WEET IK VEEL?! Onderzoek naar het format en de beleving van de applicatie

Media, Informatie en Communicatie

WEET IK VEEL?!

Onderzoek naar het format en de beleving van de applicatie

Afstudeeronderzoek

Michelle Geesken – 500625772 – michelle.geesken@hva.nl R403A

Praktijkbegeleider : Marleen Bosman – MEBosman@talpa.tv Docentbegeleider : Maaike Boots - m.a.c.ono-boots@hva.nl

Eerste beoordelaar : Marion Oskamp - m.oskamp@hva.nl Tweede beoordelaar : Jacques Hermes - j.m.a.m.hermus@hva.nl

Redactie & Mediaproductie Dinsdag 2 juni 2015, Amsterdam

Voorwoord

Dit afstudeeronderzoek is tot stand gekomen als afsluiting van de opleiding Media, Informatie en Communicatie aan de Hogeschool van Amsterdam in samenwerking met de opdrachtgever Talpa producties.

Het onderwerp WEET IK VEEL is tot stand gekomen tijdens mijn stage op de beeldredactie van Ik hou van Holland en WEET IK VEEL, beide geproduceerd door Talpa producties. Samen met Marleen Bosman, de eindredacteur van deze twee programma’s, is er tijdens mijn

stageperiode gekeken naar een geschikt onderzoek en daar kwam al snel naar voren dat het format van WEET IK VEEL achterloopt qua trends en ontwikkelingen. Ook is er nog niet eerder onderzoek gedaan naar wat de kijkers eigenlijk graag willen zien.

Dit rapport is dan ook bestemd voor mijn opdrachtgever, Talpa producties. Ik hoop dat zij de resultaten en het advies van dit onderzoek kunnen gebruiken bij het maken van een nieuw seizoen van WEET IK VEEL.

Dit rapport had niet tot stand kunnen komen zonder de begeleiding van mijn

praktijkbegeleider Marleen Bosman en mijn docentbegeleider Maaike Boots. Daarnaast wil ik Eelco Brancart en Yvonne Poot bedanken voor hun antwoorden en uitleg. Ook had dit rapport niet tot stand kunnen komen zonder de Facebookpagina: Afstudeeropdracht waar ik steun en antwoorden kon vinden bij de andere afstudeerders. Als laatste wil ik Marion Oskamp en Jacques Hermus alvast bedanken dat zij de tijd willen nemen dit rapport te lezen en mij te beoordelen.

Met vriendelijke groet, Michelle Geesken

Managementsamenvatting

Dit onderzoeksrapport is geschreven als afstudeeropdracht van de opleiding Media, Informatie en Communicatie aan Hogeschool van Amsterdam in opdracht van het programma WEET IK VEEL, geproduceerd door Talpa producties.

WEET IK VEEL is een snelle, dynamische en vernieuwende kennisquiz gepresenteerd door Linda de Mol. Meespelen met de applicatie is een belangrijk onderdeel van het programma. Het eerste seizoen van WEET IK VEEL stond dan ook vooral in het teken van de applicatie. Dit vernieuwende aspect faalde direct in de eerste aflevering. Binnen Talpa is er daarna vooral onderzoek gedaan naar het falen van de applicatie en hoe dit kon worden verbeterd. Hierdoor is het format op de tweede plek geraakt en loopt het achter qua trends en ontwikkelingen. Hierdoor is het niet zeker of WEET IK VEEL in de huidige televisiecultuur nog wel als vernieuwend kan worden gezien. Dit leidt tot de probleemstelling van dit onderzoek:

“Op welke manieren kan Talpa Producties het format van WEET IK VEEL aanpassen om de

doelgroep te blijven aanspreken, zodat de kijkcijfers in het vierde seizoen stabiel blijven, tussen de 1,5 en 2 miljoen, en de beleving van het meespelen met de app wordt vergroot?”

Aan de hand van deskresearch is er uitgebreid onderzoek naar Talpa, RTL 4, het huidige format van WEET IK VEEL, best practices en de trends. Ook is er gebruik gemaakt van fieldresearch door enquêtes af te nemen en interviews te houden.

Volgens het SUCCESs model van de gebroeders Heath (2007) zijn er zes succesfactoren die er voor zorgen dat een idee, of in dit geval een format, blijft hangen. Deze zes factoren zijn Simple, Unexpected, Concrete, Credible, Emotional en Story. In de huidige televisiecultuur kan hier ook Interactiviteit aan worden toegevoegd.

In het algemeen wordt het huidige format door de kijkers erg gewaardeerd. Toch liggen er aan de hand van het SUCCESs Model nog enkele kansen voor WEET IK VEEL. Zo is het belangrijk dat het format van WEET IK VEEL simpel blijft zoals het is en liggen er kansen door de focus te leggen op de interactie met de kijker. Het is belangrijk dat er geen kijkers worden uitgesloten aan deelname van het programma.

Om meer loyaliteit te creëren zou de applicatie ook buiten het seizoen om te gebruiken moeten zijn. Zo creëer je meer participatie. Er ligt dus een grote kans voor WEET IK VEEL binnen de trend Gamification.

Doormiddel van een vaste opkomst elke aflevering creëert WEET IK VEEL herkenning bij de kijkers. Wetenschap, één van de populairste onderdelen onder de kijkers, zou hiervoor de ideale categorie zijn. Ook zou het format kunnen worden uitgebreid doormiddel van een finaleweek, waarin de beste kandidaten samen komen, of een eenmalige (thema) uitzending.

Summary

This research report is written as a graduation assignment from the program Media,

Information and Communication at the University of Applied Sciences in Amsterdam on behalf of the program WEET IK VEEL produced by Talpa productions.

WEET IK VEEL is a fast, dynamic and innovative knowledge quiz presented by Linda de Mol. Playing along with the application is a key component of the program. The first season of WEET IK VEEL was mainly devoted to the application. This innovation failed directly in the first episode. After that Talpa mainly investigated the failure of this application and how the application could be improved. Because of this the format runs behind in terms of trends and developments. It is not certain whether WEET IK VEEL still can be seen as innovative in today's television culture . This leads to the problem of this research:

"In what ways can Talpa Productions adapt the format of WEET IK VEEL so it continues to appeal the target audience, so that the ratings for the fourth season will remain stable between 1.5 and 2 million viewers, and the experience of playing along with de application will increase? "

There has been done extensive research into Talpa, RTL 4, the format of WEET IK VEEL, best practices and trends. After that field research is used by collecting surveys and conducting interviews.

According to the SUCCESS model by the brothers Heath (2007), there are six success factors that ensure that an idea, or in this case a format, will stick by the viewers. These six factors are Simple, Unexpected, Concrete, Credible, Emotional and Story. In today's television culture Interactivity could be added to these success factors.

In general, the current format is highly appreciated by the viewers. But there are few chances for WEET IK VEEL when you look at the SUCCESs model. For example, it is important that the format of WEET IK VEEL remains simple as it is. There are opportunities by focusing on viewer interaction. It is important that no viewers are excluded from participation in the program.

In order to create more loyalty the viewers should have the opportunity to use application outside the season. This will create more participation. So there is a great opportunity for WEET IK VEEL within the gamification trend.

With an fixed segment each episode WEET IK VEEL will create recognition among viewers. Science, one of the most popular items among viewers, would be ideal for this segment. Other options are extending the format by means of a final week, in which the best candidates come together, or a one-time (theme) broadcast.

Inhoudsopgave

Voorwoord 3

Managementsamenvatting 4

Summary 5

1 Inleiding 11

2 Methoden & Technieken 13

2.1 Deskresearch 13

2.2 Kwantitatief onderzoek: Enquêtes 14

2.3 Kwalitatief onderzoek: Interviews & Usability 15

2.3.1 Interviews 15

2.3.2 Usability 15

3 Talpa & RTL 4 17

3.1 Talpa Producties 17

3.1.1 Het doel van Talpa met het programma WEET IK VEEL 17

3.1.2 De doelstellingen van Talpa 18

3.2 RTL 4 18

3.2.1 Programma’s 19

3.2.2 Programma’s van Talpa 19

3.2.3 Kijkcijfers RTL 4 19

3.3 Conclusie 20

4 De Kijkers 21

4.1 Kijkers van RTL 4: “De Boodschapper” 21

4.1.1 Mediagebruik Boodschappers 21

4.2 Conclusie 22

5 WEET IK VEEL: het format 23

5.1 WEET IK VEEL 23

5.1.1 De vragen 23

5.1.2 Vaste onderdelen 24

5.1.3 Live-schakeling 24

5.1.4 Kijkcijfers 25

5.1.5 Het bereiken van de kijkers 26

5.1.6 Sponsoren/Adverteerders 26

5.2 Applicatie 27

5.2.1 Uitstraling 27

5.2.2 Werking van de applicatie 27

5.2.3 Thuisspelers 28

5.3 Conclusie 28

6 Een Succesvol Televisieformat 29

6.1 Televisie & Internet 29

6.2 Televisieformats 30

6.2.1 Succesvol televisieformat 30

6.2.2 Crossmediaal format 32

6.3 Conclusie 33

7 Trends: Televisieformats, Technologie & Applicaties 35

7.1 Televisieformats 35

7.1.1 Veelbelovende formats 35

7.1.2 Televisiegenres 35

7.2 Technologie 36

7.2.1 Van ‘single screen’ naar ‘multi screen’ 36

7.2.2 Kijkersparticipatie 36 7.2.3 Augmented reality 36 7.2.4 Gamification 36 7.2.5 Thuisspeler 36 7.3 Applicaties 37 7.3.1 Trivia Crack 37 7.3.2 QuizUp 37 7.4 Conclusie 37 8 Best Practices 39

