van het liberalisme

(1)

en

Principiële grondslagen

van het liberalisme

Op Goede Vrijdqg hield onze par- tijvoorzitter prof. m.r. P. J. Oud voor de radio een rede. die w~i hierbij gaarne publiceren.

· Prof. Oud sprak als volgt:

De toespraak, die ik vanavond tot U mag richten, zou ik willen wij- den aan de principiële grondslagen van het liberalisme, zoals wij het in onze Volkspartij voor Vrijheid en De- mocratie vers·taan. In ons beginsel- program stellen wij voorop, dat vrij- heid, verantwoordelijkheid en socia- le rechtvaardigheid de fundamen- ten behoren te zijn van een op chris- telijke grondslag berustende samen- leving.

Wij nemen daarbij het begrip christelijk in een zeer ruime zin.

Men miskent naar onze opvatting de grote betekenis van het Christen- dom als men meent, dat zijn in- vloed beperkt zou zijn gebleven tot hetgeen men waarneemt in de ker- kelijke sfeer. "Het Christendom - zo heeft Thorbecke gezegd - is niet ge- bleven binnen de Kerk: het is een burgelijke kracht geworden; de ziel onzer beschaving; èen stroom, die zich door alle aderen der maat- schappij heeft uitgestort."

Het zijn de zedekundige beginse- len van het Christendom, die ons bij het beoefenen der st·aatkunde onaf- gebroken tot richtsnoer moeten zijn.

In die zedekundige beginselen kun- nen wij overeenstemmen, onver- schillig welke onze afzonderlijke opvattingen zijn omtrent de chris- telijke godsdienst.

* * *

Talloos zijn ook zij, die zonder de christelijke godsdienst te be- lijden, die zedekundige beginselen ten volle aanvaarden. Daarom heten wij in onze paJ;tij een ieder welkom, die met ons voor de verv.rezenlijking van onze beginselen wil ijveren, welke ook zijn persoonlijke geestelij- ke overtuiging mag zijn.

Welke zijn nu onze beginselen? Wij hebben ze uitgedrukt in de naam van onze partij: Volkspartij voor Vrijheid en Democratie. De begrip- pen vrijheid en democratie vormen een twee-eenheid. Als wij over vrij- heid spreken zien wij naar de indivi- duele mens. Voor hem verlangen wij de gelegenheid tot volle ontplooiing:

geestelijk, intellectueel,. cultureel.

Wij wensen, dat de overheid met achting zal sta·an tegenover iedere geestelijke overtuiging, die zich be- weegt binnen de grenzen van een openbare orde, d·ie bepaald wordt door het algemeen beschavingspa- troon. En dat zij zich bij haar gedra-

gingen tegenover elk dezer overtui- gingen zal onthouden van alles, wat naar discriminatie zweemt.

* * *

Het zou een grote misvatting zijn te menen, dat deze vrij- heid een ongebonden vrijheid zou zijn. Ware vrijheid is slechts daar aanwezig, waar de mens zich ge- bonden weet aan een hoger begin- sel. Een beginsel, dat hem ervan doordringt, dat vrijheid alleen be- staanbaar is, als zij gepaard gaat met verantwoordelijkheid. Daar- om hechten wij grote betekenis aan alles, wat de mens beter in staat zal stellen eigen verantwoordelijk- heid te dragen.

Als wij over democratie spreken, zien wij naar het volksgeheeL Wij weten, dat die democratie twee kan- ten heeft. Haar uitwendige kant is het handhaven en verder ontwikke- len van een staatkundig bestel, waarbinnen de stem van allen kan worden gehoord over hetgeen allen raakt. Waarin de regering haar kracht vindt in het vertrouwen van een volksvertegenwoordiging, die ge- heel het volk in zijn verschillende stromingen representeert. Wij wen- sen die uitwendige democratie te behouden, omdat zij, bij alle gebre- ken, welke haar mogen aankleven, beter is dan welk ander regeerstel- sel ook. ·

Maar hoe hoog wij deze kant van de democratie mogen aanslaan, hij is haar enige kant niet. Hoger nog waarderen wij, wat ik de inwendige democratie zou willen noemen. Dit is de democratie als levenshouding.

De ware democraat is hij, die zich bewust is van zijn verplichtingen tegenover de medemens. Die beseft, dat hij tegenover die medemens een stuk verantwoordelijkheid heeft te dragen. Die ervan doordrongen is, dat de vrijheid, die hij voor zichzelf verlangt, ook aan ieder ander be- hoort te zijn verzekerd. Masaryk, de president-bevrijder van het helaas in later jaren weer van zijn vrijheid beroofde Tsjechoslowakije heeft dit kort en duidelijk geformuleerd m zijn uitspraak, dat democratie is naastenliefde. En naastenliefde is het christelijk gebod bij uitnemend- heid. Het heeft algemene gelding, ook voor ons gedrag tegenover an- dere volken. Het staat lijnrecht te- genover het Kaïns woord: "Ben ik mijns broeders hoeder?"

* * *

La at mij U hier mogen herinne- ren aan een woord meer dan tachtig jaar geleden gesproken door

Donderdog 18 opril 1963 - Ho. 726

Goede dag voor min. T oxopeus

de Engelse liberale staatsman Glad- stone, toen hij opkwam tegen de imperialistische politiek, destijds door de conservatieve regering onder leiding van Disraëli gevoerd: "Be- denkt, zo riep Gladstone uit, dat de heiligheid van het leven in de heu- veldorpen van Afghanistan onder de wintersneeuw in de ogen van de Almachtige God even onaantastbaar is als ons eigen leven kan zijn. Be- denkt, dat Hij die U als menselijke wezens heeft geschapen uit hetzelfde vlees en bloed, U heeft gebonden aan het gebod der naastenliefde; dat die naastenliefde niet wordt be- perkt door de grenzen der christe- lijke beschaving; dat zij zich uit- strekt over de gehele oppervlakte der aarde en in haar onmetelijke betekenis de geringste tegelijk met de grootste omvat."

Wij weten allen dat het voor ons mensen 'n volstrekte onmogelijkheid is dit gebod in zijn volle omgang na te leven. Mijlen ver zullen wij van zijn vervulling verwijderd blijven.

Maar als men het gebod uit het oog verliest, kan het niet anders of de wereld zal in barbarisme ten onder gaan. Het zijn alleen de krachten van de geest, die haar voor die onder- gang zullen kunnen behoeden. Tel- kens weer zijn in de wereld tegen die geest vijandige krachten opgestaan.

Maar de geest is steeds sterker geble- ken dan zij, die het op zijn vernieti- gil').g hadden gemunt. Dit is ook de grote waarheid van Golgotha. Hoe wij in geloof mogen staan tegenover wat de Evangeliën ons berichten over kruisiging en opstanding, de grote waarheid blijft, dat zij, die hebben gemeend de geest te kunnen doden, blijken zich deerlijk te hebben mis- rekend. Telkens weer als men dacht de geest te hebben vernietigd, heeft men hem weder zien opstaan. Het schijnt mij passend op de avond van Goede Vrijdag van een vast geloof in zijn onverwoestbaarheid te ge- tuigen.

ATTENTIE!

(zie pag. 2)

SPREKEND BEWIJS

Á ls wij het weekblad "Burger ...

· recht" moeten geloven, heeft de VVD een "kans gemist." Dat zit zo. Tijdens het Tweede Kamer-debat over de commerciële televisie had de VVD duidelijk moeten uitroepen:

"Meneer de Voorzitter, een groot deel van het Nederlandse volk staat achter ons en dat deel represente- ren wij!" Wat gebeurde er echter?

De heer Oud kwam naar voren en 'hield een "staatsrechtelijk betoog, dat meer een pleidooi vormde voor de kennis van de spreker, dan voor de motie, die zijn partij had inge- diend."

"Burgerrecht" verliest hier twee dingen uit het oog. Ten eerste, dat snorkende woorden onnodig zijn, wanneer men - zoals hier geschiedde - op sterke wijze een sterke zaak ver- dedigt. Ten tweede, dat niet prof.

Oud, doch mevrouw Van Someren- Downer, de uiteenzetting van hei standpunt van de VVD. Tweede Ka- medractie voor h.:wr rekening had genomen. Dat zij dit voorll·e,;:(di.i k deed, wordt ook dqor Burgerrecht erkend. Wat niet wordt erkend is, dat fractie-leider prof. Oud in zijn analyse van het begrip "moties", hier opkwam voor de zuiverheid van staatsrechtelijke verhoudingen.

