Donderdag 27 februari 1964 - No. 766

(1)

Donderdag 27 februari 1964 - No. 766

en DEMOCIATIE

Conferentie te Woudschoten

(zie pag. 4 en 5)

"Ü11ze. Staatssecretarissen~~

H

ET februari-nummer van "Li- beraal Reveil" brengt van de hand van dr. E. Nordlohne een beschouwing over "Onze Staatssecreta- rissen".

Behoort een staatssecretaris lid te zijn van een politieke partij? Is met betrekking tot de twee nieuwe liberale staatssecretarissen de juiste weg gevolgd? Heeft de V.V.D. in dit op- zicht reden tot kritiek? Ziehier een aantal vragen, die in dit boeiende artikel - met welks zakelijke inhoud wij het niettemin oneens zijn - aan de orde worden gesteld. Maar laat ons liever dr. Nordlohne zelf aan het woord laten. Hij vangt zijn beschouwing als volgt aan:

"Het zit met "onze" staatssecreta- ,,rissen niet helemaal lekker. Is er bij

"de kabinetsformatie nu wel of niet

"afgesproken dat het kabinet twee

"staàtssecretarissen uit de kring der

"VVD zou tellen? Er zou een bepaal-

"de verdeling zijn gemaakt, zowel ten

"aanzien van de ministers, als ten

"aanzien van de staatssecretarissen.

"Er zouden uit de VVD drie ministers

"en twee staatssecretarissen gerekru-

"teerd worden."

Los van de culinaire vraag "lekker" of niet lekker, schijnt het ons niet moeilijk over de ,afspraak" iets :mede te delen. Het ligt dunkt ons voor de hand, dat over de staatssecretarissen geen "formele" afspraken zijn gemaakt. Wel menen wij te weten, dat men kon verwachten, dat tenminste twee staatssecretarissen liberaal zouden zijn.

* * *

-".1:

TERDER terecht betogend, dat

f

de V.V.D. met drie liberale ministers, "oude getrouwen van onze

partij", tevreden kan zijn,· gaat de auteur voort: "Maar met de twee

"liberale staatssecretarissen 1s het

"wat an'ders. Weliswaar hebben bei-

"den zich aanhangers van het libera- ,,lisme verklaard, maar geen van bei-

"den is (voorshands) lid van de

"VVD." Zoals men weet zijn - in- tussen - beide liberale staatssecretarissen lid van de V.V.D. geworden.

* * *

W

ANNEER dr. Nordlohne zich dan verder afvraagt, of de V. V.D.-fractieleider in de Tweede Kamer, alsmede degenen die voor de V.V.D. bij de kabinetsformatie betrokken waren en tenslote de leden van de V.V.D. er "vrede" mee kunnen hebben, dat "partijloze liberalen voor hoge staatsfuncties voorgetrok- ken worden boven partijleden", schrijft hij verder: "Wat is een partij

"waard, die zich een partijloze staats-

"secretaris laat opdringen als een

"exponent van haar politieke stro-

"ming? Is hier niet ergens zwakte

"getoond, waar fierheid en vasthou-

"dendheid geboden waren? Het be-

"noemen van een partijloze liberaal

"tot staatssecretaris, is voor de VVD

"een stekelig iets."

Het zal wel aan onze naïeve on- schuld liggen; wij kunnen hier niets

"stekeligs" en ook geen "zwakte"

zien. Waarop baseert dr. Nordlohne zich bovendien, wanneer hij te kennen geeft, dat de twee liberale staatssecretarissen aan de partij zijn "op- gedrongen"? "Fierheid" en "vasthou- dendheid" zijn edele deugden. Maar men moet ze slechts dan in het ge- ding brengen als daar reden voor is.

Die reden is hier niet aanwezig. Het is nu eenmaal onjuist niet-bewezen

ATTENTIE! ATTENTIE!

Luistert op woensdag, 4 MAART a.s., over de zender HILVERSUM 11 (298 m), van 18.20-18.30 uur, naar

,.DE STEM VAN DE V.V.D."

Spreker: ir. D. S. TUIJNMAN, lid van de Tweede Kamer der Staten-Generaal.

stellingen in rhetorische vragen tot waarheid te promoveren.

* * *

D .

E heer Nordlohne komt dan tot het meer algemene deel van zijn betoog. Zeer juist stelt hij op de voorgrond, dat een staatssecretaris geen ambtenaar is. En dat hij bij de eventuele val van het kabinet of van

"zijn" Minister, in min of meer let- terlijke zin "mede valt".

Het slot van het als geheel stellig lezenswaardig artikel luidt als volgt:

"De politieke opvattingen krijgen

"vorm door de partijen. Alleen dank

"zij de partijen functioneert de par-

"lementaire democratie. Ligt het nu

"op de weg van de minister, om een

"staatssecretaris te benoemen, die uit

"geen der partijen een keuze kon

"doen? Zou het niet eigenlijk een

"constitutioneel gebruik moeten wor-

"den, dat alle bekleders van een poli-

"tiek ambt lid moeten zijn van een

"politieke partij? En dat niemand tot

"een politiek ambt benoemd wordt,

"die partijloos is?"

* * *

N

A dr. Nordlohne - hetgeen reeds voor een goed begrip noodzakelijk is - ruimschoots aan het woord te hebben gelaten, onzer- zijds het volgende. Het is ons hekend, dat de V.V.D.-Tweede Kamerfractie, de heren Keyzer en Den Toom gead- viseerd heeft hun functies te aan- vaarden. Daarbij hebben ook de oor- zaken van hun niet-lidzijn een rol gespeeld. De heer Keyzer woonde al in het buitenland toen de V.V.D.

werd opgericht. Het is trouwens niet gebruikelijk, dat iemand die behoort tot de diplomatieke dienst en die niet in Nederland is gevestigd, lid is van een politieke partij. En de heer Den Toom stelde zich op het zeer aan- vaardbare standpunt dat het voor hem als beroepsofficier beter was geen lid te zijn. Er is dus geen sprake van, dat zij geen "keuze" konden maken. Beide heren waren en zijn in hart en nieren liberaal.

* * *

E

EN andere vraag is, of men in het algemeen kan eisen, dat staatssecretarissen als politieke figu-

ren, tevoren lid behoren te zijn van 'n politieke partij. Wij beantwoorden deze vraag ontkennend. En wel om de simpele reden, dat er voor mannen die de beginselen van een partij zijn toegedaan, persoonlijke reden kunnen bestaan, welke het toetreden hebben belet. Hen daarvoor van een benoeming tot staatssecretaris of tot minister uit te sluiten, vinden wij verkeerd. Natuurlijk is het ten zeer- ste te verkiezen, dat men zich in het algemeen wèl aansluit bij een partij.

Maar Nederlanders in te delen in niet- en wèl politiek aangeslotenen, schijnt ons een soort van "discrimi- natie", waarvoor wij in alle toon- aarden bedanken.

Tenslotte de eis, door dr. Nordlohne vragenderwijs gesteld, dat niemand tot een politiek ambt benoemd zou kunnen worden, die partijloos is. Dit schijnt ons een nodeloze beperking voor de vervulling van ambten, welke dikwijls toch reeds zo moeilijk te bezetten zijn. En vooral: het zou - en dan met reden - stof geven aan de valse leuze, dat het landsbelang door bekrompen partij-politiek wordt bepaald.

L. M.

Op deze plaats wensen wij mevr. mr.

J. M. Stoffels-van Haaften van harte geluk met haar benoeming tot voor- zitter van het Beneluxparlement.

(2)

De Vereniging van Staten- en Raads- le<ien van o!tlze partij heeft op zaterdag 22' februari in WoudschOlten haar jaar- lijkse algemene vergadering gehouden onder leidi111g va!tl de voorzttter de heer D. W. Dettmeijer uit Den Haag.

De vergadering, die zeer glOed bezocht was keurde de notulen V>an de vorige jaarvergadering goed. Staande werden de 29 overleden leden in 1963 herdacht.

Uit het jaarverslag vam de secretaresse Mej. Mr. M. M. F. van Everdimgen bleek da1t het ledental der vereniging steeg in he:t afgelopen jaar tot 790.

Uit het jaarverslag van de penning- meesteresse Mej. Mr. M. M. F. van Ever- dingen bleek dat het afgelopen jaar sloot me:t een batig saldo en op voorstel van de Kas-Commissie van het jaar 1964 werd mej. va:n Everdingen eervol gede- chargeerd met betrekking tot het door haar gevoerde beleid.

