Vraag nr. 150 van 27 mei 1997
van de heer FRANCIS VERMEIREN
Heffing leegstand – Toepassing bij verbouwing Door het programmadecreet van 22 december 1995 werd een heffing ingevoerd ter bestrijding van de leegstand en verkrotting van gebouwen en woningen.
Het blijkt thans dat de afdeling Financiering Huis-vestingsbeleid van de administratie Ruimtelijke O r d e n i n g, Huisvesting en Monumenten en Land-schappen (Arohm) deze heffing toepast wanneer een woning wordt verbouwd. Uiteraard is er in dit geval leegstand, maar het moet de administratie toch duidelijk zijn dat het niet in de bedoeling ligt dit gebouw te laten leegstaan en verkrotten.
Een eigenaar die met een dergelijke heffing wordt g e c o n f r o n t e e r d , ziet zich genoodzaakt de adminis-tratieve akte te betwisten, zoals trouwens blijkt uit hem toegezonden documenten. Dit betekent bijge-volg bijkomende administratieve rompslomp voor de eigenaar, die zich genoodzaakt ziet de nodige bewijsstukken aan de administratie op te sturen en dan nog geen zekerheid heeft dat de heffing zal worden geschorst of dat hij een vrijstelling zal krij-gen.
Oudere gebouwen worden vaak door jonge gezin-nen aangekocht om dan, na verbouwingswerken, t e betrekken en krijgen dus meteen te maken met administratieve willekeur.
Waarom wordt de heffing niet enkel toegepast in de gevallen waarvoor het decreet bedoeld is, n a m e-lijk structurele leegstand en verkrotting ?
Antwoord
Het begrip "structurele leegstand en verkrotting", waarvoor volgens de Vlaamse volksvertegenwoor-diger de heffing is bedoeld, heeft geen sluitende d e f i n i t i e. Als voorbeelden van leegstand wil ik aan-halen :
a. speculatieve leegstand ;
b. leegstand ten gevolge van een economische situatie ;
c. leegstand ten gevolge van verbouwingswerken ; d. leegstand ten gevolge van langdurige
afwezig-heid ; e. ...
De bovenstaande redenering geldt ook voor de verwaarlozing van deze gebouwen en/of woningen. Ik veronderstel dat de Vlaamse volksvertegen-woordiger met de term "structurele leegstand en verkrotting" de speculatieve leegstand en verkrot-ting bedoelt. Hiervoor wil ik hem dan ook verwij-zen naar het antwoord op de schriftelijke vraag nr. 102 van de heer Didier Ramoudt van 21 mei 1996 (Bulletin van Vragen en A n t w o o rden nr. 14 van 28 mei 1996, blz. 723 – red.).
De meest uiteenlopende redenen worden ingeroe-pen ter verantwoording voor de leegstand of de v e r w a a r l o z i n g. De decreetgever heeft weloverwo-gen slechts een aantal redenen voldoende zwaar-wichtig geacht om een vrijstelling of schorsing toe te staan. Bovendien moet men er zich voor hoeden om in deze aangelegenheid te vertrekken van een ideaalbeeld van de burger : niet alle burgers (eige-naars) zijn integer en in de voorliggende regelge-ving moet juist rekening worden gehouden met de gewiekste burger die alle middelen goed acht om aan de heffing te kunnen ontsnappen en er niet voor terugdeinst om daarvoor desnoods de feiten een weinig te verdraaien.
De opdracht inzake de heffing op de leegstand en de verkrotting van gebouwen en woningen wordt daarom nog niet uitgevoerd in de sfeer van een h e k s e n j a c h t , maar laten we voorzichtig stellen dat een dosis argwaan een noodzakelijk ingrediënt van de aanpak vormt. De doelstelling van de heffing moet duidelijk blijven : op de eigen verantwoorde-lijkheid van de burger wijzen om de leegstand en de verkrotting van de buurten en stads- en dorps-kernen te bestrijden.
De inventaris wordt voornamelijk opgesteld op basis van de vermoedenslijsten verstrekt aan de administratie door de gemeentelijke diensten. Vooraleer het dossier administratief wordt ver-w e r k t , gebeurt een onderzoek ter plaatse, dit zover-wel voor de leegstaande als voor verkrotte panden (wanneer het beheer van de inventaris door de administratie ROHM gebeurt). Bij zo'n onderzoek ter plaatse komen de onderzoekers in een aantal gevallen uiteraard tot de conclusie dat werken in uitvoering zijn. Maar in andere gevallen kunnen bij het onderzoek geen werken worden vastgesteld en vaak is het evenmin duidelijk hoelang deze werken reeds aan de gang zijn. Het is dus best mogelijk dat bepaalde jonge gezinnen kort na de aankoop van een woning en de start van de renovatiewerkzaam-heden een administratieve akte of een technisch verslag ontvangen. Wanneer hun reactie / betwis-ting aanvaardbaar is, zal de schorsing worden toe-gekend en zal er geen heffing dienen te worden
b e t a a l d . Dat dit gepaard gaat met enige “ a d m i n i s-tratieve rompslomp” zoals de Vlaamse volksverte-genwoordiger het noemt, is dan onvermijdelijk. Anderzijds heeft de praktijk bewezen dat in een aantal dossiers veeleer moet worden gesproken over een "eeuwige" renovatie, waarbij bouwver-gunningen worden voorgelegd uit de jaren ‘70 en waar zelfs de steigers rond de woning inmiddels in aanmerking komen om te worden gerenoveerd. Om in dergelijke dossiers de eigenaar aan te spo-ren tot een beëindiging van de werken, is de heffing een goed instrument. Deze eigenaars krij-gen alsnog 2 jaar schorsing wekrij-gens renovatiewerk-z a a m h e d e n , maar dienen na 2 jaar derenovatiewerk-ze werken dan ook beëndigd te hebben.
De inventarisatie van dergelijke panden betreft dan ook geen administratieve willekeur, maar wel een opbouwen van een degelijke en volledige inventaris inzake de leegstand en de verkrotting van gebouwen en woningen. Eens de eerste inven-tarisatiebeweging is afgerond, zullen jonge koppels die een woning verwerven die reeds vroeger op de inventaris werd geplaatst, automatisch voldoen aan de vereisten om een tijdelijke vrijstelling te krijgen, die hun de kans geeft om de woning te renoveren.
