Bijlage 2 Lijst van geprivatiseerde ondernemingen

Bijlage 1 Tabellen hoofdstuk 8

Tabel 8.3 Meervoudige regressieresultaten met twee nieuwe variabelen: aantal veranderingen minus beursnoteringen & beursnotering (enter methode)

Ratio’s → Variabelen ↓

Profitmarginratio Ebitmarginratio Solvabiliteitratio Liquiditeitratio Interest- coverage ratio

Cost of

employee/operating revenue ratio Constante

Regressie- coëfficiënt t-waarde Significantie

9.134 (1.554) (0.136)

9.698 (2.331) (0.031)

-0.539 (-0.064) (0.950)

-1.117 (-3.764) (0.001)

22.433 (3.027) (0.007)

9.488 (1.661) (0.113) Aantal

veranderingen- beursnotering Regressie- coëfficiënt t-waarde Significantie

-1.914 (-1.561) 0.134

-2.143 (-2.474) (0.023)

-0.897 (-0.485) (0.633)

0.110 (1.804) (0.086)

-3.302 (-2.161) (0.044)

-2.576 (-2.110) (0.048)

% aandelen staat Regressie- coëfficiënt t-waarde Significantie

-0.102 (-1.231) (0.232)

-0.177 (-3.103) (0.006)

0.092 (0.750) (0.462)

0.079 (0.195) (0.847)

0.110 (-1.058) (0.303)

0.069 (0.892) (0.384)

Beursnotering Regressie- coëfficiënt t-waarde Significantie

-6.013 (-0.966) (0.345)

-0.836 (-0.179) (0.860)

-0.471 (-0.048) (0.962)

0.599 (1.807) (0.086)

-9.517 (-1.138) (0.269)

0.398 (0.062) (0.951)

N 24 23 23 24 23 23

R² 0.023 0.490 0.057 0.336 0.359 0.226 Ratio-

gemiddelde aa

11. 168 12.226 37.917 0.9586 7.130 13.652 aa Absolute ratiogemiddelde

De constante ( 1st variabele) is meer een wiskundig gevolg is dan een werkelijke verklarende variabele. De voorspelde regressiewaarden kunnen daarom sterk afwijken van de absolute ratiogemiddelden. Voor het onderzoek zijn de richting en de grootte van de regressiecoefficient het belangrijkst. De ratiogemiddelde (laatste rij) is aan het tabel bijgevoegd om het effect van de richting en de grootte van de

regressiecoefficient beter te begrijpen maar maakt geen deel uit van de regressieanalyse. Hieronder staan een aantal regressievergelijkingen met bijbehorende voorbeelden.

Profitmarginratio (netto winst / verkopen) = 9.134 – (1.914 * aantal veranderingen minus beursnotering) – (0.102* %aandelen van de staat) – (6.013*beursnotering).

Voorbeeld 1: bij 0 veranderingen en de onderneming is 100% geprivatiseerd en geen beursnotering is de profitmargin 9.134, bij 3 veranderingen en geen beursnotering is de profitmargin 3.392, en bij 5

veranderingen en geen beursnotering is de profitmargin –0.436.

Voorbeeld 2: bij 0 veranderingen en de onderneming is 100% geprivatiseerd en een beursnotering is de profitmargin 3.121, en bij 3 veranderingen en een beursnotering is de profitmargin –2.621 en bij 5 verandereringen en een beursnotering is de profitmargin –6.449.

Cost of employee/operating revenue ratio = 9.488 – (2.576 * aantal veranderingen minus beursnotering) + (0.069 * % aandelen van de staat ) + (0.398* beursnotering).

Voorbeeld 3: bij 0 veranderingen en de onderneming is 100% geprivatiseerd en geen beursnotering is de cost of employee/operating revenue ratio 9.488, bij 3 veranderingen en geen beursnotering is de cost of employee/operating revenue ratio 1.76 en bij 5 veranderingen en geen beursnotering is de cost of

employee/operating revenue ratio-3.392. Bij regressieanalyse kan de absolute uitkomst negatief zijn Voor het onderzoek is niet de absolute uitkomst maar de richting van de regressiecoefficient (-2.576) belangrijk

Voorbeeld 4: bij 0 veranderingen en de onderneming is 100% geprivatiseerd en een beursnotering is de cost of employee/operating revenue ratio 9.886, en bij 3 veranderingen en een beursnotering is de cost of employee/operating revenue ratio 2.158 en bij 5 verandereringen en een beursnotering is de cost of employee/operating revenue ratio-2.994. Bij regressieanalyse kan de absolute uitkomst negatief zijn Voor het onderzoek is niet de absolute uitkomst maar de richting van de regressiecoefficient (-2.576) belangrijk

Tabel 8.4 Meervoudige regressieresultaten met twee nieuwe variabelen: aantal veranderingen minus beursnoteringen & beursnotering (stepwise methode; 5-10%

betrouwbaarheidsniveau

Ratio’s → Variabelen ↓

Profitmarginrat io

Ebitmarginratio Solvabiliteitratio Liquiditeitrati o

Interest- Coverage ratio

Cost of

employee/operatin g

revenue ratio Constante

Regressie- coëfficiënt t-waarde Significantie

aa 9.247

(2.866) (0.10)

aa -0.897

(-3.222) (0.004)

11.972 (2.259) (0.035)

7.556 (1.914) (0.069) Aantal

veranderingen- beursnotering Regressie- coëfficiënt t-waarde Significantie

aa

-2.191 (-2.730) (0.013)

aa bb

3.645 (-2.360) (0.028)

-2.467 (-2.203) (0.039)

% aandelen staat Regressie- coëfficiënt t-waarde Significantie

aa

-0.181 (-3.631) (0.002)

aa bb bb bb

Beursnotering Regressie- coëfficiënt t-waarde Significantie

aa bb aa 0.755

(0.297) (0.019)

bb bb

N 23 24 23 23

R² 0.490 0.227 0.210 0.188

Ratio- gemiddelde cc

12.226 0.9586 7.130 13.652

aa Stepwise methode levert geen resultaat op 5-10% betrouwbaarheidsniveau bb Variabele is eruit geworpen door de stepwise methode

cc Absolute

De constante ( 1st variabele) is meer een wiskundig gevolg is dan een werkelijke verklarende variabele. De voorspelde regressiewaarden kunnen daarom sterk afwijken van de absolute ratiogemiddelden. Voor het onderzoek zijn de richting en de grootte van de regressiecoefficient het belangrijkst. De ratiogemiddelde (laatste rij) is aan het tabel bijgevoegd om het effect van de richting en de grootte van de

regressiecoefficient beter te begrijpen maar maakt geen deel uit van de regressieanalyse. Hieronder staan een aantal regressievergelijkingen met bijbehorende voorbeelden.

Liquiditeitratio = -0.897 + (0.755*beursnotering)

Voorbeeld 1: bij geen beursnotering is de liquiditeit –0.897 en bij een beursnotering is de liquiditeit –0.142.

Bij regressieanalyse kan de absolute uitkomst negatief zijn. Voor het onderzoek is niet de absolute uitkomst maar de richting van de regressiecoefficient (0.755) belangrijk.

Cost of employee/operatingrevenue ratio = 7.556 – (2.467* aantal veranderingen minus beursnotering)

Voorbeeld 2 bij 0 veranderingen is de cost of employee/operatingrevenue ratio 7.556, bij 3 veranderingen is de cost of employee/operatingrevenue ratio 0.155 en bij 5 veranderingen is de cost of

employee/operatingrevenue ratio –4.779. Bij regressieanalyse kan de absolute uitkomst negatief zijn Voor het onderzoek is niet de absolute uitkomst maar de richting van de regressiecoefficient (-2.467) belangrijk.

Tabel 8.7 Correlatieschema

De correlatie drukt zowel de mate van samenhang als de richting van het samenhang tussen twee of meerdere variabelen uit. De correlatie laat altijd een waarde zien tussen –1 en 1. Is de correlatie positief dan is meer van de ene des te meer van het andere en als de correlatie negatief is dan is meer van de ene des te minder van het andere. De correlatiecoëfficiënt is onafhankelijk van de meeteenheid. Het maakt dus niet uit als percentage aandelenbezit van de staat wordt vergeleken met de variabele internationalisatie. Concurrentie, internationalisatie, productdifferentiatie en overnames/fusies zijn op een betrouwbaarheidsniveau van 1% significant gecorreleerd waarbij de eerste twee de grootste samenhang hebben.

Correlations

1.000 .755** .511** .506** .140 -.281

. .000 .001 .001 .382 .079

41 41 41 41 41 40

.755** 1.000 .585** .543** .292 -.057

.000 . .000 .000 .064 .725

41 41 41 41 41 40

.511** .585** 1.000 .515** .007 .032

.001 .000 . .001 .966 .843

41 41 41 41 41 40

.506** .543** .515** 1.000 -.097 -.055

.001 .000 .001 . .545 .737

41 41 41 41 41 40

.140 .292 .007 -.097 1.000 .392*

.382 .064 .966 .545 . .012

41 41 41 41 41 40

-.281 -.057 .032 -.055 .392* 1.000

.079 .725 .843 .737 .012 .

40 40 40 40 40 40

Pearson Correlation Sig. (2-tailed) N

Pearson Correlation Sig. (2-tailed) N

Pearson Correlation Sig. (2-tailed) N

Pearson Correlation Sig. (2-tailed) N

Pearson Correlation Sig. (2-tailed) N

Pearson Correlation Sig. (2-tailed) N

Concurrenten

Internationalisering

Productdifferentiatie

Overnames/fusies

Beursnotering

% aandelen staat

Concurre nten

Internatio nalisering

Productdif ferentiatie

Overnam es/fusies

Beursnot ering

% aandelen

staat

Correlation is significant at the 0.01 level (2-tailed).

