.Verpleegsterstekort mag niet tot een ramp leiden

Zaterdag 10 juni 1961 - No. 638

en

9 September :

V. V.D.-dag

.Verpleegsterstekort mag niet tot een ramp leiden

Met vereende krachten, zonder politieke_ verwijten of bijbedoelingen, moet dit probleem, worden opgelost

P

Het gevolg van dit besluit is, dat in Utrecht en omgeving mensen met schedelverwondingen geen plaats zullen kunnen vinden in een neuro- logische kliniek, terwijl het neurologische- pa- tiënten zijn. Zij zullen dan naar elders moeten worden verwezen.

Dat is een zeer ernstige situatie, vooral als men bedenkt, dat van alle gewonden in het verkeer 40 procent schedelbasisfracturen heeft.

Van de totale mortaliteit ten gevolge van het verkeer wordt 70 procent veroorzaakt door hersentraumata. Van de totale mortaliteit ten gevolge van bedrijfsongevallen wordt 50 pro- cent veroorzaakt door schedelverwondingen.

Dit en vele andere alarmerende bijzonderhe- den kon men lezen in een publikatie in het

"Algemeen Handelsblad" van 30 mei j.l., welke een vraaggesprek weergaf, dat een der corres- pondenten van dit blad met dr. Sillevis Smitt had.

Deze situatie zit dr. Sillevis begrijpelijkerwijs zeer hoog. "Het gaat toch niet om mij", zo liet hij zich tijdens dit gesprek ontvallen, "maar' om de mensen, die je niet helpen kunt. En waarom je niet kunt helpen? Omdat een paar duizend meisjes geen verpleegster willen worden. Het is ge'en roeping meer, maar een beroep. Met die realiteit moet men rekening houden".

V

Bovendien wordt er onderwijs gegeven.

Het bezwaar van prof. Sillevis is nu, dat aan de verpleegsters in de Academische ziekenhui- zen niet een hoger salaris mag worden betaald dan aan haar, die het minder zwaar hebben.

De Utrechtse hoogleraar deelde nog mede, dat zojuist uit zijn ziekenhuis weer 60 verpleeg- sters tegelijk waren weggegaan, na het behalen van haar diploma. Er zijn in het Stads- en Academisch Ziekenhuis te Utrecht 150 ver- pleegsters tekort. Zijn eigen afdeling heeft er

"slechts" 20 tekort, maar zonder die twintig kan hij niet werken.

De hoogleraar, wiens wanhoop alleszins be- grijpelijk is, kwam aan het eind van dat gesprek tot de volgende noodkrEet, bij wijze van conclu- sie: "Als men niet aan salarisverbeteringen wil, dan moet men de militairen maar inscha- kelen. Die hebben een uitstekende geneeskun- dige dienst, afgestemd op de behoefte in oor- logstijd. Of men moet het Rode Kruis te hulp roepen. Of arbeidsplicht voor vrouwen. Maar dat zal politiek wel niet te bereiken zijn".

Het is begrijpelijk, dat deze publikatie nog- al wat stof heeft doen opwaaien. Niet dat het verpleegsterstekort als een ( onaange- name) verrassing uit de lucht is komen vallen.

Iedereen is er al vele jaren mee bekend, dat zulk een tekort er is en dat hier een verontrus- tend probleem ligt. Maar overàl is een tekort.

Er is een tekort aan politiepersoneel, aan lera- ren, aan onderwijzers, aan leidend en middelbaar technisch personeel (ook in het particuliere bedrijfsleven, zoals wel uit de per- soneels-annonces in de dagbladen blijkt), aan secretaressen in allerlei bedrijven en aan vrou- welijk personeel in het algemeen, aan beroeps- officieren en in nog talrijke andere beroepen.

Het besluit en de daaraan gepaarde nood- kreet van prof. Sillevis Smitt heeft ons·nu ech- ter nog eens in het bijzonder geconfronteerd met de gevolgen van het verpleegsterstekort.

Zijn uitlatingen hebben ook B. en W. van Amsterdam uit hun tent gelokt. Daags na de publikatie van dat vraaggesprek in het Han- delsblad hebben zij een communiqué uitgege- ven, waarin zij enige uitlatingen van de Utrechtse hoogleraar over de situatie op dit punt in de hoofdstad als "onjuistheden" heb- ben weersproken.

Volgens die publikatie had prof. Sillevis over

~A..msterdam namel\jk gezegd: "Als u in Amster- dam 's middags na vier of vijf uur emstig ziek wordt (een hersenverwonding, een maagperfo- ratie of iets dergelijks), dan is er geen plaats

in de ziekenhuizen" en: "Dan begint een levens- gevaarlijk transport, bijv. naar Weesp, Culem- borg of Woerden".

In feite- zo antwoordden B. en W. -wordt nimmer een Amsterdamse patiënt, bij wie hier ter stede de diagnose hersenverwonding of maagperforatie is gesteld, elders opgenomen.

Voor deze ernstige patiënten, bij wie een snelle, doeltreffende behandeling beslissen kan over leven of dood, wordt, zij het soms met grote moeite, altijd in Amsterdam nog plaats ge- vonden.

En zij voegden daar aan toe; "Het is juist, op de ernst van het verpleegsterstekort bij voortduring de aandacht te vestigen, doch het tekort kan op de in het artikel aangegeven wijze niet worden bestreden. Reeds herhaalde- lijk hebben B. en W. erop gewezen, dat het verpleegsterstekort ernstige vormen heeft aan- genomen, ondanks verschillende maatregelen, die ter bestrijding van het tekort worden geno- men".

In zijn commentaar hierop heeft prof. Sille- vis Smitt opgemerkt, dat B. en W. van Amsterdam om de zaak heen draaien. Mis- schien dat zij dan een maagperforatie "angst- vallig bewaard" hebben, maar zij weten in Amsterdam heel goed, dat er patiënten ten gevolge van het verpleegsterstekort vervoerd worden, die niet vervoerd m o g e n worden. ·Uit zijn persoonlijke ervaring kende hij twee van zulke gevallen.

Het wordt voor een belangstellende buiten- staander altijd moeilijk, wanneer de deskundi- gen het weer eens niet met elkander eens zijn, zelfs niet, zoals in dit geval, over de toch vrij gemakkelijk te controleren feiten.

