I
Interview: Nelnikow (TASS) Varia: Chana, IFLRY-WestInterview:
Oude jongens in de JO V Djaargang 39
________________________________________ € > * ( * » » __________________________________________________________________________' - V ' N r n r i i f t ■
i
> ■ ■ ■ > ■ > ■ i > i ■ ■ ■
i " Ë i \ ■ i i % ”
"’i">~i"i~i~i~i,
"i"i"i~i,
"i,
~ r r i ' " r r i " i ~ i ‘"i~i~i~t"i"‘»~i~i » i »
REDACTIE
REDACTIONEEL
H o o f d r e d a c t e u r : Hans Deden
Jacco de Baat, Albert Berens, Theda Boersema, Jort Kelder, Edwin Pol, Walter Römelingh, Joan Ypma.
REDACTIEADRES: JAN CLOMPSTRAAT 71 1785 LT DEN HELDER
tel. 070-492911 (werktijden) 070-635853 (19.00-21.00 uur) __________________of 02230-35845 (weekends)____
Ziehier het aprilnummer. Op het moment dat u dit ontvangt zullen de verkiezingen reeds achter de rug zijn. Hoewel de 'productietijd inmiddels is teruggebracht tot ongeveer tien dagen (vanaf inlevering bij drukker tot bezor ging) k a n het voorkomen dat ik aankondigingen ontvang voor activiteiten die gepland zijn op een datum die valt tussen de sluitingsdatum en de verschijningsdatum in. Vanaf dit nummer zullen dan ook de sluitingsdata voor de rest van 1987 wo r d e n vermeld, zodat hiermee zoveel mogelijk rekening kan worden gehouden.
HOOFDBESTUUR
VOORZITTER: ALGEMEEN SECRETARIS: PENNINGMEESTER: ErLc Balemans (030-511663) postbus 85013 3508 AA Utrecht Johan Buitenga (071-134627) Langebrug &A 2311 TG leiden Jan van der Isag (05208-66395) De Nieuwe Sluis 10 8064 EB Zwartsluis VICE-VOORZITIER POLITIEK: Leo Pieter Stoel (010-4651667)Vijverhofstraat 119B 3032 BJ Rotterdam VICE-VOORZITTER ORGANISATIE: Baptiest Coopnans (040-518366)
Noord-Brabantlaan 28 5651 IX Eindhoven INTERNATIONAAL SECRETARIS: Anrxïlies Meybaum (02975-62323)
Van Eerbeeklaan 8 1422 QG Uithoorn
Daarnaast wil ik indieners van aankondigingen verzoeken om deze in het vervolg niet per post, maar telefonisch aan mij te melden, zo dat vertraging kan worden voorkomen. Op deze manier moet Driemaster beter in staat zijn om activiteiten in den lande aan de leden bekend te maken.
Bovendien wil ik van deze gelegenheid gebruik maken om meer l e d e n ■te verzoeken hun gedach ten eens op papier te zetten en in te zenden. Je hoeft hiervoor niet eens te reageren op een geplaatst artikel ("ingezonden"), maar je kunt ook over een onderwerp dat je zelf de moeite waard vind je mening geven. Ik kan me niet voorstellen dat die onderwerpen er niet zouden zijn, dus ik verwacht wel wat uit de v e r e n i g i n g !
SECRETARIS
VORMING EN SCHOLING: Max Visser (050-140986)
Nieuwe Ebbingestraat 28a 9712 NL Groningen
Ik wens de lezers veel plezier toe met deze Driemaster.
Hans Deden
INTERNATIONALE ZAKEN: Albert Koolman (02510-27826) Kastanjelaan 18 1943 IS1 Beverwijk SOCIAAL ECDNCMISCH: Armette ffljs (015-145034)
Coenderstraat 23 2613 SM Delft BESTUURLIJK-JURIDISCH: Benaard U i m a n (080-236288)
Schoolstraat 25 6512 JA Nijmegen WELZIJN: Ron Brand (01736-2093)
Hortensialaan 42 2641 CS Pijnacker ORGANISATIE: PUBLIC RELATIONS: ECDL0GIE: Constantijl Dolmans (071-141293) Molensteeg 10 2311 RB Lelden Rob de Vries (070-646200/608007) Van Speykstraat 138 2518 GG 's Gravenhage Hayo Schultink (053-356752)
Laaressesingel 22-2 7514 ES Enschede P R O B T I E EN LEDENWERVING: Bas Klein (015-147324/03452-451)
Oul Raadtweg 37 2612 SL Delft
ALGEMEEN SECRETARIAAT: PRINS HENDRIKKADE 104 1011 AJ AMSTERDAM tel. 020-242000
Publicatie in Driemaster betekent niet dat de mening van de redactie is verwoord.________
IN H O U D SO P G A V E
Colofon ... 2 Van de voorzitter ... 3 Een TASS-correspondent in Nederland . 4 Brief Mw. Ginjaar-Maas aan JOVD .... 7 J0VD-VARIA: China ...
Districtscongres West ... IFLRY-congres ... 8 Je hoeft ze niets meer te vertellen . 11 Portret: J0VD-VU ... 15
i
_
t
m r r m w * i i i i i i i i i i i i_i i i
_1
i~nii i m r i “r i T i T i " r r r r r r r r r r r r r r r r r n
VAN DE VOORZITTER
Op het moment dat deze editie van Driemaster ter perse gaat zijn de uit slagen van de Provinciale Statenverkiezingen nog niet bekend, maar de ver wachting is dat het aantal liberale vertegenwoordi- woordigers wel geslonken zal zijn.
Ik denk dat de huidige situatie voor de libe ralen, maar ook voor de kiezer, er één van onduidelijkheid is. Vanuit de basisgedachten van diverse politieke partijen bezien hebben de liberalen en met name de VVD één groot di lemma dat in moeilijke tijden extra ongemak ken veroorzaakt bij het uitdragen van het hoe en waarom van de liberale ideeën.
Waarom .is de liberale samenleving nog niet tot stand gekomen? Eén en ander hangt voor een deel af van de kiezers en juist daar be staat onduidelijkheid. Logisch zou ik haast zeggen. Het liberalisme als politieke stro ming, of als levensbeschouwing zo sommigen het aanduiden, ontbeert namelijk iets dat chrlsten-democraten en socialisten hun ki e zers wel kunnen bieden: zekerheid!
Het socialisme biedt de geborgenheid van de solidariteit en het wakend en beschermend oog van de overheid. De christen-democratie biedt de zekerheid van de geloofsovertuiging en al les wat daaruit voortvloeit als hoeksteen van de samenleving.
Het liberalisme bevindt zich in een veel moeilijker positie. Uitgaande van het gegeven ^ dat liberalen zowel agerend als reagerend hun gedachten uitdragen hebben zij sléchts één doel: het inpassen van het principe van de individuele invulling in onze maatschappij. Vandaar dat het liberalisme als stroming slechts één zekerheid biedt: onzekerheid! Immers, alles hangt af van het initiatief van het individu en dat brengt risico's met zich m e e . J O V D A P E L D O O R N E.0. T H E M A - A V O N D m e t al s o n d e r w e r p : E N W A T B L E E F E R O V E R V A N D E S E X U E L E R E V O L U T I E ? of: H o e de z i e k t e A I D S e e n e i n d e m a a k t a a n l i b e r a a l en t o l e r a n t N e d e r l a n d . T h e m a ~ a v o n d r o n d o m d e z i e k t e AIDS, d e p r o b l e m e n ron d de p a t i ë n t e n e n de m o g e l i j k e g e v o l g e n v a n z i e k t e v o o r de s e x u e l e m o r a a l in N e d e r l a n d . P L A A T S : C a n a d i a n C l u b te A p e l d o o r n ; TIJ D : v r i j d a g 3 apr i l , a a n v a n g 2 0 . 0 0 uur.
