1
Inhoud
Inleiding en samenvatting monitor ... 1
Ontwikkeling COVID-19 ... 2
Economische verwachting ... 3
Economische structuur SWF ... 4
Verwachtingen economische structuur SWF ... 5
Toerisme en recreatie ... 6
Centrumbezoek ... 6
Ondersteuning ondernemers ... 7
Faillissementen ... 8
Ondersteuning inwoners ... 9
Onderwijs en zorg ... 11
Ondersteuning cultuur, sport en leefbaarheid ... 13
Veiligheid ... 14
Demografie ... 15
Inleiding
Medio december 2019 startte de uitbraak van een nieuw coronavirus in China. Het virus heeft zich daarna wereldwijd verspreid. Ook Nederland, en Súdwest-Fryslân in het bijzon- der, zijn niet gespaard gebleven. Op 27 februari 2020 werd de eerste besmetting in Nederland (Tilburg) geregistreerd. Begin maart werd de eerste besmetting in SWF vastgesteld. De uit- braak van het virus raakt alle domeinen van de samenleving en haar omgeving. Van economie en cultuur tot het welzijn van de inwoners zelf.
Om een vinger aan de pols te houden op de effecten in de samenleving is deze monitor ontwikkeld.
In de monitor laten we aan de hand van een aantal kernindicatoren per beleidsveld zien wat de impact is van de coronacrisis. De monitor geeft een kwantitatief beeld aan de hand van een aantal beleidsvelden. Het betreft dus geen belevingsgegevens of kwalitatieve gegevens.
Die gegevens worden met name gedeeld in de maandelijkse verslaglegging naar de raad.
Het is de bedoeling dat we ieder kwartaal een nieuwe update van deze monitor maken.
Hiermee kunnen bestuurders en raadsleden zien wat tot nu toe het beeld/impact is van corona op de verschillende beleidsvelden in de gemeente. De monitor kan hiermee dienen als een sturingsmiddel voor het sociaal eco- nomisch herstel en de te varen koers (in com- binatie met andere, kwalitatieve gegevens).
Beleidsmakers kunnen aan de hand hiervan hun beleid verscherpen, accenten verleggen en/of nader invulling geven.
De impactmonitor is een groeimodel. Deze eerste versie geeft vast aanleiding om zaken nader te duiden, anders te duiden en/of zaken toe te voegen of juist te schrappen. In ieder geval geeft het enig inzicht in de impact van de coronacrisis op onze gemeente.
Samenvatting Monitor
Economie
De economische langetermijngevolgen van de coronacrisis laten zich moeilijk voorspellen en zijn afhankelijk van vele factoren. Duidelijk is wel dat de gevolgen groot zijn op het terrein van economische groei en de overheidsfinanciën.
Het CPB verwacht op basis van de meest recente ontwikkeling (vaccinatie) dat het eco- nomische dieptepunt in 2020 is geweest (-6,1%) en voorspelt dat we in 2020 weer op het niveau van 2019 terechtkomen.
Door te kijken naar de sectoropbouw van de economie in SWF hopen we iets te kunnen zeggen over de gevolgen voor de lokale eco- nomie. De zwaarst getroffen sectoren zijn naar verwachting de uitzendbureaus, reisbu- reaus, cultuur/sport/recreatie, horeca, logies, detailhandel (non-food en kleding), handel in en reparatie van auto’s, vervaardiging van goe- deren, personenvervoer en persoonlijke dienst- verlening (o.a. kappers, schoonheidsspecialis- ten etc). Dit betreft 25-32% van de banen met een grote tot zeer grote krimp.
Op de toerismesector(9,1%) zijn de effec- ten heel wisselend. Het goede hoogseizoen van 2020 heeft voor een deel van de toeristi- sche bedrijven (campings) de eerste lockdown meer dan goedgemaakt. Voor de horeca is het beeld wisselend, voor groepsaccommodaties en groepsactiviteiten is het ronduit zwaar. Het effect van de tweede golf is hierin nog niet meegenomen.
In de centrumbezoeken is heel duidelijk terug te zien dat de detailhandel in het binnenste- den het zwaar hebben. Met 43,5% minder pas- santen in Sneek en 44,8% minder in Bolsward (maart-december).
Bij de ondersteuningsregelingen aan onder- nemers valt op dat SWF veel minder gebruik maakt van NOW (5,8 per 100 vestigingen) dan het gemiddelde van Fryslân (14,8 per 100 ves- tigingen) of op landelijk niveau (11,6 per 100
vestigingen). Het heeft wellicht te maken met de vele toeristische bedrijven die, ondanks minder drukte in de binnensteden, wel goede omzet hebben gedraaid en dus (nog) geen steun nodig hadden. Een andere verklaring kan zijn dat veel ondernemers waarschijnlijk een eigen pand hebben (lagere vaste lasten), dat de maritieme sector en de maakindustrie goed hebben gedraaid en dat we relatief veel agrarische bedrijven hebben die geen NOW nodig hebben.
Uit de faillissementen blijkt duidelijk dat de landelijke steunmaatregelen tot nu toe effect hebben gehad. Er zijn tot nu toe iets minder faillissementen dan in 2019. Een eventueel effect is pas in de loop van 2021 te verwachten.
Sociaal
In de bijstand, bijzondere bijstand en de schuld- dienstverlening is op dit moment nog geen dui- delijk effect te zien van de corona. Dat is ook logisch, want inwoners die hun baan verliezen, maken over het algemeen eerst gebruik van een WW-uitkering. En ook eventuele schuld- dienstverlening start vaak later. Bovendien zijn er nu nog vele steunmaatregelen.
