WSE Arbeidsmarktcongres - 11 februari 2015
Abstracts Sessie 3. Onderzoek naar activering en activeringsbeleid
An De Coen & Maarten Gerard (Idea Consult). ‘Maatpakbegeleiding werkzoekenden naar onder- nemerschap'
Ondernemerschap en alle aspecten die gepaard gaan met ondernemen blijven onveranderd hoog op de agenda staan van de Europese Commissie en van de Vlaamse overheid. Gegeven de huidige en toekomstige uitdagingen op de ar- beidsmarkt, zouden meer mensen kunnen worden aangespoord om te ondernemen aangezien ondernemerschap tra- ditioneel gezien wordt als potentiële motor van economische groei en bron van nieuwe werkgelegenheid. In dit VIONA- onderzoek ligt de focus op ondernemerstrajecten voor werkzoekenden die opgezet worden vanuit het departement Werk en Sociale Economie. Voor wat betreft sociale economie betreft het de trajecten binnen de Activiteitencoöpe- raties. Voor het beleid Werk ligt de focus op het ESF-project Ondernemen Werkt (en zijn opvolger ‘Maak werk van je zaak’). Het aanbod voor werkenden, zoals uitgewerkt binnen het beleid Economie en in de opleidingstrajecten binnen SYNTRA, valt buiten de scope van deze evaluatie, die zowel een resultaatsevaluatie omvat als een procesevaluatie van de organisatie en de wijze van uitvoering van trajecten naar ondernemerschap.
De evaluatie is gestructureerd volgens vier aspecten die in elk traject aan bod komen, namelijk:
1. De instroom van geïnteresseerde werkzoekenden 2. Het meten en verbeteren van de nodige competenties 3. De organisatie en begeleiding doorheen het traject 4. De uitstroom en nazorg
Elk van deze aspecten werd afzonderlijk geëvalueerd aan de hand van de verzamelde informatie voor Ondernemen Werkt, Maak Werk van je Zaak en de Activiteitencoöperaties. Die informatie werd verzameld via groepsgesprekken met de deelnemers aan de trajecten, een analyse van de beschikbare administratieve gegevens en een strategische workshop met diverse stakeholders. Op basis van de leereffecten worden een aantal componenten aangereikt die kunnen bijdragen tot het succes van toekomstige, structurele trajecten. De aangereikte bouwstenen worden gebruikt om de ruwbouw uit te tekenen voor een structureel (eerder dan projectmatig) traject dat werkzoekenden kan toelei- den naar ondernemerschap.
Katleen De Rick (HIVA). ‘Geen werk na een opleiding voor een knelpuntberoep? Een analyse van hefbomen voor tewerkstelling’
VDAB heeft een groot aanbod aan finaliteitsopleidingen die werkzoekenden de nodige competenties bijbrengen om in knelpuntberoepen aan de slag te kunnen. Voor deze opleidingen wordt een uitstroom naar werk van 70% als doel vooropgesteld. Gemiddeld stroomt 65% van de deelnemers uit naar werk. Verschillende opleidingen bereiken duidelijk het doel niet. Het gaat onder andere om opleidingen voor de bouwsector, voor de industrie voor de horeca, handel en verkoop, ICT en de groensector. De vraag is wat de moeilijke overgang van de opleiding naar een (knelpunt)beroep kan verklaren.
Het HIVA bestudeerde een groep van deelnemers aan deze opleidingen die zes maanden na de VDAB-opleiding geen werk hadden. Gegevens werden verzameld via een telefonische enquête. We analyseerden de praktijkgerichtheid van de VDAB-opleiding, de leermogelijkheden in de stage en de aard van de begeleiding. Vervolgens gingen we na wat het rendement is van deze drie componenten op het vlak van leren, loopbaancompetenties, zoekgedrag en tewerkstelling in de periode van de eerste zes maanden na de opleiding. Het belang van een praktijkgerichte opleiding en een stage
met leermogelijkheden komt hier duidelijk naar voor. Een bijzondere vaststelling is dat de opleiding en de stage elk een eigen effect hebben op het onmiddellijke rendement van de opleiding en op het proces van het zoeken naar werk.
De studie bij de werkzoekenden werd aangevuld met een kwalitatief onderzoek bij werkgevers. Beide onderzoekscom- ponenten leidden tot duidelijke aanknopingspunten voor de verbetering van de VDAB-opleidingen.