In onze ogen is deze zuiverheid een

"burgerrecht".

Ten slotte hadden - altijd in de opinie van hetzelfde weekblad - de Regering en vooral de liberalen

"kleur moeten bekennen". Blijkbaar had dit moeten gebeuren door 'n uit- tocht van de· liberale ministers uit het Kabinet.

Natuurlijk behoorde· dit tol de denkbare mogelijkhe,den. Over het nut daarvan is zelfs ·te praten.

Maar vast staat, dat in geval van aftreden ditzelfde kabinet, zij het dé- missionair, gedurende slechts lutte- le weken 's lands zaken zou heb- ben behartigd.

Ten slotte: "honderdduizenden"

in den lande weten opperbest, dat in dit T.V.-debat de VVD wel de-- gelijk het "verlossende woord" heeft doen horen. En dat dit woord geen weerklank bij de Kamer vond. Trou- wens, reeds de indiening van de li- berale motie was het sprekend be- wijs van de krachtige liberale hou-

ding.

Sinds jaar en dag keert de VVD zich tegen het monopolie der zuilen.

Zij heeft daarbij, in het bijzonder gedurende de laatste weken, geen enkele kans gemist. L.M.

ATTENTIE!

Luistert op vrijdag, 26 april a.s., over de zender Hilversum li (298 m), van 19.30-19.40 uur, naar

.,DE STEM VAN DE V.V.D."

Spreker: Mr. W. J. GEERTSEMA,

lid van de Tweede Kamer der Staten-Generaal.

(2)

VRUHËID EN DEMOCRATIE l1 APRIL 1963 - PAGINA 2

Een GOEDE DAG voor mentaire aanzien adviseren, zijn motie, weLke in strijd was met de politieke Jru>raal, maar zo spoedig mogelijk in te trekken. Ook dr. De Kort kwam hem dit advies geven, wilde hij niet de indFUik

we~ken niet anders dan een "politieke- stunt" te hebben willen uithalen.

:!VIINISTER TOXOPEUS _M ^inister schokt, kon niet anders dan zo ^Toxopeus, ^* ^* ^evenzeer ^ge- duidelijk mogelijk nog eens aantonen, dat wat in deze motie werd gevraagd, onredelijk, onjuist en onmogelijk was en in tegenspraak met zichzelf. Men kon niet de zo snel mogelijke aanvaarding van 't ene systeem aanprijzen, en tegelijk de omzetting verlangen in een geheel ander systeem.

W aarom er eigenlijk <Jver het cmt- werp Pensioenmaatregelen 1963 nog hoofdelijk gestemd Î!;, weten we niet.

Maar in ieder geval onderstreepte die hoofdelijke stemming op donderdag de llde april (de naar alle waarschijnlijk- heid laatste dag, dat de Tweede Kamer in haar tegenwoordige samenstelling in gewone openbare vergadering bijeen was) nog eens extra het succes van minister Toxopeus met zijn laatste stuk legisla- tieve arbeid.

Het unieke geval deed zich daardoor namelijk voor, dat 105 maal een krach- tig "voor" klonk en niet éénmaal een ,,tegen".

Van alle kanten uit de Kamer kwam men minister Toxopeus na afloop dan ook de hand drukken met dit verblij- dende resultaat.

Het was een goede dag voor de be- windsman, maar bovenal toch voor het gepensioneerde overheidspersoneel. Hoe goed die dag voor hen was, had de woordvoerder van onze fractie, mr.

Geertsema, nog eens duidelijk doen uit- komen, toen hij zei: "Dit wetsontwerp brengt voor 90 pct der gepensioneerden een vooruitgang in inkomen. Van nog groter belang echter is het hier gebodene op langer termijn gezien. Voor de toe- komst immers biedt het, door de gewaar- borgde welvaartsvastheid, een sociale ze- kerheid, welke haar weerga in Neder- land niet vindt''.

Voor 90 pct der gepensioneerden. Dus voor 10 pct. toch niet of nauwelijks, zo werd in eerste aanleg van enkele zijden nog' opgemerkt. Maar terecht kon mi- nister Toxopeus erop wijzen, dat onder die 10 pct allereerst degenen zijn begre- pen, die nog niet lang zijn gepension- neerd en die dus vanzelf al een pensioen hadden gekregen naar het laatstgenoten salaris. dus waarin de salarisverhogingen sedert- 1957 reeds waren begrepen.

O ok over die absolute waarborg van de welvaartsvastbeid voor een verdere toekomst werd nog gesproken.

Zij is neergelegd in art. 56a van het ontwerp, waardoor deze nieuwe bepaling in de Pensioenwet 1922 wordt ingelast:

"Indien Wij in de bezoldiging van het rijkspersoneel met ingang van een dag na 1 januari 1963 een wijziging aan- brengen en bepalen, dat deze wijziging een algemeen karakter draagt, stellen Wij, te zelfder tijd of zo spoedig moge- lijk daarna, bij algemene maatregel van bestuur regelen vast ten aanzien van de mate waarin, de wijze waarop en het het tijdstip met ingang waarvan, de pen- sioenen aan de gewijzigde bezoldiging zullen worden aangepast".

Was dit voldoende waarborg? Minister Toxopeus meende van wel. Het was dui- delijk, dat hier wettelijk was vastgelegd dat tegelijk met of onmiddellijk na een algemene verhoging van de ambtelijke salarissen de pensioenen bij AMvB naar de verhouding van deze salarisverhoging zouden worden opgetrokken.

*

D ^e minister had natuurlijk gelijk, maar als nu een latere minister van Binnenlandse Zaken toch eens zulk een AMvB zou traineren of zou gaan transigeren met de term: "de mate waar- in"? Natuurlijk was het de bedoeling van deze term om vast te leggen, dat in de AMvB dus het percentage of bedrag der verhoging zou worden genoemd en dat dit in overeenstemming zou moeten zijn met de toegekende salarisverhogingen.

Maar toch leek het de Kamer wel goed nog eens te bekijken, of die binding aan later toe te kennen salarisverhogingen niet nog "waterdichter" zou kunnen worden vastgelegd.

En zo kwam dan de ook o.a. door mr.

Geertsema mede-ondertekende motie van de vaste commissie voor ambtenarenza- ken en pensioenen met instemming ook van de minister zelf tot stand.

In deze motie, welke z.h.s. en met al-

En voor het overheidspersoneel

gemene stemmen werd aanvaard, werd de wens uitgesproken, dat wanneer het ontwerp zou zijn aanvaard en prakti- sche toepassing zou hebben gevonden, nieuw overleg zou worden geopend, in het bijzonder over de al dan niet vol- doende zekerheid dat de welvaartsvast- beid der ambtelijke pensioenen in de toekomst ook altijd werkelijk het salaris- niveau zou volgen.

Felicitaties uit de Kamer.

Z oals verwacht kon worden, werd over het feit, dat minister Toxo- peus nu tenslotte was gekomen met dit voorstel van "welvaartsvastheid" der pensioenen, maar de VVD aanvankelijk haar voorkeur had uitgesproken voor algehele afschaffing van de korting we- gens samenloop van_ ambtelijke pen- sioenen en de AOW, vooral door de so- cialistische woordvoerder de heer Blom nog wel wat "politiek" bedreven.

Mr. Geertsema nam prompt de hand- schoen op. Inderdaad, van de twee mo- gelijkheden die er waren: · algehele afschaffing van de korting of het waar- devast maken der pensioenen (tenslotte werd het nu nog iets ruimer: welvaarts- vast), had de VVD zich aanvankelijk

voor die eerste methode uitgesproken.

Inmiddels was de drang om te komen tot waardevaste pensioenen echter steeds sterker geworden, terwijl anderzijds ge- bleken was, dat de AOW-pensioenen ook structureel verhoogd worden, dus los van de welvaartsstijging, waardoor handha- ving van de keus voor de eerstgenoemde methode steeds moeilijker werd.

Toen invoering van het welvaartsvas- te pensioen ook financieel te verwezenlij- ken bleek, had ook de VVD zich daar tenslotte achter geplaatst Men hoefde zich, zo stelde mr. Geertsema terecht vast zich er zeker niet voor te schamen wanneer 'n weloverwogen en op eerbare motieven gebaseerd verlangen wordt ge- wijzigd onder invloed van de feiten (minis- ter Toxopeus sprak desgelij·ks van : ex- terne omstandigheden). De heer Geertse- ma verklaaJ:de er ook geen moeite mee te hebben te erkennen, dat de heer Blom het systeem der waardevastheid al eerder had bepleit.

