Deelschema | Ongezonde leefstijl en overgewicht
© Gemeente Voorst
Het commercieel belang is
belangrijker dan gezondheid De kwaliteit van
voedsel is van ondergeschikt van
belang t.o.v. van gezondheid
Mensen vallen buiten de boot
Er ontstaan uiteenlopende
gezondheids- problemen
Het aantal mensen met overgewicht/
Obesitas neemt ernstige vormen
aan
Obesitas: verkeerde voeding. Heel soms is het erfelijk bepaald en heeft het met hormonale klachten te maken maar dat is zelden. Elk pondje gaat door het mondje.
Mensen hebben te weinig beweging en het voedingspatroon is veranderd, de kwaliteit is veranderd.
Vroeger werd alles vers gemaakt, leefden de mensen van het land en weckten ze de groenten voor de winter. Nu is het aanbod aan voeding enorm en met de reclame erbij wordt alles heel aantrekkelijk gemaakt. Alles kant en klaar en voorverpakt. Dit heeft allemaal heel veel suikers en veel zout. Maatschappij is ook sneller geworden alles moet vlug vlug.
Wanneer mensen te veel te besteden hebben en zich alles kunnen
permitteren, ontstaat als gevolg van te veel voeding (uit eten en zo) eveneens overgewicht met als gevolg gezondheidsklachten en vitaliteitsproblemen.
Obesitas is gevolg van gedrag. Ga eens een dag met een groep brugklassers op pad. Je schrikt van de hoeveelheid geld dat ze tot hun beschikking hebben. Er zijn jongens bij met €100. En wat ze besteden en innemen heeft te maken met de hoeveelheid geld. Het is een welvaartsprobleem. Ik heb het veel gezien: sleutelkinderen die zoet gehouden worden met een tientje op zak. En wie van de kinderen doet er allemaal aan teamsport? Heel erg belangrijk.
Rijkdom biedt de mogelijkheid om
teveel te eten
Zorgwekkend is dat nog steeds in de marketing van veel producten het commercieel belang groter geacht wordt dan het gezondheidsbelang van de gebruikers. Dat het voor sommigen geldt, heeft te maken met opleiding en inkomen.
Als je ziet wat de kinderen allemaal eten en drinken; daar zitten bijvoorbeeld zoveel suikers in.
De reclame laat het eten en drinken natuurlijk prachtig zien op tv, alles wordt kleurrijk aangeboden. Je ziet bijvoorbeeld geen bruine verpakkingen en het staat verleidelijk op de schappen in de winkel. Neem nou bijvoorbeeld de Redbull, die komt er hier op school echt niet in.
Gezonde voeding en gezonde leefstijl lopen terug door sociale druk op kinderen en ouders
waartegen voorlichting niet kan optreden, Veel sociale druk op vet en zout eten in de media en dus aanjagen van ongezonde voeding.
Mijn idee is dat eten veel te makkelijk bereikbaar is. Vroeger moest je er voor werken, nou dat hoeft niet meer. Je haalt het gewoon om de hoek in de winkel. De lichamelijke arbeid die je er voor moet verrichten is ook tot een minimum beperkt.
Want alles moet makkelijk, daar is de maatschappij op ingesteld. Dus wij bewegen veel minder dan 50 jaar geleden. Dus ook dat speelt een rol. Het zeer makkelijk en overal bereikbaar hebben van voedsel. En de neiging van de mensen het zich makkelijk te maken. Ik hoef niet te fietsen, als ik de lift kan nemen, waarom niet.
Ik denk dat het nog veel sneller kan, omdat ik denk dat er nog veel meer potentieel inzit. Als ik demografisch bekijk dat we hartstikke vergrijzen. En ik zie geen stijging in de deelname van deze groepen. Daarin gaat het niet snel genoeg. Tiental jaar geleden hadden wij echt wel meer groepen in die leeftijd die actief waren. Komt natuurlijk ook wel omdat de pensioenleeftijd wordt opgekrikt. Mensen zitten langer in de arbeidsfase. Dat heeft er ook wel mee te maken dat ze langer fit blijven ook wel. Maar ik denk dat het wel beter kan. Dit was vroeger meer en ik denk dat daar een oorzaak ligt in de mentaliteit van mensen. Mensen hadden vroeger meer de neiging om gezonder te gaan bewegen.
Alles wat je niet gebruikt, die functie verlies je gewoon. Dus wij lijden gewoon maatschappelijk aan obesitas. En het zitten is het nieuwe roken maar ook suiker is een sluipmoordenaar, in alles zit suiker in de hele voedingsketen zit suiker en we nemen het allemaal tot ons met het idee als er wat met mij gebeurt dan lost het zorgveld het wel op. Ja, en dus eigenlijk feesten we maar door en de rotzooi moeten wij als maatschappij maar opruimen want ja, ik ben ervoor verzekerd, ik heb er mijn hele leven voor betaald en van dat idee moeten we gewoon vanaf want we moeten gewoon allemaal wat actiever worden en daar bewuster mee omgaan, goed slapen en letten op elkaar en als maatschappij weer gaan
functioneren.
De mens is van nature
gemakzuchtig
Wanneer het goed gaat met de economie gaan mensen met een vaste baan achterover leunen. In tijden van economische crisis klagen deze mensen. Zodra de economie echter weer aantrekt, zoals nu, gaan ze weer achterover leunen. Mensen hebben daardoor de neiging het zich steeds gemakkelijker te maken. Daardoor worden ze steeds luier en minder vitaal. Als voorbeeld de rage rondom elektronische fietsen. Het lijkt wel een
hebbedingetje uit gemakzucht. Natuurlijk is de elektrische fiets voor sommige mensen een uitkomst. Echter voor de meeste mensen overbodig.
