BESLUIT
Besluit van de directeur-generaal van de Nederlandse Mededingingsautoriteit als bedoeld in artikel 37, eerste lid, van de Mededingingswet.
Nummer 5047/34
Betreft zaak: Erasmus MC - Havenziekenhuis
I. MELDING
1. Op 12 mei 2005heeft de directeur-generaal van de Nederlandse Mededingingsautoriteit een melding ontvangen van een voorgenomen concentratie in de zin van artikel 34 van de Mededingingswet. Hierin is medegedeeld dat het Academisch Ziekenhuis Rotterdam (handelend onder de naam Erasmus Universitair Medisch Centrum Rotterdam) voornemens is zeggenschap te verkrijgen, in de zin van artikel 27, onder b, van de Mededingingswet, over de Stichting Havenziekenhuis en Instituut voor Tropische Ziekten. Van de melding is mededeling gedaan in Staatscourant nr. 93 van 18 mei 2005. Naar aanleiding van de mededeling in de Staatscourant zijn geen zienswijzen van derden naar voren gebracht. Ambtshalve zijn vragen gesteld aan verschillende marktpartijen.
II. PARTIJEN
2. Het Erasmus Universitair Medisch CentrumRotterdam(hierna: Erasmus MC) is een publiekrechtelijke rechtspersoon als bedoeld in artikel 1:13 Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek. Het Erasmus MC is ontstaan door het samengaan van het Academisch Ziekenhuis Rotterdam (het Sophia Kinderziekenhuis, het Dijkzigt Ziekenhuis en de Daniël den Hoed Kliniek) met de activiteiten van de faculteit Geneeskunde en
Gezondheidswetenschappen van de Erasmus Universiteit Rotterdam. Het Erasmus MC houdt alle aandelen in Erasmus MC Holding B.V. Het Erasmus MC is actief op het gebied van
wetenschappelijk onderwijs en onderzoek en geneeskunde, onderverdeeld in topklinische zorg op basis van de wet WBMV1, topreferente zorg en algemeen specialistische zorg ofwel basiszorg.
3. Stichting Havenziekenhuis en Instituut voor Tropische Ziekten (hierna:
Havenziekenhuis) is een stichting naar Nederlands recht.Het Havenziekenhuis is een algemeen ziekenhuis en biedt basiszorg. Daarnaast heeft het een specialisatie op het gebied van tropische geneeskunde en reizigersziekten, ondergebracht in de zgn. “Travel Clinic”.
III. DE GEMELDE OPERATIE
4. Het Havenziekenhuis zal van een Stichting worden omgezet in een besloten
vennootschap. De aandelen die Havenziekenhuis B.V. moet toekennen, worden alle geplaatst bij het Erasmus MC. Deze transactie is vastgelegd in een door partijen bij de melding overgelegde samenwerkingsovereenkomst, getekend op 27 april 2005. Het Havenziekenhuis blijft als aparte juridische entiteit bestaan.
IV. TOEPASSELIJKHEID VAN HET CONCENTRATIETOEZICHT
5. De gemelde operatie is een concentratie in de zin van artikel 27, onder b, van de Mededingingswet. De onder punt 4 omschreven transactie leidt ertoe dat het Erasmus MC uitsluitende zeggenschap verwerft over het Havenziekenhuis.
6. Betrokken ondernemingen zijn het Erasmus MC en het Havenziekenhuis.
7. Uit de bij de melding ter beschikking gestelde omzetgegevens blijkt dat de gemelde concentratie binnen de werkingssfeer van het in hoofdstuk 5 van de Mededingingswet geregelde concentratietoezicht valt.
