Braille_Nederlands_HAVO_2018_TV1_aanpassingen

(1)

AANPASSINGEN EXAMENS 2018 TIJDVAK 1 HAVO NEDERLANDS

Algemene aanpassingen

 Pijlen vóór opdrachten zijn verwijderd.

 Afbeeldingen zijn verwijderd en waar nodig omschreven.

 Onder het kopje “Tekst (…)” is aangegeven welke vragen erbij horen, of het om een korte, middellange of lange tekst gaat en indien van toepassing uit hoeveel alinea’s de tekst bestaat, een eventuele omschrijving van de afbeelding en de bron.

 Kaders zijn verwijderd en indien noodzakelijk omschreven.

 De bronvermelding aan het einde van het tekstboekje is niet overgenomen. Opdrachtenboekje

Titelblad  I.p.v.:

"Bij dit examen horen een bijlage en een uitwerkbijlage. Beantwoord alle vragen in de uitwerkbijlage.":

Bij dit examen hoort een tekstboekje. Beantwoord alle vragen op een apart blad.

 “Voor elk vraagnummer…” wordt “Achter elk vraagnummer…” Toevoeging: Let op: de meeste vragen zijn open vragen. Als een vraag een

meerkeuzevraag is, dan wordt dat aangegeven met 'meerkeuze' achter het vraagnummer.

Blz. 3:

 Toegevoegd bij vraag 3 de inleiding van vraag 2:

Tekst 1 kan na de inleiding worden onderverdeeld in vijf opeenvolgende delen die van de volgende kopjes kunnen worden voorzien:

Deel 1: Bloei van de deeleconomie

Deel 2: Reactie van de politiek op de deeleconomie Deel 3: Nieuwe kansen voor de deeleconomie Deel 4: De keerzijde van de deeleconomie Deel 5: Geloof in de toekomst

Bij welke alinea begint deel 4?

 Toegevoegd achter Vraag 4: "meerkeuze"  Gewijzigd Vraag 5:

(2)

Vat kort samen welke twee positieve kanten Liesbeth van Tongeren benoemt (nummer deze 1 en 2) en welke drie positieve kanten de deelnemers aan het onderzoek in Amsterdam benoemen (nummer deze 3, 4 en 5).

Blz. 4:

 Gewijzigd vraag 6:

"'Want als het echt groot wordt', (...) 'kan dat negatieve gevolgen hebben voor de werkgelegenheid." (alinea 5)

 Toegevoegd achter Vraag 7: "meerkeuze" Blz. 5:

 Gewijzigd Vraag 9:

Juul Martin is in alinea 14 van tekst 1 "onveranderd enthousiast over de deeleconomie".

Vat Martins redenering uit alinea 14 samen door de volgende drie zinnen over te nemen en aan te vullen. Geef antwoord in een of meer volledige zinnen.

1. Martins standpunt: (1) ....

2. Martins eerste argument: Het kan ons behoud zijn als het gaat om grondstoffen en energie. Martins subargumenten hiervoor zijn: (2) ... en (3) ....

3. Martins tweede argument: (4) .... Martins subargument hiervoor is: (5) ....  Toegevoegd achter Vraag 10: "meerkeuze"

Blz. 6:

"Laat er geen misverstand over bestaan, wil uw overheid er maar mee zeggen: schulden zijn een moderne vorm van slavernij." (alinea 3)

"Toch is mijn antwoord daarop: 'Spare me the details'." (alinea 5) Blz. 7:

 Toegevoegd achter Vraag 19: "meerkeuze"  Toegevoegd achter Vraag 20: "meerkeuze" Blz. 8:

 Toegevoegd onder tekstfragment 1:

Dit tekstfragment hoort bij vraag 21 t/m 24. Middellange tekst met 4 alinea's.

Bron: (onder meer) Tubantia en BN De Stem, 10 oktober 2012 Blz. 9:

(3)

1. Wat studenten vergeten is dat ze, eenmaal afgestudeerd, veel geld gaan verdienen.

2. 'Veertig tot vijftig procent meer dan vwo-leerlingen die meteen gaan werken. 3. En dat hun hele leven lang, dat is al gauw een paar ton', aldus Webbink. 4. Studenten zullen dus later makkelijk in staat zijn om hun lening af te lossen. 5. Ze moeten die dan ook zien als een investering in hun toekomst, niet als een

barrière, vinden de voorstanders.

De bovenstaande redenering kan samengevat worden als een redenering bestaande uit een standpunt met één argument. Bij dit argument hoort één subargument. En bij dit subargument horen twee toelichtingen.

Noteer de nummers van de zinnen (1 t/m 5) uit de redenering op je antwoordblad. Noteer vervolgens achter ieder nummer van de zin of het een standpunt,

argument, subargument of toelichting (2 maal) betreft. Let op! Twee zinnen betreffen een toelichting.