Wat daar echter van zij, niemand zal twijfe- len aan de ernst van het nijpende tekort aan verpleegsters, dat, als wij het wel hebben, ook

in psychiatrische inrichtingen, e.d. een benau- wend probleem is.

Wij geloven, dat hier, zonder politieke bij- gedachten en over de politieke scheidslijnen heen, de handen ineen moeten worden geslagen om n o g erger te voorkomen.

Er is, menen wij, reden om dat met nadruk zo te stellen, daar hetgeen wij boven hebben vermeld, een naspel heeft gekregen, dat dit probleem weerweI in het politieke vaarwater dreigt te dringen.

De dag na het bovengenoemde vi·aaggesprek met prof. Sillevis Smitt bracht het Handelsblad een nieuwe publikatie van een zijner verslag- gevers, weergevend "een gedachtenwisseling over het tekort aan verpleegsters met prof. dr.

A. Querido, hoogleraar in de sociale genees- kunde aan de Universiteit van Amsterdam en tot voor kort directeur van de openbare ge- zondheid (aldaar) ".

Boven de weergave van dat gesprek stond als onderkop: "Zweepslag in het gelaat der rege- ring". Prof. Querido viel prof. Sillevis Smitt volledig bij en hij achtte het goed, dat "deze de zaak zo spectaculair aan het rollen had ge- bracht".

Volgens prof. Querido zijn de besturen van de ziekenhuizen niet verantwoordelijk voor de noodtoestand, noch de directies. Zij hebben alle moeite gedaan en doen dat nog dagelijks. Maar aan de salarissen kunnen zij zonder toestem- ming van de regering niets doen. "Het is uit- sluitend te wijten aan de laksheid der regering, die in deze de knoop moet doorhakken".

Prof. Querido liet daar echter op volgen:

"Het tekort aan verpleegsters, vooral in de overheidsziekenhuizen, wordt natuurlijk niet alleen door de salarissen veroorzaakt, maar zij spelen toch wel een belangrijke rol. Ik weet niet, of de salarissen op zichzelf verhoogd die- nen te worden, hoewel volgens de wet van vraag en aanbod dit toch wel erg voor de hand .- zou liggen.

Maar wat vooral als onrechtvaardigheid ge- voeld wordt is dat er geen differentiatie in de salarissen is, terwijl toch de taak van een ver- pleegster in de verschillende soorten zieken- huizen zeer verschillend van zwaarte is. Ook zou het voor de hand liggen om een van de onaangenaamste· zijden van het verpleegsters- beroep, namelijk de onregelmatige werktijden

(nacht- en zondagsdienst) apart te belonen".

Nog iets anders voegde prof. Querido da;ar aan toe:

"Het is mij bekend, dat in sommige kringen daar anders over wordt gedacht en dat speciaal de verpleeg-krachten, die vaste uren werken, weinig voor een differentiatie voelen. Boven- dien zijn er nog altijd ziekenhuizen, die geen verpleegsterstekort hebben en die er uiteraard weinig voor voelen om ter wille van anderen hun kosten te verhogen. Deze tegenstellingen liggen echter op beleidsniveau en gezien de noodtoestand is dat geen zaak van onderhande- lingen op lange termijn, doch is het de regering die hier taak en plicht heeft, de knoop door te hakken".

(Vervolg op pagina ~

VRIJHEID· EN DEMOCRATm 10 JUNI 1961 - l'AGINA 2

Voor belastingverlaging blijft ^f 500 miljoen gereserveerd

Tweede Kamer heeft over het algemeen begrip voor uitstel - Belastingverlaging op dit moment niet in het belenig der contri- buobeien - Ook de toekomstige belastingverlagingen staan op het spel- Prof. Oud heeft waardering voor Zijlstra's durf impopulaire maatregelen te nemen-Mr. Van Leeuwen gereserveerd tege;~over

fiscale anticyclische m~a~regelen.

NIET OPETEN MAAR BEWAREN ....

Minister Zijls~ra heeft niet te klagen over de reacties van de Tweede Kamer op het uitstel van de verlaging der loon-, inkomsten- en vennootschapsbelasting.

Natuurlijk heerste er algemeen teleur- stelling over dit besluit, maar dit ging over het algemeen gepaard met begrip voor de noodzaak er van. Van de rege- ringsgezinde woordvoerders nam de KVP'er dr. Lucas aanvankelijk een wat geïsoleerde positie in door zijn onvrien- delijke woorden aan het adres van de be- windsman, maar bij de replieken was hij helemaal bijgedraaid. De socialistische fractieleider mr. Burger heeft natuurlijk weer wild met de oppositiebijl rondge- zwaaid, maar applaus daarvoor kon hij alleen bij het partijdagblad Het Vrije Volk in ontvangst nemen. De vertoning, die hij opvoerde was zo pover, dat het toch onverdacht socialistische blad Het Parool het optreden van inr. Burger niet gelukkig kon vinden. Toch was de libera- le woordvoeder mr. Van Leeuwen het op één punt met hem eens, namelijk, dat ieder kabinet heeft te doen met de erfenis van zijn voorganger. De erfenis van dit kabinet was, dat onder minister Hofstra's bewind de belastingen op jaarbasis met f 500 miljoen zijn verhoogd. Dat is ge- beurd aanvankelijk ter remming van de conjunctuur, maar later toen de conjunc- tuur weer terugliep is men vergeten de belastingen te verlagen. Mr. Burger had triomfantelijk meegedeeld, dat de con- junctuurpolitiek in de belastingen onder socialistisch bewind is ingevoerd, maar mr. Van Leeuwen kon niet bepaald zeg- gen, dat het resultaat daarvan altijd zo best is geweest. Wij hebben eerst een con- junctuurinzinking gehad in het begin van 1952 door de verkeerde belastingpoli- tiek van minister Lieftinck. Hij had te veel belasting geheven en· daardoor zakte de conjunctuur in. In 1956 zouden op con- juncturele gronden de belastingen wor- den verhoogd. Er werden toen enige belastingen op de consumptie afgeschaft (omzetbelasting op textiel). Dat was de conjunctuurpolitiek van het vorige be- wind.

De liberale woordvoerder gaf toe, dat in de overheersende conjuncturele ge- dachtengang van de minister het besluit om de belastingverlaging niet op 1 juli in te voeren een logisch besluit is. Maar toch vroeg hij zich af, of aan de theore- tisch conjuncturele motieven- een niet te overtrokken betekenis wordt toegeker:d.