V. BEOORDELING
A. RELEVANTE MARKTEN
Relevante productmarkten
8. Het Erasmus MC biedt vrijwel het gehele spectrum aan van de geneeskunde, zijnde topreferente zorg2, topklinische zorg3 en basiszorg. De activiteiten van het Havenziekenhuis
beperken zich tot basiszorg en de specialisatie tropengeneeskunde en reizigersziekten. Het Erasmus MC heeft geen specialisatie in tropengeneeskunde of reizigersziekten. Er is derhalve
2 Topreferente zorg is hooggespecialiseerde zorg zoals bijvoorbeeld complexe oncologische chirurgie,
cardiochirurgie, orthopedisch/neurochirurgische rugchirurgie, brandwondenfunctie en interventietechnieken in de radiologie en neurochirurgie. Topreferente zorg wordt verleend door universitaire medische centra, maar ten aanzien van sommige specialistische voorzieningen ook door enkele topklinische
opleidingsziekenhuizen. Het begrip “topreferentie” verwijst naar doorverwijzing door medisch specialisten naar op het betreffende deelgebied erkende experts. Topreferent omvat tevens de functie die wel wordt omschreven als “hospital of last resort”.
3 Topklinische zorg is hooggespecialiseerde zorg (zoals hartchirurgie, neurochirurgie, IVF, et cetera)
slechts horizontale overlap op het gebied van basiszorg. Tussen het Erasmus MC en het Havenziekenhuis is sprake van een verticale relaties op het gebied van levering van
geneesmiddelen via de ziekenhuisapotheek en het verrichten van laboratoriumanalyses. In beide gevallen is het Havenziekenhuis afnemer van het Erasmus MC.
Horizontale overlap
(i) Algemene ziekenhuiszorg of onderverdeling naar specialismen
9. Een basisziekenhuis, zoals het Havenziekenhuis, positioneert zich met name op het gebied van algemene ziekenhuiszorg. Toch bieden zowel het Erasmus MC als het
Havenziekenhuis diverse specialismen aan.
10. Vanuit de vraagzijde - de patiënt - bezien, vormt ieder specialisme in beginsel een eigen relevante markt die niet of nauwelijks substitueerbaar is met een ander specialisme.
11. In een eerder besluit4 is aangegeven dat er, vanwege mogelijke aanbodsubstitutie tussen
verschillende specialismen, sprake kan zijn van markten voor algemene ziekenhuiszorg. In het onderhavige geval kan evenwel – net als in de eerder genoemde zaak en in het latere besluit 3897/Ziekenhuis Hilversum – Ziekenhuis Gooi-Noord5 – in het midden worden gelaten of er sprake
is van (een) markt(en) voor algemene ziekenhuiszorg of dat nader onderscheid moet worden gemaakt naar specialismen, aangezien de materiële beoordeling hierdoor niet wordt beïnvloed (zie de punten 33 tot en met 42).
(ii) Onderscheid klinische en niet-klinische zorg
12. In eerdere besluiten6 is op grond van overwegingen met betrekking tot vraag- en
aanbodsubstitutie en verschillen in toetredingsdrempels uitgegaan van het bestaan van aparte relevante productmarkten voor klinische en niet-klinische zorg. Er is sprake van niet-klinische zorg wanneer een patiënt via een poliklinische behandeling of dagopname binnen 24 uur kan worden geholpen. Bij een klinische behandeling wordt de patiënt langer dan 24 uur opgenomen in het ziekenhuis.
4 Besluit 3524/Juliana Kinderziekenhuis/Rode Kruis Ziekenhuis – Ziekenhuis Leyenburg, 28 januari 2004, punten
37 tot en met 40.
5 Besluit 3897/Ziekenhuis Hilversum – Ziekenhuis Gooi-Noord, 15 juli 2004, punt 13.
6 Besluit 3524/Juliana Kinderziekenhuis/Rode Kruis Ziekenhuis – Ziekenhuis Leyenburg, 28 januari 2004, punten
13. In navolging van deze eerdere besluiten wordt – zowel voor de mogelijke algemene ziekenhuiszorgmarkten als voor de mogelijke markten naar specialismen – in de onderhavige zaak uitgegaan van een onderverdeling in aparte relevante productmarkten voor klinische en niet-klinische zorg.
14. Op het gebied van klinische zorg is er behalve op het gebied van algemene
ziekenhuiszorg horizontale overlap op de volgende specialismen: cardiologie, dermatologie, gynaecologie, heelkunde, interne geneeskunde, keel-, neus-, en oorkunde, longziekten, neurologie, orthopedie en urologie.