In de WW is wel een effect te zien. Er is een stijging te zien in de eerste helft van 2020 van het aantal WW gerechtigden. In 2018 en 2019 was in die periode juist een sterke daling te zien.
Corona lijkt tot nu toe geen negatief effect te hebben op schooluitval. Na de zomer was de uitval lager dan in voorgaande jaren. Ook in de jeugdzorg lijkt, na een daling van nieuwe indi- caties in het tweede kwartaal, het aantal indi- caties vergelijkbaar met 2019.
Bij de Wmo is er in het tweede kwartaal van 2020 sprake van een forse daling (-33%) van het aantal afgegeven indicaties. In het derde (-11%) en het vierde kwartaal (-5%) wordt dit verschil kleiner, maar is het aantal nieuwe indicaties nog steeds lager dan in 2019.
Als we kijken naar de soort voorziening blijkt dat de behoefte aan vervoer vooral veel
geringer is en ook de ‘begeleiding groep’. De afgegeven indicaties voor begeleiding individu- eel laten juist in 2020 een stijging zien van 20%.
Cultuur, sport, leefbaarheid
De financiële gevolgen voor organisaties in de cultuur- en sportsector, dorpshuizen, mfc’s en het verenigingsleven zijn groot. Veel activitei- ten kunnen niet doorgaan, of alleen in aange- paste vorm. Dat raakt de ‘mienskip’.
Sommige organisaties kunnen gebruik maken van landelijke steunmaatregelen, maar dit geldt lang niet voor alle maatschappelijke organisaties. Daarom heeft Súdwest-Fryslân besloten maatschappelijke instellingen zonder winstoogmerk financieel te ondersteunen als ze echt dreigen om te vallen. In de volgende monitor kunnen we de eerste concrete resulta- ten delen van die subsidieregeling.
Ook heeft de provincie Fryslân een leefbaar- heidsfonds ingericht met een totaalbudget van € 450.000,-. Aan organisaties in Súdwest- Fryslân is er in totaal € 71.000 subsidie toege- kend (15,8%).
Veiligheid
De misdaad lijkt te zijn gedaald door het coronavirus, minder winkeldiefstal, nauwelijks zakkenrollers en een afname van woningin- braak. Maar de corona-uitbraak verdrijft niet alle misdaad. Fraudeurs winnen terrein, met bijv. fraude op Marktplaats, skimming en phis- hing. De politie ziet een stijging van cybercri- minalieit in het algemeen. En als neveneffect zien we dat de overlast in de woon- en leefom- geving is toegenomen.
We kunnen nu nog niet zien wat de effecten zijn op meldingen huiselijk geweld. Wel is het aantal huisverboden toegenomen ten opzicht van 2019.
2
gemeente Súdwest-Fryslân
Inhoud
Inleiding en samenvatting monitor ... 1
Ontwikkeling COVID-19 ... 2
Economische verwachting ... 3
Economische structuur SWF ... 4
Verwachtingen economische structuur SWF ... 5
Toerisme en recreatie ... 6
Centrumbezoek ... 6
Ondersteuning ondernemers ... 7
Faillissementen ... 8
Ondersteuning inwoners ... 9
Onderwijs en zorg ... 11
Ondersteuning cultuur, sport en leefbaarheid ... 13
Veiligheid ... 14
Demografie ... 15
Corona Monitor SWF 1.6. (november 2020) ͳ
IMPACTMONITOR CORONACRISIS Ontwikkeling COVIDǦ19
Bron: RIVM
Corona Monitor SWF 1.6. (november 2020) ʹ
Tabel Aantal nieuwe besmettingen met Covid-19 per week in SWF en aandeel in provincie
Ontwikkeling COVID-19
In de grafiek met de ontwikkeling per dag zien we de ontwikkeling van Covid-19 in onze gemeente.
We zien duidelijk het verschil tussen de eerste en de tweede golf en ook dat deze tweede golf veel heviger is en langer duurt.
Het aantal positief geteste personen in Súdwest-Fryslân blijft onverminderd hoog. Dit zorgt sinds oktober voor een onevenredig groot aandeel van SWF in het aantal besmettingen in de provincie.
Op basis van het aantal inwoners zou een aandeel van rond de 15% te verwachten zijn. Vanaf wk 43 is het aandeel (fors) hoger.
Het is onduidelijk waar dit aan te wijten is. De nieuwe besmettingen zijn op verschillende plekken in onze gemeente en in verschillende leeftijdsgroepen. De GGD vermoedt dat dit hoge percentage ten opzichte van andere Friese gemeenten komt door het hoog aantal forensen (veel mensen reizen dagelijks op en neer).
Het aantal 70-plussers dat besmet raakt blijft zorgelijk hoog. Van de mensen in Friesland die in verpleeg- en verzorgingshuizen besmet raakten woont het grootste deel in Súdwest-Fryslân. Ook in onderstaande tabel is dit terug te zien. Per 100.000 inwoners heeft SWF een veel hoger aantal besmettingen en overledenen dan Fries gemiddelde. Het aantal ziekenhuisopnames is lager dan het Fries gemiddelde.
Uit de laatste weekcijfers blijkt het aandeel besmettingen van SWF ten opzichte van het Fries gemiddelde wat te dalen. Dit komt doordat in de rest van de provincie het aantal besmettingen toeneemt, niet omdat de aantallen in SWF dalen. Die blijven schommelen rond de 40 nieuwe besmettingen per dag.