Een stukje overgewicht, ook door gemakkelijk voedsel eten ook omdat iedereen druk is. Men pakt heel snel de makkelijkste weg om toch maar voedsel op tafel te krijgen.
Mensen zijn niet in staat om hun
gedrag aan te passen
Ja, en bij dat kind van tien wat nu
bloeddruktabletten moet slikken, ik weet zeker dat als hij/zij zestien is dat ze dan diabetesmedicijnen moet slikken. Gewoon ouderdom diabetes. Zij heeft zo meteen zoveel vet dat die alvleesklier dat niet aan kan en dan krijgt ze diabetes op haar 16e. En we proberen dit wel te beïnvloeden maar dat is lastig. En dit is lastig omdat mensen het wel weten maar niet onder controle hebben. Het is echt een soort handicap. Vroeger dacht ik ja, het is een keuze maar het is geen keuze. Die mensen zijn slachtoffer van zichzelf. Die kunnen zichzelf niet onder controle houden. Die gaan in de avond toch niet een bakje chips eten maar een hele zak per persoon eten. Het is geen keuze die zijn echt slachtoffer van zichzelf. En zo behandelen wij ze ook. Want we hebben ook echt gehandicapten in de praktijk en daar ga je ook niet tegen zeggen, wees nu even verstandig.
Doordat mensen geen “kennis van” hebben kan betekenen dat ze verkeerde of
gemakzuchtige keuzes maken. Kennis moet vroeg verworven worden: eigenlijk zo jong mogelijk. Scholen spelen daar een rol in.
Want de ouders willen van alles die willen dat hun kind goed leert en minimaal VWO doet. De ouders durven geen nee te zeggen tegen hun kroost. Want ach die kinderen worden op handen gedragen en in de watten gelegd, het zijn verwende apen geworden. Ach, je hebt wel recht op een snoepje of een ijsje. Durven geen nee te zeggen en vervolgens moet de school de taak op zich nemen om die kinderen wat te leren. Eh taal, Nederlands rekenen en weet ik veel wat. En die moeten dan ook hygiëne en seksuele voorlichting en voor de gezondheid. Dus die scholen denken ja, hoeveel tijd hebben we eigenlijk? En op het consultatiebureau zijn ouders ook; zuigelingen die met zo’n suikerfles in hun mond rondlopen en nog net amper hun melkgebitje hebben. Ja, als die tanden worden aangetast moeten ze allemaal getrokken worden en dat is geen goede basis. Ik denk dat awareness bij mensen die kinderen hebben, dat die er gewoon moet zijn. Ja, vroeger had je die boeken van Dr. Spock of zo. Mijn moeder had die ook. We krijgen allemaal kinderen maar niemand heeft daarvoor doorgeleerd. En daar gaat het mis.
Ja, en wat we soms merken is dat het betalen van de contributie een probleem is. Nou is onze contributie niet zo hoog, maar als een jongere eigenlijk een duurdere sport zou willen en ook de sportschool is veel duurder dan wij, maar dat kan een reden zijn voor mensen om niet te sporten,
Ook door te weinig inkomen kan betekenen dat mensen misschien wel willen, maar domweg niet kunnen. Mogelijk ook met toenemen van gemak.
Bijvoorbeeld: fietsen voor ouderen met
trapondersteuning zijn zeer gewild. De mogelijkheden werken wel in de hand, dat (uitdaging tot) inspanning minder kan worden.
Wat betreft het overgewicht bij jeugd, zie ik vooral dat kinderen minder buiten spelen, hebben minder lichamelijke oefeningen en zijn daardoor minder in beweging.
In de gemeente zijn veel speelplekken voor kinderen, maar de meeste zijn klein. Er staan dan wat speeltoestellen op een beperkte ruimte en that’s it. Wat ik mis zijn grote speelvelden, waar kinderen kunnen rauzen, waar ze gestimuleerd worden om echt volop te bewegen.
Jongeren maken andere keuzes
Ouders leggen te weinig verantwoordelijkheid bij kinderen Ik zie een trend van ongezonde voeding. Kinderen waarbij ouders onvoldoende stelling nemen vanuit eigen
verantwoordelijkheid. Kinderen worden teveel gebracht met auto terwijl ze ook zelf kunnen fietsen naar school of sportclub, ze worden te dik gemiddeld. Gescheiden ouders belangrijke doelgroep in deze, vaak gedrag waarbij
correctie van kinderen tekort schiet vanuit angst van het verliezen van de loyaliteit van kinderen, vaak met toename gewicht tot gevolg. Overgewicht en ongezonde voeding in combinatie met beperkt bewegen van kinderen heeft levenslang gevolgen wanneer niet tijdig wordt bijgestuurd.
Ja, het komt zover omdat we met zijn allen goedkoop voedsel wat calorierijk eten. Het kost relatief weinig en ik zie het alleen maar goedkoper worden. En we leven met zijn allen in een snoepdoos en het is heel moeilijk om je impulsen te beheersen. Het is heel makkelijk om de hele dag te eten. Dat is denk ik wel een probleem.