8.1 The Big Picture (RTL 4) 39

8.1.1 Inspiratie 39

8.2 De Slimste Mens (NCRV) 39

8.2.1 Inspiratie 40

8.3 De Nationale IQ Test (BNN) 40

8.3.1 Inspiratie 40

8.4 Science Experiments with Kevin Delaney (NBC) 41

8.4.1 Inspiratie 41

8.5 Conclusie 41

9 Resultaten: Wat willen de kijkers? – Enquête 43

9.1 De respondenten 43

9.1.1 Man/vrouw 43

9.1.2 Leeftijd 43

9.1.3 Opleidingsniveau 43

9.1.4 WEET IK VEEL 43

9.2 Over het format 44

9.2.1 Aflevering WEET IK VEEL 44

9.2.2 Uitzenddag/tijd 44

9.2.3 Onderdelen format 45

9.2.5 Wat wilt de kijker graag zien? 47

9.3 Over de applicatie 48

9.3.1 Meespelen 48

9.3.2 Score delen 48

9.3.3 Applicatie buiten de uitzending 48

10 Resultaten: Wat willen de kijkers? – Interview 49

10.1 Interviews 49

10.1.1WEET IK VEEL 49

10.1.2Verschillende onderdelen van het format 49

10.1.3Applicatie 51 10.2 Usabilitytest 52 10.2.1Meespelen 52 10.2.2Tussenstand/Top 5 53 10.2.3Gemiddelde scores 53 10.2.4Thuisspelers belonen 54 11 Conclusie 55 11.1 Aanleiding 55 11.2 Conclusie 55 12 Advies 59 12.1 SUCCESs Model 59 12.2 Het format 60 12.2.1Duo presentatie 60

12.2.2Gesprekje met de beste student 61

12.2.3Live-schakeling met Jamai Loman 62

12.2.4Wetenschap – vaste opkomst 63

12.3 De applicatie 64

12.3.1Meespelen via RTL.nl/WEETIKVEEL 64

12.3.2Finalespel 65

12.3.3Gamification 65

Zelf vragen bedenken 66

12.1 Finale-uitzending / WEET IK VEEL 2015 66

12.2 Mogelijk(e) vervolgonderzoek(en) 66 12.2.1Uitzenddag 66 12.2.2Windows 66 13 Evaluatie 67 13.1 Deskresearch 67 13.2 Fieldresearch 67 14 Bronnen 69 15 Bijlage(n) 75

1 Inleiding

WEET IK VEEL is een wekelijkse vernieuwende televisiequiz gepresenteerd door Linda de Mol. Het derde seizoen wordt dit voorjaar uitgezonden op zaterdagavond op de familiezender RTL 4. Dit programma wordt geproduceerd door Talpa Producties, de opdrachtgever. WEET IK VEEL is een televisiequiz waarin drie bekende Nederlanders tegen elkaar strijden. Naast deze BN’ers spelen er in de studio ook 300 HBO/WO-studenten mee. Via een speciale applicatie kan ook de kijker thuis meespelen en zich meten met de studenten en de BN’ers. (Talpa Content, 2014)

Het eerste seizoen, uitgezonden in het voorjaar van 2013, van WEET IK VEEL stond vooral in het teken van de app. Dit vernieuwende aspect faalde direct in de eerste aflevering. Door het grote aantal deelnemers werkte deze applicatie niet naar behoren. Zo kreeg WEET IK VEEL op de sociale media al snel de bijnaam #weetikfail (Mediacourant, 2013) Ondanks de falende app scoorde het programma wel goed qua kijkcijfers, tussen de 1.674.000 en de 2.360.000 kijkers, en had het programma elke week een top 3 notering. (SKO, 2014)

Tijdens het tweede seizoen, uitgezonden in het voorjaar van 2014, werkte de applicatie wel naar verwachting. Helaas schommelde in dit seizoen de kijkcijfers nogal. Zo scoorde de eerste aflevering 1.758.000, net iets meer dan het laagtepunt uit seizoen 1. Tot aflevering 4 liepen de kijkcijfers op tot net boven de 2 miljoen, hierna gingen de kijkcijfers naar beneden tot een nieuw laagtepunt, 1.351.000. (SKO, 2014) Dit terwijl er in de horizontale programmering niets opvallends is te vinden. (SKO, 2014) Graag ziet Talpa dat de kijkcijfers van al hun programma’s stabiel zijn. Dit geeft namelijk aan dat de huidige kijkers tevreden zijn over het programma. (Bosman, 2015)

Tussen de productie van het eerste en het tweede seizoen is er dus vooral onderzoek gedaan naar het falen van de applicatie en hoe dit kon worden verbeterd. Hierdoor is het format op de tweede plek geraakt en loopt het achter qua trends en ontwikkelingen. Waar andere fomats zoals bijvoorbeeld het succesvolle The Voice of Holland zich elk seizoen weer wist te vernieuwen en wist in te spelen op de trends en ontwikkelingen, is het format van WEET IK VEEL eigenlijk hetzelfde gebleven. Nu staan er twee nieuwe seizoenen voor de deur, en zien ze hier graag verandering in bij Talpa. (Bosman, 2015)

Dat leidt tot de vraag: kan in de huidige televisiecultuur WEET IK VEEL nog wel als vernieuwend worden gezien? Zo zijn de woorden snel en dynamisch, zoals de quiz ooit werd beschreven door Talpa, misschien niet echt meer van toepassing op het format. (Talpa Content, 2014). Dit onderzoek zal de volgende probleemstelling beantwoorden:

“Op welke manieren kan Talpa Producties het format van WEET IK VEEL aanpassen om de

doelgroep te blijven aanspreken, zodat de kijkcijfers in het vierde seizoen stabiel blijven, tussen de 1,5 en 2 miljoen, en de beleving van het meespelen met de app wordt vergroot?”

Door welke aanpassingen van het format gebaseerd op de huidige televisietrends kan het programma ook in het derde en vierde seizoen de kijkers blijven vasthouden. Met een

verbeterde versie zou WEET IK VEEL de kijkers kunnen blijven aanspreken en er zo voor zorgen dat de kijkcijfers stabiel blijven. Uit gesprekken met de eindredacteur blijkt dat dit ook het geval is bij andere Talpa producties zoals het nieuwe programma The Big Picture en natuurlijk het nog altijd succesvolle The Voice of Holland. (Bosman, 2015) Ook zal het onderzoek aantonen hoe de beleving van het meespelen met de applicatie kan worden vergroot door de nadruk te leggen op interactie met de kijker. (Dijkerman & Reynaert, 2012). Het doel van dit onderzoek is dan ook:

“Inzicht brengen in het huidige format van WEET IK VEEL, de kijkers, vergelijkbare

programma’s en trends, om advies te kunnen geven hoe Talpa Producties het format van WEET IK VEEL kan aanpassen om deze doelgroep te blijven aanspreken zodat de kijkcijfers in het vierde seizoen stabiel blijven, tussen de 1,5 en 2 miljoen, en de beleving van het meespelen met de app wordt vergroot.”

In het tweede hoofdstuk zal uitleg worden gegeven over de verschillende methoden en technieken die zijn gebruikt bij het onderzoek. In de daarop volgende hoofdstukken worden de verschillende deelvragen beantwoord. Deze deelvragen zijn terug te vinden in Bijlage I op p.84 In het derde hoofdstuk wordt er dieper ingegaan op Talpa en de zender RTL 4. In de

doelgroepanalyse zullen de kenmerken, interesses en het mediagebruik van de doelgroep van WEET IK VEEL worden besproken. Vervolgens zal er dieper worden ingegaan op het format en de huidige applicatie. Hierna volgt de theoretische verdieping, hierin wordt het SUCCESs Model van de gebroeders Heath (2007) besproken. Vervolgens wordt er een hoofdstuk gewijd aan de trends en ontwikkelingen op het gebied van televisie, technologie en applicaties. In het laatste hoofdstuk van de deskresearch zullen best practices besproken worden en aan de hand hiervan kansen voor WEET IK VEEL worden gevonden. Daaropvolgend zullen de resultaten van het kwantitatieve en kwalitatieve onderzoek, namelijk de enquêtes en de interviews worden behandeld. Deze worden waar nodig gevisualiseerd door tabellen en grafieken. Ook zal er doormiddel van een usabilitytest worden gekeken naar de beleving van het meespelen met de applicatie. Hierna volgen de conclusie, met het antwoord op de onderzoeksvraag, en het advies, met hierin een verbeterd format. Als laatste zal er worden ingegaan op het verloop van het onderzoek in de evaluatie.

2 Methoden & Technieken

In dit hoofdstuk zullen de verschillende methoden van het onderzoek worden besproken en wordt er per methode beschreven hoe deze heeft geleid tot betrouwbare en valide resultaten.

2.1 Deskresearch

Een groot gedeelte van de deelvragen is beantwoord aan de hand van deskresearch. Hiervoor zijn de volgende bronnen gebruikt.

In de interne analyse is er onderzoek worden gedaan naar Talpa en de zender RTL 4 . In dit hoofdstuk is er dieper ingegaan op de programma’s en doelstellingen van Talpa en het profiel van RTL 4. Informatie over de doelstellingen van Talpa is te vinden binnen de afdeling van Talpa Content. Informatie over de kijkcijfers is terug te vinden in de onderzoeksrapporten van Stichting Kijkonderzoek. De website van RTL 4 en verschillende onderzoeksrapporten van Stichting Kijkonderzoek geven relevante informatie over de zender RTL4.

