Ftr::iEE _

(1)

ments- en advertentie- gelden betreffende 'de Driemaster' op

POSTGIRO 13500 van het Gemeente girokantoor - Amsterdam.

Op het BI.Jstrookje vermelden:

Algemeen Secretariaat

Savornin Lohmanlaan 66

Groningen Telefoon

ten gunste van H 12590

van R. A. Heyting. MAANDORGAAN VAN DE ONAFHANKELIJKE LIBERALE

JONGEREN ORGANISATIE VRIJHEID EN DEMOCRATIE

0 5900-37511

In de veiligheidsraad

R et gét<lt niet goed met de Organisatie der Verenigde Naties. Eén der grootste en gevaarlijkste landen van de wereld, Communistisch China, is nog steeds niet tot de UNO toegelaten. De Scwjct-Unie weigert mee te betalen aan operaties van de VN, zoals die in Congo, waardoor de ac- ties alda<t r niet met succes bekroond kon- den wonkn, de chaos nog vergroot en het prestige van de UNO aanmerkelijk gedaald is. En een maand geleden is Indonesië, door de verkiezing tot lid van de Veiligheids- raad van Maleisië, uit de VN getreden.

Tegelijk met Maleisië is ook Nederland lid van de Veiligheidsraad geworden. Zo'n benoeming is eervol, en schept - zeker in deze omstandigheden - ook zware ver- plichtingen.

Wij weten, minister Luns heeft het meer- malen betoogd. dat de Nederlandse regering de internationale ontwikkelingen nauwlettend pleegt te volgen. Het lidmaat- schap van de Veiligheidsraad dwingt Ne- derland ertoe, niet alleen de evoluties in de wereldpolitiek met de grootste nauwgezet- heid te volgen, niet alleen tot standpuntbe- palingen te komen over problemen waar het departement van Buitenlandse Zaken zich doorgaans nogal vaag over pleegt uit te laten, maar legt op onze regering en op ons parlement ook de last van het komen met initiatieven, van het mede leiding geven aan de internationale ontwikkelingen.

* * :;;.

Z o hopen wij dat de Nederlandse regering zal bevorderen dat de toelating van Communistisch China tot de Verenigde Na- ties wed(;rom aan de orde zal komen, en in ieder geval, dat Nederland pogingen zal doen de Verenigde Staten ervan te weer- houden om, als zo vaak, een veto tegen de toelating van China uit te spreken. Daarbij dient, men moet nu eenmaal rekening houden met feitelijke situaties, Communistisch China de plaats in de Veiligheidsraad te worden gegeven, die thans nog door het China van Tsjang-Kai-Tsjek wordt ingeno- men. De toelating tot de Veiligheidsraad van Communistisch China zal de besluit- kracht van de UNO zeker niet bevorderen, maar bedacht dient te worden dat ook thans de Veiligheidsraad als met Lamheid is ge- slagen. Het is daarbij niet alleen irreëel dat één van de grootste landen ter wereld niet in de VN vertegenwoordigd is, het is - de geschiedenis heeft dat, dachten wij, geleerd - juist verstandig potentieel gevaarlijke landen in dergelijke internationale organisaties toe te laten. Immers dan heeft men meer mogelijkheden geschillen te bespre- ken, en zo tot vreedzame oplossingen te komen. En wanneer Communistisch China door het uitspreken van veto's over reso-

luties en maatregelen die naar de mening van velen in de UNO - en wij denken daarbij speciaal aan de neutrale landen - nuttig zouden zijn, dan is een dergelijke s:;.b:.;tage uiteraard te betreuren. ::viaar dan is dat ook niet bevorderlijk voor China's prestige, met name bij de landen van Afri- ka en Azië. En dat is een overweging die niet waardevol genoeg geschat kan worden.

Want de wereldvrede wordt thans niet meer bedreigd door de tegenstelling Sow- jet-Unie- Verenigde Staten, maar veeleer door de mogelijkheid dat de rode Chinezen vaste voet aan de grond krijgen in Zuid- Amerika, Afrika en Azië.

* * •

E en andere oorzaak van de crisis waarin de VN thans verkeren is het niet-meebe- talen door de Sowjet-Unie aan operaties van de UNO. Het is riskant gebruik te maken van de mogelijkheid, in artikel 19 van het handvest der VN geboden, de Sowjet- Unie het stemrecht te ontnemen. De Rus- sen weten dat natuurlijk ook, en zullen voor het afzien van hun weigering tot betaling een zekere prijs trachten te bedin- gen.

De Nederlandse regering, uu~ ... aet lidmaat- schap van de Veiligheidsraad van ons land ook met deze zaak thans nauw betrokken, dient zich naar onze mening te scharen aan de zijde van hen die er bij de USA op aan- dringen in deze kwestie voet bij stuk te houden. En zou het niet mogelijk zijn dat de VS bij wijze van concessie aan Rusland, in ruil voor betaling door de Sowjet-Unie van haar aandeel in de kosten van de werkzaamheden der UNO, zich niet langer zullen verzetten tegen de toelating van Rood China tot de VN en de V eiligheids- raad?