**.

Correlation is significant at the 0.05 level (2-tailed).

*.

Bijlage 2 Lijst van geprivatiseerde ondernemingen

Voor de keuze van Europese geprivatiseerde ondernemingen is het uitgangspunt de appendix: ” Sample firms privatized through public share offerings, 1961-November 2002.” Van Megginson. Deze lijst bestaat uit 263 wereldwijd geprivatiseerde ondernemingen uit uiteenlopende sectoren. Voor dit onderzoek zijn alle Europese geprivatiseerde ondernemingen op deze lijst geselecteerd. In deze bijlage wordt elke geprivatiseerde onderneming kort beschreven; werkzaamheden, datum van privatisering en alle bijzonderheden die van invloed zijn op de bepaling of een bepaalde geprivatiseerde onderneming wel of niet deel uit maakt van de steekproef. Voor sommige geprivatiseerde ondernemingen voldoet een korte beschrijving terwijl andere geprivatiseerde ondernemingen gedetailleerd worden beschreven met een expliciete argumentatie voor deelname of uitsluiting van deelname. Het over grotendeel van de overgenomen geprivatiseerde ondernemingen van de lijst van Megginson maken deel uit van het klassieke ratio’s onderzoek. De onderneming die zijn uitgesloten voldoen niet aan de criteria zoals ik die in hoofdstuk 8 zijn geformuleerd. Slechts 43 ondernemingen zullen deel uit maken van de energie absorptie theorie toetsing, omdat niet voor alle geprivatiseerde ondernemingen alle benodigde informatie te achterhalen was.

1)A.T.I.V.A. AUTOSTRADA TORINO IVREA VALLE D'AO bouwt, onderhoud en exploiteert autowegen. Het exploiteren van autowegen gaat door middel van een tolsysteem. De onderneming uit Italië is in 1999 geprivatiseerd en bezit 9% van de tolwegen in Italië; ruim 570 km. De onderneming is beursgenoteerd, heeft geen sterke concurrentie, doet niet aan internationalisering en productdifferentiatie. De onderneming heeft nog geen overnames gedaan maar is dit in de nabije toekomst wel van plan. De autowegen in de Valle d’Aosta regio worden onderhouden en geëxplodeerd door een viertal kleinere ondernemingen. In totaal bezitten de ondernemingen 120 kilometer autowegen. A.T.I.V.A. verwacht één of meerdere van deze ondernemingen te zullen overnemen. Het maakt onderdeel uit van zowel de klassieke ratio’s onderzoek als de energie absorptie theorie toetsing.

Energie absorptie theorie Concurrenten 0 Internationalisering 0 Productdifferentiatie 0 Overnames/Fusies 0 Beursnotering 1

2) ACERALIA CORPORACION SIDERURGICA SA is zowel geschikt voor de klassieke ratio’s onderzoek als de energie absorptie theorie toets. Aceralia heette vroeger CSI Transformados SA en is al 30 jaar de grootste staalproduct van Spanje. De onderneming produceert onder anderen auto-onderdelen, bouwmaterialen, plaatstaal, buizen voor infrastructuur en verpakkingsmaterialen (frisdrankblikjes). Ongeveer 70%

van de producten wordt nationaal verkocht de overige 30% wordt verkocht in 15

wereldwijd verspreide landen. Aceralia staat al 30 jaar wereldwijd bekend als

buizenproducent. De onderneming hanteert na de privatisering een multi-product, multi-

technology, multi-service strategie; de laatste twee jaar zij er 44 nieuwe producten

bijgekomen die nu al 6% van de omzet vertegenwoordigen. Aceralia staat na de

privatisering genoteerd aan Madrid Stock Exchange. Kort na de privatisering heeft Aceralia verschillende strategische allianties afgesloten met onder anderen de Arbed Groep en andere staalondernemingen overgenomen: de Aristrain Groep en de Ucín Groep Twee jaren na de privatisering in 1997 was Aceralia de grootste staalonderneming van Spanje. Vervolgens ging Aceralia fuseren met Arbed en Usinor wat resulteerde in een nieuwe onderneming Arcelor. Unisor is een Frans geprivatiseerde staalondernemingen en maakt ook onderdeel uit van de steekproef. In het onderzoek zullen Aceralia en Usinor als aparte ondernemingen in het onderzoek worden meegenomen.

Energie absorptie theorie Concurrenten 0 Internationalisering 0 Productdifferentiatie 0 Overnames/Fusies 1 Beursnotering 1

3) USINOR is een geprivatiseerde staalonderneming uit Frankrijk. Voor de privatisering heette de onderneming UsinorSacilor, een fusie van twee ondernemingen, namelijk Usinor en Sacilor. Beide ondernemingen waren in eerste instantie particulier eigendom en zijn in 1958 gefuseerd. Als gevolg van de staal crises in de jaren 70 en 80 besloot de Franse overheid om de onderneming UsinorSacilor over te nemen door middel van debt/equity ruil. De onderneming begon in de jaren 90 weer te bloeien, verstevigde zijn Europese positie, breidde wereldwijd uit en werd vervolgens in 1995 werd geprivatiseerd.

Usinor nam de staalproducent Cockerill-Sambre uit België over en ging vervolgens fuseren met Arbed en Aceralia wat resulteerde in een nieuwe onderneming Arcelor. De onderneming maakt zowel deel uit van de klassiek ratio’s onderzoek als van de energie absorptie theorie toetsing.

Energie absorptie theorie Concurrenten 0 Internationalisering 0 Productdifferentiatie 0 Overnames/Fusies 1 Beursnotering 0

4) AEA (Atomic Energy Agency )TECHNOLOGY PLC was vroeger een onderdeel van

het Engelse atoomagentschap en was met name actief in wetenschappelijk onderzoek en

productontwikkeling voor de nucleaire industrie.AEA Technology is nu actief in een

groot aantal sectoren waaronder hoogwaardige technologische producten en service voor

de energie-, defensie-, transport-, farmacie-, en nucleaire sector, consultant in milieu

management, softwareproducent en distributeur van technologieën. Na de privatisering in

1996 nam de onderneming de industriële en medische radioactiviteit business QSA van

Amersham over en is momenteel werkzaam in 31 landen uit Europa, Noord-Amerika en

Azië. In Duitsland is AEA Technology één van de belangrijkste ondernemingen op het

gebied van radioactievematerialen. AEA Technology maakt zowel deel uit van de klassieke ratio’s onderzoek als de energie absorptie theorie toets.

Energie absorptie theorie Concurrenten 1 Internationalisering 1 Productdifferentiatie 1 Overnames/Fusies 1 Beursnotering 0

5) AEM is een elektriciteit- en gasonderneming en bezit een glasvezel netwerk in Milaan en omstreken. AEM levert aan 1.7 miljoen huishoudens zowel elektriciteit als gas. AEM produceert zelf elektriciteit maar koopt gas in. Het verkopen van gas is een opéénvolging van de liberalisering van de energiemarkt. De belangrijkst concurrenten van AEM zijn ACEA S.p.A., Edison SpA en Enel S.p.A. AEM is in 1998 geprivatiseerd maar de stad Milaan bezit meer dan de helft van de aandelen. AEM maakt deel uit van de klassieke ratio’s onderzoek maar niet van de energie absorptie theorie toetsing, omdat er te weinig financiële data beschikbaar is direct na de privatisering.

6) AEROPORTI DI ROMA (ADR) is een luchthavenmanagement onderneming.

Aeroporti Di Roma verzorgd o.a. de infrastructuur, veiligheid, bagageverwerking, post, vracht, verwijdering van ijs en sneeuw, medische verzorging, energie en telecommunicatie op een luchthaven. ADR richt zich op low cost carriers en heeft na de privatisering in 1997 de competitie tussen luchthavenmanagement ondernemingen in Italië in beweging gebracht. Momenteel verzorgt het twee luchthavens maar het verwacht in de toekomst te kunnen uitbreiden. ADR maakt onderdeel uit van de klassieke ratio’s onderzoek maar niet van de energie absorptie theorie toetsing, omdat er te weinig financiële gegevens beschikbaar zijn.

7) AEROSPATIALE MATRA MISSILES is een franse defensieonderneming en produceert helikopters, gevechtsvliegtuigen, raketten, satellieten lanceerinstallaties en telecommunicatiesystemen. De onderneming is marktleider in Europa en tweede in de wereld. Aerospatiale Matra Missiles is in 1997 geprivatiseerd en vervolgens in 1999 gefuseerd met Dasa; een Duitse branchegenoot. De franse overheid bezit nog 48% van de aandelen van Aerospatiale Matra Missiles en de fusie tussen de twee belangrijkste defensieondernemingen van Europa heeft ook een politieke doel, namelijk het versterken van de Europese defensie-industrie en de leidende rol van zowel Duitsland en Frankrijk in de internationale politiek. Aerospatiale Matra Missiles maakt onderdeel uit van de klassieke ratio’s onderzoek maar niet van de energie absorptie theorie toetsing, omdat er te weinig financiële gegevens beschikbaar zijn.