Bij de doelgroepanalyse is er dieper ingegaan op de doelgroep van WEET IK VEEL. Ook deze informatie is te vinden binnen de afdeling Talpa Content en RTL 4, zowel intern als via de website. Wat de kenmerken zijn van deze doelgroep is gehaald uit eerdere onderzoeken naar deze bevolkingsgroep gedaan door het CBS. Informatie over het mediagebruik van deze doelgroep is gehaald uit eerder onderzoeken door Stichting Kijkonderzoek en het rapport Media:Tijd.

In hoofdstuk over het format is er dieper ingegaan op het huidige format van WEET IK VEEL, de kijkcijfers en de huidige app. Informatie over het huidige format en de app is te vinden binnen de afdeling van Talpa Content en op de redactie van WEET IK VEEL. Ook is er hier informatie worden gebruikt uit de uitzending en de applicatie zelf.

Informatie voor de theoretische verdieping van het onderzoek over televisieformats komt uit de boeken De Media-explosie, de Communicatiekaart van Nederland en Basisboek Crossmedia Concepting. Ook zullen verschillende artikelen/interviews gebruikt worden om erachter te komen wat een format succesvol maakt. Deze artikelen zijn afkomstig van de VPRO en TVLab. Ook is er gebruik gemaakt van het SUCCESs Model ontwikkeld door de gebroeders Heath.

Voor de trendanalyse is er gekeken worden hoe de televisiecultuur zich de afgelopen jaren heeft ontwikkeld, deze informatie is te vinden in verschillende studieboeken zoals De Media-explosie en de Communicatiekaart van Nederland. Voor trends op het gebied van televisie en technologie is er gebruik gemaakt van de artikelen op Frankwatching.com en de rapporten van MIPtv.

Bij de best practices is er gekeken naar zowel Nederlandse als buitenlandse programma’s die als inspiratie kunnen dienen voor het vernieuwde format van WEET IK VEEL. Informatie over deze programma’s is gehaald uit de uitzendingen zelf. Deze zijn geanalyseerd aan de hand van

verschillende onderdelen en elementen van een succesvol format zoals besproken in de theoretische verdieping.

2.2 Kwantitatief onderzoek: Enquêtes

Bij dit onderzoek is er gebruik worden gemaakt van een enquête. Een enquête is een

gestructureerde dataverzamelingsmethode. Dit houdt in dat de vraagstellingen al vast staan en dat er bij elke vraagstelling een klein aantal antwoordmogelijkheden wordt gegeven.

(Verhoeven, 2010) Alle vragen komen voort uit de deskresearch en versterken of

ondersteunen deze uitkomsten. Doormiddel van deze enquête is er achterhaald wat de kijkers vinden van het huidige format van WEET IK VEEL. Welke sterke punten er behouden moeten worden en wat er moet worden aangepast. De antwoorden van de ondervraagden zijn uitgewerkt in hoofdstuk 9: Resultaten: Wat willen de kijkers?

Een groot voordeel aan het afnemen van enquêtes is dat je bij enquêtes precies kan vragen wat je niet te weten bent gekomen tijdens deskresearch. Als nadeel kan worden gezien dat de gesloten vragen niet uitlokken tot nieuwe ideeën. Verder blijft de context waarbinnen de vragen wordt gegeven onbekend. Hierdoor is de reden waarom een bepaald antwoord gegeven wordt, in tegenstelling tot bij kwalitatief onderzoek, niet duidelijk. (Verhoeven, 2010).

De vragenlijst is zorgvuldig opgesteld aan de hand van benodigde informatie per onderwerp zoals onderverdeeld bij de deelvragen. De vragenlijst is eerst getest worden bij enkele kijkers. Daarna is de enquête verder verspreid via internet en is er aangespoord de vragenlijst in te vullen. Uiteindelijk is de data verwerkt in het programma SPSS.

Afgelopen twee seizoen lag het aantal kijkers gemiddeld op 1,8 miljoen, er zal dus een steekproef moeten worden genomen bij minstens 271 personen voor een

betrouwbaarheidsniveau van 90%, 384 personen voor 95% en 663 personen voor 99%. (allesovermarktonderzoek.nl, z.j.). Uiteindelijk hebben 323 personen de enquête ingevuld en heeft dit onderzoek een betrouwbaarheidsniveau tussen de 90% en 95%.

De respondenten voor deze enquête zijn benaderd via de sociale media kanalen en het testpanel van WEET IK VEEL. Ook is deze verspreid onder de directe omgeving van de redactie en het publiek van overige Talpa programma’s. Zo is er een gevarieerde groep respondenten uitkomen die representatief zijn voor de doelgroep van WEET IK VEEL. Belangrijk is dat de respondenten bekend zijn met het programma. Alle respondenten hebben in het afgelopen seizoen één of meerdere afleveringen gezien.

2.3 Kwalitatief onderzoek: Interviews & Usability

Als aanvulling op de enquêtes zijn er interviews gehouden met de kijkers van WEET IK VEEL. Hierna zijn er bepaalde bevinden getest doormiddel van een usabilitytest.

2.3.1 Interviews

Door interviews te houden kan er dieper op de uitkomsten uit de enquête worden ingegaan. Een nadeel van een enquête is dat de reden waarom een bepaald antwoord gegeven wordt niet duidelijk is. Bij een interview is er wel een mogelijkheid tot uitleg. (Verhoeven, 2010)

In het advies aan Talpa moet duidelijk worden wat de kijkers van het huidige format vinden en hoe zij deze kunnen aanpassen naar de wensen van de kijkers. Daarom is er gekozen zes kijkers van WEET IK VEEL te interviewen. Ik zal tijdens de interviews gebruik maken van een

vragenlijst. (zie bijlage V op p.94Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.) Er zal daarom sprake zijn van gestructureerde interviews. (Verhoeven, 2010).

Voor het benaderen van de kijkers is er gebruik gemaakt van de sneeuwbalmethode. Er is gebruik gemaakt van het netwerk van Talpa om verschillende kijkers van WEET IK VEEL te benaderen. De kijkers van WEET IK VEEL zijn geselecteerd uit het testpanel van WEET IK VEEL. Dit is telefonisch of via e-mail gedaan. De personen die zijn geïnterviewd zijn:

 Danielle - 45 jaar – woont samen met haar man en 3 kinderen – MBO afgerond  Ruben – 29 jaar – woont samen met zijn vriendin – HBO afgerond

 Mylenka – 18 jaar – woont bij haar ouders en broertje – MBO niv. 2 afgerond  Danique – 23 jaar – woont op zichzelf – WO Bachelor afgerond

 Sander – 27 jaar – woont samen met 2 vrienden – laatstejaars HBO-student  Mascha – 35 jaar – woont samen met haar dochtertje – HBO afgerond

Deze personen zijn geselecteerd zodat er een mix van personen met verschillende kenmerken is ontstaan. De kenmerken waarop geselecteerd is, zijn: geslacht, leeftijd, thuissituatie en opleidingsniveau. Ook is het belangrijk dat de personen bekend zijn met het programma. Samen geven zij een goed beeld van de doelgroep van WEET IK VEEL.

2.3.2 Usability

Eigenlijk kan de usabilitytest gezien worden als onderdeel van het interview. Een week na de interviews is er met dezelfde 6 personen een usabilitytest gedaan. Door middel van

visuals/screenshots zal worden getoetst wat de voorkeur van de kijker is qua integratie van de applicatie in de uitzending. Dit om te kunnen meten of de beleving van het meespelen van de applicatie zal worden vergroot en hoe dit in de uitzending moet terugkomen.

Deze toetsing is gedaan door eerst een 0-meting te doen aan de hand van het oude format. De geïnterviewde krijgt hier een screenshot te zien uit een aflevering. Hierna is er een nieuw voorstel worden gedaan na aanleiding van deskresearch, de enquête of de opmerkingen afkomstig uit de interviews. Naast deze 0-meting wordt er ook een aangepast screenshot getoond. Aan de geïnterviewde is hierna gevraagd welke van de twee opties de voorkeur heeft.

3 Talpa & RTL 4

WEET IK VEEL is een wekelijkse televisiequiz gepresenteerd door Linda de Mol. Het derde seizoen werd dit voorjaar uitgezonden op zaterdagavond om 20.00 uur op de familiezender RTL 4. Dit programma is bedacht door Talpa wordt geproduceerd door Talpa Producties. In dit hoofdstuk wordt er dieper ingegaan op het bedrijf Talpa en de zender RTL 4.

3.1 Talpa Producties

WEET IK VEEL wordt geproduceerd door Talpa Producties, deze afdeling is onderdeel van Talpa Media, het mediabedrijf opgericht door John de Mol. Talpa Media is bedenker en ontwikkelaar van originele content voor televisie en andere media platforms. Talpa concentreert zich vooral op formats die ook elders in de wereld geproduceerd zouden kunnen worden. Het hart van het bedrijf wordt dan ook gevormd door de afdeling die zich hier volledig op toelegt, Talpa Content. Zij houden zich continu bezig met het ontwikkelen en\of aanpassen van nieuwe en bestaande formats. Daarnaast heeft Talpa een eigen productiebedrijf, Talpa Producties, waar de ontwikkelde formats worden geproduceerd. Dit gebeurt in opdracht van omroepen en zenders of als pilot/proefaflevering. Talpa Fictie is een zelfstandige unit die zich toelegt op de ontwikkeling en productie van drama, comedy en film, bijvoorbeeld Divorce. Als het lukt de Talpa-formats in Nederland met succes op televisie te brengen, neemt Talpa International deze over om ze internationaal onder de aandacht van tv–stations te brengen. Vele Talpa producties worden dan ook in het buitenland uitgezonden. Naast de drie genoemde bedrijfsonderdelen beschikt Talpa over een eigen muziekdivisie. Daarnaast is Talpa aandeelhouder van diverse bedrijven, waaronder Radio 538 en SBS.