Ook het derde probleem waarmee de UNO thans belastis-de uittreding van Indone- sië uit de VN- schijnt verband te houden met de positie van Communistisch China.

Het vooraanstaande Engelse blad "The Guardian" schrijft: Indien de UNO in gevaar verkeert van interne ontbinding, kan president Soekarno niet alle schuld krijgen voor het feit dat hij ermee begon. Veel van de schuld moet door de organisatie zelf worden gedragen, die 15 jaar lang de wer- kelijke regering van China heeft buitenge- sloten. Aldus de "Guardian" volgens "De Volkskrant" van 6 januari. Het is stellig juist dat de, historisch begrijpelijke, maar in de hedendaagse politiek irreële, verte·

genwoordiging van het chinese volk in de wereldorganisatie, het prestige van en respect voor de UNO niet heeft vergroot. Het optreden van president Soekarno wordt daar niet minder afkeurenswaardig om.

Het stemt tot verheugenis dat ook de Sow-

jet-Unie dit duidelijk te kennen heeft gegeven.

Ook Nederland mag tegenover het oppor- tunistisch en onbehoorlijk uittreden uit de VN van Indonesië niet alleen een "nauwlettend volgen" stellen. Een duidelijke stand- puntbepaling, hoe onplezierig dat op het ministerie van Buitenlandse Zaken mis- schien ook zal worden gevonden, is gewenst.

Na zich jaren met alle kracht verzet te hebben tegen de overdracht van Nieuw-

Gui~lea au1 Irdonesii?, vr' clc h:cer Luns zich verleden jaar, bij zijn bezoek aan dit land, voortreffelijk aan de nieuwe situatit>

aan te passen, mede door zijn ruim mop- penarsenaaL De contacten met Indonesië schenen vlugger hersteld te kunnen worden dan verwacht, en vooral bij onze za- kenwereld rezen zoete dromen. Wel zou de gouden tijd van "ons Indië" niet terugke- ren, maar ook de nieuwe verhoudingen le- ken goede winstmogelijkheden te garande- ren.

Het zal door onze regering dus wel als zeer onprettig zijn ervaren dat Indonesië zich in zijn buitenlandse politiek zich zo, laten wij zeggen: opmerkelijk, gedraagt.

Toch mag van de regering verwacht worden dat zij zich - al lijkt dit tactisch niet verstandig - krachtig verzet tegen "eigen rechter spelen", en het uittreden uit de UNO van Indonesië scherp veroordeelt.

Zij dient - wij wijzen op het citaat uit de

"Guardian" - daarbij te bedenken dat de positie van Indonesië door een toelating tot de VN van Communistisch China erns- tig verzwakt zal worden, en dat president Soekarno dan eerder op zijn besluit tot uittreding zal moeten terugkomen.

* * *

B r zullen ook in 1965 grote problemen zijn waarmee de wereld krijgt te wor- stelen. Eén van die problemen is de crisis waarin de Verenigde Naties thans verkeren. In die crisis is Nederland tot lid van de Veiligheidsraad gekozen. Wij mogen hopen dat de Nederlandse regering deze grote eer en zware verplichting zal weten te honoreren. En wij rekenen erop dat van liberale zijde hiertoe de nodige stimulan- sen zullen worden gegeven.

Niet in het minst omdat dit bevorderlijk zal zijn voor een gezonde politieke belangstelling in ons land.

Rellen als rond van der Putten Zo is het Irene en de REM schijnen de Nederlandsé politieke gemoederen nogal in beweging te kunnen brengen. Een actief pousseren van initiatieven in onze buitenlandse politiek zal de internationale ontwikkeling niet alleen positief kunnen beïnvloeden, maar ook de belangstelling voor het politieke ge- beuren van ons volk kunnen bevorderen.

H. WIEGEL.

(2)

HET OPENBAAR ONDERWIJS

bij zijn opvoedingstaak zonder dat deze overtuiging nochtans als regel uitdrukkelijk aan de orde zal komen. Bij het algemeen onderwijs is dus - volgens de brochure - zo een gemeenschappelijk handelen mogelijk, niet op grond van een compromis, maar op grond van een inspira- tie die voortkomt uit de eigen overtuiging.

De grondslag van het openbaar onderwijs staat gedurende de laatste jaren in het centrum van de belangstelling. De mammoetwet gaf dan ook alle aanleiding de geestelijke achter- grond van dit openbaar onderwijs eens aan de orde te stellen. "De openbare school voedt op tot alle christelijke en maatschappelijke deugden" (art. 24 van de Lagere On- derwijswet) is althans op z'n zachtst gezegd geen voldoende eigentijdse benadering van de werkelijkheid meer. Meedenken aan deze basis voor het openbare onderwijs is daarom dringend gewenst, zeker voor liberalen, wie het openbare onderwijs zozeer ter harte gaat als "on- gedeelde school voor heel het volk''.

