Vrijl1cid en
WEEKBLAD VAN VOOR VRIJHEID
NUMMER 990
DE VOLKSPARTIJ EN DEMOCRATIE
VRIJDAG 21 FEBRUARI 1969
Overbesteding en belasting-
correctie
Terwijl het vorige nummer van dit blad gedrukt werd, debatteerden wij in
d~
Tweede Kamer over de maatregelen, d1e de regering op verschillende gebie- den heeft genomen en nog wil nemen om te zorgen, dat wij niet weer met zijn allen .:._ particulieren, bedrijfsleven en overheid samen - zo veel meer gaan uitgeven dan wij verdienen dat de bekende kwalijke gevolgen niet kunnen uitblijven. Gevolgen als versterkte geldontwaarding, een onvoldoende overschot op onze buitenlandse handel, een bedreiging van onze werkgelegen- heid en een sluipende overheveling van bestedingen uit de particuliere sfeer naar de overheidssector.
Naarmate het debat vorderde,. ging het er echter steeds meer op lijken of het eigenlijk aan het al of niet doorgaan van de 1belastingcorrectie was gew:ljd. ·
Men weet dat bij de kabinetsformatie is afgesproken om tenminste de verzwa·
ring van èie loon- en inkomstenbelasting die uit de geldontwaarding voortvloeit tijdens deze kabinetsperiode ongedaan te maken door een verlaging van de desbetreffende belastingtarieven; Dat iS de zogenaamde. inflatiecorrectie.
Vanzelfsprekend
In de brief, waarmee de regering· de Kamer op de hoogte bracht van haar plannen om de stijging van de bestedin·
gen binnen de perken te houden, stond·
ten aanzien van dat onderw'erp alleen, dat de inzichten van de regering op dit punt geen wijziging· hebben ondergaan, en dat zij de structurele en conjuncture- le aspecten van het belastingplan voor 1970 nader uiteen zal zetten in de toe- lichting bij de desbetreffende wetsontwer- pen, die zij tijdig in dit parlementaire jaar - dat moet betekenen: ruim voor het zomerreces - hoopt in te dienen.
Van onze kant hebben wij daarop ge·
zegd, dat het voor ons vanzelf spreekt dat de inzichten van de regering zich op dit punt niet hebben gewijzigd, maar dat het ons toch verheugde het in de brief nog eens nadrukkelijk vermeld te zien. Wij wezen er nog eens op, dat de belastingcorrectie in het programma van dit kabinet altijd een hoge prioriteit heeft gehad, "niet om dogmatische re·
Veertiendaagse·
verschijning
Zoals in ons nummer van 7 fe·
bruari is aangekondigd door het bestuur van de stichting Vrijheid en Democratie, zal ons blad voort- aan eenmaal per veertien dagen . verschijnen in een omvang van gemiddeld zestien pagina's. Het volgende nummer van Vrijheid en Democratie zal gedateerd zijn 'Vrijdag 7 maart, het daarop vol- gende vrijdag 21 maart en zo ver·
L . · - - _ _ . . ! der.
Drs. Th. H. Joekes en mr. F.
Portheine, VVD-leden van de Tweede Kamer, wijzen in deze beschouwing over het finan- ciële beleid van de regering onder meer een algemene prij- zenbeschikking van de hand, omdat deze eerder tot priis- verhogingen zou leiden.
denen, maar omdat die én in het land én door een meerderheid van deze · Ka- mer als een rechtvaardige zaak wordt gezien."
Geen verrassing
Het was natuurlijk geen verrassing, dat de Partij van de Arbeid er heel anders over bleek te denken. De heer Den Uyl wijdde een belangrijk deel van zijn redevoeringen in eerste en tweede termijn aan het belastingbeleid. Na zich
"ten principale" geen tegenstander van een inflatiecorrectie te hebben ver- klaard, zei hij: "De overheidsuitgaven gaan omhoog onder deze regering. Zij doen dat met onze instemming. Wij zijn van oordeel dat. de leefbaarheid van ons land niet kan worden verzekerd zonder dat de overheidsuitgaven stijgen. Nu die uitgaven echter stijgen, moet men de consequentie aanvaarden dat de be- lastingen omhoog gaan." Volgens de heer Den Uyl betekende dit: of een verdere verhoging van de indirecte be- lastingen, of afzien van de inflatiecor- rectie. ("Voor dit kabinet is het corrige- ren van de nominale progressie een hei- lige koe" aldus de !heer Den Uyl.)
Alsof niet tegenover een mogelijke verzwaring in de indirecte sfeer van rond een half miljard in de komende ja- ren een verlichting in de directe sfeer, dus van loon- en inkomstenbelasting, in de orde van een miljard zou staan. En alsof het ging om de vraag of de over- heidsuitgaven mogen stijgen. In het be·
leid van dit kabinet stijgen· zij immers ook. De werkelijke vragen zijn : Hoe sterk mogen zij stijgen? En mag de inflatiecorrectie aan een te sterke stij- ging worden opgeofferd? Volgens de heer Den Uyl kennelijk wel. Toen mi- nister Witteveen met prijzenswaardige vasthoudendheid tegen de heren Den Uyl en Biesheuvel had volgehouden dat de belastingcorrectie niet ondergeschikt moet worden gemaakt aan de begroting voor 1970 omdat zij immers losstaat van één enkele begroting, aangezien het een structurele maatregel is die op de gehe- le periode 1967-1971 betrekking heeft, uitte de heer Den Uyl de klacht "dat op deze wijze het begrotingsbeleid voor 1970 in feite ondergeschikt wordt ge- maakt aan het dogma van de prioriteit van de verlaging van de loon- en in- komstenbelasting, en dat een uitgavenbe- leid, afgestemd op de structureel nood-
zakelijk geachte doelstellingen daardoor wezenlijk in gevaar wordt gebracht."
De woordv:oerder van de VVD-fractie benaderde het probleem juist van de tegenovergestelde kant: "Hoe beter het kabinet erin slaagt de verheugènde op- leving van de bedrijvigheid in ons land door middel van . de aangekondigde maatregelen binnen de grenzen van ge- leidelijkheid en evenwichtigheid te hou- den, met des te minder moeite en gevaar zal de belastingcorrectie in het totaal van dat economische beleid van het ka·
binet zijn in te passen."
Onnodig sarrend
Als woordvoerder van de AR-fractie hield de heer Biesheuvel naar onze smaak bij het bespreken va:n de be·
lastingcorrectie- wel veel slagen om de arm. Hij veroorloofde zich ook tegen minister Witteveen een onnodig sarren- de tóon en gelijkhebberige aanpak. Maar
al zal kennelijk over de bijzonderheden van de correctie ook met de Anti-revolu·
tionairen nog hard gedebatteerd moe- ten worden wanne,;r de des!betreffende ontwerpen eenmaal verschenen zijn de heer Biesheuvel gaf toch in het bew'ûste debat geen aanleiding voor de vrees, die andere Anti-revolutionairen wel eens oproepen, namelijk dat de ARP zich aan de correctie-afspraalt zou willen ont- trekken.
Nogmaals: dit was een onderdeel van de brief, dat naar onze smaak door de oppositie, en - zij het in mindere mate - door de ARP sterk werd overtrokken.
Dat gold trouwens ook, met name wat de PvdA betreft, voor het prijsbeleid, waarop wij aan het einde van dit arti·
Vervolg op pag. 8
• pag. 5: Europese tournee
PRIKKELS-
8 Dr. Mansholt op. een platte- landscongres te Amsterdam :
"Een ander probleem van de de-
m_o~ratie
is dat van de politieke lexding, Het is een vergissing te menen, dat de democratie geen leiders nodig heeft. Noodzakelijk is verder, dat de gekozen leiders een lijn hebben die zij bereid zijn te handhaven tegen weerstanden.