G A S T S P R E K E R S : Dhr. V a n de W o e s t i j n e , R P F - g e m e e n t e r a a d s - lid, e e n C O C - s p r e k e r en e e n arts. i n f o r m a t i e : E m i e l Boo i j , tel. 0 5 7 6 8 - 6 9 0 J O V D - G E L D E R L A N D FORUM, e n e r g i e b e l e i d v a n de E.G. p l a a t s : M U S I S S A C R U M ( c e n t r u m v a n A r n h e m ) dat u m : v r i j d a g 10 a p r i l F o r u m l e d e n : D h r . M e t t e n ( P v d A - E u r o p a r l e m e n t a r i ë r ); Dhr. B r a a m s ( V V D - T w e e d e K a m e r l i d ) ; Dhr. L a n s i n k ( C D A - T w e e d e K a m e r l i d ) . V o o r g e ï n t e r e s s e e r d e n zal van a f h a l f m a a r t e e n r e a d e r b e s c h i k b a a r z i j n o v e r dit o n d e r w e r p . M e e r i n f o r m a t i e : A l l e r a G o l d s c h m e d i n g , 0 8 5 - 4 3 2 1 6 1 J O V D R O O S E N D A A L O P E N B A R E A V O N D m e t als o n d e r w e r p : W I N K E L S L U I T I N G S T I J D E N S P R E E K S T E R : Mw. L. G r o e n m a n , T w e e d e K a m e r l i d D ' 6 6 B o v e n d i e n z a l e e n t w e e t a l d i s c u s s i e r o n d e n w o r d e n g e h o u d e n w a a r i n de a a n w e z i g e n in d i s c u s s i e k u n n e n t r e den. P L A A T S : R e s t a u r a n t C a t s z a n d , ’t Z a n d 10 te R o o s e n d a a l ; (tel. 0 1 6 5 0 - 3 6 6 2 9 )
TIJ D : d i n s d a g 7 apr i l , 2 0 . 0 0 uu r - ca. 2 2 . 0 0 uur O n d e r de g e n o d i g d e n b e v i n d e n z i c h de ( p l a a t s e l i j k e ) p o l i t i e k e p a r t i j e n en w i n k e l i e r s v e r e n i g i n g e n , B & W etc.
i n f o r m a t i e : H e r m a n Mol , tel. 0 1 6 5 0 - 5 7 4 3 4 (na 20. 0 0 )
SLU ITIN G SD ATA 1987
Deze basisgedachte duidelijk maken aan de kiezers, naast een uitleg geven van de keuzes die gemaakt zijn in de practische politiek is een zware opgave voor met name de VVD. Ik hoop echter dat er voldoende liberale invloed zal worden verkregen om te werken aan de in vulling van die liberale samenleving. Een proces waar overigens ook wij met onze JOVD een taak hebben.
NUMMER: MEI JUNI AUGUSTUS SEPTEMBER OKTOBER NOVEMBER JANUARI '88 SLUI T I N G : 12 april 10 mei 19 juni 10 augustus 18 september 11 oktober 15 november V E R S C H I J N I N G : le week mei le week juni 4e week juli le week sept. le week okt. le week nov. 4e week dec.
Eric Balemans, Voorzitter (onder voorbehoud)
I X t f T F
^ I I I I I I I
“ r r r r r r r r r r r r r r r r - r r r r r r
I
l_l
-EEN TASS-CORRESPONDENT IN NEDERLAND
Niet a l l e e n objectieve nieuwsgaring, ook felle k r i t i e k e n e n sub
jectieve b e o o r d e l i n g e n meldt het Russische p e r s b u r e a u TASS d a g e
lijks naar het moederland. Overal z i t t e n ze: de T A S S - c o r r e s p o n
denten. Zij i n f o r m e r e n de Sowjet-burgers over h e t r e i l e n e n z e i
l e n in de wereld.
En wo rd en de a c t u e l e f e i t e n a l t i j d
" r o o d "
i n g e k l e u r d ?
I n Nederl and
i s
S e r g e i Mel ni ko w de waarnemer.
V o o r
TASS b r e q g t h i j v e r s l a g u i t o v e r de
up s en downs i n de Lage Landen. Wie
met d e z e s y mp h a t i d c overkomende p e r
s o o n l i j k h e i d s p r e e k t kan amper g e l o
v e n d at h i j
i n d i e n s t i s van h e t
i n s t i t u u t d a t z o vaak b i j t e n d e com
m e n t a r e n o v e r h e t " Wes ten" de a a r d
b o l o v e r g o o i t . Dat h o e f t ook n i e t ,
want
h e t
p e r s b u r e a u ,
zo
werd
m i j
d u i d e l i j k
gemaakt,
i s
" b e h o o r l i j k
l i e f ” v o o r N e d e r l a n d . Er v a l t b l i j k
b a a r w e i n i g n e g a t i e f s t e m e l d e n o v e r
h e t k o n i n k r i j k . En i s d a t ü be r ha u p t
nog wel e e n h o o f d d o e l van TASS, d a t
s p e u r e n
naar
o n e f f e n h e d e n
i n
de
d e m o c r a t i s c h e w e r e l d ?
EDWIN POL
Volgens de Sowjet-correspondent ka n Gorbats- jows "glasnost" (openheid) voor hem e n zijn collega-correspondenten grote gevolgen hebben. Welke kunstjes heeft de Russische beer nu w e e r voor ons in petto en hoe moet ons applaus klinken?
In december 19 85 arriveert Melnikov in ons land. De berichtgeving over onze complexe samenleving zal hem niet al te moeilijk vallen: hij is reeds vertrouwd geraakt met enkele aspecten van het leven hier. Daaraan heeft niet alleen zijn studie aan een Nederlandse universiteit bijgedragen, maar ock
zijn- werkzaamheden bij het Sow je t-ministe rie voor buitenlandse handel, waar hij een kundig inzicht heeft verworven in de econanische aspecten van het vrije markt-sys tean. Zijn taak in Moskou was het adviseren van zijn meerderen over deze zaken.
Het lijkt mij dat studeren in het "vrije westen" behoorlijk in trek is bij Sow je t- jongeren, en dan zeker niet alleen vanwege het s tude ren.
Melnikow: "Ik deed zelf, begin jaren tachtig, mee met een s tudi e-ui tw i sseli ng . Dat wordt gefinancierd door de twee staten. In Nederland worden hiervoor jaarlijks vijf Russische stu denten toegelaten. Tja, of het populair is om in het buitenland te gaan studeren? Rusland heeft zelf ook een goed onde rw i js sys te em . Ik ben gaan studeren in dit land omdat ik in Moskou al sterk was betrekken bij de westerse h a n d e l ."
De correspondent is best te spreken over de natie waarin hij momenteel verblijft.
"De Russische en Nederlandse geschiedenis zijn in een bepaald opzicht met elkaar verbonden. Te denken valt aan Peter de Grote die in Holland ging studeren en aan Anna Paulowna, die trouwde met iemand uit het Nederlandse vorstenhuis. Beide landen he b b e n ee n rijk en lang verleden. De relaties die dit land met het mijne had en heeft zijn voor een groot deel door de handel gegroeid. Het zijn de h a n delsrelaties die ons door de eeuwen h e e n he b ben samengebracht. Gezien ook mijn achtergrond van activiteiten in Moskou is dit één van de belangrijkste items waarover ik schrijf en rapporteer naar de U.S.S.R."
De geschiedenis en handelsrelaties kunnen dan wel leuke overeenkomsten en contacten inhouden, maar we spreken ideologische gezien wel over twee totaal verschillende polen, namelijk kapitalisme en communisme. In Sowjet- ogen wordt , deze formulering als een vergissing gezien.
"De Sowjet-Unie is een socialistisch land!", zo zegt Melnikow. Vanuit het Marxistisch- Lenini'sme gezien een terechte kanttekening. Maar wat zijn nu eigenlijk de verwachtingen met betrekking tot de communistische heilstaat? Daar wordt nu toch al weer zeventig
jaar op gewacht. ^
i_
W'MTrl1171)¥7’
¥171A7' 1
1
1
1
1
1
1
1
1
r i i ^
J.iiiiif lilt f - r r r r r r r r r r r r r r r r r i
i i i i i i
i
~
i
"De socialistische fase is noodzakelijk om de weg te wijzen naar de communistische eindfase. Als die periode aanbreekt moet de problematiek v a n de econanische schaarste geen barrière meer kunnen vormen bij het handelen van de mens. Deze belangrijke voorwaarde kon in de afgelopen . zeventig jaar niet worden ver wezenlijkt omdat mijn land met wereldoorlogen, collect ivi sa t ieschema ' s en hongersnoden werd geconfronteerd. Dat heeft ons streven naar communisme enorm vertraagd. Chroetsjow zei dat zijn generatie de eindfase zou meemaken. Dat was in de jaren vijftig en zestig. Een miscalculatie, naar later is gebleken. Voor de generatie van nu is het tevergeefs hopen op het communisme, dat pas in een heel verre toekomst zal aanbreken. In dat aanbröten geloof ik overigens stellig."
„SOCIALISTISCHE FASE
NOODZAKELIJK OM DE
WEG TE WIJZEN NAAR
DE COMMUNISTISCHE
EINDFASE”
"Om de communistische samenleving te kunnen dragen zal een sterke basis moeten wordën gevormd. Niet alleen economisch: nog • k l a n g r ijker vind ik de educatie van de bevolking, en met name die van de jeugd. De bevolking zal de verantwoordelijkheid binnen die samenleving voor haar rekening moeten nemen, en dat is geen geringe opgave. Een ieder moet zich in die gemeenschap kunnen ontplooi en."
