Korte voorlopige inleiding

(1)

Translation © Copyright Sander Vink 2019

Korte voorlopige inleiding

Dit is een korte, voorlopige versie van de vertalersinleiding (een meer volledige versie van deze inleiding volgt later. Ook de Chinese tekst zelf kent een voorwoord.)

De ‘太上玄門早晚壇功課經’ Taishang Xuanmen zaowanke gonkejing

¹

, oftewel het Geschrift voor de recitaties van verdiensten van het ochtend en avondaltaar van de poort naar het mysterie door de Allerhoogste

²

(hierna: Poort van het mysterie) is een geschrift dat niet voorkomt in de

‘道藏’ Daozang, het Magazijn van de Dao, de verzameling van vijfduizend canonieke daoistische teksten. Toch is het een van de meest gebruikte en ook een van de belangrijkste daoistische geschriften. Het gaat hier namelijk om teksten die iedere ochtend en avond door monniken in iedere daoistische tempel in China worden gereciteerd. Voor vele monniken en priesters is dit geschrift hun eerste kennismaking met de daoistische literatuur na hun initiatie.

Het geschrift bestaat uit twee delen, een ochtend en een avondmis. De ochtend ‘mis

³

’ is bedoeld voor het heil van de voordrager en bestaat uit een opvolging van verschillende soorten teksten:

inleidende verzen, incantaties om het altaar en het lichaam en de geest van de voordager te reinigen

⁴

en de lichaamsgeesten tot hulp op te roepen, uitnodigingen voor de goden om de communicatie te openen, een aantal theoretische teksten, devotionele teksten en de

geloofsbelijdenis. De avondmis kent een soortgelijke structuur, maar de verzamelde verdiensten van de recitatie worden opgedragen aan het heil van alle zielen, met name de overledenen in limbo of de onderwereld.

Tijdens mijn vertaling heb ik veelvuldig de blik van 閔智亭 Min Zhiting, de voormalige voorzitter van de Chinese Daoistische Associatie, over mijn schouder gevoeld. Ten eerste omdat ik veelvuldig gebruik heb gemaakt van de ‘玄门日诵早晚功课经注’ Xuanmen risong zaowan gonkejing⁵, Noten bij de dagelijkse gereciteerde ochtend en avondmis van verdiensten, een uitleg van de missen die onder zijn leiding tot stand is gekomen, maar ook omdat de tempel in China waar ik vijf maanden aan deze vertaling heb

1 Er bestaan verschillende versies, onder anderen een Zhengyi-school versie, een versie van Wudangshan en de Qingwei Hongfan Daomen Gongke, die voornamelijk verschillen in de lofzangen op de goden, heiligen,

onsterfelijken en patriarchen die ze bevatten, maar in mijn ervaring in de Baiyunguan (Peking), Yuanxiaogong (Wudangshan, gebruiken een eigen 太上全真早晚壇功課經 versie), Yuanxiaogong (Kongtongshan), Yuhuangdian (Wuduoshan), Changchunguan (Wuhan) en de Baxiangong in Xi’an is de liturgie van de ‘Poort naar het mysterie’, de meest gebruikte versie.

2 De Allerhoogste is 太上老君 Taishang Laojun, De Allerhoogste oude heer, de goddelijke manifestatie van Laozi, de schrijver van de Daodejing, het Boek van de Dao en de innerlijke kracht.

3 Hoewel ik hier het woord ‘mis’ gebruikt, zijn erg grote verschillen tussen de daoistische praktijk en Christelijke, het grootste nog wel dat de daoistische ‘mis’ in principe door alleen monikken en zonder publiek wordt opgevoerd, hoewel het mogelijk is om een mis voor een bepaalde persoon te bestellen. Ik gebruik het woord ‘mis’ hier alleen, zodat de lezer zich enigszins een voorstelling kan maken om wat voor soort liturgie/ritueel het gaat.

4 Een belangrijk begrip in het daoisme is ‘Helderheid en stilte’. De geest moet worden geleegd van gedachten en het hart van verlangens, anders is communicatie met de goden niet mogelijk. Alleen leegte kan worden gevuld door de Dao.

5 Isbn: (978)7801231961-3

(2)

kunnen werken, zijn laatste rustplaats is. Onnoemelijk veel dank ben ik verschuldigd aan mijn daoistische broers en meester die mij zo lang hebben getolereerd en ondersteund. Over de komende zes maanden zal ik regelmatig vertalingen toe voegen (nu in het redactiestadium) tot de gehele ochtend en avondmis hier te vinden zijn. Ik vraag iedereen om aanvullingen of verbeteringen op deze vertaling door te geven. Dit kan ook via de facebookpagina ‘Daoist Morning and Evening Lithurgy’. Als laatste moet ik er, wellicht ten overvloede, op wijzen dat iedere vertaling een weerspiegeling is van de geleefde ervaring van de vertaler.

De vertaling mag in het publieke domein worden gebruikt, maar alleen met vermelding van de naam van de vertaler. Afbeeldingen mogen alleen gebruikt worden na uitdrukkelijke toestemming van de

webmaster. Alle fouten zijn geheel voor mijn verantwoordelijkheid.

Sander Vink

Toronto,

9 december 2018/戊戌年大雪

(3)

澄清韻

⁶

琳琅振響，十方肅清，河海靜默，山嶽吞煙，

萬靈振伏，招集群仙，天無氛穢，地無妖塵，

冥慧洞清，大量玄玄。

Louteringsrijm

⁷

Aanwijzingen:大眾登壇分班序立三禮畢主經吟步舉; de groep betreedt het altaar, verdeelt zich en stelt zich op in volgorde. Men voert de drie buigingen uit en de hoofdzanger begint.

*In dit korte vers wordt beschreven hoe, als de muziek begint, de klanken zich over de aarde verspreiden. Een serene stilte omgeeft bergen en rivieren, alle geesten zijn onderworpen en de onsterfelijken samengekomen.