Op het ogenblik is het m.i. maar al te vaak zo, dat politiel{e leiders op grond van een opinie-onder·
zoek datgene verkondigen wat de mensen in een opwelling willen.
Dat is de beste methode om de democratie om hals te brengen".
e Uitspraak van de
"Gespreksgroep" in de CHU:
"Wij vrezen dat al te nauwe en al te aperte samenwerking tussen drie van de vier regeringspartij·
en, de vierde. (de VVD) op den duur noodzakelijkerwijs onaange- naam moet prikkelen en zou kun- nen leiden tot een kabinetscrisis".
8 Paul van •t Veer in Het Vrije Vollt: "Proletariërs aller landen verenigt U! Deze meest begeeste·
rende (en minst verwezenlijkte) slagzin van het Communistisch Manifest, krijgt in het nieuwe program van de Chinese Commu- nistische partij een nadere uitleg.
Hij wordt: Ware Marxisten aller landen, verenigt u!"
8 De Britse Labour-minister van Onderwijs Edwart Short in het Lagerhuis naar aanleiding van de acties van militante stu- denten aan de Economische Ho- geschool te Londen: "Het is hoog tijd dat enkele van deze bamlie- ten eruit worden gesmeten. De kleine, maar harde kern militante studenten wil niet meewerken aan het verbeteren van de toestand in de school of in het land, maar is uitsluitend geïnteresseerd in af- breken of vernietigen. Het is monsterlijl• om het leven van een universiteit of school te verstoren vanwege Vietnam, Nigeria, ras- senkwesties of omdat je tegen het kapitalisme bent".
• pag. 7: Historicus De Jong en z11n v1s1e
• pag. 9: Ze·ehavenb~leid: nationc:'al beleid
:.
'i
i
2 _, vriidag 21 februari 1969
Kopij voor deze rubriek zen-
den aan:mevr.
mr. E. deRoock-Bedding, Stadhouders- plantsoen 212, Den Haag.
In memonam
In Amsterdam, waar zij de ·laatste jaren woonde, is overleden mevr. J. L:
Redeke-Hoek, oud 88 jaar.
Zij was een bijzondere
'VI'QUW,met een brede belangstelling en ongelooflijk actief. Waar zij zich in haar lange leven al niet mee bezig gehouden. heeft: plant- . kunde, verbetering van vrouwen- en
kinderkleding (de "reformkleding" in het begin van deze eeuw), sport (gym- nastiek, zwemmen en andere waterspor- ten), bibliotheken, de meisjespadvinde- rij; huishoudelijke en gezinsvoorlichting, de UVV en de liberale politiek. Niet alleen, dat zij zich voor al die dingen interesseerde, zij was· er ook actief voor.
bezig, en dat ook niet alleen, zij vervul- de overal een vooraanstaande· en stu- wende plaats. En dat met een gezin van
· vier kinderen!
STOP EEN VAKANTIEHUIS
IN UWKOFFE~
RENTAHOME heeft in de mooiste streke·n van Europa bungalows te. · huur, die alles. hebben wat uw huis in Nederland niet heeft. ~ GRATIS
FOTO-CATALOGUS Via onderstaande bon krûgt u die toegezonden.
u vindt -daarin alfe . AENTAHOME
bungalows, chalets en appartementen.
Bovendien leest u in de catalogus hoe u één of meerdere bungalows op :zicht kunt krijgen:
CATALOGUS-COUPON De heer:
Adres:
verzoekt om toèzending van RENTAHOME . catalogus met
bungalows, chalets en ..
appartementen.
Geldropsèweg Sö EINDHOVEN . Tel. (040)
1708~: ·
Vrijheid enrvvt
Democratie~
(lhHQ§ Y,,N j j Y§bilii.o.•Tu VOo!l VAyki!p Î!N Diri§oMJii
Weekblad van de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie.
Adres van de administratie (:Wwei voor abonnementen als voor advertenties) z Witte de Withstraat 73 te Rotterdam (postbus 824 te Rotterdam).
Tel. 010-1110 00, abonnemen- ten toestel 219, advertenties.
toestel 224. Postgiro: 245103 t.n.v. Administratie Vrijheid, en l>emocratie te Rotterdam.
Hoofdredacteur%
• Pb. C. la Chapelle jr.
Adres van de redaetfe.J Nieuwe Herengracht 89 B te Amsterdam-C.
Ook voor de achtereenvolgende libera- le partijen was zij zo'n stuwende kracht. De vorm, waarin zich met die partijen presenteerden mogen gewisseld hebben, mevrouw Redeke bleef de libe- rale beginselen trouw en zette zich er voor in.
Zij was de laatste presidente van de vo::>roorlogse (landelijke) Vrouwengroep in de Liberale Staatspartij, maar haar naam staat ook onder de stichtingsakte van de tegenwoordige Organisatie Vrou- wen in de VVD. Wij heriimeren ons, dat op de dag van het tekenen van die akte zij ons vertelde, dat zij die ochtend, een paar uur tevoren, in zee gezwommen had; dit typeert haar, die toen 73 jaar
oud was. · ·
Nog vaak hebben wij haar daarna op onze bijeenkomsten mogen begroeten, maar de laatste jaren was dat helaas niet meer mogelijk. Mevrouw Redeke was een van die pioniersters, aan wie wij veel verschuldigd zijn, een van die vrouwen, aan wiè de tegenwoordige jon- geren zoveel te danken hebben, wat zij nu vanzelfsprekend ·vinden of zelfs niet achten.
Mevrouw Redeke was een bijzondere vrouw, belangstellend, actie!, stimule- rend. én dat alles in eenvoud en beschei- denheid.
Wij gedenken haar
m~twarme dank- baarheid.
E. A. J. SCHELTEMA-CONRADI JOH. H. SPRINGER
~ai aarsconferentie eri landdag
De·. Landdag zal dit jaar worden ge- houden. op 28 .april 1969 te Werkendam (lf''tGprinchem). Het programma is nog
n~. ~ ~eheel
vastgesteld, maar het be- looft een interessante dag te worden;
o.a. zullen wij 's middags in de Biesbosch gaan varen. De najaars-con- ferentie zal worden gehouden op de Pie- tersberg te Oesterbeek op 11 en 12 okto- ber 1969 .. Wilt u deze data vast noteren?
In verband met de steeds stijgende kosten voor het stencillen van convoca- ties en de hoge porti kosten, zullen voortaan .voor de Landdag en de Na- jaarsconferentie geen convocaties meer worden rondgestuurd. Het programma
"voor deze dagen zal t.z.t. in onze ru- 'briek ïn Vrijheid en Democratie worden
bekend gemaakt. Leest u daarom s.v.p.
geregeld onze rubriek!
Streekplan
Atblasserwaard en Vijfheerenlanden
Provinciale staten van Zuid-Hol·
land zullen eind maart het streek- plan voor de Alblasserwaard' en Vijfheerenlanden vaststellen.
Daarmee wordt het grondpatroon va:stgelegd voor de planologiS-che ontwikkeling van dit gebied in de ·
· komende iïen jaren.