Terugkomend op de ontwikkeling van het com munisme: "Vandaag de dag heeft de Sowjet-staat de fase van het ontwikkeld socialisme bereikt, het communisme verwacht ik dan m i sschien een keer in de 21ste eeuw."
De internationale ontwikkelingen spelen een grote rol bij het toewerken naar de com munistische fase.
"Wat het econanische aspect betreft is het van belang dat de Sowjet-Unie haar gelden voor civiele projecten kan benutten (Voor het opheffen van de zojuist aangehaalde schaarste
) I I 1 I I I I 1 I I 1 I 1 I I I I
is dat vanzelfsprekend). Dat houdt in dat de kernwapenwed loop, die veel geld kost, moet wo r d e n geëlimineerd. Secretaris-generaal Cor- batsjow heeft bij de jongste onderhandelinge n niet voor niets zijn "Program of elimination of all nuclear weapons" gelanceerd! Helaas heeft Amerika dit programma in Reykjavik ver worpen. Me n hechtte blijkbaar meer waarde aan S.D.I. dan aan een kernwapenvrije wereld. Ik zeg echter nogmaals dat het daadwerkelijk mogelijk was om die wapens uit te bannen."
WORDT TASS OBJECTIEF?
Terug naar wat Melnikow nu eigenlijk in Nederland doet. Als TASS-medewerke r ontvangt hij de ANP-berich ten, leest hij onze kranten en tijdschriften en kijkt hij naar o r)Z ö rad i o en televisie. Voorts krijgt hij nog eens informaties van de ove rhe id . Ui t di t al le s bouwt hij een be el d op va n he t re .11en en zeilen van Nederland.
Hoe krijgt de Sow je t-burge r dat beeld echter voorgeschoteld? De pers in de Sowjet-Unie heeft met negatieve nieus en felle commen
taren, die niet echt bijdroegen tot een reëel beeld van het westen, bijgedragen tot bescher m e n van de bureaucratie en het gigantische militaire apparaat, die beiden nu eenmaal voor de handhaving van hun positie niet zonder een vijandbeeld kunnen. Een strakke partijdic- tatuur en een hoog defensiebudget zijn onder de dreiging van de wrede kapitalistische uit buiters toch "noodzakelijk”?
Melnikows antwoord hierop is evenwel verrassend. "Die opmerking over een verkeerd beeld van het we s t e n is terecht. Rusland was in de jaren '70 en '80 nog altijd een erg gesloten land, met een behoorlijk subjectieve pers. Negatieve reportages voerden de boven toon in de verslaggeving, en de werkloosheid was een geliefd thema."
"Vandaag de dag echter schrijven we over alles dat voor "nieuws" kan doorgaan. Als voorbeeld geef ik maar de film die de Russische televi sie pas liet zien over de moderne agrarische bedrijfsvoering in uw land. Daar w e r d e n veel positieve dingen in vermeld. Rusland was altijd een land dat "njet" zei. Gorbatsjows "glasnost" heeft de zaken omgebogen. In de U.S.S.R. zijn nieuwe ontwikkelingen gaande. De openheid draagt bij tot een andere manier van het benaderen van problemen op veel t erreinen."
i
I
r
n
m
m
i i i i i i i
r r r r r n
I I 1 I I
r r r r r r r r r r r r r r r r n
I I I I I I I_I_i_I_1_I
I
Penb P. MOBBEPCA
Mbi BbiCOKO oueHHBH npMrname- Hiie cosepuraTb st o t bhsmt m npn-
aaeM 6om>uioe 3HaneHHe HanaB-
uiHMCa 3flecb neperoBopaM. Hbm
TaK»e secbwa npanTHO bo3o5ho- BHTb 3H3KOMCTBO C MOCKBOH,
c K a 3 a a o h. M w H a x o A H M c a ma
Bnc^arneHHCN orpoMHbix yCHJinü,
npeflnpHHMMaeNbix p,nx ocymecT-
BnfHMfl OÖHOBneHHB.
HaHaBiiieüca BCTpemt b BeHe. Mu
XOTW1H 6bi paCCMHTb!B3Tb Ha KOH- CTpVKTHBHblfl nOAXOA BCeX CTpaH- yHacTHHi;.
B nauiHx neperosopax Bonpocu orpaHHneHHa H coKpameHHa boo- pyweHHÜ no npaBy 3aHKMai0T
USHTpanbHoe Mecro. Hto Kacaer- ca HftepHbix BoopyweiiMM, a Cu xoten noAaepKHytb, hto mu
npH-RUUD LUBBERS
OP Z N RUSSISCH
In mijn voorstelling van de totalitaire Sowjetstaat klinken deze woorden behoorlijk gewaagd. Zou u ook zo hebben gesproken als er geen Gorbatsjow aan de m a c h t z o u zijn?
Na een korte stilte: "De Russen kunnen onder velerlei omstandigheden leven. Dat konden ze onder I.enin tot en met Tsjernenko. Met Gor batsjow is men ingenomen, zijn politiek wordt door de burgers gewaardeerd."
„HET IS IN DE
SOWJET-UNIE ALTIJD AL
MOGELIJK GEWEEST
KRITIEK TE HEBBEN”
"Het is in de Sowjet-Unie altijd (!) al moge lijk geweest om kritiek te uiten. Je kon weliswaar kritiek hébben, maar de mensen die aan de touwtjes trekken, dus degenen die w e r d e n bekritiseerd, konden dat moeilijk hebben. Het recht van kritiek hebben en die vervolgens mogen uiten, dat wordt momenteel uitgewerkt. Ik denk dat Gorbatsjow die slag gaat winnen."
Krantenlezen is onder "glasnost" voor de burger meteen een stuk interessanter geworden, aldus Melnikow. De eenheidsworst van de part ij-orkes tr atie maakt nu ruim baan voor meer afwisseling in het nieuwsaanbod.
Meln i k o w is de enige correspondent in de Lage Landen. Alleen "Prawda" en het rege ringsmaga- zine "Izwestija" hebben voor de gehele Benelux e e n eigen mannetje, gezeten in Brussel. Is het niet frustrerend om als Sow je t-burge r in het w e s t e n te won e n en te werken, en dagelijks te w o r d e n geconfronteerd met onze mening over de socialistische republiek als zijnde een ordi naire dictatuur (wat het in uw ogen dus niet is)?
"De westerse pers is niet objectief. Daar kan ik een recent voorbeeld va n geven. Het NRC- handelsblad maakte melding van de
werk-JODEN IN DE SOWJET-UNIE
OVERTROKKEN PROBLEEM ...
zaamheden rond Tsjernobyl na de ramp: daarvoor zouden dwangarbeiders w o r d e n gebruikt. Dat is niet waar! En als ik verder het nieuws over de Sowjet-Unie bezie, dan is het altijd over dissidenten of over de Joden. M e n zou ook eens kunnen schrijven over onze sportprestaties, onze ruimtevaar tpr oject en of onze cultuur. Dat zou eens een positief geluid betekenen."
E e n ander overtrekken probleem vormen volgens Melnikow de zojuist aangehaalde J o d e n in de Sowjet-Unie. Hun roep om uitreisvisa zou lang niet zo massaal zijn als onze pers bericht. En waarom dat een probleem zou nxseten zijn? Hij constateert dat iedereen die dat maar wil de Sowjet-Unie mag verlaten. "Alleen zij die over militaire informaties beschikken mogen het land om begrijpelijke redenen niet uit."
En het Ijzeren Gordijn dan?
"Het Ijzeren Gordijn wordt gezien van west naar oost. Wij in het oosten die naar het westen kijken zien helemaal geen Ijzeren Gor dijn. Daarin zit hem dus het grote verschil." E e n visie die een overpeinzing waard is.
