2. Dan steriel gaasje erop, eventueel meerdere, ZONDER het gaasje aan de onderkant aan te raken
3. Vraag je slachtoffer elleboog of knie een beetje te buigen.
4. Leg met de eerste slag het gaasje vast met een elastische zwachtel, de volgende slagen gaan van de buitenkant van het compres naar het hart toe.
Bij op en neer gaan met de zwachtel wordt de opdracht afgekeurd.
Overhoring Brandwonden
Wat doe je als iemand in brand staat?
1. Zorg dat hij gaat liggen, werk ‘m desnoods tegen de grond.
2. Laat ’t slachtoffer rollen en doe een deken over ‘m heen (niet z’n hoofd).
3. Brandwonden koelen onder lauwe douche: zo mogelijk ALLEEN de verbrande lichaamsdelen, ivm onderkoelingsgevaar.
4. Kleding uit, knip los wat vast zit aan de huid.
5. Bij grote verbrandingen: bel 112.
Hoe herken je verschillende graden van verbranding?
1. 1e graads: huid is rood 2. 2e graads: rood met blaren
3. 3e graads: zwart verkoold of wit gekookt, geen pijn omdat de zenuwen vernield zijn
Noem 3 gevaren
van verbranding. 1. 1e graads: zonnebrand verhoogt de kans op huidkanker.
2. 2e graads: als de blaren kapot gaan heb je infectiegevaar.
3. 3e graads: schade aan de huid is onomkeerbaar en belemmerend voor het slachtoffer.
4. Bij brandwonden kan het onderliggend weefsel de hitte doorgeven. Een brandwond die na even koelen koel aanvoelt, kan dieper in de huid nog doorgaan en een grotere brandwond maken.
5. Bij een verbranding moet je bedacht zijn op longschade door inademing van hete rook: let op de ademhaling!
6. Bij het koelen kan iemand onderkoeld raken.
7. Bij grote brandwonden kan iemand zoveel vocht verliezen dat hij in shock raakt
Noem 4 oorzaken van verbranding en hoe je ze kunt voorkomen
1. Heet water: hou koffie en thee uit de buurt van spelende kinderen 2. Hete voorwerpen: laat kinderen niet spelen in de buurt van hete
voorwerpen.
3. Barbecue: gebruik aanmaakblokjes, geen spiritus of wasbenzine 4. Vuurwerk: volg de veiligheidsvoorschriften
5. Frituurpan: wees bedacht op spatten, doof vlammen van je af
6. Elektriciteit: vervang kapotte bedrading, trek stekkers niet aan de draad uit het stopcontact
7. Herken gifige planten zoals de Grote Bereklauw, die bij aanraking blaren veroorzaakt.
8. Kijk uit met ’t gebruik van schadelijke giftige stoffen zoals gootsteenontstopper: volg de veiligheidsvoorschriften.
Wat is de beste 1e hulp bij brandwonden?
1. Doof het vuur, als het slachtoffer in brand staat
2. Koel de brandwonden met zachtstromend lauw water: 10 minuten 3. Dek na koelen (10 - 20 min.) de wonden losjes af met plastic
huishoudfolie, ev. met metalinecompres of niet verklevend compres 4. Wikkel het slachtoffer in een zacht dekentje
5. Bij 2e en 3e graads verbrandingen: arts, bij grote verbrandingen: 112 6. Bij twijfel: bel 112, bel 112, wil je hulp van een vriend, bel dan 112 Hoe koel je
zonder water? Met andere vloeistoffen. Zelfs slootwater of een brandwondenkompres koelt goed.
Wat doe je als kleding aan de brandwond vast is gesmolten?
Knip vastzittende kleding tijdens het koelen zoveel mogelijk weg.
Laat het water over de kleding of het restant van de kleding lopen tijdens het koelen.
Waarom mag je
brandblaren niet kapot maken?
Dan vergroot je de kans op infectie.
Waarom moet je brandwonden met niet-verklevend gaas afdekken?
Brandwonden zijn vaak nattend, dwz er komt vocht uit de huid. Dat wondvocht is kleverig, waardoor gewoon verband vast gaat zitten aan de wond.
Waarom moet je brandwonden losjes verbinden?
Verbinden verkleint de kans op infectie, je verbindt losjes om geen blaren kapot te maken.
Welke brandwonden- slachtoffers verwijs je naar arts of
ziekenhuis?
• Slachtoffers met 2e of 3e graads brandwonden,
• Slachtoffers met elektriciteitsbrandwonden (want die verwonding zit meer binnenin het lichaam)
• Slachtoffers met chemische brandwonden.
Overhoring Bewegen
Doen: noem de onderdelen van het skelet en wijs aan.
Doen: benoem de onderdelen van de torso.
Noem 3 soorten gewrichten en wijs ze aan.