Zonder wereldse verleidingen of hemelse omleidingen penetreert inzicht het grootste mysterie. De wereld en geografische aanduidingen kunnen ook worden geïnterpreteerd als een metafoor voor het lichaam van de persoon die de tekst reciteert.

Jade klanken⁸ zetten aan en weerklinken, de tien richtingen⁹ op orde en rein.

Rivieren en zeeën, beweging- en geluidloos bergen en pieken zuigen hun nevel in.

Tienduizend krachten, opgeroepen, onderwerpen zich,

6 De tekst op deze melodie komt volgens het commentaar oorspronkelijk uit een belangrijk geschrift in de Lingbao- traditie, de 元始無量度人上品妙經 [niet geidentificeerd in de Daozang], ‘Bloemlezing uit het wonderbaarlijke geschrift voor onbeperkte verlossing door de Hemelse hoogheid van het oorsponkelijke begin’ (zie Yuanshi Tianzun en Durenjing/Geschrift van verlossing) en is te gebruiken bij het reciteren van ieder (heilig/canoniek) geschrift en bij de daoistische priesterwijdingsceremonie.

7 Het doel van dit vers is om de juiste zuivere en respectvolle stemming te creëerden voor het reciteren van heilige teksten en het in verbinding komen met het mysterie.

8 Het geluid van jade klankinstrumenten aan het begin van de recitatiesessie, hier in het Chinees uitgedrukt door de onomatopee 琳琅,‘linlang’.

9 De acht windrichtingen, het zenit en het nadir.

(4)

ontboden en samengekomen, de veelvoud onsterfelijken.

De hemel, geen woekerende, vuile dampen¹⁰, de aarde zonder wereldse verleidingen.

Uit donker¹¹ inzicht¹² breekt helderheid voort, het mateloze mysterie¹³.

10‘ Vuile dampen’ betekent qi die niet naar behoren circuleert of zich abnormaal gedraagt.

11 Donker moet hier volgens het commentaar worden gelezen als ‘stilte’, maar verwijst als ‘donker’ ook vooruit naar het woord dong: 洞. Dong betekent ‘grot’ en verwijst naar een van de grot- of onderaardse hemels die te vinden zijn onder heilige bergen in China. In die ‘grothemels’ leven de ‘Ware mensen’, de ‘Verlichten’. Dong kan daarnaast ook verwijzen naar de ‘grotten/holtes’ die zich in het hoofd bevinden, ruimtes waarop gemediteerd kan worden en waar licht kan worden waargenomen en het kan de betekenis hebben van ‘penetreren’ of ‘doorzien’. Dit is een eerste voorbeeld van de lagen van betekenis die taal in daoistische geschriften kan hebben en die het onmogelijk maakt om de finesse in zijn geheel te vertalen. Uitleg van een leraar en studie zijn hiervoor noodzakelijk.

12 Inzicht: Prajna in Sanskriet, niet-conceptuele wijsheid; wijsheid die niet door nadenken wordt vergaard, maar door meditatie.

13 Verwijzing naar de laatste regels van het eerste vers in de Daodejing van Laozi: “Het mysterie waar het mysterie in huist, dat is de poort van het wonderbaarlijke.”

(5)

提綱

靈音到處，滅罪消愆，寶號宣時，扶危救難，

將當有開壇演教之偈，仰勞道眾，隨聲應和。

Voortouw

¹⁴

Aanwijzingen: 主經三稱三舉, de hoofdzanger knielt drie maal en brengt driemaal de geschriften omhoog.

Opgedragen aan: 大羅三寶天尊 de Drie schatten hemelse hoogheden¹⁵ van de Grote sluierhemel¹⁶.

* Hopende dat wanneer de zang van de recitaties zich overal verspreidt en de goden bereikt, zonden en fouten geëlimineerd worden.

Begeesterde klanken tot in alle plaatsen

verwijderen zonden, smelten overtredingen weg.

Als de kostbare namen¹⁷ worden geproclameerd:

ondersteuning bij gevaar, redding uit moeilijkheden.

14 Letterlijk: het voortouw trekken, waaraan de andere touwen van een net worden verbonden. Vaak wordt dit soort vers ook 開經歌 kaijingge genoemd, ‘Lied waarmee de geschriften worden geopend’.

15 天尊 Tianzun, Hemelse hoogheid. Een van oorsprong Boeddhistische titel voor de Boedha, ‘hemelgeëerde’. Er zijn drie Hemelse hoogheden, de hoogste goden in het daoistische pantheon, tezamen de 三清 Sanqing, Drie helderheden genoemd: 元始天王 Yuanshi Tianzun, Hemelse hoogheid van het oorspronkelijke begin, 靈寶天尊 Lingbao Tianzun, Hemelse hoogheid van het bezielde juweel, 道德天尊 Daode Tianzun, Hemelse hoogheid van de Dao en De.

16 大羅 Daluo, de Grote sluierhemel is de hoogste hemel (van zesendertig) in de Lingbao-school van het Daoisme en hangt als een sluier over de hemels van eerdere interpretaties heen.

17 Het aanroepen (en eren) van de namen van de goden, zodat zij de mens bij zullen staan. Ook wel: 寶誥 Baogao, lofliederen.

(6)

Verzen¹⁸ om het altaar te openen¹⁹ en de leer te verspreiden, het gezelschap heft het hoofd erkentelijk in verwachting, op een harmonieuze respons op de klanken.

18 偈 Ji, Sanskriet: gatha

19 Altaar openen: na zichzelf, de omgeving en het altaar gezuiverd te hebben, kan het altaar worden geopend, d.w.z. de connectie met goden worden gemaakt.