Tot de leden van de Kas-Commissie voor het jaar 1964 werden benoemd Ir.

•.m ... a.,e~.·.•.-.-.•af!f.•y.a.•J6s•m•riaaurli.J-gDJJaDrJ1'rP•

~ ~

~

.

•: V e r s c h e n e n : ~

) ~

•" De brochure ·van blijvende waar- ==

=~

de orer een ac/lleel onderwerp:

~ :• De overrgang van prinses •:

~. ~.~

• lrene t@t . de R.o@mse Kerk.

^~

~ ~

mu Een ernstig woord tot vor;)/cnhuis en .!

g.~

volk, van ^·.:.

~

.

•: Dr. P. JJ. VAl\' ROllEN. •:

) )

~ ~

0:

Bestel deze brochure bij uw •:

:• boekhandel of bij de auteur-uit- ) :: ger·er door storting van f 0.90 op

~

•: postrekening 934894 t.n.v. Dr. P. ~ ) JJ. van Roijerz, EmmrL<lraat 1 te "•

, .

.• Assen.

a:

~ ~

·•~m11m•m•••a•••••Ji!J••m•a•~.:~-.•.•.•,.•.Ea•a•a•a•fll.mi:J.••a•am•;..

BRANDBLUSAPPARATEN

Officieel goedgekeurd Talrijke attesten.

SiMPlUS N.V.

DORDRECHT

VISSTRAAT 6-8 - TEL. 3344* (01850)

P. Stempels uit Rijswijk, J. J. Vermeu- le.n uit Voorburg en L. A. P. Stoppelen- burg uit Nieuwlmop.

De aftredende bestuursleden mevrouw E. H. RiJnk- van der Linden uit Utrecht en mevrouw H. A. A. L. De Vries-van der Hardt Abersom uit Hengelo werden bij acclamatie herkozen I.p.v. de heer H.

Pols uit Leeuwarden. die zich in verband met de nieuwe verkiezingen niei herkiesbaar had gesteld, werd bij acclamatie gekozen de heer Ir. B. C. van Ba- len Walter uit Leeuwarden.

De voorzitter bracht dank aarn de heer Pols voor hetgeen hij als bestuurslid gedurende verscheidene jaren had gedaan.

Bij de rondvraag werd in het bijzonder het probleem van de schriftelijke vragen behandeld.

VRAGEN VAN ONZE l(AMERLEDEN

De Tweede Kamerleden mevr. Kuiper -Struyk en de heer Visser stelden aan de Minister van Volkshuisvesting en Bouwnijverheid de volgende vragen:

1. Is het juist, dat voor de bouw van woningen in de vrije sector boven de f 30.000.- geen goedkeuring meer wordt verleend?

2. Is een vertrouwelijk schrijven met deze inhoud of van soortgelijke strekking aan de Provinciale directies gezonden?

3. Zo \Taag 2 bevestigend wordt beant- woord, is de Minister dan niet van mening, dat op deze wijze de wonÎI!lgbouw in de vrije sector onnodig wordt beperkt?

4. Is deze maatregel uitsluitend bedoeld voor complexem worningen voor de ver- huur, of heeft deze ook betrekking op woningen, die bestemd zijn voor zelfbe- woning?

5. Verwacht de Minister ten gevolge van deze maatregel niet nog meer bouw- capaciteit te verliezen, hetzij door onder- breking van de OOI!lltinuïteit, hetzij door het aannemen van werken over de gren- zen?

6. Indien vraag 5 bevestigend wordt be- antwoord, is de Ministe·r dan bereid de ge- nomen maatregel in te trekken?

r:t•••••a•r~~•a•a•a•m•••••m•a•a•,.e.•,.m.•.•a•h•.-r:~•aarl'a•a•a•a•r:An ... •B•m•m•c•m•mmrt•a••••••a.•.a••=••••••-.•rl'.•a•••a•ll

~ V.V.D.·REüNIE KAMERCENTRALE DORDRECHT ~

~ De afdelingen Alblasserdam - Barendrecht - Dordrecht - Dubbel- ::

' dam - H. I. Ambacht - Heerjansdam - Papendrecht - Rîdderkerk - •:

~

)

0:

Sliedrecht en Zwijndrecht •"

:: nodigen U uit voor de VVD-REUNIE te houden op zaterdag 7 ::

~

maart a.s. in Hotel "Statenhof", Steegoversloot 59 te Dordrecht. ::

..

_•" Aanvang 10 uur.

^·:

-.

•• ••

~

.

~ PROGRAMMA: ::

•: 10.00-12.00: Rede mr. W. J. Geertsema :•

) 12.00-13.30: Lunch (f 3.- p.p., niet verplicht) •:

, ..

0:

13.30-15.30: Rede mr. H. van Riel ^c.

~

15.30 uur: Toespraak mr. E. H. Toxopeus. ::

~

..

•"

-:

VRIJE TOEGANG "•

..

:: Kaarten voor de Kamercentrale Dordrecht en daarbuiten be-

~

~ stellen bij de secr. penningmeester A. N. v. d. Plank, Lindelaan ::

"a 153, Zwijndrecht, tel. 26804. :•

) Lunchkaarten wor(len t d •:

I" oegezon en na betaling aan de secr, "•

~ penningmeester, Slavenburgs Bank te Zwijndrecht, bankgiro :•

~

<

•• 514020. •

;.: • p ar >:eren op vel"ioon van toegangsbewijs in het Stek of op het Wees-1 =.=.·

0:

huisplein. :•

~

<

.• n

Y.e.;a.•...-.JSaCrfdr:l'~"aa..,alilr:Jr:il•.•~.•rl¹¹a•a-.•.?.m&y•m•"'·"•"•"-"•"•"•"-"•"•"•"•!l _... _... _... Bs~aamlöiBBIIRBaaaaaaa• • n rz a 111 11:1 & • 111' • • a 11 • 111 a a ;,"

Telefoon ( 070) 60 48 03

(3

lijnen) Giró 67880

De juiste cijfers

Een tweetal lezers, mr. C. Scheltema te Naarden en ir. H. A. Bunge te Ge- leen, heeft mij - terecht - op de vingers

getikt naar aanleiding van het artikel ,.In de prijzentang" in het nummer van 23 januari j.l. Onder dit artikel kwam een voetnoot voor, verwijzende naar mijn constatering, dat gedurende de laatste tien jaren het werknemersaandeel in het nationale inkomen voortdu- rend toeneemt ten koste van dat van de zelfstandigen.

Ik moet de opmerkzame lezers gelijk geven waar zij stellen, dat de geprodu- ceerde cijfers de conclusie niet dekken.

Niettemin is de conclusie juist, doch zij dient te worden gebaseerd op het navol- gende, dat derhalve de voetnoot behoort te vervangen:

Blijkens het Centraal Economisch Plan 1963 (blz. 45) was de ontwikkeling van het werknemersaandeel in het nationale inkomen (tegen factorkosten per hoofd van de werkzame beroepsbevolking) als volgt:

1953 68.2 pct 1959 68.1 pct

1954 67.7 pct 1960 68.3 pct

1955 66.0 pct 1961 70.4 pct

1956 67.5 pct 1962 72.9 pct

1957 68.8 pct 1963 73.6 pct

1958 70.0 pct

Voor 1964 heeft het Centraal Planbu- reau zo juist als prognose 75.8 pct be- kendgemaakt.

v.d.L.

BROCHURE

Volgens een advertentie in dit weekblad is verschenen een brochure van dr. P. D. van Royen omtrent de overgang van Prinses Irene naar het Rooms-Katholieke geloof. Zodra deze brochure in ons bezit is, stellen wij ons voor het geschrift aan een critische beschouwing te onderwerpen.

Redactie Vrijheid en Democratie

in weer en wind

Forse tube f 1 ,75.

Uitsluitend bij de kapper verkrijgbaar!

Het 'Was goed in Woudschoten

Dat klinkt alt~Jd zo plechtig een studie-confe?·entie. Men ziet dan al- tijd in gedachten voor zich, me?lsen gebogen over grote papie1·en, gewich- tig doende met de handen onde1· het hoofd, als maar studerend. Maar ge- lukkig was de sfeer op de studie- conferentie van de Vereniging van Staten- en Raadsleden heel anders en is er veel en hartelijk gelachen op deze twee dagen. En wat een bonte verscheidenheid van ancleTwerpen is er niet behandeld: de vTageJ1 met be- trekking tot de bejaarclenzm·g; de voorlichting en public relations door provincies en gemeenten, de energie- problemen en de taak en de plaats van de gemeente in 1964.