Tabel Covid-19 in SWF, Fryslân en Nederland, aantal sinds maart 2020 per 100.000 inwoners
Bron: RIVM (peildatum: 11 januari)
3
Inhoud
Inleiding en samenvatting monitor ... 1
Ontwikkeling COVID-19 ... 2
Economische verwachting ... 3
Economische structuur SWF ... 4
Verwachtingen economische structuur SWF ... 5
Toerisme en recreatie ... 6
Centrumbezoek ... 6
Ondersteuning ondernemers ... 7
Faillissementen ... 8
Ondersteuning inwoners ... 9
Onderwijs en zorg ... 11
Ondersteuning cultuur, sport en leefbaarheid ... 13
Veiligheid ... 14
Demografie ... 15
Corona Monitor SWF 1.6. (november 2020) ͵
Economische verwachting
Bron: CPB
Prognoses CPB
De langere termijn impact van de coronapandemie op de Nederlandse economie laat zich lastig voorspellen. Duidelijk is wel dat de coronacrisis langdurige gevolgen heeft voor de economische groei en op de overheidsfinanciën.
In de grafiek zijn twee scenario’s opgenomen van het Centraal Plan Bureau (CPB).
Het eerste scenario is dat van het Centraal Economische Plan 2020. Deze berekening is begin maart 2020, dus voor de coronapandemie, gepubliceerd. Dit geeft de economische groei aan die toen ver- wacht werd.
Sindsdien hebben meerdere partijen, zoals CPB, DNB en UWV, gekeken naar de economische impact van corona. In september heeft het CPB twee prognoses toegevoegd aan het Centraal Economische Plan. Een basisverkenning en het dieperdalscenario. Op basis van de allerlaatste gege- vens eind 2020 kon dit laatste (en slechtste) scenario, het dieperdalscenario, weer komen te verval- len. Dit heeft te maken met de vaccinatie die is ontwikkeld en op de middellange termijn een posi- tief effect zal hebben op de economie.
Het resterende scenario, de basisverkenning, verwacht dat het economische dieptepunt (-6,1%) in 2020 ligt en voorspelt dat we in 2022 weer op het economische niveau van 2019 terecht komen.
Er zijn nog steeds een aantal onzekerheden die van invloed kunnen zijn op de basisverkenning:
• Onzekerheid over het verloop van de pandemie en daarbij behorende beperkende maatregelen
• Onduidelijk is welke veranderingen gaan hebben op consumptiegedrag en op de huidige sectorstructuur
• Onzekerheid over het effect van de corona-uitbraak op de netto immigratie (arbeidsaanbod)
• Economische onzekerheden die los staan van corona, zoals de ontwikkeling van het internatio- nale handelssysteem, het toekomstige Amerikaanse handelsbeleid en de positie van China.
4
gemeente Súdwest-Fryslân
Inhoud
Inleiding en samenvatting monitor ... 1
Ontwikkeling COVID-19 ... 2
Economische verwachting ... 3
Economische structuur SWF ... 4
Verwachtingen economische structuur SWF ... 5
Toerisme en recreatie ... 6
Centrumbezoek ... 6
Ondersteuning ondernemers ... 7
Faillissementen ... 8
Ondersteuning inwoners ... 9
Onderwijs en zorg ... 11
Ondersteuning cultuur, sport en leefbaarheid ... 13
Veiligheid ... 14
Demografie ... 15
Corona Monitor SWF 1.6. (november 2020) Ͷ
Economische structuur SWF
Bron: Provincie/LISA
Bron: Provincie/LISA
Bron: NHR/Kamer van Koophandel
Aandeel
Aantal werkzame personen
Werkgelegenheid
In 2019 heeft SWF 42.995 bezette banen. De werkgelegenheid in SWF is in 2019 min of meer gelijk gebleven aan 2018. Het aantal grote banen is iets gegroeid, het aantal kleinere banen is iets kleiner geworden.
Handel en reparatie is de grootste sector in SWF
De handel en reparatie is de grootste sector in SWF met ruim 17,1%. Hieronder verstaan we groot- handel, handelsbemiddeling, detailhandel en handel in en reparatie van auto’s, motoren en aanhan- gers. De gezondheids- en welzijnssector volgt met 16,6% hier snel op. Op deze groep is geen krimp maar eerder groei te verwachten.
Recreatie en Toerisme is geen op zich zelf staande sector in de Standaard Bedrijfs Indeling (SBI) Er is wel een (landelijk) vastgestelde selectie van bedrijven die volledig of door middel van weging aan R&T worden toegekend.
Tweederde eenmanszaken
Van alle SWF bedrijven bestaat 65% uit een eenmanszaak. Deze eenmanszaken zijn goed voor 21%
van de werkgelegenheid. De grote bedrijven, met meer dan honderd mensen in dienst vormen slechts 0,2% van het totaal aantal bedrijven, maar zorgen wel voor ongeveer dezelfde omvang in werkgelegenheid in onze gemeente namelijk 20%. Het grootste aandeel van de werkgelegenheid (32%) wordt gecreëerd door bedrijven van 2-9 personen.