(7)

吊挂韻

上壇齊舉步虛聲，祝國迎祥竭寸誠，

當日陳情金闕內，今朝香靄玉爐焚，

皇圖鞏固山河壯，帝道遐昌日月明，

萬民瞻仰堯舜日，歲稔豐登樂太平。

Onder de banieren

*Na ‘Onder de banieren’ staat men op en hoort er wierrook gebrand te worden. Dit wordt in de dagelijkse praktijk soms overgeslagen.

*Dit vers is een eed van trouw aan het land (en vroeger de keizer), beschreven zoals daoisten dat deden op het moment van hun priesterwijding als zij het (buiten) altaar betraden, vaandels in de hand onder het geluid van rituele muziek.

Het altaar op, in het gelid, het geluid van ‘Stappen in de leegte’²⁰ zet in, roepen wij met uiterst oprechte intenties²¹ voorspoed aan voor ons land.

Vandaag verkondigen wij onze gevoelens binnen het gouden paleis²² nu tijdens audiëntie²³ de wierook sluiert en de jade brander smeult.

Mag het rijk veilig en zeker, bergen en rivieren robuust,

20 步虛 Buxu is een standaard melodie in de daoistisch-religieuze muziek te gebruiken bij verschillende rituelen. De naam 'Stappen in de leegte’, verwijst naar het verblijven in de leegte van de Dao.

21 寸 Cun, betekent letterlijk duim (als lengtemaat.) Ik lees cun hier als een korte verwijzing naar de term 寸心 cun xin, een oudere benaming (maar actueel in kringen van daoistische meditatie en innerlijke alchemie) voor de plaats (een vierkante duim) waar de geest huist in het lichaam, vaak gesitueerd in de omgeving van het hart (xin betekent zowel ‘hart’ als ‘geest’) soms in het hoofd. Vandaar vertaald met: intenties.

22 De residentie van de hoogste goden in het daoistische pantheon.

23 Met de goden.

(8)

het bestuur langdurig welvarend, als de zon en maan helder zijn.

Het hele volk verlangt naar dagen als van Yao en Shun²⁴,

als jaarlijkse oogsten overvloedig zijn en voldaanheid heerst tijdens de ‘Grote vrede²⁵’.

24 Keizer 尧 Yao en Keizer 舜 Shun zijn twee van de vijf oerkeizers die China in het verste verleden cultuur en orde brachten.

25 太平, Taiping, (de periode van) Grote vrede, een utopische staat van vrede en orde.

(9)

大啟請韵

真心清靜道為宗，譬彼中天寶月同，

淨掃迷雲無點翳，一輪光滿太虛空，

上藥身中神氣精，人人具足匪虧盈，

能知混合回風道，金鼎黃芽日日生。

Groot vers om de uitnodiging te beginnen

²⁶

Aanwijzingen: 香供養 (起身) Wierook offer, sta op.

Opgedragen aan: 常清常靜天尊 De Hemelse hoogheid van de constante helderheid en constante stilte. (打躬拜禮 vouw de handen over elkaar en betuig eerbied)

*In dit vers wordt de nadruk gelegd op het legen van de geest en emoties om een verbinding met de goden mogelijk te maken. Verder wordt een aanzet gegeven om interne zelfcultivatie en transformatie in alchemistische terminologie te verwoorden.

De ware geest²⁷, helder en stil²⁸, heeft de Dao als oorsprong, net als het maanjuweel midhemels.

Veeg de wolken van verwarring schoon, tot geen spikkel verborgen blijft en het licht van de maanschijf de ruimte van de Grote leegte²⁹ vult.

26大啟請韵 Daiqi qingyun en het volgende vers 小啟請韵 xiaoqi qingyun manen de daoisten zich voor te

bereiden op de aanwezigheid van de goden bij het altar door eerst zichzelf van gedachten, emoties en verlangens te legen en daarna een respectvolle houding aan te nemen.

2727 心 xin, het Chinese word xin kan zowel naar het fysieke hart verwijzen, als naar de geest die daarin huist. Ik heb het meestal als geest vertaald, maar soms als hart, als dat toepasselijker lijkt.

28 清靜 qing jing, helder en stil zijn twee essentiële begrippen in het daoistische denken die verwijzen naar de noodzaak om de geest te legen van gedachten en het hart van verlangens en zo terug te keren naar de natuurlijkheid van de Dao.

29 太虛 Taixu, de Grote leegte, het reservoir van yuanqi, oorspronkelijke qi, volkomen yang, waaruit het universum is ontstaan, of ook: het universum.

(10)

De hoogste medicijnen, binnen mijzelf: jing, qi en shen³⁰, ieder mens is genoeg voorzien, niet te weinig of te veel.

Voor wie de methode van de wervelwind³¹, voor mixen en bijeenbrengen³², kan begrijpen,

groeien dag na dag de gele scheuten³³ in het gouden vat³⁴.

30 Zie hoofdstuk over jing, qi en shen onder ‘Achtergrond’.

31 Hogere daoistische langlevenstechniek binnen de innerlijke alchemie.

32 Het verwisselen van de middelste lijnen van de trigrammen kan en li (oorspronkelijke jing en oorspronkelijke shen).

33 黃芽 Huangya, Gele scheuten. Een innerlijk alchemistische verwijzing. Volgens de 參同契 Can Dongqi, het Pakt van de drie-eenheid door 魏伯陽 Wei Boyang (tweede eeuw), een klassiek boek in dit veld aangehaald in het commentaar, verwijst ‘gele scheuten’ naar de oorspronkelijke qi.

34 鼎 Ding, ritueel vat van brons gebruikt bij offerrituelen tijdens de Zhou-dynastie. Hier gebruikt als synoniem voor een reactievat voor (innerlijke/lichamelijke) alchemistische experimenten.

(11)

小啟請韵

道場眾等，人各恭敬，

恭對道前，諷經如法

Klein vers om de uitnodiging te beginnen

*Aanmoediging om respect en eerbied te tonen voor het altaar, dan zullen de recitaties verdienstelijk zijn.