Alles uitvoerig ingeleid en uitvoe- rig besproken in een opgewekte dis- cussiesfeer en ·daarnaast, doordat het programma niet overladen was, het onderlinge contact, waardoor de ver- standhouding tussen gelijkgezinden beter kon worden en het gezelschap in Oud Londen tot ver na het midder- nachtelijk uur bijeen bleef, waarbij de glaasjes brandewijn met bruine suiker tegen de koude hielpen en cle warme worstjes een goed ont- haal vonden. Dit alles werkte er toe mee om de indruk te vestigen, dat dit weekend in Woudschoten goed

was. DE WEEDE

LIBERAAL DEMOCRATISCH CENTRUM UITNODIGING

Het Bestuur van het T. TEERAAL DEMOCRATISCH CENTRUM heeft het genoegen U uit te nodigen tot het bijwonen van het openbare gedeelte van zijn tweede VERGADERING VAN DEELNE- MERS (jaarvergadering) op

:ZATERDAG 29 FEBRUARI a.s. te 14.00 uur in de lounge van HOTEl KURHAUS te Scheveningen.

De heer H. J. L. VONHOFF, lid van het Dagelijks en Hoofdbestuur van de V.V.D. zal een inleiding houden onder de titel:

"Welke betekenis kan het l.D.C. voor de VJIJ). hebben?"

en de voorzitter van het Centrum, ken over de politieke ontwikkeling.

Gelegenheid tot discussie.

dr. E. NORDLOHNE, zal spre-

De deelnemers van het Centrum herinneren wij eraan, dat het be- sloten huishoudelijke gedeelte van de vergadering aanvangt om 11.00 uur.

Dr. E. NORDLOHNE, vamzitter A. P. M. APPEL Hzn., seCJ"etaris

(3)

VRIJHEID EN DEMOCRATIE 27 FEBRUARI 1964- PAGINA 3

BENELUX, RIJNMOND EN DRANKWET

op

vrijdag en zaterdag ligt ons zo ver- trottwde Haagse Binnenhof er altijd rustig bij. Maar eind vorige week was dat an- ders. Beide dagen vergaderde in de Tweede- Kamerzaal de Raadgevende Interparlementai?·e Beneluxraad, die, ai bezit hij dan geen volledige pm·lementaire rechten, gewoonlijk toch koTtweg

"BeneiuxpaTlernent" wordt genoemd.

Voor wie daar in het algemeen de KameTVe1·- gaderingen pleegt te volgen, is zo'n Benelux- vergadering een aardige afwisseling. Hij ziet weeT eens andeTe m.ensen, hij hoort er onze Vlam/is-Belgische vrienden en ook de Fransta- lige Belgen en Luxembgrgers.

Dat Beneluxparlement beleefde in zijn alweeT zevenjaTi.ge bestaan ditmaal een novwn. Voor de eeTste maal werd het gepTesicleeTcl dooT een VTouw. Dit keer was het de NeeleTlandse libe- raie fTactie, die de vooTzitter had te leveren. En

Zo'n opmeTking is een kolfje naaT de hand van minister Luns, die hieTop reageerde met: Ik geloof dat het geen boutade van de geachte spTe- ker was toen hij stelde, dat de verhouding tussen Roterelam en Antwerpen "nog bete T" is clan tussen Amsterdam en Rotterdam. "OveT de veT- honding Antwe1·pen-Gent waag ik het niet een oordeel te vellen, l'v'Ievrouw de PTesiclente".

* * *

HET ontwerp Rijnmond en dat van de DTank- en HoTecawet werden vorige week in de Tweede Kamer afgehandeld en wan- neer de lezers dit onder de ogen krijgen, weten zij hoog en breed ook hoe de einduitslag is uit- gevallen. Het· zou ons veT bazen, wanneeT beide ontwerpen niet een belangTijke meercleTheid zouden blijleen te hebben venvorven.

Minister Toxopeus en minister Veldkamp heb-

amenclement het ontwerp zou wo1·clen ingetrok- ken, besloot de PvdA-fractie, zij het na wat m·eemde politieke bokkesprongen, tegen het amendement te stemmen. Zo werd het met 22 tegen 102 stemmen verworpen. Vóór stemden 17 leden van cle KVP-fmctie, de PSP en 2 socia- listen.

Dat het amenclement het zonder dat "onaan- vaardbcwT" wel zou hebben gehaald, staat onder- tussen geenszins vast. Een deel van de KVP, onder aanvoering van clT. Van Helvoort, stond overtuigd achteT de opzet van het ontweTp en wzj hebben de indruk, dat ook niet alle leden van de PvcZA-fTactie eensgezind waren.

Minister Toxopeus herhaalde nog eens, dat hij beTeiel was binnen drie jaar een nota oveT de praktische weTking in te dienen. Dan zou tevens onder het oog letmnen worden gezien, of de praktijk aanvullingen of wijzigingen nooclzake- toen mr. Van Thiel namens de gehele Neder- ben allebei een veer moeten laten. Of liever: hun lijk maakte.

Iandse delegatie mevrouw mT. J. M. Stoffels- ontweTpen, die elk op één punt wat werden Van Haaften voordroeg, die als plaatsveTvan-

gend voorzitster van de N ede1·landse Tweede KarneT al zoveel ervaring heeft opgedaan, werd zij bij acclamatie en met luid applaus vooT 1964 als presidente aangewezen.

Dat het een N ederlanclse libeTale vrouw is, die vooT de eerste maal als vooTzitter van het Beneluxparlement fungeeTde, deed ons libeTale haTt goed. En zij deed het op de tegelijle char- mante en toch ook spits-zakelijke wijze, waar- op zij menigmaai ook onze Kame1·- of openbaTe commissie-ve?·gacl,eringen weet te leiden.

Haar inleidende speech was een levendig en geestig woord, wam·in zij tegelijle de vTij nauwe begTenzing en de (nochtans) nuttige taak van het Benel1txpaTlement aangaf.

* * *

ER

werden (o.a. door onze geestverwant de heer CorveT) rapporten oveT een aantal onderwerpen uitgebracht, er werden adviezen vastgesteld over vaaTgelegde ontwe1·p-veTdragen en er werd, o.a. en in het bijzonder met minister Luns, van gedachten gewisseld over de noodzaak van het nog meer op elkander afstemmen van het beleid der dTie landen en 1·egeringen in EEG- en NATO-vmagstukken.

De Belgische C.V.P.-afgevaardigde de heer Leo Delwaide, de befaamde schepen vooT de AntweTpse havenaangelegenheden, liet een lof- zang horen op het eerstelaags in de weclerzzjdse pa1·lementen in behandeling komende veTdrag omtTent de Schelcle-RijnveTbincling. Daarmee, zo zei hij, wordt een einde gemaakt aan een ge- schilpunt, dat ruim een eeuw lang de veThou- ding tw,sen België en NeeleTland heeft veT- stoord.

Als Antwerpse afgevaaTdigde wilde de heer Delwaide ook van zijn waaTclering getuigen voor de "VeTZoeningsgezinde houding", welke Rotter- dam en zijn burgemeester, mr. Van vValsmn, in deze kwestie hebben aangenomen.

Pikant was zijn opmerking, dat de verhov- eling tussen RoteTdam en Antwerpen op het ogenblik beter is dan bijvoorbeeld die tussen AntweTpen en Gent of tussen AmsteTdam en Rotterdam. Maar hij ve1·bond claaTaan de hoop, dat in de naaste toekomst de verhouding tussen a l Ie Beneluxhavens een goede zou woTden.

gedenatureerd.

Bij de Rijnmond betTof de denatmatie de vol- ledige rechtstreekse veTkiezing voor de Raad van Rijnmond, daar ingebTacht door de aan- vaarding van het amendement-Elfferich (ARP).

Minister Toxopeus had, zoals wij in ons artikel van 6 febTuaTi Teeels hadden venneld, voorge- steld 54 van de 81 leden rechtstreeks door de kiezers van het Rijnmond gebied te doen verkie-

NOTITIES VAN EEN INSIDER

zen, maar 27 leden te doen aanwijzen doüT de 24 gemeenteraden, in die zin, dat Rotterdam vier eigen leden zou aanwijzen en de oveTige 23 ge- meenten elk één lid.