* *

L eek dit alles dus te getuigen van een verblijdende eensgezindheid, een manoeuvre van mr. Beernink, de toekomstige fractievoorzitter van de CR- Unie, bracht toch nog een bijzonder na- re dissonant in de discussies. Hij kwam tot ieders stomme verbazing met een mo- tie, waarin het enerzijds een belang van de gepensioneerden werd genoemd dat het ontwerp pensioenmaatregelen 1963 zo snel mogelijk door de Staten-Generaal zou worden aanvaard, doch tegelijk "een zodanige wijziging van de onderhevige materie'' werd gevraagd, dat de "kor- ting" van maximaal 30 pct zou worden terug>gebracht tot max. 56 pct.

De verontwaardiging over het in het spel brengen van deze valse kaart was algemeen. De heer Beernink kll'eeg let- terlijk niemand mee <behalve, zoals later bij de stemming bleek, de staatkundig- gereformeerde· ir. Van Dis, die zkh van enige verantwoordelijkheid noóit iets hoeft aan te trekken.). Katholieken, li- beralen, anti-revolutionaire en socialis- tische woordvoerders kwamen het dub- belhartige van dit voorstel aan de kaak stellen. Ja, zelfs de communisten, anders toch voor geen kleintje vervaard, ging dit toch te ver.

Prof. Oud kwam in het laatste woord, dat hij in de Kamer sprak, de heer Beernink in het belang van diens parle-

Deze motie doorkruiste volledig het gevoerde regeringsbeleid en het resultaat van het georganiseerd overleg. Door de scheiding, welke werd gemaakt tussen hen die vóór en hen die na 1 januari 1963 waren (zouden worden) gepensio- neerd, zou een onaanvaardb&e discrimi- natie tussen twee soorten gepensioneerde overheidsdienaren worden geschapen, welke ook het georganiseerd o-verleg nimmer zou (kunnen) aanvaarden.

Wanneer de motie in de Kamer zou worden aanvaard (maail' het was C!uide- lijlk dat daarop geen schijn van een kans bestond), zou de ministèr schorsing van de

verde~·e

behandeling moeten vragen en alles zou opnieuw moeten beginnen.

Het was triest dat de heer Beernink in zijn verwarring: de juiste weg terug niet wist te vinden en het algemene advies om zijn motie nu maar. in te trekken, niet opvolgde.

Zo kwam het dan toch nog tot een stemming. De 9 aanwezige christelijk- historische leden mochten het "genoegen"

smaken, één andere stem, die va..YJ. <als reeds gezegd) de staatkundig ge- . reformeerde ir. Van Dis, mee te krijgen.

Zo werd de motie-Beernink met 10 stern- men vóór en 96 tegen, verworpen.

Het was een gênant geval en we hadden de heer Tilanus. die bij dit alles maar triest voor zich heen zat te kij,ken, graag een wat waardiger omlijsting van deze laatste dag ván zijn ruim 40-jarige poli- tieke loopbaan gegund.

RECTIFICATIE

In de necrologie van dr. Oud - in het vorige nummer - is tot ons leedwezen een naamsverwisseling opgetreden.

Niet ir_ Maaskant doch ir. van der Steur. één der architecten van de Eerste Nederlandsche was bedoeld.

Voor deze verschrijving bieden wij on- ze verontschuldiging aan.

ALGEMEEN SECRETARIAAT

V.V.D.

Koninginnegraeht 's-Gravenhage

61 Telefoon (070) 60 48 03 (3 lijnen)

Giro 67880

**i* ...**

^~

... i

f Parlementaire slag(vaardlgheid) i

i i

i Ditmaal, bij w(j;e van hoge rûtzonde- praktijle gebracht. Hoe kan het oolc an· maar doz!'ner zou gaan. Maar de VVD zon i t. ring, toch iets politieks. das? Ze noemen en noemden elkaar toch haar en zt/n mannetje staan, daar ben ik :

Zo stond het laatst in de krant: "Tij- immers steeds bij de voornaam. Ga maar van overtuigd. t t dens een parlementsdebat o~:er een wets- na: llcnh Gortzak, Co Lijn, Ger Brandy, Ik denk slechts aan de geFreesde houw +

i. ontwerp voor herziening 1:an de interne Sarn Kalden. van Berkhouwer en ik hoor al de uitroep t

veiligheidswet zijn de Griekse parlemen-

¹

Maar als het in ons parlemerzl eerz~ u:el ·Fan Den Hartog: "'t }r/ag toch?" f t tariërs slaags geraakt in een handgemeen, f!,ebeurde? lf7elnu, dan zou de geachte af· Denkt u zich eens in: de felle rof/el.s :

t ^dat ¹⁵ minuten duurde. Drie afgevaardig- gevaardigde, de heer Tilanns. ongetreijfeld van mevrouw Stoffels en aan de korte •

i den raakten hierbij getuond. Er vielen uitroepen: ,}r!oel dat n!L zo?" metten van Korteu:eg. En wat zo.n Korthals Î

• 1'Uistslagen en een afgevaardigde liep een l!e anti-reuolwionairen zoudt·n zich ze- doen met de hals van De Kort? •

t blnedne,!LS op." En bij dit alles zou ongetwijfeld een i

-t Nn heb ik· mii, eerl:jk ge;egd, over dit sombere lf/im Kan op de publieke tribnne :

: /,ericht niet erg verbaasd. Tenslotte: als je zitten, die bezorgd de fracmren van de +

: debatteert over een wetsonttcerp "roor de ON-POLITIEKE fracties zou bekijken onder de herhaalde i

t tcet" dan dien je in de praiaijk te toetsen CURSIEFJES uitroep: ,.Lijmen .fan!" t

: hoe ver je met die veiligheid lrnnt gaan. "Da's t;a/~, Cal~!" zou men kurmen. horen :

+ "Geen woorden, maar tlatlcn", aldus heb- zeggen. t

i ben ook hier de oude en jonge Grieken En na ajloop zou ik .,taalssecretaris t

: gedacht en sloegen er op los. Het werd ker niet in de strijd a:erpcn. e1>enmin als Rooivink interriewen. Dat zou dan als f

:. l'oor de griffier geen neuzen, maar bloed- de pacifistische socialisten, die ook in dit rolgt gaan: •.•

: neuzen tellen. gewl zeker eenzijdige ontrcapening zouden "Zeg Rool. ben je als rink niet bang •

t: Zo iets komt in ons Nederlandse parle- bepleiten als gerolg van de lankmoedigheid t·oor De Kadt?''

1 •

ment niet voor. Professor Oud mag dan run Lmzklwrst. illaar de anderen? Waar-· .,Nee," zou de bewindsnum antwoorden.

: onlangs in een hevig gevecht ziin. geweest sl'!rijnliik zou het leed niet te orer=ien. zijn. ..ln het parlement ben i.k immers on- • met de anti-revolu.tionaire heer Smallcn- Wij moeten niet denken aan het ge- :schend baar!'' •

• !: broeh, het bleef bii woorden en het be- hlessecrdc been van Bot. nog minder aan f.

ru.chte Feiicnoord-lied wertl niet in de het feit, dat merrouw Van Someren als T. INNEGIETER J

• •

• +

t+ ... _ •• **~~-~t!t.+.+.~+.t_~~.t~t:••• •••• • _ ... +tl+_·~-·_tt_~~·~-····~~-·~-·*""····-·-·**

_-·· _{_ "}~~<.-..,, .. ,._ .'- .". ,, v ... ~~-<1.· • .,;,;-.',.:d"~.·>< .: • .:. •,>. ~:; ·:,:.-~-c .. .;0 -< •,

·-··

·• ;<;•,....:

^··-·~·-

~

...

•

~·-··. ·-~_

"'• ···-· •

... , ...

-. ~· Q;j-.'4 · ~.c.·,

üt!:~-.__.~4Jt

"' r,.~. • ·

(3)

VRIJHEID EN DEMOCRATIE 18 APRIL 1963- PAGINA 3

Het ziekenfondswezen in Nederland (I)

UW HAAR ZIT

Rapport van de 1'eldersstichting· van vroeg tot laat in weer en wind

(Van onze medische medewerker).

