Vraag nr. 69
van 21 december 1999 van de heer JACKY MAES
Strandwaterkwaliteit – Metingen en mededeling In de voorbije jaren voldeed de kwaliteit van de 39 zwemzones aan de Vlaamse kust steeds aan de ver-plichte normen die door de Europese Commissie worden gehanteerd. Daarmee scoort onze kust beter dan alle andere Europese landen en staat ze aan de top in Europa inzake de kwaliteit van het z w e m w a t e r. Toch werden gedurende de voorbije jaren met de regelmaat van de klok negatieve be-richten verspreid door de Vlaamse Milieumaat-schappij (VMM) over de kwaliteit van het zwem-w a t e r. Deze misplaatste negatieve berichtgeving schaadt dan ook het imago van onze kust.
De Vlaamse regering heeft recentelijk haar goed-keuring gehecht aan een nieuwe samenwerkings-overeenkomst met de VMM voor het toezicht op het strandwater, de zwem- en recreatievijvers en de z w e m b a d e n . In deze samenwerkingsovereenkomst zouden duidelijke garanties moeten worden inge-schreven inzake betrouwbare en concrete informa-tie over de kwaliteit van het zwemwater aan onze kust.
De quotering van de waterkwaliteit moet worden gebaseerd op recentere metingen. Nu gebeurt de quotering op basis van de vier laatste metingen, e n dus onder meer op stalen van ruim twee weken o u d . Dit heeft tot gevolg dat de quotering niet de w e r k e l i j k e, actuele kwaliteit weergeeft. Het invoe-ren van een zwemverbod is dan ook vaak het ach-ternahollen van de feiten. Frequentere metingen en snellere analyses moeten zorgen voor betrouwbare informatie aan het publiek, en dienen de kustbur-gemeesters in staat te stellen om zo nodig tijdig een zwemverbod in te stellen.
1. Welke garanties biedt de minister opdat de be-richtgeving over de kwaliteit van het zwemwa-ter betrouwbaarder en actueler wordt ?
2. Op welke manier heeft de minister ervoor ge-zorgd dat er frequentere metingen en snellere analyses worden uitgevoerd ?
Antwoord
Op 26 november 1999 keurde de Vlaamse regering op voorstel van minister Mieke Vogels een nieuwe samenwerkingsovereenkomst goed met de V l a a m-se Milieumaatschappij voor het toezicht op het
s t r a n d w a t e r, de en recreatievijvers, de zwem-baden en de private putwaters. De overeenkomst loopt over een periode van vijf jaar.
Wat het strandwater betreft, zegt de overeenkomst dat de VMM instaat voor de monstername en ana-l y s e. De Gezondheidsinspectie staat in voor de be-oordeling van de analyseresulaten. Na de beoorde-ling worden de analyseresultaten door de V M M verspreid.
De Vlaamse Milieumaatschappij rapporteert in het kader van de Europese richtlijn jaarlijks de bacte-riologische kwaliteit van het zwemwater aan de kust en van de officieel geselecteerde binnenvij-v e r s. Het klopt niet dat het zwemwater binnenvij-van de 39 onderzochte badplaatsen aan de kust steeds aan de Europese imperatieve waarde voldoet. In 1998 bij-voorbeeld voldeed "slechts" 93 % aan de minimale Europese normen.
Op Denemarken na was dit wel het beste resultaat van alle lidstaten.
1. De beoordeling van de kwaliteit van het zwem-water is gebaseerd op microbiologische veront-r e i n i g i n g. Daaveront-rbij woveront-rdt het kustwateveront-r twee-maal per week bemonsterd en wordt gekeken naar de aanwezigheid van een aantal indicator-organismen (coliformen, streptokokken en soms s a l m o n e l l a ) . Deze bacteriën zijn enkel aantoon-baar door ze te laten groeien (vermenigvuldi-gen) op een daartoe bestemde kweekbodem, e n ze daarna te tellen.