Allereerst mag niet vergeten worden, dat, afgezien van een extraverlaging aan de voet, de vastgestelde belastingverlaging eigenlijk niet meer is dan een partiële

"bijstelling", omdat wegens de werking van de progressie bij verhoogde geldlo- nen de belastingen op de inkomens in verhouding tot de totale inkomens steeds meer gaan opleveren. Op zichzelf is dit reeds een argument om aan de conjunc- turele motieven minder waarde toe te kennen.

Mr. Van Leeuwen gaf ronduit toe, dat hij tegenover anticyclische maatregelen door hantering van het belastinginstru- ment gereserveerder staat dan vele con- junctuurtheoretici. Hij geloofde, dat dit komt door zijn meer realistische en min- der theoretische instelling. V erstering van het conjuncturele evenwicht ontstaat naar zijn mening kort gezegd door on- èvenwichtig gedrag in de groepen der sa- menleving. Als alle groepen zich even- wichtig zouden gedragen, zouden de con- j.unctuurgolven zich in zachte deining en niet stormachtig bewegen. Doel van een anticyclische belastingpolitiek is om te grote of te kleine uitgaven in bepaalde groepen te neutraliseren. Nu wilde hij niet beweren, dat zulks tot op zekere hoogte niet mogelijk is. Mr. Van Leeuwen herinnerde er aan, dat hij in 1932 de sug- gestie heeft gedaan om zich maar niets van het tekort der overheidsfinanciën aan te trekken en door het creëren van kort- lopende schuld door te gaan met het uit- voeren van de Zuiderzeewerken. Dat is wel een beetje conjunctureel gedacht.

Hij wilde daarmee aantonen voor con- junctureel ingrijpen heus wel gevoel te hebben. Maar toch geloofde hij, dat op zichzelf een. anticyclisch fiscaal gedrag per definitie een onevenwichtig gedrag van de overheid is. Dit veronderstelt dus een onevenwichtig gedrag bij andere groepen, dat geneutraliseerd moet wor- den. Maar weten wij waar de schoen wringt? Is soms de produktie niet even- redig met de geldbeloningen gestegen, is er te weing geïmporteerd en te veel ge-

ëxporteerd, heeft dé. vergrote vraag naar diensten ontwrichtend gewerkt, heeft er overmatige kredietgeving plaats gehad, is vestiging van buitenlandse bedrijven te veel bevorderd, wordt er te veel geïnves- teerd, is de· emigratie te zeer gestimu- leerd? En zouden wij ·al weten waar de schoen wringt, zijn wij dan in staat om door fiscale maatregelen het juiste tegen- wicht te leveren door tijdig op de goede plaats en in de juiste mate in te grijpen!

Mr. Van Leeuwen vroeg zich af, of hier het menselijk kunnen niet wordt over- schat en of bij deze experimenten niet een te grote plaats aan het econometrisch denken wordt ingeruimd, onder veron- achtzaming van de psychologische effec- ten.

De vraag is verder of hoge belastingen geen weerstanden opwekken, waaruit on- verschilligheid tegenover het verkrijgen van meerdere inkomsten voortkomt en individuele spaarlust in de zin van pro- duktie vermogensvorming wordt gefnuikt.

Ook ·is te vrezen, dat overtollige ruimte in de staatsfinanciën tot royaliteit bij het uitgavenbeleid gaat leiden. Het is een eis, dat het teveel geïnde belastinggeld gere-

Flitsen van het Binnenhof

serveerd blijft of gebruikt wordt voor af- lossing van buitenlandse schuld, maar of het werkelijk zal lukken dit geld zo lang gesteriliseerd te houden, dat de bestedin- gen geremd worden, staat nog te bezien.

Ook dient men zich af te vragen, of er voldoende rekening mee wordt gehouden, dat de belastingen meer en meer kosten- elementen worden, die in de brutolonen tot uitdrukking komen. De 'ontvangers van lonen en salarissen kijken nu een- maal naar het netto bedrag. Dat door in- krimping van nettowinstmarges de inves- teringslust wordt afgeremd, zoals volgens de theorie zou moeten geschieden, is nog lang niet zeker. Misschien wordt juist door de hogere kosten geforceerd meer ge- ïnvesteerd om de bedrijven lonend te houden.

. . . .

Als mr. Van Leeuwen dit allemaal in beschouwing nam, werd zijn overtuiging

versterkt, dat wij met het conjuncturele gemorrel aan belastingen en wisselkoer- sen niet op de goede weg zijn en kwam hij tot de conclusie, dat het gezonde fi- nanciële evenwicht meer op de voorgrond moet worden gesteld en moet prevaleren

DEZE BURGER

is er weer, zoals u ziet. Niemand van u allen, lieve lezeressen, aardige lezers, kan daar blijer om zijn dan hij zelf. Want na al dat doen van chirurgen, internisten, eenvoudige huisdokte1·s, met-een-spuitje-weg- make?·s, hoofd- en andere verpleegsters, is het prettig, een beetje wankel op de ziekenhuisbeentjes nog, wee1· door het lokkende leven te gaan rondscharrelen; een inooi stukkie minder dik. ,,Maar dat mocht ook waarachtig wel!", 1·oepen de goede vrienden "daar heb je alleen maar mee gewonnen, met dat verlies van die vette lagen onder het edel middenrif".

Het heeft mij ove1'igens - wilde ik zeggen - in 't geheel niet ver- baasd. dat het politieke leven in 't land niet de geringste stagnatie van mijn o1f'tstentenis heeft ondervonden. De dames en heren hebben zonde1·

en-ige onderbreking hun zegje gezegd en hun gebruik gedaan en in 's lands beide vergaderzalen heeft niet één volksvertegenwoo1·dige1·, laat staan enige regeringsdito, één enkel woord van medeleven geuit aan het adres van hem, die, altijd bij de pinken met zijn lof voor deze dames en heren wanneer zij zich voor 's lands welzijn inspannen, nu in een wit bed op de berm van de levensweg, te lijden lag.

Als ik eerlijk mag zijn: van de heren Toxopeus en Oud had ik anders verwacht.