In &ns weekblad van 21 maart j.l. ZIJn de conclusies opgenomen van het nieuwe ra.pport van de Teldersstichting dat als ondertitel heeft "ontwikke- ling en perspectieven". *

Deze ondertitel geeft goed weer waarom het hier gaat: het schetst op uit- nemende wijze de ontwikkeling van het zo ingewikkelde ziekenfondssy- steem van het allereerste begin tot nu toe, analyseert de huidige situatie met zijn gr&te waarden en feilen en tracht voor de toekomst nieuwe wegen te vinden om uit een niet meer bevredigende, vastgegroeide situatie te geraken.

Zee!' centraal stelt de samenstel- ler van het rapport het grote pro- bleem van de na-oorlogse jaren: de wanverhouding tussen de toegeno- men dagelijkse behoefte aan medi- sche hulp en het relatief daarbij achtergebleven aanbod van medici, apotheken en tandartsen. De schrij- ver toont o.m. aan de hand van het bekende rapport over de huisartsen praktijk van dr. v. d. Wielen aan, dat de behandeling van dé patiënten te snel en te kort is geworden, waar- door de kans op vergissingen toe- neemt. Om zich hiervoor zo veel mogelijk te vrijwaren verwijzen de huisartsen meer naar de specialisten die daardoor ook weer overbelast worden.

Als arts uit de praktijk kan. men niet anders doen, dan de schrijver van het rapport van de Teldersstich- ting hierin bijvallen. Zo de artsen hun werk nog klaar krijgen, zij moeten toch werken in een razend snel tempo met een zeer lange dag- taak. Dat zij zo weinig vergissingen maken is nog wonderlijk en mede een gevolg van hun voortdurende vrees juist daarvoor, die ook weer een oorzaak is van het vele werk.

De huisartsen verkeren in de tra- gische situatie, dat zij, een voortref- felijke opleiding hebben gehad en er- varing hebben gekregen om allerlei onderzoekingen van urine, ontlas- ting en bloed zelf te doen, doch dat zij door de ontwikkeling in een sy- steem zijn terecht gekomen dat hen meestal verhindert juist deze aardige, interessante, het ziektebeeld opbouwende onderzoeken zelf te doen, omdat z.ij van patient naar pa- tient worden voortgejaagd.

Verweer tegen massale vraag

In het rapport wordt gesteld, dat de huisartsen zich enigermate tegen de massale vraag trachten te ver- weren door georganiseerde waar- nemingsdiensten, waardoor de pa- tiënt 's avonds, 's nachts, tijdens het weekeinde niet lager door zijn eigen dokter zou mogen worden be- handeld.

Deze diensten zijn uiteraard wel opgericht als een zekere bescher- ming van de arts, maar primair toch ten behoeve van de patiënt, di€ ook bij afwezigheid van zijn arts de nodige hulp kan vinden.

Iedere arts moet toch wel eens een keer weg en dan moet de waarne- ming toch geregBld zijn. Of er dien- sten zijn, die het de deelnemende artsen verbieden hun eigen pa- tiënten te helpen wanneer zij geen dienst hebben betwijfel ik ten zeer- ste. De goede artsen gaan als zij

thuis zijn altijd naar hun patiënten, ook wanneer zij geen "dienst" heb- ben.

De schrijver noemt als oorzaken van de zo sterk toegenomen vraag naar medische hulp de ontwikkeling in de geneeskunde, die zoveel meer mogelijkheden biedt, en de omstan- digheid, dat voor de ziekenfonds- verzekerden alle hulp gratis is, waardoor een ongeremde loop ont- staat. Ook de vergrijzing van de be- volking is één van de oorzaken. Een en ander veroorzaakt ook een sterke stijging van de kosten in de zieken- fondssector.

Beschreven wordt, wat de artsen wereld er zelf aan tracht te doen om uit deze mallemolen te komen, zo- als het invoeren van afspraak- spreekuren, die ook de wachttijden drastisch moeten bekorten. De sa- mensteller van het rapport ver- wacht hiervan - terecht - niet veel omdat zo'n afspraakrooster bij art~

sen en tandartsen al gauw in de war gegooid kan worden. Bovendien:

wat n10et men doen als men al snel voor enige weken is volgeboekt?

Dan moeten de patiënten dus te lang wachten, zoals de afspraken van tand- en oogartsen al hebben aange- toond.

Onnodig beroep

Het is interessant, maar ook nut- tig om eens even stil te staan bij de groep mensen, die eigenlijk te vaak een onnodig beroep op de medici en de apothekers doen, mensen, die in het rapport worden samengevat on- der de groep, die onderhevig is aan de toenemende psychische spannin- gen, waardoor allerlei nerveuze klachten ontstaan.

Toevallig verscheen tegelijk met dit rapport over het ziekenfondswe- zen het eerste nummer van het tijd- schrift "Arts en Sociale Verze- kering". Over de hierboven aange- duide groep schrijft de bekende ze- nuwarts van Erp Taalman Kip het volgende: mensen "die permanent onlustgevoelens en pijnen hebben en die zich eigenlijk altijd ziek gevoe- len. Die mensen vormen de grote groep van de neurasthenen. Zij voe- len zich altijd of althans een groot deel van de dag en vooral dikwijls in de tweede helft van de werktijd moe. Zij hebben elke dag óf rugpijn óf hoofdpijn. Het werken kost hun grote moeite en gaat meestal met on- lustgevoelens gepaard. Men kan hen echter meestal niet als arbeidsonge- schikt door ziekte beschouwen. Zij hebben evenwel ongetwijfeld de nei- ging om zich zo nu en dan ziek te melden".

In hetzelfde nummer van dit tijd- schrift formuleert de medisch advi-

seur Gentis dit als volgt: "Men voelt meer de lasten dan de lusten waar- mee arbeid gepaard kan gaan".

Doch ook onder de niet-loontrek- kenden vindt men dezulken, die de lasten van het leven zwaarder vinden dan de lusten, zoals veel teleurgestel- de huisvrouwen b.v. Zij allen hebben de arts nodig om een rechtvaardi- ging te vinden voor hun werk- verzuim, om een andere woning te vinden enz. enz.

Maar omdat ze allemaal met licha- melijke klachten komen, vergen zij een zeer uitvoerig onderzoek (bij duidelijke pijnaanvallen door gal- stenen b.v. is de diagnose snel ge- steld). En omdat achter al die klach- ten toch een lichamelijke ziekte kàn schuil gaan en deze mensen natuur- lijk ook echt ziek kunnen worden, 'worden al die onderzoeken verricht en laat de arts ze vaak terugkomen.

Dit veroorzaakt het enorme werk en di:t wordt als een overbelasting ge- voeld. Niet, het zeker ook vele werk voor flink zieke mensen.

Eigen risico

me/::nt

• rr .

naarcreme

Forse tube f 1 ,75.

Uitsluitend bij de kapper verkrijg boor!

Het is om deze groep mensen met al die neurasthene klachten, dat het rapport van de Teldersstichting de ongebreidelde loop naar dokter en apotheker wil remmen door het in- voeren van een eigen risico van f 150 per gezin per jaar voor de lichte ri- sico's. Het is aardig en ook de argu- mentatie steunend, dat prof. dr. F.

Hartag te Groningen tot een zelfde conclusie komt en een bedrag van f 100- .f 150 per jaar becijfert. (in

"De Ziekenfondsgids" van maart '63) (wordt vervolgd)

(* Uitgave

~rartinus

Nijhoff, Den IIaag - Prij" j 10,-),

BIJZONDERE VAiiANTIEREIZEN 1

Ui-daagse DONAUCRUISES

met het luxe mis CARPATI. Bezoek aan Wenen - Budapest - Bukarest en Belgrado. Vertrek van Arnhem wekelijks op

zaterdag van 30 juni tot 31 augustus.

Reissom vanaf f 596,-

incL treinreis Arnhem-Linz/Wenen v.v. Alle inl. en boekingen:

OILERS TRAVEL ORGANIZATION

oio Rijk Kamerbeek, Moorsehuis, Abstederdijk 1-3, Utrecht, Telefoon 030 - 26850 - Telex 47173.

ONS LANDELIJK VERKIEZINGSFONDS

GIRO 6 7 8 8 0

Twee afdelingen deze week bovenaan onze erelijst; de afdeling Winterswijk met een bedrag van f 200.- en de afdeling Ede eveneens met f 200.-.

De penningmeester is deze afdelingen zeer dankbaar voor hun financiële steun in onze verkiezingsstrijd.