Het ontbreekt aan kennis bij mensen
over gezonde voeding en leefstijl
Thema voeding – is ook nog niet bij alle ouders bekend wat wel of niet goed is. Er zijn nog veel misverstanden waarbij mensen denken het goed te doen, maar waarbij het dan toch nog niet lukt.
Als je kinderen achter een iPad zet met blokken bouwen, dan gebeurt er eigenlijk niks dus want je zet er een blok op door met je vinger op de blok te zetten en te slepen en dan kan je zo een blokkentoren hebben van 100 hoog. Wat leer je dan? Niks want je leert alleen je vinger te slepen op je scherm. Probeer maar eens een toren te maken van 20 blokken voor een klein kind op tafel. Dan moet je structuur, evenwicht en motorische vaardigheden, en beweegt het iets te snel dan zakt het in elkaar en kan je opnieuw beginnen, dus we remmen eigenlijk de ontwikkelingen door de passiviteit van die beeldschermen en dat mensen beïnvloed worden door de media.
Ouders stimuleren sport en bewegen door kinderen niet
Het vasthouden van jeugdleden heb je toch minder grip op.
Jeugd maakt ook eigen keuzes, daar heb je niet veel grip op. We hebben daar ook wel in geïnvesteerd, en de gemeente heeft daar in geïnvesteerd. En dat blijven we ook doen. Ik denk dat wat betreft de jeugd van zeg maar 13-14 tot 18-19 jaar, het druk zijn met studie, uitgaan, andere contacten en zo een oorzaak is. Het maken van andere keuzes. En ook het individualistischer worden.
Jeugd is ook druk met social media, YouTube, computeren.
Ik ben heel veel bij sportclubs, en ken veel mensen in het dorp. Ik zie dat er in Klarenbeek een groot gedeelte sport, maar ook echt een aantal niet. Ik denk dat in elke klas er zeker een stuk of 3 à 4 kinderen niet sport, en dat vind ik wel degelijk een probleem. Dit is wel iets om naar te kijken.
Je hoort dan de gemeente wel roepen dat ze gratis sporten voor jeugd gaan aanbieden, maar hoe wil je dit
daadwerkelijk gaan oppakken om juist die kinderen die niet sporten dit wel te laten doen? Ik denk dat in Klarenbeek niet de financiën van de ouders het struikelblok zijn, maar er zijn juist kinderen die sporten niet leuk vinden. Die helpen liever hun ouders op de boerderij of op de
Playstation of iPad. En ik denk dat dat het probleem is, en niet het financiële plaatje. Dat zal her en der in de
gemeente wel het probleem zijn, maar in Klarenbeek denk ik dat het relatief wel meevalt.
Ouders stellen geen grenzen en
geven zelf het slechte voorbeeld
of snappen het gewoon niet
Maar ook weer een heel ander risico, ik kan heel veel risico’s benoemen want het gaat om verschillende mensen, je moet ze toch onderscheiden, wat nu al wordt gezegd: je zult zien dat de Syrische kinderen als je niet uitkijkt, overgewicht gaan krijgen. Je ziet het nu ook al bij mensen van Turkse en Marokkaanse komaf, dat ze vaak dikker zijn dan de Nederlandse kinderen. Die soms ook al aardig dik zijn, maar daar is de groep nog groter. Wat hier ook een medewerker niet-Westerse gezondheidsbevorderaar zegt, zij is zelf van Turkse komaf, zij zegt dat ze ziet in de voorlichting die ze geeft, die kinderen hebben honger geleden, dan is er ook wel een soort van
compensatie van ouders waarbij geen grenzen worden gesteld. Dan kun je hier in deze rijkdom die je hebt, zo makkelijk verzanden, en de frisdranken die je hier hebt, zo makkelijk verzanden in verkeerd gedrag. Dat is weer een heel ander risico.
De basis niet, die ligt bij de ouders en de kinderen. Ik zeg altijd zo dat de kinderen volgen. Als ik een evenement organiseer, waar alleen fruit en water is, hoor je niemand zeuren dat er geen cola of snoep ligt. De kinderen sporten, hebben zin in wat drinken en pakken water, standaard. Fruit is altijd op. Ik heb bijna altijd te weinig. Kinderen volgen wel, maar ouders zijn over het algemeen de meest lastige doelgroep. En zeker de probleemgevallen. Ik organiseer geen ouderavonden, dat zijn de fanatiekelingen, die gezonde koekjes bakken, gezonde traktaties geven. Dat zijn de ouders die komen. De mensen die het nodig hebben, komen niet. Die hebben het niet door of weten dondersgoed dat ze het niet goed doen, maar hebben er geen zin in. Dus ja daar begint het heel laag en is het niet niveau gebonden.
Je zult er niet gek van opkijken dat ik als
kinderfysiotherapeut in het kader van preventie vooral denk aan de jeugd en hun ouders. Daarbij gaat het me dan vooral om het ontbreken van inzicht in het belang van sporten en bewegen: buiten spelen, rennen, ruimte, zweet op je neus! Als ik een vader heel trots hoor vertellen hoezeer hij zijn kind aan het sporten heeft gekregen en vervolgens een opname laat zien van zijn zoon in een quad, dan weet ik dat hij er niet veel van heeft begrepen. Of als een moeder vertelt over haar peuter die haar fijne motoriek oefent op de toetsen van een iPad, denk ik het zelfde.
Een achterliggende oorzaak is dat ouders vaak de weg van de minste weerstand kiezen. Dan krijgen die kinderen toch dat snoepje of koekje weer.