Vorig jaar is bij Uitgeverij Musses in Purmerend een brochure verschenen getiteld: "Het openbaar (en daarmee gelijk te stellen) onderwijs, poging tot geestelijke fundering", en samengesteld door vooraanstaande personen uit de kring van de Cen- trale Commissie voor het Vrijzinnig Protestantisme, het Humanistisch Verbond, de Nederlandse Onderwij- zers Vereniging, Volksonderwijs, en vertegenwoordigers van het midden- orthodoxe protestantisme. Deze brochure vormt een voortreffelijke bij- drage tot de discussie over dit onderwerp. Zij pleit allereerst voor de term: algemene school als overkoe- pelende term, die de taak, om kin- deren uit alle sociale en levensbe- schouwelijke milieus gemeenschappelijk op te voeden, het beste bt uitdrukking brengt. Zij meent, dat de term "neutrale school" licht misver ..

stand kan wekken, omdat historisch gezien deze term te zeer misbruikt is in de zin van een school, die vlees

Districtenstelsel?

De J.O.V.D. heeft vorig jaar een resolutie aangenomen (Demostaat) waarin gepleit wordt voor invoering van een districtenstelsel met behoud der evenredige vertegenwoordiging.

Nu is dit een nog al radicale ingreep in het bestaande stelsel, zodat men zich moet afvragen of dit spoedig voor verwezenlijking vatbaar zal zijn.

Gelukkig wordt thans ook buiten de liberale kring gepleit voor een versterking van de band tussen kiezer en gekozene. Zo wil de P.v.d.A. elk harer Tweede Kamerleden met de zorg voor een deel van het land be- lasten. Een navolgenswaardig initiatief.

Maar wanneer men iets dergelijks ook bij <ie verkiezingen wil realiseren, zal dit op volkomen vrijwil- lige basis onmogelijk zijn. De partijen die hiervoor over een geschik- te kandidaat beschikken, zullen dan zeker uit propagandistische en fi- nanciële overwegingen weer de voorkeur geven aan één lijstaan- voerder voor het hele land.

Er is echter slechts een zeer kleine wettelijke ingreep nodig, om hier- aan een einde te maken, nl. door in de Kieswet vast te leggen, dat iedere kandidaat zich slechts in één kieskring kandidaat mag laten stellen (een nieuw Art. E 1.4 in de Kieswet). Art. N 2 zou geheel kunnen vervallen, en aan Art. H 6 wordt toegevoegd: h. die voorkomt op meer dan één der in de verschillende kieskringen ingeleverde lijsten.

Waar het om gaat is, dat er bij de verkiezingen voor de Tweede Ka-

noch vis is en die gekenmerkt wordt door bloedeloosheid en negativisme ten opzichte van de diepste levens- vragen. De brochure verklaart ver- volgens de onmogelijkheid voor de (levensbeschouwelijk heterogene) commissie om een gemeenschappelijke formulering voor de algemene school op te stellen omdat dit of zou leiden tot het gebruik maken van termen, die in verschillende levens- beschouwelijke gedachtenwerelden een verschillende betekenis hebben Of tot een aantal algemeenheden, die weinigzeggend zijn. Zij meent voorts, dat in de Nederlandse cultuur-histo- rische situatie twee hoofdstromingen het geestelijk leven karakteriseren, nl. het christendom en het humanis- me en beziet achtereenvolgens de algemene school uit beider gezichts- hoek. De grondslag voor de algemene school moet niet een compromis zijn tussen levensbeschouwingen, waardoor een vage grootste gemene deler ontstaat, maar een gemeenschappelijk beginsel, dat in beide levensovertuigingen ligt besloten, nl. dat wij met en voor ·elkaar verantwoor- delijkheid dra.gen. Volgens de commissie wordt het opvoedingsideaal van deze gemeenschappelijke algemene school uitgedrukt door het begrip humaniteit, waarmee men wil zeggen: de omgang van de mens met zijn medemens en de erkenning van zijn persoonlijkheid dient gebaseerd te zijn op de medemenselijkheid en de naastenliefde. Ook dit begrip "humaniteit" wordt weer bezien door een humanistische en een christelijk~

bril.

Door deze visie worden de geloofs- en levensovertuigingen van de on- derwijzer van wezenlijke betekenis

mer 18 verschillende lijsten en lijst- aanvoerders van iedere partij zouden zijn. Deze zullen in hun kieskringen àe kiezers intensiever kunnen bewerken, en meer persoonlijk met hen i:c contact kunnen komen.

Voor de verkiezing der Provinciale Staten zouden we in de verschillende provincies ook verschillende lijsten krijgen, en wel: in Noordbra- bant 9, Gelderland 10, Zuid-Holland 7, Noord-Holland 9, Zeeland 7, Friesland 5, Overijssel 7, Groningen 5, Drente 4 en Limburg 8.

Deze op eenvoudige wijze te realiseren verandering van het kiesstel- sel, zal reeds de voordelen van een districtenstelsel combineren met de evenredige vertegenwoordiging. Dit lijkt mij thans politiek beter haal- baar dan hetgeen de JOVD in Dalf- sen per resolutie heeft voorgesteld.

Ziet minister Toxopeus geen kans, dit voorstel op korte termijn in te dienen ,dan ligt hier een prachtig onderwerp voor een initiatief-voorstel van een liberaal Tweede Ka- merlid.

Rindert Straatsma, Stiens.