Van leden en geestverwanten ontvingen wij nog de volgende bijdragen:

mevr. J. G. B.-D. te G. f 20.-; mevr. mr. J. A. C. V.-S. te V., f 25.-; G. A. P.

te 's-G., f 20.-; J.C. V. teL., f 10.-; mej. P.J. A.v. W. te U., f 25.-; A. Sch.

F. te Z., f 10.-; L. F. v. d. Z. te 's-G., f 10.-; G. W. te 's-G., f 25.-; H. K. te 0., f 20.-; A. H. v._ d. B. te T., f 25.-; J. S. te G., f 10.-; mevr. W. G. R.-K.

te H., f 10.-; HH. teR., f 25.-; .M. J. Z. te V., f 15.-; P. B. te H., f 25.-;

dr. P.M. te G., f 25.-; X.Y. te Z., f 100.-; H. J.C. te S., f 10.-;-; C. M.H.

te D., f 30.-; ir. J. M. de M. K. te B., f 100.-; J. S. K.-L. te H., f 50.-; N.N.

te T., f 25.-; J. C. P. G. te 's-G., f 10.-; jhr. \'\T. B. teR., f 50.-; A. E. C. G.

te 's-G., f 50.-; H. J. R. teR., f 100.-; id. R. D. te A., f 100.-.

Ook aan deze gevers onze hartelijke dank!

15 mei wordt een belangrijke dag voor ons land en· onze Partij. Op deze dag immers zullen de Nederlandse kiezers beslissen of het huidige beleid zal worden voortgezet of dat de socialisten wederom deel zullen gaan uitmaken van de nieuw te vormen regering. Wanneer de V.V.D. een goede verkiezing maakt en, zoals onze Partij-Voorzitter prof. mr. P.J. Oud als zijn hoop op onze Algemene Leden- vergadering uitsprak, in grootte de derde partij in het land blijft, dan is de kans groot dat het huidige beleid niet alleen zal kunnen worden voortgezet, maar zelfs nog meer in de richting van vrijheid en verantwoordelijkheid voor de Nederlandse staatsburger zal worden omgebogen.

Uw financiële hulp bij het bereiken van dit doel is onontbeerlijk. Velen gingen u reeds voor door het storten van een bijdrage op giro 67880 ten name van de Secretaris der V.V.D. te 's-Gravenhage. Stelniet uit tot morgen wat gij heden nog kunt doen. Vul vandaag nog uw girobiljet met een bijdrage voor ons Verkiezings- fouds in.

SIDNEY ]. VAN DEN BERGH, penningmeester.

(4)