Hoewel de pers · ·veel aandacht heeft besteed aan ·het plan heeft de VVD·fracti.e in de staten ge·
meend de in . die streek -wonende VVD-ers nauwer te moeten be- trekken bij de standpuntbepaling van de fractie. Zo werd vorige zomer, toen . het ontwerpstreek- plan ter visie lag, reeds een oriën- . terende bijeenkomst belegd in Pa- pendrecht waar de heren Caljé en v. d. Graaf, beiden lid van onze statenfractie, een nadere toelich- ting gaven op de strekking van
het plan. · .
· Nu ·de staten aan de vooravond staan van de definitieve vaststel·
ling van het plan zal de fractie onder leiding van haar voorzitter de heer Sidney J. van den Bergh op donderdagavond 6 maart in motel Gorinchem te Gorkum onze leden en introducés uit de betrok·
Iran streek in de gelegenheid stel·
len hun zienswijze op het plan naar voren te brengen en daar- over van gedachten te wisselen.
Deze bijeenkomst wordt beleg<l onder auspiciën van de VVD-ka·
mercentrale Dordrecht. Wij menen dat onze Zuidhollandse Statenleden met deze activiteiten een goede stap zetten in de rieh·
ting van het meer betrekkken van ile burgers bij het beleid, in dit geval dus op het gebied' van de ruimtelijke ordening.
VRIJHEID EN DEMOCRATIE
Spreekbeurten
. Periode van
~1februari tot en met 21 maart
21 febr.
21 febr.
21 febr.
24 febr.
24 febr.
24 febr.
24 febr.
24 febr.
25 febr.
27 fe.br.
Oasterbeek (20.00 uur, Hartenstein; onder- werp: nieuwe ontwikkelingen rondom de onderneming) .•...•...
Zoetermeer (onderwerp: Ruimtelijke orde- ning en verkeer) ... ..
Laren-Blaricum .<debat VVD-D'66.) ... . Drachten (statenéentrale Heerenveen) ... . Utrecht (20.00 uur,. caf'é be Maartenshof;
onderwerp: Invloed van de BTW op de Ne- derlandse economische verhoudingen; VVD
+ JOVD, · liberale
so~iëteit)... . Wassenaar (20.00 uur, Den Deyl; onder- werp: Europa; JOVD) , ... . Breda (20.30 uur, restaurant Dennenoord;
onderwerp: Machtsverhoudingen in de maatschappij ... . Leeuwarden (Politiek Café, Noordvliet 13) Naarden ... . Amsterdam (onderwerp: Het plan Mans- holt; jongerengroep Europese beweging) ...
28 febr. Den Haag (19.30 uur, Pulchri Studio; debat
28 febr.
28 febr.
3 mrt.
3 mrt.
3 mrt.
3 mrt.
3 mrt.
5 mrt.
6 mrt.
6 mrt.
6 mrt.
7 mrt.
7 mrt.
7 mrt.
8 mrt.
10 mrt.
10 mrt.
10 mrt.
10 mrt.
14 m_rt.
14 mrt.
17 mrt.
17 mrt.
17 mrt.
17 mrt.
17 mrt.
21 mrt.
VVD-D'66) ... .
Hengelo, Ov.; gebouw De Cosa ... . 's-Hertogei:tbosch (19.30 uur. Stadsschouw- burg; Talk-in politiekè partijen; R.K. Stu- denten Les Copai'ns en Route) ...•..
Rijswijk (Z.H.) .... : ... . Franeker (onderwerp: Financieel beleid;
state'ncentrale) ... . Leidschendam (20.00 uur, School met de Bijbel, Dobbellaai:t; onderwerp: Grieken- land) ... · ... . De Ereedenburg bij Warffum (20.00 uur;
onderwerp: De crisis in de VN; liberale sociëteit Noord Groningen) ...•.••...
Waalre ... ;· ...•. : .... · ... . Heemskerk (20.00 uur, Morgeristerkerk;
onderwerp: Ned. buitenlandse betrekkin- gen speCiaal ten aanzien van Indonesië;
mede georganiseerd door de afdelingen Castricum, Uitgeest en Beverwijk) ...
~.... . Zuidlaren (VVD + JOVD) ... . Dronten (Oost-Flevoland) ... : ... . Gorkum (20.00 uur, motel Gorinchem; ge- dachtenwisseling over streekplan Alblas- serwaard en Vijfheerenlanden) ... . Amsterdam (onderwerp: Economische
ont~wikkeling op middellange termijn; kader- cursus) ... . Gouda ... . Leeuwarden (20.00 uur, de ·Klanderij; on- derwerp: Politiek en volksgezondheid; dis- cussieavond) ... . Tilburg (onderwerp:, Waarom ik VVD'er 'Qen; kadercursus N.-Brabant) ... . Bussum (20.00 uur, hotel De Gooise Boer;
onderwerp: PBO; kadercursus; statencen- trale Hilversum) ... . Zeist (14.30 uur, hotel. 't Rond; onderwerp:
Partijvernieuwing; Vrouwengroep) ... . Lochem· (20.00 uur; hotel ·Heldoor:i!.; onder- werp: Waàruit blijkt de liberàle invloed op 't regionale beleid?; · statencentrale Zut- phen) ... : ... . Winschoten ... ; ... . Epe (statencentrale Harderwijk) ... . Goedereede (hotel De Gouden Leeuw; on- derwerp: Rotterdam, havenontwikkeling en .Jeefklimaat) ... ., ... . Heerenveen (gezamenlijke politieke. par- tijen) ... , .. ; ... ; ... : ... . Rotterdam (20:00 uur, Rijnhotel; onder- werp: Ontwikkelingshulp· ons aller zaak) Delden (20.15 uur,' café-restaurant Hoog- spel) ... : ... : ... . Bergen op Zoom (onderwerp: Wigbóld en Indonesië; W.-Brabant) ... . Beemster ... . Brussel (21.30 uur; onderwerp: politieke actualiteiten; Ned. liberale kring) ... .
Mr. J. G. Rietkerk Drs. L. van Leeuwen H .. J. L. Vonhoff en mej. mr.
A. Goudsmit (D'66) Mr. E. H. Toxopeus
Mr .. H .. E. Koning Mr. dr. C. Berkhouwer
Mr. J. G. Rietkerk H. Wiegel
H. Wiegel
Mr. J. F. G. Schlingemann en S. v ,d. Ploeg (PvdA) Mr. E. H. Toxopeus en mr.
H. A. F. M. 0. van Mierlo (D'66)
Mr .. H. van Riet
. H. Wiegel
Mr. W. J. Geertsema Mr. F', Portheïne
Dr. K. van Dijk Mr. H. van Riel
Mr. dr. C. Berkhouwer R. Zegering Hadders Mr. W. J. Geertsema
VVD-fractie Provinciale Staten van Z.-H. o.l.v. S. J.
v.d. Bergh Drs. Th. H. Joekes Mr. W. J. Geertsema
Mevr. mr. E. Veder-Smit Drs. L. van Leeuwen
Mr. A. Geurtsen H. Wiegel
H. Wiegel
Drs. Th. H. Joekes Mr. E. H. Toxopeus
Drs. L. van Leeuwen Dr. K. van Dijk
Mr. J. F. G. Schlingemann Ir. D. S. Tuijnman
H. J. L. Vonhoff H. Wiegel
Mevr. M. N. W. Dettmeijer- Labberton
Radio-uitzending van de VVD: donderdag 27 februari van
18.20--18.30 uur, over de zender Hilversum I (402 m).