Naar de Nederlandse Liberale jongeren toe, waaraan hij, naar aanleiding van ons gesprek in de Russische kranten, aandacht wil besteden is zijn slotopmerking: "Jonge mensen hebben hun eigen beeld van de wereld. Het is noodzaak dat zij elkaar ontmoeten, met elkaar spreken en hun standpunten uitwisselen. Hieruit kan een wederzijds begrip voor elkaar groeien. Dit kan tevens worden gezien in een internationaal verband: de onderlinge band van jongeren kan ee n signaal zijn naar hun regeringen." •
1 1 1 1 I_I I I I I I I l _ _ l _ J _ l _ J _ J _ l _ l I I I I
r Ë
i
\
”
i
"
i
”
i
“
i
"
i
r r r r r r r r r r r r r r r r r r i
HOOFDBESTUUR
__________ MOTIE VERPLICHTING EXACTE VAKKEN VOOR MEISJES
De JOVD in vergadering bijeen op 15 en 16 november 1986 te Deventer. CONSTATERENDE
- dat staatssecretaris mw. Ginjaar- Maas van onderwijs een plan heeft opgesteld met betrekking tot het verplicht stellen van een exact vak in het vakkenpakket van meisjes in het voortgezet onderwijs
OVERWEGENDE
dat dit plan is ingediend ten
•
nde vrouwen een grotere kans op de beidsmarkt én een betere aansluiting op de huidige maatschap pelijke technische ontwikkelingen te geven- dat de JOVD dit in principe een goed streven vindt
VOORTS OVERWEGENDE
dat het uit liberaal oogpunt gezien niet wenselijk is dat er een verplichting gesteld wordt aan de invulling van het vakkenpakket
- dat op grond van het gelijkwaar- digheidsbeginsel er geen onderscheid mag worden gemaakt tussen de keuzes van jongens en meisjes
f
REEKT ALS HAAR MENING UIT- dat de JOVD de achterliggende gedachte van het plan van staatssecretaris Ginjaar-Maas
onderschrijft, doch dat de w e t telijke maatregel die dan genomen wordt niet in onze liberale visie past en daarom onaanvaardbaar wordt geacht.
EN GAAT OVER TOT DE ORDE VAN DE DAG
Door een misverstand van de hoofdredacteur kon deze pa gina niet, zoals gepland, in het maartnummer worden opge nomen. Excuses hiervoor.
BRIEF STAATSSECRETARIS GINJAAR-MAAS AAN JOVD
"In uw HB-info 1986 no. 10 trof ik op pag. 18 de tekst aan van een motie over verplichte vakken voor meisjes, die mijn aandacht trok (zie motie rechts op deze pagina, red.).
De JOVD constateert in de motie namelijk dat ik van plan zou zijn een exact vak verplicht te stellen voor uitsluitend meisjes. Dit laatste is echter in het geheel niet het geval. Uiteraard niet, zou ik willen zeggen.
Voor alle leerlingen in het algemeen voortgezet onderwijs vind ik het van belang dat er enige structurering in de pakketkeuze wordt aangebracht, naast een uitbreiding van het vakkenpakket. Ik beoog hiermee te bereiken dat het voortgezet onderwijs een opleiding geeft die breed van opzet is, werke lijk algemeen vormend, een goede voorbereiding voor velerlei vervolgstudies, kwalitatief op een hoog peil en die meisjes niet bij voorbaat op een ander spoor zet dan jon-gens.
Ik acht de hierboven genoemde doelstellingen van wezenlijk belang. U kunt derhalve binnen afzienbare tijd voorstellen van mij verwachten met betrekking tot verbreding en struc turering van de eindexamenpakketten. Een aspect daarvan is de verplichte keuze - voor alle leerlingen - uit één van de beide wiskundes A of B.
Meisjes kiezen op dit moment anders dan jongens, CBS-gege- vens laten dat zien. Meisjes hebben daardoor op dit moment bij voorbaat minder kansen en mogelijkheden dan jongens. Aan die onwenselijke situatie hoop ik, althans gedeeltelijk een einde te maken. Maar niet door onderscheid te maken tussen de keuzes van jongens en meisjes, want dat past echt niet in mijn liberale visie.”
REACTIE HB
"Wij zijn zeer verheugd, dat u zich op de hoogte houdt van de standpunten van de JOVD, zelfs als deze gepubliceerd worden in een intern gerichte publicatie van de JOVD.
Wij zullen er voor zorg dragen dat uw brief onder de aandacht gebracht wordt van de leden van de JOVD. De brief zal worden gepubliceerd in het aprilnummer van de Driemaster.
Ingaand op de inhoudelijke punten van uw brief, constateren wij tot onze vreugde dat er geen verschil van mening aanwezig is met betrekking tot de liberale visie ten aanzien van het maken van onderscheid tussen meisjes en jongens. De consta
tering in de motie is gebaseerd op publicaties in kranten naar aanleiding van uw optreden in het programma "Tros-Kamerbreed" van 1 november 1986.
Tenslotte kunnen wij u nog mededelen dat de JOVD doende is een standpunt te formuleren ten aanzien van de gewenste omvang van het verplichte vakkenpakket. Wij zullen u te zijner tijd op de hoogte stellen van het geformuleerde s tandpunt."
Namens het bestuur,
Leo Pieter Stoel, Vice-Voorzitter Politiek
I I
.IOVI)-VARIA
1 l_l l _ l _ l I l°~l l"~l II I I I I I I I 1 I I I I 1 1 I I I I I
r r r r r r r r r r r r r r r r r r r i
CHINA: YIN EN YANG
IN DE POLITIEK
Walter Römelingh
Eind vorig jaar werden we verrast door het bericht dat de RDM een kans maakt op de bouw van zes onderzeeërs voor Saoedi-Arabië. Zoals bij iedere interessante wapenleverantie was er ook deze keer het nodige politiek tumult.
Na 'veel wikken en wegen kreeg de RDM uitein delijk toestemming. Het geheel deed denken aan de wapenleveranties van Wilton Feyenoord aan Taiwan, en liet Driemaster een blik op bet verre Oosten werpen.
De Chinese regering dreigde bij het aannemen van de Taiwanese vervolgorder met zware vergelding. Van de moeizaam opgebouwde relatie die na eerdere wapenleveranties aan Taiwan al tot op het niveau van zaakgelastigden was teruggebracht zou niets meer overblijven. Het is jammer dat de Chinezen in die tijd de deur erg wijd open hadden staan en de indruk wekten een voor onze handel veelbelovend beleid te gaan voeren. Velen werden op het idee gebracht dat China een uit de slaap ont waakte reus was die aan een snelle ont wikkeling zou beginnen. Menig politicus zag de kans voor Nederland om in het nieuwe China een miljard stukjes zeep te verkopen verkeken. Helaas bleken dit illusies te zijn. China koopt zelden iets in het Westen en dan uitsluitend per stuk. Eén melkfabriek voor Peking die dan model moet staan voor de rest van het land.
MACHTSTRIJD
De laatste tijd halen geregeld berichten het nieuws dat er in Peking een machtstrijd gaande is tussen de conservatieve vleugel en de meer liberale. De conservatieve vleugel zou de meer liberale in toenemende mate over het hoofd groeien. De tegenvallende handel tussen China en het Westen zou hier een voortvloeisel van zijn. In ogenschouw moet echter worden genomen dat in vrijwel ieder land sprake is van een zekere machtstrijd en China zal hierop wel geen uitzondering vormen.
Het is waarschijnlijker dat de tegenvallende handel door de meer liberale vleugel zelf is ingegeven. In het begin van de jaren tachtig heeft de Chinese economie een stormachtige groei doorgemaakt. Er was zelfs sprake van oververhitting: door deregulering namen de importen sterk toe, terwijl de binnenlandse productie door de bureaucratie slechts mond jesmaat groeide. Een kelderende olieprijs tenslotte trok de handelsbalans volledig scheef en maakte een ander beleid nood zakelijk .
|
i i i i i i i i i i i i i i i i~T
YIN EN YANG
Door de eeuwen heen hebben de Chinezen zich bovendien heer en meester getoond in het poli tieke spel. Niet zelden hebben zij in korte tijd een tegengesteld beleid aan de dag gelegd. Dit volgens het principe van Yin en Yang, de twee tegenover elkaar staande, maar
Y i n en Yang:
s y m bo ol v o o r a a n v u l l i n g
e n t e g e n s t e l l i n g ...
elkaar tevens aanvullende elementen. Dit gaat niet alleen op voor de buitenlandse politiek, waarbij veelal de verdeel-en-heers strategie wordt toegepast, maar ook voor de bin nenlandse. Natuurlijk is er veel voor te zeggen dat de campagne tegen de "bougeoisie" wordt gevoerd om de macht van een nieuwe stroming in te perken. De stakingen en studen tenprotesten, geïnspireerd door de successen van de Poolse vakbond Solidariteit en de stu denten in Parijs, doen, gezien voor staken en protesteren in China wel een zekere machts basis nodig is, dit denken nog versterken. Maar als het lange termijnbeleid van de huidige, en dat zijn dus ook de meer liberale leiders, nader wordt beschouwd dan ontstaat er een ander beeld waarbij aan het streven naar meer vrijheid een draai wordt gegeven.