Deze opzet past geheel in de coördinerende taak, welke het ontwerp aan de Rijnmondraad toekent en in de handhaving van de autonomie deT betrokken gemeenten. Het clooT ministeT Toxopeus sterk ontTaden an2,endement weTd ech- ter met 68 tegen 58 stemmen aanvaaTd. De PvdA, de ARP, een minderheid van de KVP en wat kleine fracties bezorgden het amendement aldus een kleine meerderheid. Wel weTd het wat afgezwakt dooT een met vrijwel algemene stem- men aanvaaTd amendement van dTs. Westerhout

(KVP) om de gemeentebestm·en in gevallen, waarbij zij betrokken zijn, in de gelegenheid te stellen een "gemachtigde" aan te wijzen, die de vergadering van de Raad van Rijnmond dan kan bijwonen en aan de beraadslagingen kan cleel- nem,en.

* * *

op

het eveneens in ons vorige artikel reeels bespTOken hoofdpunt: het amendement- Aarden ( KVP), heeft de minister echteT geze- gevierd. De heer AaTden en een deel van zijn fractiegenoten waren niet tevTeden met de be- voegdheid voor de Rijmnondraad om Tichtlijnen en zonodig bindende aanwijzingen te geven, maar wilden op de in het amenclement genoem- de gebieden de Rijnmondraad ook een 1lÎtvoe- rende taak toekennen.

Toen de minister dit amendement "onaan- vaaTdbaar" verklaarde en desgevTaagd mede- deelde, dat na eventuele aanneming van het

O

OK bij de behandeling van minister Veld- kamps Dmnk- en HoTecawet geschiedde iets deTgeiijks. De kern van het ontwerp (waaT- over wzj eveneens al eer cl eT hebben geschreven) was de afschaffing van het z.g. maximurnstelseL Door de aanvaarding van een amendement van mT. Van Gelder (CRU) is nu echter toch een (zij het t~jdelijk en sterk gemitigeerd) stukje plaatselijk maximumstelsel mogelijk gemaakt.

Als gevolg van dit amendement kTijgen de ge- meentebestm·en voor de overgangsperiode tot 1 januaTi 1975 de bevoegdheid om, wanneer "bij- zondere omstandigheden in een deel der ge- meente daartoe aanleiding geven", een maxi- mumstelsel in te voeren.

Inderdaad kon de heeT Van Gelder er met enig recht op wijzen, dat het door hem voorge- stelde niet zo heel veel met het oude maximum- stelsel gemeen heeft. Er moeten "bijzondeTe om- standigheden" aanwezig zijn, het maxim1trn kan dan niet worden gesteld onder het in de betref- fende wijk thans aanwezige aantal inrichtingen, het overdTagen woTdt vTijgelaten en er is dus ook geen sprake van een wachtlijst en van han- del in vergunningen.

OndeT druk van de mededeling, dat voor de CH-fractie (en waarschijnlijk ook voor de Anti- TeV. fTactie) dit amendement van dooTslagge- vende betekenis was, duTfde minister Veldkamp er niet al te steTk tegeningaan. En zo werd het met grote meerderheid bij zitten en opstaan aan- vaard. Onze VVD-fmctie stemde echter - con- seq,uent - tegen.

Onze geestverwant mr. Portheïne heeft, door- dat de hele KVP-fractie hem in de steek liet, zijn strijd voor de kleine café's (stedelijke zo- wel als die op het platteland) verlo1·en. Zijn amendement, dat de op 1 januaTi 1964 rechtens bestaande bedrijfjes volledig veilig wilde stelLen zonder termijn tot 1 januari 1975 en zonder dat individuele dispensatie van bepaalde "inrich- tingseisen" behoeft te worden gem·aagd, weTd met 33 tegen 65 stemmen verwoTpen.

Met de VVD stemden vóór 11 PvdA-leden, één PSP-er (cle heer Bmggeman), de CPN, de B.P. en mr. Geelkerken (ARP).

Een betreuTenswaaTdige beslissing, waarvoor de hoofdvemntwoordelijkheid ligt bij de KVP- fractie, die beteT had kunnen en moeten weten.

(4)

Bejaardenzorg, public relations~ aar ^dg<~

De voorzitter van de Vereniging van Staten- en Raadsleden van onze partij, de heer D. W. Dettmeijer, kon zaterdagmiddag 22 februari op "Woudschoten" in Zeist meer deelnemers aan de traditionele tweedaagse studie- conferentie verwelkomen dan hij en zijn mede-organisatoren/trices hadden verwacht.

Als ere-gast was er de ere-voorzitter van de VVD en ere-voorzitter van de Vereniging van Staten- en Raadsle- den, minister van Staat prof. mr. P. J. Oud.

Het dagelijks bestuur van de partij werd vertegenwoordigd door asses- sor mr. Korthals Altes. Wij zagen verder de fractie-leiders in de Eerste en Tweede Kamer, resp. de heren Van Riel en Geertsema en de Ramededen mej. Ten Broecke Huekstra, Visser, Oldenbanning en Portheine.

De heer Dettmeijer richtte een bijzoncler woord van hartelijk welkom tot

"onze" .minister van maatschappelijk werk, mevrouw dra. J. F. Schouwe- naar-Franssen, die aanwezig was om "!'<ige actuele vraagstukken van bejaardenzorg" te belichten. De bewindsvrouwe hield een indrukwekkend pleidooi voor de oudere mens, die zij zolang mogelijk vrij en zelfstandig wilde laten en die zij daarvoor de middelen wilde trachten te verschaffen.

Minister Schouwenaar-Franssen eiste in dit streven geen monopolie voor zich op. Integendeel, zij begon haar inleiding met nadrukkelijk te constateren, dat :iin ons land de bejaardenzorg een kwestie is van coördinatie van beleid (zoals ~n

de regeringsverklaring ook werd gesteld) tussen de diverse departementen en verder een zaak van goed samenspel tussen overheid en de bevolking zelf. Wij kennen, anders dan in enkele andere landen in Eumpa, geen gezinsminister; mevrouw Schouwenaar zou op haar func- tie niet graag het predikaat "moeder van de bejaaTden" zien toegepast.

De minister illustreerde haar rede met indrukwekkende cijfern. In 1960 waren er i1n ons land één miljoen mensen boven de 65 jaaT, in 1963 waren dat er 1.150.000 dat is 8,8 procent van de bevolking. Dat percentage zal nog toenemen. Maar, er zijn niet alleen meer bejaarden dan vroeger, deze zijn ook in toenemende mate af- hankelijk van· ande·ren. Dat wil zeggen, dat de verantwoordelijkheid van de an- deren ook - steeds sterker - toeneemt.

Financiële aspecten

Er zitten aan het "bejaardenvraag- stuk" uiteraa1rd vele en belamgrijke finan- ciële aspecten. De bewindsvrouw ging daar niet nader op in, omdat dat finan- ciële aspect aan de orde komt bij de kwestie van het "sociale minimum" van de A.O.W., waarover de S.E.R. op het punt staat een advies uit te brengen. Wel sprak mevr. Schouwenaar liever over een

"sociaaal ver a n t w oord minimum".

Hoe belangrijk de financiële kant van de zaak is blijkt uit het feit, dat van hen die ondersteuning vragen, d .. w.z. een be- roep doen op de armenwet, 66 procent boven de 65 jaar is. Het is een geluk, dat op 1 januari 1965 deze ondersteuning een re c h t wordt door het in werking treden van de Bijstandwet. Drieënveer- tig procent van de béjaarden heeft een inkomen beneden de f 3.500.-, de alleen- staanden nog minder.

De minister ging vervolgens uitvoerig in op de verzorging, met name in de tehuizen. Een moeilijk punt is geweest de

"prijsstop", die door haar en de miJnister van Economische Zaken voor de tehuizen is afgekondigd (de prijzen van oktober i.!. plus vier procent en de mo:gelijkheid van ontheffing).

Deze maatregel lokte bij het vragen- uurtje enige discussie uit, maar de bewindsvrouwe wist haar beleid goed te verdedigen. Zij meende, dat de overtrok-

~wn verhogingen van de pensionprijzen m de tehuizen juist de kleine zelfstandigen ernstig treffen d.w.z. hen dus die zelf betalen ( voor de helft van de in tehui- z~n residerenden betaalt de gemeentelijke dienst vow sociale zaken).

jaarden niet onaantrekkelijk, zoals de Bijstandswet die mQgelijk maakt. In dat geval behoeven de bejaarden niet eerst het eigen vermogen in te teren.