Maar het is dan alles gewóón doorgegaan. Niet-om eerlijk te zijn- dat ik de boel heb bijgelezen. Ik heb de handelingen de handelingen gelaten en zelfs dit blad dit blad. Welwillende helpste1·s in de nood en een schare mijne1· sec1·etaressen hebben alles, in het bandje in de papier- mand gekieperd. Het is misschien niet aardig dat ik dat zo openlijk zeg.

maa1· het is niet anders. Bovendien heb ik wel zó veel vertrouwen in de 225 van 't Binnenhof, dat ik zeker weet, dat alles tóch wel goed is gegaan.

Ik ben pas weer in 't gelid gesprongen bij het plaatje waarop de heer Jonkman van de heer De Quay een mooi doosje met inhoud kreeg.

Daar is, wat mij betr~ft, de loop der Vaderlandse geschiedenis her- begonnen.

En verder zit ik maar in de zon hard te ve1·langen naar september, want dan is onze gmte dag in Scheveningen.

Reikhalzend wordt daar 1UWT uitgekeken door

boven conjuncturele experimenten. Met voldoening had hij in de nota van de mi- nister gelezen, dat in ieder geval in het najaar een wetsontwerp zal worden in- gediend, waarin een definitieve datum voor de belastingverlaging wordt ge- noemd. Hij vond dit een stap in de goede richting.

Prof. Oud, die als tweede libei·aal het woord voerde, had er waardering voor, dat minister Zijlstra impopulaire maatre- gelen durft te nemen, die hij in het be- lang van de toekomst acht. Wat de con- junctuurpolitiek zelf betreft, zei prof.

Oud, dat hij de gedachte van de a:mvang af aantrekkelijk heeft gevonden, doch ernstig heeft getwijfeld aan de uitvoer- baarheid er van. Die twijfel is er niet minder op geworden door de ervaringen in het tijdperk van de jongste overbeste- ding. Dat prof. Zijlstra zijn uiterste best wil doen een herhaling van de narigheid uit de jaren 1956/'57 te voorkomen, juichte hij toe. De VVD heeft zich met het probleem van de conjuncturele be-

belastingpolitiek de laatste tijd in het bij- zonder beziggehouden. In ons verkiezings- manifest wordt gezegd, dat wij er van uit moeten gaan, dat in het algemeen de belastingheffing het bedrag, dat voor de instandhouding van het overheidsbedrijf nodig is, niet te boven mag gaan, maar dat dit nog niet met zich behoeft te bren- gen, dat er een j aarlij k s evenwicht tussen de inkomsten en uitgaven is en dat het alleszins verdedigbaar is, dat de over- heid in goede tijden 'n reserve vormt om daaruit in slechte tijden te kunnen put- ten. Wij hebben daarbij gezegd, dat zó'n reserve zelfs zeer aanbevelenswaardig is om de schommelingen van de conjunc- tuur te verminderen.

Dit bracht prof. Oud op de belangrijke, ook reeds door mr. Van Leeuwen aan- gesneden vraag, wat de minister van fi- nanciën nu doet met het geld, dat voor

belastingverlaging beschikbaar is. Het leek hem het beste dit geld op een ge- blokkeerde rekening bij de Nederland- sche Bank te zetten. Bovendien adviseer- de hij de minister dringend de opbrengst van de loon- en inkomstenbelasting voor het komende jaar volgens de verlaagde tarieven te ramen. Met andere woorden:

de minister moet net doen alsof hij dat halve miljard niet ter beschikking heeft.

(Zie vervolg pag. 4)

VRIJHEID EN DEMOCRATIE

U KOMT TOCH OOK

OP DE

SCHEVENINGEN

"_...__ 9 SEPTEMBER

Activiteiten in de afdeling Purmerend

Onder leiding van de nieuwe voorzitter, de heer K. Gerritsen, wordt door het bestuur van de afdeling Purmerend een grote activiteit" ontplooid om met een zo groot mogelijk aantal bezoekers de V.V.D.-dag op 9 septem- ber a.s. bij te wonen.

Gecombineerde autoritten voor de deelnemers aan onze V.V.D.-dag wor- den georganiseerd zowel voor hen, die alleen de middagbijeenkomst, als voor hen, die middag- en avondbijeenkomst wensen mee te maken. -

Staten • Centrale Hoorn

Op 15 juni a.s. zal de Staten-Centrale Hoorn onder voorzitterschap van mr. P. C. Avis bijeen komen om maatregelen te beramen om het bezoek aan on:te V.V.D.-dag zoveel mogelijk te stimuleren.

Voorbereidingen in Friesland

De organisator/propagandist der Partij, de heer L. van Vlaardingen, heeft in het Oranje Hotel te Leéuwarden met afgevaardigden van het bestuur van de Kamer-Centrale Leeuwarden en van verschillende Friese afdelin- gen besprekingen gevoerd inzake de deelname uit de provincie Friesland aan onze grote V.V.D.-dag.

Van de zijde van het Centrale bestuur en de afdelingsbesturen kan op volledige medewerking worden gerekend, terwijl men zal trachten op 9 september met een zo groot mogelijk aantal. deelnemers naar Scheve- ningen te komen.

Kamer - Centrale Gelderland

Met verschillende afgevaardigden van het bestuur van de K'amer-Centrale Gelderland is door de heer L. van Vlaardingen, organisator/propagandist der Partij, gesproken over de activiteiten, welke in de provincie Gelderland zullen worden ontwikkeld met betrekking tot het bezoek aan de V.V.D.- dag.

Het Céntrale bestuur heeft toegezegd alle medewerking te zullen ver- lenen, teneinde met een zo groot mogelijk aantal bezoekers de V.V.D.-

d~g bij te wonen.

Kamer • Centrale Den Helder

In Alkmaar kwam een aantal afgevaardigden van afdelingsbesturen en van het bestuur van de Kamer-Centrale Den Helder bijeen om met de organisator/propagandist der Partij, de heer L. van Vlaardingen, te over- leggen op welke wijze het bezoek aan de V.V.D.-dag zoveel mogelijk kan worden gestimuleerd.

GOUDEN TOEGANGSBEWIJZEN VERKOCHT

In een op maandag, 29 mei i.l., gehouden openbare vergadering van ·de afdeling 's-Gravenhage der Partii, waar het woord werd gevoerd door onze Partijvoorzitter. prof. mr. P. J. Oud, werden door de heer D. W. Dettmeiier twee speciale gouden toegangs- bewijzen voor de VVD-dag volgens Amerikaans systeem verkocht ..