MILITAIRE STRATEGIE
De huidige militaire strategie van China is defensief, en gericht op op het voorkomen van schending van het grondgebied. De twee belangrijkste wapens die de krijgsmacht hier toe tot haar beschikking heeft zijn- de volksoorlog en de nucleaire afschrikking. Bij een volksoorlog moet worden gedacht aan een tactische terugtrekking waarbij grondgebied wordt opgeofferd aan de vijand. De duur van de oorlog wordt zó verlengd dat de invaller uitgeput raakt. Tenslotte zal hij in een zee van mensen worden verdronken. Gebieden die China als bezet territorium beschouwt w o r den in dit stadium enkel door overleg bevrijd
(Hong Kong en Macao).
De eerste stap naar de toekomstige militaire strategie van China is evenwel offensief. Gebieden die niet door overleg konden worden bevrijd krijgen nu met wapengeweld te maken (Paracel-eilanden en Taiwan). Bij
grensconflicten met India en Vietnam heeft de geschiedenis geleerd dat China het gebruik van het geweer beslist niet verafschuwt. Het probleem is echter dat zowel het wapen van de volksoorlog als dat van de nucleaire
MOVDVAMA
1 *_* 1 ,_ ,_ l i_i__'_*_________1_* _ * _________ 1_1_1_1_i~ i I I i~~l I
afschrikking zich niet voor een offensieve strategie lenen. Voor het heroveren van bezet territorium zal China een moderne conven tionele strijdmacht uit de grond moeten stam pen. De daarmee gepaard gaande kosten zijn voor een ontwikkelingsland echter onbe taalbaar.
Voor het bereiken van de eerste stap zal China een eigen wapenindustrie moeten opbouwen en een welvaart moeten creëren waarmee het moge lijk is om zowel de kosten van een moderne conventionele strijdmacht, alsook de offers geleverd moeten worden voor de worden volgende stap, het uitgroeien tot een wereldmacht, draagbaar té maken. De Chinezen streven voorlopig naar vrede om consumptie en investeringen in een ongestoorde rust te ku n nen laten toenemen. Zij zijn hiervoor bereid om met het Westen samen te werken. Een zwakke ^ i j a n d zonder onderzeeërs speelt hen hierbij I n de kaart, evenals de vlootbezoeken uit
Westerse landen, vol know-how.
De laatste, maar voorlopig nog niet te reali seren stap van de Chinese militaire strategie is het aanschuiven aan de onderhandelingstafel van de Sowjet Unie en de V.S., om zich in de wereld het hof te laten maken.
CONCLUSIE
China voert een open deur politiek, niet omdat het de Westerse maatschappij steeds meer weet te waarderen, maar enkel ter verkrijging van welvaart om een groot militair apparaat te kunnen financieren om in de toekomst te kunnen uitgroeien tot een wereldmacht. Met het tegenhouden van de wapenleveranties aan Taiwan k a n China zich in de handen wrijven.
J2e campangne tegen de "bourgeoisie" die gere- | ^ l d het nieuws haalt moet worden gerekend tot de korte termijnpolitiek, om enkele leden van het grootste volk ter wereld niet te veel uit
de pas te laten lopen. •
D I S T R I C T S C O N G R E S W E S T
Het begint zo langzamerhand traditie te wor
den: het jaarlijkse districtscongres van
District West. Dit jaar vond het congres
plaats op zaterdag 21 februari, te Rijswijk. Joan Ypma
Praktisch alle afdelingen in Zuid-.Holland en
1 I I I I I I I I I I I I I I I I I
veel gasten, van andere districten en van buiten de JOVD, waren naar Rijswijk gekomen om het derde achtereenvolgende districtscongres bij te wonen. Verschil met de landelijke congressen moet er zijn: het duurde geen twee dagen, maar slechts één.
KLEINE CRIMINALITEIT
Het werd 's ochtends geopend door de burge meester van Rijswijk, die sprak over de reso lutie "kleine criminaliteit" die die dag zou worden behandeld. De situatie in Rijswijk bleek nauwelijks af te wijken van het lan delijke beeld. En ook de burgemeester van deze gemeente bleek, hoe kan het ook anders, te kampen met een zwaar tekort aan politiemensen. De resolutie was opgesteld door een commissie die al in het voorjaar van 1986 was gefor meerd. Zij hadden half oktober een concept gereed. De afdelingen konden hierop amendemen ten (wijzigingsvoorstellen op de tekst) insturen tot 15 januari, en om de leden te helpen en inzicht te verschaffen in deze ingewikkelde problematiek was half november een forum georganiseerd met een hoofdcom missaris van politie, een wetenschaper, een medewerker van de Teldersstichting van de VVD en een lid van de resolutiecommissie. Het gevolg: bijna 250 amendementen.
Voorzien van adviezen van de commissie en met huishoudelijke voorstellen en een aantal moties kreeg het geheel vorm in een veertig pagina's dik congresboek, dat begin februari aan alle afdelingen werd verzonden.
Na de toespraak van de burgemeester werd de resolutie, met alle amendementen behandeld. Zaken als strafvervolging, winkeldiefstal, normbesef/vervaging, drugsbeleid en onderwijs kwamen daarbij aan de orde. Met enkele korte pauzes werd 6 uur over deze materie vergaderd, waarna de resolutie was vastgesteld. Hierna kon de leegvergaderde JOVD-er tegen betaling van f 15,= van een koud buffet gaan genieten.
OVERORGANISATIE JOVD ...
Om 20.00 uur volgde een rede van districts- voorzitter Mark Rutte. Hij benadrukte het belang van een onafhankelijke JOVD als plat
form voor discussie over het liberalisme. Nauw daarmee hangt een goede politieke output samen. Hij sprak zijn bezorgdheid uit over de overorganisatie van de JOVD aan de ene kant, en een gebrek aan lange termijnbeleid aan de andere kant. Het is logisch dat jongeren het wiel steeds opnieuw willen uitvinden, maar dat mag niet gaan ten koste van de slagvaardigheid van de JOVD.
Die avond werd een aantal huishoudelijke
J
0
V
1
)-VARIA
ten behandeld, zoals de jaarverslagen en de bestuurswisseling. Caroline Loenen werd de nieuwe penningmeester en Greet v/d Hout de nieuwe secretaris Vorming en Scholing. Aan de hand van moties werd gediscussieerd over o.a. Zuid-Afrika en de ziekenzorg.
Voor wat betreft het formele gedeelte werd het congres rond 22.00 uur afgesloten. Velen ble ven nog even van een drankje genieten. District West ka n terugkijken op een zeer geslaagde dag vol politiek vuurwerk. Het districtscongres moet worden gezien als een initiatief dat bij andere districten beslist
navolging verdient. •
Y O U T H & STUDENT CONFERENCE
O N E C O N O M IC CO O PER ATIO N IN
EUROPE
Vanaf 16 tot en met 19 januari dit jaar ont moetten ongeveer 90 vertegenwoordigers van internationale jongerenorganisaties uit Oost en Westeuropa elkaarbij Amsterdam om te spre ken over economische samenwerking in Europa. Gastheer van deze conferentie was de inter nationale federatie van liberale jongerenorga nisaties (IFLRY). In de praktijk nam de JOVD het grootste deel van de organisatie op zich.
Jules Maaten
De conferentie vond plaats in het kader van de het al sinds 1980 bestaande samenwerkingsver band van (Oost- en West-) Europese jongere norganisaties, waarvan onder meer vanuit West- Europa de internationale federaties van jonge socialisten, christen-democraten, conser vatieven en liberalen deelnemen. De conferen tie werd geopend door Tweede Kamerlid en oud- internationaal secretaris van de JOVD Robin kinschoten (in 1980 aanwezig bij de oprichting van dit samenwerkingsverband in Budapest). Deze samenwerking is uniek vanwege haar poli tieke breedte, waarin de jongerenorganisaties ver voorlopen op de Europese regeringen.
Nooit eerder hadden de organisaties gezamelijk over Oost-Westhandels gesproken, en het zal nauwelijks verbazing wekken dat juist de liberalen met dit project waren begonnen. Het was verder voor het eerst in vijf jaar dat een dergelijke conferentie plaatsvond in Nederland.
WERKGROEPEN
In werkgroepen (waarvan er één werd voorgeze ten door JOVD-hoofdbestuurslid Annette Nijs) bespraken de vertegenwoordigers de meest
uiteenlopende onderwerpen met betrekking tot de handel in Europa, variërend van tariefmuren en de mogelijkheden voor het opzetten van joint-ventures tot de bestrijding van jeugd werkloosheid en ideologische verschillen in de kijk op de economie. In tegenstelling tot de vroegere bijeenkomsten werd deze conferentie gekenmerkt door een grote openheid, ook van de kant van de Oost-Europese deelnemers. Anderszijds was het natuurlijk ook al van tevoren duidelijk dat er over tal van onder werpen geen overeenstemming zou bestaan. Er was dan ook afgesproken het op deze conferen tie te laten bij een gedachtenwisseling, en niet te streven naar een gezamelijk slot document .
