Analyse: een omschrijving van het schema
Een ongezonde leefstijl en overgewicht hangen samen met ongezonde voeding enerzijds en onvoldoende beweging anderzijds.
Onvoldoende beweging komt onder meer omdat veel mensen van nature
gemakzuchtig zijn. Het bewegen is verder afgenomen omdat velen van ons zittend werk hebben. De toename van gebruik van televisie, computers en telefoon heeft ook een negatieve invloed op onze beweging.
Lang niet alle ouders stimuleren sport en bewegen bij hun kinderen. Ze zien het belang niet, geven zelf het slechte voorbeeld, of grijpen onvoldoende in bij hun kinderen. Bovendien is er door bezuinigingen (kwalitatief) minder sportaanbod op scholen. Jongeren maken andere keuzes dan het sporten. En de kinderen die sporten en bewegen niet leuk vinden, bereiken we nu net niet met sport- en beweegprogramma’s.
De marketing van de voedingsindustrie, waarbij het commercieel belang zwaarder weegt dan het gezondheidsbelang, heeft een negatieve invloed ons eet- en
drinkpatroon. De kwaliteit van het voedsel is veelal ondergeschikt aan de
verkoopcijfers en kostprijs. De welvaart heeft het bovendien mogelijk gemaakt om op ieder moment van de dag te eten. Bij veel mensen ontbreekt de kennis over een gezonde leefstijl en voeding. Er is ook relatief weinig aandacht voor gezond eten.
Het promoten van gezonde voeding is bijvoorbeeld vaak kortdurend en in de vorm van campagnes.
Mensen die opgroeien in armoede hebben weinig te besteden. Gezond leven is relatief kostbaar. Gezonde voeding is vaak duurder en lid zijn van een vereniging of sportschool kost geld. Niet iedereen vindt de weg naar het Jeugdsportfonds of andere vormen van ondersteuning.
Al met al dweilen we met de kraan open. Mensen bewegen minder. En mensen zijn niet in staat om hun gedrag aan te passen. Er ontstaan uiteenlopende
gezondheidsproblemen. Zo neemt het aan mensen met overgewicht ernstige
vormen aan. De samenleving draait op voor de extra zorgkosten die het gevolg zijn van een ongezonde leefstijl. Mensen met overgewicht en gezondheidsklachten vallen in toenemende mate buiten de boot.
Ongezonde leefstijl en overgewicht
Relevante bronnen, onderzoeken en publicaties
Gemeente Voorst (2016), Jongeren op gezond gewicht. Adviesrapport JOGG gemeente Voorst de verbinding van preventie en zorg.
GGD NOG, Gewicht jeugd, 2014-2016
De Loep (2017), Bloemlezing Voorst onder de Loep. Hoe kunnen wij vaker maatschappelijke problemen voorkomen?
GGD NOG (2017), Lichamelijke activiteit van kinderen Monitor Volwassenen en ouderen Voorst (2017)
Definities
Overgewicht en obesitas (ernstig overgewicht) zijn abnormale of buitensporige opeenhopingen van vet die de gezondheid kunnen beïnvloeden (WHO, 2015). Er zijn verschillende methoden om te bepalen of iemand overgewicht heeft.
De body mass index (BMI) is een index die de verhouding tussen lengte en gewicht bij een persoon weergeeft. De BMI is gebaseerd op de verhouding tussen lengte en gewicht. De BMI is de meest gebruikte maat om (ernstig) overgewicht te definiëren.
Daarnaast geven de buikomtrek en de huidplooidikte ook een goede indicatie voor de hoeveelheid opgeslagen vet.
Het gewicht van iemand (in kilogram) gedeeld door het kwadraat van zijn lengte (in meters) geeft de body mass index in kg/m2. Voor het meten van overgewicht bij jongeren gelden leeftijdsspecifieke grenswaarden van de BMI. Deze grenswaarden zijn lager dan bij volwassenen en zijn per leeftijdsjaar en apart voor jongens en meisjes vastgesteld. De grenswaarden voor overgewicht zijn vastgesteld door de International Obesity Task Force (Cole et al., 2000, TNO, 2006).
Cijfers over Ongezonde leefstijl en overgewicht
Bewegen
Nederlandse Norm Gezond Bewegen (NNGB): een half uur matig intensieve activiteit op tenminste 5 dagen per week.
Fitnorm: minimaal 3 keer per week 20 minuten intensief bewegen.
Categorie Grenswaarden (kg/m2)
Ondergewicht <18,5
Gezond gewicht 18,50 - 24,99
Overgewicht =25,0
Matig overgewicht 25,0 - 29,99
Ernstig overgewicht (obesitas) =30,0
Internationale categorieën in lichaamsgewicht voor volwassenen naar BMI
Overgewicht of obesitas onder de kinderen uit de gemeente Voorst onder de 13 jaar leeftijdsgroep %
3 jarigen 6 5-6 jarigen 11 12-13 jarigen 16
(Over)gewicht onder de inwoners van de gemeente Voorst ouder dan 19 jaar in 2016
Man % Vrouw % 19-64 jaar % 64-75 jaar % 75-plus %
Normaal gewicht 37 47 45 32 38
Matig overgewicht 46 31 35 49 46
Ernstig overgewicht 13 15 13 16 16
Het aantal uren dat kinderen (4-12 jaar) bewegen in de gemeente Voorst
Voldoende bewegen onder de inwoners van de gemeente Voorst ouder dan 19 jaar
% Beweegt 7 uur of meer 81 Is lid van een sportvereniging 79
Man % Vrouw % 19-64 jaar % 64-75 jaar % 75-plus %
Voldoet aan NNGB 70 68 67 84 63
Voldoet aan Fitnorm 33 30 26 55 33
Sport minimaal 1 dag p.w. 57 58 65 44 30
Voldoet aan beide normen 72 70 69 85 65
Is inactief 3 7 4 2 15