In Amerika heeft Talpa een eigen vestiging, Talpa USA, gericht op het produceren van zowel Engels- als Spaanstalige Talpa-formats in opdracht van Amerikaanse TV-zenders. Sinds oktober 2014 heeft Talpa ook een eigen vestiging in Dubai, Talpa Middle East, gericht op het

produceren van Talpa-formats voor het Arabische publiek. Verder wordt er gestreefd naar het openen van eigen Talpa-vestigingen in andere belangrijke landen. Daarnaast heeft Talpa in een aantal grote landen samenwerkingsovereenkomsten met producenten die de lokale markt goed kennen. Voorbeelden van landen met een samenwerkingsovereenkomst zijn Frankrijk, Italië, Noord-Afrika, China, Portugal, Scandinavië en Australië. (Talpa, 2015)

Sinds maart 2015 is Talpa Media onderdeel van de Britse commerciële zender ITV. ITV heeft in eerste instantie 500 miljoen euro betaald voor Talpa. Dat bedrag kan, afhankelijk van de prestaties van Talpa de komende acht jaar en de betrokkenheid van John De Mol bij het bedrijf, nog oplopen tot in totaal 1,1 miljard euro. (NRC, 2015)

3.1.1 Het doel van Talpa met het programma WEET IK VEEL

WEET IK VEEL is bedacht en ontwikkeld met behulp van presentatrice Linda de Mol. Zij vond dat er op de Nederlandse televisie nog geen quiz was die de kijker testte op algemene kennis. (RTL, 2013) Ook zag zij veel programma’s op televisie met jonge mensen die uitgesproken dom waren. Ze kon er wel om lachen, maar zag verder geen slimme jongeren op televisie. Daarom

besloten Linda en Talpa om studenten uit te nodigen in de studio van WEET IK VEEL. Zo zien de kijkers ook eens leuke jonge mensen op televisie die wel wat weten. (Talpa Content, 2014) Ook moest WEET IK VEEL een succevolle prime time show voor het hele gezin worden.

‘Dat speciale zaterdagavondgevoel. Het moet gezelligheid uitstralen, er moet gelachen

worden, er moeten leuke gasten zijn en het hele gezin moet kunnen meedoen. Dus ook kinderen, zij bepalen tenslotte waarnaar er tegenwoordig wordt gekeken.’

(Linda de Mol – Talpa Content, 2014)

Met WEET IK VEEL wilt Talpa spanning en ontspanning combineren. Ook al wordt het programma neergezet als serieuze kennisquiz, er moet ook genoeg ruimte zijn voor humor en verwondering. Zo wilt Talpa met WEET IK VEEL een succesvolle prime time show voor het gezin produceren. Een programma waar je iets van leert maar tegelijkertijd ook door wordt

vermaakt. (Talpa Content, 2014) 3.1.2 De doelstellingen van Talpa

Talpa richt zich vooral op het produceren van formats, die ook elders in de wereld

geproduceerd zouden kunnen worden. Na succesvol zijn op de Nederlandse televisie is dus ook de verkoop van het format aan buitenlandse zenders erg belangrijk voor Talpa. (Talpa, 2015) Na de overname door ITV wilt John de Mol zich geheel toeleggen op het creëren van grensverleggende nieuwe content. (NRC, 2015) Naast dat de content grensverleggend moet zijn, speelt ook een crossmediale aanpak een grote rol binnen Talpa. Zo kondigde John de Mol tijdens één van de eerste persconferenties aan dat crossmediaal denken Talpa’s tweede natuur moest worden. (John de Mol – Talpa, 2015)

3.2 RTL 4

RTL 4 is samen met de zenders RTL 5, RTL 7 en RTL 8 onderdeel van RTL Nederland. RTL 4 zendt uit vanaf 1990 is hierna uitgegroeid tot de grootste commerciële zender van Nederland. RTL 4 is een familiezender die programma’s uitzendt met verschillende thema’s zoals nieuws, verkeer en weer, wonen, lifestyle, crime, drama, coaching, humor en in het weekend groot

amusement. (RTL Nederland, 2015)

“RTL is een trendsettend multimediabedrijf met een leidende positie in de Nederlandse

consumenten- en adverteerdersmarkt. De doelstelling van RTL Nederland is het optimaal bedienen van onze kijkers en gebruikers van interactieve media en adverteerders door het aanbieden van hoogwaardige en onderscheidende programmering en services. Om dit te kunnen bereiken, stimuleren we de creativiteit, het talent en de professionaliteit van al onze medewerkers binnen een motiverende werkomgeving in een resultaatgerichte, winstgevende onderneming.” (RTL Nederland, 2015)

Met een gevarieerde programmering wilt RTL 4 een echte familiezender zijn en zo het hele gezin een boeiende avond bezorgen. (RTL Nederland, 2015)

3.2.1 Programma’s

RTL 4 wisselt vertrouwde succesnummers af met vernieuwende programma’s. Doordeweeks begint de avond actueel met programma’s zoals RTL Nieuws, RTL Boulevard en Editie NL. Deze programma’s worden opgevolgd door één van de succesvolste en langslopende programma’s op de televisie, Goede Tijden, Slechte Tijden. Daarna staat de avond vaak in het teken van een thema. Zo worden er op maandagavond bijvoorbeeld crimeseries uitgezonden zoals The Blacklist, Bones of CSI, en op dinsdagavond hulpprogramma’s zoals Jo Frost: Nanny on Tour of Help, Mijn Man is Klusser! Ook worden er doordeweeks programma’s uitgezonden die

maatschappelijk relevante onderwerpen aansnijden zoals Buch in de Bajes. Elke doordeweekse avond wordt afgesloten met de talkshow, RTL Late Night. In het weekend staat de zender voornamelijk in het teken van drama, humor en groot amusement. Zo zenden ze op

vrijdagavond humor uit met De TV-Kantine en Alles Mag op Vrijdag, op zaterdagavond bestaat de programmering voornamelijk uit talentenshows, The Voice Kids, of spelshows zoals Ik hou van Holland en Weet Ik Veel. Op de zondagavond is er plaats voor Nederlandse dramaseries zoals Moordvrouw en Divorce. Ook is RTL 4 de zender van vele grote sterren zoals Linda de Mol, Winston Gerschtanowitz, Wendy van Dijk, Martijn Krabbé, Robert ten Brink, Humberto Tan, Irene Moors, Carlo Boszhard, Rick Nieman, Chantal Janzen, Albert Verlinde, Peter van der Vorst, John Williams en Lieke van Lexmond . (RTL Nederland, 2015)

3.2.2 Programma’s van Talpa

Naast WEET IK VEEL produceert Talpa nog veel meer programma’s voor RTL 4. In de categorie groot amusement produceren ze programma’s zoals Ik Hou van Holland, Jongens tegen de Meisjes, Alles Mag op Vrijdag, The Voice of Holland en the Voice Kids. Daarnaast produceren ze ook de programma’s Geer & Goor, Syndroom, Door het Oog van de Naald, Hollands Beste Bloemstylist, Bloed, Zweet & Tranen, The Big Picture en het succesvolle Utopia. Ook produceerde Talpa de succesvolle serie Gooische Vrouwen en momenteel de serie Divorce. (Talpa, 2015)

3.2.3 Kijkcijfers RTL 4

In 2014 had RTL 4 gemiddeld 314.000 kijkers gedurende de gehele dag. Ten opzichte van 2013, 311.000, is het aantal kijkers boven de 6 jaar dus iets gestegen. Het marktaandeel van de zender daalde licht van 14,9% naar 14,6%. Ongeveer 2,0% van de beoogde doelgroep keek in 2014 gemiddeld gedurende dag naar RTL 4.

Tijdens de avond had RTL 4 gemiddeld 969.000 kijkers in 2014. In 2013 lag dit aantal iets hoger met 973.000 kijkers. Ook het marktaandeel daalde licht van 17,8% naar 17,2%. Ongeveer 6,3% van de beoogde doelgroep keek in 2014 gemiddeld in de avond naar RTL 4.

Zowel gedurende de gehele dag als de avond heeft RTL 4 het grootste marktaandeel en de meeste kijkers van alle commerciële zenders. Na NPO 1 is het de grootste zender van Nederland.

Het best bekeken programma afgelopen jaar op RTL 4 was de Kerstspecial van All You Need Is Love op 24 december 2014. Deze uitzending trok 3.093.000 kijkers en had een marktaandeel van 38,6%. Naast deze aflevering van All You Need Is Love staan ook de programma’s The Voice of Holland, Goede Tijden, Slechte Tijden en Miljoenenjacht een paar keer in de top 25 meest bekeken programma’s van 2014. (SKO Jaaroverzicht, 2015)

3.3 Conclusie

Het programma WEET IK VEEL wordt geproduceerd door Talpa Producties en is bedacht in samenwerking met Linda de Mol. Met WEET IK VEEL wilt zij dat speciale zaterdagavondgevoel uitstralen. Humor, spanning en verwondering worden gecombineerd tot een prime-time programma voor het hele gezin. Naast het produceren van WEET IK VEEL en vele andere programma’s richt Talpa zich vooral op het ontwikkelen van formats die ook in het buitenland succesvol kunnen worden uitgezonden. In Nederland maakt Talpa vooral programma’s voor RTL en SBS.