VRIJHEID EN DEMOCRATIE
• Juiste opzet
De procedure van het onderzoek naar eventuele Nederlandse militaire exces- sen in Indonesië in de eerste jaren na 1945 is weer een stapje verder geko- me~. Millister-president De Jong heeft mededelingen gedaan omtrent de wijze, waarop in opdracht van de regering het ondèrzoek naar de nodige archiefstuk- ken zal geschieden. De Tweede Kamer heeft ·vorige week het voorstel van de socialistische .fractievoorzitter de heer Den Uyl tot
~stellingvan een bijzonde- re commissie uit deze Kamer - terecht naar wij menen .:.._ verworpen (vóór:
Pv'liA, PSP, D'66, PPR en CPN).
De bedoeling van minister De Jong is, dat de door de regering ingestelde ,.stuul'lgroe:p" op het hoogste ambtelijke niveau
aJande te verriCihten werkzaam- heden (het doen verzamelen en ordenen
der desbetreffende archiefstukken) lei- ding zal geven. Leden van die groep zijn de secretarissen-generaaJ van . aJge- mene 2laken (voorz!:tter), defensie, justi- tie, buitenlandse zaken, onderwijs en wetenschappen en binnenlandse zaken.
Die stuurgroep moet er voor zorgen, da-t een coördinatiegroep wordt
ge~vormd bestaande uit vertegenwoordi- gers v'an die departementen, die geacht kunnen worden dergelijk archiefmateri- aal onder zich te hebben. Die coördina- tiegroep zou worden gesteld onder de leiding van een door minister De Jong aan te wijzen persoon, die speciaal voor dit werk zou worden vrijgemaakt of aangetrokke:n, maar niet behoort tot het overheidspersoneel in actieve dienst. De voorzitter van deze coördinatiegroep zou tevens deel uitmaken van de stuur- groep.
De opdracht aah de departementale werkgroepen luidt in de eerste plaats:
het verzamelen en ordenen van al het materiaal in de overl}eidsarchieven, alsmede van de gegevens die eventueel van andere zijde zullen. worden verkre- gen betrekking hebben op mogelijke excèssen, door Nederlandse militairen begaan in het voormalige Neder- lands-Indië in de periode 1946-1949.
Vervolgens moet dit materiaal worden ,.geëvalueerd", opdat men een alge- meen beeld kan samenstellen. Ten slot- te moet worden vastgesteld,. in hoeverre op verantwoorde wijze kan worden be- oordeeld, in welke mate zich excessen hebben voorgedaan en in _welke mate daartegen is opgetreden.
Het is de bedoeling, dat de stuurgroep de regering over de voortgang der werkzaamheden tussentijds door rap- porten op de hoogte houdt en dat
~ewerkzaamheden op 1 juni zijn voltooid.
De regering zal zich dan, naar
zi~zich voorstelt, nog vóór het zomerreces op basis van een afgerond resultaat tot de Kamer kunnen wenden.
Eenmaal, andermaal
Eenmaal heb ik u reeds in de actie ,.Een op een" opgewekt om nieuwe leden voor de VVD aan te brengen. Die actie, door vele ande- ren gesteund en · eenmaal goed op gang gekomen heeft succes ge- had. Duizenden nieuwe leden zijn toen tot onze partij toegetreden.
Nu roep ik u andermaal op om onze partij nog verder uit te bou- wen en groter te maken, hetgeen zo dringend noodzakelijk is. De . kansen zijn gunstig. Om eens een landbouwterm te gebruiken: ,.de velden zijn wit om te oogsten".
Andermaal :·oep ik u dus op. Er zijn tientallen in uw omgeving, juizenden in het land, die bereid zijn lid te worden maar die nog de laatste opwekking of.de laatste stoot in de goede richting moeten
!!:rijgen. Dat is uw werk.
D. W. DETTMEIJ·ER
• Voorstel-Den Uyl verwerpelijk
Dat lijkt, nu deze zaak eenmaal - na twintig jaar - aan het rollen is ge- bracht,. een serieuze, aanvaardbare op- zet. Naast die $tuurgoep, coördinatie- groep eri departementale werkgroepen had de heer Den Uyl nu ook nog weer een ,.begeleidingscmnmisffie" uit de Ka- mer willen hebben. Dat is, afgezien van principiële vragen,. nu juist weer een overmaat van typisch Nederlands per- fectionisme, waar wij zo dikwijls mank
aan gaan.
Belangrijker echter is het principiële bezwaar, waar D'66, dat ·zozeer voorstander is van het dualisme tussen regering en volksvertegenwoordiging, o.i. toch zwaarder aan had moeten til- len.
Van vele zijden uit de Kamer, maar het meest indringend toch wel door onze fractievoorZitter mr. Toxopeus, werd naar voren gebracht . dat 'de juiste ver- houdiD.gen door het· v.oi:ostel-Den Uyl zouden wordèn scheef getrokken. Hij wilde hetgeen de regering t.z.t. aan de Kamer zou voorleggen, als Kamerlid onafhankelijk ·beoordelen. Dat zou niet . rnogelij'k zijn, wanneer de
I{~er· in het V'OOrbereidende stadium reeds mede- veran1Jwoordelijk!heó.d voor dat werk zou dragen.
Trouwens: wat zou die Kamercom- missie gaan doen? Toch niet (buiten de regering om) met een ambtelijke com- missie gaan samenwerken? Dit is ·niet de taak der Kamer! De r ·e g e r i n g heeft de opdracht verstrekt voor het onderzoek en zij zal de verantwoorde- lijkheid dragen voor het ,.afgeronde resultaat" dat zij de Kamer dan zal voorleggen.· De Kamer zal dan het voor- gelegde bekijken. Misschien is dàn,
~ervoorbereiding van het Kamerdebat, m- derdaad een bijzondere commissie aan- bevelenswaardig, zoals bij meer voorstellen of nota's in de Kamer geschiedt. Dat is èchter dàn pas te be- oordelen en- dat is heel iets anders dan thans een commissie . in te .stellen als door de socialistische fractievoorzitter beoogd.
In tweede aanieg hie'ld de heer Den Uyl onze woordvoerder de instelling, destijds, van de _bijzondere Kamercom- missie voor de Grondwetsherziening als precedent voor. Maar daar had hij al héél weinig succes mee. , , U had geen ongelukkiger voorbeeld kunnen noemen, • • zo riposteerde de heer Toxopeus. Onder krachtig verzet van mr. Toxopeus had men daa.r ook zo'n soort ,.begele,i- dingscommissie" van willen maken, maar inmiddels is reeds gebleken, dat zij als zodanig ,.niets zinni·gs" heeft tot stand gebracht. Het is trouwens ook de enige uitzondering.
Voor alle zekerheid verklaarde mr.
Toxopeus ook maar vast, vooralsnog niets te voelen voor een parlementaire enquête. De gronden die hij daarvoor aanvoerde, waren vrijwel identiek aan hetgeen wij in ons vorige nummer reeds naar voren .brachten.
• Reacties
Hoezeer het op zo plotselinge en rau- we wijze aan de orde stellen van de
,.oorlogsmisdaden", die twintig jaar ge- leden in Indonesië door een aantal mili- tairen zouden zijn gepleegd, onze leden en lezers heeft beroerd, is wel duidelijk gebleken. Nog nooit heeft schrijver de- zes zoveel - voorat ook telefonische - reacties (in de vorm van betuigingen van bijval) gekregen als naar aanlei- ding van hetgeen hij in .,Vrijheid en Democratie" van 31 januari en 7 febru- ari in verband met deze affaire heeft geschreven.
