Vraag nr. 201
van 23 december 2004
van mevrouw JOKE SCHAUVLIEGE Waterbeheersing Leie – Stand van zaken
Bij de jaarwisseling 2002-2003 werd de omgeving tussen Deinze en Gent zwaar getroffen door over-stromingen. Een combinatie van springtij en hevige wind zorgde ervoor dat over een periode van amper drie uur het niveau van de Leie steeg met 40 cm over de hele afstand vanuit Frankrijk. Na deze overstromingen werd een intens overleg gestart tussen alle overheden en diensten. Hier-door is men erin geslaagd om bij de jaarwisseling 2003-2004 en de kritieke periode erna, dankzij pre-ventieve en gecoördineerde actie, het waterpeil van de Leie binnen haar oevers te houden zonder eni-ge vorm van overstroming.
Zowel in Gent als in de overige bedreigde gemeen-ten werden in 2004 werken uitgevoerd om over-stro-mingen in de toekomst te voorkomen. Ook voor 2005 en later worden werken gepland. 1. In welke mate is de minister of zijn
administra-tie betrokken bij het overleg om toekomstige overstromingen te voorkomen?
2. Hoe ziet de planning eruit om overstromingen in de toekomst te vermijden en wat is in dit ver-band de stand van zaken?
3. Welke werken werden in 2003 en 2004 uitge-voerd of welke afspraken tussen de verschillen-de actoren werverschillen-den er gemaakt om overstromin-gen van de Leie te voorkomen?
4. Welke werken of afspraken zijn gepland voor 2005 en later?
Antwoord
1. Het agentschap Waterwegen en Zeekanaal NV - afdeling Bovenschelde (W&Z) neemt als be-heerder van de Leie het voortouw in het leg en de acties op het terrein, teneinde over-stromingen te vermijden. Dit is zowel een kern-taak als een strategische doelstelling van W&Z. Daarbij wordt nauw samengewerkt met andere administraties en maatschappijen
(AWZ, Aminal, VLM, Aquafin) en uiteraard met de betrokken provincie- en gemeentebestu-ren.
Begin 2003 werd, op vraag van de toenmalige Vlaamse minister bevoegd voor Leefmilieu, een werkgroep ad hoc opgericht, ressorterend on-der het VIWC (thans CIW), waarin alle betrok-kenen vertegenwoordigd waren. De op korte termijn te nemen maatregelen werden hierin overlegd en gevalideerd (VINC: Vlaams Inte-graal Wateroverlegcomité – red.).
Ook bij het uitwerken van de langetermijnop-lossingen speelt W&Z een determinerende rol.
Waterafvoerremmende maatregelen in de Leie-vallei passen in het project rivierherstel Leie.Een aantal aspecten van mogelijke verbre-ding van het Afleiverbre-dingskanaal van de Leie ten behoeve van de waterafvoer en van de binnen-vaartontsluiting van de Vlaamse kusthavens werden reeds onderzocht.
Ten slotte wordt, samen met de administratie Waterwegen en Zeewezen (AWZ), de impact van een uitwateringsconstructie te Temeuzen onderzocht.
2. Op initiatief van de hierboven vermelde werk-groep ad hoc werd na de watersnood van 2002-2003 gestart met remediërende maatregelen voor de probleemgebieden langs de Leie tussen Deinze en Gent.
Vooreerst werden de lopende projecten die een invloed hebben op de waterhuishouding geïn-ventariseerd en voor de overige knelpunten werden oplossingen gezocht. Bovendien kan door de samenwerking van verschillende acto-ren de realisatie van projecten efficiënter wor-den gepland. Er werd vanzelfsprekend uitge-gaan van de principes van het integraal water-beleid.
Tot voor kort werden waterlopen onder contro-le gehouden door ze in een keurslijf te dwingen. Dit had echter tot gevolg:
– dat natuurlijke overstromingszones van de waterloop niet meer in gebruik zijn.
De laatste jaren groeide het besef dat waterlo-pen ruimte nodig hebben. Als eerste principe geldt dat natuurlijke overstromingsgebieden in ere hersteld worden en dat, waar nog mogelijk, bebouwing in dergelijke gebieden geweerd wordt. Eventueel kunnen op zinvolle locaties ook nieuwe overstromingsgebieden aangelegd worden.
Alhoewel overstromingen nooit volledig voor-komen kunnen worden, moet ernaar gestreefd worden de schade door overstromingen te be-perken door enerzijds te trachten de aanvoer te vertragen en anderzijds de afvoer naar zee te versnellen. Waar overstromingen niet kunnen vermeden worden, kunnen lokale bescher-mingsmaatregelen genomen worden.
Daarnaast zijn er de meer structurele ingrepen op het watersysteem zelf, die op het niveau van het ganse stroomgebied een belangrijke bijdra-ge zullen leveren tot de bescherming tebijdra-gen overstromingen. Het realiseren van deze struc-turele, bekkenoverschrijdende maatregelen vergt een langetermijnvisie en hoge investerin-gen. Naast de hierboven vermelde langeter-mijnprojecten wordt ook nog gewerkt aan: – de verdere uitbouw en het moderniseren van
het hydrologisch meetnet, evenals het data-beheer door het Hydrologisch Informatie-centrum (HIC);
– de opbouw van een mathematisch model van de waterafvoer van het bekken van de Leie en de Boven-Schelde. Hiermee worden een aantal maatregelen onderzocht en door-gerekend.