SOEKARNO

Nu binnenkort weer de volkomen normale betrekkingen tussen Indo- nesië en Nederland zullen zijn hersteld door het uitwisselen van am- bassadeurs, wordt het toch ook de hoogste tijd na te denken over de uitlating van Soekarno, dat hij "een uitnodiging om Nederland te bezoe- ken graag zou aanvaarden". Kan hij zich nog duidelijker uitdrukken?

Er doen hardnekkige geruchten de ronde, dat met name de liberale mi-

Als liberalen kunnen wij dergelijke gedachten alleen maar toejuichen, dachten wij. De van diverse zijden geponeerde stelling: katholieke scholen voor de katholieken, protes- tantse scholen voor de protestanten en openbare scholen voor de rest van de jeugd, moet voor een liberaal on- verteerbaar zijn. Helaas zijn er echter ook altijd nog mensen in liberale kring, die bv. een katholieke onder- wijzer aan een neutrale school niet volledig aanvaarden. Deze mensen maken zich schuldig aan dezelfde verkeerde gedachtengang, die vele confessionelen er op na houden, nl.

dat de openbare school ook een zuil zou zijn. Dat in f·eite bovengenoemde toestand in vele streken van ons land bestaat is zeer te betreuren en vindt zijn oorzaak behalve in histo- rische gronden ook en vooral daarin, dat vele openbare scholen zich ten aanzien van geloofsovertuigingen strikt neutraal gedragen, dat wil zeggen dat het gebied van het geestelijk leven taboe is op de school.

Van vele zijden wordt nu een openbare school nieuwe stijl of om in de termen van bovengenoemde brochure te blijven: algemene school be- pleit. Ook van katholieke zijde wordt de benadering positiever. In een studie "Welvaart, welzijn en geluk", uitgegeven door de katholieke Raad van Overleg voor Sociaal-economische aangelegenheden, wordt ook de na- druk gelegd op een school, waar "het ontmoeten op de voorgrond staat, waar een sfeer heerst van weder-

nisters bezwaren hebben tegen het bezoek van het Indonesische staatshoofd. Of deze geruchten op waar- heid berusten is uiteraard niet na te gaan. Mocht dit eventueel het geval zijn, dan is het te hopen, dat zij hun houding wijzigen. Zeker van hen die zich liberaal noemen, mag ver- draagzaamheid worden verwacht.

Ook tegenover het Indonesische staatshoofd.

Jan Hidding.

Ombudsman

Tussen de vele correspondentie die op de redactietafel pleegt te verwij- len, troffen wij onlangs de brochure aan van Mr W. S. A. N. Gorter:

"De ombudsman verbeeld, een ac- tuele idiologische (bedoeld zal zijn ideologische: H. W.) verkenning op nationaal en internationaal gebied", uitgegeven bij Tjeenk Willink in Zwolle. Dat leek ons een plezierige gebeurtenis, want voor en na de verkiezingsstrijd van 1963 hebben wij maar weinig liberale geluiden over de ombudsman gehoord.

De inhoud van de brochure beant- woordde echter niet geheel aan de verwachtingen die wij na lezing van de titel hadden gekregen. In deel I van zijn werkje beschrijft de heer Gorter wel allerlei persoonlijkheids- structuren en karaktereigenschap- pen van leiders, maar lezen wij slechts in citaten die hij van anderen (o.a. Professor Kleyn) aanhaalt iets over de ombudsman. In deel II vraagt de heer Gorter zich af of de Secretaris-Generaal van de Ver- enigde Naties geen goede ombuds-

zijcts begrip en respect, waar eer- bied is voor de persoonlijke vrijheid van keuze" enz. In kringen van de JOVD is reeds eerder voor een openbare school nieuwe stijl gepleit. Wij wijzen bv. op het rapport van de Commissie Religie en Politiek, dat in 1961 aan het Hoofdbestuur werd uit- gebracht.

Het is daarom ook des te meer te verwonderen, dat de werkgroep Rot- terdam van het Liberaal Democra- tisch Centrum, die in "Vrijheid en Democratie" van 28 mei jl. verslag doet van haar discussies omtrent het openbare onderwijs in een overigens voortreffelijk artikel de in bovengenoemde brochure genoemde "algemene school" afwijst. De argumen- tatie naar aanleiding van een uit zijn verband gerukte zin, dat deze "algemene school" een soort van nieuwe zuil zou worden voor vrijzinnig- protestanten en humanisten vindt ons inziens totaal geen grond in de brochure zelf en wordt juist door de brochure telkenmale bestreden.

Het openbaar onderwijs krijgt ver- heugende impulsen van vele zijden om zijn leven te vernieuwen. Het ziet er naar uit, dat de grotere openheid die vele kerken tegenwoordig siert, en de positieve aandacht voor andere geestesstromingen dan de eigen rich- ting die een gunstig gevolg is van de voortschrijdende oecumenische gedachte, een grote toekomst openen voor de openbare school, als deze op de juiste wijze de nieuwe gedachten van "humaniteit" in zich opneemt.

Het is te hopen, dat de bestuurders van het Rijk en de 800 Nederlandse gemeenten, die openbare scholen be- zitten, deze vernieuwing mede ge- stalte kunnen geven. De discussie over de grondslag moet daarom zeker ook door de liberalen met kracht worden voortgezet.