WEET IK VEEL wordt dan ook al 3 seizoenen lang in het voorjaar uitgezonden op de familiezender RTL 4. RTL 4 zendt programma’s uit met verschillende thema’s zoals nieuws, verkeer en weer, wonen, lifestyle, crime, drama, coaching, humor en in het weekend groot amusement. Met een gevarieerde programmering wilt RTL 4 het hele gezin een boeiende avond bezorgen. Gemiddeld trekt RTL 4 in de avond iets minder dan een miljoen kijkers en heeft het een marktaandeel van 17,2%. Zowel gedurende de gehele dag als de avond heeft RTL 4 het grootste marktaandeel en de meeste kijkers van alle commerciële zenders. Na NPO 1 is het de grootste zender van Nederland.

4 De Kijkers

WEET IK VEEL wordt uitgezonden op de familiezender RTL 4. Talpa hanteert de doelgroep van de zender waarvoor zij het programma produceren. Hierdoor is de doelgroep van RTL 4 ook gelijk de doelgroep van WEET IK VEEL. In dit hoofdstuk zal er dieper worden ingegaan op de kenmerken, interesses en het mediagebruik van deze doelgroep.

4.1 Kijkers van RTL 4: “De Boodschapper”

RTL 4 richt zich op de doelgroep Boodschappers tussen de 20 en 49 jaar en is met een zenderaandeel van 20,8% marktleider binnen deze doelgroep. (RTL Nederland, 2015)

Boodschappers kunnen worden gedefinieerd als diegenen die in het huishouden voornamelijk verantwoordelijk zijn voor de dagelijkse boodschappen. Deze doelgroep bestaat grotendeels uit vrouwen, maar ook steeds meer mannen kunnen tot deze groep worden gerekend. Vaak maken zij deel uit van een gezin met kinderen. (Adfactor, z.j.)

In december 2014 woonden er 16.902.103 mensen in Nederland. (CBS, 2014) Hiervan behoren 3,7 miljoen mensen tot de doelgroep Boodschappers. Elke avond kijken er zo’n 1,2 miljoen Boodschappers televisie. (SKO, 2014) Van deze 1,2 miljoen televisiekijkende Boodschappers kijken er 228.000 naar RTL 4. Zij kijken het liefst naar familieprogramma’s. Programma’s die de vrouwen aanspreken, maar waar ook mannen wel naar willen kijken, en die niet schokkend zijn voor de kinderen. (NRC, 2014) De Boodschapper interesseert zich voornamelijk in koken, lifestyle, huis & tuin en kinderen. (Adfactor, z.j.)

4.1.1 Mediagebruik Boodschappers

In een dag zitten in totaal 1.440 minuten. Daarvan brengt de Nederlander 525 minuten slapend door, ongeveer een derde van de dag (36%). Daarna neemt de mediaconsumptie het grootste deel voor haar rekening met gemiddeld 205 minuten per dag. (Media:Tijd, 2014)

Televisie

In 2013 keek de Nederlander gemiddeld 195 minuten naar de televisie over de gehele dag verspreid. De Boodschapper keek gemiddeld 186 minuten per dag televisie. Er is gekeken naar het TV jaarrapport van 2013 omdat dit een jaar was zonder grote sportevenementen op televisie zoals De Olympische Spelen en het WK Voetbal. Dit geeft een realistischer beeld over hoe Nederland normaal gesproken televisie kijkt. (SKO, 2014)

Naast dat Boodschappers veel televisie kijken via hun televisietoestel kijkt 28% ook wel eens naar een uitzending op hun laptop, 22% kijkt wel eens op hun tablet en 11% op hun

smartphone. Ook kijkt ongeveer 50% van de Boodschappers wel eens televisie buitenshuis, zoals bij vrienden of in een café. (SKO/MSS, 2014)

Populaire programma’s onder Boodschappers zijn onder andere Divorce (RTL 4), bekeken door 700.000 Boodschappers, en The Voice of Holland (RTL 4), bekeken door 600.000

Apparaten

Van de 3,7 miljoen Boodschappers beschikt er 48,6% over een computer en 78,5% zelfs over een laptop of netbook. Ook heeft iets meer dan de helft (55%) een tablet. 75,2% procent van de Boodschappers heeft een smartphone in zijn bezit. (SKO/MSS, 2014) Boodschappers gebruiken hun tablet of smartphone voornamelijk om op internet te surfen, e-mail te checken en voor het sociale platform Facebook. (Carat, 2015)

Besturingssystemen

In Nederland maakt 54% van de mobiele gebruikers gebruik van Android en 44% maakt gebruik van IOS, het besturingssysteem van Apple. Met 94% domineren zij de markt. Het Windows besturingssysteem wordt slechts door 2% van de gebruikers gebruikt. (Adformatie, 2014) Ondanks het lage percentage gebruikers is Windows in 2015 wel uitgeroepen tot het beste besturingssysteem. (Tweakers, 2015)

4.2 Conclusie

Talpa hanteert de doelgroep van de zender waarvoor zij het programma produceren. Hierdoor is de doelgroep van RTL 4 ook gelijk de doelgroep van WEET IK VEEL. RTL 4 richt zich op de doelgroep Boodschappers tussen de 20 en 49 jaar en is met een zenderaandeel van 20,8% marktleider binnen deze doelgroep. In Nederland behoren 3,7 miljoen mensen tot de doelgroep Boodschappers. Elke avond kijken er zo’n 1,2 miljoen Boodschappers televisie en van deze 1,2 miljoen televisiekijkende Boodschappers kijken er 228.000 naar RTL 4. Zij kijken het liefst naar familieprogramma’s die de vrouwen aanspreken, maar waar ook mannen wel naar willen kijken, en die niet schokkend zijn voor de kinderen. In totaal kijkt de Boodschapper ongeveer 186 minuten televisie per dag. Ongeveer 50 tot 80% van de Boodschappers beschikt over een laptop, tablet en/of smartphone. Zij gebruiken deze voornamelijk om op internet te surfen, e-mail te checken en Facebook.

5 WEET IK VEEL: het format

WEET IK VEEL is een 90 minuten lang durende wekelijkse televisiequiz gepresenteerd door Linda de Mol. WEET IK VEEL wordt gedurende 6 á 8 zaterdagen uitgezonden om 20.00 uur op de familiezender RTL 4. De bijbehorende applicatie is een groot onderdeel van het programma. In dit hoofdstuk wordt er dieper ingegaan op het format en de applicatie van WEET IK VEEL.

5.1 WEET IK VEEL

WEET IK VEEL wordt door Talpa beschreven als een snelle, dynamische quiz. De insteek van het programma is: ‘Een kennisquiz waarin de algemene kennis van Nederland wordt getest’. De vragen die worden gesteld zijn actueel, bevatten humor en zijn onverwacht. Deze vragen staan in het teken van verschillende onderwerpen zoals: (pop)muziek, geschiedenis, sport,

wetenschap, politiek, topografie, taal, entertainment en actueel nieuws. Sommige vragen worden ondersteund door foto’s, filmpjes of audiofragmenten.

In de studio van WEET IK VEEL strijden drie bekende Nederlanders tegen elkaar. Naast deze drie BN’ers zitten er in het publiek zo’n 300 HBO/WO-studenten van verschillende disciplines die ook meespelen. Via de speciale WEET IK VEEL applicatie kunnen de kijkers ook meespelen en zich zo meten aan de BN’ers, de studenten en de rest van Nederland.

In elke aflevering van WEET IK VEEL worden vijftig vragen gespeeld. Deze vragen worden in vijf blokken van tien vragen gesteld. Na deze vijftig vragen speelt de BN’er met de hoogste score samen met de beste student uit het publiek de finale. In deze finale moeten ze binnen vier minuten zoveel mogelijk goede antwoorden aan de vragen koppelen. Deze antwoorden zien ze staan op een groot scherm. De BN’ers begint aan het finalespel, na drie fouten neemt de student het over. Wanneer de student ook drie fouten heeft gemaakt is het game over.

Met dit finalespel is het prijzengeld te verdienen. Dit prijzengeld is niet voor de BN’ers zelf, maar voor iemand anders. Niet een bekend goed doel, maar een persoon die het waard is om geholpen te worden en het geld vaak goed kan gebruiken. De BN’er speelt dus voor een persoon naar keuze. Niet enkel de BN’er kan geld verdienen, de student mag namelijk 25% van het prijzengeld mee naar huis nemen. Sinds het derde seizoen ontvangt elke aflevering ook één van de beste thuisspelers ditzelfde bedrag. (Talpa Content, 2014)

5.1.1 De vragen

Elke aflevering van WEET IK VEEL bestaat uit een voorronde van vijftig vragen gevolgd door één grote finale. In deze voorronde zijn in totaal 100 punten te verdienen, elke goed beantwoorde vraag is dus twee punten. De eindstand na de voorronde genereert een getal dat voor een rapportcijfer staat: 86 punten betekent een 8,6 en 52 punten een 5,2. Erg simpel dus om uit te rekenen of je een voldoende of onvoldoende hebt.