8) ALITALIA LINEE AEREE ITALIANE PER BREVITA' LINE is de geprivatiseerde

nationale vliegtuigmaatschappij van Italië. Alitalia is in 1998 geprivatiseerd maar de

Italiaanse overheid bezit nog steeds 63% van de aandelen. Alitalia wil graag fuseren met

een andere Europese vliegtuigmaatschappij om de toekomstige concurrentie het hoofd te

kunnen bieden. Het grote aandelenbelang van de Italiaanse overheid belemmerd Alitalia om een geschikte partner te zijn voor bijvoorbeeld Air France of andere vliegtuigmaatschappijen. Air France heeft KLM, zowel concurrenten als samenwerkingspartners, in 2003 overgenomen. Alitalia zou graag fuseren/overgenomen worden door deze nieuwe combinatie. Alitalia heeft zich de afgelopen decennia geconcentreerd op het vinden van een geschikte partner en heeft in overeenstemming met deze gedachte in verschillende Europese vliegtuigmaatschappijen aandelenbelangen bemachtigd. Alitalia maakt onderdeel uit van zowel het klassieke ratio’s onderzoek als energie absorptie theorie toetsing maar onder vermelding van een meerderheidsbelang van de Italiaanse overheid.

Energie absorptie theorie Concurrenten 0 Internationalisering 0 Productdifferentiatie 0 Overnames/Fusies 0 Beursnotering 1

9) AMERSHAM PLC is wereldmarktleider is de medische branche het ontwikkeld medicijnen en apparatuur. AMERSHAM PLC is geprivatiseerd in 1982. Voor het onderzoek zijn er te weinig gegevens beschikbaar.

10) ASM BRESCIA is een elektriciteitsproducent en is in 2002 geprivatiseerd. De Italiaanse overheid bezit nog 73% van de aandelen. De onderneming wordt niet meegenomen in het onderzoek, omdat er nog geen financiële data beschikbaar is na de privatisering.

11)ASSOCIATED BRITISH PORTS is een havenonderneming die transport en opslag service biedt aan rederijen. Associated British Airports is werkzaam in 21 havens en heeft een marktaandeel van 25%. De onderneming is in 983 geprivatiseerd. Als gevolg hiervan is er te weinig bruikbare informatie uit periode voor en direct na de privatisering. De onderneming wordt niet meegenomen in het onderzoek.

12)ASSURANCES GENERALES DE FRANCE (AGF). AGF behoord tot de acht grootste verzekeraars van Europa’s. De ondernemingen richt zich op kredietverlening en als herverzekering. De onderneming is in 1996 geprivatiseerd. De onderneming wordt niet in het onderzoek betrokken, omdat ratio’s afkomstige van een verzekeraar of bank een andere betekenis hebben en daarom niet te vergelijken zijn met bijvoorbeeld productiebedrijven..

13) ATHENS EXCHANGE S.A. is de financiële administrator van de beurs van Athene.

Athens Exchange is in 1998 geprivatiseerd. De onderneming maakt geen deel uit van het

onderzoek omdat ratio’s afkomstige van een verzekeraar, bank en beurs administrator een

andere betekenis hebben en daarom niet met elkaar te vergelijken zijn met bijvoorbeeld

productie bedrijven..

14) AUSTRIAN AIRLINES is de geprivatiseerde nationale vliegtuigmaatschappij van Oostenrijk In totaal heeft Austrian Airlines 122 bestemmingen in 62 landen De privatisering is al in 1987 begonnen maar nooit echt voltooid. 40% van de aandelen zijn in publieke handen en de overige aandelen zijn via allerlei omwegen en constructies in handen van de Oostenrijkse overheid. De onderneming maakt geen deel uit van het onderzoek, omdat er geen financiële data in Amadeus beschikbaar is.

15) AUTOROUTES DU SUD DE LA FRANCE bouwt, onderhoud en exploiteert autowegen en is in 2002 geprivatiseerd. Van de onderneming is nog te weinig informatie na de privatisering beschikbaar. De onderneming wordt niet meegenomen in het onderzoek

16) BAA PLC is een Britse luchthavenmanagement onderneming en is in 1987 geprivatiseerd. Als gevolg hiervan is er te weinig bruikbare informatie uit periode voor en direct na de privatisering. De onderneming wordt niet meegenomen in het onderzoek.

17) BORSODCHEM RT. Is een producent van industrieel gas uit Hongarije. De ondernemingen is in 1997 geprivatiseerd maar door een tot onbekende reden is er geen financiële data in Amadeus beschikbaar. Borsodchem R.T. maakt geen deel uit van zowel de klassieke ratio’s onderzoek als de energie absorptie theorie toetsing.

18) BP P.L.C. (BP) is in 1977 geprivatiseerd. Als gevolg hiervan is er te weinig bruikbare informatie uit periode voor en direct na de privatisering. B.P. maakt geen deel uit van zowel de klassieke ratio’s onderzoek als de energie absorptie theorie toetsing.

19) BRISA-AUTO ESTRADAS DE PORTUGAL, S.A. Het bouwt, onderhoud en exploiteert autowegen. De onderneming is nationaal geconcentreerd maar behoort wel tot de twee grootste van europa in zijn branche. De onderneming is in 1997 geprivatiseerd en maakt deel uit van de klassieke ratio’s onderzoek maar niet van de energie absorptie theorie toetsing, omdat er te weinig financiële gegevens beschikbaar zijn.

20) BRITISH AIRWAYS PLC is geprivatiseerd in 1987. Als gevolg hiervan is er te weinig bruikbare informatie uit periode voor en direct na de privatisering. De onderneming wordt niet meegenomen in het onderzoek.

21) BRITISH ENERGY PLC bezit en bedient acht kerncentrales in Engeland. British Energy is in 1996 geprivatiseerd. De liberalisering van de energiemarkt ging stapsgewijs van 1990 tot 1999. De liberalisering in de zakelijke markt begon in 1990 terwijl de consumentenmarkt pas in 1999 geheel geliberaliseerd was. Direct na de privatisering nam British Energy PECO Energy uit Philadelphia over. British Energy heeft sindsdien verscheidene energieonderneming overgenomen en vervolgens weer verkocht.

Momenteel is British Energy de grootste elektriciteitsonderneming in Engeland met 20%

marktaandeel, bezit British Energy nog kerncentrales in Amerika die het probeert te

verkopen en staat beursgenoteerd. British Energy maakt deel uit van zowel de klassieke

ratio’s onderzoek als de energie absorptie theorie toetsing.

Energie absorptie theorie Concurrenten 1 Internationalisering 1 Productdifferentiatie 0 Overnames/Fusies 1 Beursnotering 1

22) BRITISH TELECOMMUNICATIONS PUBLIC LIMITED CO is de geprivatiseerde telefoonmaatschappij van Engeland. Al in 1984 werd een begin gemaakt met het verkopen van de aandelen maar de overheid behield tot 1991 meer dan de helft van de aandelen. In 1991 werd het aandelenkapitaal van de overheid verlaagd tot 21%. Voor het onderzoek wordt 1991 als het jaar van de privatisering aangehouden en niet 1984 toen slechts een fractie werd verkocht. De telecom markt in Engeland werd pas in 1998 volledig geprivatiseerd en open gesteld voor buitenlandse ondernemingen. BT maakt onderdeel uit van de klassieke ratio’s onderzoek maar niet van energie absorptie theorie toetsing, omdat tussen de datum van privatisering en de werkelijk liberalisering van de markt 7 jaren zijn verstreken.

23) BRITOIL PUBLIC LIMITED COMPANY is in 1982 geprivatiseerd. Als gevolg hiervan is er te weinig bruikbare informatie uit periode voor en direct na de privatisering.

De onderneming wordt niet meegenomen in het onderzoek.

24) BULL heette voor de privatisering Compagnie des Machines Bull. Bull is een hardware- en software producent en is groot geworden door het aanbieden van totaalpakketten aan klanten. De onderneming concurreert al een geruime tijd met IBM, die tevens de grootste concurrent is. De onderneming is in 1995 geprivatiseerd. Op 20 December 1996 hadden NEC 18.7%, Motorola 18.7%, France Telecom 18.5%, Dai Nippon Printing 5% en de franse overheid 30.5% van de aandelen in hun bezit en deze verhoudingen zijn tot heden in stand gebleven. Bull is sinds de privatisering niet betrokken geweest bij overnames of fusies, hardware- en software is core-business gebleven en Bull heeft een beursnotering. De onderneming maakt deelt uit van zowel de klassieke ratio’s onderzoek als de energie absorptie theorie toetsing.

Energie absorptie theorie Concurrenten 0 Internationalisering 0 Productdifferentiatie 0 Overnames/Fusies 0 Beursnotering 1

25 )CENTRALCER CENTRAL DE CERVEJAS is een geprivatiseerde bierbrouwerij uit

Portugal. Naast bier verkoopt de onderneming ook frisdrank en water. De ondernemingen

is in 1990 geprivatiseerd en vervolgens door meerdere partijen overgenomen en

doorverkocht om uiteindelijk een 100% dochter te worden van Scottish and Newcastle

PLC. Van het bedrijfsonderdeel is voldoende data beschikbaar voor de klassieke ratio’s onderzoek maar niet voor de energie absorptie theorie toetsing.

26) CESKE RADIOKOMUNIKACE, A.S is de geprivatiseerde telecomonderneming uit Tsjechië. Ceske is niet de geprivatiseerde nationale telefoonmaatschappij maar een kleinere telefoonmaatschappij die telecommunicatie producten zonder vastnetwerk aanbied (mobiletelefonie en satellietsystemen) en de televisiesignalen van zowel publieke als commerciële zenders distribueert. De onderneming was in 1963 opgericht als toezichtorgaan van telefoniesector maar is na een herstructurering is in 1994 geworden wat het nu is. De onderneming is in 1998 geprivatiseerd en concentreert zich met name op de nationale markt. De ondernemingen maakt zowel deel uit van de klassiek rato’s onderzoek als van de energie absorptie theorie toetsing.