De avond van dezelfde dag dat ons
Mr. Toxopeus: principieel onjuist
Drs. Den Uyl:
begeleidingscommissie vorige nummer verscheen, . stelde ook de . actualiteiten-redactie van TROS-ra- dio zich met ons in verbinding voor een gesprekje over onze bezwaren tegen een parlementaire enquête, dat diezelfde avond nog is uitgezonden. Allemaal wel bewijzen, hoezeer deze kwestie en voor- al ook de wijze waarop zij nu nog aan de orde is· gesteld, de gemoederen in beweging heeft gebracht.
Drie schriftelijke reacties hebben wij in de rubriek ,.Mijn opinie is . . . " van dit nummer opgenomen. De eerste, van de heer G. van der Meer, uit Den Hel- der, omdat dit het enige blijk van niet-instemming is. De tweede en derde, resp. van de heren D. H. Meijer uit Bussum en A .. J. N. Horstmeier.uit Velp ( G), omdat zij als aanvullingen zijn be- doeld.
Over de ,.dwangvoorstellingen", die de heer Van der Meer, oud-voorzitter van de JOVD, mij toedicht, maak ik mij .zelf niet al te ongerust. Ik voel mij daarvan geen , ,slachtoffer'', zoals de heer Van der Meer vreest. Uitdrukkin- gen ;llS .,geen oude koeien Uit de Sloot halen" en .,de vuile was niet buitenhan- gen" heb ik n ie t gebruikt. Wel citeer- de ik de uitdrukking ,.nationale zelfbe- vlekkingsactie" van een inzender in ,.Het Parool".
Wat is de politieke drijfveer van hen, die zich met zoveel fanatisme achter het initiatief van dr. Hueting hebben ge- plaatst? De Telegraaf heeft (als eerste) verondersteld dat de interne moeilijkhe- den in de PvdA daarmee te maken h!\d- den en dat uiterst linkse elementen in de partij hen, die zij tot de .,establish- ment" rekenen (en met name dan dr.
Drees) '1'{ilden diskwalificeren.
Ik schreef in mijn eerste inleidende stukje, in onze editie van 31 januari, dat dit aanvankelijk wat ver gezocht leek, maar dat hetgeen later naar voren
vrijdag 21 februari 1969 - 3
was geikomen (ik gaf daar
v~orbeelidenvan) deze veronderstelling toch wel waarschijnlijker maakte.
De heer Van der ·Meer haalt in zijn ingezonden stuk o.a. het Kamerlid Goedhart naar voren en vraagt, wat die met Nieuw Links heeft te maken. Hij noemt de heer Goedhart natuurlijk, om- dat deze in 1949 in de Kamer deze kwestie aan de orde heeft gesteld.
De heer Van oer Meer treft het echter heel slecht. De heer Goedhart blijkt na- melijk over de politieke achtergrond van de thans ontketende acties precies zo te denken . .,Ik,krijg sterk de indruk, dat bij het ophalen van militaire exces- sen in Indonesië de bedoeling voorzit om in het algemeen te ageren tegen defensie en verder tegen ouderè letden- de figuren in de PvdA," zo zei hij op 10 februari jl. tegen een verslaggever van het Handelsblad. Hij erkende, dat hij in 1947 met enige anderen, als lid van de Tweede Kamerfractie van de PvdA, te- genover de heer Drees had gestaan. Hij noemde het echter .,schandelijk", dat men .,deze gewaardeerde, oude staatsman in 1969 met vuil en modder probeert te besmeuren." .
Daar is bepaald geen woord Frans p,ij en het gaat in het woordgebruik
:p.~~lwat verder dan mijn, in verhouding daarmee, bezadigde opmerkingen en Yef-
onderstellingen! . . .
De heer D. H. Meijer, uit Bussum, schrijft, naar uit zijn be,geleidende. brief blijkt, uit eigen ervarmg. omtrent de situatie in het toenmalige Neder- lands-Indië in het jaar 1945 en wat daar- op volgde. De opsomming van feiten, die hij geeft, kunnen wij uiteraard niet exact controleren, maar zij kloppen in algemene. zin in ieder geval wel met hetgeen wij sedertdien te weten zijn ge- komen omtrent de situatie aldaar kort voor en direct na de Japanse capitula- tie. Als parlementair geschiedschrijver schreef de vroegere Kamervoorzitter dr. L. G. Kortenhorst daarover: ,.De Indische jeugdbeweging, door de Ja- panse propaganda en de militaire trai- ning volgegoten met haat tegen de blan- ken, stuwde met haar breidelloze en kritiekloze emotionaliteit het regime van Soekarno nä!lr · excessief extre- misme.''
• Goed onderscheiden
De opmerking van de heer Horstmei- er over de Duitsers geeft een dankbare aanleiding om eens te wijzen op het onderscheid · tussen het begrip ,.oor- logsmisdaden" en dat van .,misdrijven tegen de menselijkheid". In de N.R.C.
en in het Handelsblad heeft mr. C. F.
Rüter daaraan een uitvoerig artikel ge- wijd.
· .,Oorlogsmisdaden" worden begaan tijdens een gewapend conflict, waarbij wetten en gebruiken van de oorlog wor- den geschonden. Dikwijls uit noodweer wordèn excessen gepleegd. Men zou hier bijna van een .,incidentele onver- mijdelijkheid" in bepaalde gevallen kunnen spreken. . .
Die spanning tussen voorschrift en praktijk treedt echter niet op bij misdrijven tegen de menselijkheid en met name niet bij volkenmoord, zoaJs de nazi's hebben gepleegd.
Onder misdrijven tegen de menselijk- heid vallen voornamelijk die handelin- gen, die deel uitmaken· van een vervol- ging op politieke, racistische of religieu- ze motieven. Zij geschieden in ,.koelen bloede" en hebben met een (eventueel te ver gaande) afweer tegen . rechtstreekse bedreiging van het leven niets te maken. Hier is van .,noodweer"
of zelfs ,.noodweer-exces'', waarvan men in het gewone strafrecht pleegt te spreken, dus geen sprake.
Wat de nazi's in hun concentratiekam- pen hebben gedaan, was ·het bedrijven van misdaden tegen de menselijkheid (of tegen ,.de mensheid", zoals men ook wel zegt). Het zelfde geldt voor de bolsjewisten, vooral in Stalins tijd, die miljoenen van hun eigen volk om zuiver politieke redenen hebben omgebracht.
Wanneer er lieden zijn (in Duitsland of waar dan ook elders), die incidentele militaire excessen van· onze kant in die moeilijke jaren na 1945 gelijk willen stellen met de
vo1k~re!lmoordenin het Duitsland van Hitler, in Rusland en in andere dictatuurlanden, dan . zullen wij ons daar krachtig tegen te weer moeten stellen. Dat dit nodig is geworden is helaas één van de gevolgen van de overbodige en vooral rellerige wijze, waarop heel deze àffaire bij ons aan de orde is gesteld.
A. W. ABSPOEL
löölööM
SPIJKENISSE
Gebouwen vart gewapend betonnen
prelabs voor versohiliende doeleinden.
Vloerplaten In normale afmetingen of pasplaten volgens opgegeven maten.
Broeibakken en alle onderdelen voor
de tuinbouw.
' I I
'i
4 -: vriidag 21 februari 1969
Voorzitter Lauxsterman
D E Lauxsierman tot voorzitter van de benoeming van de heer F.
afdeling Amsterdam van de VVD ver- dringt ditmaal uit deze rubriek het zeer sombere beeld dat vorige week bij de begrotingsdebatten de wethouders Hamm en Eisenburg hebben moeten schetsen van de hoofdstedelijke situatie op het gebied van economie en volkshuisvesting. Frans Lauxsterman, zelfstandig zakenman, veertig .jaar, ge- huwd, twee kinderen, zal het voortreffe- lijke beleid, dat drs. A. Szàsz sinds okto- ber 1967 heeft gevoerd, voortzetten. Om persoonlijke redenen heeft drs. Szàsz de voorzittershamer moeten overdragen.
