Vraag nr. 260 van 31 juli 1997
van mevrouw MARLEEN VANDERPOORTEN
Implementatie HOBU-decreet – Stand van zaken
In het recentelijk goedgekeurd decreet betreffende het Onderwijs VIII werd in een aantal bijsturingen voorzien van het HOBU-beleid (hoger onderwijs buiten de universiteit). Daarenboven werd vorig jaar reeds een motie goedgekeurd in het V l a a m s Parlement waarin gevraagd werd de implementatie van het HOBU-decreet te onderwerpen aan moni-toring (Stuk 484 (1996-1997) – nr. 1).
Daarom graag een overzicht van :
1. de voornaamste problemen en klachten die door de hogescholen worden gesignaleerd aan het kabinet van de administratie ;
2. de begrotingen en de rekeningen van de hoge-scholen, en in het bijzonder van de voornaamste pijnpunten die men hieruit kan afleiden ;
3. het inschrijvingsgeld en de eventuele verplichte bijkomende financiële prestaties die door de verschillende hogescholen worden gevraagd ; 4. de toestand van de gebouwen en de gevraagde
investeringskredieten voor nieuwbouw en reno-vatie ;
5. de verschillende sociale voorzieningen (SOVO) voor studenten in de diverse instellingen, alsook een vergelijking met de universiteiten.
Antwoord
1. Problemen en klachten door de hog e s ch o l e n gesignaleerd
De voornaamste klachten en problemen die door de hogescholen worden gesignaleerd, kwamen aan bod op de algemene statutaire vergadering van de de Vlaamse Hogescholenraad (VLHORA) op 20 juni ll. Hierna volgen de voornaamste.
1.1. De enveloppe van de hogescholen
Niettegenstaande het huidige globaal bedrag dat aan de hogescholen wordt toegekend hetzelfde ge-ïndexeerd bedrag is dat de hogescholen vóór de herstructurering ontvingen, is een steeds terugke-rende klacht de ontoereikendheid van de envelop-pe.
Vooral de financiële vergrijzingskosten verbonden aan de tweejaarlijkse verhogingen worden als grootste pijnpunt aangehaald. Hierbij vermeldt men nooit dat over enkele jaren dit systeem in het voordeel van de hogescholen zal werken. O o k betoogt men dat het decreet aanleiding heeft gege-ven tot enkele bijkomende kosten (onder meer k w a l i t e i t s b e w a k i n g, het loon van de bedrijfsrevisor, . . . ) , waarbij men de vele besparingsposten (rationa-lisatie van beheerstaken en studentenvoorzienin-gen, ...) wijselijk verzwijgt.
1.2. De sociale voorzieningen
De sociale voorzieningen voor hogeschoolstuden-ten waren tot nu toe decretaal vastgelegd op 3.000 frank per student. Vanaf de begroting l998 wordt dit bedrag opgetrokken naar 4.000 frank. Dit is inderdaad nog minder dan wat de universiteitsstu-denten ontvangen, maar de sociale toelagen zijn een subsidiëringssysteem in opbouw ; op enkele jaren tijd ben ik erin geslaagd om dit bedrag van O frank op te trekken naar 4.000 frank. Naar de toe-komst toe moet worden onderzocht hoe het ver-schil tussen de universiteits- en hogeschoolstuden-ten kan worden weggewerkt.
Binnen de administratie is men een doelmatig-heidsanalyse hieromtrent aan het uitwerken.
1.3. Andere problemen
Het is moeilijk een exhaustief overzicht te geven van alle problemen die de hogescholen tijdens de herstructureringsfase hebben ondervonden. D i t hing in grote mate af van de situaties ter plaatse en de bereidheid tot reorganiseren, die in sommige hogescholen beduidend kleiner was dan in andere. Algemeen kan men misschien stellen dat de mede-zeggenschap traag op gang is gekomen.
2. Begroting en rekeningen van de hogescholen De meeste begrotingen 1996 en 1997 zijn goedge-k e u r d . De enige betwisting is die met engoedge-kele vrij gesubsidieerde hogescholen omtrent de inschrij-ving van de werkingstoelagen laatste kwartaal 1995 als langlopende vordering tegen de Vlaamse over-h e i d . Hieromtrent over-heb ik enkele sancties (niet-uit-betaling van de laatste schijf van de werkingsuitke-ring) genomen, waartegen de hogescholen een rechtsgeding hebben aangespannen.
De meeste begrotingen zijn in evenwicht, maar de meerjarenbegrotingen van sommige hogescholen vertonen een negatieve trend, die zeker moet wor-den opgevolgd.
Wat de jaarrekening betreft, is het nog vroeg om uitspraken te doen, maar op basis van de conclusies van de reeds gecontroleerde jaarrekeningen kan men stellen dat de meeste hogescholen een zorg-vuldig financieel beleid hebben gevoerd.
3. Inschrijvingsgeld
Als b i j l a g e volgt een overzicht van het inschrij-vingsgeld per categorie.