Energie absorptie theorie Concurrenten 1 Internationalisering 0 Productdifferentiatie 0 Overnames/Fusies 0 Beursnotering 1

27) CGE DISTRIBUTION was de franse marktleider in het produceren van elektrisch apparatuur. Na de privatisering was het een onderdeel van Alcatel en nu maakt het onderdeel uit van de Sonapar groep. De onderneming is al 1987 geprivatiseerd en het maakt daarom geen deel uit van zowel de klassieke ratio’s onderzoek als de energie absorptie theorie toetsing.

28)CIMPOR-CIMENTOS DE PORTUGAL, SGPS, S.A. is een producent en distributeur van cement, speciaallijmen en papier. De Portugese cementonderneming is in 1994 geprivatiseerd en door middel van acquisities zeer groot geworden. Cimpor-Cimentos heeft nu dochtermaatschappijen in Portugal, Spanje, Marokko (1996: 55% belang in Asent de temara), Tunesië (1998; Societé des Ciments de Jbel Oust overgenomen), Brazilië (1997: Cisafra en Serrana’s Groep overgenomen), Mozambique (1994:

CIMENTOS DE MOÇAMBIQUE overgenomen direct na de privatisering), Egypte (2000: Ameriyah Cement Company overgenomen) en Zuid-Afrika (2002: Natal Portland Cement Company overgenomen). Cimpor-Cimentos produceert naast cement nu ook lijmen en papier.De onderneming staat in Portugal aan de beurs genoteerd. De onderneming maakt zowel deel uit van de klassiek rato’s onderzoek als van de energie absorptie theorie toetsing.

Energie absorptie theorie

Concurrenten 1

Internationalisering 1

Productdifferentiatie 1

Overnames/Fusies 1 Beursnotering 1

29) COMPAGNIE DE SAINT GOBAIN is een producent van ceramiek, plastic, glas etc.

het maakt van ruwe materialen eind producten. De onderneming is in 1986 geprivatiseerd en is nu actief in 46 landen en heeft meer dan 100 dochteronderneming en 170.000 werknemers. Omdat de onderneming in 1986 is geprivatiseerd maakt het geen deel uit van zowel de klassieke ratio’s onderzoek maar niet van de energie absorptie theorie toetsing.

30) CORUS Nederland BV is een bedrijfsonderdeel van de aluminium, staal en ijzer producent CORUS uit Engeland. Corus bestaat uit voormalig Hoogovens uit Nederland en British Steel uit Engeland. Hoogovens werd in 1988 geprivatiseerd om vervolgens in 1999 te fuseren met British Steel. Het bedrijfsonderdeel CORUS Nederland BV oftewel het oude Hoogovens maakt deel uit van de klassieke ratio’s onderzoek maar niet van de energie absorptie theorie toetsing.

31) COSMOTE MOBILE TELECOMMUNICATIONS SERVIC is een geprivatiseerde mobiletelefonie operator en is marktleider op de mobiletelefonie markt in Griekenland.

Cosmote heeft meer dan 3.5 miljoen klanten en bezit het 85% van de aandelen in het Albanese Albanian Mobile Communications, AMC. Cosmote is in oktober 2000 door middel van een aandelenemissie geprivatiseerd. Voor de privatisering hadden OTE en Hellenic Telecommunications Organisation 70% van de aandelen in bezit. Ote is in 1997 deels geprivatiseerd en Hellenic Telecommunications Organisation is volledig eigendom van de Griekse overheid. Telenor-B Invest AS was een dochtermaatschappij van Telnr en deze had vervolgens weer 30% van de aandelen in Cosmote. Telenor is in 2000 gedeeltelijk geprivatiseerd maar momenteel nog voor 77% in handen van de Noorse overheid. Tussen oktober 2000 en heden zijn de aandelenbelangen uitgewisseld tussen de verschillende aandeelhouders maar al met al komt het erop neer dat de Griekse overheid meer dan 50% van de aandelen in Cosmote bezit en de onderneming geen deel uit maakt van zowel de klassieke ratio onderzoek als de energie absorptie theorie toetsing.

32) DEUTSCHE POST is ontstaan ui de herindeling van Deutsche Bundespost in Deutsche Post AG, Deutsche Telekom AG en Deutsche Postbank. Deutsche Post AG.

Deutsche Post AG is de grootste postonderneming van Europa en marktleider in Duitsland. In Duitsland werken 230.000 van de 320.000 werknemers van Deutsche Post AG. Deutsche Post AG verzorgd voor 72 miljoen poststukken per dag. Deutsche Post AG is in 2000 geprivatiseerd en nam na de onder anderen DHL International Ltd over. De Duitse overheid bezit precies de helft van de aandelen. Deutsche Post maakt zowel onderdeel uit van de klassieke ratio’s onderzoek als van de energie absorptie theorie toetsing.

Energie absorptie theorie

Concurrenten 1

Internationalisering 1

Productdifferentiatie 1 Overnames/Fusies 1 Beursnotering 1

33) DEUTSCHE TELEKOM is de nummer één telefoonmaatschappij van Europa en is de derde grootste telefoonmaatschappij in de wereld achter NTT en AT&T. Deutsche Telekom heeft 57 miljoen vaste netwerk klanten en 10 miljoen mobiele klanten via dochtermaatschappij T-Mobile. Deutsche Telekom ontstaan uit de herindeling van Deutsche Bundespost in telecom, post and bank. Deutsche Telekom verzorgd nu onder anderen het vaste netwerk telefonie, mobiele netwerktelefonie, satellietverkeer, fax, telegram. Deutsche Telekom werd in 1996 (286 miljoen aandelen)en 1999 (200 miljoen aandelen) geprivatiseerd. De Duits overheid behield na 1999 43% van de aandelen. De emissie van 1996 is de grootste privatisering in Europa tot heden. Deutsche Telekom richt zich met name op vier activiteiten, namelijk mobiele communicatie, internetdiensten, data communicatie en vaste netwerk telefonie maar verkoopt ook PC’s Laptops printers. Deutsche Telekom heeft na de privatisering een groot aantal overnames gedaan in zowel Europa als daarbuiten maar een aantal overnames zijn ook mislukt. Zo heeft Deutsche Telekom geprobeerd Qwest Communications over te nemen maar ging U S West met de buit er vandoor. Vervolgens probeerde Deutsche Telekom Telecom Italia over te nemen maar deze werd door middel van een white knight constructie door Olivetti weggekaapt. Deutsche Telekom heeft voor een telecomonderneming in deze moeilijke tijden nog relatief hoge cash reserves en wil op de wereldmarkt zijn positie te verbeteren door middel van overnames om een betere “Global Crossing” te bereiken.

Deutsche Telekom maakt onderdeel uit van zowel de klassieke ratio’s onderzoek als de energie absorptie theorie toetsing.

Energie absorptie theorie Concurrenten 1 Internationalisering 1 Productdifferentiatie 1 Overnames/Fusies 1 Beursnotering 1

34) DSM N.V. De naamloze vennootschap DSM werd in 1902 door de Nederlandse

overheid opgerichte exploitatie van de in Limburg gelegen steenkolenmijnen. Deze

activiteit heeft in de zestiger jaren echter volledig plaats gemaakt voor werkzaamheden in

de chemische sector, waarin het bedrijf is uitgegroeid tot één van de grootste West-

Europese concerns. Tot begin 1989 was de Staat der Nederlanden de enige aandeelhouder

in DSM N.V. In 1989 vond echter de beursgang plaats van DSM N.V., waarbij 69

procent van de aandelen werd herplaatst. Na een periode van herstructurering en de fusie

met Koninklijke Gist-Brocades N.V. vormt DSM N.V. nu een organisatie die bestaat uit

dertien business groepen. DSM maakt wel onderdeel uit van de klassieke ratio onderzoek

maar niet van de energie absorptie theorie toetsing, omdat er te weinig informatie uit de

periode voor de privatisering beschikbaar is.

35) E.ON AG ontstaan uit een fusies tussen VEBA en VIAG. Beide energieondernemingen zijn geprivatiseerd in 1965 respectievelijk 1987. Gezien VEBA een lange tijd geleden is geprivatiseerd maakt de onderneming E.ON AG geen deel uit van zowel de klassieke ratio’s onderzoek als de energie absorptie theorie toetsing.

36) EAST MIDLANDS ELECTRICITY DISTRIBUTION PLC bezit en beheert een elektriciteitsnetwerk in de East Midlands regio in Engeland en heeft 2.2 miljoen particuliere en zakelijke klanten. Energieopwekking plus distributie vertegenwoordigen 97% van de opbrengst. De overige opbrengsten komen uit nevenactiviteiten zoals beveiliging. De onderneming is in 1990 geprivatiseerd en is 13 later nog altijd monopolist in het afzetgebied zoals die vroeger door de Public Electricity Suppliers (PESs) voor de privatisering is gevormd. Door het nieuwe Utilities Act 2000 is er een licentie systeem ingevoerd die het mogelijk maakt om ook buiten het oude afzetgebied klanten te winnen en de onderneming mag tevens gas verkopen in zowel het eigen gebeid als in andere gebieden maar het heeft zich tot heden enkel geconcentreerd op het van oorsprong oude afzetgebied De onderneming maakt zowel deel uit van de klassiek rato’s onderzoek als van de energie absorptie theorie toetsing. In Amadeus is tot aan 2000 geen financiële data beschikbaar en maakt daarom geen deel uit van zowel de klassieke ratio’s onderzoek als de energie absorptie theorie toetsing.