De heer Lauxsterman zal naar hij hoopt langer, maar toch niet zeer lang, het voorzitterschap vervullen. Niet omdat hij niet bereid zou zijn de zware last te dragen (met inbegrip van avonden en weekeinden kost het voorzitterschap van een goede, actieve afdeling zowat twee volle dagen per week), maar omdat hij een geregelde toevoer van nieu-
we ideeën en inzichten van groot belang acht. Elke plaats in de afdeling brengt zijn eigen verantwoordelijkheden mee, en een toenemend grote groep leden moet in het beleid en de uitvoering wor- den betrokken.
De vergroting van de openheid die indertijd goor de heer Szàsz is bepleit (en die duidelijk zichtbaar is toegeno- men) .zal worden voortgezet, daarnaast kiest voorzitter Lauxsterman als devies het verder delegeren van taken en ver- antwoordelijkheden. De zelfwerkzaam- heid van leden mag en moet toenemen.
Vooral ook zullen niet alleen het dage- lijks bestuur,. maar ook het algemeen bestuur en de bestuursraad inniger bij het beleid moeten worden betrokken.
Het bestuur ·en de bestuursraad !:> estaan uit mensen die hun sporen hebben ver- diend, en datzelfde geldt voor vele leden die voortreffelijk werk hebben gedaan in studiegroepen en op andere gebieden.
De heer Lauxsterman wil het bestuur zien als een soort doorstroomapparaat dat .de kwaliteit van de hele afdeling nog .verder zal kunnen opvoeren.
Met de afdeling is hij overigens g'"luk- kig. Het is een goede, actieve en pro-
duktieve afdeling waarin hard en constructief wordt gewerkt, waarbij ruimte is voor uiteenlopende meningen zonder dat dit tot desintegratde of verspilling van krachten leidt.
Vrijwel automatisch volgt uit deze doelstelling dat ook aan de ledenwer- ving grote aandacht zal moeten worden besteed. De Amsterdamse afdeling is eenvoudig veel te !dein; er zijn, geluk- kig, in deze stad heel watmeer liberaal denkende mensen dan de krappe vijf- tienhonderd die aan hun overtuiging uiting hebben gegeven door hun lid- maatschap. Trouwens ook financieel is dat nodig, al was het alleen maar om de reeds · in voorbereiding zijnde ver- kiezingscampagne optimaal te kunnen voeren.
Al deze zaken zullen, zo vertelde voor- zitter Lauxsterman ons, zo spoedig mo- gelijk in het nieuwe bestuur worden besproken. Daq,rbij zal ook ter sprake komen de wenselijkheid om de frequen- tie van bijeenkomsten, zowel van bestuur als van leden, op te voeren. De heer Lauxsterman is meer dàn vijftien jaren lid van de VVD, daarvan meér dan tien jaren in Amsterdam. Zowat drie jaar geleden werd hij bestuurslid, ruim twee jaar zit hij in het dagelijks bestuur. Als voorzitter van de commissie Ledenactiviteiten heeft hij bij vrijwel alles wat er in de afdeling wordt gë- daan een centrale plaats ingenomen. Als hij zegt dat Amsterdam een goede afde- ling is, weet hij waar hij óver praat.
Hij is een van die mensen die a:ls het ware energie uitstralen (zelfs als zij, zoals bij ons gesprek, duidelijk een griep onder de leden hebben}.
Met de ontplooide activiteit van de leden in studiegroepen, kan méér wor-
den gedaan. Een van de ·stokpaardjes van voorzitter Lauxsterman is dan ook dat er een vorm van toezicht moet ko- men op de uitvoering van besluiten.· !Iet . gebeurt in elke vereniging .dat er gezon- de j.deeën worden ontwikkeld en gezon- de ·besluiten worden genomen die dan door later optredende gebeurtenissen, door tdjdgebrek, of zelfs gewoon omdat het vergeten wordt, niet verder woi·dèn ontplooid. Dat is jammer, op die manier
Schot in .de roos
E EN schot in de roos: zo mag men de aanstelling· van een bouwkundig inspecteur bij het Rotterdamse onder- wijs wel noemen. De functionaris is nu enige tijd in actie en reeds nu kan worden geconstateerd dat zijn optreden een belangrijke bijdrage tot grotere. ef- ficiency . betel,ent. Het liberale gemeen- teraadslid mevrouw ir. M. C. En- dert-Baylé heeft voor de benoeming van een bouwkundig inspecteur bij menige gelegenheid in het verleden krachtig geijverd. Zij is trouwens altijd bijzonder attent op mogelijkheden voor .een doel- treffende kostenbewaking.
Het· nut van een bouwkundig inspec- teur heeft. recentelijk onderwerp van bespreking uitgemaakt in de openbare commissievergadering over het begra- tingshoofdstuk onderwijs, jeugdzaken. en vormingswerk; Wij hebben dat onder- werp toen late!!. rusten, in de .overtui- ging dat er op een iets later tijdstip .aan de hand van de dan verschenen
h~delingen op een meer verantwoorde wijze geschreven zou kunnen worden. Dat tijdstip is nu aangebroken.
Hoe zeer het ijveren van mevrouw Endert gerechtvaardigd is geweest, kan worden afgeleid uit drie voorbeelden.
Twee daarvan duiden er op dat niet Qnbelangrijke besparingen door de be- moeiingen van de bouwkundig inspec- teur zijn verkregen. Die voorbeelden konden worden opgevangen uit de
mond van wethouder Van der Ploeg, van wie kan worden gezegd dat hij voor de pleidooien van mevrouw En- dert voor een scherpere kostenbewaking.
veel begrip heeft gehad, dat hij die plei- dooien zelfs naar uiterste ·vermogen
heeft gesteund. . ·
In de openbare commissievergadering nu heeft de heer Van der Ploeg het verhaal verteld van een mavo-school, waarvan het hoofd de. mening was toe- gedaan dat er bij de school ·een par- keerplaats voor de . auto's van de leer- krachten moest komen. Zoals te doen gebruikelijk, is die wens ter
k~isge- bracht van Gemeentewerken. . : . De mensen van Gemeentewerken .zijn de. situatie bij de school eens gaan Qpne- men. Zij kwamen tot de conclusie dat met de aanleg van het parkeerterrein · een. uitgave van f 9550 gemoeid zou zijn.
De wethouder heeftl vervolgens de bouwkundig inspecteur ingeschakeld.
Deze lrwam tot de ontdekking dat er zowel overdag als 's avonds in. de naaste omtrek van de school meer dan voldoende parkeerruimte voor de leer- krachten beschikbaar was. Blijkbaar vond het hoofd dat ·een parkeerterrein bij de status van de school behoorde.
Tweede voorbeeld. Er is ergens een school waar regelmatdg ruitjes sneuve- len, omdat vlak bij die school een ter- reintje is dat kinderen vaak gebruilren om er een allerplezierigst partijtje voet-
1loo't Jl.e - ~
NORMAAL· EN DIKWANDIGE
NAADLOZE STALEN BUIZEN GI!LASTE STALEN BUIZEN, GASPijPEN
STALEN REGENWATERAFVOERPIJPEN GEBRUIKTE ELEKTRISCH GEREINIGDE VLAMPijPEN VEERSEDIJK 187 ·HENDRIK IDO AMBACHT
Telefoon 0 1858 • 3044 (3 lijnen)
:F. Lauxsterman
kan gezond en nuttig denkwerk verspild zijn. Iemm1d, of een groep, zou daarom als een soort toezichthouder moeten worden belast met het bewaken van die uit'Voering:
Een ander stokpaardje is dat er meer contact moet komen tussen .de afdelin- gen van de buurtgemeenten. Er bestaat reeds een vorm van samenwerking tus- sen (Ie afdelingen Amsterdam,
Rotter~dam ·en Den Haag, waarin ge- meenschappeiijke belangen en proble- men· worden vergeleken en behandeld.