Gezelschap op het Dao-veld³⁵, iedereen, wees respectvol en eerbiedig³⁶, Vol respect in het aanzien de Dao, reciteer de geschriften volgens de leer.

35 Het altaar en de omliggende ruimte.

36 恭 Gong is respectvol van buiten, 敬 jing is eerbiedig van binnen.

(12)

淨心神咒

太上台星，應變無停，驅邪縛魅，保命護身，

智慧明淨，心神安寧，三魂永久，魄無喪傾。

急急如律令。

Incantatie

³⁷

voor het zuiveren van het hart

Aanwijzingen:眾道跪誦經咒 de groep knielt om de incantaties te reciteren

* Het doel van incantaties is het aanroepen van goden om het lichaam, de geest en de omgeving te zuiveren voor de heilige geschriften worden gereciteerd.

De Allerhoogste³⁸ en terrassterren³⁹,

reageren en transformeren zonder stoppen.

Verdrijf het perverse en boei de demonen⁴⁰. Bescherm mijn leven en bewaak mijn lichaam.

Breng kennis en inzicht; helder en zuiver,

37 Een 神咒 shenzhou, incantatie, is een mantra of heilige spreuk waarin een hogere macht wordt aangeroepen ter bescherming tegen kwade invloeden, gezing van ziektes of voor andere doeleinden. In het daoisme bestaan vele van zulke spreuken, sommige gebonden aan een bepaalde sekte of school, maar de acht incantaties die in de ochtendmis voorkomen zijn de meest gangbare, samen de Acht grote incantaties genoemd. De meeste worden gebruikt om het lichaam en de omgeving te zuiveren. Veel incantaties worden samen met mudra’s (heilige handgebaren) en heilige dansstappen uitgevoerd, maar in de ochtendmis worden incantaties zelfstandig gereciteerd. De Acht grote incantaties beginnen met het zuiveren van de geest, daarna onderdelen van het lichaam en eindigen met het zuiveren van de directe en wijde omgeving.

38 Volgens het commentaar verwijst ‘de Allerhoogste’ hier naar 道德天尊 Daode Tianzun, de Hemelse hoogheid van de Dao en innerlijke kracht en de verpersoonlijking van de Dao zelf.

39 Het (Chinese) sterrenbeeld 三台 Santai, Drie terrassen, omvat in totaal zes sterren verdeeld over drie

‘terrassen’; hoger, midden en lager. Twee van de sterren bevinden zich in het westerse sterrenbeeld Ursa Major, Grote Beer. De goden die in paleizen in deze sterren huizen, staan erom bekend dat zij een grote invloed kunnen uitoefenen op het lot van mensen.

40 魅 mei, zijn natuurkrachten die mensen kwaadaardig tegenover staan.

(13)

kalmte en gelijkmoedigheid voor de geest, zodat de drie hun⁴¹ er voor altijd zijn en de po niet vluchten of verloren gaan.

Vlug, vlug, in overeenstemming met de voorschriften⁴².

41魂 Hun en 魄 po. De drie hun-zielen zijn verbonden met het geestelijke van de mens, de zeven po-zielen zijn verbonden met het lichaam van de mens. Volgens het commentaar zijn de hun-zielen te associëren met yang en de po-zielen met yin.

42 Dit is een standaardformulering om een bevel van een daoistische priester af te sluiten.

(14)

淨口神咒

丹朱口神，吐穢除氛，舌神正倫，通命養神，

羅千齒神，卻邪衛真，喉神虎賁，氣神引津，

心神丹元，令吾通真，思神鍊液，道氣長存，

急急如律令。

Incantatie voor het zuiveren van de mond

⁴³

* Het doel van deze incantatie is het vasthouden of doen terugkeren van de goden van de mond, het elimineren van karma veroorzaakt door spreken en het verwijderen van troebele qi, om de mond te zuiveren voor het reciteren van de geschriften. Tegelijkertijd kan deze incantatie ook helpen om stilte te verkrijgen bij innerlijk alchemistisch werk.

Dan Zhu⁴⁴, God van de mond,

spuug wat woekerende is uit, verdrijf vuile dampen, Tonggod Zheng Lun,

43De namen van de verschillende lichaamsgoden in het hoofd in dit vers gaan terug naar de 太上黄庭内景玉经 Taishang huangting neijing yujing, het Jade geschrift van de innerlijke verlichting van het Gele hof door de

Allerhoogste, een geschrift mogelijk uit de derde/vierde eeuw, dat het mediteren op verschillende lichaamsgoden aanbeveelt als weg tot het behoud van het leven en verkrijgen van uiteindelijke eenwording met de Dao. Het geschrift van het Gele hof werd geopenbaard aan 魏华存 Wei Huacun, de grondlegster van de 上清 Shangqing (Hoogste helderheid) -school van het daoïsme die het weer openbaarde aan 楊羲 Yang Xi.

44 De historische betekenis van de namen van de verschillende goden is redelijk obscuur en moeilijk te achterhalen.

Ook hebben de namen vaak ook weer een alchemistische betekenis, alleen bekend aan ingewijden. Een voorbeeld:

丹朱 Dan Zhu, God van de mond. Letterlijk: Cinnaber vermiljoen (cinnaber is een mineraal dat kwikerts bevat. Het dient als grondstof voor het rood-oranje pigment vermiljoen en verwijst naar zowel de ‘uiterlijke’ (minerale) alchemie, waar het als grondstof dient, als de innerlijke alchemie, waar het ‘elixer van lang leven’ betekent of verwijst naar het 丹田 dantian, cinnaberveld in de onderbuik waar qi zich concentreert.) Een commentaar zegt:

“Dan Zhu was de zoon van Keizer Yao uit de oudheid. Zijn huidskleur was rood en daarom kreeg hij de naam ‘Zhu’

(Vermiljoen). Er wordt gezegd dat Zhu luid, twistziek en opschepperig was en dat Keizer Yao het spel 圍棋weiqi (beter bekend onder de Japanse naam: go) uitvond om hem rustig te houden. Zhu’s aanstelling was in (de plaats) 丹渊 Danyuan, (daar komt de ‘Dan’ in ‘Dan Zhu’ vandaan) Cinnaber maalstroom.

