VERSLAG Dr. KUYPERSTICHTING OVER

VERSLAG Dr. A. KUYPERSTICHTING OVER 1931

VERSLAG

VAN DE VERRICHTINGEN DER

Or A. KUYPERSTICHTING

GEDURENDE 1931

BIJLAGE VAN ANTIREVOLUTIONAIRE STAATKUNDE ORGAAN VAN DE Dr. ABRAHAM KUYPERSTICHTING

VERSLAG VAN DE VERRICHTINGEN

DER Dr. A. KUYPERSTICHTING

GEDURENDE 1931

Tot de belangrijkste gebeurtenissen, die in 1931 op het politieke leven in ons land en dientengevolge ook op de Antirevolutionaire Partij, en zijdelings op den arbeid der Kuyperstichting invloed oefenden, behooren de verkiezingen voor de Provinciale Staten en de Gemeenteraden. Vooral geldt dit van de gemeenteraadsverkiezingen. Tal van kiesvereenigingen, vooral in kleine plaatsen, wendden zich bij de voorbereiding dezer ver-kiezingen tot de Kuyperstichting om inlichtingen of raadgevingen. En het scheen wel haast, alsof de taak, die vroeger volgens de partij-statuten aan het z.g. gemeenteraadscollege was toegedacht, reeds vóór het officiëel verdwijnen van dit college tengevolge van de statuten-wijziging van 9 April 1931 was overgegaan op ons bureau.

Ook na de gemeenteraadsverkiezingen bleven wij nog geruimen tijd bij dit politiek gebeuren in verscheidene plaatsen betrokken, doordat vraagstukken ten aanzien van de samenstelling van de Colleges van Burgemeester en Wethouders of van Raadscommissies ons werden voor-gelegd.

Voorts werd herhaaldelijk de aandacht van het bureau gevraagd voor in verschillende plaatsen aanhangige annexatieplannen, met name ook door leden van de uit de ingezetenen gekozen commissies ter beoor-deeling dezer plannen.

Daarnevens was de invloed merkbaar van de ook in 1931 toenemende activiteit van de antirevolutionaire propaganda- en A.R.j.A.-cIubs, voor wier plaatselijke vergaderingen dikwijls een beroep op de Kuyperstichting werd gedaan.

En voorts bleef ook dit jaar de verscherpte economische en financiëele crisis niet in gebreke in ruimen kring de belangstelling te prikkelen voor vraagstukken, betreffende de verhouding van staat en maatschappij. Met het gevolg, dat gedurende het afgeloopen jaar tal van aanvragen om inlichtingen en lectuur nopens dergelijke vraagstukken bij ons inkwamen. Behalve den algemeen en economischen toestand betroffen dergelijke zoeken vooral het geldwezen en de inflatie, de lasten der sociale ver-zekering en vooral de quaestie van het staatspensioen.

",

!

I'

_!'i

6

van

het bureau der Stichting in het afgeloopen jaar niet verminderde, doch - gelijk uit na te melden gegevens zal blijken - in omvang toenam.

En bedenkt men dan verder, dat nevens dezen practischen arbeid wetenschappelijke arbeid werd verricht; dat door of met steun van de Stichting verschillende publicaties het licht zagen en dat de financiëele positie der Stichting gunstig mag worden genoemd, dan past bij den aanvang van ons j aarlijksch overzicht van de belangrijkste te vermelden feiten een danktoon jegens Hem, Wiens eer het hoogst bedoelen der Kuyperstichting is.

*

*

*

Bestuur.

De samenstelling van het Bestuur der Kuyperstichting onderging ge-durende 1931 geen verandering.

De Raad van Beheer kwam als gewoonlijk in voor- en najaar bijeen. Het Dagelijksch Bestuur vergaderde vier maal.

Eerstgenoemd college bestaat uit de volgende leden: de heeren: Dr. H. Colijn, A. W. F. Idenburg, J. J. C. van Dijk, H. van Andel, Mr. J. Terpstra, Ds. M. van Grieken, Mr. J. J. Croles, Mr. P. E. Briët, J. van Andel, A. Bax Gzn., A. D. P. van Löben Seis, Ds. G. Renting, L. Harms. Mr. A. Bruch, J. G. Schouten, B. Schuurman, J. Deutekom, Mr. H. Bijleveld, H.