F. WAGENMAKER

man zou kunnen zijn, en filosofeert verder over wereldregeringen en wereldgemeenschappen. In para- graaf 10 van deel II, waarin de schrijver zegt dat het tijd wordt om tot afsluting van zijn beschouwin- gen te komen, voegt hij, omdat

"men zal zeggen dat in het voren- staande een systeem ligt van idea- lisme en utopie" nog aan zijn betoog toe, dat een modelstatuut voor de ombudsman aan zijn beschouwin- gen ontbreekt, doch dat een ieder die daartoe lust gevoeld (bedoeld zal zijn: gevoelt: H. W.), zou kunnen overwegen in hoever hij zijn eigen ombudsman zou willen zijn.

Een behartigenswaardige stelling die men, na betaling van vijf (5) gulden bij de boekhandel, nog eens kan nalezen.

H. WIEGEL.

---REDACTIONEEL ^~- -

Zoals oplettende lezertjes zullen hebben bemerkt is de redactie van

"de Driemaster" sinds enige maan- den ingrijpend gewijzigd. Deze wij- zigingen zijn nu afgerond met de benoeming van Wim Maarse tot op- maakredacteur. Wij heten hem hier hartelijk welkom. Naast opmaken zal hij ook schrijven, waarvan u in dit nummer een eerste proeve zal aantreffen. Deze benoeming houdt dan tevens in een definitief afscheid van Evert Hoven, die na de "over- name" van de Driemaster door het H.E., de opmaak heeft verzorgd.

Bedankt!

(3)

MARGINALIA slaagd in hun opzet om een man uit hun midden tot president ge- kozen te krijgen, waardoor een

"pra-clericale" machtsconcen- tratie aan de top is voorkomen.

Maar nog veel belangrijker is het feit, dat Saragat's verkiezing een aanzienlijke versterking be- tekent voor de zogenaamde ope- ning naar links, waarvan hij een overtuigd voorstander is. Juist als president kan de even capa- bele als integere Saragat dit po- litieke experiment, dat de broodnodige sociale en econo- mische hervormingen tot stand moet brengen, dichter bij een succes kunnen brengen of dit succes zelfs weten te realiseren.

Een dergelijk wenselijk resul- taat waarop men alleen maar vurig hopen kan, zal ook in in- ternationaal opzicht goede ge- volgen hebben, want Italië zou hierdoor een alleszins sta- biele factor in een democratisch verenigd Europa worden.

Indirect direct omhoog I

0 mdat "men" tijdens het no- tariëel vastleggen van het zogenaamde akkoord van Was- senaar hier en daar heeft zitten slapen en dus helaas vergeten is, dat er ook nog geld nodig is voor een in verband met de toe- nemende verkeerschaos aan te leggen r~jkswegenplan, wordt 't motorr~jtuigrijdend volksdeel in het kader van de belasting- verschuiving van de regering- Marijnen onaangenaam verrast met een aardige verhoging van de op deze voertuigen vallende belasting.

Een bet.reurenswaardig iets, zo'n veryeetachtigheidje, maar wel begrijpelijk: Men kan nu eenmaal niet aan alles denken bij het opstellen van prioritei- ten, nietwaar. En de oppositie natturlijk maar weer praten over algemene middelen: de bekende demagogi.e waarmee men de kie- zers zand in de ogen tracht te strooien. Stel je voor, nóg eens vijfenzev!'ntigmiljoen uit de schatkist. Waar zou je op zo'n manier met je prioriteit van be- lasting . . . eh . . . verlaging "blij- ven''!

Gelukkig hadden de regerings- partijen meer gevoel voor de nuances in het prioriteitenplan van de regering. Zij hadden wel bezwaren tegen het oorspronke- lijke, inderdaad wat minder ge- lukkige plannetje van het weg- geld, maar tot hun opluchting hoefde dat van minister Van Aartsen niet door te gaan. Want hij had blanco volmacht: het gaf niet hóe, als het geld er maar zou komen.

Indirect direct omhoog II

En geloof me, dat geld zal er ook wel komen. Al meldt het zojuist verschenen voorlopig verslag uit de Eerste Kamer over de instelling van een rijks- wegenfonds nogal wat hevig on- tevreden geluiden, het lijkt toch wel uiterst onwaarschijnlijk, dat de althans dat gedeelte van de senatoren, dat geacht wordt de- ze regering welwillend tot zeer goed gezind te zijn, van deze verfoeilijke motorrijtuigenbelas- tingverhoging een breekpunt te maken. Dat zou men kunnen doen door het desbetreffende deel van het wetsontwerp te verwerpen, hetgeen men slechts zou kunnen toejuichen.

Want áls de toestand van 's lands financiën inderdaad zo hopeloos zou zijn, dat dergelijk algemeen belang niet uit de al- gemene middelen bestreden kan worden, dan kan de minister van financiën nog altijd een staatslening uitschrijven. Daar- in is hij nu meer dan voldoende geroutineerd, zou men zo zeg- gen.