4. De toestand van de gebouwen en de gevraagde investeringskredieten
De toestand van de gebouwen kan ik niet meede-l e n . De gevraagde investeringskredieten voor de nieuwbouw en renovatie heb ik laten opvragen bij de Dienst voor Infrastructuurwerken van het Gesubsidieerd Onderwijs (DIGO) en de Investe-ringsdienst voor de Vlaamse Autonome Hogescho-len (IVAH).
In de begroting 1997 werd in de volgende vastleg-gingsmachtigingen voorzien voor infrastructuur-werken ten behoeve van de gesubsidieerde hoge-scholen :
– gesubsidieerd officieel hoger onderwijs : 1 0 8 , 1 miljoen frank,
– gesubsidieerd vrij hoger onderwijs : 676,7 mil-joen frank.
Voormelde bedragen zijn met inbegrip van de uit-zonderlijke bijkomende vastleggingsmachtiging voor 1997 voor het :
– gesubsidieerd officieel hoger onderwijs : 7 4 , 0 4 miljoen frank,
– gesubsidieerd vrij hoger onderwijs : 463,47 mil-joen frank.
De wachtlijst van aanvragen tot subsidiëring van werken ten behoeve van hogescholen beloopt op 1 augustus 1997 voor het :
– gesubsidieerd officieel hoger onderwijs : 3 3 0 , 5 miljoen frank,
– gesubsidieerd vrij hoger onderwijs : 1.029,3 mil-joen frank.
De administratie van de Dienst voor Infrastruc-tuurwerken van het Gesubsidieerd Onderwijs heeft er verder kennis van dat er bij de inrichtende machten van de hogescholen investeringsdossiers in voorbereiding zijn voor een bedrag van :
– gesubsidieerd officieel hoger onderwijs : 1 9 6 miljoen frank,
– gesubsidieerd vrij hoger onderwijs : 840 miljoen frank.
Voormelde bedragen zijn telkens het geraamd sub-sidiebedrag.
4.2. IVAH
Jaarlijks is er 35 miljoen frank eigenaarsonder-h o u d , te verdelen over de 5 Vlaamse autonome hogescholen (VAH).
De investeringsdotaties bedragen in 1997 383,2 miljoen frank. Dit wordt verdeeld over de VA H ' s op basis van hun voorstellen van meerjarenplan-ning en de door de IVAH vastgelegde prioriteiten. De investeringen zijn aangewend voor :
– huurgeld van gebouwen (uitdovend over 3 jaar : ongeveer 15 miljoen frank) ;
– modernisering en geschiktmaking (grootste deel van het budget) ;
– eerste uitrusting (minimaal).
Naast IVAH-middelen gebruiken de hogescholen ook eigen investeringsmiddelen voor infrastructuur ( b v. Hogeschool Gent : ongeveer 5 % van de dota-tie-enveloppe).
5. De sociale voorzieningen
Artikel 211 van het decreet van 13 juli 1994 betreffende de hogescholen in de V l a a m s e Gemeenschap legt de bestedingsvelden vast voor de sociale toelagen. De volgende sociale voorzie-ningen kunnen ermee worden gefinancierd : – huisvesting en vervoer van studenten, – voeding, – gezondheidszorg, – psycho-sociale begeleiding, – sociale dienst, – medische hulp, – plaatsingsdienst, – culturele activiteiten, – sportieve activiteiten.
Uit de jaarverslagen van de diverse VZW's voor sociale voorzieningen blijkt dat de activiteiten van de VZW's over het algemeen alle voormelde beste-dingsgebieden bestrijken. Hierbij kunnen de accen-ten op de diverse bestedingsvelden wel verschillen. Op basis van een eerste voorlopige poging tot onderzoek van de gegevens van de jaarrekeningen kan er reeds een indicatie worden gegeven van de rangorde inzake besteding. Naast het betrokken bestedingsveld worden telkens enkele voorbeelden van subsidies in de betreffende categorie vermeld :
– voeding (catering : exploitatie cafetaria en/of restaurant, subsidie van eetmaalbonnen) ; – sport en cultuur (subsidie van tickets voor
o p e r a , t o n e e l , de betere film, c u l t u u r k a l e n d e r, investering in sportinfrastructuur, bijdrage voor lidgeld V U S F, ondersteuning van recreatieve projecten, ...) ;
– sociale dienst (sociale dossiers : bijdrage in stu-diekosten via subsidies, via leningen, advies en bemiddeling, juridische bijstand, jobdienst voor studenten ...) ;
– huisvesting en vervoer (verhuur eigen studen-t e n k a m e r s, studen-terugbestuden-taling vervoerskosstuden-ten van beursstudenten, aanmoediging fietsgebruik, ...) ; – psycho-sociale begeleiding (organiseren van
cursussen faalangsttrainingsassertiviteit-relaxa-tietrainingen, eerstelijnsopvang, individuele the-rapeutische begeleiding) ;
– plaatsingsdienst (sollicitatietrainingen, verschaf-fen van informatie en advies rond werkloosheid, statuut bij tewerkstelling, doorgeven algemene vacatures) ;
– gezondheid en medische hulp (organisatie con-sultaties tegen terugbetalingstarief, preventie en bewustmaking rond medicatie, gezonde
voe-d i n g, voe-d r u g s, a i voe-d s, . . . begeleivoe-den van stuvoe-denten met een handicap).