37) EDP-ELECTRICIDADE DE PORTUGAL, S.A. (EDP) is een in 1976 nieuw opgerichte staatsonderneming bestaande uit de belangrijkste elektriciteitsondernemingen van Portugal. EDP genereert, koopt, distribueert en verkoopt elektriciteit en heeft meer dan 5 miljoen klanten. EDP is in 1994 geprivatiseerd en was tot heden de grootste privatisering van Portugal. Na de privatisering heeft EDP zich ontwikkeld tot de grootste groep afkomstig uit Portugal en is tegenwoordig naast elektriciteit actief in water, gas telefonie en onroerend goed. De telefonieactiviteiten zijn in 2000 aan de EDP groep toegevoegd met als doel een glasvezelnetwerk op te bouwen en te profiteren van de liberalisering van de nationale telefoniemarkt. Na de privatisering heeft het elektriciteitsondernemingen in onder anderen Latijns-Amerika, Noord-Afrika en Azië overgenomen en/of grote belangen in verkregen. De Portugese overheid bezit nog 19%

van de aandelen en EDP staat sinds de privatisering aan de beursgenoteerd. EDP kent niet zozeer concurrentie op de Portugese energiemarkt maar in de businessactiviteiten die zij na deprivatisering aan de groep hebben toegevoegd. De onderneming maakt zowel deel uit van de klassiek rato’s onderzoek als van de energie absorptie theorie toetsing.

Energie absorptie theorie Concurrenten 1 Internationalisering 1 Productdifferentiatie 1 Overnames/Fusies 1 Beursnotering 1

38) ELF AQUITAINE is de grootste beursgenoteerde olie- en gasonderneming van de

wereld en één van de grootste in de wereld. De ondernemingen heeft 819

dochterondernemingen in 80 verschillende landen. Het over grotendeel van de dochterondernemingen zijn gevestigd in Europa. Elf Aquitaine is in 1986 geprivatiseerd maar de franse overheid heeft pas in 7 oktober 2002 zijn ‘gouden aandeel’ verkocht. In 1999 zijn de onderneming Totalfina (franse geprivatiseerde Total gefuseerd met Petrofina uit België) en Elf Aquitaine gefuseerd in TOTAL FINA ELF. De onderneming is geprivatiseerd in 1986 en maakt geen deel uit van zowel de klassieke ratio’s onderzoek als de energie absorptie theorie toetsing.

39) EIRCOM LIMITED is de geprivatiseerde nationale telefoonmaatschappij ( voormalige Telecom Eireann) van Ierland. De telefoonmaatschappij is in vergelijking met andere Europese landen relatief laat geprivatiseerd (1999) productdifferentiatie zoals ADSL en concurrentie met andere telefoonmaatschappijen had al plaats gevonden voor de privatisering. In 1998 ging Eircom voor het eerst internationaal met het opzetten van Telecom Eireann; een 100% dochter van Eircom in Noord-Ierland. De onderneming bestond uit 500 werknemers en 50 miljoen pond werd geïnvesteerd. Eircom stond in 1999 in zowel Dublin als New York beursgenoteerd maar is reeds van de beurs gehaald. Voor de energie absorptie theorie toetsing zal wel melding gemaakt worden van een beursnotering. Eircom maakt zowel deel uit van de klassiek rato’s onderzoek als van de energie absorptie theorie toetsing.

Energie absorptie theorie Concurrenten 0 Internationalisering 0 Productdifferentiatie 0 Overnames/Fusies ? Beursnotering 1

40) ENDESA SA bestaat uit de energiebedrijven: Instituto Nacional de Industria, Enher, Gesa, Unelco en Encasur die in 1983 zijn samengevoegd. In 1988 wordt er een begin gemaakt met de privatisering van ENDESA; 25% van de aandelen werden verkocht. In 1994 werd 9% verkocht in 1997 25% en in 1998 33%. Voor dit onderzoek hanteer ik 1997 als datum van de privatisering, omdat in 1997 de Spaanse overheid haar meerderheid belang verliest. De onderneming maakt deel uit van de klassieke ratio’s onderzoek maar niet van de energie absorptie theorie toetsing, omdat een aantal veranderingen zoals internationalisering zich precies in de overgang van staat- naar particuliereigendom hebben plaatsgevonden.

41) ENEL is een geprivatiseerde energie onderneming uit Italië. In 1992 werd ENEL

opgericht om bewust een begin gemaakt voor de privatisering in 1999. De Italiaanse

overheid bezit nog 68% van de aandelen. Voor de privatisering was de onderneming in

het bezit van de telecomonderneming Wind en na de privatisering ging het nauw

samenwerken werken met ICT onderneming ICG, om via het internet haar klanten te

optimaal bedienen en nam het in branchegenoten in eigen land over. Na de privatisering

is Enel zich tevens internationaal gaan oriënteren, het heeft onder anderen 30% van de

aandelen in de Braziliaanse energiek onderneming INEPAR ENERGIA bemachtig en heeft een contract gekregen van de Albanese overheid om haar elektriciteitsinfrastructuur te verbeteren. Enel maakt zowel uit van de klassiek rato’s onderzoek als van de energie absorptie theorie toetsing.

Energie absorptie theorie Concurrenten 1 Internationalisering 1 Productdifferentiatie 0 Overnames/Fusies 1 Beursnotering 1

42) ENI is één van de meest geïntegreerde energiebedrijven van de wereld. ENI opereert in olie, gas, elektriciteit, chemicaliën en heeft eigen aannemers voor het aanleggen van olieplatvormen. De drie belangrijke activiteiten: Exploration & Production, Gas & Power and Refining & Marketing. De voornaamste doel van ENI was het verzorgen van voldoende energie aan de Italiaanse markt en was hiervoor actief in 70 verschillende landen. In 1995 is de onderneming geprivatiseerd waarbij 70% van de aandelen zijn geplaatst in het binnen en buitenland. Na de privatisering neemt ENI de ondernemingen Snam, Lasmo en British Borneo over en wordt AgipPetrol in ENI gefuseerd. De onderneming maakt zowel deel uit van de klassiek rato’s onderzoek als van de energie absorptie theorie toetsing.

Energie absorptie theorie Concurrenten 0 Internationalisering 0 Productdifferentiatie 0 Overnames/Fusies 1 Beursnotering 1

43)ENTERPRISE OIL PLC is een in 1984 geprivatiseerde oliemaatschappij uit Engeland. De onderneming is nu een dochter van de Shell groep. De onderneming is lang geleden geprivatiseerd. Als gevolg hiervan maakt de onderneming geen deel uit van zowel de klassieke ratio’s onderzoek als de energie absorptie theorie toetsing

44) FINMECCANICA is een producent van vliegtuigen, helikopters en

ruimtevaartonderdelen en hoogwaardige elektronische producten voor met name de

defensie-industrie en is marktleider in Italië. De onderneming is in 2000 geprivatiseerd is

beursgenoteerd en heeft een belang van 18.3% in STMicroelectronics; een groot

geprivatiseerde micro-elektronica onderneming uit Frankrijk. Finmeccanica is in 1997

volledig geherstructureerd ,omdat de onderneming enorme verliezen maakte. De

herstructureringen was een succes en Finmeccanica nam in 1999 de onderneming MEI

over. Het belang van 18,3% in STMicroelectronics is in 1999 dus voor de privatisering

verkregen.De onderneming maakt zowel deel uit van de klassiek rato’s onderzoek als van de energie absorptie theorie toetsing

Energie absorptie theorie Concurrenten 0 Internationalisering 0 Productdifferentiatie 0 Overnames/Fusies 0 Beursnotering 1

45) FINNAIR OYJ is de geprivatiseerde nationale vliegtuigmaatschappij van Finland.

Finnair heeft 50 internationale bestemming en 16 nationale bestemmingen. Finnair transporteert 7 miljoen passagiers en 80.000 ton vracht per jaar. Finland is één van de landen in de wereld met de meeste binnenlandse vluchten. Finnair beschouwt de Scandinavische markt als haar voornaamste afzetgebied. Finnair heeft na de privatisering een aantal kleinere vliegmaatschappijen overgenomen onder anderen Nordic Airlink en werkt nauw samen met Lithuanian Airlines (LAL). Finnair zou Lithuanian Airlines (LAL) in de toekomst graag willen overnemen maar de onderneming in nog in het bezit van Litouwse overheid. De Finse overheid bezit nog 58% van de aandelen van Finnair al heeft het in 2002 aangekondigd dit belang op korte termijn te zullen verkleinen. De onderneming maakt zowel deel uit van de klassiek rato’s onderzoek als van de energie absorptie theorie toetsing

Energie absorptie theorie Concurrenten 0 Internationalisering 0 Productdifferentiatie 0 Overnames/Fusies 1 Beursnotering 1

46) FORTUM OYJ i is de grootste energie leverancier van Scandinavië; het genereert,

distribueert elektriciteit, olie en olieproducten. Fortum is de eigenaar van twee grootte

raffinaderijen en honderden benzinestations Fortum is in 1997 ontstaan uit de fusie van

de twee grootste nationale energiebedrijven, namelijk Neste and IVO. Beide

onderneming waren voor de privatisering internationaal actief in met name de

Scandinavische landen maar ook in Malaise, Engeland, Tanzania en Rusland in de vorm

van een joint venture. Fortum levert aan meer dan één miljoen huishoudens in zowel

Finland als Zweden elektriciteit. Neste was al in 1995 voor een deel naar de beurs

gebracht. Fortum werd in 1998 voor een deel naar de beurs gebracht maar de afronding

van het opzetten van de nieuwe onderneming Fortum vond in 1999. Zowel Megginson als

Fortum zelf beschouwen het jaar1999 als het jaar van de privatisering. De Finse overheid

is nog altijd groot aandeelhouder (60.77%) van Fortum. Fortum zal onderdeel uit maken

van zowel de klassieke ratio’s onderzoek als van de energie absorptie theorie toetsing.

