THE ART & SCIENCE OF YOGA

(1)

THE ART &

SCIENCE OF YOGA

Bijeenkomst 4 Diepere Lagen 13 en 14 november, 2021

Amsterdam

1 Welkom! Avahana Mudra

(2)

Vorige bijeenkomst:

§ Introductie adem/ pranayama

§ Klesha’s filosofie

§ prana

§ Mantra (Om Mitraya Namah)

§ Bandha’s

§ adem en modern wetenschap

3 Leerdoelen bijeenkomst 4

1. De student kent de Vinyasa Krama richtlijnen voor het combineren van ademhaling en beweging en kan uitleggen waarom dit zo is

2. De student begrijpt het concept van prana en hoe pranayama de weg is naar intrinsieke lichaamservaringen

3. De student kan het geluid OM vanuit verschillende perspectieven gebruiken 4. De student begrijpt de surya namaskaram

5. De student weet hoe een mantra te kiezen en waarom

6. De student begint met het ontwikkelen van lessen vanuit een basis van stilte

(3)

Practice

5 Lunch

(4)

Staand naar liggend: Agni Namah

7 Agni, prana, pranayama

(5)

‘Pranayama without mantra is a life- less practice’

Krishnamacharya

9 Silent Walk

(6)

De zon is agni.

Het is de consciousnes, het goddelijk of de warmte in het systeem.

11 In Hatha yoga:

agni en prana onafscheidelijk

(7)

Buik is Jathar Agni (manipuraka cakra).

Hartcentrum is Dahar Agni (anahata cakra)

Hoofd (citta, de geest) is Jnan Agni (sahasrara cakra).

13 Prana = levenskracht/ levensenergie Ayama = verlengen

Pranayama = verlengen van levenskracht

(8)

MAN + TRA betekend:

mind protect Mantra is een anker Brengt bhavana terug

Brengt een bepaalde ervaring terug in mind Brengt nieuwe intentie in mind

En het beschermd negatieve gedachten patronen, door het te herhalen Focus à Probeer iets te schrijven terwijl je chant

Transformatie door:

Daadkracht/ doorzettingsvermogen (willpower/ tapas) Reflectie op zelf (Svadhyaya)

Equalnimity (zen-zijn)

Chanting mantra + Breng je lichaam in de practice = Ritueel.

Mantra reguleert de de ademhaling >> pranayama!

Kracht van geluid

15 Oefen:

Agni namah | lange uitadem

Agni namah | meerdere malen herhalen Agni namah | intern, in jezelf

Agni namah | met beweging

(9)

Zondag

17

(10)

Surya Namaskar

5. Om khagaya namah | khagaya | iemand die beweegt door ruimte 6. Om pusne namah | pusne | iemand die koestert en energie geeft

Zon upasana/ meditatie

— 12 kwaliteiten van de zon

19 Surya Namaskar

1. Om mitraya namah | mitra | iemand die voedt en beschermt, vriendschap 2. Om ravaye namah | ravi | iemand die licht, helderheid brengt

3. Om suryaya namah | surya | iemand die het intellect ontbrandt 4. Om bhanave namah | bhanu | iemand die straalt

5. Om khagaya namah | khagaya | iemand die beweegt door ruimte 6. Om pusne namah | pusne | iemand die koestert en energie geeft

Zon upasana/ meditatie

— 12 kwaliteiten van de zon

Bhakti/ devotie wordt upasana genoemd

in upanishads

(11)

Surya Namaskar

7. Om hiranyagarbhaya namah | hiranyagarbhaya | gouden baarmoeder 8. Om maricaye namah | marici | stralen van de zon

12. Om bhaskaraya namah | bhaskara | om op te fleuren en te bloeien

Zon upasana/ meditatie

— 12 kwaliteiten van de zon

21

(12)

Mantra in yoga

1. Kies iets wat niet verandert als focus (zon), practice bij de zon 2. Kies er 2-4 van de mantra’s, focus op deze in practice

3. Creëer een connectie, verbinding, hechting (attachment) en creëer een kalme, onveranderlijke (stabiele) geest.

4. Blijf oefenen en creëer ‘bhava’ (bhavana = creëren van bhava) — dit brengt alles samen: betekenis, een gevoel, iets dat je wil cultiveren hiermee, associatie.

