De invloed van object II met bijbehorende werken
nabij Arnhem op de hoogwaterstanden van de
Nederrijn
met 5 bijlagen - juli 1957
Ministerie van Verkeer en Waterstaat Directoraat-Generaal Rijkswaterstaat Directie Oost-Nederland
Bibliotheek SV BOR203 O N
>
Ministerie van Verkeer en Waterstaat Directoraat-Generaal Rijkswaterstaat Directie Oost-Nederland
Postbus 9070 6800 ED Arnhem Tel. 026 - 3688355
Bibliotheek
naam afd. retour paraaf
S.V.P. TIJDIG VERLENGEN
R i j k s w a t e r s t a a t
D i r e c t i e B o v e n r i v i e r e n A f d e l i n g S t u d i e d i e n s t .
Nota 57.6
met 5 b i j l a g e n ,
RWS Dir. Oost-Nederland
Bibliotheeknr. s_»*v QoQao'i OY*
De i n v l o e d van Object I I met bijbehorende werken n a b i j Arnhem op de hoogwaterstanden van de H e d e r r i j n .
Arnhem, j u l i 1957
I N H O U D *
p a r . 1 : D o e l s t e l l i n g • b i z . 1
par. 2 t Uitgangspunten. b i z . 1
par. 3 : Gevolgde werkwijze. b i z . 3
p a r . k i R e s u l t a t e n . blz« k
B I J L A G £ K
1. : Afvoer 1926 i n toestand 1955 N e d e r i j n km 900 - 892.
2. : Afvoer 1926 i n toestand 1955 N e d e r r i j n km 892 - 887 .
3. : Afvoer 1926 i n toestand 1955 N e d e r r i j n km 887 - 881, met
Object I I . '
k. : Afvoer 1926 i n toestand 1955 N e d e r r i j n km 888 - 881, zonder Object I I .
5. : Berekende v e r h a n g l i j n e n i n het zomerbed Afvoer 1926. toestand 1955 niet en zonder Object I I .
par. 1 D o e l s t e l l i n g
1
Het doel van de i n deze nota bijeengebrachte stroombaanberekeningen was na te gaan o f en zo j a i n welke mate de hoogwaterstanden op de Neder- r i j n onder i n v l o e d staan van object I I met b i j - behorende werken.
par. 2 Uitgangspunten.
Als maatgevende afvoer werd b i j deze stroom- baanberekeningen de hoogstebekende afvoer van de N e d e r r i j n gekozen, bedragend 2600 ra3/sec, opge- treden i n j a n u a r i 1926.
B i j de berekeningen werden de volgende C-waarden g e b r u i k t :
C , , s 48 sec ~1
zomerbed
'uiterwaarden i -1
C .. . = ^5 m sec
e ., = kQ m7 sec
kribvakken
Ter t o e l i c h t i n g op deze keuze kan het v o l - gende worden opgemerkt:
De genoemde C-waarden werden reeds eerder toegepast voor overeenkomstige stroombaanbereke- ningen over een gedeelte van de N e d e r r i j n b i j Wageningen.
D a a r b i j werd t e r t o e t s i n g van deze C-waarden het b e t r e f f e n d e r i v i e r g e d e e l t e ook ddorgerekend voor afvoer 1926 i n toestand 1926. De berekende waterstanden bleken goed aan te s l u i t e n b i j de d e s t i j d s opgetreden waterstanden, waaromtrent door middel van l a t e r e verkenningen de nodige gegevens waren verzameld.
Ook voor het i n deze nota beschouwde r i v i e r - beek
gedeelte tussen de spoorbrug Ooster^en de U s s e l - kop i s een stroombaanberekening uitgevoerd voor afvoer 1926 i n toestand 1926 met dezelfde C-waar- den.
2.
De overeenstemming tussen de berekende water- standen en d i e welke t i j d e n s hoogwater 1926 o p t r a - den b l i j k e n s a c h t e r a f v e r r i c h t e verkenningen, was n i e t zo t r e f f e n d a l s b i j Wageningen. De beoorde- l i n g i n hoeverre de berekening het opgetreden stroombeeld met de bijbehorende waterstanden goed weergeeft, werd b e m o e i l i j k t door de v r i j grote s p r e i d i n g i n de uitkomsten van de a c h t e r a f v e r - r i c h t e verkenningen.
Een v e r g e l i j k i n g van het i n toestand »26 be- rekende stroombeeld met hetwelk t i j d e n s recente hoogwaters werd waargenomen had geen o f weinig z i n omdat de s i t u a t i e sedert 1926 s t e r k i s gewij- z i g d , t e r w i j l omtrent het i n 1926 opgetreden stroom- beeld geen of s l e c h t s zeer summiere gegevens be- schikbaar waren. De uitkomsten van deze c o n t r o l e berekening gaven vooralsnog geen a a n l e i d i n g de o o r s p r o n k e l i j k gekozen C-waarden te h e r z i e n .
H i e r was wat b e t r e f t C des t e minder zomerbed
reden voor omdat e x t r a p o l a t i e van het voor l a g e r e afvoeren gevonden verband tussen waterafvoer en bijbehorende C-waarden, opgesteld ten behoeve van voor d i t r i v i e r g e d e e l t e v e r r i c h t e zandtransport- berekeningen, a a n l e i d i n g gaf b i j afvoer 1926 een i e t s hogere waarde te k i e z e n dan C = k8 m sed t e r w i j l de uitkomsten van de z o j u i s t besproken c o n t r o l e berekening j u i s t eerder een t e n d e n t i e t o t het omgekeerde zouden doen verwachten.