(15)

verbind mij met het leven en voedt mijn shen.

Luo Qian, God van de tanden,

keer het perverse terug en waak over de het ware.

Keelgod Hu Ben,

laat mijn speeksel de oorspronkelijke qi en shen leiden⁴⁵. Hartgod Dan Yuan,

breng mij in contact het ware.

Met de goden tegenwoordig, wordt het sap⁴⁶ gecultiveerd:

de oorspronkelijke qi van de Dao blijvend aanwezig.

Vlug, vlug, in overeenstemming met de voorschriften.

45 Heeft te maken met innerlijke alchemistische zelfcultiveringstechnieken bedoeld om onsterfelijk te worden. Zie ook noot 4.

46 液 Ye, het sap, is een voorstadium van het elixir van het eeuwig leven. Soms ook gebruikt om het elixir zelf aan te duiden.

(16)

淨身神咒

靈寶天尊，安慰身形，弟子魂魄，五臟玄冥，

青龍白虎，隊仗紛紜，朱雀玄武，侍衛身形，

急急如律令

。

Incantatie voor het zuiveren van het lichaam

*Het doel van deze incantatie is het lichaam te zuiveren door alle goden in het lichaam middels visualisatie op de juiste plaats te zetten en, met hulp van de vier emblematische dieren tijdens meditatie te voorkomen dat goden of qi het lichaam verlaten.

Hemelse hoogheid van de begeesterde schat⁴⁷, bedaar mijn lichaam, breng het tot rust.

Laat de hun en po⁴⁸

van uw discipel,

behouden blijven in de mysterieuze duisternis⁴⁹ van de vijf organen⁵⁰. Laat de groene draak en witte tijger⁵¹,

gareel brengen aan wat in wanorde beweegt.

Moge de rode vogel en mysterieuze krijger, mijn lichaam dienen en bewaken.

Vlug, vlug, in overstemming met de voorschriften.

47 元始天尊 Yuanshi Tianzun, de Hemelse hoogheid van het oorspronkelijke begin, samen met 靈寶天尊 Lingbao Tianzun, de Hemelse hoogheid van de Bezielde schat en 道德天尊 Daode Tianzun, de Hemelse hoogheid van de Dao en de innerlijke kracht, een van de 三清 Sanqing, de Drie helderheden, de hoogste goden in het daoistische pantheon.

48 Hun en po, Zie Incantatie voor het zuiveren van het hart, noot vijf.

49 冥 Ming, Duisternis, verwijst hier zowel naar ‘donker’, als naar het ongeziene rijk van hogere machten..

50 五臟 Wu zang, de vijf ‘zakken’ of organen: hart, lever longen, nieren en milt.

51 De vier emblematische dieren symboliseren de krachten van de vier windrichtingen en zijn verbonden met vier van de Vijf fasen (五行 wuxing), in het Nederlands ook wel -incorrect- de Vijf elementen genoemd). 玄武 Xuan Wu, de Mysterieuze krijger wordt in de dierensymboliek weergeven door een schildpad omgeven door een slang. Hier worden de vier dieren aangeroepen ter bescherming tegen kwade krachten.

(17)

安土地神咒

元始安鎮，普告萬靈，嶽瀆真官，土地祇靈，

左社右稷，不得妄驚，回向正道，內外澄清，

各安方位，備守壇庭，太上有命，搜捕邪精，

護法神王，保衛誦經，皈依大道，元亨利貞。

急急如律令。

Incantatie voor het pacificeren van het land

⁵²

*Na het zuiveren van het lichaam, worden de nu de verschillende goden en geesten van de grond opgeroepen om de omgeving te zuiveren en bewaken.

Oorspronkelijk begin⁵³ breng vrede en orde.

Maak dit overal bekend aan alle hogere machten:

de ware bestuurders van heilige pieken en rivieren,

de geesten en machten van de grond en aarde, de God van het aardaltaar links en God van de gierst⁵⁴ rechts⁵⁵.

Er is geen aanleiding voor angst,

wie zich keert naar het rechte pad⁵⁶, wordt van binnen en buiten gezuiverd⁵⁷. Allen neem je plaats in,

prepareer en bescherm de hal en het altaar.

52 Het woord 土地 tudi, grond, aarde, territorium, verwijst ook naar de plaatselijke (bescherm) God van de aarde die informeel wel 土地公 Tudigong, ‘Grootvader aarde’ wordt genoemd. Vele goden die aan de grond of een territorium zijn verbonden, hebben als taak hun domein te beschermen, recht te spreken en, heel belangrijk - denk bijvoorbeeld aan de keukengod die met nieuw jaar rapport uitbrengt aan de hoogste goden – zij hebben een directe relatie tot de hogere goden aan wie zij rapporteren.

53 元始天尊 Yuanshi Tianzun, de Hemelse hoogheid van het oorspronkelijke begin.

54 In de oudheid ook de God van de honderd valleien.

55 ‘Links en rechts’ verwijst naar posities in de keizerlijke bureaucratie; ambtenaren die oorspronkelijk rechts en links van de keizer plaatsnamen.

56 Het correcte pad van het orthodoxe daoisme.

57 Lichaam en geest.

(18)

Op bevel van de Allerhoogste

worden anomale wezens opgespoord en gearresteerd.

Goddelijke koningen die waken over de Wet⁵⁸⁵⁹, bescherm hen die de geschriften reciteren.

Neem toevlucht tot de grootse Dao.