5. Het gaat helpen naar binnen te keren

Anatomie van ‘zon upasana’, meditatie

23

• Bhavana is mentale link naar beoefening pranayama

• Deze link zorgt voor de kalmte

• Zonder bhavana (link) is beoefening levenloos

• Zonder link kan beoefening pranayama leiden tot een tegenovergesteld effect (onrust, jezelf verliezen etc)

• Bhavana is het gevoel dat we in een practice brengen. Bhavana laat resultaat beoefening zien

Twee categorieën Bhavana:

• Puur op de geest gebaseerde bhavana, bv YS 1;33 maitri = Bhavana van vriendelijkheid, compassie etc.

• Op de hart lotus (Hridayam) gebaseerd. Hridayam Stana Bhavana: prana ontstaat vanuit hart lotus als manier om hart lotus te voelen/ ervaren.

Wat is bhavana?

(13)

Basis van yoga/ Belangrijkste beoefening à aandacht voor prettige ervaringen naar keuze

Ervaring: in lichaam, adem, zintuigen, omgeving of geest Kwaliteit van aandacht: kalm, duidelijk, aangenaam, stabiel Zoveel mogelijk een sattvische, opmerkzame aanwezigheid.

Dit wordt in het Sanskriet smrti genoemd - je bewustzijn herinneren aan het object van je aandacht.

Dit is de basis van positieve zelftransformatie.

25 Sensaties Voelen in je lijf Horen met je oren

Woorden opmerken in gedachten

Repetitie van nature ritueel

Betekenis van de woorden

(14)

Stilte

Teveel spreken kan rajastic tendens zijn Stilte beoefenen

Discomfort?

Ervaring met stilte?

27 Stilte na de inademing/ uitademing

Yoga Sutra I.34: uitademen + pauzeren na uitademen maakt de geest kalmeert en helder

Pauze kan effect versterken

Niet te lang zodat het onnatuurlijk wordt, langzaam opbouwen

Observeren natuurlijke stilte

Probeer in voorover buiging

(15)

Stil;te vs Stem gebruik in lesgeven:

Oren worden gebruikt om ‘social engagement systeem’ aan te zetten (gezichtsuitdrukking ook).

Haalt iemand uit fight + flight of shut-down staat. Helpt bij gevoel van veiligheid.

Vagal training: Vagus nerve verbonden met stembanden. Zingen, humming, chanten versterkt spieren en stimuleert VN.

29

(16)

Oefenen in tweetallen

- Waarom is (lichaams-) bewustwording belangrijk?

Waarom in yoga?

- Wat kan de rol van stilte zijn in yoga?

31 Oefenen in tweetallen

- wat zijn 3 houdingen die algemeen lichaamsbewustzijn kunnen stimuleren?

- wat zijn 3 houdingen die introspectie kunnen

stimuleren?

(17)

1. Gewoonte en verandering

• vṛtti, samskāra

• Guṇa tapas, svādhyāya, īśvara-praṇidhāna

• Neuroplasticity

2. Bewustzijn

• bhāva

• dhāraṇā, dhyāna, samādhi

• smṛti-sādhana

• Vikalpa

• Neurobiologie van aandacht, incl

• mindfulness, absorptie

• flow states 3. Gevoel

• 3 guṇa-s, bhāva

• kleśa-s

• maitrī, karuṇā, mudita, upekṣā, santoṣa

• pravṛtti, vairagya

• Paden van sensatie, interoceptie

• Stressreactie

• sympathiek, activatie, mobilisatie, reacties

• parasympathische, ontspannings-, immobilisatiereacties

• polyvagale theorie, hartslagvariabiliteit

• tolerantievenster, veerkracht

4. Woorden en gedachten

• Pramāṇa (true knowledge), viparyaya, vikalpa, smṛti

• mantra als woorden

• Affirmaties

• Verbindend gesprekstechnieken (LEAP)

• Trauma geïnformeerd taalgebruik

• Asana namen en Sanskriet

5. Beweging

• Doel van asana in klassieke yoga

• sthira, sukha

• prayatna, śaithilya

• ananta-samāpatti

• krama, vinyāsa, pratikriyā

• Locomotor systemen: fascia, kraakbeen, botten, spieren, ligamenten, joints, zenuwen