Kogelgewricht: je heup en je schouder Scharniergewricht: je vingerkootjes
Draaigewricht: je bovenste nekwervels als je van links naar rechts kijkt Rolgewricht: je polsgewricht als je je handen draait
Zadelgewricht: je duim.
Wat is een kneuzing?
Wat is een verstuiking?
Doen: een schop tegen ’n scheenbeen gehad: het wordt blauw.
Koelen van gekneusde scheen, let op:
1. Koel minstens 10 minuten, maximaal 20.
2. Droge doek tussen huid en coldpack 3. Been omhoog, kussentje onder de voet.
4. Laat ’t slachtoffer niet alleen, pas op voor flauwte.
Doen: op de pols gevallen, hij doet erg zeer
Koelen van verstuikte pols, let op:
1. Koel minstens 10 minuten, maximaal 20.
2. Droge doek tussen huid en coldpack
3. Vraag of het slachtoffer een steun/drukverband wil 4. Leg het steunverband aan, let op:
• Laat het slachtoffer ZELF de sieraden uitdoen en in de eigen zak stoppen
• Begin met een slag rond de knokkels
• 2 slagen onder duim, boven duim
• Dan tot halverwege de onderarm zwachtelen.
Doen: omgeklapt met de voet, doet heel erg zeer
Koelen van verstuikte enkel, let op:
Laat het slachtoffer ZELF schoen en sokken uitdoen.
1. Koel minstens 10 minuten, maximaal 20.
2. Droge doek tussen huid en coldpack, laat ’t slachtoffer zelf de coldpack vasthouden.
3. Vraag of het slachtoffer een steun/drukverband wil 4. Leg het steunverband aan, let op:
• Begin met een slag rond de onderkant van de tenen
• Zwachtel tot aan de hak
• Een keer over de hak,
• Dan ’n achtje voet-been-voet-been
• Daarna tot 1/3 van ’t onderbeen zwachtelen
Er mag geen vel te zien zijn tussen de slagen van je ideaalzwachtel.
Wanneer verwijs je een slachtoffer met kneuzing/verstuiking door naar een arts?
Als je twijfelt.
Een verstuiking of kneuzing doet evenveel pijn als een botbreuk. Als een slachtoffer pijn houdt, is het een ernstige kneuzing of een botbreuk.
Het verschil kun je alleen op een röntgenfoto zien.
Hoe herken je een
botbreuk? • Het slachtoffer heeft veel pijn
• Het slachtoffer heeft vaak een krak gevoeld
• Het slachtoffer kan vaak precies (met één vinger) aanwijzen waar het zeer doet.
• Het slachtoffer wil ECHT niet dat je aan de zere plaats komt: iedere aanraking doet zeer.
• Er is iets mis met de stand van het bot
• Soms zie je het bot uit het vel steken Hoe herken je een
ontwrichting? De stand van het gewricht is verkeerd, het slachtoffer heeft veel pijn.
Waarom hou je een ontwrichting of breuk zo stil mogelijk?
De delen van een breuk of ontwrichting zitten door het letsel los van elkaar, en kunnen extra schade maken als ze bewegen. Ze kunnen bijvoorbeeld bloedvaten kapot steken of pezen lostrekken.
Doen: iemand is gevallen en zijn onderarm ligt in een hoek: duidelijk gebroken.
Gebroken arm: let op:
1. Laat het slachtoffer voorzichtig omhoog komen (niet steunen op de gebroken arm)
2. Zeg tegen het slachtoffer dat hij z’n arm zelf moet vasthouden (in bijna alle gevallen zal hij dat zelf al doen).
3. Bel de huisarts en zeg dat je eraan komt met een slachtoffer met gebroken arm. De huisarts stuurt door naar het ziekenhuis voor een rontgenfoto en gipsje.
Doen: iemand is gevallen, heeft z’n onderbeen voelen kraken: het doet zo ZEER.
Gebroken been: let op:
1. Leg een dekenrol (jas/tas) tegen de buitenkant van het onderbeen en de voet.
2. Bel 112 en vraag hulp, blijf bij je slachtoffer
3. Zorg dat je slachtoffer beschermd is: tegen hitte, regen of kou. 112 houdt je op de hoogte hoe lang jullie nog moeten wachten op hulp.
Overhoring Kleine ongevallen Oogletsel
Welk oogletsel mag een EHBO-er verhelpen?
Geen enkel. Want alles wat erger is dan een loszittend vuiltje in het oog is al ERNSTIG oogletsel.
Hoe verwijder je een loszittend vuiltje uit een oog?
1. Zoek eerst het vuiltje, ev. door de oogleden op te tillen.
2. Vouw van een gaasje een puntje of gebruik de oogranden
3. Probeer het vuiltje naar de binnenste ooghoek (bij de neus)te duwen 4. Zodra het vuiltje tegen de binnenste ooghoek ligt, kan je slachtoffer
het uit het oog wrijven.