5
Inhoud
Inleiding en samenvatting monitor ... 1
Ontwikkeling COVID-19 ... 2
Economische verwachting ... 3
Economische structuur SWF ... 4
Verwachtingen economische structuur SWF ... 5
Toerisme en recreatie ... 6
Centrumbezoek ... 6
Ondersteuning ondernemers ... 7
Faillissementen ... 8
Ondersteuning inwoners ... 9
Onderwijs en zorg ... 11
Ondersteuning cultuur, sport en leefbaarheid ... 13
Veiligheid ... 14
Demografie ... 15
Corona Monitor SWF 1.6. (november 2020) ͷ
Verwachtingen economische structuur SWF
Tabel Verwachtingen economische structuur SWF
Bron: LISA
Verwachtingen economische structuur SWF
Het UWV heeft op basis van impactanalyses van banken, het Centraal Planbureau en het Economisch Instituut voor de Bouw een classificering gemaakt van de mate van impact op de werk- gelegenheid voor verschillende sectoren. Een doorvertaling daarvan naar de economische struc- tuur in onze gemeente levert de tabel van hiernaast op.
De vertaling van de impact per sector is een eerste inschatting van de verwachting van het UWV, vertaald naar SWF. Grote en zeer grote krimp wordt verwacht bij 25% van de bedrijven in SWF en ook bij 25% van de banen.
Landelijk is de verwachting dat 32% van de werkgelegenheid getroffen zal worden door grote of zeer grote krimp. In dat geval zou het voor SWF relatief gunstig uitpakken.
Tegelijkertijd zijn er ook prognoses dat Fryslân als geheel in 32% van de banen grote tot zeer grote krimp kan verwachten. Dit komt dus overeen met het landelijke beeld.
In september is door de Rabobank de verwachting uitgesproken dat regio Zuidwest een negatieve groei van het BBP van -5,4 tot -5,7%. Landelijk is het gemiddelde -5,2%. Regio Zuidwest valt binnen Fryslân daarin negatief op. De overige twee delen van de provincie verwacht -5,0 tot -5,4%.
De verwachtingen lopen dus nog uiteen en we blijven de ontwikkelingen op dit gebied nauwgezet volgen.
Corona Monitor SWF 1.6. (november 2020)
10%
24%
41%
18%
7%
Verwachte impact op werkgelegenheid SWF (in %
van aantal vestigingen)
groei weinig krimp gemiddelde krimp grote krimp zeer grote krimp
6
gemeente Súdwest-Fryslân
Inhoud
Inleiding en samenvatting monitor ... 1
Ontwikkeling COVID-19 ... 2
Economische verwachting ... 3
Economische structuur SWF ... 4
Verwachtingen economische structuur SWF ... 5
Toerisme en recreatie ... 6
Centrumbezoek ... 6
Ondersteuning ondernemers ... 7
Faillissementen ... 8
Ondersteuning inwoners ... 9
Onderwijs en zorg ... 11
Ondersteuning cultuur, sport en leefbaarheid ... 13
Veiligheid ... 14
Demografie ... 15
Corona Monitor SWF 1.6. (november 2020)
Toerisme en recreatie
Toerisme en Recreatie zorgde in 2019 voor
9,1%
van de werkgelegenheid in SWF.
Corona Monitor SWF 1.6. (november 2020) ͺ
Centrumbezoek
Bron: RMC/CityTraffic
Bron: RMC/CityTraffic 0
50000 100000 150000 200000 250000
Druktebeeld Bolsward
2018 2019 2020
1000000 200000 300000 400000 500000 600000 700000 800000 900000 1000000
Druktebeeld Sneek
2018 2019 2020
- %
- %
Toerisme en recreatie
De toerisme en recreatiesector is met 9.1% van de werkgelegenheid goed vertegenwoordigd in onze gemeente. Landelijk gezien omvat dit 7,0%. Wel is het aantal banen in SWF in 2019 licht afge- nomen met 0,1% terwijl er landelijk een lichte stijging te zien was van 0,1%. Cijfers van 2020 zijn nog niet bekend. De impact van Corona op deze sector is wisselend en is zeer afhankelijk van het soort bedrijf. Het voorseizoen was voor alle bedrijven in deze sector negatief. Het hoogseizoen was posi- tief tot zeer positief voor vakantieparken, campings en bootverhuur. Voor horeca was er een wis- selend beeld, ook afhankelijk van de plek. Voor groepsaccommodaties en activiteiten (disco’s) was ook het hoogseizoen negatief. De impact op het naseizoen lijkt weer negatief uit te vallen voor alle bedrijven in deze sector door de tweede golf.
De grafiek van brugbewegingen ondersteunt dit beeld. In juni bleef het aantal brugbewegingen nog sterk achter, maar juli, augustus en september laten een inhaalslag zien ten opzichte van voor- gaande jaren voor de watersport. De VVV geeft aan dat ze in het hoogseizoen meer drukte hebben gezien en ook een nieuwe doelgroep die anders naar het buitenland ging. Vanaf mei is er een toe- name te zien in het aantal aangeboden AirBnBs in onze gemeente. Met rond de 375 accommodaties heeft SWF veruit het grootste aanbod in Fryslân. Voor de toekomst verwacht de provincie Fryslân een verdubbeling van de toeristische bestedingen in 2030. Dit zou neerkomen op een jaarlijkse ver- wachtte groei van 2,7%. De corona pandemie is in die verwachting nog niet meegerekend.
Centrumbezoek Bolsward
In Bolsward is het aantal passanten in de periode maart tot en met december 2020 met 44,8% afge- nomen ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar. We zien de afname in het aantal passanten in alle drie de maanden van het kwartaal terug dit door de maatregelen genomen in verband met corona. Opvallend is dat in vergelijking met Sneek het effect van de opening van de horeca in juni en juli minder opvalt. Waarschijnlijk heeft Sneek een grotere aanzuigende werking van mensen van buitenaf dan Bolsward.