Yuan heng li zhen

⁶⁰.

58 法 fa, kan in het daoisme verschillende betekenissen hebben, van methodes voor het bereiken van een lang leven tot het maken van regen en andere rituelen en magie. Hier wordt het totale stelsel van natuurwetten en wetmatigheden (in het boeddhisme bekend als de dharma) bedoeld waarin de Dao zich manifesteert in de wereld.

59 護法神王 Hufa Shenwang, een aantal goddelijke krijgers (letterlijk: goddelijke koningen) die de Wet (法 fa) beschermen. De meest revelante voor kloostergebonden daoisten is 王靈官 Wanglingguan (de Commissaris met de koninklijke wonderkracht) die o.a. als beschermgod van tempels en kloosters optreedt. Later in de ochtend en avondmis zijn er nog twee teksten aan hem opgedragen.

60元亨利貞 Yuan heng li zhen. Deze veel bediscussieerde karaktercombinatie (een vaste uitdrukking in het Chinees) komt oorspronkelijk uit de Yijing, het Boek der veranderingen, waar het een commentaar is op het eerste hexagram Qian 乾 (hemel). Er zijn aanwijzingen dat de Yijing oorspronkelijk gebruikt werd als orakel bij offers (zie Edward Shaughnessy) en dat de eerste betekenis iets was als: ‘eerste ontvangst (van een offer genoten door de goden), gunstig om te orakelen’ (orakelen vond vaak in meerdere stappen plaats), de karakters opgebroken in twee groepen van twee. Een vroege verklaring uit het Wenyan-commentaar op de Yijing verklaart de vier karakters als afzonderlijke begrippen: 元者善之長也，亨者嘉之會也，利者義之和也，貞者事之幹也 Yuanzhe: shan zhi chang ye, hengzhe: jia zhi hui ye, lizhe: yi zhi he ye, zhenzhe: shi zhi gan ye: Yuan dat betekent excelleren in goedheid, heng betekent samenbrengen wat schatbaar is, li betekent harmonie door rechtvaardigheid en zhen betekent vaardigheid bij het uitvoeren. De neo-confucianist Zhu Xi verklaarde de uitdrukking als volgt: Yuan is ontstaan, heng is doordringen, li is uitvoeren en zhen is correctheid en Michael Saso (uit zijn ervaring als daoistisch priester) geeft een betekenis als een mnemotechnische methode van vier fasen voor meditatie. De woorden verwijzen naar de vier seizoenen en stadia in het meditatieproces: yuan het zuiveren van de geest en het hart om terug te keren naar oorspronkelijke staat van niet-oordelen, heng het overdenken van heilige

voorstellingen/beelden, li het uitbannen van alle beelden en begeerten en zhen het direct ervaren van de Dao.

Grammaticaal gezien zijn er drie mogelijkheden: de uitdrukking verwijst terug naar de hele tekst, in dit geval is een (misschien archaïsche) betekenis die verwijst naar de communicatie met de goden gepast, of de uitdrukking verwijst naar de Dao en kan in dat geval verwijzen naar de wetmatigheid van continue verandering waarmee de Dao zich manifesteert in het heelal, of -als laatste- de uitdrukking staat hier los.

(19)

淨天地神咒

天地自然，穢氣分散，洞中玄虛，晃朗太元，

八方威神，使我自然，靈寶符命，普告九天，

乾羅答那，洞罡太玄，斬妖縛邪，赦鬼万千，

中山神咒，元始玉文，持誦一遍，却病延年，

按行五嶽，八海知聞，魔王束首，侍衛我軒，

凶穢消散，道氣常存。

急急如律令。

Incantatie voor het zuiveren van hemel en aarde

*Deze incantatie beoogt vervuilde qi te verwijderen en de qi van de Dao ruim spel te geven.

Hemel en aarde zijn van zichzelf⁶¹. Woekerende⁶² qi deel en verstrooi!

Doordringend tot het centrum van de Mysterieuze leegte⁶³, stralend en zeker, de Grootste oorsprong.

Ontzagwekkende goden van de acht richtingen, doe mij vanzelf zijn⁶⁴.

Laat talismans en bevelen van het Bezielde juweel overal in de Negen hemels⁶⁵ verspreid worden.

61 自然 Ziran, van zichzelf zijn, uit zichzelf zijn, de natuurlijk orde volgend.

62 穢 Wei betekent ‘woekeren’ van onkruid of ander organisch leven. Opnieuw, dit verwijst naar qi die in niet in de natuurlijke banen op aarde of in het lichaam loopt en niet de natuurlijke weg die ‘van zichzelf’ is volgt.

63 Alternatieve lezing: verbonden met de mysterieuze leegte (de Dao). Volgens het commentaar een verwijzing naar een diep meditatieve staat.

64 Verwijzing naar Daodejing vers 17 en 25.

65 九天 Jiutian, de Negen hemels. Hierover bestaat geen eensluidende uitleg. Meestal wordt ervan uitgegaan dat het hier gaat om de oorspronkelijke negen hemels van het Hoogste helderheid-daoisme die ontstonden uit pure, voorwereldlijke qi. Zowel het daoisme van de Hoogste helderheid als het Daoisme van het Bezielde juweel gaan meestal uit van 36 hemels in totaal.

(20)

Qian Luo en Da Na,

Dong Gang en Tai Xuan⁶⁶,

hak demonen middendoor en boei het slechte, gun alle verweesde zielen gratie.

De Incantatie van de Centrale berg⁶⁷ en het Jade geschrift van Oorspronkelijk begin⁶⁸,

na één maal reciteren,

maken ziekte ongedaan en verlengen het leven, de Vijf heilige pieken volgend⁶⁹,

bekend en gehoord over de acht zeeën.