MEER OVEREENSTEMMING DAN VERWACHT
Toch was er bepaald meer overeenstemming dan tevoren was verwacht. Vooral waar het ging om het slechten van handelsbarrières en om het opzetten van zelfstandige bedrijfjes door jongeren was er grote overeenstemming. Toen de liberalen iets van die overeenstemming wilden laten blijken in de gezamelijke "technical press statement" werd die passage getroffen door een veto van de conservatieve jongeren. Na afloop van de conferentie werd er in een kleinere vergadering nog gesproken over moge lijke gezamelijke activiteiten in 1987. Daar bij is onder andere sprake van een bijeenkomst ove de Slotakte van Helsinki (waarbij ook onderwerpen als ontwapening en mensenrechten aan de orde zullen komen) en van een discussie over verschillen in ideologische benadering van ontspanning.
De conferentie kan een succes genoemd worden, vooral ook door de actieve inzet van de JOVD- ers in het IFLRY-kamp onder leiding van inter nationaal secretaris A.nnelies Meybaum en (nu secr. P&L, red.) Bas Klein. •
~ J 0 V D - E I N D H O V E N I N T E G R A T I E F E E ST Op 24 a p r i l 1987 v i e r t de J O V D in E i n d h o v e n de v o l t o o i i n g v a n de i n t e g r a t i e v a n he t V V D - j o n g e r e n c o n t a c t i n de J O V D - a f d e l i n g a l d a a r . D i t b e l o o f t e e n g r a n d i o z e f e e s t a v o n d te w o r d e n ! S p r e k e r s zijn: V V D - v o o r z i t t e r L. G i n j a a r ; J O V D - v o o r z i t t e r E. B a l e m a n s P L A A T S : M o t e l E i n d h o v e n , A a l s t e r w e g 322 A A N V A N G : 2 0 . 3 0 uu r i n f o r m a t i e : F e r r y v a n D i j k , tel. 0 40— 5 1 6 0 2 9
De inkrimping van het HB
is begonnen op pagina 2
-;-ir
n m m
TJ.
I
I I
I I I I I I I I
JE HOEFT ZE NIETS MEER TE VERTELLEN
W e l e e n s l a s t i g g e v a l l e n m e t n o s t a l g i s c h e p r a a t o v e r v r o e g e r ? Wij wel.
O m af te r e k e n e n m e t h e t o n v o l t o o i d v e r l e d e n n o d i g d e n t w e e r e d a c t e u r e n
v i e r e m e r i t u s h o o f d b e s t u u r s l e d e n u i t v o o r ee n g e s p r e k .
P l a a t s v a n h a n d e l i n g : e e n A m s t e r d a m s e l o k a l i t e i t w a a r p o l i t i e k e
t w i s t e n n i e t z e l d e n bij h a n d g e m e e n o p g e l o s t w o r d e n .
D a t s c h e p t v e r w a c h t i n g e n .
Tijd: g l o b a a l de j a r e n '80 t ot '83; d e " r o a r i n g e i g h t i e s " v a n d e JOVD.
E e n p e r i o d e w a a r i n h e t k r u i s v e r h o o r e n d e m o t i e v a n w a n t r o u w e n e v e n
g e w o n e i n g r e d i ë n t e n w a r e n v a n e e n
g e s l a a g d - d u s t u r b u l e n t - c o n g r e s
als d e p l o o i r o k . e n d e b l a z e r h e d e n t en dage.
W e s t e l l e n h e t k w a r t e t a a n u voor.
= r | e eerste; immer analyserend, idealist met U ideeën, tóch politicus. Toen vice-voor- zitter politiek, nu fractievoorzitter v a n de W D in Enschede. Naam: Marco Swart(28).
D e tweede; bedachtzaam, korte zinnen, gevoel voor humor, vaak scherp, bekende naam. Was A l gemeen Secretaris, nu architect. Bèta zonder oogkleppen: ir. V a n Gilse, Joost(27).
Nummer drie; "ein Stiller", no g bedachtzamer, diplomaticus. Was Internationaal secretaris, is IFLRY-president en gemeenteraadslid voor de V V D in Amstelveen. Dus: Jules Maaten(25). De laatste; geboren bestuurder, trefzeker for mulerend, grossier in stellingen, AVRO-lid:
mr. J.H.C. v a n Zanen(25). Was vice-voorzitter organisatie, nu beroepsjurist en promovendus. Tijd v o o r een klassiek koningsdrama.
J o r t Ke l d e r & J a c o o d e Baat
W e beginnen h e t gesprek met de vraag va n de verbaasde toeschouwer: wa t voert u herwaarts? Waarom treffen w e dit viertal zoveel jaren -na hun hoofdbestuurslidmaatschap toch altijd op JOVD-congressen?
I
I
r
i i i i i i i
r r r r r r i
i i i i i i i i i i i ir r r r r r r r r r r r r r r r r i
i i Onze gesprekspartners verzinken al ras in demijmering van hu n JOVD-tijd. De tijd va n de te genstellingen, links en rechts, interessante moties (veelal v a n wantrouwen) en ruzies in het hoofdbestuur. The good old days, toch? Maaten, constaterend: "Het is inderdaad heel opvallend dat je nog zoveel hoofdbestuursleden uit onze generatie ziet. Het was een afschuwe lijk h a rde tijd. De tegenstellingen lagen zo scherp. E n toch, je ha d meer teamgeest."
V a n Gilse, terugkijkend: "Dat was zo intens. Het ha d weinig gescheeld of de JOVD ha d het niet overleefd."
Swart, analyserend: "Een d i n g weet je heel ze ker: de mensen uit onze generatie hebben zo veel meegemaakt, d a t blijft je altijd bij, dat laat je niet meer los. Vergelijk ons met mensen die in de Tweede Wereldoorlog in een kamp h e b b e n gezeten. Je maa k t elkaar onder dusdanige omstandigheden mee, dat schept een band. W a a r m e e ik niet zeg da t W O II een fijne tijd was." V a n Zanen, ponerend: "Het aardige vind ik dat het geen kampsyndroom is. Dat je in deze club van "snotneus-ahoy" toch zulke levendige d i n gen krijgt, da t je leert wat me n s e n waard zijn. Ik zou het niet zo negatief willen ervaren als kampervaringen, nee, veel positiever, zo van: dat was een leuk schoolreisje."
--- ve r naar een ander onderwerp: ___ publiciteit. H e t ka n natuurlijk
die situatie was het te klein. Als ik h o o r hoe h e t nu o p zo'n HB-vergadering toegaat, d a n zeg
ik: als w e uitkomen op een m a n of elf..." V a n Gilse: "De structuur v a n een club va n vijf tien di e massaal alles probeert te doen werkt niet. Bij het HB-diner moesten nieuwe HB-leden no g kennismaken; di e hadden elkaar nog nooit gezien. Mensen gaan ook veel sneller we g dan vroeger. Iedereen zit iedereen in te werken. Wij zaten in een situatie v a n twee machts b l o k ke n waarbij een uitbreiding goed was. Vergelijk h e t m e t een jasje dat steeds passend gemaakt moet worden. Toen moest het ruimer, nu moet het krapper. Structuur is geen doel, he t is een middel cm je ideeën te verwezenlijken." Swart: "Ik weet niet of het ee n schaalprobleem is. E e n beperkte groep in het HB moet gewoon een mandaat gegeven worden. Met z'n vijftienen in een HB-vergadering alles proberen te r e g e len; je weet: dat werkt gegarandeerd niet."