Deze groei kost tijd: 24 uur voor de fecale coli, 48 uur voor de fecale streptokokken en vijf dagen voor salmonella. Met de huidige technie-ken is deze "groeitijd" niet in te korten. Er zijn momenteel immers geen kwaliteitsvolle alterna-tieven die bovendien routinematig op vele hon-derden stalen (± 1.800 per zwemseizoen) uit-voerbaar zijn.
ge-p l a a t s t . Die wordt frequent geraadge-pleegd, o n d e r andere door de pers.
De gegevens worden eveneens geafficheerd op de meer dan 100 verdwaalpalen langs de kust en wekelijks op vrijdag aangepast. Elke vrijdag wordt een weekoverzicht met commentaar aan de VRT-weerdienst bezorgd.
De informatie die de VMM verspreidt, is steeds een correcte weergave van de analyseresultaten. Het klopt geenszins dat de VMM met de regel-maat van de klok negatieve berichten verspreidt over de kwaliteit van het zwemwater. Het is de taak van de VMM op een objectieve wijze te meten en te rapporteren in uitvoering van de geldende wettelijke (Europese) bepalingen, o o k als de boodschap niet overeenstemt met de wensen terzake.
2. In het najaar van 1998 werd een werkgroep op-gericht met deskundigen van de administratie G e z o n d h e i d s z o r g, het team Gezondheidsinspec-tie en de Vlaamse Milieumaatschappij. Het doel van deze werkgroep was na te gaan of de proce-dure van zwemwaterkwaliteitscontrole kon worden aangepast om sneller actuele informatie over de zwemwaterkwaliteit te kunnen ver-schaffen.
Door de werkgroep werden verschillende be-oordelingsscenario's uitgetest en werd nagegaan wat de consequenties daarvan waren. Zo werd onder meer bekeken wat er zou gebeuren in-dien de beoordeling op één staalname werd ge-baseerd.
Op die manier zouden reeds na 24 uur maatre-gelen kunnen worden getroffen. Dit houdt ech-ter ook een verstrenging in, aangezien elke overschrijding van de imperatieve norm kan lei-den tot een zwemverbod. Door een beoordeling gemiddeld over meerdere stalen, zoals tot nu toe gebeurde, kan één afwijkende waarde wor-den getoleerd.
In de praktijk betekent dit dat, aan de hand van de analyseresultaten van het jaar 1998, 4 4 zwemverboden zouden opgelegd zijn, t e g e n o v e r 4 bij een gegroepeerde beoordeling per vier sta-l e n . Men zou kunnen stesta-lsta-len dat dit de prijs is die moet worden betaald voor het "korter op de bal spelen".
Op basis van deze denkoefening en van het ont-werp van Europese richtlijn en de nieuwe we-tenschappelijke inzichten werd op verzoek van
het vorige kabinet de procedure in 1999 lichtjes aangepast :
– zodra één parameter de imperatieve norm o v e r s c h r i j d t , wordt een controlestaal geno-men ;
– de aanwezigheid van salmonella is niet meer bepalend voor de quotering ;
– bij regenweer wordt aan de risicostranden onmiddellijk verscherpte controle uitge-voerd ;
– de norm voor fecale streptokokken werd verlaagd van 1000 naar 400/100 ml.
Het toezichtsprogramma aan de kust wordt uit-geoefend in 39 badzones, zoals vastgelegd in het koninklijk besluit van 30 juli 1987 (Belgisch Staatsblad van 12 september 1987). De bemon-steringen zijn gespreid over het hele jaar, m e t het zwaartepunt tijdens het badseizoen. H e t badseizoen aan de kust loopt van 1 april tot en met 30 september. De gemiddelde bemonste-ringsfrequentie van het strandwater in deze pe-riode bedraagt 40,2 (= twee bemonsteringen per week) en is dus veel hoger dan de volgens de EU-richtlijn vereiste halfmaandelijkse frequen-tie.