De Demonenkoningen, bij het hoofd gebonden, mijn rijtuig⁷⁰ dienend en bewakend,

het kwade en woekerende geëlimineerd en verstrooid, de qi van de Dao zal eeuwig bestaan.

66 Dit zijn de namen van vier hemelse gezanten/goddelijke generaals. 乾羅 Qian Luo, 答那 Da Na, 洞罡 Dong Gang, 太玄 Taixuan, maar ook hier een extra betekenis die de daoist wordt aangeboden in de namen van de laatste twee gezanten, ‘wie zich verbind met de ‘Oostelijke gang-ster (in de Grote Beer) ’ (洞罡 Dong gang) vindt het ‘Uiterste mysterie’ (太玄 Taixuan).

67 中山神咒 Zhongshan shenzhou, de Incantatie van de Centrale berg is volgens het commentaar een incantatie in een geheime taal geopenbaard door de Hemelse hoogheid van het oorspronkelijke begin. De ‘Centrale berg’ speelt een rol bij het verlossen van de zielen van overledenen.

68 元始玉文 Yuanshi yuwen, ook bekend als 元始五老赤書玉篇眞文天書經 Yuanshi wulao chishu yubian zhenwen tian shujing, het Geschrift van het hemelse document van de werkelijke tekst van het jade deel van de vijf klassieke rode boeken door de Hemelse hoogheid van het oorspronkelijke begin en 太上洞玄靈寳五篇眞文赤書 Taishang dongxuan lingbao wupian zhenwen chishu, het Rode document van de werkelijke tekst in vijf delen van het Bezielde juweel voor het doordringen tot het mysterie door de Allerhoogste.

69 五嶽 Wuyue, de Vijf heilige pieken: 泰山 Taishan, 華山 Huashan, 衡山 Hengshan, 嵩山 Gaoshan en 恒山 Hengshan, de heilige bergen van de vier windrichtingen en het midden. De bergen bieden plaats aan de grothemelen waar onsterfelijken wonen.

70 Het commentaar merkt op dat met ‘rijtuig’ hier de eerdergenoemde geschriften bedoeld worden.

(21)

金光神咒

天地玄宗，萬炁本根，廣修萬劫，證吾神通，

三界內外，惟道獨尊，體有金光，覆映吾身，

視之不見，聽之不聞，包羅天地，養育群生，

受持萬遍，身有光明，三界侍衛，五帝司迎，

萬神朝禮，役使雷霆，鬼妖喪膽，精怪忘形，

內有霹靂，雷神隱名，洞慧交徹，五氣騰騰，

金光速現，覆護真人。

急急如律令。

Incantatie van het Gouden licht

⁷¹

* Gebruikt in de ochtendmis, maar ook losstaand (in dat geval gecombineerd met rituele danspassen en

fingerhoudingen) tijdens meditatiewerk, zuiveringsrituelen en genezing van aandoeningen om verbinding te leggen met het hogere. In de donderkunsten (zie noot negen) gebruikt bij activiteiten om onsterfelijkheid te verkrijgen en hemelse generaals op te roepen.

Mysterieuze voorouder van hemel en aarde, oorspronkelijke wortel van alle qi.

Wijdverbreid gecultiveerd over ontelbare kalpa’s, bevestig mijn band met de goden.

Binnen en buiten de Drie sferen⁷²,

71 Het Gouden licht is een eufemisme voor de Dao of, meer specifiek, het goddelijke licht van de Hemelse hoogheid van het oorspronkelijke begin en andere goden. In meditatie en de innerlijke alchemie kan het Gouden licht ook verwijzen naar een fase tijdens de meditatieontwikkeling of het creëren van het onsterfelijkheidselixer. Dit is een belangrijke algemene incantatie die gebruikt kan worden om voorwerpen of mensen te beschermen.

72 三界 Sanjie, de Drie sferen, de wereld van begeerte, van vorm en van vormloosheid. Wie deze drie sferen kan ontsnappen, wordt onsterfelijk. Soms ook geïdentificeerd als de drie kosmogonische fasen無極Wuji, ‘zonder polariteit’ , de staat van totaal potentieel, maar zonder enige vorm van differentiatie, 太極Taiji, hoogste polariteit de toestand waarin in beweging yang ontstaat en in bewegingloosheid yin en 萬物 wanwu, de tienduizend dingen ontstaan uit de veranderingen van yang en yin, het huidige heelal. Volgens het commentaar wordt er in dit geval verwezen naar de drie-eenheid hemel, aarde, mens.

(22)

is alleen de Dao slechts eerbied waardig.

Het lichaam kent een gouden licht;

omgeef en bedek mijn persoon.

Kijk, en je ziet het niet, luister, je hoort het niet,

het omwikkelt en spreidt zich uit over hemel en aarde, en brengt al het leven groot.

Tienduizend keer overgebracht en opgenomen⁷³, kent mijn persoon een helder licht.

Drie sferen dien en bescherm mij, Vijf keizers⁷⁴ overzie mijn welkom, tienduizend goden breng mij eerbetoon, stel de donderslag in dienst.

Demonen en monsters verlies je onverschrokkenheid, verschijningen en wanschepsels vergeet je vorm⁷⁵. Binnen is een donderslag⁷⁶,

de verborgen namen van de dondergoden⁷⁷, diepgaande wijsheid dringt overal door, vijf qi’s⁷⁸ zwellen en stijgen.

73 Deze incantatie.

74 三皇五帝 Sanhuang wudi, de Drie luisterijken (verbonden aan de drie sferen) en de Vijf keizers van de vijf richtingen.

75 De menselijke, dierlijke etc. vorm waarmee deze wezens onheil aanrichten.

76 內 Nei, binnen. In de Dao werkt de donder als creërende kracht. ‘Binnen’ in de geest: er is een verbinding gemaakt met de goden. Donderen kan ook verwijzen naar een ervaring (het horen van een gerommel) tijdens meditatie. Verborgen namen: de ware namen waarmee de goden kunnen worden aangeroepen zijn geheim.