De ontwikkeling is, dat er in de tehuizen bejaarden komen, die de verzo,rging

(nog ) niet nodig hebben, maar die het kunnen betalen. Het zou volgens mevrouw Schouwenaar juist andersom moeten zijn, niet het geld als criterium, maar de medische of sociale noodzaak. De ge- noemde groepsregeling zou hier verbetering kunnen brengen. Bij de discussie wees de heer Van Riel op een moeilijk- heid hievbij. De tehuizen moeten de ge- middelde kosten zien te drukken door jongere, vitale mensE:~n op te nemen.

Zoals reeds geze1gd sprong mevr.

Schouwenaar in de bres voor de zelfstandigheid van de ouder wordende mens. Ook hier claimde zij geen alleen- recht. Dat is het algemene regeringsstre- ven, zo merkte zij op. Om de vrijheid maximaal te houden 7.ullen de bejaarden echter middelen moeten worden ver- schaft. Er zijn dus voorzieningen buiten de tehuizen nodig. In de begrotingscijfers is die gedachte terug te vinden. Naast hetgeen er nu al gedaan wordt ( de op- somming was indrukwekkend) omvat het

"open bejaardE:Inwerk" op het ogenblik in een experimenteel stadium het "diensten- centrum", dat ook als experiment wordt gesubsidieerd. De miJnister bepleitte dat in zo'n centrum vooral ook inlichtingen worden gegeven over financiële zake1n, die zijn de grootste z:oa:g van de oudere mens.

Uitdrukking ,.bejaarden"

niet gelukkig

Mevr. Schouwenaar vond het wooQ'd bejaarde niet erg gelukkig. "Er zijn ook i~. deze bijeenkomst lieden die noo:it jong ZIJn geweest en er zijn e.r die nooit oud worden", zo drukte zij het onder hila- riteit (van o.a. de heer Oud) uit. Het is niet goed, zo v:oegde zij er dadelijk aan toe, de bejaarde te isoleren. Het "dien- stencentrum" moet daarom een deur naar de straat hebben". De bejaa,rdente- huizen moeten ook tijde 1 i ik kunnen zijn, men moet terug kunnen zonder het eigen huis direct te hebben opgegeven.

Er moet in de bejaardentehuizen een

"logee,rkamer" zijn voor mensen, die ziek zijn en een betrekkelijk kort ver- blijf behoeven. Voor vele bejaarden, zo niet voor de meesten, betekent het bejaarde!ntehuis om met prof. Rümke te spreken: "Nu ga ik naar het eindstation en wacht op de laatste trein". Minister Schouwenaar vond dat een afschuwelij- ke gedachte.

De bewindsvrouw brak ook een lans voor de eenzame bejaarde. Dat ligt niet gemakkelijk. Ze wist het wel, maar ze moeten eilgenlijk allemaal een telefoo,n hebben. Zonder de "privacy" aan te tas- ten moet er ook wat menselijk contact wat "frankly visiting" zijn.

Tot slot van wat voorzitter De.ttmeijer in zijn dankwoord tèrecht noemde "een rede uit de volheid van haar hart" ver- zette de minister zich tegen de ontmense- lijking van de samenleving, die ook de bejaarde treft. Als criterium voor de waarde van de mens geldt tegenwoordig het deelhebben aan het arbeidsproces.

Maar, aldus de bewindsvrouwe, arbeid is een stukje van de mens, het is niet de gehele mens. De vraag "wat heb je aan ze?" is mensonterend. Men gaat zelfs voorbij aan de ervaring die de oudere zich in het leven verworven heeft.

"Laat ook de oudere in zijn waardig- heid!", zo hield mevrouw Schouwenaar haar aandachtig gehoo;r voor. En de clas- sica in haar kwam boven: "het "otium"

Jin dit verband leek de minister de mo-

gelijkheid van 'n gJrOepsregcling VOOr be- Mevr. J. F. Sehoowenaar-Framssen, minister van MaatschappeLiJk Werk.

Mr. J. DRIJBER

is onverbrekelijk gebonden aan het cum dignitate". Men kan en mag beide delen niet scheiden".

"Laat ieder zijn eigen bejaarde adop- teren". Laat de bejaarden deel hebben aan het gezin en het leven van kinderen en kleinkinderen. Dan kunnen ze het aan, dan wordt hun geest niet doffer en doffer. Dan weet je wat je aan ze hebt. En, noem niet iedereen boven zekere leeftijd maar ,,opa" of "op:oe,..

Een warm applaus was het loon voor dit zo menselijke woord. De vergadering had nog wel een en ander op te merken.

De minister kreeg een aantal praktische suggesties mee. De heer Vinkenborg uit Doetinchem bv. wees op het bezwaar van inwoning en bepleitte de mogelijkheid (d.w.z. de vergunning) om ten plattelan- de op het eigen erf een huisje te bouwen voor de ouders.

De aanwezigen maakten dankbaar en druk gebruik van de gelegenheid om in een der kamers van Woudschoten docu- mentatiemateriaal van het denaQ'tement van maatschappelijk werk te- bekijken, dat was samengesteld en we.rd toegelicht door een medewerker van de mia1ister, de heer Blankenmeijer, een politiek geest verwant tevens.

Rede van de heer Dettmeijer

Na een prima verzo11gd avondmaal en wat verpozing zette men zich onder lei- ding van vice-voorzitte·r mr. H. S. Sie- bers onder het gehoo•r van de heer Dett- meijer, die de "vonrlichting CID public relations voor pro, .11cies en gemeenten"

onder de loep nam. Hij toonde· aan de hand van voorbeelden aan, dat die voorlichting niet alleen nuttig, maar ook .nodig is. Hij beklemtoonde, dat de voorlichting eerlijk en open moet zijn, en ac- tief, men moet mededelen wat men wil gaan doen.

In het algemeen meende de heer Dett- meijer, dat gemee1nten beneden de 100.000 inwoners geen eigen dienst nodig hebben, financieel achtte hij dat niet verantwoord. De heer Geertsema, bm·- gemeester van Wassenaar (25.000 inwoners) dacht daar, naar in het vragenuur- tje bleek, anders over (Wassenaar heelt dan ook naar het eigen inzicht gehan- deld). De kleinere gemeenten kunnen volgens de heer Dettmeijer beter gebruik maken van een adviseur, een public-relations-bw·eau dus.

De heer Dettme.ijer, die ervaring heeft als journalist, als oud-wethouder van Deil

(5)

n

VRIJHEID EN DEMOCRATIE

gemeentelijke problemen

Haag en als P.R.-adviseur, lichtte zijn betoog toe met vele voorbeelden. Hij be- sprak o.a. de verhouding van de voor- lichtingsdienst tot de V.V.V

Desgevraagd toonde hij zich tegenstan- der van het bijwonen door de voorlich- tingsambtenaar van de vergaderingen van B. en W. Wel zou hij de voorlich- tingsman de notulen vertrouwelijk ter inzage willen geven.

Een warm applaus viel ook de heer Dettmeijer ten deel.

De vergadering genoot daarna van een film over Friesland, die Otto van Nijen- hof voor Esso Nederland heeft gemaakt in nauwe samenwerking met de Commis- saris der Koningin in dat gewest. De kwaliteit van deze film, onvermijdelijk eindigend in de Elfstedentocht, kan worden geprezen. Een gezellig uurtje in Oud-London wachtte.

Enige energieproblemen

Om half elf zondagochtend bet,rad de commissaris der Koningin in de provincie Groningen, mr. C. L. W. Fock, het spreekgestoelte om "enige energiepro- bleman" te behandelen. Een misschien wat dro-ge materie, maatr de hee:r Fock wist, evenals minister Schouwerraar- Franssen een dag eerder, zijn betoog te kruiden met veel humor. Hij wees aller- eerst op het betrekkelijke van economische prognoses. Hij nam daarbij de ma- kers van de prognoses niets kwalijk, wel hen, die er in geloven.

De heer Fock meende niet, dat een der energiebronnen - kolen, olie, gas, kernenergie - in de voor stervelingen over- zienbare toekomst de overhand zal krijgen, en zal moeten krijgen. Er is een strijd tussen de diverse bronnen, een economische strijd.

De heer Fock had het gevoel, dat er voorlopig van een gecoördineerd Europees energiebeleid niet veel zal komen. Naast de verschillen in de verdragen van EGKS EEG en Euratom en de onzekerheid over de fusie van de uitvoerende organen daarvan, maakt ook de arreberekenbaar- heid van de ontwikkeling van het gebruik van olie, gas en kernenergie dat onmogelijk. Daarom is het Nederlandse s~andpunt, namelijk goedkope en sta- biele energievoorziening als fundament, het enige uitgangspunt waarbij kan worden voorkomen, dat wij ten aanzien van de energiemarkt op den duur verzeild ra- ken in een ingewikkeld en prijsopdrij- vend systeem van heffingen en subsidies.