Saragat president

D ^e verkiezing van de gema- tigde sociaal-democraat Sa- ragat tot president van Italië be- tekent een gelukkige afloop van een politiek touwtrekken, dat het parlementair-democratisch stelsel tot een aanfluiting dreig- de te maken. De niet christen- democratische partijen zijn ge-

Alleen voor blanke mans Het verblijf van het Engelse

tienerzangeresje Dusty Springfield in Zuid-Afrika is slechts van zeer korte duur ge- weest. Zij is met ferme hand door het Zuid-Afrikaanse gezag uitgewezen omdat zij wel zeer schandalig heeft gezondigd te- gen de in dit land geldende apartheidszeden.

Want miss Springfield heeft het namelijk bestaan om haar lied- jes te zingen voor een gemengd publiek. Een publiek dus, dat niet slechts bestond uit blanke mans (white men) maar ook uit gekleurde mans.

Ieder weldenkend mens zal be- grijpen dat een dergelijk initia- tief volledig in strijd is met de

Een opinieblad lezen?

Elke vrijdag verschijnt VRIJ NEDERLAND. Neem een proefabonnement voor 10 weken à f 3.-

LIBERAAL RÉVEIL

De november- en decembernum- mers van "Liberaal Réveil" zijn de moeite van het lezen weer waard.

Mr. Stéketee ondersteunt in het no- vembernummer het pleidooi dat Mr.

Stikker onlangs op de herdenkings- bijeenkomst van de Teldersstichting hield voor aanvaarding van de MLF.

R. A. Levisson schrijft over de Jood en het liberalisme, L. D. Oasterveld over het lastige Amsterdam, en Mr.

D. Sorgdrager over salaris en loon.

Het decembernummer biedt een le- zenswaaràig artikel van Professor Hartag over belastingen en de zo pijnlijk in het liberale vlees zitten- de progressie. Drs. van der Dussen laat een met cijfers ondersteunde noodkreet horen over de gemeente- lijke financiële problemen, en drs.

Franssens beschrijft de landbouw en industriespreidingsbeleid. Het kortste artikel, over de film "Men- sen van Morgen", sprak het meeste aan.

Naam~---

Adres ________________ __

Woonplaats---

BON

Handtekening

vo~r een proefabonnement van tien weken op VnJ Nederland. De kosten hiervan bedragen f 3.- VRIJ NEDERLAND - RAAMGRACHT 4 AMSTERDAM POSTGIRO 13 51 76

Wie aan liberale voorlichting via de Driemaster niet genoeg heeft abon- nere zich op "Liberaal Réveil". Men kan er (gelukkig) artikelen in vin- den waarmee men het oneens kan zijn, en er wordt in gediscussieerd.

De abonnementsprijs voor JOVD-ers is f 8,50 per jaar. Vraag eens een proefnummer: Badhuisweg 232, Den Haag.

H. WIEGEL.

grote of kleine, maar in ieder geval ,,christelijke" normen, die de Zuid-Afrikaanse regering te midden van de gekleurde springvloeden fier blijft handha- ven. Aan dit klinkende voor- beeld van palstaan zouden alle weg-met-onzers, of ze nu stam- verwant zijn of niet, zich eens zacht moeten spiegelen.

Splendid isolotion

Maar er blijft een stralend lichtpunt over: de strijd te- gen de zuiLen. Duizenden land- genoten reeds zijn trots op hun Tros en strijden voor een eigen, onafhankelijke, totale en univer- sele zuil. De geest van Johan de Witt en Miehiel de Ruyter leeft in al deze ferme knapen en stoe- re meisjes, die de dood hebben aan de Hilversumse zuilen en strijden voor een open bestel waarin hun eigen, totaal, uni- verseel etcetera geluid gehoord en gezien kan worden.

Sluit U aan, plak de Troslinten, overal, totdat, universeel, op Uw auto, in Uw ramen, op Uw brommer, fiets, autoped voor- hoofd en buik. Haya is met U!

Wilt U méér weten van onze al- gemene, totale, universele etce- tra plannetjes? Schrijf een brief- kaart met Uw naam en adres en een gulden en U ontvangt alle inlichtingen.

Ons adres is: Koninginnegracht één en zes . ... oh, pardon, He- rengracht 543 Amsterdam.

Het ga U allen goed.

R. M. MARCUSE.

':De ':.Driema~ter

Maandorgaan van de onafhankelijke liberale Jongeren Organisa- tie Vrijheid en Democratie (J.O.V.D.).

*

Hoofdredacteur:

Ir. F. Wagenmaker.

Leden van de redactie:

Mej. J. M. Carol, W. A. Maarse, H. Wiegel en R. M. Marcuse (secretaris).

Redactie-adres:

Robbemastraat 19, Zaandam.

Administratie-adre,s:

Balistraat 21, Delft.

Abonnementsprijs minimum f 5.- per jaar (voor leden gratis).

Abonnements- en advertentiegel-*

den uitsluitend op postgironum- mer 13500 van het Gemeentelijk Girokantoor te Amsterdam. Op het BIJ -strookje gelieve men duidelijk te vermelden: "T.g.v.