Kinderen sporten te weinig. En dan voornamelijk de kinderen van ouders die niet kunnen, willen of het niet inzien.
Een ontwikkeling die ik zie bij jeugd is de enorme digitalisering, verslaving aan sociale media, de vele tijd die jongeren hieraan besteden. Het meest problematische is de vraag hoe je de jeugd fit en gezond houdt. Je zou het gebruik van de smartphone eigenlijk willen beperken. Het bevordert de gezondheid niet. Jongeren hebben teveel keuzemogelijkheden. Een oorzaak hiervan is dat de ouders te laks zijn, er is te weinig controle op het gebruik van sociale media door kinderen.
Een oorzaak van het niet sporten zijn vaak ook de ouders.
Wanneer de ouder aangeeft van: ‘Je mag op een sport, kies maar uit wat je leuk vindt’, dan is het al anders dan dat je zegt: ‘Wil je sporten of wil je niet sporten?’ Als het kind dan niet wilt sporten, dan houdt het op. Ik vind dat ouders hun kind gewoon moeten verplichten om op sport te gaan.
En zeker tot je 12e, maar misschien wel tot hun 18e. Niet leren is heel erg slecht voor je, maar niet sporten is ook slecht voor je gezondheid. Ook het sociale aspect zoals winnen en verliezen, omgaan met druk en dat soort zaken komt hier voorbij.
En ja goed het heeft heel erg veel met leefstijl te maken. En het wordt natuurlijk gemedicaliseerd en het is natuurlijk veel meer dan een medisch probleem. Dat overgewicht. Ja, hoe ben je er thuis mee opgevoed. Ja, opvoeding en voeding ligt heel erg dicht bij elkaar. Wat heb je thuis geleerd, wat heb je meegekregen. En hoe zit je met genetische aanleg. Want je hebt mensen die van de lucht dik worden, en je hebt mensen die kunnen alles eten en die niet dik worden. Dus het is ook oneerlijk verdeeld wat dat betreft.
En, als ik vanuit mijn sportachtergrond kijk. Je ziet gewoon een toename van overgewicht, ook bij kinderen. Soms moet je kurkjes pakken die voor volwassenen bedoeld zijn bij de zwemles.
Dat vind ik nog wel zorgelijk. Het is natuurlijk niet alleen in de gemeente Voorst zo, dat is een landelijk iets.
Ja, overgewicht zien wij heel veel toenemen.
Dit zagen wij tien jaar geleden, kinderen van de lagere school en dat horen allemaal van die sprietjes te zijn. Tegenwoordig hebben die echt wel zwembandjes. Dat vind ik heel zorgelijk. En dat is vanaf 8 jaar. Dan zie je echt al veel overgewicht.
Een ander punt van zorg is voor mij het overgewicht bij jeugd. Je ziet steeds meer kinderen die dikker zijn/worden en dat is voor mij echt een zorgelijk punt. Ik zie het ook als een ziektebeeld, zo noem ik maar even.
Overgewicht is een groot (maatschappelijk) probleem. Mijn antwoorden hierop zijn meer bewegen en gezond eten. Daar kan geen pil tegen op. Als een kind overgewicht heeft staat hij in de rest van zijn leven al met 4-0 achter. In Klarenbeek zijn 4 obese kinderen. Als ik op zondag met mijn kinderen in Twello in het zwembad ben, schrik ik echter van het aantal kinderen met overgewicht.
Ik zie een toename van overgewicht. Dit komt niet door onwil maar meer omdat beide ouders tegenwoordig werken en hier minder aandacht voor is. Gezonde geest in een gezond lichaam.
Bewegen is belangrijk.
Ik zie hem vooral vanuit mijn eigen functie en dat is omdat ik daar het meest heldere beeld van heb en dat is ook het stijgende cijfer, nog steeds ondanks het feit dat ik al een jaar aan het ploeteren ben, van overgewicht onder kinderen. En dat is nu misschien nog een kleine zorg binnen deze gemeente maar ik zie wel dat binnen een aantal jaren een serieus probleem kan worden.
Vanochtend hadden we ook een mondhygiëniste in onze stuurgroep, gg-stuurgroep van ons projectteam, en die zei ook bij kinderen zie je steeds meer cariës opkomen en dat is eigenlijk een moment om ook over voeding te beginnen en over andere dingen als meer bewegen als we te zwaar zijn en over de mond want de mond is een belangrijke indicator als we het hebben over ons welbevinden.
Als huisarts heb ik te maken met preventie van hart- en vaatziekten. In de praktijk zie ik steeds vaker ouderen (60+) met overgewicht. Door meer behandelmogelijkheden van hart- en vaatziekten en kanker worden meer mensen ouder. De dikke 60+ heeft dus nog zo’n 25 jaar te gaan met veel bewegings- en
gezondheidsklachten. Ik vind overgewicht een groter probleem dan kanker. Er is geen afdoende behandeling voor de oudere met overgewicht. Ook een geraadpleegde geriater heeft hierop geen afdoende antwoord.
Suikerziekte op jonge leeftijd neemt schrikbarend toe. Recent heb ik er nog een artikel over gelezen en daar schrik ik van. Nee, ik zie het niet in mijn eigen omgeving, maar het probleem is er wel. Dit zijn de mensen die in de toekomst onze
maatschappij moeten dragen en dan zijn wij verplicht deze mensen daar op te attenderen. En ik vraag me af of het ook een taak van de overheid is. In ieder geval wel reguleren en faciliteren.