Centrumbezoek Sneek
Het aantal passanten in de stad Sneek ligt in de maanden maart tot en met december 2020 met 43,5% fors lager ten opzicht van dezelfde periode vorig jaar. In alle maanden zien we een flinke afname in het aantal passanten. Dit is te verklaren door de maatregelen die genomen zijn met betrekking tot het coronavirus. In juni en juli is de afname wel minder. Dit komt mogelijk door de heropening van de horeca op 1 juni en het aantal vakantiegangers in eigen land.
7
Inhoud
Inleiding en samenvatting monitor ... 1
Ontwikkeling COVID-19 ... 2
Economische verwachting ... 3
Economische structuur SWF ... 4
Verwachtingen economische structuur SWF ... 5
Toerisme en recreatie ... 6
Centrumbezoek ... 6
Ondersteuning ondernemers ... 7
Faillissementen ... 8
Ondersteuning inwoners ... 9
Onderwijs en zorg ... 11
Ondersteuning cultuur, sport en leefbaarheid ... 13
Veiligheid ... 14
Demografie ... 15
Corona Monitor SWF 1.6. (november 2020) ͳͲ
Ondersteuning ondernemers
Tabel Toekenningen NOW-regeling, cumulatief t/m 4 september Per 100 vestigingen
Bron: CBS/UWV
Bron: SWF
Tabel totaal aantal aanvragen en toekenningen TOZO-regeling (t/m 8 januari)
0 50 100 150 200 250 300 350 400
NOW (Noodmaatregel Overbrugging Werkgelegenheid)
Deze maatregel is bedoeld om werkgevers die te maken hebben met omzetverlies tegemoet te komen. Hierdoor kunnen werkgevers hun werknemers met een vast en met een flexibel contract doorbetalen.
In de eerste aanvraagperiode (6 april tot en met 5 juli) gaat het om 656 aanvragen. De tweede aan- vraagperiode die loopt vanaf 6 juli wordt NOW 2.0 genoemd. Dit is een voortzetting van het eerste noodpakket maar met een aantal wijzigingen. In deze periode gaat
het tot en met 4 september om 539 toegekende aanvragen. Vanaf 1 oktober is NOW 3.0 actief.
Opvallend is dat er zoveel minder toekenningen van NOW zijn dan het gemiddelde in Nederland en Fryslân. We hebben gezocht naar verklaringen hiervoor. Het heeft wellicht te maken met de vele toeristische bedrijven die, ondanks minder drukte in de binnensteden, wel goede omzet hebben gedraaid en dus geen steun nodig hadden. Een andere verklaring is dat veel ondernemers waar- schijnlijk een eigen pand hebben (lagere vaste lasten), dat de maritieme sector en de maakindustrie goed hebben gedraaid en dat we relatief veel agrarische bedrijven hebben die geen NOW nodig hebben.
Tozo (Tijdelijke Overbruggingsregeling Zelfstandig Ondernemers)
Door de maatregelen van het Rijk om de verspreiding van het coronavirus te beteugelen derven veel zelfstandige ondernemers, waaronder zzp-ers, noodgedwongen inkomsten. Net als bij grote ondernemingen wil het kabinet deze zelfstandige ondernemers ondersteunen, zodat zij daarna hun bedrijf kunnen voortzetten. Een van de steunmaatregelen is de Tozo. Zelfstandige ondernemers met financiële problemen kunnen een beroep doen op deze voorziening, die uitgevoerd wordt door gemeenten.
Ondersteuning kan worden aangevraagd in de vorm van een aanvullende uitkering voor levenson- derhoud en/of voor bedrijfskapitaal. De uitkering voor levensonderhoud vult het inkomen aan tot het sociaal minimum.
Vanaf juni geldt Tozo 2 met strengere voorwaarden. Tozo 3 gaat per 1 oktober in. Vanaf Tozo 2 wordt rekening gehouden met inkomen van een partner en bij Tozo 3 ook met beschikbare geld- middelen in het huishouden.
Het totaal aantal aanvragen tot en met 8 januari 2021 bedraagt 3051 aanvragen. Het merendeel van de bedrijven dat een aanvraag heeft ingediend, heeft uiteindelijk ook recht op deze regeling, een klein deel niet.
8
gemeente Súdwest-Fryslân
Inhoud
Inleiding en samenvatting monitor ... 1
Ontwikkeling COVID-19 ... 2
Economische verwachting ... 3
Economische structuur SWF ... 4
Verwachtingen economische structuur SWF ... 5
Toerisme en recreatie ... 6
Centrumbezoek ... 6
Ondersteuning ondernemers ... 7
Faillissementen ... 8
Ondersteuning inwoners ... 9
Onderwijs en zorg ... 11
Ondersteuning cultuur, sport en leefbaarheid ... 13
Veiligheid ... 14
Demografie ... 15
Corona Monitor SWF 1.6. (november 2020) ͳͳ
Faillissementen
Bron: CBS
Bron: CBS
Periode
Faillissementen
De faillissementen die we laten zien gaan over de regio ZWF, dat zijn dus SWF en De Fryske Marren tezamen. In de faillissementen is de coronacrisis nog niet terug te zien. Wel laat het 2e kwartaal een verdubbeling zien in faillissementen tov het 2e kwartaal 2019. Maar vanwege de relatief kleine aantallen en fluctuaties zegt dit niet zoveel. Dit jaar (kwartaal 1 t/m 3) laat 17 faillissementen zien in onze regio. Vorig jaar betroffen het 19 faillissementen voor dezelfde periode.