Er zijn veel verschillende soorten vragen in de verschillende categorieën. Hieronder de verschillende vraagsoorten.

 Vragen met drie of vier multiple-choice antwoorden.  Vragen met Waar/Niet Waar-antwoorden.

 Wat hoort bij wat?  Welke stelling is juist?  Zet in de juiste volgorde

 Vragen waar meerder antwoorden juist zijn  Welke vraag hoort bij dit antwoord?

De bedenktijd varieert van 4 tot 20 seconden, afhankelijk van de vraagsoort en de moeilijkheidsgraad. In elke aflevering zitten ongeveer 7 makkelijke, 36 gemiddelde en 7 moeilijke vragen. (Talpa Content, 2014)

5.1.2 Vaste onderdelen

De 50 vragen en het finalespel zijn de hoofdrolspelers in het programma. Maar het format kent ook nog andere vaste onderdelen:

 Foto’s, filmpjes en audiofragmenten; Deze (audio)visuele ondersteuningen van sommige vragen zorgen voor verbazing, verwondering en humor. Ook zorgen ze voor afwisselingen binnen het blok vragen.

 Weetjes van de BN’ers; 3x per aflevering voert Linda de Mol een gesprekje met één van de drie BN’ers. Hierin worden drie grappige en verassende weetjes onthuld over deze BN’er.  De beste student; 2x per aflevering vindt er een gesprekje plaats met de student in het

publiek die op dat moment de hoogste score heeft. Wat studeer je? Wat ga je met je studie doen? Vind je het leuk wat je doet? Stel je komt in de finale, wat ga je met het geld doen?  Opkomst; Eén van de 50 vragen wordt ondersteund door een opkomst in de studio. Dit kan

een dier, een voorwerp of zelfs een persoon zijn. Dit als interessante, grappige of visuele aankleding van deze vraag. (Talpa Content, 2014)

5.1.3 Live-schakeling

Vanaf het derde seizoen is er een nieuw onderdeel toegevoegd aan het format die de beleving van het meespelen met de applicatie moet vergoten. Dit onderdeel is een live-schakeling met Jamai Loman, o.a. bekend van Idols, De Grote Improvisatieshow en Echt Waar?!. In deze live-schakeling verteld Jamai hoeveel thuisspelers er mee doen via de applicatie en andere statistieken, gaat Jamai dieper op sommige vragen in en houdt hij een videogesprek met mensen thuis die op dat moment meespelen. Ook maakt hij aan het eind van het programma de thuiswinnaar bekend en belt hij deze op. Doormiddel van deze live-schakeling worden de thuisspelers en de applicatie meer verworven in de uitzending. (Talpa Content, 2014)

5.1.4 Kijkcijfers

In het eerste seizoen scoorde het programma goed qua kijkcijfers, tussen de 1.674.000 en de 2.360.000 kijkers, en had het programma elke week een top 3 notering. (SKO, 2014)

Afl. Uitzenddatum Kijkcijfers Plek in top 25

1 9 maart 2013 2.336.000 1 2 16 maart 2013 1.968.000 1 3 23 maart 2013 2.360.000 1 4 30 maart 2013 2.043.000 2 5 6 april 2013 1.981.000 2 6 13 april 2013 1.674.000 2 7 20 april 2013 1.970.000 1 8 27 april 2013 1.733.000 3 Tabel 1: Kijkcijfers seizoen 1

Tijdens het tweede seizoen schommelde de kijkcijfers nogal. Zo scoorde de eerste aflevering 1.758.000, net iets meer dan het laagtepunt uit seizoen 1. Tot aflevering 4 liepen de kijkcijfers op tot net boven de 2 miljoen, hierna gingen de kijkcijfers naar beneden tot een nieuw laagtepunt, 1.351.000. WEET IK VEEL viel dit seizoen ook iets vaker buiten de top 3.(SKO, 2014)

Afl. Uitzenddatum Kijkcijfers Plek in top 25

1 22 februari 2014 1.758.000 10 2 1 maart 2014 1.641.000 3 3 8 maart 2014 1.818.000 2 4 15 maart 2014 2.149.000 1 5 22 maart 2014 1.774.000 3 6 29 maart 2014 1.670.000 2 7 5 april 2014 1.431.000 4 8 12 april 2014 1.351.000 4 Tabel 2: Kijkcijfers seizoen

Het derde seizoen bestaat uit 6 afleveringen. De eerste aflevering scoorde maar iets hoger dan het laagtepunt uit seizoen 2, namelijk 1.471.000 kijkers. Hierna stegen de kijkers naar bijna 1,9 miljoen en bleven ze schommelen tussen de 1,4 en 1,9 miljoen. WEET IK VEEL blijft in het derde seizoen scoren als prime-time programma, maar wel minder dan de voorgaande seizoenen.

Afl. Uitzenddatum Kijkcijfers Plek in top 25

1 18 april 2015 1.471.000 3 2 25 april 2015 1.877.000 1 3 2 mei 2015 1.704.000 2 4 9 mei 2015 1.556.000 2 5 16 mei 2015 1.688.000 2 6 23 mei 2015 1.758.000 2 Tabel 3: Kijkcijfers seizoen 3

5.1.5 Het bereiken van de kijkers

De kijkers van WEET IK VEEL worden voornamelijk bereikt door promo’s op de zender RTL 4. Door korte stukjes uit de komende afleveringen in de week voorafgaand te laten zien probeert RTL de kijkers op zaterdagavond naar hun zender te trekken. Deze promo’s zijn vooral te zien rondom programma’s die goed bekeken worden door de doelgroep zoals Koffietijd. Dit gebeurt al 3 weken voordat de eerste aflevering wordt uitgezonden. (RTL Entertainment, 2015) Ook via de sociale media kanalen worden de fans van WEET IK VEEL op de hoogte gesteld van de nieuwe aflevering. (Facebook, 2015)(Twitter, 2015)

5.1.6 Sponsoren/Adverteerders

Tijdens het eerste seizoen werd WEET IK VEEL gesponsord door Microsoft. Zij wilde de functionaliteiten van het nieuwe Windows 8 op natuurlijke wijze presenteren aan een breed publiek. De innovatieve kennisquiz WEET IK VEEL paste hier perfect bij. (RTL Nederland, 2014)

“Linda opende het programma vanuit een Windows 8-scherm. Door over haar eigen foto te

swipen, ontgrendelde ze het scherm. Zo konden wij Nederland laten kennismaken met Windows 8. De mogelijkheden om Windows 8 te laten zien werden gaandeweg de samenwerking steeds verrassender, zoals het gebruik van onze iconen in de programma-intro en de app. Dat soort extra’s ontstaat alleen als je nauw met elkaar samenwerkt”

(Dimitri Hoekstra/marketing communicatie manager Microsoft NL – RTL Nederland, 2014)

In het tweede en derde seizoen werd WEET IK VEEL niet meer gesponsord door Microsoft. Deze samenwerking bleek voor beide partijen niet meer relevant. Windows 8 was al succesvol gepresenteerd aan een breed publiek. (RTL Nederland, 2014)

5.2 Applicatie

Via de applicatie van WEET IK VEEL is het mogelijk om thuis live mee te spelen met de uitzending. De thuisspelers beantwoorden dezelfde 50 vragen als de kandidaten in de studio. Net als in het programma is elke goed beantwoorde vraag 2 punten waard en kan de thuisspeler zo makkelijk zijn/haar rapportcijfer uitrekenen. De applicatie is beschikbaar voor Android 2.3.3 en hoger en IOS 7.0 of hoger. De applicatie is compatibel met zowel de

smartphones als de tablets die beschikken over bovengenoemde besturingssystemen. In totaal is de applicatie al meer dan een miljoen keer gedownload. (Google Play, 2015)(Apple iTunes, 2015)

5.2.1 Uitstraling

De applicatie heeft dezelfde uitstraling als de vormgeving van het programma. Deze vormgeving is simpel maar toch strak en aantrekkelijk. Ook presentatrice Linda de Mol is prominent aanwezig. Hierdoor voelen de applicatie en het programma als één geheel. De vormgeving is zowel voor Android als IOS zo goed als gelijk. Hieronder enkele screenshots als indicatie van de uitstraling en vormgeving.

Ook als er geen uitzending is op televisie is het mogelijk om de applicatie te gebruiken. De thuisspeler kan dan 5 oefenvragen beantwoorden om alvast in de stemming te komen voor de uitzending. (Android, 2015)

5.2.2 Werking van de applicatie

De techniek die wordt gebruikt bij de applicatie van WEET IK VEEL wordt Audio Watermarking genoemd. Dit audio watermerk kan de exacte tijd vertellen binnen het programma. Hierdoor is het mogelijk om de uitzending en de applicatie te synchroniseren. Het mobiele apparaat ‘leest’ dit audio watermerk doormiddel van het geluid dat het oppikt via de microfoon. Hierdoor werkt de applicatie ook wanneer het programma is vertraagd of op een later moment wordt teruggekeken. (Civolution, 2015)

5.2.3 Thuisspelers

Aan het eind van het eerste seizoen hadden al meer dan een miljoen mensen de applicatie van WEET IK VEEL op hun mobiele apparaat staan, ongeveer de helft van het gemiddelde aantal kijkers. In het eerste seizoen telde de applicatie 327.000 actieve gebruikers. (Mediacourant, 2013) In het tweede seizoen speelde er gemiddeld 147.000 thuisspelers mee per aflevering. Iets meer dan 10% van het gemiddelde aantal kijkers dat seizoen. (Talpa Content, 2014)

Via de Google Play Store kunnen de gebruikers van de applicatie een recensie of beoordeling achterlaten. In totaal hebben 5.768 gebruikers hun mening gegeven over de applicatie. Hiervan beoordeelt 28,7% de applicatie met 5 sterren, 14,1% geeft de applicatie 4 sterren, 3 sterren worden gegeven door 11,1% van de gebruikers en 7,2% beoordeelt de applicatie met 2 sterren. Het hoogste percentage gebruikers, 38,9%, beoordeelt de applicatie met maar 1 ster.