Men kan wel over een nationaal, dus Nederlands, energiebeleid praten. Dat heeft, zo meende de heer Fock, zelfs meer zin dan dikwijls wordt aangenomen. Door de constructie van het ver- kooporgaan van het aardgas, nl. de N:V.

N'ect. Gasunie (waarvan de heer Fock pre- s:dent-commissaris is), heeft onze rege- nng tot op zekere hoogte de kiem gelegd Voor een gecoördineerd beleid. De con- currenten zijn immers bijeengebracht.

Volgens de heer Fock moet men probe- ren het Groningse aardgas (over de prijs sprak hij niet) zoveel mogelijk te gebrui- ken voor verwarmingsdoeleinden en Uiteraard niet alleen in de huiskamer en Privésfeer. Een onderzoek van de Neto in Groningen heeft uitgewezen, dat het gas, economisch gezien, chemisch slechts be- Perkte mogelijkheden geeft en in ieder geval minder interessant is dan olie en kolen.

De heer Fock zou het toejuichen wanneer in electrische centrales het aardgas zou worden gebruikt naast zware olie, Waaruit de interessante chemische pro- dukten (benzine) al zijn verdwenen, en naast zoveel kolen, als n;odig is om de

~iinen - ook sociaal gezien - redelijk lill stand t€ houden en in staat te stellen doo~ op kolen gebaseerde chemische be-

drijven verder te blijven ontwikkelen.

Voor één doel, nl. het onde!I'vuren van electriciteitscentrales, zou dan een ont- moeting plaats vinden van drie brand- stoffen en dus van drie prijzen. De prijzen zouden dan op zijn minst dicht bij elkaar in de buurt komen te liggen en daar vanuit gaande zou men wellicht de prijzen voor andere doeleinden gemakke- lijker kunnen vaststellen. ·

De heer Fock verklaarde er voorstan- der van te zijn, dat met de 50 MW kern- reactor door de electriciteitsbedrijven ervaring wordt opgedaan en dat er uitvoerig research op kernenergetisch gebied plaatsv.indt. Hij meende aan de andere kant, dat kernenergie op de energiemarkt alleen zal kunnen meedoen, als deze enmgie per kilowatt/uur kan con- curreren met anders opgewekte electrische energie. Dat bepaalt de plaats, die de kernenergie zal gaan innemen. Men zal zich naar zijn mening ernstig moeten inspannen om dat te bereiken. Het ren- dement van de brandsto·f, waaru:it kernenergie tegenwoordig nog wordt opge- wekt is wel buitengewoon laag. De beslissing over het al dan niet bouwen van kernenergiecentrales heeft niets met po··

litiek te maken, het is in wezen een p'rij·

zenkwestie, zoals het gehele energievraag- stuk.

De heer Fock gaf ten slotte een over- zicht van de organisatie van de energievoorziening. Bij de discussie berekende de oud-adjunct-directeur van de Puem, ir. C. E. van der Stadt uit Bilthoven, dat er omgerekend in kolen voor 55 miljard gulden in de Groningse grond zit.

De heer Geertsema vroeg naar de zakelijke argumenten om de Gasunie in de stad Groningen en niet tn Den Haag te vestigen. Hij had wel eens gehoord, dat het besluit daartoe op emotionele gronden rustte. De heer Fock repliceerde, dat naar zijn ervaring - en hij meende in Den Haag ook een beetje bekend te zijn - de meeste beslissingen emotionele gronden kennen naast of boven zakelijke.

Hij draaide - ter beantwoording - de vraag om. Waarom niet in Groningen?

Zijn daarvoor zakelijke gronden aan te voeren? Zo ja, dan is er dus in Gro- ningen iets niet goed. Een daartegen wilde hij als commissaris van dit gewest bepaald bezwaar maken. Het indu- striële klimaat in zijn provincie laat niets

te wensen over. En dan, het hoofdkantoor van Philips zetelt in Eindhoven, niet in de Hofstad.

Taak en plaats van de gemeenten in 1964

Na de lunch maakte de burgemeester van Middelburg, mr. J. Drijber, het kwartet van inleiders vol. De "taak en plaats van de gemeenten in 1964" was zijn onderwmp. Anders gezegd, hij be- sprak een aantal actuele gemeentelijke zorgenkinderen, als de bouw, de sane- ring, het verkeer, de monume,ntenwet, de algemene bijstandwet, de regionale in- dustrialisatie en de ontwikkeling, en niet te vergeten, de financiële verhouding tussen Rijk en gemeenten.

Voorafgaande aan de deskundige behandeling van deze details maakte de heer Drijber een paar algemene opmer- kingen. Zo constateerde hij, dat de gemeenten worden getroffen door de be- perkiJngen in de investeringssector, en dat kan moeilijk anders, maar de gemeenten hebben ditmaal niet de stoot gegeven tot de verstoring van het evenwicht.

De taak van de burgemeester, de wethouder en de ambtelijke medewerkers achtte de heer Drijber zeker niet ondank·

baar geworden. De gemeentebestuc ren hebben weliswaar bijna altijd een of meer hogere overheden nodig om plan- nen te verwezenlijken, Maar deze doen toch heel dikwijls de zin van de doorzet- tende, met gevoel voor beleid sturende gemeentebestuurders, die dan ook tegenwoordig vaak meer tot stand kunnen en moeten brengen, dan in de oude tijd der grotere zelfstandigheid ooit voor mogelijk kon worden gehouden. Aan de raad is evenwel in de moderne praktijk helaas minder invloed overgebleven.

De heer Drijber meende, dat anders dan bij het ongrijpbare "Den Haag" een ombudsman nog niet nodig is. De afstand tussen bestuurden en bestuurders is nog niet onoverbrugbaar groot. Bij uitstek een bestuurder geïnspireerd door liberale beginselen zal voor de behartiging van individuele belangen openstaan, ja, misschien - aldus de Middelburgse burger- vader, beziet hij die belangen wel eens mcl een eenzijdige blik ten gunste van het individu; die prijs zij er overigens gaarne voor betaald.

De eerste rij van rechts naar links: Mr. H. van Riel, Prof. Mr. P. J. Oud, Mr. H. S. Siebers, Mevr. E. H. Rink-v. d. Linden, Ir. L. G. Oldenbanning en Mr. F. Korthals Altes.

27 FEBRUARI 1964- PAGINA 5

Aan de koffie.

Mr. C. L. W. Fock en D. W. Dettmeijer

Wat de woningbouw betreft vond de heer Drijber de nieuwste vondst: geen on- gesubsidieerde bouw boven f 30.000 (be- halve voor artsen e.d. die praktijkruimte nodig hebben), ronduit ergerlijk. Dit niet omdat het van liberale zijde gehanteer- de tegenargument van de doorstroming zo onaantastbaar sterk zou zijn. Er zijn andere, grotere bez:waren. De ministe:r trekt zich weinig aan van het grote goed der rechtszekerheid. Deze maatregel lijkt op willekeur. Hoeveel mensen, die met hun bouwplan al jaren in de rij staan en nu eindelijk aan de beurt zouden komen, zien hun kansen immers verkeken.

De minister vergeet bovendien het rente- verlies, ·dat de gemeenten lijden, nu ka- vels in hun op bepaalde woningtypen gerichte en bouwrijp gemaakte uitbrei- dingsplannen ineens niet meer kunnen worden uitgegeven. Ten slotte neemt minister Bogaers een negatieve maatregel in strijd met zijn eigen pluriforme ex- pansieve theorie.

De heer Drijber begreep niet hoe liberale ministers de medeverantwoo,rdelijk- heid voor een dergelijke en wat hij noemde _op goedkoop effect mikkende bedille- rige maatregel hebben kunnen aanvaar- den. Het grote argument van de bewinds- man, dat hij op deze wijze meer woningen zal bouwen, leek de inleider voorlopig theorie.

Wat de financiële verhouding Rijk-gemeenten aangaat, kon mr. Drijber het billijken, dat niet meer de gemeente maar de landsoverheid het beslissende woord spreekt over de gemeentefinanciën.

Maar dan moet dat woord de vertaling zijn van een goed gecoördineerd positief gericht beleid. En daaraan ontbreekt naar zijn inzicht en ervarimg nog veel.