Deze kaarten brachten een gezamenlijk bedrag van f 310.- op.

Op dcmderdag, 1 juni j.l., had een ledenvergadering van de afdeli!Jg Amsterdan~ der Partij plaats. In deze vergadering werd door de secretaris der Cllfdeling. de heer H. J. L. Vonhoff, een speciaal gouden toegangsbewiis voor onze VVD-dag volgens Ameïrikaans systeem verkocht voor een bedrag van f 72.-.

Hulde aan deze afdelingen! Mogen vele afdelingen en Centrales dit goede voorbeeld volgen!

PBaatselijke voorbereidingscommissie ingesteld

Door de afdelingen Apeldoorn en Voorst der Partij is een gezamenlijke voorbereidingscommissie voor de V.V.D.-dag op 9 september a.s. ingesteld.

Deze commissie bestaat uit: G. v. d. Tak, ir. J. N. Kooij en A. M. de Weerd, allen te Apeldoorn, en A. N. Zwiers te Twello.

BINNENGEKOMEN GIFTEN

Van de afdeling Naarden der Partij ontvingen wij een overschrijving van

f 25.- als bijdrage in de onkosten van de V.V.D.-dag.

Voorts kwamen van leden en geestverwanten de volgende bedragen bin- nen: C. B. te RoHerdam, f 10.-; G. A.P. te 's-Gravenhage, f 10.-; Mej.

T. v. R. v.A. te 's-Gravenhage, f 10.-; Mr. W. G. B. te 's-Gravenhage,

f 10.-; J. D. B. te Amsterdam, f 25.-; G. B. v. B. v. H.-N. v. P. te 's-Gravenhage, f 5.-.

Aan allen, die op deze wijze van hun medeleven met de organisatie van onze V.V.D.-dag blijk hebben gegeven, onze hartelijke dank !

Van het bestuur van de Kamer-Centrale Haarlem ,werd bericht ontvangen dat een bedrag van f 200.-zal worden overgemaakt ter bestrijding van de kosten, verbonden aan onze grote V.V.D.-dag.

Onnodig te zeggen, dat wij voor deze geste van de Kamer-Centrale Haar- lem bijzonder erkentelijk zijn.

10 JUNI 1961 - PAGINA S

f 7.50 PER .PLAAT

Wist U, dat de kosten van het aanbrengen van een reclamecplaat gedurende een paar weken, waarbij het tekenen, het clicheren en het drukken zijn inbegrepen, f 7,50 bedragen?

Als U wilt, dat er veel reclame-platen worden opgehangen om aan het Nederlandse volk bekend te maken, dat op zaterdag 9 september de V.V.D.- dag te Scheveningen wordt gehouden, dan kunt U dit bevorderen door een kleine bijdrage te storten op giro no. 67880 van de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie te 's-Grav"enhage, met als vermelding: "Bijdrage V.V.D.-dag 9 september Scheveningen".

U helpt daardoor mede de propaganda voor deze dag mogelijk te maken.

D. W. DETTMEI.TER.

r

l1_UIT DE PARTIJ

Minister Visser sprak te Leiden over het defensiebeleid

Op 23 mei heeft minister Visser voor de afdeling Leiden van de VVD een lezing gehouden over het onderwerp "Defensie- beleid". De afdeling ^Leid~n had voor deze lezing convocaties gestuurd naar de leden van de afdelingen Wassenaar, Oegstgeest, Voorschoten, Noordwijk, Katwijk en Sas- senheim van de VVD.

Vele leden uit de omstreken van Leiden hadden aan deze oproep gehoor gegeven en luisterden met aandacht naar het be- toog van Zijne Excellentie.

Minister Visser schetste tegen een uit- voerige historische achtergrond de poli- tieke ontwikkeling van Europa. Vooral ook de enorme ontwikkelingen op het gebied van de techniek, die Nederland de laatste 60 jaar heeft doorgemaakt hadden de aandacht van de spreker.

Engeland en Frankrijk hebben hun machtspositie in de wereld moeten af- staan aan Amerika en Ruslànd en aan het opkomende China.

Tot 1914 was er weinig verschil in de methode van oorlogvoering als men deze vergelijkt met de wijze van oorlogvoerin~

ten tijde van Julius Caesar.

Thans is de landsverdediging geen na- tionale zaak meer doch een internationale.

Nadat de spreker het doel en de aard van de NAVO had uiteengezet, stelde ir.

Visser, dat er op het ogenblik drie din- gen zeker zijn in het internationale poli- tieke beeld:

·· het geloof van de Sovjet-Unie in de uiteindelijke overwinning van het com- munisme;

het geweldige militaire potentieel van de Sovjet-Unie;

het feit, dat er vooralsnog geen sprake zal zijn van ontwapening. ·

De defensie brengt enorme kosten en moeilijkheden met zich mee, immers bij aanschaf van materiaal voor vele miljoe- nen guldens kan blijken, dat het ten tijde van de ingebruikneming reeds is ver- ouderd. Het is echter een troost te be- denken, dat ook de andere partij met dit probleem geconfronteerd wordt.

Het samenbundelen van krachten, zo- als in de NAVO, gebeurt ook in het Sov- jet-blok. Hierbij moet een groot verschil echter niet uit het oog worden verloren:

wij passen dit systeem uit vrije wil toe, terwijl in het andere kamp zulks onder pressie geschiedt.

Minister Visser besloot zijn lezing met de opmerking, dat wij niet alleen een po- litieke strijd moeten voeren, maar ook een geestelijke strijd met onszelf, "onder het veilige dak van de defensie", waaruit wij als overwinnaars tevoorschijn moeten komen, aangezien de geestelijke waarden de bron van onze kracht zijn.

Na de koffie-pauze bestond gelegenheid tot het stellen van vragen, waarvan een dankbaar gebruik gemaakt werd.

Centrales Assen, Groningen en Leeuwarden biieen

. Tot besluit van het winterseizoen kwa- men de besturen van de Kamer-Centra- les Assen, Groningen en Leeuwarden op 27 mei te Olterterp in "Het Witte Huis"

bijeen,

Voor deze bijeenkomst waren De Noor- delijke Kamerleden en Hoofdbestuursle- den uitgenodigd en voorzitter mr. G.