15. Op het gebied van niet-klinische zorg is er behalve op het gebied van algemene ziekenhuiszorg horizontale overlap op de volgende specialismen: algemene ziekenhuiszorg, cardiologie, dermatologie, gynaecologie, heelkunde, interne geneeskunde, keel-, neus-, en oorkunde, longziekten, mondziekten en kaakchirurgie, neurologie, oogheelkunde, orthopedie en urologie.
Verticale relaties
(i) Inkoop van geneesmiddelen
16. Het Erasmus MC heeft meer dan 300 bedden en is ingevolge artikel 13 van de Wet op de Geneesmiddelenvoorziening verplicht een ziekenhuisapotheek te hebben. Het Erasmus MC verstrekt behalve aan zijn eigen patiënten medicijnen aan het Havenziekenhuis, Stichting Bijter7
en Rijndam revalidatiecentrum. Het Erasmus MC is niet actief als openbare apotheek.
17. Het Havenziekenhuis heeft minder dan 300 bedden en daarom geen
ziekenhuisapotheek. Het betrekt sinds 2003 al zijn geneesmiddelen van het Erasmus MC.
18. Omdat nu reeds door het Havenziekenhuis de facto een exclusieve afname van het Erasmus MC plaatsvindt, brengt de concentratie tussen het Erasmus MC en het Havenziekenhuis geen relevante verandering met zich mee. Het Erasmus MC behaalt nauwelijks externe omzet met geneesmiddelen. Ook de omzet die het Havenziekenhuis genereert op het gebied van receptgeneesmiddelen is verwaarloosbaar klein. Gelet hierop zal in het vervolg van dit besluit niet nader worden ingegaan op de activiteiten van het Erasmus MC en het Havenziekenhuis op het gebied van geneesmiddelen.
7 Stichting bijzondere tandheelkunde Rijnmond (“Bijter”). Stichting Bijter heeft als doel de tandheelkundige
(ii) Laboratoriumanalyses
19. Tussen het Erasmus MC en het Havenziekenhuis is ook sprake van een verticale relatie op het gebied van het verrichten van laboratoriumanalyses. Het Havenziekenhuis is afnemer van het Erasmus MC. Het Havenziekenhuis neemt een beperkt deel van zijn laboratoriumdiensten van het Erasmus MC af. De meeste laboratoriumdiagnostiek wordt door het Havenziekenhuis zelf uitgevoerd.
20. Gelet op het feit dat het Havenziekenhuis in 2004 voor een verwaarloosbaar klein bedrag aan laboratoriumdiensten heeft ingekocht van het Erasmus MC en op het verwaarloosbare aandeel dat het Havenziekenhuis heeft op het gebied van laboratoriumanalyses, zal in het vervolg van dit besluit niet nader worden ingegaan op de activiteiten op het gebied van
laboratoriumanalyses.
Relevante geografische markten
Opvattingen partijen
21. De meeste patiënten van het Erasmus MC en het Havenziekenhuis komen uit de gebieden rond de gemeenschappelijke vestigingsplaats Rotterdam. Volgens partijen bestrijkt de geografische markt voor ziekenhuiszorg het gebied van de stad en omringende gemeenten rond Rotterdam. Partijen gaan er vanuit dat de geografische markt voor ziekenhuiszorg in casu bepaald kan worden door middel van de eigen “adherentiegebieden” van het Erasmus MC en het Havenziekenhuis. Dit adherentie- of verzorgingsgebied is een aaneengesloten gebied rond de locaties waarvan op basis van de administratie vaststaat dat een aanmerkelijk deel van de patiënten zorg afneemt bij het betreffende ziekenhuis.
22. Volgens partijen is de kleinst denkbare geografische markt voor ziekenhuiszorg de gemeente Rotterdam exclusief Hoek van Holland. De vijf belangrijkste concurrerende ziekenhuizen liggen binnen een straal van 15 kilometer rond Rotterdam. Om die reden en vanwege het feit dat er minimaal 25 ziekenhuizen en buitenpoliklinieken binnen 30 minuten reistijd per auto vanuit Rotterdam gelegen zijn, is het de opvatting van partijen dat de consument in Rotterdam en omgeving over voldoende keuzemogelijkheden beschikt voor algemene
ziekenhuiszorg.