Maar als je kijkt naar bewegen en naar preventie dan is dat een van de zwakke punten in Nederland op het ogenblik.
Dat we daar veel meer in moeten gaan investeren om mensen gezond te houden. Want ten eerste willen we de pensioenleeftijd al naar 70 gaan doortrekken. Dus dat betekent, ik ben zelf 58 en dan merk je gewoon dat je veel meer onderhoud aan je lichaam moet gaan doen om die datum te halen en dat je dan nog fit bent. En dat is een heel groot stuk preventie waar wij nog heel veel in kunnen doen. En dat is nog onderbelicht dat kan veel beter.
De samenleving betaalt de
rekening
Als mensen of kinderen matig bewegen, dan zijn dat kinderen die in de preventie het snelst in de zorg terecht komen. Niet meer gaan bewegen en alleen maar zwaarder worden. En voor de samenleving een dusdanige hoge kostenpost worden als ze hadden het anders hadden aangevlogen.
Ik zie steeds meer dikke mensen, ook jongeren.
Dan zie ik zorgen om de gezondheid nu maar ook zeker in de toekomst. Gemiddeld worden de mensen ouder en leven dus langer. Voor deze mensen zal de zorg duurder worden. Ik weet dat gezonde kinderen beter presteren doordat ze lekkerder in hun vel zitten. Dat is dan voor het nu, maar dus ook vooruitkijkend op latere leeftijd zal deze groep van dikke mensen duurder zijn in de zorgkosten.
Overgewicht kan op de lange termijn leiden tot hartvaatziektes, gewrichtsklachten, arbeidsuitval, niet fit zijn. En voor de maatschappij denk ik dat die mensen een grotere kans maken om in die groep te vallen die niet goed mee kan. En daardoor maar een mager bestaan hebben.
Klinkt stom, want het is toch maar wat vetzucht, maar alle dingen bij elkaar opgeteld.
Vooral het respect gedeelte zit ook in respect naar jezelf. Dat overgewicht, dat is zo veel meer dan alleen fysieke klachten. Ik krijg dan bij die klasjes, die kinderen sporten dan in kleine groepjes bij elkaar. Die kinderen zijn echt
gewoon, die kunnen niet met reguliere sport mee doen. Dan krijg je wel een aardig isolement. En als je dat vanaf 6 jaar tot 16 jaar hebt. En het is gewoon heel moeilijk om daar vanaf te komen.
Kijk als je er niks aan doet, wordt het obesitas, maar we hebben al kinderen met een
obesitasindicatie op 9 -jarige leeftijd. Nou ik hoef jou niet uit te leggen wat dat gaat doen qua vriendjes, pesten, isolement.
Het meest knellende en problematische aan het niet sporten is natuurlijk de voor zichzelf sprekende bewegingsarmoede en het overgewicht. Maar met name het sociale aspect vind ik erg belangrijk. Want anders blijf je altijd maar binnen jouw klas, want school is school. Maar sporten is nog meer vriendjes maken, samen dingen doen.
Als je wilt dat mensen meedraaien in de maatschappij, daar waar al het beleid op is gericht, dan moeten mensen gezond zijn. Van de volwassenen is bijvoorbeeld echter de helft te zwaar. Daar is echt iets tegen te doen.
Jongeren uit Voorst roken en drinken gemiddeld net iets minder dan het landelijke beeld. Voor wat betreft (over)gewicht is het beeld ongunstiger in Voorst.
Mensen bewegen minder
Dan kijk ik naar leefstijl. Hoe ziet je dag eruit, wat eet je, hoelang zit je achter een beeldscherm? Meeste mensen zijn al uitgeput van hun werk die al een hele dag achter hun beeldscherm zitten, wat energie vreet want dit is alweer een energie stofzuiger. En dan kom je ’s avonds thuis en dan ontbreekt je de moed om echt actie te
ondernemen. Maar goed dan gaat die kwijlbuis aan en dan rol je je bed in of uren gamen. Waardoor je nog meer info hebt maar dat kan je helemaal niet meer verwerken. Tegen die tijd dat je tot verwerking komt ga je in je bed liggen. Dus ik bepaal niet meer wat ik moet verwerken. En als je je emoties kwijt wil dan onderdruk je ze omdat er dan op dat moment geen plek voor is dus ga je slapen. Of je gaat snoepen, alcohol drinken etc. De volgende stap is je afvragen waarom je hier op aarde bent, wat kom ik doen en hoe wil ik mezelf ontwikkelen.
Kennis over de gezonde ontwikkeling van kinderen ontbreekt bij veel mensen en dat is echt schrikbarend. In Duitsland volgen veel jonge opvoeders een ouderschapscursus en dat zou ook hier heel goed zijn. Als een bekende winkelketen hier een kinderstoel aanbiedt waarin kinderen naar bandjes met verhalen kunnen luisteren, houd ik m’n hart vast. Ouders denken dan echt hun kinderen daar een plezier mee te doen. Mede door dit soort attributen slaan kinderen fases in hun fysieke ontwikkeling over.
Social media en beeldschermen dragen niet bij aan
beweging
Maar ook, ik heb altijd het idee dat kinderen van 5 lang niet meer zo motorisch begaafd zijn als 10 jaar geleden. Dat is denk ik wel duidelijk, ze kunnen eerder dit (maakt een swipe gebaar) dan springen.