Naar verwachting zullen we pas begin volgend jaar effecten gaan zien als het om faillissementen gaat. Veel bedrijven teren in op reserves en nemen eerst andere maatregelen en bestaan mede door de overheidsmaatregelen nog. Een en ander zal ook sterk afhankelijk zijn van verloop pande- mie, aanvullende maatregelen e.d.
9
Inhoud
Inleiding en samenvatting monitor ... 1
Ontwikkeling COVID-19 ... 2
Economische verwachting ... 3
Economische structuur SWF ... 4
Verwachtingen economische structuur SWF ... 5
Toerisme en recreatie ... 6
Centrumbezoek ... 6
Ondersteuning ondernemers ... 7
Faillissementen ... 8
Ondersteuning inwoners ... 9
Onderwijs en zorg ... 11
Ondersteuning cultuur, sport en leefbaarheid ... 13
Veiligheid ... 14
Demografie ... 15
Corona Monitor SWF 1.6. (november 2020) ͳʹ
Ondersteuning inwoners
Bron: SWF
Bron: UWV
Bijstand
In de grafiek is het aantal personen en huishoudens met bijstand aangegeven. In december 2020 wordt door 2408 unieke personen gebruik gemaakt bijstand. In december 2019 was dit 2368. Verder hebben we in onze gemeente in verhouding minder personen met een bijstandsuitkering dan het Friese gemiddelde.
Er is in de bijstandsgegevens nog geen effect van de coronapandemie te zien. Dat is ook logisch, want inwoners die hun baan verliezen maken over het algemeen eerst gebruik van een WW-uitkering.
WW
In 2018 en 2019 is er van januari tot en met september een daling te zien in de WW-uitkeringen.
Waarschijnlijk vanwege seizoenswerk. De WW stijgt vervolgens altijd weer na september. In 2020 zien we in de eerste helft juist een stijging van de WW, een daling in augustus en september en daarna een stabilisatie. Met in november bijna 1300 personen met WW. Deze beweging is zeker een gevolg van de coronacrisis. De WW reageert namelijk directer en sterker op ontwikkelingen op de arbeidsmarkt dan de bijstand.
Tabel Relatief aantal mensen met bijstand in SWF en Fryslân, per 1000 inwoners van 18 jaar en ouder (2019)
10
gemeente Súdwest-Fryslân
Inhoud
Inleiding en samenvatting monitor ... 1
Ontwikkeling COVID-19 ... 2
Economische verwachting ... 3
Economische structuur SWF ... 4
Verwachtingen economische structuur SWF ... 5
Toerisme en recreatie ... 6
Centrumbezoek ... 6
Ondersteuning ondernemers ... 7
Faillissementen ... 8
Ondersteuning inwoners ... 9
Onderwijs en zorg ... 11
Ondersteuning cultuur, sport en leefbaarheid ... 13
Veiligheid ... 14
Demografie ... 15
Corona Monitor SWF 1.6. (november 2020) ͳ͵
Bron: SWF
Bron: SWF 0 2 4 6 8 10 12 14
Periode
Bijzondere bijstand
We zien nog geen significante verschillen tussen de toegekende aanvragen bijzondere bijstand in 2019 en 2020. Wel zijn de aanvragen in oktober en november 2020 wat hoger dan in 2019. Ook valt het grote aantal toegekende aanvragen aan het begin van het jaar op. Dat wordt vooral veroorzaakt door de aanvragen bewindvoering. Deze zijn altijd aan het begin van het jaar, want deze vorm van bijzondere bijstand gaat over de periode van een kalenderjaar.
Schulddienstverlening
De aantallen in de toekenningen schulddienstverlening zijn klein en daarom zien we een sterke fluctuatie in de aantallen in de grafiek. In geheel 2020 waren er 53 toekenningen schulddienstverle- ning. Dit zijn er 8 meer dan in 2019. In de periode april-december betroffen de aantallen 43. Dit zijn 5 aanvragen meer dan dezelfde periode in 2019.
11
Inhoud
Inleiding en samenvatting monitor ... 1
Ontwikkeling COVID-19 ... 2
Economische verwachting ... 3
Economische structuur SWF ... 4
Verwachtingen economische structuur SWF ... 5
Toerisme en recreatie ... 6
Centrumbezoek ... 6
Ondersteuning ondernemers ... 7
Faillissementen ... 8
Ondersteuning inwoners ... 9
Onderwijs en zorg ... 11
Ondersteuning cultuur, sport en leefbaarheid ... 13
Veiligheid ... 14
Demografie ... 15
Corona Monitor SWF 1.6. (november 2020) ͳͶ
Onderwijs en zorg
2018 2019 2020
Aantal
Schooluitval RMC
In de bovenstaande grafiek is het schooluitval RMC van de afgelopen 3 jaar te zien. Schooluitval heeft jaarlijks een piek in juni en juli. Dit jaar is deze piek groter dan normaal. Dit is het gevolg van het nog niet rond zijn van de overschrijvingen van VO naar het MBO. In augustus en september van dit jaar is de schooluitval overigens juist lager dan in de afgelopen jaren.