Gemiddeld komt dit uit op 2,9 sterren, een magere voldoende.(Google Play, 2015) In Apple iTunes beoordelen de gebruikers de huidige versie van de applicatie gemiddeld met 3 uit 5 sterren. De vorige versies werden met 1,5 ster een stuk minder beoordeeld. Hier gaven 1.999 gebruikers hun mening. (Apple iTunes, 2015)

5.2.4 Tijdens de uitzending

Aan het begin van elke uitzending geeft Linda verbaal aan dat de kijkers mee kunnen spelen met de applicatie. In het huidige seizoen komt de applicatie tijdens de uitzending vooral terug in de live-schakeling met Jamai. Voor meer informatie hierover zie hoofdstuk 5.1.3: Live-schakeling op p.24.

5.3 Conclusie

WEET IK VEEL is een snelle, dynamische kennisquiz gepresenteerd door Linda de Mol waarin drie BN’ers, 300 studenten en de mensen thuis 50 vragen beantwoorden die actueel zijn, humor bevatten en de kijker verassen. Verschillende soorten vragen in uiteenlopende categorieën van wetenschap tot entertainment wisselen af met de vaste onderdelen zoals filmpjes, weetjes, een opkomst en de live-schakeling met Jamai. Hierna volgt het finalespel waarin een geldbedrag is te verdienen door zowel de beste BN’er, de beste student en één van de beste thuisspelers. De afgelopen drie seizoenen scoorde WEET IK VEEL altijd een plek in de top 10 wanneer er wordt gekeken naar de kijkcijfers. Wel zaten er grote verschillen in de kijkcijfers van de verschillende afleveringen. Deze schommelde tussen de 1,4 en 2,4 miljoen kijkers.

Via de applicatie van WEET IK VEEL is het mogelijk om thuis live mee te spelen met de uitzending. De thuisspelers die beschikken over een mobiel apparaat met Android of IOS kunnen live dezelfde 50 vragen beantwoorden als in de studio. In het tweede seizoen speelde iets meer dan 10% van de kijkers mee via de applicatie. De beoordeling van de applicatie door de kijkers is erg uiteenlopend. Zo geeft bijna 40% de applicatie maar 1 ster, terwijl bijna 30% de applicatie met 5 sterren beoordeeld. Ook valt op dat de applicatie buiten de uitzendingen om bijna niet te gebruiken is.

6 Een Succesvol Televisieformat

Talpa, maar ook Nederland in het algemeen, is erg succesvol op het gebied van

televisieformats. Vele programma’s van Talpa worden ook in het buitenland uitgezonden. Na de VS en Engeland staat Nederland op nummer drie in de wereld van landen die televisie content exporteren. In dit hoofdstuk, de theoretische verdieping, wordt dieper ingegaan op de ontwikkeling van televisie en welke factoren een televisieformat zo succesvol maken.

6.1 Televisie & Internet

Marshall McLuhan (1964), wetenschapper in mediastudies, heeft in 1964 een verdeling gemaakt van media in ‘hete’ en ‘koele’ media.

‘Hot media are, therefore, low in participation, and cool media are high in participation or completion by the audience’ (McLuhan, 1964)

Bij ‘hete media’ wordt de kijker of luisteraar niet in staat gesteld om te participeren, terwijl bij ‘koele media’ juist wel ruimte is voor participatie. Wanneer je deze uitspraak in de huidige tijd betrekt, is televisie dus een koel medium, er is ruimte voor de kijker om zelf invulling te geven. (McLuhan, 1964)

Bij traditionele televisie bepaalt de producent het aanbod en de consument bepaalt wat hij kijkt. Door de komst van het internet zijn deze verhoudingen veranderd. Aan de ene kant kunnen televisieproducenten nieuwe content creëren met behulp van internet en aan de andere kant krijgt de kijker de kans om door te dringen tot het productieproces. Ze kunnen kritiek leveren of zelfs zelf content creëren. Door de komst van deze nieuwe media is televisie gedwongen zich aan te passen. De kijker is van een passieve in een actieve kijker veranderd. Hij kan zelf bepalen waar, hoe en wanneer een programma gekeken wordt. (Wilson, 2008) Televisie & het tweede scherm

Tijdens het WK voetbal in 2010 was NOS de eerste die het domein www.tweedescherm.nl registreerde. De NOS was hiermee een van de eerste in Nederland die gebruik maakte van een tweede scherm. Door de snelle ontwikkelingen van de verschillende devices en platforms is er steeds meer mogelijk met het tweede scherm. (NOS, 2010) In het begin was het tweede scherm vooral populair bij sportprogramma’s. Later werd het tweede scherm ook ingezet bij andere programma’s, vaak als spelelement. Zo kan de kijker online meespelen met

programma’s zoals De Nationale IQ test, WEET IK VEEL en Tussen Kunst en Kitsch. Ook kan het tweede scherm gebruikt worden voor statistieken en feitjes, zoals vaak het geval is bij

sportwedstrijden. Het merk Redbull maakt weer op een andere manier gebruik van het tweede scherm. Zij hebben een tweede scherm ontwikkeld waarop tijdens de snowboardwedstrijden de wedstrijd te zien is vanuit het oogpunt van de snowboarder. Een goed voorbeeld van een tweede scherm dat echt iets toevoegt en de beleving van het televisie kijken vergroot. (Pinterest, 2012)

De verwachting is dat actief deelnemen met een televisieprogramma in de toekomst steeds vaker voor zal komen. De technologie is er al, het moet alleen nog meer worden geaccepteerd door de kijker en meer worden geïntegreerd door de programmamaker. (Balemans, 2009)

6.2 Televisieformats

De formatmarkt is een agressieve markt. Wanneer je een idee hebt is dit moeilijk te

beschermen en zelden helemaal origineel. Wie zijn programma het eerst op televisie heeft, is origineel, de rest blijven aftreksels. (VPRO, 2008) Nederland neemt een belangrijke positie in op het gebied van televisieformats. Voor zo’n klein landje is het uniek dat onze ideeën zo goed worden opgepakt over de hele wereld. Na de VS en Engeland zijn is Nederland de nummer drie in de wereld van landen die tv-content exporteren. In Nederland zijn er al verschillende succesvolle formats geweest. Het begon met Big Brother, dat over de hele wereld werd verkocht en nu nog steeds in meer dan zeventig landen op televisie is. Een meer recent voorbeeld is The Voice of Holland wat op dit moment in meer dan 150 landen wordt uitgezonden. (Zimmerman, 2013)

Een succesvol format creëer je door risico’s te nemen en grenzen op te zoeken. Nederlanders reizen veel en komen zo in aanmerking met andere culturen en kunnen daar goed op

anticiperen. Hierdoor hebben Nederlanders meer lef en zijn we meer open-minded dan andere landen. Iets wordt niet snel gek gevonden bij ons. (Geneste, 2012) Taco Zimmerman, eigenaar van Tuvalu Media versterkt dit gegeven:

‘De smaak van Nederland klopt met die van de rest van de wereld. Onze smaak is een

maatstaf voor rest van de wereld. Wij Nederlanders durven ook anders te denken. Dat is een goede voedingsbodem voor creativiteit. Daarom zijn onze formats in eerste instantie gewaagd. De meeste landen zijn conservatiever dan Nederland.’ (Zimmerman, 2013)

6.2.1 Succesvol televisieformat

Een format is succesvol als het goede kijkcijfers scoort binnen Nederland en in meerdere landen te zien is. Uiteindelijk blijft het belangrijkste hoeveel winst er mee behaald is. (RNW, 2012) Roy Aalderink, formatbedenker, stelt dat het succes van een format ook afhangt van een goede timing. Ook geldt hoe eenvoudiger het format, hoe beter het vaak werkt. Het format moet duidelijk zijn: het moet in één zin te omschrijven zijn en te begrijpen waar het om gaat. Niet te ingewikkeld en niet te veel spelregels dus. Ook moet een aflevering een herkenbare structuur hebben. (VPRO, 2008)

Volgens het SUCCESs model van de gebroeders Heath (2007) zijn er zes succesfactoren die er voor zorgen dat een idee, of in dit geval een format, blijft hangen. Deze zes factoren zijn Simple, Unexpected, Concrete, Credible, Emotional en Story.

 Simple (simpel); het moet voor de kijker makkelijk te begrijpen zijn, zoals Roy Aalderink ook al stelde, hoe meer spelregels hoe lastiger een format te begrijpen wordt

 Unexpected (onverwachts); het is belangrijk dat een programma de kijker blijft boeien van begin tot eind. Kijkers haken snel af wanneer het saaie, of voorspelbare televisie wordt  Concrete (concreet); het moet een concreet idee hebben, en to the point zijn. Het format

moet in één zin te beschrijven zijn.