VRIJHElD EN DEMO<JRATiE 18 APRIL 1963- PAGINA 4

Enige nadere beschouwingen over de bundel

~~~iberale {..:) _, h ¹¹¹⁾

"::1 e~ac ten .

De bundel opstellen "Liberale gedachten" werd geschreven met een tweeledig doel voor ogen.

Vóór alles was het een huldeblijk aan prof. Oud ter gelegenheid ^van zijn 75ste verjaardag op 5 december 1961. Maar daarnaast was het de be- doeling met dit boek de grote leemte aan literatuur over het hedendaagse liberalisme enigszins aan te vullen.

Het moet daarom nuttig worden geacht thans wat nader in te gaan op de inhoud van de diverse bijdragen, dan bij de aankondiging van het verschij- nen op 17 december 1962 in dit blad mogelijk was.

De bedoeling van deze nadere beschouwing is in een tweetal artikelen een overzicht te geven van hetgeen de bundel geeft, waarbij in het bijzon- der aandacht zal worden geschonken aan standpunten, motiveringen en feiten, die voor de politieke discussie van belang kunnen zijn.

Gezien dit doel van beide artikelen, behoeft dus niet uitvoerig te worden in- gegaan op hetgeen minister Korthals als

"Opdracht" schreef, terwijl voor het

"geschreven portret" . van prof. Oud naar het boek. zelf kan worden verwe- zen. Zij, die het boek "Van Binnen- en Buitenhof" 2) van de schrijver van het

"portret", de heer A. W. Abspoel, ken- nen, zullen weten, dat het een levendig en kleurvol tafereel is, dat Abspoel, niet alleen over liet politieke leven van Oud heeft gegeven, maar ook van verschil- lende politieke situaties in de laatste 50 jaren.

Prof. mr. D. Simons geeft een leven- dige en zeer heldere beschouwing over Oud als schrijver in het bijzonder op het gebied der parlementaire geschiedenis.

Het valt daarbij op, dat op vele plaat- sen de hoop wordt uitgesproken,. dat Oud in de gelegenheid zal zijn aanvul- lingen en vervolgen op zijn reeds om- vangrijke schrijversprestatiès te· lev·eren.

Zo wordt o.a. gesteld:

"Een zekere afstand tot .de gebeurte- nissen is noodzakelijk voor goede histo- rieschrijving. Toch hoop ik, dat Oud een volgende druk van dit werk ("Honderd Jaren" 1840-1940) nog eens zal gebrui- ken om daaraan een hoofdstuk over de twintig jaren na 1940 toe te voegen.

Wie zou beter op eenvoudige, heldere wijze de geschiedenis van dat tijdvak, waarin het maatschappelijk en politiek karakter van ons land in menig opzicht is gewijzigd, kunnen schetsen dan Oud!

Hij immers heeft in zijn "Honderd Ja- ren" en in het grote werk over "Het jongste verleden" getoond, dat hij naast en buiten zichzelf kan gaan staan om ook het eigen aandeel in de gebeurte- nissen objectief weer te geven.

Dat zou ook nodig zijn voor het tijd- vak van na de oorlog, waarin Oud op- nieuw actief aan het politieke leven deel- nam en daanan vorm en inhoud heeft gegeven".

Politieke vaagheid en zakelijke duideliikheid

In een· bespreRing van het boek. werd gezegd: mr. Yan Riel improviseer:t over

"Politieke partij en beginsel in 1962" 3) Ik meen, dat het woord improviseren·

hier niet geheel juist is gekozen. Er is in de bijdrage van mr. Van Riel, die handelt over politieke vaagheden en de behoefte ook in de politiek de dingen met zakelijke duidelijkheid te stellen, naar mijn mening van het voor de vuist weg, van het onvoorbereid poneren van stellingen geen sprake. Het is een be- toog, waaraan zeker voorbereiding is voorafgegaan.

"Wat sonore en vertrouwde klanken, zowel de christelijk-historische als de anti-revolutionaire als de katholieke.

Maar tevens: welk een hoeveelheid in- gewikkelde roetalfysica en theologie.

Formules als "de beginselen van de na- tuurlijke zedewet en de goddelijke open- baring" en "dat God de volstrekte sou- verein is", voorts "de leiding Gods in de geschiedenis der volkeren" hebben elk een lange, wellicht eeuwenlange geschie- denis achter zich. Elk dezer woordcom- binaties heeft voor iedere gemeenschap haar eigen typische betekenis en inhoud, een betekenis en inhoud waaromtrent herhaaldelijk, tussen de leden van een kerkgemeenschap zelfs weinig overeen- stemming bestaat."

In de bijdrage wordt aangetoond, dat dergèlijke abstracte voorstellingen, die moeilijk op anderen overdraagbaar zijn eerder een belemmering vormen in de praktische politiek, dán dät zij de grondslag vormen voor zgn. beginsel- vastheid.

De confessionele partij-programma's geven een beginsel weer, maar een be- ginsel op grond waarvan men in de po- litieke vele keuzen kan maken.

Daarna dringt mr. Van Riel er op aan, dat de Nederlandse liberale partij duidelijk stelt, wat zij precies wil. Wij citeren daarvan één passage:

"Wij moeten zeggen wat ons leidt, maar daarbij duidelijk doen uitkomen de geldigheid hier en nu. Moed tot re- lativeren, als men zich daar in geweten toe verplicht acht, is allerminst iets om zich vöor te schamen. Ik zou zelfs het tegenovergestelde durven verdedigen.

Het noodzakelijk correlaat hiervan acht ik een zeer gedefinieerd werkprogram.

Indien wij tot het besluit komen het Ne- derlandse volk geen vage begrippen of idealen voor te houden omdat wij dat als systeem niet verantwoord vinden.

moeten wij wèl daartegenover precies zeggen, wat wij trachten te bereiken.

En daarbij past nu juist geen enkel op- portunisme. Zijn wij er voor, dat de ar- beiders medezeggenschap krijgen, dan zeggen wij dat. Maar zijn wij er voor, dat het beleid in het belang van het ge- hele volk gericht· wordt op het vrijlaten van de huren over enige tijd, dan zeggen wij dat ook. Een dergelijk programma, dat ik gerust een beginselprogramma -zou durven noemen, let wel: een pro-

gramma van staatkundige beginselen voor 1963 tot 1967 en volgende jaren, moet een on<j.erlinge samenhang verto- nen, een totale richting''

Voor Vervoer

Geestelijke achtergronden

De bijdrage van ·de Rotterdamse Re- monstrantse predikant dr. J. F. v. Roy- en is een aansporing tot voortdurende bezinning op de grondslagen van het li- berale denken: de beginselen van vrij- heid en verdraagzaamheid.

Deze bezinning is noodzakelijk omdat - zoals dr. Van Royen het zegt - niet de droom der vaderen een leegte wordt voor de kinderen en een nachtmerrie voor de kleinkinderen!

In deze bijdrage wordt niet alleen een scherpe belichting gegeven van de bete- kenis van de begrippen geestelijke vrij- heid en verdraagzaamheid. Er worden door de schrijver ook enkele kritische noten gekraakt over de huidige partij- organisatie, die tot bezinning stemmen.

Ter illustratie geven wij twee citaten:

"Politieke malaise" geldt algemeen.

Dit kan aanleiding zijn tot een nuttige- her-oriëntatie van het politieke leven:

voorwaarde is, dat een aantal mensen zich hiervoor geven, door tijd, visîe èn werkelijkheidszin in te zetten voor hun politieke partij. Naar mijn mening ont- breekt dit nogal eens in liberale krin- gen."

"Ik meen, dat wij moeten stellen, dat de liberalen er niet in zijn geslaagd de geestelijke grondslagen en: doeleinden van het liberalisme voor onze tijd inspi- rerend en overtuigend levend te maken.

Dit is ook wel héél veel gevraagd!

Inderdaad, immers deze situatie is me- de een gevolg van wezen en functie van het .liberalisme. Is zijn positie niet een middenpartij te vormen: tussen conser- vatisme en socialisme; het evenwicht te zoeken tussen gezag en vrijheid?" "Het"

geen' de zwakheid van deze middenpo- sitie is, kan ook haar kracht betekenen!

Dit mag intussen niet verleiden tot een louter-opportunistische houding, die de principia alleen uit traditie overneemt."

Over staatsrecht en rechtsstaat

De bijdragen van de hoogleraren Rijp- perda Wierdsma en 's Jacob dragen een academisch karakter, maar zullen wel- licht voor hen, die belang stellen in het staatsrecht als wetenschap, hoogtepun- ten van de bundel zijn.

· In de bijdrage "Hedendaags Staats- recht" wordt de verhouding afgewogen -tussen nationaal staatsrecht en volken-

recht. Zo zegt prof. Wierdsma o.a_: "Wie geneigd mocht zijn tot de zienswijze dat het staatsrecht, het recht van telkens één afzonderlijke staat, waarin het individu- ele, het concrete, het historisch gewor-·

dene van die staat sterk op de voorgrond is geplaatst, than~ zijn langste tijd wel moet hebben gehad, kan uit hetgeen hij bij de ontwikkeling van sommige inter- nationale organisaties waarneemt troost putten, als hij die behoeft."

Voorts wordt aandacht gewijd aan het verschijnsel, dat bij de beoefening van het staatsrecht meer aandacht wordt be- steed aan andere wetenschappen, zoals de geschiedenis, de geografie, de wijsbe- geerte, de psychologie, de sociologie 'en de wetenschap der politiek.

Ook het vraagstuk van de rechtsbe- scherming tegenover de Overheid wordt uitvoerig behandeld. Wij laten weer en- kele korte citaten volgen:

Den Hertog

Toch is het te begrijpen, waarom men bij het lezen van hetgeen Van Riel schrijft. de indruk van improvisatie krijgt. Zij, die hem als spreker kennen, zullen het geschrevene als het ware ster- ker horen dan zien. De stijl van de bij- drage is die van het gesproken woord.