Maar zeker in een agglomeratie als die van Amsterdam, waar de functies en belangen steeds meer ineengestrengeld raken, is zo'n overlegorgaan nuttig en wenselijk. Op zichzelf is dat geen nieu-
bal te spelen. Minder plezierig gevolg:
per jaar voor een bedrag van f 400 aan ingetrapte ruitjes. Op een gegeven ogenblik zei het .lJoofd: "Dat moet uit zijn. Er moet een hoog hek om de school komen ·dat na schooltijd op slot kan worden gedaan."
De aanvraag voor het hek kwam weer bij Gemeentewerken terecht. De mensen Van de dienst gingen poolshoog- te nemen. Zij kwamen terug met een prijscalculatie van f 13.000. De bouw- kundig inspecteur· vond een andere op- lossing. Elke keer dat een ruitje sneu- velt wordt een nieuw ruitje van hard- glas of securit ingezet. Voordat alle ruit- jes zijn vervangen, zijn we een aantal jaren verder. Omdat secuzitruitjes wat duurder zijn dan gewone ruitjes zal het bedachte systeem ·per jaar ongeveer f 800 gaan kosten. Maar natuurlijk . zal de gemeente, aldus de heer Van der Ploeg, op den duur veel goedkoper uit ZIJn. Het systeem zal stellig geen f 13.000 gaan kosten.
Derde maàr heel ander voorbeeld.
Een conciërgeWoning van een scholen- gemeenschap moest worden opgeknapt.
Dat zou volgens· Gemeentewerken f 17.000 moeten gaan kosten. In de over- tuiging dat voor dit doel niet meer dan f 6000 uitgegeven zou hoeven te worden, gaf de heer Van der Ploeg de bouwkun- dig inspecteur opdracht eens te gaan lüjken. Maar zie... die kwam tot de
VRIJHEID EN DEMOCRATIE
we· opvatting, reeds op het congres
"Wonen en Werken in het Amsterdam van 198~" in oktober 1968 is die interde- pendentie ter sprake geweest, toen wa- ren_ dan o:>k vertegenwoordigers van af- delmgen
Inbuurtgemeenten aanwezio- en betrokken bij de besproke~
vraagstukken.
Daarmee is dan een punt aangesne- den dat in de komende periode van g;oot belang zal ZIJn: de verlde-
z;ng-~campagnes
voor gemeente en pro- Vll1Cl~. _De heer Lauxsterman ziet die
verkrezmgen met vertrouwen tegemoet.
Het we~k dat de VVD in de afgelopen jaren bmnen en buiten de volksverte- genwoordigingen heeft verzet, mag met t~ots ':V:orden genoemd. Lang voordat nu emdehJk vorige week in de Amster- damse gen;e~nteraad burgemeester Samkalden :urtrrep dat de activiteiten in cte secundaire en tertiaire sector voor de stad van vitaal belang zijn (en waar- bii mejuffrouw Boerlage onder enio-e hi- lariteit .opmerkte dat de PSP niet teo·en indnstrie in Amsterdam is) heeft" de VVD-fractie en heeft de afdeling al op dit grote belang gewezen. Men leze er bjivoorbC'eld de preadviezen van "Wo- nen en Werken'_' maar eens op na.
Trou:vens, ook op breder terrein zijn vele mtstekende voorbeelden aan te wij- zen.van de bijdrage van de VVD in het politieke denken. Werkstukken als van de studiegroe.p Liberalisme over de mo- dern liberale visie, of het rapport over Herziening ondernemingsrecht, of het rapport
Kiezer-Gekozene~zijn ook ver buiten de eigen kring als belangrijke biidragen bt duidelijkheid en construc- tdéf be1eid erkend.
Voorzitter Lauxsterman· noemt zich- zelf een "amateur-politicus". Dat is dan het soort amateurs dat door scherp in- zicht en ongehinderd door de bij profes- sionals zelden geheel vennijdbare "be- drijfsblindheid" ·op vrijwel alle terrei- nen van wetenschap en techniek vaak verrassende nieuwe mogelijkheden heeft gewezen. Er zijn mensen die schaken, biljarten of paardrijden als hobby heb- ben, mi,in hobby is de VVD, zei de heer Lauxsterman. Hij leek ons een g::led soort hobbyist.
conclusie dat de woning geheel moest worden verbouwd om'dat ze voor bewo- ning door een gezin ongeschikt was. En zo kwam het dan dat aan dit werk ten slotte zelfs meer dan f 17.000 is besteecl.
Een voorbeeld van kostenbewaking in omgekeerde richting dus. Uitdrukkelijk stelde wethouder Van der Ploeg vast dat het niet alleen te doen is om kosten- bewalting in de zin van bezuiniging.
Kostenbewaking kan ook wel eens aan- leiding zijn tot het uitgeven van meer geld dan aanvankelijk was gedacht.
Na deze voorbeelden kwam mevrouw Endert nog te spre!{en over de gelden diE\ de bijzondere. scholen krijgen voor het onderhoud van gebouwen. De bestu- ren van die. scholen kunnen deze gelden vo::>r andere doeleinden gebruiken, zo- lang zij· maar bi.nnen de grenzen van · het bedrag per leerling blijven. Hetzelf- de: ·geldt voor de uitgaven die -in de pasgenoemde voorbeelden als te hoog zijn .bevonden.
Wanneer bij voorbeeld'. om de school, waar steeds maar ruiten sneuvelden, een hek zou zijn geplaatst dan zouden de kosten daarvan in het bedrag per leerling zijn verwerkt dat volgens de wettelijke voorschriften ook aan de bij- zondere scholen moet worden uitgekeerd.
Een schoolbestuur, aldus mevrouw En- dert, kan zo'n bedrag dan natuurlijk voor heel andere doeleinden bestem- men.
HOUT EN PlAATMAT I AlEN
11odern aedert 1727
VANSTOLK
ABRAHAM VANSTOLK & ZOOHEN KONINKLIJKE HOUTHANDEL lt.Y.
POSTBUS 1100- ROTTERDAM- TEL. 235400
VRIJHEID EN DEMOCRATIE
Euro
Nixons Europese tournee begint de
2~ste
feb:·uari in een vroeg stadium na zijn ambtsaanvaarding. Anders dan Johnson, die gebiologeerd was door Vietnam en intern-Amerikaanse zaken toont hij hierdoor zijn voorkeur voor het uitgestrekte terrein der buitenlandse po- litie],. Volgens zijn eigen woorden hoopt hij dat thans een periode aanvangt van onderhandelingen in plaats van con·
f~ontatie." Zijn "werkbezoek" aan Eu- ropa moet dus de vrede dienen. Maar de president weet zelf stellig ,opperbest dat de sleutel van deze vrede zich niet in West-Europa maar in het rüe- mandsland - anders genaamd IJzeren Gordijn - tussen het Oosten en Westen bevindt.