Wanneer verwijs je iemand met oogletsel naar een arts?
Altijd. Je ogen zijn teer en er is geen vervanging voor een kapot oog.
• Klein vuiltje zit vast
• Spettertje vuurwerk in je oog (=brandwond en schadelijke stoffen)
• Stomp op je oog waardoor een adertje kapot is
Allemaal ernstig oogletsel waarmee je naar een arts gaat.
Wat mag een EHBO-er
doen bij oogletsel? 1. Geruststellen, vertellen wat je gaat doen (= zo snel mogelijk naar een arts)
2. Zorgen dat je slachtoffer niet wrijft in het oog, er niet op duwt of erin peutert
3. Arts bellen, uitleggen wat er gebeurd is, en zo snel mogelijk naar de arts toe.
4. Oog afdekken OF
1. Spoelen met stromend water (in geval van gif, vuurwerk en het oog is nog heel)
2. Oog afdekken en in de auto naar een arts.
Hoe kun je zuinig zijn
op je ogen? Draag een veiligheidsbril op het moment dat een klus dat aanraadt: bij sommige ontstoppingsmiddelen, vuurwerk, sommige proefjes, knutsels met lange zwieberende stukken ijzerdraad.
Neus- en oorletsel
Tandletsel
Wanneer verwijs je iemand met
neus- of oorletsel naar een arts? Als er iets VAST zit in neus of oor.
Wat doe je als er een insect in een
oor zit? 1. Geruststellen, mensen zijn erg in paniek omdat een bijtje erg hard zoemt en het heel akelig voelt.
2. Lauw water langzaam in het oor gieten. Het insect komt er altijd uit.
Doen: bloedneus Bloedneus, let op:
1. Vraag hoe het is gebeurd: klap of spontaan?
2. Bij een klap NIET laten snuiten, bij een spontane bloedneus wel
3. Slachtoffer voorover laten zitten, neus dichthouden.
4. Check na 5 minuten: nog steeds bloedneus? Naar de dokter.
Doen: iemand valt een tand uit z’n mond
Uitgeslagen tand: let op:
1. Zoek de tand, pak ‘m bij de kroon vast
2. Spoel ‘m schoon met melk en zet ‘m terug in het gat
3. Bel de tandarts van het slachtoffer en laat ’t slachtoffer zo snel mogelijk naar de tandarts gaan.
Of
1. Zoek de tand, pak ‘m bij de kroon vast
2. Bewaar de tand in een zakje in melk of spuug+bloed van het slachtoffer
3. Zo snel mogelijk naar de tandarts Doen: tand door de
lip 1. Check of het gat alleen aan de binnenkant zit. Is de wond dóór de lip heen (gat aan binnenkant EN buitenkant) dan doorverwijzen naar arts.
2. Gat alleen aan binnenkant? 10 minuten wond dichthouden met gaasje 3. Laat je slachtoffer checken of er tanden losstaan (zo ja: naar de
tandarts)
4. Wordt de lip dik (da’s bijna altijd) dan helpt een ijsje tegen zwelling, pijn en schrik.
Steken en beten
Wat doe je bij een wespensteek? 1. Sieraden laten afdoen als de steek in de hand was 2. Ontsmet het wondje
3. Koel met ’n ijsklontje of koel washandje
4. Waarschuw je slachtoffer dat hij contact met de
huisarts moet opnemen als hij zich ziek gaat voelen, er meer bultjes bij komen, duizeligheid.
Wat doe je bij een bijensteek? 1. Angel verwijderen met mes of kaart
2. Sieraden laten afdoen als de steek in de hand was 3. Ontsmet het wondje
4. Koel met ’n ijsklontje of koel washandje
5. Waarschuw je slachtoffer dat hij contact met de
huisarts moet opnemen als hij zich ziek gaat voelen, er meer bultjes bij komen, duizeligheid.
Wat doe je bij een muggenbeet? Koelen met ijsblokje, eventueel creme erop.
Hoe verwijder je een teek? 1. Verwijder de teek zo snel mogelijk
2. Ontsmet het wondje na verwijderen van de teek 3. Laat je slachtoffer datum en plaats van de tekenbeet
noteren en waarschuw je slachtoffer dat bij grieperige verschijnselen of een ring om de beet, contact met huisarts moet worden gezocht.
Wanneer stuur je iemand met een steek of beet door naar arts of bel je 112?
• Wanneer iemand heftiger reageert op een steek of beet dan met een bult op de plaats waar hij is gestoken verwijs je door naar een arts.
• Bel 112 bij duizeligheid, bewustzijnsverlies, shockverschijnselen.
• Bel 112 als iemand z’n epi-pen heeft gebruikt voor een beet of steek.