"Macht schept meer verplichtingen, dan onpersoonlijke apparaten in Den Haag kunnen beseffen".

Er volgde nog een kode discussie, waarbij tal van moeilijkheden voor gemeentebestuurders naar voren kwamen, praktische zaken. Trouwens, deze gehele studie-conferentie was op de praktijk gericht. De deelnemers gingen wijzer naar huis, dan ze kwamen, ze hadden erva- ringen uitgewisseld, denkbeelden aan die van ambtgenoten getoetst en elkaar suggesties gedaan.

Zondagmiddag om kwart over drie pre- cies wenste voorzitter Dettmeijer iedereen een goede reis en hoopte hij dat men vol.<;ens jaar ,.weer van deze parlij ,.::11

zijn". c"¹E:J.

(6)

ster is geworden van het Benelux-parle- ment.

Wij feliciteren haar daar hartelijk mee en wensen haar veel succes en vol- doening op deze belangrijke en interessante, maar misschien niet zo gemakke- lijke plaats.

De kaarten voor de grote vrouwen- manifestatie op zaterdag 14 maart a.s. i1n Utrecht hebben wij nu ontvangen em het blijken er meer te zijn dan waarop wij durfde1n rekenen. Niet dat het er veel zij•n, dat niet, maar voor degenen, die er graag heen willen zijn er toch enkele beschikbaar. Wie wil, schrijve onmiddellijk een briefkaart naar o,nder- getekende en girere f 2,50 op postgiro

111r. 605368 t.n.v. secretaresse Organisa-

Copie voor de:z:e rubriek te :ren- den aan: Mej. Joh. H. Springer, Alexanderstraat 16, Haarlem.

tie Vrouwen in de V.V.D te Haarlem De giro is niet altijd even snel, daarom verdienen briefkaarten aanbeveling Maar aa,ngezien ook op de post niet steeds kan worden vertrouwd, zullen wij een lijst maken van de aanmeldtngen en aa111 de ha1nd daarvan ten slotte de kaarten zo goed mogelijk verdelen. T.z.t. ont- vangt men dan óf een kaart, óf de f 2,50 terug. Wij hopen, dat men in het laatste geval niet te erg zal mopperen; het zal ons hoofdbrekens genoeg kosten.

Spoedig schrijven alstublieft. Bij later

KORTENAERS11itAAT 3

t·e ZW~Ji\mRECHi

TELEFOON UH 850) 2 86 63

WONINGBOU\V

Voor Buig- en Zetwerk

op hydr. pers 1000 ton.

ZETLENGTE 7 m, dikte tot 32 mm

Constructiewerkplaatsen

W. HUIZER N. V.

Telefoon 01804-2657 Groenedijk 10 CAPELLE A. D. IJSSEL

MODERNE GARAGEDEUREN:

Kanteldeuren voor één, twee of meer auto's. Voor de kleinste en de grootste auto. Voor autoboxen - voor brandweergarages - voor transportbedrijven. Voor elke particuliere garage en voor elk be- drijf, in alle gewenste breedten en hoogten.

BEDRIJFSDEUREN:

Voor een snelle aan- en afvoer van grondstoffen en goederen. Veilige en vlugge deuren ook met electrische en afstandsbediening. Deuren die "verdwijnen". De grootste deure:-1 zond~r contra- gewichten en kabels, door kanteldeurbeslag met kogellagers.

Vrijblijvend advies van werktekening tot en met montage. Volledige service en garantie. Levering

~~n b~~~~~~~~~:~.es/ag, complete houten en stalen kanteldeuren. Stalen roldeuren, harmonicadeuren Telefoneer voor uw deurenprobleem 0341 8 - 2047/2048.

HOR MA .. Mon~agebouw

PUTTEN - Gld. - Prins Hendrikweg 99 - Postbus 12.

moet. men op zijn plaats zitten en zijn de deuren onverbiddelijk dicht. De reden

Va!Il de C1nverbiddelijkheid zult U wel ku111nen bevroeden.

Landdag

Z

es weken la ter is onze landdag op vrijdag 24 april. Die is wel niet zo g1·oots maar het is onze eigen landdag en U hebt heel wat meer kans op een plaats. De dames uit he:t Noorden hebben voor een alleraardigst programma gezorgd (dat verklappen wij nu nog niet) en het bekende hotel Braams im Gieten staat er borg voor, dat wij het die dag bes·t zullen hebben. Helaas be- schikken wij nie·t over zulke geldbron- nen als het Ned. Vrouwen Comité en zullen wij dus meer moe•ten betalen, maar dat is het best waard, daar ku:nt U zeker van zijn.

Zo hebben wij nu pas gehoord, dat er in november tn Hoogeveen ee1n samen- komst is geweest met "talrijke aanwezigen". Mevrouw J. H. C. Ledeboer-Bit- ter, gemeenteraadslid tn Haren, hield een interessante inleiding over nauwere samenwerking tussen verschillende gemeenten voor een bepaald doel, in de vorm van een "schap". Voorbeeld was het "Meerschap Paterswolde" tussen Groningen. Haren en Eelde, betreffende recreatieve voorzieningen.

Begin jaJnuari behandelde het Kamer- lid, mej. mr. J. J. Th. ten Broecke Hoek- stra im Assen voor ook alweer talrijke aanwezigen de vraag "Hoe staat de vrouw tegenover de politiek?", vroeger en nu. Beide keren was er een levendige gedachtenwisseling, altijd een toetssteen van de belangstelling.

J.H.S.

Te lefaan 2494 J I 45 - Arnhem Postbus 42

FABRIKANTE VAN

NAADLOZE EN

GELASTE

STALEN BUIZEN

SPIJKENISSE ööM

Gebouwen van gewapend betonnen prefabs voor verschillende doeleinden.

Vloerplaten in normale afmetingen of pasplaten volgens opgegeven malen.

Broeibakken en alle onderdelen voor de tuinbouw.

(7)

VRIJHEID EN DEMOCRATIE

Snelle

structuurverbetering nodig

In de vorige landbouwrubriek bepleitten wij een snellere uitvoering van meer ruilverkavelingen. Dit om de bedrijfsaanpassing, die nodig is door het vertrek van velen uit de landbouw en de mechanisatie van de be-

drijven zo snel mogelijk te doen uitvoeren. Geschiedt dit niet, dan zal de landbouw in een moeilijke positie geraken en de concurrentie in E.E.G.-- of wereldverband niet meer kunnen volhouden.

mer moest zijn machines stoppen.

Dit maakt de werken onherroepelijk duurder. We hebben dan ook uit-

ha.'s in uitvoering gaat nemen. Dat mag niet gebeuren. Men moet ver- eenvoudigen en het aantal vergroten.

Nemen we aan, dat ten gevolge van de gestegen kosten het uitvoerings- bedrag op

f

3000,- per ha. zal blijven, dan zal voor een programma van 50.000 ha.

f

150 miljoen nodig zijn. Hiervan zal de eigenaar der gronden beslist niet meer dan 30%

kunnen dragen. Op de rijksbegroting zou dan een bedrag van

f

105 miljoen moeten voorkomen. Dat is wel het minimum wat wij kunnen vragen ent dit moet mogelijk zijn, vooral nu de prijspolitiek meer en meer door de E.E.G. wordt overgenomen. Uit het

27 FEBRUARI 1964- PAGINA 7

VRIJHEID EN DEMOCRATIE

Weekblad van de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie.

Voorzitter Redactie-commissie:

mr. L. Meijer.

Redactie-secretaris: G. Stempher.

Adres: Gooiergracht 163, t· lefoon (0 2953) 35 63, Laren (N.H.).

Administratie.

Postbus 43, Amersfoort, tel. 1 34 25 ïoor :·2t zenden van advertentie- gelden Postgiro no. 245103, ten name van de Penningmeester van de Stichting "Vrijheid en Democratie"

te Amersfoo·rt.

Losse nummers 20 cent.

Voor advertenties wende men zich

\.. to•t de administratie.

overgeheveld. Dit is noodzakelijk vergeleken met andere landen. West- Duitsland gaf in 1963 een bedrag van 908 miljoen D.M. uit aan structuurverbetering, dat is ± 64 D.M. per ha.

Daarbij komen nog de bijdragen van de afzonderlijke "Länder".

In Nederland was dit in 1963

f

50 miljoen of

f

22 per ha. Hieruit valt wel af te leiden met welk een élan West-Duitsland - maar ook Frank- rijk en België - aan de verbetering van de landbouw werken. Nederland zal daarbij niet kunnen achterblijven, dat zou betekenen, dat onze landbouw over enige tijd volledig uitge- schakeld zou zijn, hetgeen ons volk Meer dan 1,2 miljoen ha. land-

bouwgrond wachten op verkaveling.