23. Uit het op verzoek van partijen uitgevoerde onderzoek van Prismant naar de in- en uitstroom van patiënten uit het gebied Rijnmond zou blijken dat op het niveau van alle specialismen de uitstroom8 voor klinisch specialismen voor de regio Rijnmond 7,8%9 is en de
8Met uitstroom is hier bedoeld het percentage patiënten in de regio Rijnmond dat kiest voor een ziekenhuis buiten deze regio.
uitstroom voor niet-klinisch specialismen meer dan 10%. Volgens partijen is normaal gesproken door de aanzuigende werking van een universitair medisch centrum de uitstroom in gebieden zonder academisch ziekenhuis hoger en in gebieden met een academisch ziekenhuis beduidend lager dan 10%. De gemeten uitstroom is volgens partijen dan ook hoog, gegeven het grote aantal ziekenhuizen in de regio, inclusief de aanwezigheid van een academisch ziekenhuis.
24. Om in de onderhavige zaak de geografische markt af te bakenen, hebben partijen gebruik gemaakt van de Elzinga-Hogarty-test (hierna: EH-test), een test die uitgaat van
goederen/dienstenstromen, om zo een indicatie te krijgen van de marktverhoudingen op de geografische gebieden waar het Erasmus MC en het Havenziekenhuis hun ziekenhuisdiensten afzetten. 10
25. Onderzoeksbureau Prismant heeft in opdracht van partijen een gedeeltelijke EH-test uitgevoerd voor alle overlappende specialismen. In dit onderzoek is noodgedwongen gekozen voor een pragmatische benadering omdat partijen geen toestemming hebben kunnen krijgen voor het gebruik van de gegevens van (alle) overige zorgaanbieders in de regio die een rol kunnen spelen in het afbakeningsproces.
26. Prismant heeft vooralsnog alleen de eerste stap in het afbakeningsproces uit kunnen voeren, namelijk het bepalen van de LIFO en LOFI-scores11 vanuit het initiële postcodegebied
30112/30713 waarin het Erasmus MC en het Havenziekenhuis zijn gevestigd. Gegeven het feit dat
het Medisch Centrum Rijnmond-Zuid (hierna: MCRZ) ook in het initiële gebied gevestigd is, betekent dat dit ziekenhuis in ieder geval van meet af aan in de afbakening betrokken wordt.
27. Uit bovenbedoelde gedeeltelijke EH-test komt naar voren dat het vestigingsgebied van het Erasmus MC en het Havenziekenhuis zelf (30014, 301 en 307) waarschijnlijk niet de nauwste
10 Dit in navolging van de besluiten in zaken 3524/Juliana Kinderziekenhuis/Rode Kruis Ziekenhuis - Ziekenhuis
Leyenburg (zie punten 59 tot en met 63) en 3897/Ziekenhuis Hilversum - Ziekenhuis Gooi-Noord (zie punten 33
tot en met 37).
11DeLOFI-score is de mate waarin ziekenhuizen binnen het afgebakende gebied hun diensten afzetten buiten dit gebied. De LIFO-score is de mate waarin vragers binnen het vestigingsgebied van de te fuseren ziekenhuizen diensten afnemen van ziekenhuizen buiten het vestigingsgebied.
12 Havenziekenhuis en de locaties Dijkzigt en Sophia ziekenhuis van het Erasmus MC zijn gevestigd in
postcodegebied 301.
13 De locatie Daniël den Hoed van het Erasmus MC is gevestigd in postcodegebied 307. Hierbij dient te
worden aangetekend dat in deze kliniek nauwelijks basiszorg geboden wordt.