Energie absorptie theorie Concurrenten 0 Internationalisering 0 Productdifferentiatie 0 Overnames/Fusies 0 Beursnotering 1

47) FLUGHAFEN WIEN / Vienna International Airport is een luchthaven met 1500 vluchten per week naar 130 bestemmingen gerealiseerd door 55 vliegtuigmaatschappijen.

De luchthaven is in 1992 geprivatiseerd en is sindsdien aan het uitbreiden. De luchthaven wil tot 2015 nieuwe terminals en start- en landingsbanen bij bouwen. De luchthaven onderscheid zich als verbindingshup tussen oost en west en heeft een state-of-the-art vrachtcenter. De onderneming maakt deel uit van de klassiek rato’s onderzoek maar niet van de energie absorptie theorie toetsing

48) FRANCE TELECOM is in 1996 geprivatiseerd en uitgegroeid tot de grootste telecomonderneming van Europa. France Telecom is onder anderen sterk vertegenwoordigt in België Denemarken Griekenland, Italië, Moldavië, Nederland, Noorwegen, Polen, Portugal, Roemenië, Slowakije, Spanje, Zwitserland en Groot Brittannië. In 1998 werd de telefoniemarkt in Frankrijk volledig geprivatiseerd. France Telecom is op de thuismarkt met voorsprong marktleider met 34 miljoen vaste aansluitingen en 7 miljoen internet klanten. France Telecom heeft als doelstelling wereldmarktleider te worden op het gebied van mobiele telefonie en internet. France Telecom is eigenaar van Wanadoo; de geprivatiseerde internationaal vertegenwoordigde internetprovider maar de Franse overheid is op zijn beurt grootaandeelhouder van France Telecom met 58% van de aandelen. Als gevolg van deze meerderheidsbelang maakt France Telecom geen deel uit van het onderzoek.

Energie absorptie theorie Concurrenten 1 Internationalisering 1 Productdifferentiatie 1 Overnames/Fusies 1 Beursnotering 1

49) GAS NATURAL SDG SA (SDG) is ontstaan uit een fusie in 1991 tussen Catalana de

Gas en Gas Madrid plus een gasleidingnetwerk die werd overgenomen van Repsol. Na de

privatisering in 1996 heeft het zijn oriëntatie verlegd naar het buitenland. Momenteel is

de groep ook actief in Zuid-Europa en Latijns-Amerikaan en heeft in totaal 8. 2 miljoen

klanten met een gasaansluiting. Sinds 2000 verkoopt Gas Naturel met succes elektriciteit

, want het bezit reeds een marktaandeel van 4%. Naast gas en elektriciteit verkoopt het

ook verzekeringen. De onderneming maakt zowel deel uit van de klassiek ratio’s

onderzoek als van de energie absorptie theorie toetsing.

Energie absorptie theorie Concurrenten 1 Internationalisering 1 Productdifferentiatie 1 Overnames/Fusies 1 Beursnotering 1

50) GAZPROM is een zeer grote gas producent en distributeur uit Rusland. De onderneming is in 1996 geprivatiseerd. Van de onderneming is voldoende financiële data voor handen allen te weinig om de energie absorptie theorie te toetsen.

51) GREENCORE GROUP PUBLIC LIMITED COMPANY is van origine een suiker fabrikant die zich concentreerde op basisproducten voor de internationale markt. Na de privatisering heeft het verschillende voedselondernemingen overgenomen en het assortiment uitgebreid. Momenteel Greencore wereldleider van verpakte pizza’s en sandwiches en magnetronmaaltijden en runnen zij in Ierland en Engeland een kant-en- klare maaltijden service. De onderneming maakt geen deel uit van zowel de klassieke ratio’s onderzoek als de energie absorptie theorie toetsing, omdat er te weinig financiële gegevens van de onderneming beschikbaar zijn.

52) HAVAS is een franse reclame bureau en stond al vanaf 1982 beursgenoteerd en maakt daarom geen deel uit van zowel de klassieke ratio’s onderzoek als de energie absorptie theorie toetsing.

53) HELLENIC PETROLEUM S.A. produceert, importeert en verkoopt olie, plastic en chemicaliën in het binnen en buitenland maar is met name nationaal georiënteerd. De onderneming is in 1993 geprivatiseerd maar de Griekse overheid bezit nog meer dan 63%

van de aandelen. Na de privatisering heeft het enkele kleinere branchegenoten overgenomen. Hellenic Petroleum maakt deel uit van de klassieke ratio’s onderzoek maar niet van de energie absorptie theorie toetsing, omdat er te weinig gegevens direct na de privatisering beschikbaar zijn.

54) HELLENIC SUGAR INDUSTRY S.A. is de enige suiker producent van Griekenland

en behoort tot de grootste suikerproducenten van Europa. In Griekenland zijn 20,000

suikerbieten boeren afhankelijk van de prestaties van Hellenic Sugar en de suikerbieten

branche is de belangrijkste landbouwproduct van Griekenland. Sinds de privatisering in

1993 hebben zich weinig verandering voor gedaan. De suikerprijs en de te produceren

hoeveelheid suiker worden door de Europese Unie vastgesteld. De jaarlijkse omzetten

verschillen daarom niet zoveel en een vergroting van de winst kan dus enkel bereikt

worden door efficiëntie verbetering. Hellenic Sugar is beursgenoteerd en de Griekse

overheid heeft een belang van minder dan 20%. De onderneming maakt deel uit van de

klassiek ratio’s onderzoek maar niet van de energie absorptie theorie toetsing.

55) IBERIA LINEAS AEREAS DE ESPANA SA is één van de vijf grootste vliegtuigmaatschappijen in Europa. De belangrijkste routes zijn Spanje met alle Europese landen en Europa met Latijns Amerika. Iberia onderhoud naast haar eigen vliegtuigen de vliegtuigen van 48 andere vliegtuigmaatschappijen, waaronder een aantal grote Europese vliegtuigmaatschappijen. Iberia is in 2000 geprivatiseerd en heeft nu strategische allianties met American Airlines(1% van de aandelen) en British Airways (9% van de aandelen). Iberia heeft slechte perioden gekend, onder anderen in 1994 toen Iberia 85%

van de aandelen van Aerolineas Argentinas in handen had. De verliezen van deze dochter leidde bijna tot de faillissement van Iberia. Nu is Iberia één van de winstgevende vliegtuigmaatschappijen van de wereld al heeft het in het eerste jaar na de privatisering 74% minder winst gemaakt. In 1996 lanceerde Iberia on-line verkopen op hun website en zijn hiermee in Spanje nog steeds koploper. IBERIA is in 2000 geprivatiseerd. De onderneming maakt zowel deel uit van de klassiek ratio’s onderzoek als van de energie absorptie theorie toetsing.

Energie absorptie theorie Concurrenten 0 Internationalisering 0 Productdifferentiatie 0 Overnames/Fusies 0 Beursnotering 1

56) IBUSZ is een reisbureau uit Hongarije. De onderneming bestaat al meer dan 100 jaar en is begonnen als touroperator in Boedapest. In 1989 vonden de grote politieke veranderingen plaats in Hongarije en IBUSZ was één van de eerste ondernemingen die werd geprivatiseerd. IBUSZ is uitgegroeid tot de grootste reisbureau van Hongarije. Als gevolg van een te kort aan financiële informatie beschikbaar in Amadeus maakt de onderneming geen deel uit van zowel de klassieke ratio’s onderzoek als de energie absorptie theorie toetsing.

57) INDRA SISTEMAS SA is een hardware producent van informatie technologie uit Spanje. De voornaamste activiteiten zijn het produceren, onderhouden, testen en ontwikkelen van hardware. Het bouwt met name onderdelen voor mobile telefoons, straalvliegtuigen en andere defensie producten. Indra is actief in 40 verschillende overal ter wereld en is marktleider in Spanje. Ongeveer 30% van de omzet wordt gerealiseerd in het buitenland. De voornaamste concurrenten zijn Electronic Data Systems Corporation , Raytheon Company en Siemens AG. De onderneming groeit door middel van autonome groei en heeft in de jaren na de privatisering geen overnames van betekenis gedaan.

De onderneming is in 1999 geprivatiseerd en maakt zowel deel uit van de klassiek ratio’s onderzoek als van de energie absorptie theorie toetsing.

Energie absorptie theorie

Concurrenten 0

Internationalisering 0

Productdifferentiatie 0 Overnames/Fusies 0 Beursnotering 1

58) JAGUAR CARS LIMITED viel in 1984 ook ten prooi aan de privatiseringsgolf in Engeland. De ondernemingen stond en staat nog steeds bekend om zijn luxe auto’s die de onderneming wereldwijd verkocht. Nu is jaguar een 100% dochter van FORD MOTOR.

Omdat de onderneming in 1984 is geprivatiseerd maakt het geen deel uit van zowel de klassieke ratio’s onderzoek als de energie absorptie theorie onderzoek.