Loopstra kon in zijn openingswoord tot zijn genoegen welkom heten mej. mr. J.

L. M .Toxopeus Pott en de heren R Zege- ring Hadders, mr. B. P. van der Veen, ir B. C. van Balen Walter en ir. A Voet.

Een speciaal welkom richtte hij tot me- vrouw mr J. M. Stoffels-van Haaften en hij bracht haar dank voor haar bereidheid op deze zaterdagmiddag de verre reis naar Friesland te willen maken om als spreekster op te treden

Mevrouw Stoffels-van Haaften hield daarop een interessante en boeiende cau- serie over haar bezoek aan Nieuw-Guinea welke voordracht gevolgd werd door een geanimeerde onderlinge bespreking van diverse problemen over dit vraagstuk.

De middag werd besloten met een geza- menlijke maaltijd en een slotwoord van de voorzitter. De heer J. R. Sieswerda bracht als voorzitter van de Kamercen-

trale Leeuwarden, welke als Gastvrouw fungeerde, een woord "van dank voor de goede opkomst en sprak de wens uit, dat deze middag mag bijdragen tot groei en versterking van de liberale beginsele-n in de Noordelijke provincies.

Centrale Haarlem luisterde naar minister Toxopeus

Op maandag, 29 mei j.l. werd een ver- gadering van de Centrale Haarlem ge- houden. De jaarverslagen werden goed- gekeurd.

Tot nieuwe leden van de ko.scommissie werden benoemd de heren Van der Wel, Helmig en De Jong.

Er werd besloten om f 200 bij te dragen voor de Landdag te Scheveningen.

Na afloop vormde de druk bezochte vergadering een aandachtig gehoor van minister Toxopeus, die Binnenlandse Za- ken besprak. Herhaaldelijk applaus was wel een bewijs hoezeer de komst van de minister naar de Centrale Haarlem op prijs werd gesteld.

Mr. C':M!rtsema sprak in Leeuwarden

Op 2 juni sprak ons Tweede Kamer- lid mr. W. J .Geertsema, burgemeester van Wassenaar, voor de Liberale Socië- teit te Leeuwarden over "Gemeentelijke zelfstandigheid". Spreker bestreed in een zeer interessante lezing speciaal de mythe,

·dat de rijksoverheid de voornaamste oor- zaak is van de inperking der gemeente- lijke zelfstandigheid en dat deze te vuur en te zwaard door de gemeentelijke be- stuurders zou worden verdedigd. "

Uitvoerig stond spreker stil bij de ver- nietiging van het raadsbesluit van de ge- meente Franeker, die zich tot "vrije kern"

had verklaard, hetgeen door de regering werd beschouwd als een doorkruising van het regeringsbeleid. Aan de ene kant vond de heer Geertsema, dat naast het rijk ook de gemeenten een taak hebben op het gebied van de industrialisatie. Aan de andere kant zou navolging van het besluit van Franeker in andere gemeen- ten hebben kunnen leiden tot een onge- zonde concurrentiestrijd tussen de ge- meenten, hetgeen vroeger ook wel is ge- schied en waarbij de gemeentepesturen soms ongezond grote faciliteiten aan in- dustrieën beloofden, De conjunctuurpoli- tiek van de regering is bv, iets, wat de gemeenten niet mogen doorkruisen.

Voor de toekomst achtte mr. Geertsema de nieuwe wet op de financiële verhou- ding tussen rijk en gemeenten een be- langrijke verbetering. Het rijk moet zor- gen voor voldoende geld en een billijke verdeling daarvan. Het rijk moet er ech- ter wel voor waken dat er niet weer al- lerlei subjectieve elementen bij de uit- keringen een rol gaan spelen. Verder zal er een eigen belastinggebied van de ge- meenten worden vastgesteld, waardoor een gemeente bijzondere dingen uit extra be- lastingen zal kunnen betalen.

De interessante en heldere uiteenzet- ting van mr. Geertsema werd met grote belangstelling gevolgd. Na de pauze ver- schaften verschillende vragen spreker de gelegenheid nog nader op enkele punten in te gaan. De kennismaking met deze jonge liberale burgemeester is bij de af- deling Leeuwarden zeer in de smaak ge- vallen en zal zeker nog wel eens her- nieuwd worden.

In memoriam J. P. Wagtman

Tot ons leedwezen bereikte ons het bericht, dat op 1 juni 1961 in de ouder- dom van 78 jaar geheel onverwacht te Voorburg overleed de Heer J. P, Wagt- man, penningmeester van de afdeling Voorburg van onze Partij.

Wijlen de Heer Wagtman heeft in .. Voor- burg veel voor onze Partij gedaan. Zijn nagedachtenis zullen wij in hoge ere houden.

YRIJHEID EN DEMOCRATIE 10 JUNI 1961 - PAGINA 4

Verpleegsterstekort . mag niet tot een ramp leiden

(Vervolg van pag. 1)

Naar men weet, is prof. Querido (sinds 1 juli 1958) tevens lid van de Eerste Kamer (voor de PvdA). Bij het jongste begrotingsdebat in deze Kamer over Sociale Zaken en V olksge- zondheid voerde hij ook het woord, waarbij hij, naar hij zelf in het interview opmerkte, de regering waarschuwde, dat het verpleegsters- tekort mensenlevens kost.

Wij hebben zelf de vergadering van de Eerste Kamer, waar prof. Querido het woord voerde, bijgewoond en wij herinneren ons zijn rede zeer wel. Van een "zweepslag in het gelaat der rege- ring" hebben we daarbij echter weinig gemerkt.

Dat is ook wel begrijpelijk, want in zijn verkla- l'ingen voorhet "Handelsblad" relativeert prof.

Querido, als voorzichtig wetenschappelijk man, zelf ook zijn betoog op de belangrijkste punten voor een mogelijke oplossing.

In de eerste plaats erkent hij, dat het ver- pleegsterstekort natuurlijk niet alleen door de salarissen wordt veroorzaakt en zelfs ver- klaart hij "niet te weten of de salarissen op zichzelf verhoogd dienen te worden".