14 Onder postcode 300 vallen de postbusadressen van Rotterdam; het betreft een zeer gering aantal
geografische markt voor algemene ziekenhuiszorg zal zijn aangezien volgens de door Prismant uitgevoerde EH-test de LIFO-scores (i) niet boven de 80% komen en (ii) bij afzonderlijke specialismen de LIFO-scores meer postcodes gaan omvatten dan 300, 301 en 307 en zelfs dan niet boven de 80% komen.15
Opvattingen marktpartijen
28. De meeste ziekenhuizen merken op dat de Maas een historisch gegroeide barrière vormt en dat een realistische, denkbare geografische markt voor algemene ziekenhuiszorg Rotterdam Noord en de aangrenzende gemeenten zou zijn. Eén ziekenhuis spreekt over de regio Rijnmond-Noord en één ziekenhuis over Rotterdam-Rijnmond-Noord.
29. Het Regionaal Patiënten Consumenten Platform (hierna: RPCP) heeft aangegeven dat de patiënt voor basiszorg meestal naar een ziekenhuis dichtbij huis gaat en de verwijzing van de huisarts volgt. Naar opvatting van RPCP is de regio waarin het Erasmus MC en het
Havenziekenhuis actief zijn de gehele stad Rotterdam, mede omdat zij goed bereikbaar zijn met het openbaar vervoer.
30. Achmea, de grootste zorgverzekeraar in de regio van het Erasmus MC en het
Havenziekenhuis, heeft aangegeven dat het Erasmus MC en het Havenziekenhuis hun patiënten voor basiszorg uit de directe omgeving ofwel stad Rotterdam krijgen. Aangrenzende
huisartsenpraktijken verwijzen naar het dichtstbijzijnde ziekenhuis. Achmea is van mening dat er voor de basiszorg van het Erasmus MC en het Havenziekenhuis voldoende alternatieven zijn; patiënten uit stad Rotterdam gaan echter nauwelijks naar het Vlietland Ziekenhuis in Schiedam, aldus Achmea.
31. Ook andere verzekeraars in de regio van het Erasmus MC en het Havenziekenhuis hebben aangegeven dat de geografische markt hoofdzakelijk de stad Rotterdam betreft waartoe ook ziekenhuizen als het MCRZ en het Ikazia Ziekenhuis behoren, want dat is in de
onderhandelingen merkbaar; deze ziekenhuizen zien elkaar als concurrenten. Ze zijn ook dicht bij elkaar gelegen. Patiënten zouden voor basiszorg ook van Rotterdam-Noord naar Rotterdam-Zuid reizen; indien het mogelijk is, gaat men echter naar het dichtstbijzijnde ziekenhuis. In hun visie dient het Vlietland Ziekenhuis meegerekend te worden. Patiënten laten zich leiden door de verwijzing naar een bepaald ziekenhuis en dat is doorgaans het ziekenhuis waar de huisarts binding mee en/of vertrouwen in heeft.
Beoordeling
32. In het onderhavige geval kan in het midden worden gelaten of voor algemene
ziekenhuiszorg, al dan niet onderverdeeld naar specialisme, dient te worden uitgegaan van een
geografische markt die de gehele stad Rotterdam omvat zoals partijen (punten 21 tot en met 27), het RPCP (punt 29) en verzekeraars (punten 30 en 31)aangeven of dat deze beperkt is tot Rotterdam-Noord en aangrenzende gemeenten zoals de meeste ziekenhuizen aangeven (punt 28) of beperkt is tot Rotterdam-Noord, zoals één ziekenhuis aangeeft (zie punt 28), of ruimer is, aangezien de materiële beoordeling hierdoor niet wordt beïnvloed (zie punten 33 tot en met 42).
B. GEVOLGEN VAN DE CONCENTRATIE
33. Zoals reeds in punt 22 is aangegeven, zijn de vijf volgens partijen belangrijkste concurrerende ziekenhuizen binnen een straal van 15 kilometer rond Rotterdam gelegen. Ter verduidelijking is in de bijlage 1 bij dit besluit een kaart van Rotterdam en omgeving opgenomen waarin de postcodegebieden zijn aangegeven. Tevens is aangegeven waar zich in het gebied ziekenhuizen bevinden. Duidelijk is dat het gebied waarin het Erasmus MC en het
Havenziekenhuis zijn gevestigd, ingesloten wordt door postcodegebieden waar andere ziekenhuizen zijn gevestigd.
