Vraag nr. 68 van 13 mei 2005
van de heer WERNER MARGINET
Musea – Portaalsite en objectencatalogus Op de site www.muscaoost-vlaancleren.be vindt de internetsurfer allerlei praktische informatie (adres, toegangsprijzen, openingsuren, enzovoort), maar hij kan er ook terecht voor gegevens over perma-nente collecties en tijdelijke tentoonstellingen. Nu staat op het web al een centrale catalogus van Oost-Vlaamse museumobjecten. Die bevat zo’n 85.000 items uit 15 musea, waarvan er 10.000 raadpleegbaar zijn voor het grote publiek. Nog dagelijks komen er objecten bij. Via een eenvou-dige zoekactie kan een bezoeker bijvoorbeeld een overzicht krijgen van alle bidprentjes in de Oost-Vlaamse musea. Museummedewerkers kunnen via een beveiligde internettoegang meer informatie over een object verkrijgen. Zo komen ze bijvoor-beeld te weten of bepaalde zaken die ze graag voor een tentoonstelling zouden gebruiken, in aanmer-king komen voor bruikleen.
Het project past in het kader van MOVE, ofwel Musea Oost-Vlaanderen in Evolutie, een initiatief dat de provincie in 2002 nam om de collecties van de Oost-Vlaamse musea digitaal te ontsluiten. Tot nu toe zijn 27 musea bij MOVE aangesloten. Dit merkwaardige, zeer interessante initiatief ver-dient onze aandacht. Het wordt blijkbaar ook ondersteund door de Vlaamse Gemeenschap. 1. Op welke wijze wordt dit project ondersteund? 2. Bestaan er gelijkaardige projecten in andere
provincies?
Zo niet, zijn er initiatieven om daartoe te komen en aldus één groot Vlaams project te realise-ren?
Antwoord
1. Op welke wijze wordt dit project ondersteund? Een eerste fase en een tweede fase van dit
pro-ject werden gesubsidieerd op basis van het Museumdecreet van 1996. De subsidie werd toegekend als "overkoepelende initiatieven ter
ondersteuning en begeleiding van het muse-umveld in zijn geheel" (Artikel 7, 3° van het Museumdecreet van 1996).
De eerste fase liep van 1 maart 2003 tot 1 maart 2004, een tweede fase volgde hierop en liep tot maart 2005. Voor de eerste fase werd een subsi-die toegekend van 145.000 euro, voor de tweede fase een subsidie van 120.000 euro.
De aanvraag voor een derde fase van het project - ingediend als ontwikkelingsgericht project cul-tureel erfgoed, een subsidielijn ingeschreven in het Erfgoeddecreet - heb ik recent goedgekeurd voor een bedrag van 120.000 euro. Deze fase loopt tot 1 maart 2006.
De Vlaamse Gemeenschap aanziet het als een pluspunt dat de provincie Oost-Vlaanderen voor dit project samenwerkt met o.a. Nederland en de stedelijke musea van Antwerpen. Zo wordt expertise die elders bestaat in het project opgenomen.
2. Bestaan er gelijkaardige projecten in andere pro-vincies?
De provincie Limburg startte in 2002 met een gelijkaardig project waarvoor ook zij sub-sidies aangevraagd hebben aan de Vlaamse Gemeenschap. Het project van de provincie Limburg is echter grootser opgezet. De provin-cie ontwikkelt een platform dat alle beschikbare en in opbouw zijnde erfgoeddatabanken binnen de provincie Limburg verbindt. Het behelst hier dus niet alleen de musea maar ook de archie-ven, monumentenzorg, archeologie, kerkelijk erfgoed,
De provincies handelen echter volledig auto-noom in het nemen van beslissingen met betrek-king tot het al dan niet opstarten, initiëren of coördineren van dergelijke projecten.
De Vlaamse Gemeenschap neemt initiatieven en organiseert overlegmomenten met de provincies met het oog op het voeren van een complemen-tair cultureel-erfgoedbeleid voor Vlaanderen. Zo niet, zijn er initiatieven om daartoe te komen
en aldus één groot Vlaams project te realiseren? 1. In 1996 werd het Museumdecreet
goed-gekeurd. De uitvoerings-besluiten werden bekrachtigd in 1998. In het uitvoeringsbesluit bij het Museumdecreet staat onder de criteria voor indeling van erkende musea bij het lan-delijke niveau: "Daartoe moet het museum minimaal beschikken over: 4° een geauto-matiseerde collectieadminislratie waarvan de informatie toegankelijk is voor verschillende gebruikers;" (bijlage I, artikel 3).