 Credible (geloofwaardig); het moet geloofwaardig zijn en authentiek.

 Emotional (emotioneel); het is belangrijk dat er ingespeeld wordt op de gevoelens van de kijker

 Story (verhaal); er moet een verhaal/verloop inzitten. De kijker herkent zichzelf in het verhaal, wil weten hoe het afloopt en blijft daardoor langer kijken. Zoals Roy Aalderink al stelde, een aflevering moet een duidelijke structuur hebben.

Wanneer we kijken naar televisieformat zou er in de huidige televisiecultuur ook de Interactiviteit aan het model kunnen worden toegevoegd. De kijker neemt graag actief deel aan het programma. Een succesvol format hoeft niet alle factoren te bevatten, maar hoe meer hoe beter. (Heath, 2007)

Ook TVLab heeft een aantal vragen opgesteld die je jezelf moet opstellen bij het ontwikkelen van een format. Ook deze criteria kunnen leidend zijn voor een succesvol format.

 Welk verhaal wil je vertellen? Dit moet in enkele zinnen op te schrijven zijn.  Hoe heet het programma? De titel moet pakkend zijn en slaan op de inhoud van het

programma. Afbeelding 2: SUCCESs Model (Heath, 2007)

 Bestaat het programma al? Het format moet origineel zijn, aansluiten bij een trend of juist trend zettend zijn.

 Bij welk genre hoort het programma? Er zijn veel verschillende typen programma’s; reality, entertainment, drama, infotainment, spelshow, talkshow, actualiteitenrubriek, human interest, talentenjacht, documentaire, etc. Het format kan bij een van deze genres passen of is zo baanbrekend nieuw dat het alle grenzen overschrijdt.

 Wie presenteert het programma? Kies voor iemand die goed bij het format past.  Uit welke onderdelen is het format opgebouwd? Vaste onderdelen en rubrieken zorgen

voor herkenbaarheid bij de kijker en bepalen de kaders van het format.

 Hoeveel afleveringen? Hoeveel afleveringen er in een seizoen zitten en hoelang deze afleveringen duren. Of is het juist een eenmalig programma.

 Waar wordt het programma opgenomen? Er zijn verschillende mogelijkheden. Zo kan het programma in een studio worden opgenomen of gedeeltelijk op locatie. Ook is het belangrijk om na te denken of er publiek aanwezig mag zijn en wat de rol van dit publiek is.  Wat is de doelgroep? Wie wil je bereiken met het format? Zorg dat dit helder en duidelijk

omschreven is.

 Welke platforms kies je? Naast een televisieprogramma kan het format ook worden crossmediaal worden uitgewerkt op andere platforms zoals een applicatie, internet, bordspel etc.

(TVLab, 2011)

6.2.2 Crossmediaal format

Crossmedia is een middel om de belevenis van het mediaconcept tot zijn recht te laten komen. Bij een crossmediaal concept worden verschillende media ingezet. Door het gebruik van verschillende media wil de mediaproducent ervoor zorgen dat er meer interactie komt tussen zijn mediaconcept en zijn publiek. Maar een concept waarbij verschillende media worden gebruikt is niet per definitie een crossmediaal concept. Er kan pas gesproken worden over een crossmediaal concept als alle gebruikte media een steentje bijdragen aan volledige beleving van het concept.

‘Er is sprake van crossmedia als er ten behoeve van een communicatiedoelstelling een

kruisbestuiving bestaat van verschillende media zoals theater, film, televisie, radio, de bladen, het internet, games, mobiele apparaten en live-evenementen. De verschillende media communiceren hierbij mediumspecifieke betekenissen die deel uitmaken van een synergetisch geheel: via een verhaal wordt één bepaalde boodschap over de media uitgedragen, waarbij rekening wordt gehouden met de kwaliteiten en eigenaardigheden van de ingeschakelde media, de participerende houding en het mediagebruik van de consument.’ (Reynaert, 2012)

Volgens Indira Reynaert en Daphne Dijkerman (2012) kan een sterk en succesvol crossmediaal concept worden ontwikkeld aan de hand van vijf belangrijke elementen: storytelling,

Storytelling

Letterlijk betekent storytelling ‘verhalen vertellen’. Een goed boeiend verhaal (afgestemd op de gekozen doelgroep) doet mensen overschakelen. Belangrijk is dat het verhaal eenvoudig en helder is en de doelgroep aanspreekt.

Mediumspecificiteit

Met deze term bedoelt men dat de specifieke eigenschappen van ieder medium optimaal worden benut. Wat onderscheidt het ene medium van andere media. Waar het ene medium tekortschiet kan een ander medium bijspringen.

Usability

Als je een crossmediaal concept ontwikkelt dan wil je dat de doelgroep ook echt met je concept aan de slag kan gaan. De verschillende ingezette media moeten niet alleen aansluiten bij de doelgroep, maar ook op een gebruiksvriendelijke manier gebruikt kunnen worden. Door hier rekening mee te houden zorg je voor effectiviteit, efficiëntie en tevredenheid van de kijker.

Cocreatie

De kijker krijgt een actieve rol in het creatieproces waardoor het eindresultaat perfect aansluit bij de wensen en behoeften van de doelgroep. Zo gaat een succesvol crossmediaal format de dialoog aan met de kijker en is er dus interactie tussen het programma en de kijker.

Relevantie

Met relevantie wordt bedoeld dat je de juiste boodschap overbrengt op het juiste moment via het juiste kanaal. Luister daarbij goed naar de doelgroep. De beleving van de kijker hangt af van de perceptie van zintuiglijke

6.3 Conclusie

Door de komst van internet en het tweede scherm is het televisie kijken veranderd, de kijker is niet langer passief maar actief. Door de snelle ontwikkelingen van de verschillende devices en platforms is er steeds meer mogelijk met het tweede scherm. In het begin was het tweede scherm vooral populair bij sportprogramma’s voor statistieken en feitjes. Later werd het tweede scherm ook ingezet bij andere programma’s, vaak als spelelement.

Talpa, maar ook Nederland in het algemeen, is erg succesvol op het gebied van

televisieformats. Een succesvol format wordt gecreëerd door risico’s te nemen. Nederlanders durven anders te denken, en zijn hierdoor creatiever. Volgens het SUCCESs Model is het belangrijk voor een succesvol format dat het simpel en duidelijk is: niet teveel spelregels en dus makkelijk te begrijpen voor de kijker. De overige succesfactoren zijn onverwachts, concreet, geloofwaardig, emotioneel, verhaal. In de huidige televisiecultuur kun je hieraan ook nog interactiviteit toevoegen. Ook crossmedia speelt een grote rol bij de beleving van een televisieprogramma. Alle ingezette media maken dan deel uit van een synergetisch geheel wat zorgt voor een volledige beleving van het format. De punten waar je bij crossmedia op moet letten zijn storytelling, mediumspecificiteit, usability, cocreatie en relevantie.

7 Trends: Televisieformats, Technologie & Applicaties

7.1 Televisieformats

Elke jaar in april vindt het event MIPTV plaats in Cannes. Tijdens dit event komen creatieveling en professionals uit de entertainment industrie bijeen om de trends op het gebied van televisie en digitale content te bespreken. Televisieproducenten uit meer dan 100 landen komen elk jaar naar Cannes. Nieuwe formats voor het komende televisieseizoen, trends en populaire genres worden hier gepresenteerd en besproken. Hier worden vaak de trends voor het komende televisiejaar al duidelijk zichtbaar. (MIPTV/MIPCOM, 2015)

7.1.1 Veelbelovende formats

Nederland werd in 2014 uitgeroepen tot formatland van het jaar. Dit kwam vooral door nieuwe formats zoals Utopia, Adam zoekt EVA, The Big Picture en het nog steeds succesvolle The Voice of Holland. (Smartshow, 2014) The Big Picture werd zelfs verkozen tot één van drie meest belovende televisieformats voor het nieuwe seizoen. The Big Picture wordt gezien als een grote stap vooruit binnen de spelshow industrie en wordt geroemd vanwege hun nieuwe aanpak tot kijkersinteractie. (Smartshow, 2014)

Tijdens MIPTV 2015 viel op dat vooral programma’s met kinderen, muziek, visuele quizzen en datingsshows populair zijn het komende televisieseizoen. De volgende formats vielen op: Pray for Love (priesters op zoek naar hun grote liefde), Superkids (competitie met super

getalenteerde kinderen), The Raft (twee duo’s moeten 6 dagen zien te overleven in de Bermuda driehoek), Lip Sync Battle (beroemdheden in een playbackcompetitie), 1.000 Heartbeats (hoe harder je hartslag, des te minder tijd je hebt om de vraag goed te

beantwoorden), Surviving Marriage (koppels die in scheiding liggen worden gedropt op een verlaten eiland als vorm van therapie), 500 questions (500 vragen beantwoorden zonder er 3 achter elkaar fout te hebben), 100 Years of Wisdom (quiz met kandidaten boven de 100 jaar oud) en Odd One Out (visuele quiz waarbij de kijker mee kan spelen). (MIPTV/MIPCOM, 2015) 7.1.2 Televisiegenres

Binnen Europa is het genre drama met meer dan 50% het populairste genre binnen het televisielandschap. Hierna is komedie het populairst met 30%, gevolgd door reality met 12%. Hierna volgen de maatschappelijke programma’s met 10%. Opvallend is dat spelshows zoals een quiz niet worden genoemd in dit rijtje genres. (MIPTV/MIPCOM, 2015)