et advies v a n dit "Hoge College va n de JOVD" is duidelijk. M e n lijkt zich h e t cred^fc van d e o zo populaire vice-premier De K o r t ^ ^ eigen te maken: minder en beter. H o e zit het eigenlijk m e t de kwaliteit v a n d e JOVD toen en
H
nu? Swart antwoordt, terugkijkend op de perio d e wa a r i n het kruisverhoor o p congressen een geliefde discussietechniek was: "Die extreme
zijn dat wij d e verkeerde kranten le zen, maar we lezen vrij weinig over d e JOVD. Ja n va n Zanen, niet onge voelig voor dit onderwerp, opent:
"De publiciteit die d e JOVD d e a f gelopen jaren krijgt is veel ruimer d a n in onze tijd. Een va n d e goeie dingen van het grote hoofdbestuur; ëén ma n houdt zich uitsluitend met perscontacten bezig. Het is pro f e s sioneler, er is meer aandacht voor. V r oeger kregen we alleen zo'n piet-
sie in de Telegraaf (gebaart, duim en wijsvinger dicht tegen elkaar)
als voorzitter Frank d e Grave iets over het koningshuis zei, e n da n nog alleen op de da g dat Juliana haar aftreden bekend maakte." D e ex-vice voorzitter politiek v a n de onafhan kelijke JOVD, Swart: "Als je praat over scoren op politieke onderwerpen da n scoren w e nu b e ter d a n vroeger. E r komen nu standpunten va n de W D naar buiten. Dat gebeurde in tijd nul kom m a nul, dat gebeurde nooit." Het is al even aa n bod gekomen. W e nemen een voorschotje op een agendapunt v a n een vergadering di e vlak n a h e t maartcongres houden zal worden. Onderwerp: omvang van hoofdbestuur. Vraag: komt die grotere publici teit nu wel doordat het hoofdbestuur in jullie tijd v a n zes naar vijftien zielen is uitgebreid? V a n Zanen, toen pleitbezorger va n een groot hoofdbestuur: "Marco en ik zijn altijd grote voorstanders geweest va n een groter h o ofdbe stuur. T o e n deden w e alles met z'n zessen. Het scheelde in he t telefooncircuit, maar vanuit
Van Gilse:
"HB-lidmaat
schap niet
waarborg voor
kwaliteit."
los onze vast HB- ge-hette.sts worden bij de JOVD niet meer af genomen. De h a p p y few van toen, zo'n 20 a 30 man, had een veel spectaculairder en leukere periode in d e JOVD. Er werd heel wat afgevochten, je mocht o p het scherp va n de snede discussiëren. Dat leidde er wel toe dat er zo'n 120 mensen omheen zaten die bij wijze van spreken alleen maar h u n stemkaarten omhoog m o c hten houden." Maaten lanceert een paradox: "Het nadeel van het oplossen v a n de problemen v a n destijds is dat de problemen daardoor zijn opgelost. Er trad een periode v a n twee jaar rust in; zeg maar d e rust v a n het kerkhof."
Va n Gilse, vervolgt: "Of he t niveau hoger is weet ik niet, maar er d o e n nu veel meer mensen aan de discussie mee, daar gaat het cm."
Va n Zanen: "Het feit dat er een hele zondag ochtend over een belastingresolutie wordt g e praat. ..."
Va n Gilse, net even slimmer: "Het feit dat er op zondagochtend mensen in de zaal zijn..
T7
i
I 2
I i V T F
T
Vf I l i l“r r r r r r r i ■
i ■
___________ ____________■
>
■
1
>
>
■
Kritisch vervolg: "Ik wil wel d e kantteke n i n g maken dat doordat iedereen tegenwoordig meepraat d e houding v a n d e vereniging tegen over haar leiders minder kritisch is."
V a n Zanen, zich speciaal richtend tot één van zijn interviewers: "Van een strijdpunt om een benoeming gaat oo k ee n heel vormend element uit. Ik durf d e stelling a a n dat het aantal bijzondere congressen dat in onze tijd gehouden moest worden een goeie graadmeter was voor het aantal pijnlijkheden dat o p di e congressen plaatsvond. In onze tijd werd veel langer door- geëmmerd over kandidaturen."
V a n Gilse - nooit te beroerd een vergadering leuk te houden - verzucht nostaligisch: "Ja, d a n kwam er weer een BAV, leuk. W e hebben eens een hele d a g in Amersfoort vergaderd terwijl we niet verder kwamen da n de ingekomen stukken." Swart, back to basics: "Het is een feit dat op lokaal niveau mensen actiever zijn. Ik ging in m ' n eentje als delegatie naar een congres, A p s ging er eens iemand mee."
^ B n Zanen: "Had ik dat toen maar geweten." V a n Gilse, teder: "ach ja, dat zo'n leuk klein afdelingetje als 't Gooi met amendementjes en motietjes komt."
Het gesprek neemt nu echt al te grappige v o r m e n aan. Afgelopen me t die polissonerie. D a a r om: serieus. Welke wezenlijke politieke rol is voor de JOVD weggelegd?
Swart komt al analyserend tot een profetie: "De momenten d a t d e JOVD o p k o rte termijn in vloed kan uitoefenen zijn ontzettend schaars. De invloedsfactor ligt op langere termijn. Het feit dat je, over jaren genomen, duizenden .ansen een bepaalde politieke ba g a g e meegeeft. Ik geef je o p een briefje dat wat nu in de JOVD gebeurt voor het liberalisme in Nederland over 10 a 15 jaar v a n ontzettend groot belang is. O v e r vijftien jaar heeft het liberalisme als geen andere stroming een samenhangend k a der. Daar k u n je maatschappelijk veel mee doen;
at is het strategische belang van de JOVD."
Van Zanen:
;
"Happy few
in JOVD is
kleiner
geworden."
9 ^
,#ilP
______
-De toekomst houden w e even v o o r ons. Terug naar de h a rde JOVD-werkelijkheid v a n elke dag. W a t te zeggen va n de districten?
Voormalige W O J a n v a n Zanen, instigator van district Noord-Holland, haast wetenschappelijk, alweer ee n stelling: "Marco zegt d a t e r meer
mensen aan d e discussie deelnemen. Ik durf de stelling aan dat d o o r het werkgroepensysteem nog minder me n s e n de brede lijnen en opvattin gen v a n d e vereniging maken. De happy few in d e JOVD is kleiner geworden."
V a n Gilse, zelf lid va n district 't Gooi: "Het districtensysteem h e eft als voordeel d a t k w a liteit uiteindelijk wel boven komt drijven maar als nadeel h e t tegenovergestelde va n wat het werkgroepensysteem beoogt; toch w e e r een klein groepje. E r vormt zich een schaduwhoofdbestuur. N u op het moment het hoofdbestuur niet erg sterk is, eigenlijk een zootje ongeregeld is.." Swart: "Dit hoofdbestuur is m e e r een afspiege ling van de vereniging en krijgt daardoor meer macht ten opzichte van de vereniging. In onze
tijd ko n je mensen alleen al mobiliseren op een vermeende links-rechts tegenstelling. Binnen een halve d a g had je d e halve vereniging op de meest onbenullige onderwerpen gemobiliseerd. Dat werkte perfect; alleen al op di e tegen stelling. N u moet je dat allemaal m a a r beargu menteren."
V a n Gilse, ironie in d e stem: "lastig hè?" oewel niet aannemelijk lijkt dat een onzer . gesprekspartners d e rol va n "head-hunter" wil spelen voeren we toch een mini-talenten jacht op. vjie viel op, de afgelopen tijd? Jan va n Zanen tracht door toepassing va n een dis- cussietruc - hij kiest de naam v a n zijn keuze uit de k r ing v a n zes - d e netelige 'vraag door te schuiven. Da a r i n slaagt hij. Mar c o Swart vervolgt: "ik dacht eigenlijk aan Anette Nijs." Maaten: ".Anette ja, m a a r wat dacht je va n Ju- lius Remarque? E n B e m a r d Wastiaux?"
Di e laatste zit niet in h e t HB, bedenken wij. Maaten, koele constateerder: "In de JOVD geldt net als in d e W D : bekend maakt onbemind." V a n Gilse: "Een HB-lidmaatschap is niet g.q. ee n waarborg voor kwaliteit."
Swart: "Het is een misvatting cm te denken dat allemaal goede mensen bij
elkaar een goed team vormen. In een HB moeten een paar kwalitatief goede mensen zitten, m a a r ook gewoon waterdra gers ."
V a n Gilse: "Julius Remarque heeft duidelijk een h o o p waterdragers om zich heen verzameld."
Maaten: "Je moet de volle breedheid v a n d e vereniging in h e t h o o fdbe stuur zien. N u krijg je een compro mis van een compromis va n een com promis; daar kont uiteindelijk niet zoveel uit. Als er iemand in het HB gehaald moet worden wordt er veel te gauw gezegd: het moet iemand zijn waarmee je makkelijk om kunt gaan, d i e niet voor problemen zal zorgen. Heeft 'ie politieke ideeën? Mooi meegenomen. Da t v i n d ik een gebrek aa n durf. Me n s e n met hele goeie ideeën zijn denk ik per definitie me n s e n waarmee je moeilijk kunt omgaan."
