Vraag nr. 24 van 19 januari 2005
van de heer WERNER MARGINET
Gebruikersonderzoek openbare bibliotheken – Resultaten
1. Ik had graag vernomen of het gebruikerson-derzoek voor openbare bibliotheken, georgani-seerd door het Vlaams Centrum voor Openbare Bibliotheken (VCOB) in samenwerking met de onderzoeksgroep TOR (Tempus Omnia Revelat) van de Vrije Universiteit Brussel, ondertussen reeds is verwerkt en zo ja, wanneer de resultaten worden bekendgemaakt.
2. Naar ik vernomen heb, zouden een aantal bibli-otheken daaraan een eigen bevraging gekoppeld hebben.
Is er zicht op hoeveel (welke) bibliotheken dat waren en zijn er opvallende resultaten te ver-melden ?
Antwoord
1. De verwerking van de verzamelde gegevens is momenteel afgerond. De eerste resultaten werden bekendgemaakt tijdens een studie-dag op 21 december 2004 in het Paleis voor Schone Kunsten.
Op deze dag kreeg elke bibliotheek die aan het onderzoek heeft deelgenomen een individu-eel rapport. Daarin konden de resultaten van de eigen bibliotheek vergeleken worden met Vlaamse gemiddelden en met vergelijkbare (cluster)bibliotheken.
De Vlaamse media hebben uitvoerig over deze resultaten bericht. Ook op de website van het VCOB (www.vcob.be) kunnen deze resultaten worden bekeken.
Gelet op de omvang van het onderzoek en de grote hoeveelheid verzamelde data wordt momenteel bekeken om nog bijkomende en meer diepgaande analyses uit te voeren op de verzamelde gegevens.
Concreet kan hier bijvoorbeeld gedacht wor-den aan correlaties van verschillende gegevens en een verwerking van uitleengegevens.
2. Voor het onderzoek hebben 165 bibliotheken in hun bibliotheek een standaardvragenlijst afgenomen bij een representatief staal van hun gebruikers. Bibliotheken hadden de moge-lijkheid om aan deze standaard vragenlijst maximaal tien eigen vragen toe te voegen. 102 bibliotheken maakten van deze mogelijkheid gebruik (zie overzicht als bijlage).
De antwoorden op deze toegevoegde vragen zijn verwerkt en worden tijdens infosessies bezorgd aan de betrokken bibliotheken.
De belangrijkste resultaten zijn als volgt:
1 . 1 De bibliotheekbezoeker is overwegend vrouwe-lijk, hoogopgeleid en jonger dan 60 jaar.
– Van de Vlaamse bibliotheekbezoekers zijn 64,8 % vrouwen en 35,2 % mannen
– De zestigplussers vinden minder de weg naar de bibliotheek. Over heel Vlaanderen zijn er 28 %, terwijl dit er slechts 13,6 % zijn in de Vlaamse bibliotheken.
– Het bibliotheekpubliek bestaat voorna-melijk uit hooggeschoolden. Voor laag-geschoolden ligt de drempel lager in de kleinere bibliotheek.
1.2 De overgrote meerderheid is ononderbroken lid van de bibliotheek
– Bijna 60 % van de volwassen bezoekers werd voor het eerst lid van een bibliotheek in hun kindertijd.
– 64,4 % van de bezoekers van de biblio-theek is ononderbroken lid geweest van een openbare bibliotheek.
– 83,7 % van de bibliotheekbezoekers il lid van de bibliotheek van de eigen gemeente.
1.3 Een maandelijks bezoek van een half uur is de regel
– De gemiddelde tijd die de bezoeker in de bibliotheek doorbrengt, is vrij kort. Ongeveer 75 % is slechts maximaal een halfuur bezig met het uitkiezen van de nodige materialen. Er zijn opmerkelijke verschillen tussen de bibliotheken. Hoe meer aanbod een bibliotheek heeft, hoe langer de bezoekers er bezig zijn.
1.4 Boeken en muziek blijven belangrijk
– Boeken zijn veruit het belangrijkste product van de bibliotheek. Bijna alle bezoekers (98%) maken gebruik van de boekencol-lectie. De muziekcollectie wordt door 42 % van de bezoekers geraadpleegd.
– 80,8 % van de bezoekers komt vooral om een goed boek of een goede cd of dvd/ video te vinden. De helft van de bezoekers gebruikt de bibliotheek om informatie te vinden over onderwerpen die hen bezig houden.
– Ouderen vinden moeilijk hun weg naar de bibliotheekcomputers. Daarentegen maken personen met een laag inkomen wel vaak gebruik van de computers.
BIJLAGE 1 : Bibliotheken die eigen vragen hebben toegevoegd
POB Assenede POB Lommel
POB Beernem POB Lovendegem
POB Berlaar POB Lubbeek
POB Blankenberge POB Malle
POB Boechout POB Meerhout
POB Bornem POB Mortsel
POB Dendermonde POB Nazareth
POB Diksmuide POB Niel
POB Eeklo POB Nijlen
POB Grobbendonk POB Oostkamp
POB Hamme² POB Oud-Turnhout
POB Heist-op-den-berg POB Oudenaarde
POB Herent POB Peer
POB Herentals POB Poperinge
POB Herselt POB Retie
POB Houthulst POB Sint-Amands
POB Izegem POB Sint-Katelijne-Waver
POB Kalmthout POB Temse
POB Kampenhout POB Ternat
POB Kapellen POB Tervuren
POB Kasterlee POB Tielt
POB Keerbergen POB Torhout
POB Kluisbergen POB Waregem
POB Koekelare POB Weteteren
POB Koksijde POB Wichelen
POB Kortemark POB Wijnegem
POB Laakdal POB Willebroek
POB Langemark-Poelkapelle POB Wingene
POB Lennik POB Wuustwezel
POB Leopoldsburg POB Zandhoven