In de tweede plaats erkent hij, dat er onder het verplegende personeel zelf èn onder de ziekenhuisbesturen, verzet is tegen de door anderen bepleite differentiatie (naar wij me- nen te weten ook bij de vakbonden), hetgeen de beslissing voor minister Van Rooy in ieder ge- . val toch wel moeilijk maakt.

Minister Van Rooy heeft, met grote na- druk verzekerend, dat hem 't probleem met niet minder zorg vervult en dat hij bereid is, zijnerzijds aan iedere redelijke oplossing zijn medewerking te verlenen, toch medè ook moe- ten wijzen op .de relativeringen, welke prof.

Querido zelf heeft gemaakt.

De minister m o e s t er wel tevens de aan- . dacht op vestigen, dat ons land 34.000 vrou"

w~lijke arbeidskrachten tekort komt en dat het dus begrijpelijk - hoezeer benauwend - is, dat het verpleegstersberoep daarvan zijn adequate moeilijkheden ondervindt. De toena- me van het aantal verpleegsters noemde de mi- nister op zichzelf wel bevredigend, maar de vraag blijft toch altijd nog groter dan die toe- name.

Een ding moet ons, alvorens even in de jong- ste parlementaire historie te duiken, onder- tussen toch nog van het hart.

Prof. Querido heeft in de Eerste Kamer ook als zijn mening te kennen gegeven, dat door de invoering van de vij:\daagse werkweek het tekort aan verpleegkrachten "angstwek- kend zal stijgen".

Mogen wij de hoogleraar-Eerste Kamerlid hier misschien in herinnering brengen, dat zijn geestverwanten en de hun verwante pers het hoogst van de toren hebben geblazen, toen de regering te goeder trouw poogde, de vijf- daagse-lawine althans in zoverre enigszins te bezweren, dat door een "spreiding in de tijd"

een wat geleidelijker tempo zou worden toege- past, welke meer tijd zou hebben opgeleverd voor beraad over de maatregelen ter mitige- ring van de gevolgen daarvan?

Nu dit vraagstuk echter toch in het poli- tieke vlak is getrokken (sprak prof.

Querido in het Handelsblad-interview niet van

"de laksheid der regering" - in het enkel- voud?), hebben wij eens in de Handelingen op- gezocht, wat de vorige minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid uit het Kabinet- Drees, de heer Suurhoff, in dit verband heeft gezegd.

Toen in december 1958 de Kabinetscrisis uit-

brak, waren verscheidene begrotingen voor 1959 reeds de Tweede Kamer gepasseerd, maar die van Sociale Zaken en Volksgezondheid nog niet. De laatste begrotingsbehandeling met minister Suurhoff was dus die voor 1958, welke eind november 1957 plaats vond.

Wij schreven het al: het probleem van het verpleegsterstekort is niet uit de lucht komen vallen onder het Kabinet-De Quay, maar speel- de reeds jaren daarvóór.

Minister Suurhoff kon op 28 november 1957 in de Kamer dan ook vaststellen, dat "op- nieuw" aandacht was besteed aan het verpleeg- sterstekort, dat hij "ongetwijfeld een van de allermoeilijkste zaken" noemde.

Welnu, hij meende "zonder zelfverheffing te mogen zeggen", dat aan de verbetering van de positie van het verplegend personeel heel wat was gedaan, maar, zo liet hij daar op volgen:

het heeft toch voor het aantrek- ken van meer personeel heel wei- n i g g e h o I p e n"

Hij zag hiervoor twee redenen. Tegelijk met de verbetering van de salarissen, de werktijden en de andere arbeidsvoorwaarden van het ver- plegend personeel kwamen er ook voor allerlei andere groepen van vrouwelijk personeel ver- beteringen tot stand. "Een voorsprong hebben wij dus, ondanks alle moeite, niet kunnen krij- gen", aldus de toenmalige, socialistische be- windsman, die daaraan toevoegde: "En, onder ons gezegd, ik houd mijn hart vast voor de gevolgen van de equal pay in dit verband; dan zal men op dit terrein nog eens wat beleven!".

Hij zag echter nog een tweede oorzaak, n.l.

dat er tegenwoordig voor vrouwen, vooral voor jonge vrouwen, zoveel meer mogelijkheden zijn voor het vinden van arbeid; van behoorlijk be- taalde arbeid en van arbeid onder aantrekke-

l~ike omstandigheden, in elk geval aantrekke- .lijker dan men de verpleging veelal acht. Dit

zag hij als de belangrijkste reden, "waarom het niet is gelukt, het tekort in te halen".

Zo sprak minister Suurhoff reeds in 1957, toen er wat de man 1 ijk e werkkrachten in het algemeen betreft juist nog ongeveer even- wicht bestond tussen vraag en aanbod

De heer Suurhoff was, toen hij niet in de oppositie maar nog minister was, trou- wens een zeer nuchter man. Naar aanleiding van pleidooien uit de Kamer, om toch vooral voor de Volksgezondheid in het algemeen krachtig in het Kabinet op te treden, zei mi- nister Suurhoff:

"Een zekere strijdlust zal ik zeker wel op- brengen, maar ik ben óók overtuigd van één ding; n.l. dat alle ministers, die mij in deze Kamer zijn vooraf gegaan, en alle ministers, die mij in deze Kamer nog zullen volgen, van andere leden precies dezelfde boodschap heb- ben gekregen of zullen krijgen, of dat nu be- treft het terrein van de cultuur, van het onder- wijs, of van de huisvesting of noemt u verder het hele rijtje maar op. Met elkander zijn de ministers in het Kabinet toch ook nog verant- woordelijk voor 's Rijks financiën en voor het gezond maken van de wat scheef gegroeide situatie, zodat ik, met alle bereidheid om een zekere strijdlust voor de eigen zaak op te bren- gen, toch niet geloof, dat dit de gezondheids- zorg veel verder zal brengen".

Dat waren nuchtere woorden. In de oren van een warm-voelend liberaal misschien wel eens wat te riuchter, maar het leek ons, in verband met hetgeen thans o.a. door prof. Queddo, aan de orde is gesteld, toch goed, daar nog eens aan te herinneren.

Ondertussen mag er geen enkel misver-- stand bestaan, dat wij het verpleegsters-- tekort een alarmerend probleem achten, dat met gezamenlijke inspanning t{)t zo klein mo- gelijke proporties dient te worden terugge- bracht.