34. Zoals gesteld in punt 32 wordt in het midden gelaten hoe de geografische markt voor algemene ziekenhuiszorg in het onderhavige geval moet worden afgebakend.
Voorzichtigheidshalve wordt in onderhavig geval uitgegaan van het geografische gebied Rotterdam-Noord, zijnde het postcodegebied 300 t/m 306. In dit gebied is eveneens het St. Franciscus Ziekenhuis gevestigd.
35. Om marktaandelen te kunnen berekenen, is gebruik gemaakt van cijfers van Prismant. Voor wat betreft klinische zorg is het niet mogelijk om topreferente opnamen uit de cijfers te filteren. Wel zijn de topklinische behandelingen uit de cijfers gefilterd. Voor wat betreft niet-klinische zorg geldt dat zowel topreferente als topniet-klinische behandelingen niet uit de cijfers te halen zijn. Daarom moet een inschatting gemaakt worden welk deel van het aantal verrichtingen basiszorg, topreferente en topklinische zorg betreffen.
36. Partijen geven aan dat de verhouding van de verschillende typen zorg die Erasmus MC aanbiedt, bestaat uit 50% topreferente zorg, 15% topklinische zorg en 35% basiszorg. Dit verhoudingsgetal is gebaseerd op zowel een intern onderzoek16 als op het document Regiovisie
Rijnmond17. Deze verhouding is volgens partijen stabiel ten opzichte van eerder verricht intern
onderzoek in 1994.
37. Op de vraag of marktpartijen zich kunnen vinden in met name het percentage 35% voor basiszorg zijn de antwoorden verdeeld. Enkelen kunnen zich vinden in het eerder genoemde
16 Topreferentiefunctie Academisch Ziekenhuis Rotterdam, drs. M. Schaafsma e.a., mei 1999.
17 Regiovisie Rijnmond, gezamenlijk beleid, bestuurlijke samenhang en adherentie-ontwikkeling, Stichting
percentage. Anderen geven aan dat de basiszorg bij het Erasmus MC eerder 50% bedraagt. Marktonderzoek heeft geen aanleiding gegeven om bij klinische respectievelijk niet-klinische zorg van een andere verhouding dan bovengenoemde uit te gaan. Marktpartijen geven enerzijds aan dat de verhouding basiszorg, topreferente zorg en topklinische zorg niet gelijk hoeft te zijn voor alle specialismen, anderzijds kunnen zij geen specialismen benoemen waarbij de verhoudingen totaal anders zou liggen. Voorzichtigheidshalve wordt er in het navolgende van uitgegaan dat het Erasmus MC 50% basiszorg aanbiedt.
Marktverhoudingen - algemeen
38. Een eerste aanzet om inzicht in marktverhoudingen te kunnen krijgen, is te analyseren hoeveel verrichtingen gedaan worden door ziekenhuizen uit een bepaald vestigingsgebied (ongeacht de geografische herkomst van hun patiënten), zowel klinisch als niet-klinisch en per specialisme. Aangezien een aanzienlijk aantal marktpartijen heeft aangegeven dat de geografische markt van ziekenhuiszorg Rotterdam-Noord en aangrenzende gemeenten is, betrekt de NMa bij deze analyse de ziekenhuizen die rondom Rotterdam-Noord liggen. Zoals uit bijlage 1 blijkt, zijn in een dergelijk gebied in ieder geval 3 andere spelers actief, te weten het IJsselland ziekenhuis, het St. Franciscus ziekenhuis en het Vlietland ziekenhuis. Hiervan uitgaande en van de
voorzichtige veronderstelling dat het Erasmus MC 50% basiszorg aanbiedt, behalen partijen op het gebied van klinische zorg een gezamenlijk marktaandeel van circa [30 - 40]%∗ waarbij de overige 3 concurrenten marktaandelen van tussen de 15% en 30% hebben. Op het gebied van niet-klinische zorg is het marktaandeel van partijen circa [30 - 40]% en liggen de marktaandelen van de overige 3 concurrenten tussen de 15% en 30%. Het algemene beeld dat hieruit naar voren komt, verandert niet substantieel als per specialisme gekeken wordt.