De Europese rondreis moet dienen om cie Nato-bondgenoten niet het gevoel te _geven dat er later tussen de werkelijk
Grote Twee - Amerika en Rusland - zaken bedisseld worden, terwijl hun wensen niet eens door Nixon zijn. ge- hoord. Dat hij intussen, anders dan men van hem verwachtte, de Oost-West rela- tie wenst te verbeteren, blijkt uit een tweetal feiten. Hij heeft de senaat ver- zocht op korte termijn het verdrag te- gen de verspreiding van kernwapens te ratificeren, hetgeen Rusland aange- naam moet zijn. Verder heeft hij een voorlopig uitstel bevoleri bij de ontplooi- ing van het anti-raket raket-systeem rondom Amerikaanse steden. Al waren tegen dit systeem ook binnenlandse be- zwaren - men vreesde, tegen de opzet in, juist een groter kwetsbaarheid. van deze steden - wij zien in deze opschor- ting een poging tot verzachting van het buitenlands klimaat.
De Europese verkenningsreis moet kennelijk dienen om de Nato te verster- ken. Tevens om de Europese samenwer- king opnieuw oP gang te brengen. Maar hier heeft Nixon met de Gaulle als obstructie-element een barrière te over- winnen die -'- vooralsnog - onneem-
baar schijnt. ·
De Amerikaanse president wordt niet vergezeld door zijn echtgenote. Wèl, en dit wijst eens te meer op een werkbe- zoek, door de secretary of state, William Rogers en prof. Henry Kissinger, de persoonlijke adviseur van Nixon op het terrein der buitenlandse politiek en de- fensie. Kissinger, die officieel de titel bezit van "assistent . van . de president betreffende de. nationale veiligheid" was docent in Harvard. Hij heeft zich, zie zijn geschriften, vooral beziggehouden met problemen van nucleaire bewape- . ning en buitenlandse politiek. Hij heeft
drie presidenten, Eisenhower, Kennedy en Johnson, met zijn adviezen gediend.
Thans heeft hij, omringd door een staf van experts, een werkplaats gevonden in het Witte Huis. Voor een buitenstaan- der lijkt dit, naast het .State Depar~
ment, op een tweede ministerie van
bu~·tenlandse zaken. Maar laat ons opti·
mistisch aannemen dat zich all_es zal voltreltken in voldragen harmonie ...
De volgorde der te bezoeken hoofdste- den is stellig grondig uitgekiend. Eerst Brussel, centrum van de Nato en van de Europese samenwerking. Daarna
di~reet Londen. Blijkbaar om de öude Ang.:.
Jo-Saksische vriendschap te· mal' keren:
Vervolgens Bonn, Berlijn en Rome. Vali de EEG-landen bliîkt dus voor
Neder~land en Luxemburg geen; tijd; te Zijn.
Dan, stellig niet tót vreugde van ® Gaulle, als iaatste politieke bezOèk: Pa- ·
rijs. Om ten slotte de gehele rondreis te: · beëindigen met een tweede kort vèrblijf te Rome voor een onderhoud met · de Paus. Dit tweede bezoek aan Rorrie
tij~dens een zo snelle reis schijnt ons niet het toppunt van Amerikaanse efficiency.·
Maar de bedoeling: "apartheid" tussen het geestelijk gesprek en de politi€kê ·, besprekingen zal wel de hogere diplo··
rnatie zijn die in deze reisroute verbor- gen ligt.
Dat er tijdens dit vliegend werkbe- zoek geen spijkers met koppen zullen worden geslagen, is duidelijk. Dit zou een langdurige diplomatieke voorberei- ding vergen, waaraan het natuurlijk ontbroken heeft. Sommigen ontzeggen aan deze rondreis dan ook ieder nut ..
Ten onrechte. Want het "nut" bestaat reeds in de geste die de nieuwe presi- dent maakt tegenover het oude conti- nent. Duidelijker dan met missives kan hij door zijn persoonlijke aanwezig- heid getuigen, dat de zaken der gehele Westelijl.:e wereld hem na aan het hart liggen.
Hoe na, moet de toelwmst leren.
West-Berlijn
President Nixon bezoekt in navolging van zijn illustere voorganger John F.
R:ennedy dus ooit West-Berlijn. Dit geschiedt de 27ste februari. En wel slechts een luttel aantal dagen voordat llilll..._
e tournee
de 1036 leden van de Westduitse Bonelsvergadering daar de 5de maart bijeenkomen voor de verldezing van een · · nieuw staatshoofd. Zoals bekend hebben Oost-Duitsland en Sowjet-Rusland tegen deze "kiesplaats" protesten en bedrei- gingen geuit. En de Oostduitse regering heeft onder meer aan deze ruim dui- zend dames en heren van het Jüescolle-
GENERAAL DE GAULLE .... boos ....
ge de toegang over land naar West-Ber- lijn ontzegd. Maar aan de weg door de lucht kunnen zij niet al te veel dóen.
Elektronische storingapparatuur van de radar, die zij blijkbaar in petto hebben, schijnt te kunnen worden doorbroken door anti-storingsapparatuur van geal- lieerde kant.
Op hun beurt hebben de drie geallieer- den, USA, Engeland en ook Frankrijk, geprotesteerd tegen de verkeersrestric- ties. De vier geallieerden, dus ook Rusland, zijn verplicht het vrije verkeer te garanderen tussen West-Duitsland en West-Berlijn. De moeilijkheid i!:!
dat, althans volgens de Oostduitsers, West-Berlijn officieel geen onderdeel is van de Bondsrepubliek. De heren te Bonn bestrijden dit.
De Russen hebben nu "ernstige gevol- gen" in uitzicht gesteld als de verkiezin- gen in het omstreden stadsdeel zullen doorgaan. Of het met deze gevolgen zulk een vaart zal lopen moet men voor- alsnog betwijfelen. Een andere vraag is het, of men in Bonri verstandig heeft gehandeld deze verkiezingen juist in West-Berlijn te doen houden. Sommige commentatoren verklaren dat men er 01modige spanningen door heeft opge- roepen, en dat de wereld aan een nieu- we crisis om Berlijn than:,; minder dan ooit behoefte heeft.
Hiertegenover zijü
WIJvan mening dat met deze presidentsverkiezingen juist te Berlijn, in de jaren 1954, 1959 en 1964 een traditie is ontstaan. Daarvan tharis af te wijken zou doór de Russen en· hun Oostduitsers stellig als zwakheid worden beschouwd. Dat op deze · zwalt- heid een escalatie van nieuwe eisen·
door het Oostblok zou volgen, is geenszins denkbeeldig.
Premier Wilson heeft tijdens
ZIJnbe- zoek aan Bmm zich op dit betwiste punt solidair met de Westduitsers verklaard.
Natuurlijk was dit geen altruïsme. De Britse premier moet hebben overwogen dat zijn kleur-bekennen misschien zou kunnen leiden tot· verzwakking van de vriendschaps-as tussen Bonn en Parijs.
Of het daartoe, als. Kiesinger be- gin maart generaal de Gaulle te Pa- rijs . bezoekt, in feite zal komen, is hoogst onzeker.: En wat de dreigemen- ten der Rpssen - zij spreken van "een ernstige spanning'' betreft; is het niet waarschijnlijk dat zij de verhouding met een nieuwe Amerikaanse president nu reeds grondig willen bederven.
Intussen, de Russen zijn - men zie Tsjecho'slowakije - onberekenbaar.
Het ziet er dan ook niet naar uit dat Ul- bricht ditmaal in laatste instantie op hen "rekenen" kan.
Parijs
President de Gauüe is boos. Bij lmn het niet verkroppen, dat Çle afgevaar- digden van de Westeuropese Unie de
---~--~---·