77 雷神 Leishen, oorspronkelijk de God van de donder. Aan het einde van de Songdynastie (960–1279) werden dondergoden onderdeel van een nieuwe exorcistische stroming binnen het daoisme, de donderkunsten, waarbij de donder gezien werd als een scheppende kracht in het heelal en de kunst van het beheersen van de donder (of het via de donderkunsten leggen van een verband tussen de macrokosmos -het heelal- en het lichaam -de microkosmos-) aangewend kon worden om ziektes te genezen, kwade invloeden te elimineren en zelfs zielen te bevrijden uit de hel.

78 五氣 Wuqi, de vijf qi’s van de vijf richtingen, ook de qi’s van de vijf organen, geassocieerd met de Vijf fasen.

(23)

Gouden licht manifesteer je snel, omgeef en bescherm de Ware mens.

(24)

祝香神咒

道由心學，心假香傳，香爇玉爐，心存帝前，

真靈下盼，仙佩臨軒，令臣關告，逕達九天。

急急如律令。

Incantatie voor het aanroepen met wierook

*Gebruikt bij het branden van wierrook. Wierook opent de communicatie met hogere machten.

De Dao bestudeer je met de geest,

de geest⁷⁹ wordt via wierook overgebracht.

Wierook brandt in de jade brander,

de geest geconcentreerd, de keizers⁸⁰ zijn tegenwoordig.

De Waren⁸¹ en geestelijke krachten kijken neer.

Laat wimpels van de onsterfelijken⁸² de rijtuigen begeleiden en uw dienaar worden aangekondigd

en zonder omwegen de Negen hemels bereiken.

79 Het gaat hier zowel om de boodschap, als -heel belangrijk- de intentie (oprechtheid) in het hart waarmee de boodschap wordt overgebracht.

80 Goden.

81 真 Zhen, Ware mensen zijn zij die de Dao belichamen.

82 仙 Xian, onsterfelijken, er zijn drie hoofdcategorieën: 地仙 dixian, wereldse onsterfelijken wiens

onsterfelijkheid is gebonden aan hun menselijk lichaam, 神仙 shenxian, wiens onsterfelijkheid is gebonden aan hun bestaan op aarde, maar die iedere vorm kunnen aannemen en 天仙 tianxian, hemelse onsterfelijken wiens ziel onafhankelijk is van een lichaam en die heen en weer kunnen bewegen tussen het aardse en het hemelse.

(25)

玄蘊咒

雲篆太虛，浩劫之初，乍遐乍邇，或沉或浮。

五方徘徊，一丈之餘，天真皇人，按筆乃書。

以演洞章，次書靈符，元始下降，真文誕敷。

昭昭其有，冥冥其無，沉疴能自痊，塵勞溺可扶。

幽冥將有賴，由是昇仙都。

Incantatie van de accumulatie van het mysterieuze

⁸³⁸⁴

*Gebruikt bij het beginnen met de recitaties van de canonieke (de meest heilige) geschriften opgenomen in het Magazijn van de Dao (道藏 Daozang).

Wolkenschrift⁸⁵ in de Grootse leegte,

aan het begin van de voortjagende kalpa’s⁸⁶. Eerst ver af in de verte, dan dichterbij,

soms zinkend en verborgen, soms boven drijvend in het zicht.

Bewegend in de Vijf richtingen, heen en weer, met tien voet⁸⁷ er tussen.

83 Ook genoemd 開經玄蘊咒 Kaijing xuanyunzhou, Incantatie van het mysterieuze om de geschriften te openen.

Oorspronkelijk een incantatie uit de school van het Bezielde juweel. In sommige drukken wordt dit vers weggelaten in de ochtendrecitaties.

84 Accumulatie van kennis van de Dao in de heilige geschriften.

85 雲篆 Yunzhuan, Wolkenschrift, karakters geboren als licht uit de oersoep voor het ontstaan van het heelal die de onderliggende werkelijkheid van het bestaan beschrijven.

86 劫 Jie, afkorting van 劫波 jiebo, een eenheid van kosmologische tijd (een onnoemelijk lange periode) tussen het ontstaan en de vernietiging van het heelal, in het Westen meestal aangeduid met het van oorsprong Sanskriet woord kalpa. Sinds de eerste tijden zijn er al verschillende kalpa’s geweest en er zullen er nog meer volgen.

87 丈 Zhang, tien Chinese voet, tussen de 2 en 3.6 meter, afhankelijk van de historische periode.

(26)

De Luisterrijke hemelse ware⁸⁸ nam het penseel en schreef ze om de Grotteksten⁸⁹ te verbreiden.

En schreef daarna de Talisman van het Bezielde juweel.

Oorspronkelijk begin daalde neer,

en de Ware geschriften werden wijd verspreid;

stralend en helder hun zijn, donker en vaag hun niet-zijn.

Chronische ziektes kunnen vanzelf genezen⁹⁰.

wie verdronken ploetert in het stof⁹¹, wordt overeind geholpen.

In de onderwereld van profijt, om hiermee op te stijgen naar de zetel van de onsterfelijken.

88 靈寶天尊 Lingbao Tianzun, de Hemelse hoogheid van het Bezielde juweel, geassocieerd met één van de Drie schatten van het daoisme, de geschriften (de ander schatten zijn de Dao en de meesters/leraren.)

89 Er wordt hier verwezen naar de geschriften 大洞真經 Dadong Zhenjing, het Ware geschrift van de grote grot (of het grote inzicht) en 太上真經洞章符 Taishang zhenjing dongzhangfu, Talismans en Grotteksten uit het ware geschrift van de Allerhoogste, die talismans bevatten.

90 Door het reciteren van de geschriften.

91 De verleidingen van de alledaagse wereld/cultuur.

(27)

Korte voorlopige inleiding