De aanvraag is geschied. Er wordt naar gestreefd om jaarlijks 40.000 ha in verkaveling te nemen. Dat is veel te weinig, doch ook nog nimmer ge- lukt. Getracht zal moeten worden jaarlijks 50.000 ha. onder handen te nemen en de uitvoering te vereen- voudigen en te versnellen. Dit is technisch mogelijk, daar vrijwel alles is gemechaniseerd. De financiën laten het echter niet toe.

drukkelijk gevraagd dit in de toe- Landbouwegalisatiefonds zal, zodra nog voor veel grotere uitgaven zou komst te voorkomen. Maar dat zou dit mogelijk is, een deel naar de plaatsen.

De structuur van het platteland verandert snel. Industrievestiging wordt aangemoedigd, arbeidskrach- ten worden aan de landbouw ont- trokken; dit houdt tevens in, dat de landbouwbedrijven rationeel moeten Worden ingericht willen ze nog kunnen worden bewerkt. Daarom is een betere indeling nodig. Dit zal in snel tempo moeten geschieden, wil men de veranderingen kunnen bijhouden.

De kosten

Structuurverbetering kost geld. Zo is het met de vestiging van in- d11striën, met de aanleg van havens, vliegvelden en verkeerswegen, zo is het ook met de herindeling, bereik- baarbeid en waterhuishouding van de landbouwbedrijven. Op de begroting van Landbouw en Visserij 1964 werd voor de uitvoering van ruilverkavelingen een bedrag van f 73,5 miljoen uitgetrokken, waarvan

f

3,5 miljoen bestemd voor de landschapsverzor- ging. Op de belanghebbenden zal een bedrag van

f

31 miljoen worden ver- haald. In totaal is dus f 104,5 miljoen beschikbaar of wel f 2600,- per ha.

Met dit bedrag is men vorig jaar niet klaar gekomen. Men had gemiddeld f 3000,- per ha. nodig. Het gevolg

\Vas. dat men minder ha's kon uit- Voeren en de werken af en toe moest stilleggen. In diverse ruilverkavelingen, waar men na de lange vorst- Periode vlot weer was begonnen, 111oest spoedig weer worden gestaakt Wegens gebrek aan geld. De aanne-

kunnen betekenen, dat men minder structuurverbetering moeten worden L. G. OLDENBANNING

UIT DE PARTIJ

KAMERLID JOEKES SPRAK IN NIJMEGEN

Op vrijdagavond 14 februari j.l. heeft het Tweede Kamerlid de heer Th. I. Joe- kes een spreekbeurt vervuld in Nijme- gen. Zijn onderwerp was "Waarom geen belastingverlaging Îln 1964?" De heer Joekes begon de aanwezigen duidelijk te maken. waarom de V.V.D. wel belastingverlaging verlangt. Dit jaar moet echter niet op een verlaging gerekend wordoo. Een verlaging zou spotten met alle regelen van een behoorlijk beleid.

In de huidige economische situatie zou een dergelijk maatregel niet verantwoord zijn.

Door de recente loonexplosie komt er meer geld in omloop. De economische situatie eist echter, dat dit niet gebeurt.

De regeri,ng neemt rnaactregelen om die situatie te waarborgen o.a. door de siga- retten en benzine duurder te maken.

He~t zou dus onjuist zijn als de regering een belastingverlag~ng zou Îlnvoeren, hetgeen immers in feite zou betekenen:

meer geld in omloop. De heer Joekes besloot zijn inleiding toch niet pessimis- tisch. In 1965 leek hem een belastingverlaging alleszins realiseerbaar, tndien de economische situatie weer in goede ba- ne.n is geleid.

Na de pauze werden er nog vele vragen gesteld over dit onderwerp, maar ook over a>ndere politieke vraagstukken.

Voorzitter ir. W. van der Ham sloot de bijeenkomst met de hoop uit te spreken, dat op 19 maart a.s., wanneer de heer L.

M. De Beer een inleidng komt houden in Nijmegen, n:og veel meer belangstel- lenden de weg naar O>nze bijeenkomst zullen weten ie vinden.

SOCiëTEITSAVOND STA TENCENTRALE FRANEKER

Op de societeitsavond van de staten- centrale Franeker van de V.V.D. op dan- derdag j.l. bleek ir. Oldenbanning helaas verhinderd te zijn te komen spreken.

Voorzi:tter ir. Bouma heeft toen een aigemeen o·riënterende inleiding gehouden, waarin hij verschillende belangrijke zaken behandelde, o.a. het werk van de Provinciale Statoo, de belangrijkheid vam een goede voorlichting van het publiek .door de pers en verschillende interessante punten met betrekking tot de lamdbouw. Spreker brak een lans voor het behoud van het Fries. hij sprak zijn blijdschap uit over het bestaan van de tweetalige scholen in Friesland.

Na de pauze werd een forum gevormd door mevrouw van Dutnen-Jelsma en de heren de Boer, Bosma, Elzinga en Kik- stra. Onder voorzitterschap van de heer Bouma beantwoordden zij verschillende vragen van de aanwezigen en vuurden ook zelf vragen op het publiek -af.

Aam het eind van de avond bracht de secretaresse de dank van de aanwezigen over aan ir. Bouma voor de uitnemende wijze, wam·op hij, nu de spreker plotsé- ling niet beschikbaar was, deze avond had georganiseerd en overhandigde hem als blijk van dank een koekplankje van houtsnijwerk.

In zijn slotwoord vestigde de voorzitter nog de aandacht op de laatste sociteits- avond, die op 16 maart a.s. gehouden zal worden. Als spreekster komt dan het Tweede Kamerlid mevrouw Haya van Someren-Downer. deskundige op het gebied van onderwijs, radio. televisie en pers.

BIJlEIENKOMST LIBERALE KRING HOOGEVEEN

De Liberale Krtng Hoogeveen belegt op maandag 2 maart a.s. in Hotel HomaJll.

20.00 uur een bijeenkomst, waar het onderwerp De Ombudsman zal worden be- sprokem.

Dr. D. van Veen zal de intrinsieke waarden van dit onderwerp belichtoo elll.

de heer W. H. F. van Veen, jur. ca111d. de juridische.

Mr. Dr. BERKHOUWER

SPREEKT IN DEVENTER

De afdeling Deventer organiseert op Europa-dag, d.i. woensdag 4 maal't a.s.

een openbare bijeenkomst in hotel "De Keizer", Brimk, aanvang 20 uur.

Spreker is mr. dr. C. Berkhouwer met als onderwerp "De marathon der Euro- pese Integratie".

Mr. VAN RIEL SPREEKT IN ASSEN

Voor de Liberale Club Assen op 4 maart spreekt mr. H. van Riel i:n Hotel Overcingel; aanvang 20.00 uur.

CONTACTA.VOND AFDIEUNG SlEEN

Op woensdag Hl maart a.s. belegt de afdeling Sleen 's avonds om acht uur een contactavond voor de leden er hun vrouwen in hotel Hoekman. waar het kamerlid dr. K. van Dijk zal spreken.

(8)

• UNITED DAIRY-

MEN

EXPORT VAN ZUIVELPRODUKTEN

PERSOONSDAM 18 ROTTERDAM HOLLAND

Boele~s Scheepswerven en

~aehiuefahriek NeVG

BOLNES (BIJ ROTTERDAM)

Reparatie en nieuwbouw

•

TELEFOON 195 I 00 ROTTERDAM TELEGR. BOELE-BOLNES

De Hotterdamscl1e Droogdok Mi.f. N.V.

Spinners en Twijners

van

Weef- en Tricotgarens

Vettewinkel ^é t!a p pje s v stee m

: i

betekent:

Vraag ons alle bijzonderheden overhef Vettewinkel élappesysteem.

(Pos lb. 175, A' dam - 7ol. 020-240362).

i.!

\

, ,..:. .'"'~•••.'::'}:·~~~'1. •,.-,~~~..:<rit>'$ ~~·•:1,""• I'!J!'i:r,.\o ... :,•'!{

--.~,érf · \fàn -~(ette,winkel

,. ' ~ ' '

.• ' ' .. :l.:,.r . .

beton

~ bedriifsvloeren

sterk vlak duurzaam

N.V. Betonfabriek De Meteoor I De Steeg

Donderdag 27 februari 1964 - No. 766