Afgegeven indicaties jeugdzorg
In het tweede kwartaal 2020 zijn er 64 minder indicaties afgegeven dan in hetzelfde kwartaal in 2019. Maar in het derde kwartaal is een stijging van 101 te zien ten opzichte van dezelfde periode in 2019. Als we de eerste drie kwartalen optellen zijn de totalen nagenoeg gelijk met 2029 nieuwe indicaties in 2019 en 2026 nieuwe indicaties in 2020.
Op dit moment kan over de effectiviteit van de jeugdzorg in coronatijd niets in algemene zin gezegd worden. In sommige gevallen is de zorg op afstand, of minder zorg, juist effectiever gebleken dan de normale. In andere gevallen is dat niet zo.
Er is een landelijk programma, van VWS en VNG, waarin hulp aan jeugdigen wordt uitgewerkt, op fysiek, psychosociaal en ook op onderwijs gebied. Deels valt dit samen met de ondersteuning van sport cultuur en leefbaarheid.
12
gemeente Súdwest-Fryslân
Inhoud
Inleiding en samenvatting monitor ... 1
Ontwikkeling COVID-19 ... 2
Economische verwachting ... 3
Economische structuur SWF ... 4
Verwachtingen economische structuur SWF ... 5
Toerisme en recreatie ... 6
Centrumbezoek ... 6
Ondersteuning ondernemers ... 7
Faillissementen ... 8
Ondersteuning inwoners ... 9
Onderwijs en zorg ... 11
Ondersteuning cultuur, sport en leefbaarheid ... 13
Veiligheid ... 14
Demografie ... 15
Corona Monitor SWF 1.6. (november 2020) ͳͷ
Aantal
Nieuw afgegeven indicaties Wmo
De staafdiagram betreft alle nieuw afgegeven indicaties van de Wmo. Hierin zijn alle voorzieningen meegenomen van individuele begeleiding tot vervoersvoorzieningen. Alleen het mantelzorgcom- pliment is buiten beschouwing gelaten, omdat deze sterk fluctueert en de ontwikkelingen van de andere voorzieningen daarmee minder zichtbaar maakt.
In met name het tweede kwartaal zien we een forse daling van het aantal afgegeven indicaties.
Door corona zijn veel mensen terughoudend met het aanvragen van ondersteuning. In het derde (-11%) en het vierde kwartaal (-5%) wordt dit verschil kleiner, maar is het nog steeds lager dan in 2019. Het aantal contactmomenten wordt waarschijnlijk zoveel mogelijk gemeden of uitgesteld.
Grootste Wmo producten
In de grafiek is wederom te zien dat er in het tweede kwartaal van 2020 een afname is in de afge- geven indicaties. In het derde en vierde kwartaal stijgen de afgegeven indicaties weer. Doordat vele activiteiten zijn stopgezet, wordt de behoefte aan een vervoerspas (onderdeel van de vervoersvoor- ziening) veel geringer. Ook de afgegeven indicaties voor ‘begeleiding groep’ is lager dan in 2019. De afgegeven indicaties voor begeleiding individueel laten juist in 2020 een stijging zien van 20%.
13
Inhoud
Inleiding en samenvatting monitor ... 1
Ontwikkeling COVID-19 ... 2
Economische verwachting ... 3
Economische structuur SWF ... 4
Verwachtingen economische structuur SWF ... 5
Toerisme en recreatie ... 6
Centrumbezoek ... 6
Ondersteuning ondernemers ... 7
Faillissementen ... 8
Ondersteuning inwoners ... 9
Onderwijs en zorg ... 11
Ondersteuning cultuur, sport en leefbaarheid ... 13
Veiligheid ... 14
Demografie ... 15
Corona Monitor SWF 1.6. (november 2020) ͳ
Ondersteuning cultuur, sport en leefbaarheid
Tabel Aantal toekenningen subsidie vanuit leefbaarheidsfonds provincie Soort subsidie Aantal toekenningen
Sport 29
Buurt- en dorpshuizen 17
Amateurkunst 12
Maatschappelijk 6
Totaal SWF 64
44%
27%
20%
9%
Sport
Buurt- en dorpshuizen Amateurkunst Maatschappelijk
Coronafonds voor maatschappelijke instellingen gemeente Súdwest-Fryslân
De overheidsmaatregelen om het coronavirus onder controle te houden, hebben grote financiële gevolgen voor organisaties in de cultuur- en sportsector, dorpshuizen, mfc’s en het verenigingsle- ven. Veel activiteiten kunnen niet doorgaan, of alleen in aangepaste vorm. Dat raakt de ‘mienskip’.
Daarom heeft Súdwest-Fryslân besloten maatschappelijke instellingen zonder winstoogmerk finan- cieel te ondersteunen als ze echt dreigen om te vallen. Met subsidie kunnen zij gecompenseerd worden voor het nadeel dat ze hebben opgelopen door de coronamaatregelen. Op deze manier wil de gemeente organisaties helpen in deze moeilijke tijd.
De subsidieregeling Coronafonds is in oktober 2020 van kracht gegaan en loopt tot 1 juli 2021. Er is 1,8 miljoen euro beschikbaar. Om in aanmerking te komen voor een subsidie, moet het gaan om nadeel dat is ontstaan in de periode van 15 maart 2020 tot en met 31 december 2020. Dit nadeel moet niet op te vangen zijn vanuit eigen reserves en de aanvrager moet actie hebben ondernomen om het nadeel zoveel mogelijk te beperken.