Voor het maken van de vergelijking met de sociale voorzieningen voor studenten van de universiteiten lijkt het mij nog te vroeg, aangezien de universitei-ten op dat vlak reeds over een lange traditie beschikken.
Een feit is evenwel dat sinds de algemene start van de VZW's voor sociale voorzieningen in het acade-miejaar 1994-1995 er reeds een ernstige vooruit-gang is waar te nemen. De VZW's voor sociale voorzieningen zijn volop in de weer met het reali-seren van een volwaardige ontwikkeling van hun d i e n s t e n . Hierbij worden de universiteiten vaak als voorbeeld genomen, gelet op hun jarenlange erva-ring.
Ik heb de indruk dat de relatie tussen de V Z W ' s S OVO en de sociale diensten van de universiteiten trouwens vrij vriendschappelijk is. O n d e r t u s s e n zijn er in de praktijk ook diverse samenwerkings-overeenkomsten getekend en werden er overkoe-pelende werkgroepen opgericht waarin ook de uni-versiteiten participeren. Hierbij verwijs ik naar samenwerkingsovereenkomsten op het vlak van s t u d e n t e n r e s t a u r a n t s, huur van studentenkamers, het project Ko t w e b, s p o r t i n f r a s t r u c t u u r, m e d i s c h e dienst voor studenten, ...
Inschrijvingsgeld en examengeld – academiejaar 1997/98
Hogeschool Inschrijving Examen
NB BB B NB BB B
Basis-opleiding
103556 Hogeschool Antwerpen – V.A.H. 16.000 10.500 2.500 2.000 1.000 500
103564 Hogeschool van de Provincie Antwerpen 5.700 3.760 2.500 1.000 750 500 103572 Karel de Grote Hogeschool – Kath. Hgs. Antwerpen 16.097 10.731 2.476 2.000 1.500 1.000
103581 Katholieke Hogeschool Kempen 11.700 8.042 2.508 2.000 1.500 1.000
103598 Katholieke Hogeschool Mechelen 16.536 11.039 2.508 2.000 1.500 1.000
103606 Erasmushogeschool Brussel 10.200 6.650 2.500 2.000 1.500 1.000
103614 Hogeschool Sint-Lukas Brussel 16.000 10.600 2.400 2.000 1.500 1.000
103622 Hogeschool voor Wetenschap en Kunst 16.500 11.000 2.500 2.000 1.500 1.000
103631 Katholieke Hogeschool Brussel 16.500 11.000 2.500 2.000 1.500 1.000
103648 Katholieke Hogeschool Leuven 10.000 5.000 2.508 2.000 1.500 1.000
103655 Kath. Vlaamse Sociale Hgs. Brussel en Parnas Dilbeek 16.500 11.000 2.500 2.000 1.500 1.000
103663 Hogeschool Gent 10.320 6.880 2.500 1.000 1.000 1.000
103671 Mercator Hogeschool Provincie Oost-Vlaanderen 10.400 6.933 2.508 1.000 1.000 1.000 103689 Hogeschool voor Economisch en Grafisch Onderwijs 16.500 11.000 2.500 2.000 1.500 1.000 103697 Katholieke Hogeschool Sint-Lieven 16.500 11.000 2.500 2.000 1.500 1.000 103705 Kath. Hgs. voor lerarenopl. en bedrijfsman. Oost-Vl. 16.500 11.000 2.500 2.000 1.500 1.000 103713 Kath. Hgs. voor Gezondheidszorg Oost-Vl. 16.500 11.000 2.500 2.000 1.500 1.000
103721 Hogeschool Limburg 10.000 6.600 2.460 2.000 1.300 1.000
103739 Katholieke Hogeschool Limburg 11.500 7.600 2.500 2.000 1.500 1.000
103747 Provinciale Hogeschool Limburg 11.500 7.600 2.500 2.000 1.500 1.000
103754 Hogeschool West-Vlaanderen – V.A.H. 9.000 6.000 2.508 2.000 1.500 1.000 103762 Katholieke Hogeschool Brugge-Oostende 14.500 9.650 2.500 2.000 1.500 1.000 103771 Katholieke Hogeschool Zuid-West-Vlaanderen 14.400 9.500 2.500 2.000 1.500 1.000 103804 Economische Hogeschool Sint-Aloysius 16.000 10.600 2.400 2.000 1.500 1.000 103812 Katholieke Industriële Hogeschool Groep T Leuven 16.000 8.500 2.200 2.000 1.500 1.000 103821 Sociale Hgs. Kath. Vormingscentrum voor Maatsch. W. 16.500 11.000 2.500 2.000 1.500 1.000
103861 Katholieke Vlaamse Hogeschool 12.700 9.400 2.500 2.000 1.500 1.000
103879 Hogere Zeevaartschool 10.000 6.500 2.508 500 500 500
104091 Handelshogeschool 16.000 10.600 2.400 2.000 1.500 1.000