Aangezien weinig musea gebruik maak-ten van een geautomatiseerd collectiere-gistratiesysteem werd door de Vlaamse Gemeenschap het project Collectieregistratie en Standaardisering opgestart waarbinnen een contract werd gesloten met Adlib-infor-mation systems voor de implementatie van het Adlib-museum softwarepakket in de Vlaamse musea. 95 musea tekenden in op en kregen elk één licentie van het sofwarepak-ket. De provincie Oost-Vlaanderen bouwt voor het Move project verder op deze impuls van de Vlaamse Gemeenschap.
De Vlaamse Gemeenschap heeft door het verdelen van het Adlib softwarepakket een duidelijke impuls gegeven aan het museum-veld voor een professionele en kwaliteitsvolle uitbouw van het collectiebeheer.
2. De Vlaamse Regering kreeg de machtiging bij decreet van 2 maart 1999 (B.S. 14/03/1999) om te participeren in de oprichting van de NV "Reproductiefonds Vlaamse Musea". De taken van het Reproductiefonds werden
vastgelegd in het decreet:
"Ze heeft als doel organiserend, coördinerend of informerend op te treden met betrekking tot de volgende taken:
1° het stimuleren van de Vlaamse musea tot een hechtere samenwerking en een gro-tere eenvormigheid op het vlak van het aanmaken, bewaren en verspreiden van beelden en reproducties van het cultureel patrimonium en het ontwikkelen van initiatieven terzake;
2° het voeren van actieve promotie voor het cultureel patrimonium in binnen- en bui-tenland en het commercialiseren van de reproductierechten op de beelden van dit patrimonium;
3° het beheren van de beelden en de repro-ductierechten van de musea die deze beelden en rechten integraal aan de n.v. hebben afgestaan;
4° het aanmaken van beelden op beelddra-gers;
5° het overzetten van bestaande beelden op nieuwe beelddragers en het bewer-ken van deze beelden, met behulp van nieuwe technologische toepassingen; 6° het inhoudelijk archiveren van de
beel-den;
7° het fysisch archiveren van de beelden in beschermde omstandigheden en het ont-sluiten ervan;
8° het verspreiden van d e beelden via net-werken, catalogi of andere media, met de nodige juridische bescherming; 9° het verwerken van de orders bij de
com-mercialisering, op niet-exclusieve basis, van de reproductierechten op de beelden van de musea die deze rechten niet aan de n.v. hebben afgestaan;
11° het verrichten van onderzoek naar en het verlenen van informatie en advies aan de musea met betrekking tot alle vragen over originele reproducties en afgeleide reproducties." (Artikel 6)
Hiermee stimuleert de Vlaamse Gemeenschap het museumlandschap in Vlaanderen om met betrekking tot de reproductierechten een pro-fessioneel beleid te voeren. Het verspreiden en bekendmaken van het cultureel erfgoed uit museumcollecties komt hiermee ten goede van een breder publiek..
3. Op 18 maart 2003 organiseerde de adminis-tratie cultuur, op mijn vraag, een overleg over de problematiek collectieregistratie musea, met het oog op afstemming met andere projecten. Zowel de initiatiefnemers van Move als het Provinciaal Centrum voor Cultureel Erfgoed (Provincie Limburg), het steunpunt Culturele Biografie Vlaanderen en een vertegenwoordi-ger van de gebruikersgroep Adlib werden uit-genodigd. Het steunpunt Culturele Biografie Vlaanderen vzw neemt initiatieven in het onder-steunen van musea bij het gebruik van adlib en het implementeren van geautomatiseerde col-lectieregistratiesystemen.
4. Vorig jaar werd aan de cultureel-erfgoedsteun-punten Culturele Biografie Vlaanderen vzw en het Vlaams Centrum voor Volkscultuur vzw de opdracht gegeven een onderzoek te doen naar "beleidsvisies voor 'digitaal erfgoed' in Vlaanderen". Het onderzoeksrapport werd me recent bezorgd. Ik zal op basis van dat onder-zoek het beleid verder ontwikkelen voor het digitaal erfgoed.
Een tweede deel van de opdracht bestond uit het ontwikkelen van een portaalsite voor erf-goed in Vlaanderen. Hiervoor wordt tevens samengewerkt het de sector van het onroerend erfgoed. De lancering van deze portaalsite is gepland voor het najaar.
Samenvattend kan gesteld worden dat er al heel wat initiatieven genomen zijn - zowel door de overheden als door de sector - om het Erfgoed in Vlaanderen via digitale weg in kaart en beeld te brengen, en dat er de komende maan-den diverse projecten, die nu nog in de steigers staan, met zichtbare resultaten voor de dag zul-len komen.