Marktverhoudingen naar postcode
(i) Algemene ziekenhuiszorg (klinisch en niet-klinisch)
39. Een nadere analyse van marktverhoudingen is te onderzoeken hoeveel patiënten uit een bepaald (postcode)gebied naar het Erasmus MC en het Havenziekenhuis gaan, en hoeveel patiënten naar concurrerende ziekenhuizen gaan.
40. Indien voorzichtigheidshalve uitgegaan wordt van Rotterdam-Noord en de
veronderstelling dat het Erasmus MC 50% basiszorg aanbiedt, hebben partijen voor het totaal van de overlappende specialismen een gezamenlijk marktaandeel van niet meer dan [20 - 30]% op het gebied van klinische zorg. Voor niet-klinische zorg hebben partijen een gezamenlijk marktaandeel van niet meer dan [20 - 30]%. Deze cijfers zijn afkomstig van Prismant en zijn
gebaseerd op het aantal opnamen (klinisch) en het aantal dagbehandelingen en eerste polibezoeken (niet-klinisch), waarbij geregistreerd is op de postcode van waaruit de patiënt afkomstig is. Indien wordt uitgegaan van de postcodegebieden die Rotterdam-Noord en aangrenzende gemeenten of de gehele stad Rotterdam betreffen, dan zijn de gezamenlijke marktaandelen van partijen lager.
(ii) Onderscheid per specialisme (klinisch en niet-klinisch)
41. Indien voorzichtigheidshalve uitgegaan wordt van Rotterdam-Noord en de
veronderstelling dat het Eramus MC 50% basiszorg aanbiedt, hebben partijen op geen enkel overlappend klinisch specialisme een marktaandeel van meer dan [30 - 40]%. Voor niet-klinische specialismen hebben partijen een gezamenlijk marktaandeel van niet meer dan [30 - 40]%. Hierbij dient aangetekend te worden dat partijen voor de meeste specialismen (zowel klinisch als niet-klinisch) een gezamenlijk marktaandeel van minder dan 30% hebben. Deze cijfers zijn afkomstig van Prismant en zijn gebaseerd op het aantal opnamen (klinisch) en het aantal dagbehandelingen en eerste polibezoeken (niet-klinisch) waarbij geregistreerd is op de postcode van waaruit de patiënt afkomstig is. Indien wordt uitgegaan van de postcodegebieden die Rotterdam-Noord en aangrenzende gemeenten of de gehele stad Rotterdam betreffen, dan zijn de gezamenlijke marktaandelen van partijen lager.
Conclusie
42. Ongeacht of de relevante geografische markt voor ziekenhuiszorg Rotterdam-Noord, Rotterdam-Noord en aangrenzende gemeenten, de stad Rotterdam of ruimer zou omvatten, en er voorzichtigheidshalve van uitgaande dat 50% van de verrichtingen van het Erasmus MC aan basiszorg wordt toegerekend, is het niet aannemelijk dat als gevolg van onderhavige concentratie een economische machtspositie kan ontstaan of worden versterkt.
VI. CONCLUSIE
43. Na onderzoek van deze melding is de directeur-generaal van de Nederlandse Mededingingsautoriteit tot de conclusie gekomen dat de gemelde operatie binnen de werkingssfeer valt van het in hoofdstuk 5 van de Mededingingswet geregelde
44. Gelet op het bovenstaande deelt de directeur-generaal van de Nederlandse
Mededingingsautoriteit mede dat voor het tot stand brengen van de concentratie waarop de melding betrekking heeft geen vergunning is vereist.
Datum: 8 juni 2005
De directeur-generaal van de Nederlandse Mededingingsautoriteit, voor deze:
W.g. Mr. J. Schönau
Directeur Concentratiecontrole
Tegen dit besluit kan degene, wiens belang rechtstreeks bij dit besluit is betrokken, binnen zes weken na de dag van bekendmaking van dit besluit een gemotiveerd beroepschrift indienen bij de