R. A. Heyting, rekeningnummer H. 12590.

*

(4)

PUBLIEKREOBTELI.JKE BEDRIJFSORGANISATIE

Concept-resolutie

(te behandelen op Woudschoten 13 -14 febrmiri)

De J.O.V.D. enz., gelet op de alom-*

bestaande bezwaren tegen de publiekrechtelijke bedrijfsorganisatie spreekt als haar mening uit:

1. De privaatrechtelijke organisatie verdient de voorkeur boven de publiekrechtelijke;

2. alle zaken zijn echter niet langs privaatrechtelijke weg te regelen, terwijl een regeling bij wet in formele zin of Koninklijk Be- sluit niet altijd wenselijk is;

3. de eventuele instelling van een publiekrechtelijk orgaan dient te geschieden op de wens van de meerderheid van de georgani- seerden in de betreffende be- drijfstak bij wet, waarin onder andere geregeld dienen te worden tijdsduur, taak, omvang verordenende bevoegdheid en de wijze van inning der bijdragen;

4. het voor de eerste keer optre- dende bestuur, de duur der zit- tingsperiode en de wijze van verkiezing dienen te worden geregeld in de instellingswet;

5. er dient te zijn onverenigbaar- heid van functies, te weten be- stuurslid publiekrechtelijk orgaan en lid van:

a. Staten-Generaal;

b. Sociaal Economische Raad;

c. Stichting van de Arbeid;

d. besturen publiekrechtelijke organen in andere bedrijfstakken;

6. in de instellingswet dienen te worden geregeld het aantal jaar- lijkse openbare vergaderingen;

terwijl van de uitsluitend in besloten vergaderingen te behandelen onderwerpen een limita- tieve opsomming moet worden gegeven. In de openbare vergaderingen dient een motivering van de uitgebrachte stem te worden gegeven;

7. het publiekrechtelijk orgaan wijst als haar officieel orgaan bepaalde vakbladen aan ter ver- zekering van bekendmaking van haar besluiten en verordeningen bij zoveel mogelijk van de hier- bij belanghebbende bedrijfsgenoten;

Woudschoten

We gaan natuurlijk in grote getale naar de conferentie in W oudschoten.

Daar zien we dan vanzelfsprekend alle trekpaarden. (Voor wie het nog niet weten, hiermee bedoelen we al die leden, die bestuursfuncties in de J.O.V.D. bekleden). En hoopt U in de toekomst nog eens trekpaard te worden, dan zien we U natuurlijk ook verschijnen. Het forum, bestaande uit de HB leden, zal zater- dagmiddag proberen alle nog bestaande onwetendheid betreffende de J.O.V.D. uit de weg te ruimen.

Vragen staat vrij!!!

Er bestaat echter nog een groep in onze vereniging. Dat zijn zij, die nooit trekpaard willen worden.

Maar ook voor U, net als voor alle anderen, is het programma zeer de moeite waard. De P.B.O. is wel een moeilijk onderwerp, maar dit is nu

8. De Sociaal Economische Raad dient uitsluitend te worden gezien als adviescollege van de regering betreffende enerzijds het sociaal-economisch beleid, anderzijds het instellen van publiekrechtelijke organen.

TOELICHTING *

De Commissie door het Hoofdbe- stuur bel<::st met de opstelling van een resolutie betreffende de publiekrechtelijke bedrijfsorganisatie is, na langdurig overleg en contact met de heren L. J. Dijkhuis te Ha- ren en R. Zegering Hadders te Em- men, tot het bijgaande concept ge- komen.

Uit practische overwegingen meent de commissie er goed aan te doen uit te gaan van de huidige wet op de P.B.O. en de bezwaren die men daartegen heeft.

Uitgangspunten bij het opstellen van deze resolutie zijn de behoefte aan organisatie, de behoefte aan overleg tussen overheid en bedrijfs- leven en de geringe weerklank, die de publiekrechtelijke bedrijfsorganisatie heeft gevonden bij het be- drijfsleven. Bij de uitspraken hebben voor de commissie de volgende overwegingen gegolden:

ad. 1. De commissie is van oordeel, dat de privaatrechtelijke organisatie voorrang verdient boven de publiekrechtelijke. In het geval van publiekrechtelijke organisaties is het gevaar groot, dat de grondgedachte niet aanslaat bij de bedrijfsgenoten.

ad. 2. De commissie is zich bij haar voorrang voor privaatrechtelijke organisaties zeer wel bewust, dat niet alles langs privaatrechtelijke weg is te regelen, omdat men daarbij de medewerking van allen, die daarbij betrokken zijn, nodig heeft. De commissie is zich tevens bewust, dat regelingen bij wet of Koninklijk Be- sluit niet altijd uitvoerbaar zijn.

ad. 3. Wanneer de meerderheid van de privaatrechtelijk georgani- seerden van mening is dat er een publiekrechtelijk orgaan moet komen, moet, naar de mening van de commissie, daartegen geen bezwaar worden gEomaakt. Wel dienen daarbij voldoende voorzorgsmaatregelen te worden getroffen, opdat misbruik uitgesloten wordt. De commissie is

juist de gelegenheid er meer van te weten te komen.