Alle binnen- en buitenlandse autotransporten worden met prima materiaal, snel, veilig en

bill~jk voor U uitgevoerd.

Dllidelijk wordt door Van Riel gesteld aan de hand van de beginselprogram- ma's van CRU, ARP en KVP, hoe dog- matische beginselen tot voor de kiezer onbegr_ijpelijke politieke vaagheden kun- nen lerden.

Wij laten een kort gedeelte uit het be- toog volgen:

Open- en gesloten wagens beschikbaar van 5-20 ton JaadvPrmog-en.

\Vij maken gaarne een afspraal{ met U.

Int. Autotransportbedrijf C. den Hertog

TEL. 029-13-1443 - VOSSENJ,AAN 18 - VREELAND (Utr.).

"Tijdens de Republiek der Verenigde Nederlanden was, zo kan men ietwat generaliserend zeggen, de vrijheid van goederen in bepaalde opzichten beter verzekerd dan de vrijheid van persoon.

Let men op hetgeen de belangstelling van onze juristen trekt, dan zou men voor thans moeilijk tot een zelfde con- clusie kunnen komen. Toch ontbreken incidenten, waarbij de persoonlijke vrij- heid in het geding is en de aandacht vraagt, niet."

En voorts: "De vrijheid van menings- uiting blijft een doornige zaak, en er lijkt in elk geval genoegzame reden te bestaan om de openbaring :van gevoe- lens door middel van de drukpers meer in verband te bezien met die door an- dere middelen."

De uitvoerige studie van prof. 's Jacob behandelt de ontwikkeling van de rechtsstaatsgedachte.

Ook uit dit deel. van het boek laten wij enkele citaten volgen.

"Het is niet bevreemdend, dat wij de term rechtsstaat wel tegenkomen met een politieke kleuraanduiding, zoals: li- beraal; burgerlijk, sociaal, humanistisch e.d.".

"Nu hebben wij gezien, dat de idee van de rechtsstaat een uitwerking is van de oude gedachte, dat aan de mens, rechten toekomen, welke· geëerbiedigd dienen te worden. De mensbeschouwing van . het hellenisme waaruit zij voort- kwam, behoeft daarom nog niet de onze te zijn. Zij heeft trouwens door 'het Christendom ingrijpende veranderingen ondergaan. Dit belet ons niet het ant- woord op de vraag naar de grenzen van het Staatsgezag te zoeken in, althans in verband te brengen met onze mensbe- schouwing.

Wij bevinden ons dan op het grens- terrein van het wetenschappelijk den- ken. Aan gene zijde van die grens ligt de mogelijkheid, voor elk mens, een standpunt te bepalen, van waaruit hij verder gaat redeneren. De moderne we- tenschap vermag de ene keuze van standpunt - de ene levensbeschouwing - niet als wetenschappelijk juist en ande- re standpunten als wetenschappelijk on- aanvaardbaar aan te merken. In dit op- zicht is het marxisme, wetenschappelijk, in de 19e eeuw blijven steken."

"Indien wij als uitgangspunt aanvaal' den, dat elk mens zo moet kunnen leven ..

als hij op grond van zijn levensbeschou-·

wing behoort te leven en tevens aan- vaarden, dat tal van voorzieningen voor allen uit openbare middelen worden be- kostigd, dan zullen die voorzieningen weer zo moeten worden getroffen, dat voor zover mogelijk gelegenheid wordt gelaten tot arbeid op levensbeschouwe- lijke grondslag. Een voorbeeld daarvan leveren de voorzieningen ten aanzien van ons onderwijs. Een ander voorbeeld le- vert het in m'nvang sterk toegenomen maatschappelijk werk. Wij kunnen dan stellen, dat onder de huidige omstandig- heden de aanspraak op vergoeding van kosten uit de openbare middelen in zul- ke gevallen een aspect vormt van de rechtsstaat."

Besluif·

In het voorgaande zijn enige opmer- kingen gemaakt en zijn citaten weerge-·

geven uit wat men "het eerste deel" van de bundel "Liberale gedachten" zou kunnen noemen.

Het tweede gedeelte van het boek, waarover wij in een volgend artikel zul- len schrijven, wordt geopend met een bijdrage van minister Toxopeus over

"Territoriale decentralisatie", een on- derwerp, dat in de afgelopen jaren èn nu in het midden der politieke belang- stelling staat.

Re.

1) Uitgave Nijgh en Van Ditmar, Rot- terdam/'s-Gravenhage, 1962.

2) Uitgave A. J. G. Strengholt's Uitge- versmaatschappij, Amsterdam.

3) Dr. E. Nordlohne in "Liberaal Re-

veil" 6e jaargang nr. 3 Januari 1963.

(5)

VRIJHEID EN DEMOCRATIE

UIT DE PARTIJ Ons Kamerlid de heer M. Visser uit Arnhem, de tweede spreker, hield zich eveneens met dit probleem bezig. Hij . merkte op, dat wanneer de verwerping van de commerciële televisie een jaar eerder was geschied, het voor de libe- rale ministers onmogelijk zou zijn ge- weest aan het kabinet te blijven meewer- ken. Maar nu, zo kort voor de verkie- zingen, was het van groter belang dat minister Toxopeus zijn gewichtige werk- stuk van de pensioenwetgeving kon af- maken.

NIEUWE AFDELING ZOETERMEER

Op 12 aptil 1963 werd de afdeling Zoe- termeer opgericht in het café "Trefpunt".

De besprekingen werden geleid door de heer M. Meinstra (Zoetermeer) en J. G.

Roodhuizen (Reg. Prop. voor Zuid-Hol- land). In een geanimeerde bijeenkomst die door meerdere "nieuwe" Zoetermeerders werd bijgewoond, traden bijna alle aan- wezigen als lid toe en werd het voorlopig bestuur als volgt samengesteld:·

J. François, Nassaulaan 18, voorzitter;

mevr. J. Stapel, Oranjelaan 5Ó, secreta- resse; J. v. Staalduinen, Broekweg 2, pen- ningmeester; mevr. H. v. Alphen, Sta- tionsstraat 226, lid; M. Meinsma, Stations- straat 78, lid.

Het is de bedoeling zo spoedig mogelijk een openbare vergadering te houden, waarvoor een politiek spreker zal worden uitgenodigd. Tevens zal deze avond dienen ter verdere ledenwerving en tot het kiezen van een definitief bestuur.

Dr. K. VAN DIJK

SPRAK IN AMERSFOORT

~Liberale sociale politiek" was het on- derwerp waarover dezer dagen tijdens een openbare VVD-vergadering in Amersfoort gesproken werd. Het was dr. K. van Dijk die zijn visie op dit on- derwerp gaf.

Spr. begon zijn betoog met de opmer- king, dat geen enkel politiek b~ginsel zo- zeer het sociale aanvoelt als juist het li- beralisme.

Het grondbeginsel van de partij immers pleit voor 'n zo groot mogelijke vrijheid voor iedereen om zijn talenten te kunnen ontploiien.

Spreker meende, dat men er goed aan zou doen de aLgemene propaganda voor de liberalen en de VVD zo snel ·mogelijk op de weiale politiek te richten. Dr. v.

Dijk gaf en passant aan de hand van tekeningen en cijfers, zijn toehoorders een beeld van de totstandkoming van ons huidige politieke bestel. Daarnaast hield hij een warm pleidooi voor ·de jeugd, dat hij binnen het kader van een sociale politie'k trok.

LEVENDIGE ACTIVITEiT IN DE ACHTERHOEK

De· afdelingen Borculo, Laren, Lochem, Neede en Ruurlo van de V.V.D. hielden in het Hof van Gelre te Lochem een druk bezochte verkiezingsbijeenkomst, waar 't woord werd gevoerd door de miiden- standsspecialist van de V.V.D. in de Tweede Kamer, de heer M. Visser uit Arnhem over het onderwerp: "Hoe stel- len wij ons op bij de komende verkie- zingen?"

De heer Visser besprak o.m. de rege- ringspolitiek van de afgelopen vier jaar.

Hij wees op het vele en goede werk van de regering De Quay. De welvaart is gestegen, de overbesteding kon worden bestreden en er konden diverse sociale voorzieningen worden getroffen.

De V.V.D. aldus de heer Visser stelt zich op het standpunt, dat men het Ne-

PROVINCIALE DAG IN FRIESLAND

H et programma is gereed! Op don- derdag 2 mei zullen de Friese VVD-vrouwen bijeenkomen in de Prin- sentuin te Leeuwarden.

Begonnen wordt met een aantal korte speeches van de vrouwelijke raadsleden in de provincie over haar positie en werk in de gemeenteraad. Daarna een koffie- maaltijd en vervolgens een toespraak door mevrouw G. V. van Someren-Dow- ner over het onderwerp: "De V.V.D. in de branding". Natuurlijk zal daarbij het televisie-debat in de Tweede Kamer ter sprake komen en zullen wij bijzonderhe- den daarover uit de eerste hand kunnen vernemen!

De convocaties worden deze week ver- spreid. Wïe er nog geen ontvangen mocht hebben wende zich tot de Centra- le-vertegenwoordigster, mevr. mr. E. Ve- der-Smit, Harlingerstraat 35, Leeuwar- den.

De provinciale dag is iets nieuws voor Friesland: laat U de kans niet ontgaan deze mee te maken!

E.V.-S.

derlandse volk een zo groot mogelijke vrijheid moet laten: Het nationale inko- men moet zo rechtvaardig mogelijk wor- den verdeeld, doch men moet de mensen ook de gelegenheid bieden om· initiatie- ven te nemep en zich te ontplooien. Wat de komende verkiezingen betreft aldus spreker zal bij eventuele terugkeer van de P.v.d.A. in de regering een verzwa- ring van de belastingdruk onvermijdelijk zijn.

Na het goed gefundeerde betoog van de spreker werden er nog vele vragen ge-

steld. ,

Op vrijdag 26 april zal de heer Visser spreken in Borculo over het onderwerp:

"De binnenlandse politieke situatie en de positie van de middenstand hierin".

VERKIEZINGSBIJEENKOMST TE GRONINGEN

In een boeiend betoog constateerde wethouder dr. K. van Dijk te Groningen, dat het bij de stembusstrijd voor een be- langrijk deel gaat om het niet aan een confessionele partij verankerde volks- deel.

. De VVD is geen klassepartij, maar een volkspartij. Hier ligt juist het perspec- tief van de VVD. Het liberalisme spreekt tot brede lagen van ons Nederlandse volk, dat zijn individuele vrijheid zo hoog schat.