• Globale organisatie van beweging

• asana

33

6. Adem

• Pranayama

• Prāṇa, nāḍī, iḍā, piṅgalā, suṣumnā

• Cakra

• Functionele anatomie en fysiologie van het ademhalingssysteem + ademhalingscyclus

• Viscerale regulatie, stressreactie en ademhaling

Interoceptie, homeostase, autonoom

lichaam en de omgeving bv seizoenene te behouden)

• pratyāhāra

• Anatomie, fysiologie, neurologie van het gezichtsvermogen, gehoor.

8. Voeding

• Rituelen voor voedende voeding (mantra-s, prāṇa, agni)

• Rol van verbinding in welzijn

• Navigeren in relaties met een holistische benadering

• Ethiek en grenzen

10. Betekenisgeving

• dharma, jñāna, virāga, aiśvarya

• īśvara praṇidhāna

Landschap van welzijn

(18)

6. Adem

• Pranayama

• Prāṇa, nāḍī, iḍā, piṅgalā, suṣumnā

• Cakra

• Functionele anatomie en fysiologie van het ademhalingssysteem + ademhalingscyclus

• Viscerale regulatie, stressreactie en ademhaling

• Interoceptie, homeostase, autonoom zenuwstelsel

• Vagale toon, hartslagvariabiliteit, regulatie door ademhaling. Verbindingen gebaseerd op polyvagale theorie

7. Zintuigen en leefstijl

• Dinacarya (dagelijkse routine)

• Ṛtucarya (hoe een mechanisme te ontwikkelen om het evenwicht tussen het

lichaam en de omgeving bv seizoenene te behouden)

• pratyāhāra

• Anatomie, fysiologie, neurologie van het gezichtsvermogen, gehoor.

8. Voeding

• Rituelen voor voedende voiding (mantra-s, prāṇa, agni)

• Anatomie en fysiologie van spijsvertering, assimilatie, metabolisme

• Belang van de darm, het microbioom en de verbanden met de gezondheid 9. Relaties

• types of sambandha

• adhyāsa

• yama-s

• Rol van verbinding in welzijn

• Navigeren in relaties met een holistische benadering

• Ethiek en grenzen

10. Betekenisgeving

• dharma, jñāna, virāga, aiśvarya

• īśvara praṇidhāna

• karma, jñāna, bhakti yoga

• theory of karma

• Keuze, acceptatie, controle, loslaten

• Levensdoel, prestatie, verbinding met dat groter dan wijzelf

• Spiritualiteit, toewijding

• Levenseinde, transities

Landschap van welzijn

35 Klassiek fundament

(19)

Functioneel georiënteerd | lijf en bewegen

Devotioneel georiënteerd | psychologie en filosofie

37 Klassieke fundament yoga

Functioneel georiënteerd | lijf en bewegen Devotioneel georiënteerd | psychologie en filosofie

• Functiegerichte benadering van yoga richt zich op:

• Bewustzijn

(20)

Klassieke fundament yoga

Functioneel georiënteerd | lijf en bewegen Devotioneel georiënteerd | psychologie en filosofie

• Functiegerichte benadering van yoga richt zich op:

• Bewustzijn

• Stabiliteit

• Balans

• Stretchen

• Mobilisatie

• Dagelijkse toepassing 39

Klassieke fundament yoga

Devotioneel georiënteerd | psychologie en filosofie van yoga richt zich op:

• Devotie (bhakti) / Upasana (meditatie) met attributen (vorm)

• Yogic Mindfulness in de praktijk

• Drie gunas als basis om de mind en gedrag te observeren

• Achtvoudig pad van yoga als pad naar zelf transformatie

• Lage delen: yamas, niyamas, asana

• Verbindende delen: pranayama, pratyahara

• Hoge delen: Dharana, Dhyana, Samadhi

(21)

Devotioneel georiënteerd | psychologie en filosofie van yoga richt zich op:

• Vrtti Samskara cyclus in praktijk

• Doel en proces van meditatie

• Lichaam en geest verbinding in klassieke yoga

• Theorie bij mantra meditatie

• Theorie bij traditionele rituelen

• De ademhaling als holistisch tool in klassieke yoga

• Classificatie en relevantie van de bandhas

• Prana, nadis en (fysiek) interne ervaringen

41

(22)

Klassieke fundament yoga

• Volgens de yoga sutra's is het doel van yoga de fluctuaties van de geest te kalmeren en optimale balans in lichaam en geest te bereiken (YS 1.2)

• Yoga, en waar onder het 8-voudige pad is een compleet systeem dat efficiënt kan zijn voor mentaal welzijn omdat het leert over discipline, positief en verantwoord denken en handelen, zelfreflectie, fysiologische regulatie, gedragsmatige actie en verandering en verbeterde tolerantie.

43 Klassieke fundament yoga

• Volgens de yoga sutra's is het doel van yoga de fluctuaties van de geest te kalmeren en optimale balans in lichaam en geest te bereiken (YS 1.2)

• Yoga, en waar onder het 8-voudige pad is een compleet systeem dat efficiënt kan zijn voor mentaal welzijn omdat het leert over discipline, positief en verantwoord denken en handelen, zelfreflectie, fysiologische regulatie, gedragsmatige actie en verandering en verbeterde tolerantie.

• Concentratie, compassie en opmerkzaamheid wordt getraind. Maar kan

ook gezien worden als voeding voor de geest wat tot persoonlijke

ontwikkeling en welzijn kan leiden.

(23)

Hoe gaat het met lesgeven?

Empowered: Mensen leren zelf te voelen Geluid/ Mantra in practice

Hoe leg je dat uit?

Geïntegreerde stilte (opbouwen) Let op veiligheid

45 Ik kan het niet vaak genoeg benoemen, mensen leren hun eigen

ritme te volgen en hun eigen practice (samen) te creëren is

belangrijk (empowerment!) Hoewel de docent volgen ook heel

(24)

Meditatie:

Focus Ontspanning Extensionele reflectie Weg naar samadhi Verbinding voelen

47 Meditatie

Geleide meditatie

Mantra meditatie

Loving Kindness

(25)

Mantra om de lengte van de ademhaling te bepalen

49 Betekenis (verbinding met)

van mantra is in jezelf

(26)

Lesgeven

Empowered Practice

Keep It As Simple As Possible

51 Thema’s en doelen

• Samadhi, absorptie > ervaren stilte, comfortabel zijn met ‘een-zijn’ (incl alles wat daar ervaren wordt)

• Fitness (meer kracht/ flexibiliteit/ balans etc)

• Reguleren: Stress/ spanning/ pijn reguleren of verlagen, (positieve) psychologie.

• De samskaras veranderen/ leren over de filosofie van yoga (bv yamas & niyasa, gunas, klesha’s…)

• Reden heeft te maken met zingeving en spiritualiteit

• Het leren ervaren van het huidige moment

• Het leren nemen van effectieve maatregelen

• Zelf leiderschap/ zelf compassie

• Sociale contacten

(27)

• Dagelijks ritueel. Zelf practice

Misschien niet direct het doel van de student

53 Redenen voor yoga

• De samskaras veranderen/ leren over de filosofie van yoga (bv yamas & niyamas, gunas, klesha’s…) Reden heeft te maken met zingeving en spiritualiteit

(28)

Redenen voor yoga

• Dagelijks ritueel. Zelf practice

Of over deze thema’s?

55 Redenen voor yoga

Sluit aan bij je eigen proces (authentieke docent) en het proces van de student (authentieke beoefening)

(29)

Avahana Mudra

• Focus op Hridayam = hart centrum

• Lahari ademhaling = natuurlijk, golf

+ mantra

• Inadem: Om of stilte

• Uitadem: Om of Om Namah of Om mitraya namah

+ vinyasa krama (1-2 houdingen)

• Ga in de houding

• Blijf in de houding

• Ga uit de houding

57 Bedankt!

Tot volgende keer

(30)

Meditatie Library

vergrendelen

59 Quick Fix vs Lange Termijn

Avahana Mudra

Soothing touch

Mindful wandeling

(zie werkboek)

Self Compassion Break

(31)