De technisch voorzitter v a n m e nig congres, M a rco Swart: "Het zwakke v a n de huidige
con-7 con-7.13
Swart:
"Ik ge e f je op een briefje dat wat nu in de JOVD
gebeurt over 10 a 15 jaar voor het liberalisme
in Ne de rl an d van ontzettend groot belang is."
gresopzet is h e t idee v a n d e "spreker voor en t e g e n " . Dat is d a n een sublimatie va n d e te genstellingen die er op zo'n punt bestaan. Maar, op di t manent zijn d a t vaak slappe v e r haaltjes. D e structuur is wat da t betreft v e r d e r da n d e cultuur." Ademloos vervolg: "Als je da t in het buitenland ziet, da n krijg je v e r h a
len, d i e flamboyantie; Britten h è ... " V a n Gilse: "Ja m a a r Marco, me n s e n me t flamboy antie wi l l e n zich niet dagen va n tevoren voor een werkgroep inschrijven voor een puntje zus of e e n amendementje zo. Die willen ineens naar d e m i crofoon kunnen. D e dsicussie is daar nu veel te veel voor d o o d g e r e g e l d ."
lweer structuur.Dan nu weer: de . mens. Zo gewoon is het als een Laagland-peuter laat wet e n a u tocou reur of astronaut, fotomodel of stewardess te willen worden, zo o n gewoon is het voor een volschapen Nederlander he t ambt politicus te ambiëren. D a t is zo'n vak dat je niet ambieert; daartoe "word je geroepen". Daarover praat je dus oo k niet.Behalve wij dan. W e bes l u i ten ee n taboetje te doorbreken: w a nneer gaan jullie de politiek in? Het Amstelveens gemeenteraadslid, Jules Maaten, een beetje m e t een "dom-vraagje-blik" in d e ogen: "Ik
vind he t belangrijk dat er in d e politiek een h o o p verschillende standpunten naar buiten ku n n e n komen; d a a r hoef ik niet zo'n groot stempel op te drukken. Het werken op lokaal niveau vind ik heel interessant. Maar Kam e r lid, nee, da t lijkt me een afschuwelijke baan. Als kle i n kind speelde ik met autootjes op h e t B i n n e n h o f ; een stuk interessanter d a n een Kamerl i d m a a t s c h a p ."
Marco Swart, bij d e Kamerverkiezingen v a n mei '86 net onverkiesbaar op d e lijst v a n d e W D : "Kijk als ik wa t do e weet ik waaraan ik begin en waarom. Ik ho u er va n zo af en toe me t u i t gesproken standpunten o p de voorgrond te tre den. In d e W D k a n dat. Alleen wordt h e t je kwalijk genomen. Het ligt niet in mijn persoon lijkheidsstructuur altijd maar d e kolen en de geit te sparen o m zo langs d e k o r tste we g om h o o g te komen. D a n word ik heel ongelukkig en is he t de hondebaan di e Jules beschrijft. Ik h e b geen zin m ' n ideeën los te laten om verder te k o n e n omdat ik er niets aa n h e b verder te kom e n als ik m ' n ideeën achter moet laten." O p de voorgrond treden zegt Swart. Misschien iets v o o r V a n Zanen, zo'n politieke carrière? De staatsrechtelijk jurist: "ik k a n niet altijd zo gepolijst zijn, neem graag wat afstand, wil onafhankelijk zijn, he b uitgesproken meningen. Ik m o e t kunnen zeggen: hier be n ik h e t niet m e e eens, nu houdt het op. Ik zit er echt niet
op te wachten tot de conjunctuur in d e W D aantrekt. In '82 wa s het allemaal wat makkelij ke r o n omhoog te kanen, misschien is het dat in '90 weer. Maar ach, in 1990 zijn wij al rond de dertig en zitten d e kleinkinderen v a n Eric Balemans in het hoofdbestuur; die gaan dan voor. Maar, ik zal aan politiek blijven doen." Heeft architect V a n Gilse de lijnen en contou ren v a n zijn politieke carrière al op papier? V a n Gilse: "Ik b e n niet iemand die voorop loopt, ik he b geen planning. Politiek deed ik er altijd bij als hobby, het was nooit d e h o ofd moot. Misschien d o e ik plaatselijk nog eens iets. M a a r absoluut geen grote ambities in de
Maaten:
"Na het op
lossen van
de problemen
trad de rust
in; zeg maar
de rust van
het kerkhof"
1
politiek. Het is heel gevaarlijk voor je brood afhankelijk te zijn v a n d e politiek. Dat moet je ook gewoon, in een va k ku n n e n verdienen." Maaten lijkt zijn ongecompliceerde antwoord in tweede termijn toch iets te willen bijschaven: "ik heb heel duidelijk d e ambitie maatschappe lijk - dus politiek - actief te zijn. J e kunt dat op de manier va n Marco doen. Dat is d a p ^ per: door met nieuwe ideeën te kon e n latefl zien hoezeer je niet tot de meningskring b e hoort. Heel dapper, daar m a a k je het jezelf niet makkelijk mee. Tóch, d e ma n i e r waarop Jan actief is spreekt mij meer aan. Niet te afhan kelijk zijn va n de mensen om je heen. In een fractie be n je verplicht je iets gelegen te laten liggen aan d e standpunten v a n d e mensen on je heen. Hoe ik met mijn standpunten terecht moet in de politiek zie ik nu niet zo snel." Swart, beetje fel, gesticulerend: "in d e p o l i tiek b e n je altijd afhankelijk v a n de standpun ten va n anderen; daarom is het politiek. Op het moment dat je het alleen voor het zeggen hebt is het geen politiek meer."
e mo n d e n zijn droog, he t wordt drukker, . rond de tap. A m s terdam zondagmiddag. We sluiten het gesprek. V a n Zanen, in een vertwij felde poging de laatste stelling binnen te h a len: "Zeg eh, h o e zit het eigenlijk m e t die leuke pagina in Driemaster?" Je bedoelt Prik bord? D i e is weer terug. V a n Zanen: "Oh jee,
dat vreesde ik al." •.
I
I
PORTRET
1
r r r r r r r i
1
1
1
1
I 9 I I I 1 I I I l__l_^1_I_I_I_i__I__l__I
r r r r r r r r r r r r r r r r r n
PORTRET: JOVD-VU
De eerste die in de "Portret-serie"
aan bod komt is JOVD-VU. Deze
groepering is wel geen afdeling, maar heeft qua activiteit zeker de
allure van een goed draaiende
afdeling. De schijnwerpers dus op dit merkwaardige stukje JOVD, dat een voorbeeld zou moeten zijn voor JOVD-activiteiten aan andere uni- versiteiten.
Hans Deden
JOVD-VU is een liberale studentenorganisatie op de Vrije Universiteit te Amsterdam. Ze functioneert als commissie van de afdeling Amsterdam. Gevraagd waarom zo'n JOVD-VU nou als politieke organisatie zitting wil nemen in de universiteitsraad, borrelt een veelheid van redenen op.
Wetenschappelijk onderwijs is één van de aan dachtspunten van de JOVD, zo ook de universi taire politiek. In de universiteitsraad neemt de onderwijspolitiek een belangrijke plaats in. De link naar de JOVD is dan al gauw gelegd, want ook daar vindt dit onderwerp ruime belangstelling. Voegen we daarbij dat de vertegenwoordiging van studenten door stu dentenbelangengroeperingen nauwelijks
plaats-•
'ndt op basis van duidelijke politieke mo- even en de standpunten van deze groeperin gen veelal van iedere realiteitszin ontbloot zijn, dan is vertegenwoordiging van de JOVD (die daar wel over beschikt) niet minder dan een noodzaak. Dit blijkt wel uit het gestaag groeiende ledental van JOVD-VU.GESCHIEDENIS
De JOVD heeft op de VU de nodige tegenwerking gehad. Er was zelfs een proces nodig om op de VU actief te mogen worden. Immers, een lande lijke, liberale jongerenvereniging op zo'n christelijke universiteit. Het compromis dat werd gevonden: onder de naam JOVD-VU mocht worden meegedaan aan de UR-verkiezingen. Door alle moeite die gedaan moest worden om actief te mogen worden werd de landelijke pers ge haald, en een zetel in de UR (7.1% van de
stemmen). De tegenwerking heeft echter nog wel een tijdje voortgeduurd. De derde keer dat werd meegedaan aan de UR-verkiezingen leverde echter 12.5% van de stemmen op, en natuurlijk de juichstemming van de overwin- naars-tegen-de-verdrukking-in. De derde JOVD- er die in de UR terecht kwam was Dennis Dijk- zeul. Inmiddels beschikt JOVD-VU over een goede organisatie en goede faciliteiten.
ORGANISATIE
Deel van die organisatie maakt het coörd- inatietèam uit. Een zestal leden met elk een aparte taak in de JOVD-VU. Zij scharen zoveel mogelijk leden en niet-leden om zich heen om de hoofdtaken goed uit te voeren. Er is een vijftal hoofdtaken: het organiseren van le zingen (belangrijk, want daarmee profileert men zich in positieve zin op de VU) zodat men weet op wie men dient te stemmen; het bekend maken van activiteiten door middel van JOVD- VU-posters, zodat men weet dat de JOVD meer