Het liberale ideaal moet in alle lagen van de maatschappij schijnen. Ook van radio en T.V. moet de VVD het heb- ben. De omstreden t.v.-uitzending van de VARA: "Vijfentachtig gulden schoon"

heeft, ondanks alle verwarring in ieder geval wel duidelijk gemaakt, dat het voor het beeldscherm gehaalde gezin óók hard wil werken voor meer welvaart op zijn eigen individuele wijze. Het libera- lisme wil de individu·ele mens, het in- dividuele gezin mondig maken om zich- zelf te ontplooien, om na ie streven wat zij wil nastreven.

Het socialisme daarentegen is huive- rig voor verandering, v:oor individuele zelfontplooiing en bewegingsvrijheid.

Deze angst leidt tot conservatisme, ont- plooiing en bewegingsvrijheid. Dit blijkt ook uit het krampachtige verweer te-.

gen de commerèiële televisie. Men ver- . geet evenwel dat de commercie tot . de maatschappij behoort. In ieder geval kan deze vorm van televisie ééJ;J. van de af- zichtelijkste monopolies doorbreken, die er bestaan, n.l. het radio- en t.v.-mono- polie van de bestaande organisaties en de daarmee verbonden politieke partijen!

De heer Visser wees vervolgens op het gevaar van een socialistische overwin- ning voor degenen, die op een confessio- nele partij stemmen. Men weet nooit of zulk een partij een socialistische of een liberale koers zal inslaan. Een socialis- tische winst zou de verdediging van de confessionele partijen tegen de druk van de PvdA zeker zeer verzwakken, en dat zou voor de eerstkomende jaren leiden tot een nivelleringspolitiek, die funest zou zijn voor de Nederlandse welvaart en economie.

Tot dusver heeft de VVD op het rege- ringsbeleid een gelukkige invloed kun- ner uitoefenen. Daarom moeten we alles op alles zetten om invloed in de nieuwe regering te krijgen en dat kan door goe- de resultaten bij de verkiezingen te boe- ken.

Na beantwoording van een aantal vra- gen werd de bijeenkomst gesloten door mr. P. Dorhout, voorzitter van de afde- ling.

BESTUURSMUTATIES IN ADUARD

In de ledenvergadering van de afd.

Aduat·d heeft de voorzitter, de heer H.

Veldstra medegedeeld te willen aftreden in verband met het aanvaarden van het raadslidmaatschap. Tot nieuwe voorzitter werd gekozen de heer J. Poppinga en tot nieuwe bestuursleden de heer S. de Jong en mevrouw A. G. Kuiper-Wieringa, die het secretariaat voor haar rekening zal nemen. Als opvolgster van mevrouw Hamming-Nienhuis, die periodiE!k aftrad en niet herkiesbaar was, zal mevrouw Iwema-Gaaikema voortaan de financiën behartigen.

Het jaarverslag vermeldde vele acti- viteiten, zowel in als buiten de afdeling.

Warme woorden van dank en grote waardering waren er voor het aftredende raadslid de heer Blomsma, die zestien jaar op voorbeeldige wijze de belangen van de V.V.D. in de gemeenteraad heeft voovgestaan.

De ver.gaderihg werd besloten met het stellen van vragen· aaiî wethouder P.

Poppinga, die deze tot aller tevredenheid beantwoordde

N.V. AANNEMERSBEDRIJFYihJ. STAI\'1

TWINTIGHOEVENWEG 13 te DORDRECHT TELEFOON 01850-5839

• \VONINGBOUW

Copie voor deze rubriek te sen- den aan: Mej. Joh. H. Springer, Alexanderstraat 16, Haarlem.

DE LANDDAG

A ls dit nummer verschijnt duurt het nog maar een week of het is vrij- dag 26 april en wordt U tussen 10.30 en 11 uur verwacht in hotel de Schuur in Breda.

Mocht U zich niet hebben opgegeven, doe dat dan snel bij mevr. E. P. A. van der Breggen-Mijnlieff, Montensbos 39 te Breda; misschien is er nog wel 'n plaats- je. Wij rekenen weer op ·een volle zaal!

Convocaties zijn zo nodig nog bij onder- getekende te krijgen.

J.H.S.

VERHUIZEN

H et is niet voor het eerst, maar wij zullen er toch nog maar eens de aandacht op vestigen, want wij kregen er pas weer een klacht over.

Als iemand verhuist dan behoort het secretariaat van de afdeling dat mede te delen, hetzij direct aan de afdeling waar hij of zij heengaat, hetzij via het alge- meen secretariaat in Den Haag, dat dan voor doorzending zorgt. Zo wordt voor- komen, dat zo'n lid blijft zweven tussen twee afdelingen in, in plaats van in de nieuwe afdeling verwelkomd te worden.

Maar hoe moet het dan verder als het een vrouwelijk lid is? Komt zij dan au- tomatisch in een plaatselijke vrouwen- groep terecht?

Dat is niet zo eenvoudig. Niet in alle partijafdelingen is een plaatselijke vrou- wengroep of tenminste een plaatselijke vertegenwoordigster. Die behoort er wel te zijn, maar is er jammer genoeg nog niet overal.

Het gemakkelijkst voor een verhuizend vrouwelijk lid is daarom, dit ook op te geven aan ons landelijk secretariaat Chet adres staat boven deze rubriek). Wij ge- ven dat dan door aan de betreffende centrale-vertegenwoordigster, die voor 't nodige plaatselijke contact kan zorgen.

Zij is daarvan op de hoogte.

Het zou wel prettig zijn als één maal

18 APRIL 1963 - PAGINA. 5

GROTE BELANGSTELLING IN VOORBURG

Voor een overvolle zaal hield dezer da- gen mevrouw Van Someren-Downer een zeer geslaagde causerie ove'l' de politieke toestand in Nederland. De bijeenkomst vond plaats op initiatief van de regionale propaganda-commissie Voorburg-Leid- schendam-Pijnacker - Zoetermeer-Noot- dorp onder auspiciën van de V.V.D.-afde- lin.g in Voorburg.

Ons jongste Tweede Kamerlid wist het zeer aandachtige publiE!k op een wijze te boeien, waarvoor een ieder uit de zaal, ook onder de politieke tegenstanders, een en al lof had. Dit bleek o.a. na afloop van de causerie uit de vele vragen, welke spreekster te beantwoorden k:reeg en van welke taak zij zich op voortreffelijke wij- ze wist te kwijten.

Achtereenvolgens werd behandeld de algemene politieke toestand in Neder- land, gezien in ve1·band met de binnen- en buitenlandse politiek, de verhouding oost en west, de dikwijls onrechtvaardige critiek van oppositionele kri111g op de re- gering De Quay, de positieve resultaten bereikt door onze liberale bewindslieden en last but not least het t.v.-debat in de Tweede Kamer, waarbij de VVD de eni- ge partij was, die eenstemmig bleek te zijn voo:s de vrijheid van meningsuiting.

POLITIEK FORUM IN NIJMEGEN

Zoals wij reeds eerder berichtten orga- niseert de afdeling Nijmegen een forum- avond op 19

ap~·il

a.s .. Het forum is als volgt samengesteld: dr. L. A. H. A1be- ring voor de KVP, de heer C. Kleij·wegt voor de PvdA, de heer W. van DALEN voor de AR, ds. I. M. Th. Diepenhorst voor de CRU en mr. W. J. Geertsema voor de VVD. De voorzitter van de afd.

Nijmegen van de VVD ir. W. v. d. Ham zal het forum presideren.

Mr. VAN RIEL

SPREEKT IN BILTHOVEN

De afdeling De Bilt·Bilthoven belegt een openbare ve"gadering op maandag 22 april te 20 uur in Hotel Heidepark te Bilthoven. Het woord zal worden ge- voerd door mr. H. van Riel, lid van de Eerste Kamer, die· zal spreken over

"Vooruitstrevend liberalisme".

MEVROUW VAN SOMEREN SPREEKT. TE SOESTDIJK.

Ons Tweede Kamerlid mevr. Van So- meren-Downer zal op maandagavond 22 april a.s. voor de afd. Soest-Soesterbevg spreken over de algemene politiek.

De vergadering zal worden gehouden in het Oranje Hotel aan de Burg. Grothe- straat 70 te Soestdijk Aanvang 8 uur.

Ook geestverwanten uit andere afdelin*

gen zijn van harte welkom.

KAMERLID CORVER SPREEKT TE MAASSLUIS

De afdelingen Maassluis en Maasland beleggen op vrijdag 26 april a.s. des avond .8 uur in de Ridderhof te Maas- sluis een openbare vergadering, waar het woord zal worden gevoerd door het Tweede Kamerlid J. C. Corver.

opgeven voldoende was, maar de erva- ring heeft helaas anders geleerd.

Daarom wijzen wij maar liever de ze*

kerste weg.

STEMMEN,

WAAR EN D.OOR WIE?

O ok voor alle zekerheid wijzen wij op de mogelijkheid om in een an- dere gemeente te stemmen of een ander te laten stemmen. Het stond al uitvoerig in het weekblad, maar .men kan het over het hoofd hebben gezien. Men moet er vóór mei werk van maken.

S.OEST

H ier hield in aanwezig;heid van twin- tig dames mevrouw H. Buddingh- de Vries Lentsch, gemeenteraadslid van Veenendaal en lid van Provinciale Staten van Utrecht, een causerie met als onder- werp "Wat deed het kabinet De Quay?"

Het deed ons goed na alle kritiek en veelvuldige verguizing ook eens een po- sitief geluid te horen over onze liberale ministers Toxopeus en Korthals.

Het was een zeer leerzame middag om- dat spreekster in haar glashelder betoog verschillende gebeurtenissen uit het re- cente verleden de revue liet passeren, die we na alle strubbelingen van de laatste tijd haast zouden vergeten.

Aldus mevrouw P. J. Oranje-Entink.

(6)

A. VAN HOBOI{EN & Co.

ANNO 1774

DEVIEZENBANK

*

PARKLAAN 32-M. • TEL. 110320 (7 lijnen) • TELEX 21170

ROTTERDAM

Coulance

STADIONWEG 121

VERHUIZINGEN en TRANSPORTEN door GEHEEL EUROPA

ISOTHERM VERVOER

VERPAKKINGEN voor OVERZEE

TELEFOON 7. 2 .1. 6. 2. 3 • AMSTERDAM

De RotteriJanasclae

Droogdok Mij. N.V.

Lederwaren Reisartikelen

Onze Vertegenwoordiger zal U gaarne, na telefonische afspraak, onze collectie voorleggen.