Tot nu toe zijn er vanuit allerlei hoeken aanvragen binnengekomen: van musea, wijkverenigingen en scoutingclubs tot de carnavalsvereniging, een jongerencentrum en Cultuur Kwartier Sneek.
Schadebedragen lopen uiteen van een paar duizend euro tot tonnen. Vanwege deze diversiteit is de behandeling van elke aanvraag maatwerk. Er is een speciale multidisciplinaire commissie ingericht die de aanvragen behandelt en hierover adviseert richting het bestuur. In de volgende monitor kun- nen we de eerste concrete resultaten delen.
Leefbaarheidsfonds provincie Fryslân – toekenningen Súdwest-Fryslân
De provincie Fryslân heeft in juni 2020 5 miljoen euro beschikbaar gesteld om bedrijven en organi- saties te ondersteunen die getroffen zijn door de coronacrisis. Dat gebeurt met het herstelpakket Lok op 1: No en Moarn. Brede welvaart en circulaire economie zijn de uitgangspunten. Het geld is bedoeld als aanvullende noodhulp op de maatregelen van het Rijk en de regelingen die de provincie al heeft.
Voor de cultuursector, dorpshuizen en sportverenigingen is er een leefbaarheidsfonds ingericht met een totaalbudget van € 450.000. Daaruit konden dorpshuizen, sportverenigingen, amateurkunst- verenigingen en overige maatschappelijke organisaties een maximale bijdrage van € 1.500 krijgen.
Doarpswurk en Sport Fryslân hebben de regeling uitgevoerd en de aanvragen behandeld. Aan orga- nisaties in Súdwest-Fryslân is er in totaal € 71.000 subsidie toegekend (15,8%). De meeste toeken- ningen waren voor sportverenigingen. De regeling is inmiddels gesloten, het vervolg is nog niet duidelijk.
14
gemeente Súdwest-Fryslân
Inhoud
Inleiding en samenvatting monitor ... 1
Ontwikkeling COVID-19 ... 2
Economische verwachting ... 3
Economische structuur SWF ... 4
Verwachtingen economische structuur SWF ... 5
Toerisme en recreatie ... 6
Centrumbezoek ... 6
Ondersteuning ondernemers ... 7
Faillissementen ... 8
Ondersteuning inwoners ... 9
Onderwijs en zorg ... 11
Ondersteuning cultuur, sport en leefbaarheid ... 13
Veiligheid ... 14
Demografie ... 15
Corona Monitor SWF 1.6. (november 2020) ͳ
Veiligheid
Bron: WSJG/Politie
Tabel Aantal meldingen huiselijk geweld 2019 en 2020 per kwartaal
0 5 10 15 20 25
Diefstal en inbraak
De coronacrisis is van grote invloed op criminaliteit en overlast. Minder winkeldiefstallen, nauwe- lijks zakkenrollers: de coronamaatregelen maken het criminelen knap lastig. Of verleggen ze hun terrein? De misdaad lijkt te zijn gedaald door het coronavirus. De sluiting van de cafés laat zich gel- den, want het rijden onder invloed is gedaald. Door de lege winkelstraten is de winkeldiefstal afge- nomen. En aangezien we niet langer de deur uitgaan voor een avondje uit, is ook het aantal mel- dingen van woninginbraak afgenomen. Auto’s en brommers worden minder gestolen, vermoedelijk omdat ze minder vaak op onbekende plekken staan geparkeerd.
De corona-uitbraak verdrijft niet alle misdaad. De fraudeurs winnen terrein, met bijv. fraude op Marktplaats, skimming en phishing. De politie ziet een stijging van cybercriminalieit in het algemeen.
De coronacrisis heeft een ander neveneffect. Doordat we allemaal thuisblijven, neemt de overlast in de woon- leefomgeving enigszins toe.
Huiselijk geweld en huisverboden
Uit de cijfers van de aantallen meldingen huiselijk geweld valt nu nog niet veel zinnigs te zeggen.
Daarvoor moeten we eerst de cijfers tot het eind van 2020 afwachten. Wel is er nu al een stijging te zien van het aantal huisverboden. In 2019 zijn er over het gehele jaar 6 procedures huisverbod doorlopen, waarvan 3 er daadwerkelijk zijn opgelegd. In 2020 zijn er tot 24 november 14 procedures huisverbod doorlopen, waarvan er 9 daadwerkelijk zijn opgelegd.
15
Inhoud
Inleiding en samenvatting monitor ... 1
Ontwikkeling COVID-19 ... 2
Economische verwachting ... 3
Economische structuur SWF ... 4
Verwachtingen economische structuur SWF ... 5
Toerisme en recreatie ... 6
Centrumbezoek ... 6
Ondersteuning ondernemers ... 7
Faillissementen ... 8
Ondersteuning inwoners ... 9
Onderwijs en zorg ... 11
Ondersteuning cultuur, sport en leefbaarheid ... 13
Veiligheid ... 14
Demografie ... 15
Corona Monitor SWF 1.6. (november 2020) ͳͺ
Demografie
Bron: CBS
Bevolkingsontwikkeling
De bevolkingsontwikkeling van SWF laat dit jaar kleine schommelingen zien. In september was de bevolking in vergelijking met 1 januari 2020 met 29 inwoners afgenomen. Dat wordt vooral veroor- zaakt door een vertrekoverschot, er verhuizen meer mensen vanuit SWF naar elders dan dat er naar SWF toe verhuizen.
Mogelijk door corona was het aantal overledenen in april en november hoger dan in andere maan- den, maar niet zo extreem als in andere delen van het land.