En daar loop je met de zwemles tegenaan, dat kinderen gewoon niet weet wat recht of krom is of voor of achter is, dan denk ik ’kom op jongens’. Met name de laatste 10 jaar is het hard achteruit gegaan. Kinderen worden al heel snel achter zo’n scherm gezet.
En vlak ook de macht van de digitale vijand niet uit:
de smartphone en Netflix. Je wilt niet weten wat het langdurig turen op een smartphone doet met bijvoorbeeld de ontwikkeling van de nekwervels en de toename van de behoefte aan plus-brillen.
Armoede: er zijn mensen met
weinig geld
Wanneer mensen te weinig te besteden hebben ontstaat armoedeproblematiek maar daardoor ook overgewicht door eenzijdige voeding met als gevolg gezondheidsproblemen en gebrek aan vitaliteit.
Ik zie het bij de jeugd en in het onderwijs. Als we gaan testen hier dan zien wie ongelofelijk veel kinderen die te zwaar zijn, die te dik zijn. En die motorisch heel matig bewegen voor hun leeftijd. En dat dat echt wel een probleem gaat worden. En dan hebben we hier nog een dorp met veel faciliteiten maar als ik dan in Deventer zie dan wordt het nog erger. En daar zit wel een verschil in tussen die kinderen. Ik denk dat dat komt omdat de sportfaciliteiten hier wel van een hogere kwaliteit zijn. En de levensstandaarden hier hoger ligt in vergelijking met met name de mindere wijken van Deventer. Het is vaak een geldkwestie. Een A-diploma kost tegenwoordig bijna 800 euro. En met B erbij is 900 euro. Ja, en het zwembad ook, kost 18 miljoen. Het is het duurste gebouw van de gemeente. Duurder dan het gemeentehuis.
Geldgebrek leidt tot ongezonde
keuzes
Ook door te weinig inkomen kan betekenen dat mensen misschien wel willen, maar domweg niet kunnen. Mogelijk ook met toenemen van gemak.
Bijvoorbeeld: fietsen voor ouderen met
trapondersteuning zijn zeer gewild. De mogelijkheden werken wel in de hand, dat (uitdaging tot) inspanning minder kan worden.
Er zijn vier gebieden waar de ontwikkelingen niet gunstig zijn. Ik zie een groei in Obesitas,
hufterigheid, ik-gerichtheid en drankgebruik. Dit zijn maatschappelijke problemen die je niet kunt voorkomen. Je kunt wel voorlichting geven maar mensen snappen het niet of willen het niet snappen. Obesitas zorgt voor een reeks
gerelateerde problemen zoals ongezondheid met allerlei kwalen.
Er is minder en slechter
sportaanbod op scholen
Nog een aanvulling; bewegingsonderwijs. Ik ben zelf een vakleerkracht lichamelijke opvoeding. Ik ben nog geen enkele basisschool tegengekomen die een vakdocent in dienst heeft. Misschien dat de gemeente daar nog wat in kan betekenen. Jammer want het Veluws College of AOC heeft dat wel, dus waarom niet ook een stapje eerder?
Dan ben ik wel blij met dat initiatief van Swim to Play, dan mogen alle basisscholen 5 keer zwemmen. In die vijf keer proberen wij zo veel mogelijk bewegingsonderwijs te stoppen, echt zwemles lukt niet in 5 keer maar een soort natte gym. De gemeente subsidieert dit dus daar ben ik blij mee.
Wat je ziet is dat op school steeds minder goed gesport wordt. De normale groepsdocent geeft de gymlessen, en niet een vakleerkracht. Uiteindelijk zou het mooi zijn wanneer je als docent je lessen zo geeft dat je kinderen stimuleert om richting een vereniging te gaan. Uiteindelijk vind ik school wel school, en is het vooral bedoeld om kinderen taal en rekenen te leren. Het leren sporten en actief bezig zijn moet je uiteindelijk bij een sportvereniging leren. Ik denk dat de Nederlandse maatschappij zo in elkaar zit. Dus school is school, en sporten is een aparte tak.
Vroeger, Yvonne en ik komen uit een leeftijd waar wij op school leerden zwemmen. Het schoolzwemmen is op een gegeven moment afgeschaft want dat was volgens hen niet meer nodig. We zaten hier met de handen in het haar bij wijzen van spreken. Wat doen we eigenlijk? Of het een taak is van de overheid, dat is wat anders.
Wat je qua sporten zou moeten willen bereiken is dat je als school wat met sport zou moeten gaan doen. Zo doet dat kind, wat normaal niet sport ook gewoon mee. Swim2Play bij het zwembad is daar een prima voorbeeld van. Het nadeel hiervan is, dat elke klas maar 5 keer meedoet aan deze lessen. Maar 5 keer op 52 weken is natuurlijk veel te weinig. Je zou ook kunnen denken aan een soort van sportcarrousel, wat gedaan kan worden met verschillende verenigingen. Het nadeel hiervan is dat het vaak lastig is omdat dit overdag plaats vindt. Waar haal je de mensen vandaan die dat kunnen geven? Vaak zijn dit vrijwilligers, die overdag vaak minder tijd hebben.
Wij organiseren ook weleens clinics voor schooljeugd in de vakantie. Maar wie komen daar juist op af? De kinderen die heel sportief zijn. De kinderen die niet sportief zijn blijven thuis. En daar zit hem de crux. Je zou dus veel meer met scholen om de tafel moeten en mogelijkheden neerleggen qua sportaanbod onder schooltijd. Het nadeel is wel dat de scholen beperkt tijd hebben.