De uitkomsten van enige t i j d e n s hoogwater v e r r i c h t e metingen i n de uiterwaard te D r i e l ves-
t i g e n de indruk dat de keuze C .. . • ° i . uiterwaard 45 m sec ~ voor v r i j gladde uiterwaarden moge-
l i j k i e t s aan de lage kant kan z i j n gelegen. Er z i j n echter nog te weinig gegevens beschikbaar om h i e r o v e r een meer d e f i n i t i e v e u i t s p r a a k te kun- nen doen.
B i j de uitgevoerde berekeningen werd aange- s l o t e n op de r e s u l t a t e n van de stroombaanbereke- ningen voor afvoer 1926 i n h u i d i g e toestand (1955) over het r i v i e r g e d e e l t e Rhenen - Lekskensveer.
3- Laatstgenoemde berekeningen werden v e r r i c h t i n het kader van de onderzoekingen naar de g e v o l - gen van de voorgenomen u i t b r e i d i n g der gemeente Wageningen i n de uiterwaarden (nota's 56.6 en.
56.7).
A l s uitgangspunt gold een waterstand b i j R i j k s p e i l s c h a a l Lekskensveer van 11o13 m + N.A.P.
Teneinde een j u i s t i n z i c h t te v e r k r i j g e n i n de h u i d i g e s i t u a t i e (1955) z i j n de op de r i v i e r - k a a r t vermelde gegevens door t e r r e i n v e r k e n n i n g e n aangevuld o f g e w i j z i g d , t e r w i j l tevens waterpas- singen werden u i t g e v o e r d om de h u i d i g e hoogte- l i g g i n g van zomerkaden en stroomvoerende gedeel- ten van de winterbeddingen te l e r e n kennen.
p a r . 3 Gevolgde werkwijze.
Opdat voor het r i v i e r g e d e e l t e waarin het object I I met bijbehorende werken z i c h bevindt v e r g e l i j k e n d e stroombaanberekeningen konden wor- den u i t g e v o e r d , was het a l l e r e e r s t n o o d z a k e l i j k het t r a j e c t Lekskensveer - spoorbrug Oosterbeek voor de h u i d i g e toestand (1955) b i j een afvoer 1926 door te rekenen.
Met de i n de omgeving van de spoorbrug ge- vonden waterstanden en de bijbehorende a f v o e r v e r - d e l i n g over zomer- en winterbed a l s uitgangspun- ten werden vervolgens stroombaanberekeningen u i t g e v o e r d over het stroomopwaarts gelegen r i - v i e r g e d e e l t e t o t n a b i j de U s s e l k o p voor de volgende twee g e v a l l e n t
a. met Object I I en bijbehorende werken b. zonder Object I I en bijbehorende werken.
Meer u i t g e b r e i d e gegevens omtrent het v a s t - leggen van het verloop van de stroombanen alsme- de de uitgewerkte berekeningen z i j n b i j e e n g e - bracht i n p o r t e f e u i l l e 532.55 van de a f d . S t u d i e - d i e n s t .
k0 p a r . k R e s u l t a t e n .
De r e s u l t a t e n van de uitgevoerde stroombaan- berekeningen z i j n bijeengebracht i n de b i j l a g e n
1 t/m 5.
De b i j l a g e n 1,2 en 3 geven een o v e r z i c h t van het berekende geschematiseerde s t r o o m b a a n s t e l s e l , waarin tevens l i j n e n van g e l i j k e waterhoogten z i j n aangegeven, voor het r i v i e r g e d e e l t e Lekskens- veer - U s s e l k o p onder de volgende omstandighe- den:
a. N e d e r r i j n afvoer * 2600 mj/sec.
b. h u i d i g e s i t u a t i e (1955).
c . met Object I I en bijbehorende werken.
B i j l a g e k geeft het berekende stroombaan- s t e l s e l tussen spoorbrug Oosterbeek en de U s s e l - kop i n d i e n Object I I en bijbehorend# werken n i e t
aanwezig i s , onder overigens g e l i j k e afvoerom- standigheden.
Op b i j l a g e 5 z i j n de i n het zomerbed bere- kende v e r h a n g l i j n e n voor beide onderzochte ge-
v a l l e n aangegeven.
V e r g e l i j k i n g van de i n het zomerbed gevon- den waterstanden toont aan dat de i n v l o e d van Object H en bijbehorende werken z i c h b l i j k e n s deze berekeningen t o t aan de U s s e l k o p doet ge- ' v o e l e n . De waterstandsverhoging daar t e r p l a a t s e
i s i n de orde van g r o o t t e van 4 dm.
B i j g e v o l g kan worden g e s t e l d dat b i j hoge afvoe- ren de a f v o e r v e r d e l i n g b i j het s p l i t s i n g s p u n t U s s e l k o p wordt beinvloed door de opstuwende werking van Object I I en bijbehorende werken, waardoor een v e r g r o t i n g van de I J s s e l a f v o e r ten koste van de N e d e r r i j n afvoer z a l optreden. Deze
v e r g r o t i n g van de I J s s e l a f v o e r z a l b i j afvoer
•26 : kO a 50 m3/sec z i j n .
5
De daarmee c o r r e s p o n d e r e n d e w a t e r s t a n d v e r h o g i n g aan p e l l s c h a a l W e s t e r v o o r t b e d r a a g t dan 2 a 3 cm.
De I n g e n i e u r 1e k l a s s e ,
G e z i e n de H o o f d i n g e n i e u r v o o r de S t u d i e d i e n s t ,
vw/htd