Blz. 10:

In de alinea's 1 tot en met 4 van tekst 3 wordt beargumenteerd waarom het nieuwe leenstelsel 'sociaal' genoemd kan worden.

Hieronder staat een opsomming van hoe die argumentatie loopt. Vul de opsomming aan door de juiste gegevens uit tekst 3 over te nemen.

Noteer als antwoord de nummers uit de opsomming (1 t/m 4) en zet de juiste gegevens daarachter. Geef antwoord in een of meer volledige zinnen.

Het standpunt in alinea 1 t/m 4 van tekst 3 is: het nieuwe leenstelsel heeft een sociaal karakter.

1. argument 1: ... 2. argument 2: ...

3. subargument bij argument 2: ... 4. subargument bij argument 2: ...  Gewijzigd Vraag 26:

"Waarom is het sociale leenstelsel beter dan het huidige systeem van studiefinanciering?" (alinea 5)

Blz. 11:

 Gewijzigd tekst boven vraag 28:

Vraag 28 en 29 zijn overkoepelende vragen bij tekst 2 en 3.  Gewijzigd vraag 28:

"Hier vloeit uit voort dat de afbetalingstermijn en het rentepercentage

buitengewoon schappelijk zijn in verhouding tot die van een particulier of een bank." (tekst 3, alinea 4)

In tekst 2 staat een reactie op een vergelijkbare uitspraak.

Citeer het zinsgedeelte uit tekst 2, alinea 5, waarin die reactie staat.  Gewijzigd vraag 30:

"En over televisiekok Jamie Oliver, die vindt dat op elke school verplicht kookles moet worden gegeven." (alinea 1)

(4)

Blz. 12:

 Toegevoegd achter Vraag 31: "meerkeuze"  Toegevoegd achter Vraag 32: "meerkeuze"  Gewijzigd vraag 33:

"De gezondheidsfreaks en voedselsnobs kijken over mijn schouder mee en schudden vol medelijden het hoofd." (laatste zin van alinea 4)

 Toegevoegd achter Vraag 36: "meerkeuze" Tekstboekje

Blz. 2:

 Toegevoegd onder Tekst 1 (...): Deze tekst hoort bij vraag 1 t/m 10. Lange tekst met 14 alinea's.

Auteur: Renate van der Zee. Renate van der Zee is journalist en schrijver. Bron: HP de Tijd 2014/2015 nr. 12/01

noot 1. crowdfunding: een manier van financieren waarbij veel investeerders een klein bedrag investeren in een project waarbij zij zich betrokken voelen.

Blz. 6:

 Toegevoegd onder Tekst 2 (...):

Deze tekst hoort bij vraag 11 t/m 24 en 28 en 29. Lange tekst met acht alinea's.

Auteur: Rob Wijnberg. Rob Wijnberg is filosoof, publicist en hoofdredacteur van De Correspondent, een online journalistiek platform met leden.

Bron: De Groene Amsterdammer, 5 juni 2014

noot 1. Dirk Scheringa: bestuursvoorzitter van de DSB, een bank, die na veel commotie over wantoestanden in 2009 failliet ging

noot 2. Flash forward: letterlijk: flits vooruit, vooruitblik

noot 3. Spare me the details: vrij vertaald: Laten we het niet over de details hebben.

noot 4. haves en have nots: degenen die wel iets hebben en degenen die niets hebben.

Blz. 8:

 Toegevoegd onder Tekst 3 (...): Deze tekst hoort bij vraag 25 t/m 29. Lange tekst met zeven alinea's.

Auteurs: Bram Dirkx en Nikie van Thiel. Bram Dirkx was voorzitter van de JOVD, een liberale politieke jongerenorganisatie die gelieerd is aan de VVD. Nikie van Thiel was voorzitter van de Jonge Democraten, een politieke jongerenorganisatie met vergelijkbare idealen als D66.

(5)

 In alinea 7 en 8 de fout 'LVSb' aangepast naar: 'LSVb Blz. 10:

 Toegevoegd onder Tekst 4 (...): Deze tekst hoort bij vraag 30 t/m 36. Lange tekst met zes alinea's.

Auteur: Rosanne Hertzberger. Rosanne Hertzberger is microbioloog en columnist. Bron: NRC Handelsblad, 2 en 3 november 2013

noot 1. You aren't what you eat: Fed up with gastroculture: een pamflet van Steven Poole tegen de in zijn ogen culinaire hysterie van het moment.

noot 2. gastroporno: (oorspronkelijk van culinair journalist Johannes van Dam) het mooi in beeld brengen van voedsel; vrij vertaald: eten mooier maken dan het is. noot 3. karmic price: de prijs die je, volgens de leer van het Boeddhisme en

Hindoeïsme, bij reïncarnatie betaalt voor de handelingen die je in het verleden hebt verricht.

noot 4. coeliakie: ongeneeslijke stofwisselingsziekte, veroorzaakt door een glutenintolerantie.