Je bereikt niet sportieve kinderen
niet
Het promoten van gezonde voeding is vaak kortdurend
Bij het tegengaan van overgewicht zou je moeten willen bereiken, dit is wel lastig, dat kantines, scholen en sportverenigingen nog bewuster met het ‘gezonde’ om gaan. Bij de Zuiderlaan en Voorwaarts is hier wel veel aandacht voor, maar dat moet ook overal gebeuren. Op 26 mei is geloof ik dat toernooi bij SV Twello, daar zou het mooi zijn als wordt gezegd: ‘We verkopen vandaag geen kroketten, maar alleen gezonde dingen.’ Wel lopen ze tegen een verdienmodel aan. Het is zaak om te laten weten wat er allemaal aan gezonde voeding is, dat al inbrengen vanaf klas 1 en 2. Heb er aandacht voor. Het is ook lastig om dit te onderhouden, en niet alleen korte campagnes te draaien.
De tijd ontbreekt huisartsen om hulp te bieden
Met betrekking tot voedselinname is invloed op cafetaria en sportkantines wel vanuit de huisarts te organiseren, zeker in kleinere dorpen ook al ontbreekt de tijd er soms voor.
En er zijn heel veel interventies die wellicht op
groepsniveau enig effect hebben. Als een druppel op een gloeiende plaat. En op individueel niveau is het volledig de vraag, wat ga ik hiermee bereiken? Terwijl je je wel met dat individu bezig houdt. En ik heb wel altijd met
interventies daar ben ik wat cynisch en wat kritisch over. Ik heb nog wel collega’s die een kind dat wat te dik is terug laten komen. En dan zeg ik, prima maar dan moet je ze wel terug laten komen in Winterswijk en dan moeten ze op de fiets naar Winterswijk en op de fiets weer terug. En dat lukt niet, want ze gaan niet op de fiets naar Winterswijk.
Een kind alleen terug laten komen voor een controle van zijn gewicht, heeft niet zoveel zin. Dan moet je er veel meer actie op ondernemen en die tijd hebben wij er niet voor. En daar zou je eigenlijk veel meer voor moeten hebben en ik zou ook niet weten wat.
Er is weinig aandacht voor gezond eten en
bewegen bij kindjes tot 4 jaar
Als je de eerste 1000 dagen de kinderen goed, gezond laat eten en bewegen, is de goede basis gelegd. Daar heeft het kind een goede basis. Nu is er heel veel aandacht voor de groep kinderen van 4 tot 12. De jaren daarvoor zijn heel belangrijk dan, hoef je niet aangeleerd gedrag weer af te leren. Nog meer naar voren halen, opvoedondersteuning, al bij aanstaande ouders – in het algemeen, dat kan heel preventief werken. Als voorbeeld:
overgewicht groep kinderen onder de 4 jaar zou meer aandacht moeten krijgen. Bij GGD ligt daar nog niet echt de focus, wij houden ons bezig met kinderen en
gezondheid vanaf 4.
Hoe krijg je ouders zover dat
ze advies van je aannemen
Mensen hebben zoiets van het is mijn leven. Ik bepaal wat ik doe, wat ik eet. Of ik te dik ben of niet. Dat zijn dingen die ik mijn werk als jeugdarts tegen kom.
Ongevraagd ouders adviseren over een te dik kind, nou dan krijg je de wind van voren. En dan kan overgewicht best een maatschappelijk probleem zijn maar zolang de ouders dit geen probleem vinden is er geen probleem. En als je het gaat problematiseren, nou net wat wij niet willen, dan heb je al een heet hangijzer.
De gemeente kan best wel wat willen.
Maar het is maar de vraag of je ouders zo ver krijgt en hoe je ouders dan zo ver krijgt. En dat vind ik altijd een moeilijke.
Nu pak ik dat aan door eerst te vragen, wilt u er wat over horen? Als het
antwoord ‘nee’ is dan heb ik het er verder ook niet over. Ja goed, aangeboden diensten zijn zelden aangenaam. En wij bieden een hele hoop aan maar het moet wel binnenkomen. Dus die speelt wel een rol denk ik. En dan denk ik ook wel eens over de kosten voor de maatschappij van mensen die te dik zijn. Nou ja goed, uiteindelijk levert dat kosten op. En als je mensen magerder krijgt dan zijn dat uiteindelijk minder kosten maar wie heeft dan minder kosten? Dat is denk ik de zorgverzekeraar die minder kosten heeft.
Ik weet niet of het voor de gemeente niet zoveel uitmaakt. Dus het is bij mij altijd de vraag, wie wordt er beter van. Dat is in eerste instantie de persoon zelf maar wie wordt er in tweede instantie beter van.
Jeugdsportfonds keert te weinig uit
en is alleen voor specifieke doelgroep
Initiatieven als het Jeugdsportfonds zijn erg goed maar zijn alleen maar gericht op een bepaalde doelgroep. Dit moet ook breder getrokken kunnen worden. Iedereen moet kunnen sporten en bewegen en moet dit aangeboden kunnen krijgen.
Er wordt maar 1/3 deel van de doelgroep bereikt. Ik zou graag meer in overleg met de gemeenten willen mee denken/ adviseren in de aanpak van armoede.
Verder wil ik een pleidooi houden dat alle kinderen diploma A en B halen. Nu is de vergoeding vanuit Sportfonds te laag om alleen A te halen. Dat wordt aangevuld door Leergeld die dat weer declareert bij de gemeente. Het zou mooi zijn, als dat een
beleidsdoelstelling zou worden want ze betalen het nu ook al. A is eigenlijk niet genoeg. B kost niet zo heel veel extra. Is maar 150 euro meer. Dat scheelt veel risico’s op verdrinking.