59) JELFA S.A. PRZEDSIEBIORSTWO FARMACEUTYCZN is een farmaceutische producent en was gevestigd in een klein plaatsje Jelenia Góra in Polen. Gedurende de 50’

en 60’ jaren is de onderneming uitgegroeid tot marktleider in Polen en exporteerde haar producten naar West-Europese landen. In de jaren 80’ veranderde het politieke systeem van Polen en Jelfa werd in 1991 door middel van aandelen geprivatiseerd maar deze stonden pas in 1994 aan de beurs in Warschau genoteerd. Gedurende de jaren 90’ heeft er een grote modernisering plaatsgevonden, om te voldoen aan de nieuwe eisen die waren geformuleerd door de World Health Organisation. Jelfa bezit nu de meest geavanceerde machines en technische instrumenten die in farmaceutische industrie worden gebruikt en is de belangrijkste exporteur van farmaceutische producten. De belangrijkste exportlanden zijn nu Rusland, Hongarije, Bulgarije, Litouwen, Tsjechië en Vietnam. De onderneming maakt deel uit van de klassiek ratio’s onderzoek maar niet van de energie absorptie theorie toetsing, omdat er te weinig financiële dat beschikbaar is direct na de privatisering.

60) JENOPTIK AKTIENGESELLSCHAFT ontwikkeld, produceert en distribueert optische precisie producten. Jenoptik is van oorsprong Oost-Duits. Na de Treuhandvertragen in 1991 werd Jenoptik volledig geherstructureerd. Oude fabrieken werden afgebroken, nieuwe fabrieken werden en 16.000 werknemers werden tussen 1991 en 1998 ontslagen. Jenoptik heeft nu 10.000 werknemers verspreid over 20 landen en met meer dan twee miljard euro omzet per jaar is Jenoptik in zijn soort een uitzonderlijke grote onderneming. Gedurende de herstructurering tussen 1991 en 1998 heeft Jenoptik een drietal ondernemingen overgenomen namelijk, Stuttgarter Meissner GmbH, Wurst GmbH (beide ondernemingen gespecialiseerd in het bouwen van stofvrije fabrieken) en ESW-Extel Systems (producent van onder anderen defensieproducten). De onderneming is in 1998 geprivatiseerd en maakt zowel deel uit van de klassiek ratio’s onderzoek als van de energie absorptie theorie toetsing.

Energie absorptie theorie

Concurrenten 0

Internationalisering 0

Productdifferentiatie 0

Overnames/Fusies 0

Beursnotering 1

61) KEMIRA OYJ is een Fins chemieproducent die zware industriële chemicaliën en kunstmest produceert. In de begin jaren 50’ groeide de onderneming door overnames en in de jaren 60’ ging het producten exporten en stichtte een aantal dochtermaatschappijen onder anderen in Engeland die met name kunstmest gingen produceren. Vanaf de jaren 80’ vestigde de onderneming dochtermaatschappijen in onder anderen Nederland, Zweden, Polen en maakte joint ventures in onder anderen Thailand en Brazilië. Hierbij deed de onderneming vele overnames die onder de naam van Kemira verder gingen. De privatisering heeft plaats gevonden tussen 1994-1996. Voor het onderzoek houd ik 1996 als datum voor privatisering aan. De onderneming maakt zowel deel uit van de klassiek ratio’s onderzoek als van de energie absorptie theorie toetsing

Energie absorptie theorie Concurrenten 0 Internationalisering 0 Productdifferentiatie 0 Overnames/Fusies 0 Beursnotering 1

62)KGHM POLSKA MIEDZ S.A behoort tot de grootste producten van koper en zilver in de wereld en tevens de grootste export onderneming van Polen. De onderneming is in 1991 tot stand gekomen door een groot aantal kleinere koper- en zilvermijnen samen te voegen tot één groot staatsonderneming. Het over grotendeel van de productie is bestemd voor de buitenlandsemarkt. De onderneming is in 1997 geprivatiseerd maar de overheid bezit nog een aanzienlijk belang van 40%. Tussen 1992 en 2001 heeft er een grote herstructurering plaatsgevonden. Van de 42.000 werknemers in 1992 zijn er 18.000 overgebleven in 2001. De ontslagen waren het resultaat van zowel efficiëntie verbeteringen als het afsloten van niet-core business. Voor de privatisering werden de metalen uitsluitend geproduceerd in Polen maar deze waren grotendeels voor de buitenlandse markt bestemd. Na de privatisering heeft KGHM mijnen in Kongo overgenomen. De situatie met betrekking tot concurrenten en internationalisering is weinig veranderd. KGHM produceert koper en zilver en verkoopt deze op de metaalbeurzen in Londen. De winst van KGHM wordt zowel bepaald door vraag en aanbod als de mate van efficiënt produceren. De onderneming maakt deel uit van de klassiek ratio’s onderzoek maar niet van de energie absorptie theorie toetsing, omdat er te weinig financiële gegevens beschikbaar zijn.

63)KONINKLIJKE KPN N.V. Koninklijke KPN N.V. is de voortzetting van

Koninklijke PTT Nederland N.V. na de afsplitsing van de TNT Post Groep N.V. Als

gevolg van deze splitsing worden de huidige activiteiten van Koninklijke PTT Nederland

N.V. voortgezet door twee afzonderlijke houdstermaatschappijen. Onder Koninklijke

KPN N.V. ressorteren de telecomactiviteiten, terwijl de post-, express- en logistieke

activiteiten zijn ondergebracht in TNT Post Groep N.V. (thans TPG N.V. geheten). Beide

ondernemingen zijn afzonderlijk genoteerd op de Officiële Markt van Euronext

Amsterdam. Eind 1996 werd al besloten om de kabelactiviteiten niet langer als

kernactiviteit aan te merken. Deze beslissing had tot gevolg dat alle kabelactiviteiten

werden afgesplitst en ondergebracht in de nieuw opgerichte vennootschap Vision Networks Holdings B.V. Het huidige KPN biedt een volledig scala aan diensten op het gebied van telecommunicatie aan zowel de consumenten- als de zakelijke markt. Na een aanpassing van de strategie zijn per 1 januari 2002 de activiteiten verdeeld in drie divisies: Divisie Vaste Net, Divisie Mobiel en Divisie Business Solutions. De Divisie Vaste Net bestaat uit twee business units: Vaste Telefonie (nationaal telefoonverkeer, telefoonverkeer van vast naar mobiel en internationaal uitgaand telefoonverkeer) en Carrier Services(wholesaleverkeers- en overige diensten aan andere telecommunicatiebedrijven, gericht op toegangs- en interconnectiediensten binnen Nederland, internationale netwerktoegang en internet- en mediadiensten). De Divisie Mobiel is actief op het gebied van mobiele telecommunicatie. Dit gebeurt in Nederland via de werkmaatschappij KPN Mobile N.V. De Divisie Business Solutions richt zich op transmissiediensten (inclusief huurlijnen), IP-diensten (ADSL en private netwerkdiensten), integrated solutions en managed application services. De onderneming maakt zowel deel uit van de klassiek ratio’s onderzoek als van de energie absorptie theorie toetsing.

Energie absorptie theorie Concurrenten 1 Internationalisering 1 Productdifferentiatie 1 Overnames/Fusies 1 Beursnotering 1

64) KONINKLIJKE LUCHTVAART MAATSCHAPPIJ NV De in 1919 opgerichte Koninklijke Luchtvaart Maatschappij NV behoort tot de oudste luchtvaartondernemingen ter wereld. Aanvankelijk werden in de jaren twintig uitsluitend diensten op Europese bestemmingen gevlogen. KLM is in 1986 geprivatiseerd en exploiteert nu een wereldwijd vertakt lijnennet, waarbij KLM en haar partners naar meer dan 350 steden in 73 landen op zes continenten vliegen. KLM werkt samen met het Amerikaanse Northwest Airlines en een aantal Europese en intercontinentale netwerk- en routepartners. In totaal biedt KLM ruim 125.000 verbindingen aan tussen steden (city-pairs), via één of meer hubs.

Voor het luchtvervoer beschikt KLM over 219 vliegtuigen, die voor een groot deel in een gecombineerde vracht/passagiersconfiguratie vliegen. De activiteiten van KLM zijn onderverdeeld in vier kernactiviteiten: Passagiersvervoer, Vrachtvervoer, Vliegtuigonderhoud en Uitvoering van charters en low cost/low fare lijndiensten.Deze kernactiviteiten worden uitgevoerd door de businesses Passage, Cargo, Engineering &

Maintenance en Charter/Low Cost. De business Passage heeft in het boekjaar 2002/2003 ruim 19,4 miljoen passagiers vervoerd, terwijl de business Cargo in het boekjaar 2002/2003 489.000 ton vracht getransporteerd heeft. De business Engineering &

Maintenance verleent technische diensten aan KLM, partners en andere luchtvaartmaatschappijen. Men zorgt voor het onderhoud van vliegtuigen, componenten, motoren en airframes en verricht aanpassingen aan vliegtuigen. Engineering &

Maintenance is wereldwijd gevestigd op 50 luchthavens heeft in boekjaar 2002/2003

technisch onderhoud verricht voor meer dan 20 luchtvaartmaatschappijen. De business Charter/Low Cost wordt gevormd door Transavia en Basiq Air die zich richten op vakantiechartervluchten voor Nederlandse touroperators en lijndiensten voor individuele reizigers. In maart 2002 is de divisie Engineering & Maintenance een strategische samenwerking aangegaan met General Electric op het gebied van motorenonderhoud.

Hiervoor bouwt KLM een nieuwe motorenwerkplaats op Schiphol. Als gevolg dat de onderneming in 1986 is geprivatiseerd maakt de KLM geen onderdeel uit van zowel de klassieke ratio’s onderzoek als de energie absorptie theorie toetsing.