Voor iedere goede zaak moet propaganda worden gemaakt en dat geldt ook voor het zich beschikbaar stellen van onze jonge meisjes voor het in vele opzichten stellig zware, maar tegelijk toch ook zo mooie verpleegstersberoep.

Langs de weg van het particulier initiatief zal deze propaganda moeten worden gevoerd en wie kennis neemt, wat radio en televisie, wan- neer het om het bijeenbrengen van giften in geval van nationale rampen betrèft, weet te bereiken, vraagt zich af, of ook deze media niet bereid zouden zijn, door telkens weer en telkens in andere vorm herhaalde propaganda onze jonge vrouwen voor deze keuze te winnen.

Wie in "De Telegraaf" onlangs in de "Ti~ller­

rubriek" de reactie van een aantal jonge meis- jes las, wanhoopt nog niet.

Daarnaast is het verh~ugend, dat o:;k van meer officiële zijde alles in het werk wordt gesteld, om erger te voorkomen ..

"De Telegraaf" meldde onlangs, dat in over- leg tussen het Ministerie van Onderwijs, K. en W. en de Inspectie van de Volksgezondheid, ressorterend onder Sociale Zaken en Volks- gezondheid, is. besloten, dat aan bepaalde Huishoudscholen speciale cursussen voor op- leiding van verpleegstei"S zullen worden inge- richt.

In "Het Parool" zagen wij een bericht, dat in de loop van deze of de volgende .maand zal worden begonnen met de werving van Spaanse huishoudelijke en verpleeghulpen voor Neder- landse ziekenhuizen. Een enquête onder de ziekenhuizen zou hebben aangetoond, dat er direct al 400 van dergelijke meisjes kunnen worden geplaatst, die de verpleêgsters werk uit handen zullen kunnen nemen.

In een gesprek met een verslaggever van

"De Telegraaf" 'vertelde dr. A. P. v. d. VVey, geneesheer-directeur van het Amsterdamse Wilhelmina-Gasthuis, dat het vakantie-hiaat aldaar enigszins wordt aangevuld door middel- bare scholieren (ze mogen echter n\et te jong zijn) en door het aanbod van student:o;n. "Zij doen met bewonderenswaa:;:dige ow;rg::we hun werk", zo zei dr. v.d. Wey.

Ten slotte is daar de verheugende rn3dedè- ling van staatssecretaris dr. Van den Berge, dà.t de regering thans bereid is, de verlichting van de belastingdruk op de werkende gehuwde vrouw niet te laten wachten op de komeade algehele belastingherziening, maar deze (al- thans ten dele, als wij het goed begrepen heb- ben) incidenteel vervroegd :?.an de orde te stellen.

Toeneming van het aantal werkende gehuw- de vrouwen zal misschien niet direct, maar toch wel indirect, eveneens aan de bestrijding van het verple~gsterstekort kunnen mede- werken.

En dan hopen wij nog steeds, dat een be- . hoorlijke pensioenregeling voor haar, die in het

verpleegstersvak een blijvend beroep vinden, zal worden tot stand gebracht. Ook daar wordt, voor zover wij weten, serieus aan gewerkt.

Zo zal, met vereende krachten, dit probleem moeten worden aangepakt, maar dan ook zon- der grote woorden in de politieke sfeer, die de zaak slechts kunnen schaden.

A.W.A ..

(Vervolg van pag. 2)

Prof. Oud ging op deze kwestie vooral in met het oog op de mogelijkheid, dat door de aanzienlijke verlaging van de Ameri- kaanse militaire hulp straks misschien tweehonderd miljoen meer voor defensie uitgegeven moet worden. Mogelijk levert de financiering hiervan als gevolg van ruim vloeiende belastinggelden geen pro- bleem op, maar prof. Oud wilde zeker- heid, dat het bedrag van een half mil- jard voor de belastingverlaging blijft. Op dit punt kreeg de liberale woordvoerder een bevredigende reactie vanachter de regeringstafel. Prof. Zijlstra vond echter het openen van een geblokkeerde reke- ning bij de Nederlandsche Bank niet no- dig. Er zijn andere methoden om te voor- komen, dat het geld in roulatie komt. Een

heel belangrijke methode is om de kort- .lopende schuld bij het bankwezen af te

lossen. Dan verdwijnt het geld even goed definitief uit het verkeer. Prof. Oud meen- de evenwel, dat dit moet leiden tot een verruiming van de geldmiddelen bij de particuliere banken, die daardoor dus weer nieuwe bestedingsmogelijkheden krijgen. De minister bestreed dit. On- danks een vrij uitvoerig debat konden zij het over dit vraagstuk niet eens worden.

Prof. Zijlstra verklaarde zich bereid na de Kamervergadering dit ingewikkelde probleem samen met prof. Oud nog eens verder onder de loep te nemen.

onjuist tijdstip, betekent, dat een volgen- de verlaging verder weg wordt gescho- ven. En aangezien de progressie, ook na de nu op stapel staande belastingverla- ging, nog veel te hoog blijft, zou dit wel erg zijn te betreuren. Prof. Zijlstra meen- de, dat het uiterste is gedaan om de voor- waarden te scheppen, die een belasting- verlaging per 1 juli mogelijk gemaakt zouden hebben. In ieder geval kon hij met feiten aantonen, dat dit kabinet vroe- ger en in sterkere mate is begonnen met het afremmen van de hoogconjunctuur dan het kabinet-Drees.

herziening te halen, zodat zij met vooP- rang behandeld kan worden. Brgrijpelijk, dat mr. Van Leeuwen, die al zo vaak voor een spoedige oplossing van deze kwestie heeft gepleit, zijn ~nstemming be- tuigde met het voornemen van de staats- secretaris.

ALGEMEEN SECRETARIAAT

V.V.D.

Koninginnegracht 61

"s-Gravenhage

De minister heeft in dit debat nog eens uitvoerig uiteengezet, dat een belasting- verlaging op dit moment naar zijn mening niet in het belang van de contribuabelen zou zijn. Een belastingverlaging op een

Bijna opgemerkt is de kwestie van de belastingheffing van de gehuwde werken- de vrouw dit debat binnengedrongen.

Staatssecretaris dr. Van den Berge ver- klaarde zich bereid deze aangelegenheid uit de langademige algemene belasting-

Tel. 0 70 • 111768 • 114375 Giro 67880