Vraag nr. 135 van 18 april 2000
van mevrouw PATRICIA CEYSENS Zorgboerderijen – Beleid
In Limburg is in de maand maart een origineel en interessant proefproject gestart waarbij mensen met een sociale, psychische en lichamelijke handi-cap worden opgevangen op een zorgboerderij. De bedoeling is dat zij daar een aantal kleinere taken op zich nemen, zoals het verzorgen van de d i e r e n , het schoonmaken van de stallen en het planten van de gewassen. Deze werken worden ge-acht een therapeutische werking te hebben door de rust en het contact met de dieren.
De provincie Limburg ondersteunt het initiatief met vier miljoen frank.
1. Wat is de houding van de Vlaamse Gemeen-schap tegenover dergelijke initiatieven ?
2. Ondersteunt het Vlaams Fonds voor Sociale In-tegratie van Personen met een Handicap dit ini-tiatief met knowhow ? Volgt het Vlaams Fo n d s deze projecten, met het oog op een mogelijke evaluatie ? Indien niet, zou het niet interessant zijn dit te doen ?
3. Heeft de minister reeds haar interesse laten blij-ken om bij een eventuele positieve evaluatie het project vanuit het Vlaams Fonds te subsidiëren in een reguliere werking ?
Antwoord
1. Betaalde arbeid, zelfs in een beschermde, s o c i-aal georiënteerde omgeving, is voor heel wat mensen met een handicap een onmogelijk in te lossen verwachting.
De structurele uitsluiting van het arbeidsproces betekent tegelijk ook de uitsluiting van een aan-tal functies die het verrichten van arbeid met zich mee brengt, zoals bijvoorbeeld tijdsstructu-r e tijdsstructu-r i n g, sociale contacten, vetijdsstructu-rdetijdsstructu-r ontwikkelen van vaardigheden, w a a r d e r i n g, … In een con-text van een ruimere definiëring van het begrip arbeid loopt tot het einde van dit jaar bij het Vlaams Fonds voor Sociale Integratie van Per-sonen met een Handicap een "experiment ar-b e i d s z o r g " . Dit experiment richt zich naar de doelgroep die in de categoriale benadering van het Vlaams Fonds behoort tot de "niet-werken-de" personen met een handicap.
Het primaire doel van dit experiment is het ont-wikkelen van een begeleidingsmethode die tot doel heeft het "recht op arbeid" voor elk indivi-du te realiseren.
Voor iedere individuele deelnemer aan de pro-jecten arbeidszorg ligt de finaliteit op het vlak van arbeid zeer verschillend. Ook de ondersteu-ning die zij vragen om een activiteit op maat van hun mogelijkheden te vinden, is zeer ver-s c h i l l e n d . Het bever-staan van een doelgroep die via de bestaande structuren (dagcentra, b e s c h u t t e w e r k p l a a t s e n , sociale werkplaatsen) niet het passend antwoord vindt op vraag naar bijstand inzake arbeidsgerichte activiteiten, wijst op de noodzaak om individugerichte oplossingen voor hun problemen te zoeken. Analoog met de ar-beidsbegeleiding naar de open arbeidsmarkt is er dan ook vooral nood aan een vorm van tra-j e c t b e g e l e i d i n g. De methodiek die in het kader van het experiment arbeidszorg wordt gehan-t e e r d , wordgehan-t ook aangeduid megehan-t de gehan-term "Sup-ported Employment", of "begeleid werken" als Vlaamse variant ervan.
De inspanningen die de Vlaamse overheid reeds doet op het vlak van aangepaste en vervangen-de arbeidsvormen voor mensen met arbeidshan-dicaps moeten volledig worden aangewend om ook mensen met geringe kansen op de arbeids-markt tewerk te stellen.
en in die activiteit die het best tegemoet komt aan zijn individuele noden.
2. Het Vlaams Fonds erkent en subsidieert een dertiental "experimentele projecten arbeids-zorg".
Deze experimentele projecten lopen tot het einde van dit jaar en zijn gesitueerd in netwer-ken van reeds door het Fonds ernetwer-kende voorzie-ningen voor "niet-werkende" personen met een h a n d i c a p. Dit experiment wordt door het Vlaams Fonds geëvalueerd.
Bij het concrete project van de zorgboerderij in Limburg is het Fonds niet rechtstreeks betrok-ken.
De ondersteuning van de provincie Limburg richt zich ook naar projecten arbeidszorg die in-spelen op een vergelijkbare problematiek die wordt vastgesteld binnen de doelgroepen van de geestelijke gezondheidszorg, het algemeen w e l z i j n s w e r k , de thuislozenzorg, de opleidings-en tewerkstellingsinitiatievopleidings-en. De nood aan de functie "begeleid werken" of "arbeidszorg" ma-nifesteert zich blijkbaar bij een heterogene groep van mensen, die vaak langdurig werkloos blijven ten gevolge van een mix van psychoso-ciale problemen.
Om een beter inzicht te krijgen in het profiel en de precieze behoeften van deze groep is recen-telijk in opdracht van het ministerie van de Vlaamse Gemeenschap een onderzoeksop-dracht toegewezen aan de onderzoeksgroep OASeS van de Ufsia, Universiteit A n t w e r p e n ( OASeS : O n d e r zoeksgroep A r m o e d e, S o c i a l e Uitsluiting en Stad – red.).