Zondagmiddag komt het bevolkings- vraagstuk aan de orde. Een probleem dat zo langzamerhand door zeer velen wel als het belangrijkste van deze tijd wordt beschouwd. Het schijnt echter in ons land wel moeilijk te zijn er open over te praten en beslissingen dienaangaande te nemen. De heer van Bremen, voor- zitter van de studie-commissie in het afgelopen jaar, zal het interim rapport Binnenland behandelen.

Mevrouw Stoffels-van Haaften zal ons voorlichting geven over de buitenlandse aspecten van dit vraagstuk. Aan U, W oudschotengangers, de taak om te zorgen voor een vruchtbare discussie!!!

Zaterdagavond, na de P.B.O., gaan we het nuttige met het aangename verenigen. Waarom hier gesproken wordt van het nuttige zal op de avond zelf wel blijken. Onnodig U nu nog op te wekken Uw aanmel- dingsformulier met gezwinde spoed in te vullen en te verzenden aan de algemeen secretaris van de J.O.V.D.!

van oordeel, dat de beste waarborg daarvoor wordt gegeven door de instelling bij wet. Daarin kunnen dan tevens regelen worden gesteld met betrekking tot de taak, tijdsduur, omvang verordenende bevoegdheid en wijze van inning der bijdragen.

ad. 4. Zij het met zeer grote tegen- zin is de commissie van mening dat het bestuur van een publiekrechtelijk orgaan niet gekozen kan worden door de bedrijfsgenoten zelve.

Alhoewe 1 de commissie graag een algemene regel had gegeven voor het verstrekken van het actieve en passieve kiesrecht aan alle bedrijfsgenoten, is z~j toch van mening dat dit niet uitvoerbaar is indien men er van uitgaat dat er (en dat is zeer gewenst en algemeen aanvaard) pariteit of een bepaalde andere van te voren afgesproken verhouding dient te bestaan tussen werkgevers en werknemers. Het stelsel van vrije verkiezingen, waarvoor theoretisch een waterdicht systeem (zij het in de praktijk zeer omvangrijk en kostbaar) is te creëren, is alleen uitvoerbaar indien men het stelsel der pariteit loslaat. Hierdoor zou theoretisch en hoogstwaarschijnlijk ook in de praktijk één der beide groe- pen een grote meerderheid verkrij- gen ten koste van de andere groep en aan deze groep haar wil kunnen opleggen. De ongeorganiseerden zullen zich, willen zij invloed kunnen uitoefenen, dienen te organise- ren.

ad. 5. Te vaak ziet men naar het oordeel der commissie dat leden van besturen van publiekrechtelijke organen tevens zitting hebben in de Staten-Generaal, de Sociaal Econo- mische Raad, publiekrechtelijke organen in andere bedrijfstakken, als- mede in de Stichting van de Arbeid.

De commissie meent, waar deze be- langen vaak niet parallel lopen,

1 r•.::!t:t· .. •.}tüTh

deze situatie een nadere grondige bestudering vereist.

ad. 6. Teneinde een zo goed mogelijk contact met de bedrijfsgenoten te krijgen, meent de commissie, dat openbaarheid van de vergaderingen een voorwaarde is. De commissie is er zich echter zeer wel van bewust dat het niet mogelijk is alle zaken in openbare vergaderingen te behandelen. De commissie wil daarom toestaan dat bepaalde zaken in besloten vergaderingen worden be- handeld. De onderwerpen van deze in besloten vergaderingen te behandelen ounten kunnen worden om- schreven in de wet, waarbij tevens kan worden bepaald het minimum aantal der te houden openbare vergaderingen.

ad. 7. In de uitspraak is er op ge- wezen, dat er aan de voorlichting wel het een en ander hapert. Dit heeft tot gevolg, dat de bedrijfsgenoten een afkeer kunnen krijgen van het publiekrechtelijk orgaan.

De Commissie meent dan ook, dat de voorlichting aan de bedrijfsgenoten van zeer groot belang is. Hier- bij kan gedacht worden niet alleen aan de yakbladen van de erkende organisaties, doch tevens aan neutrale vakbladen.

ad. 8. De Commissie meent, dat men de Sociaal Economische Raad in het kaàer van deze resolutie moet zien enerzijds als adviesorgaan aan de Regering betreffende het te voe- ren sociaal-economische beleid, zoals op dit moment ook reeds het geval is. anderzijds als adviesorgaan aan de Regering betreffende het eventueel instellen van publiekrechtelijke bedrijfsorganen. De Commis- sie wil er daarbij wel op wijzen, dat het nooit de bedoeling mag zijn van de S.E.R. om zelfstandig publiekrechtelijke bedrijfsorganen in het leven te roepen.

H';u1

1. I

I I

I van alle mogelijkheden voor een sportieve en I I onbezorgde vakantie. Onbezorgd, omdat zij I

bij onze Reisafdeling de benodigde reisde-

l viezen aankochten, een reisbagage- en onge- I

vallenverzekering sloten en voor het veilig opbergen van hun waardepapieren en kost-

I baarheden gebruik maakten van onze safe. I I ._l_o_o_k_v_o_o_r_u_:_d_e_H_B_u _ __.ll

L.:

OLLANDSCHE BANK-UNIE N:Jv.

AMSTERDAM - DEN HAAG - ROTTERDAM