3. Op korte termijn konden vanzelfsprekend slechts kleinschalige projecten worden gereali-seerd waarmee lokale knelpunten werden weg-gewerkt.
In 2003
Assels in Drongen
In een eerste fase werd een stuk van de randdijk verhoogd naar aanleiding van de wateroverlast in 1999-2003.
In 2004
Assels in Drongen
De dijk werd op sommige plaatsen versterkt en overal op het peil +7.30m TAW gebracht. In een beperkt deel (net ten zuiden van de spoor-brug) werd de dijk reeds op de vooropgestelde +7.60m TAW gebracht (TAW: Technische Ad-viescommissie van de Waterkeringen – red.). De sifons onder de Ringvaart werden geruimd. Lovendeqem - Bierstalkaai
Er werd een klein pompstation gebouwd dat moet beletten dat de N9 onderloopt wanneer er niet meer kan worden geloosd in het Kanaal Gent-Brugge.
De naar aanleiding van de wateroverlast in 1999 gebouwde keermuur langs het kanaal Gent-Brugge wordt thans verlengd.
4. Volgende maatregelen zijn in uitvoering. Asselsin Drongen (ingedijkt woongebied) De verhoging van het tweede deel van de rand-dijk werd begin maart 2004 aanbesteed; de uit-voering kon nog niet starten wegens het uitblij-ven van de stedenbouwkundige vergunning. Deze wordt begin 2005 verwacht.
Betrokken partijen stemden in met de verho-ging van de randdijk op voorwaarde dat de mo-gelijkheid voor de inrichting van een bufferbek-ken in het gebied wordt onderzocht (AWZ en VLM). Het rapport van de modellering wordt binnenkort verwacht.
Stint-Deniis-Westrem - Beukenlaan
5. Geplande maatregelen. A Door W& Z
Latemse Meersen in Sint Martens-Latem W&Z voorziet in de individuele en collectieve bescherming van een aantal woningen en de mogelijkheid tot afsluiten van de monding van de Meersbeek. De gemeente zorgt ervoor om door de verhoging van de wegen de bereikbaar-heid van de woongebieden bij watersnood te garanderen. Gezien de gewestplanbestemming van het gebied zal voor het geheel van maatre-gelen de opmaak van een MER noodzakelijk zijn.
Rosdambeek in St. Deniis-Westrem
In samenwerking tussen de provincie en het Vlaams Gewest wordt in een afsluitconstructie op de beek voorzien die bij hoog water op de Leie operationeel is. Aquafin voert momenteel de voorbereidende studie uit, de provincie on-derzoekt de aankoop van het terrein. In het voorjaar 2005 worden modaliteiten met diverse betrokkenen besproken, en moet ook worden uitgeklaard of de opmaak van een MER nodig is.
Leie in Deinze - buffering in oude arm Vossela-reput
Via het model van de Leie werden de voorge-stelde ingrepen ter verbetering van de inzet van het gebied als buffering bestudeerd. Er bleek geen relevante verbetering op te treden. Der-halve is de verdere opmaak van het MER ges-topt en wordt dit deelproject niet langer in aan-merking genomen.
Het baggeren van de oude arm en de erin uit-mondende Rekkelingenbeek door de provincie Oost-Vlaanderen kan op zijn vroegst gebeuren in 2008, rekening houdende met de aanvang van de exploitatie van de laguneringsvelden Noorderwal en de bergingssite Kallemoeievij-ver én de baggerprioriteiten van de afdeling Bo-venschelde in het Leiebekken.
Bufferinq in Bourqoven-Ossemeersen en binnen-wateren Gent
De buffering in de Bourgoyen-Ossemeersen, gelegen binnen de Ringvaart, is technisch niet haalbaar.
De buffering in de Gentse binnenwateren is niet mogelijk door het lage peil van meerdere over-laten van de riolering in de binnenstad.
B. Door andere overheden
Assels in Drongen (ingedijkt woongebied). In samenwerking tussen de stad Gent en Aqu-afin wordt een rioleringsstelsel voor het afval-water in het gebied aangelegd; daarmee wordt de lozing in de Leie (en de gehinderde afvoer bij hoog water) opgeheven.
Voor het overpompen van regenwater in de Leie heeft de stad Gent in pompplaatsen voor-zien. Indien een bufferbekken wordt aangelegd, participeert de Vlaamse Landmaatschappij (VLM) daaraan in het kader van haar Landin-richtingsproject Leie-Schelde.
Sint Deniis-Westrem – Beukenlaan
In samenwerking tussen de stad Gent en Aqu-afin wordt een rioleringsstelsel voor het afval-water in het gebied aangelegd; daarmee wordt de lozing in de Leie (en de gehinderde afvoer bij hoog water) opgeheven (realisatie in 2006). Voor het overpompen van regenwater in de Leie wordt samen met het rioleringsproject een pompstation voorzien.
Wijk Keuzemeersen in Drongen
De VLM bouwt een deel dijk, hiervoor wordt nu het decreet op de waterkeringen toegepast. De stad Gent verhoogt een deel wegen en past de riolering aan.