Wanneer je ze in hun jonge jaren hier niet mee bereikt, dan ben je vaak al te laat. Uiteraard spelen de ouders hier ook een belangrijke rol in. Zij kunnen hun kinderen aansporen om toch gezonde voeding te gebruiken, maar dit werkt niet altijd. Ook gaan zij vaak voor de
gemakkelijke weg van de minste weerstand, waardoor ze vaak toch toegeven aan het gebruik van ongezonde voedingsmiddelen.
Als ik hier kijk, jongeren van het voortgezet onderwijs die lopen naar de Albert Heijn om daar een zak chips te halen om 10 uur ’s ochtends. Doe even normaal, dan ben je toch niet goed snik. En die energydrinks, ja dat heeft dan wel weer met preventie te maken, want als je dat de rest van je leven doet heb je wel een serieus probleem. Al is het maar met de tandarts en dat soort dingen.
Obesitas: verkeerde voeding. Heel soms is het erfelijk bepaald en heeft het met hormonale klachten te maken maar dat is zelden. Elk pondje gaat door het mondje.
Overgewicht bij kinderen is mishandeling
Maar ja goed, is er dan sprake van kindermishandeling, ja. Veilig Thuis doet er niets mee. Er is maar zelden dat daar dan actie op wordt ondernomen door Veilig Thuis voor te dikke kinderen. Dat gebeurt eerder als het in de opvoeding ook een puinzooi is. Maar meer in het kader van de zorg van de kinderen dan dat ze er magerder van zouden worden. Als een ouder er wel meer van wil horen wat hij moet doen om dikker worden te voorkomen dan zou ik hem kunnen doorverwijzen naar de
verpleegkundige van de GGD voor voedingsadviezen. Ik kan heel grof wat dingen aanstippen maar dat zijn hele grove leefregels. Of ik verwijs door naar een kinderarts voor een metabolonderzoek, kijken hoe het zit met bloeddruk en suiker. Maar dat is meer bij de obese kinderen. En eventueel een verwijzing naar een diëtiste.
Ja, de gevolgen die dat [red: overgewicht] kan hebben, we hebben een kind van 10 jaar die zit al aan de bloeddruktabletten. En die zit niet aan de
bloeddruktabletten omdat hij/zij een ziekte heeft maar omdat thuis die moeder die is ook zo (maakt een gebaar van iemand met een brede omvang), ja dat leefpatroon thuis. En dat kind is in overleg met de kinderarts aangemeld voor kindermishandeling. Dit is wel een extreem geval maar eigenlijk is dit kindermishandeling. En ik zie allemaal kinderen daarvoor, ja dat gaat eigenlijk ook niet goed.
En zo zijn we aan het dweilen en proberen mensen te helpen, en zie je dat mensen niet echt gemotiveerd zijn.
Want als je je omdraait gaan ze vervolgens toch weer naar de friettent. Dus die mensen die wel willen maar onmachtig zijn, een duwtje in de rug nodig hebben, daar moet je denk ik aandacht aan besteden. En mensen die het niet willen, dan houdt het op. Die moeten maar voelen. Als jij door wilt blijven eten en ’s nachts de koelkast leeg trekt dan kunnen wij met onze beste bedoelingen wel zeggen ‘ja, je moet slanker worden’. Ja, ik eet toch alleen maar een
maaltijdsalade, maar ja je ziet natuurlijk niet die andere 24 uur, die zie je niet. Dat is dweilen met de kraan open.
We dweilen met de kraan open
Ja, ik fietste vanuit Twello elke dag naar het Walterbosch (red: middelbare school in Apeldoorn). Dus ik fietste 32 km per dag.
Tegenwoordig hebben alle kinderen hier uit de omgeving dan wel weer een elektrische fiets. Dus dat is wel weer een ontwikkeling waarvan ik denk, heel leuk dat we het allemaal promoten maar er was ook niet zo veel op tegen om zelf tegen de wind in te trappen.
En ik zag laatst een programma van mensen die voor een maag operatie is of maagverkleining operaties in aanmerking komen. En als je aan iemand vraagt hoe is het nou begonnen, ja ik ben begonnen met lijnen zeggen ze allemaal, met diëten. En toen stopte ik met het dieet en dat gewicht wat ik kwijt was geraakt kwam er zo bij. En dat is vaak het probleem mensen willen aan het beeld voldoen. Aan dat beeld wat ze wordt
voorgehouden. En voor heel veel obesitas patiënten ligt daar een oorzaak. Ook daar speelt vaak van ja elk pondje komt door het mondje. En vaak is het ook niet het geval dan hebben mensen een genetische afwijking.
Ja, en als mens te dik worden ja maar is echt ongezond dat is van bekend ja. Ik denk dat dat een ernstig
probleem is. Het leidt tot ernstige stoornissen,
eetstoornissen. Met de nodige psychische problemen er bij, noem maar op. Ik vind het een ernstig probleem.
Want ik merk het echt, dat jongeren in mijn omgeving daarmee bezig zijn ja. Voor mij ligt daar de oorzaak in dat beeld wat ze voorgehouden wordt constant. In bladen op tv noem maar op. Slank zijn en gezond zijn en knap zijn dat is de norm. En jong zijn.
