Vraag nr. 16
van 17 oktober 2003
van de heer LUK VAN NIEUWENHUYSEN Onderwijssamenwerking – Zuid-Afrika
Onlangs deelde de Vlaamse regering mee dat de zogenaamde GENT 6-akkoorden werden afgeslo-ten tussen Vlaanderen en Nederland (GENT : G e-heel Europees Nederlands Ta a l g e b i e d ) . Die behel-zen onder meer een uitwisseling van ervaringen in-zake onderwijs, de bevordering van de internatio-nale mobiliteit door bijvoorbeeld de uitwisseling van leraren, enzovoort.
Kan de minister meedelen of er reeds een dergelij-ke samenwerking bestaat of in het vooruitzicht wordt gesteld met het Afrikaanstalig onderwijs in Zuid-Afrika ?
Antwoord
Z u i d-Afrika is sinds 1996 een belangrijk land voor de Vlaamse internationale samenwerking op het vlak van onderwijs. In 2000 werd het bestaande sa-menwerkingsakkoord vernieuwd en uitgebreid. Ook hier neemt onderwijs een prominente plaats in als samenwerkingsterrein binnen een globale sa-menwerking op alle terreinen waarvoor V l a a n d e-ren bevoegd is.
Deze vraag naar samenwerking met het A f r i k a a n s-talig onderwijs kan niet los gezien worden van het geheel van de onderwijssamenwerking. In Zuid-Afrika zijn er elf officiële talen, waaronder het A f r i k a a n s. Deze linguïstische complexiteit maakt dat het Zuid-Afrikaanse onderwijs met een aantal specifieke problemen te kampen heeft. Men wil dat er zoveel mogelijk kinderen onderwijs krijgen in de eigen moedertaal, maar momenteel is er een ge-brek aan voldoende leermiddelen en didactische materialen in alle officiële talen ; de meeste zijn immers opgesteld in het Engels of het A f r i k a a n s. De lesgevers hebben vaak een opleiding gekregen in het Engels of het Afrikaans en zijn dus niet ge-traind om in een andere taal les te geven. D a a r e n-boven is de aantrekkingskracht van het Engels, a l s belangrijke internationale taal, zeer groot bij ou-ders en leerlingen. Het belang van onderwijs in de moedertaal is daarbij vaker ondergeschikt. De pro-blemen zijn dus veeleer in het onderwijs in andere talen (het Zulu, het Xhosa,...) dan het A f r i k a a n s gesitueerd.
In de drie provincies die prioritair zijn voor de sa-menwerking (Vrijstaat, Kwazulu Natal, de
Noorde-lijke Provincie) wordt relatief weinig Afrikaans ge-s p r o k e n . Indien er in het kader van onderwijge-spro- onderwijspro-jecten lesmaterialen worden ontwikkeld, w o r d t steeds gevraagd het materiaal in de meest gespro-ken talen van dat gebied beschikbaar te stellen. Vaak gaat het hier niet om het Afrikaans.
Op dit moment is het project Language and Identi-ty lopende in de provincie V r i j s t a a t , dat gefinan-cierd wordt op het budget van Ontwikkelingssa-m e n w e r k i n g. De belangrijkste doelstellingen van dit project zijn : het promoten van onderwijs in de eigen moedertaal en het respect voor alle talen in de Vrijstaat en de ontwikkeling van leerprogram-ma's in Afrikaanse talen.
Het aspect "meertaligheid" komt dus in ruime mate aan bod in de onderwijssamenwerking met Zuid-Afrika.