65) LONDON ELECTRICITY PLC is energieonderneming. De voornaamste werkzaamheden zijn genereren en distribueren van elektriciteit en gas. De onderneming bezit ook een telecommunicatie divisie. London Electricity onderneming werd in 1990 geprivatiseerd en veranderde van naam van London Electricity Board naar London Electricity plc. In 1997 is de onderneming overgenomen door Entergy Power UK plc en vervolgens door verkocht aan EdF International en het maakt nu deel uit van de LE Group. De LE Group heeft in Engeland 4 divisies; London Energy, SWEB Energy, Seeboard Energy (ook geprivatiseerd) en Virgin Home en heeft in totaal 4,9 miljoen klanten. De onderneming maakt deel uit van de klassieke ratio’s onderzoek maar niet van de energie absorptie theorie toetsing.

66) COMPAGNIE (FINANCIERE) DE SUEZ is een zeer grote bankverzekeraar. De onderneming is vertegenwoordigt in 85 landen en is één van de 10 grootste ondernemingen van de Paris Stock Exchange. Compagnie de Suez is in 1987 geprivatiseerd en in 1996 gefuseerd met Lyonnaise des Eaux (Water en Energie). De onderneming maakt geen deel uit van zowel de klassieke ratio’s onderzoek als de energie absorptie theorie toetsing, omdat de ratio’s niet dezelfde betekenis hebben als bij productie bedrijven en de privatisering al in 1987 plaatsvond.

67) MIDLANDS ELECTRICITY PLC genereert, distribueert elektriciteit en gas onder de merknaam GPU Power UK (als gevolg van overname door Avon Energy Partners).

Midlands Electricity is de vier na grootste elektriciteitsonderneming uit Engeland met 3700 werknemers en 2. 3 miljoen klanten. Midlands Electricity (voormalige Midlands Electricity Board) is in 1990 geprivatiseerd. In 1996 werd de onderneming overgenomen door Avon Energy Partners en kreeg de naam GPU Power UK. In 2002 kocht Aquila 79.9% van de aandelen van Avon Energy Partners en kreeg de naam Aquila Networks.

De onderneming opereert in het afzetgebeid zoals die vroeger door de Public Electricity Suppliers (PESs) voor de privatisering is gevormd. Door het nieuwe Utilities Act 2000 is er een licentie systeem ingevoerd die het mogelijk maakt om ook buiten het oude afzetgebied klanten te winnen voor zowel elektriciteit als gas; 9% van de inkomsten zijn afkomstig uit de verkoop van gas. De onderneming maakt deel uit van de klassiek ratio’s onderzoek maar niet van de energie absorptie theorie toetsing, omdat de financiële data pas vanaf 1995 beschikbaar zijn.

68) MOL MAGYAR OLAJ- ES GAZIPARI (MATAV RT). is de geprivatiseerde

telefoonmaatschappij van Hongarije. In 1991 werd Matáv Hungarian

Telecommunications Ltd opgericht. In 1993 kocht de MagyarCom consortium bestaande

uit Deutsche Telekom en Ameritech International telecommunications companies 30.29% van de aandelen ter waarde van USD 875 miljoen. 20 December 1995 kocht het MagyarCom consortium aandelen bij tot 67, 36%. In 1997 waren de aandelen zowel in Hongarije als in Amerika beursgenoteerd. Matav werd hiermee de eerste Oost-Europese onderneming met een beursnotering op de New York Stock Exchange. Volgens mijn definitie van privatisering is 1995 als datum van privatisering, omdat de Hongaarse overheid op dat moment de controle over de onderneming verloor. De onderneming maakt geen deel uit van zowel de klassieke ratio’s onderzoek als de energie absorptie theorie toetsing als gevolg van beperkte data beschikbaar in Amadeus.

69) MOL MAGYAR OLAJ is een olie- en gasmaatschappij. De onderneming produceert, distribueert en bezit 600 benzinestadions in Hongarije en is hiermee marktleider. De onderneming is door de State Privatization and Property Agency geprivatiseerd. Deze agency heeft in drie fasen december 1995, mei 1997 en maart 1998 de aandelen verkocht aan management, personeel nationale- en internationale investeerders. De Hongaarse overheid behield 25% van de aandelen. Voor dit onderzoek houd ik 1997 als datum van privatisering aan, omdat in 1997 de overheid de controle over de onderneming verloor;

van meerderheidsaandeelhouder tot 38% van de aandelen. De onderneming maakt deel uit van de klassieke ratio’s onderzoek maar niet van de energie absorptie theorie toetsing, omdat er te weinig financiële datum direct na de privatisering beschikbaar zijn.

70) NORTHERN ELECTRIC PLC genereert en distribueert elektriciteit en gas maar de inkomsten komen grotendeels uit elektriciteit. De onderneming verkoopt geen elektriciteit en gas aan eindgebruikers maar aan andere energieondernemingen. Als gevolg van de Utilities Act 2000 heeft de onderneming besloten om de service tak af te stoten en zich enkel te richten op genereren en distribueren. De onderneming is in 1990 geprivatiseerd en veranderde van naam; van North Eastern Electricity Board naar Northern Electric plc. Vanaf 1990 was de onderneming genoteerd op de beurs tot de overname in 1996 door CE Electric en vervolgens door verkocht aan Mid American Energy in 1998. De onderneming opereert met name in het afzet gebied zoals die vroeger door de Public Electricity Suppliers (PESs) voor de privatisering is gevormd. De onderneming maakt zowel deel uit van de klassiek ratio’s onderzoek maar niet van de energie absorptie theorie toetsing, omdat er te weinig financiële gegevens beschikbaar zijn.

71) ORANGE is een mobiele telefoonmaatschappij. De onderneming is in 1994 door de Engelse overheid opgericht en in 1996 geprivatiseerd. Voor de privatisering was Orange de vier na grootste mobile provider in Engeland. Orange had al voor het einde van 1995 een klantenbestand opgebouwd van 785.000 mobiele klanten. Na de privatisering ging het internationaal en kende vele moederbedrijven en werd uiteindelijk overgenomen door France Telecom. De onderneming maakt deel uit van de klassiek ratio’s onderzoek maar niet van de energie absorptie theorie toetsing.

72) OUTOKUMPU OYJ produceert chroom, goud, koper, nikkel en zink en behoort tot de grootste ondernemingen van Finland. De onderneming is internationaal georiënteerd:

momenteel worden 90% van de verkopen gerealiseerd in het buitenland. De onderneming

is in 1989 geprivatiseerd. De Finse overheid bezit nog steeds 39% van de aandelen in Outokumpu OYJ. In 2001 is de onderneming gefuseerd met staalgigant AvestaPolarit. De onderneming maakt zowel deel uit van de klassiek ratio’s onderzoek maar niet van de energie absorptie theorie toetsing, omdat er te weinig financiële data beschikbaar is direct na de privatisering.

73) PECHINEY is een aluminium fabrikant en is gevestigd in zowel Frankrijk als in haar oude koloniën. Gedurende de 50’ en 60’ jaren werden kleinere aluminium-, koper- en chemieondernemingen aan Pechiney toegevoegd. In 1971 nam Pechiney Ugine Kuhlmann (chemieonderneming) over en de grootste industriële groep in Frankrijk was gecreëerd. Tot de midden jaren 80’ kende Pechiney hele slechte jaren als gevolg van de oliecrises. In 1998 nam het de grootste verpakkingsonderneming uit Amerika over American National Can. In 1989 werd American National Can en de aluminium ondernemingen uit de oude koloniën ondergebracht onder Pechiney International. Deze afsplitsing had een omvang van 25% van het capital van Pechiney en Pechiney International werd in 1989 aan de Paris Stock Exchange genoteerd als een aparte onderneming. Tot aan 1995 wijzigde de onderneming zijn productenportfolio door onder anderen voedsel en bier toe te voegen. Op 18 december 1995 wordt de onderneming geprivatiseerd. De onderneming maakt zowel deel uit van de klassiek ratio’s onderzoek als van de energie absorptie theorie toetsing.

Energie absorptie theorie Concurrenten 0 Internationalisering 1 Productdifferentiatie 0 Overnames/Fusies 0 Beursnotering 1

74) PETROLEOS DE PORTUGAL S.A. is de grootste olie- en gas producent van Portugal. Petroleos de Portugal produceert, raffineert, distribueert, verkoopt ruwe olie, gas, olie producten in met name Portugal, Spanje en in voormalige koloniën. Sinds de begin jaren negentig is de raffinaderij business slechter geworden en zocht de onderneming naar andere mogelijkheden. Het resultaat hiervan was een uitbreiding van de productenportfolio met gas exploitatie en chemicaliën. Petroleos de Portugal is in 1992 geprivatiseerd en de aflopen jaren hebben een aantal grote concurrenten geprobeerd de onderneming over te nemen. Op een gegeven moment bezat de Portugees overheid 35%, GALP Petróleos e Gas de Portugal 32% en ENI 33% van de aandelen. Nu heeft GALP Petróleos e Gas de Portugal 90% van de aandelen in handen en de Portugese overheid minder dan 10%. De onderneming ondervind nog steeds de sterk concurrentie van Endesa , Repsol en Total Fina Elf. De maakt deel uit van de klassiek ratio’s onderzoek maar niet van de energie absorptie theorie toetsing, omdat er te weinig gegevens bekend zijn direct na de privatisering.

75) PHARMACIA AB is een farmaceutische ondernemingen uit Zweden en is in 1994

geprivatiseerd. In 1995 fuseerde Pharmacia AB en The Upjohn Company en de