J.

van Lonkhuyzen, J. A. J. Jansen, G. van de Putte,

J.

Bos Kzn., Prof. Dr. J. Severijn, Dr. H. Bouwman en J. Schouten,

waar-van

de eerstgenoemde zeven tezamen vormen het Dagelijksch Bestuur.

Centraal Bureau. (Personeel en lokaliteit.)

De personeelsbezetting bleef, wat de belangrijkste fundies aangaat, ongewijzigd.

In de lokaliteit werd geen noemenswaardige wijziging aangebracht. De Afrikaansche Legatie maakte nog geen gebruik van de toezegging

van

het Bestuur om, met het oog op de uitbreiding van hare werkzaam-heden, over een der lokalen van het bureau der Kuyperstichting te be-schikken.

Bibliotheek.

rechts-7

philosophie 15; godsdienst 5; ethiek 16; jaarboeken, reglementen, ver-zamelingen 28; koloniën 6; geschiedenis en biografie 33; financiën 7; defensie 11; huwelijkswetgeving 2; volkenkunde 1 en diversen 4.

Het onderhoud der boeken vorderde ook dit jaar, in verband met toe-nemend gebruik der bibliotheek, een vrij aanzienlijk bedrag.

Om ruimte te winnen, werd een groot aantal zelden gebruikte werken, voornamelijk op het gebied der philologie, uit de bibliotheeklokalen ver-wijderd en in één der zolderverfrekken opgeslagen.

In den loop van het jaar werd een begin gemaakt met het vormen van een afzonderlijke verzameling van de werken van Mr. Groen van Prinsterer en Dr. Kuyper, uitsluitend strekkend voor het gebruik in het Kuyperhuis en niet voor uitleening bestemd. Van de meestgebruikte werken werden daartoe duplicaten aangeschaft.

Deze maatregel bleek wenschelijk, eenerzijds om tegemoet te komen aan het bezwaar, dat bureau en leeszaal telkens de beschikking over een of meer van die werken missen wegens gebruik elders, anderzijds omdat er behoefte gevoeld werd om naast de werken dezer schrijvers, die onderwerpsgewijze over de bibliotheek zijn verdeeld, nog een af-zonderlijke bijeengeplaatste verzameling dezer werken te bezitten.

Herhaaldelijk uitten personen, die van de bibliotheek gebruik wilden maken, den wensch, een gedrukten catalogus der boeken te bezitten. Doch, hoewel het bestaan en beschikbaarstellen van een catalogus aan het gebruik der bibliotheek zonder twijfel ten goede zou komen, bestaat bij de tegenwoordige wijze van lectuurverstrekking, volgens ons oordeel, niet een zoodanige behoefte aan een dergelijken catalogus, dat de aan-zienlijke kosten, aan de samenstelling verbonden, verantwoord zouden zijn. Wel zou een gedeelte van die kosten door verkoop van den catalogus kunnen worden goedgemaakt, doch de belangstelling voor een gedrukten catalogus rechtvaardigt tot dusver nog niet de verwachting, dat die ver-koop aanzienlijk zal zijn.

Werkzaamheden.

Behalve het verwerken van de dagelijks inkomende lectuur en het bijhouden van de bibliotheek, bestond het afgeloopen jaar de arbeid van het bureau in hoofdzaak uit het samenstellen van lectuurdossiers, het verstrekken van advies en voorlichting en het opstellen van nota's en rapporten over verschillende onderwerpen. Daarbij kwamen nog de mondelinge besprekingen, het niet onaanzienlijk aantal telephonische in-formaties en de zorg voor de publicaties.

Het aantallectuurzendingen steeg dit jaar tot 1742 (vorig jaar 1579). Rapporten werden o. a. gemaakt betreffende de organisatie der A.R. Partij, het pachtvraagstuk en de a.r. pers.

Het aantal uitgezonden brieven bedroeg 3227 (vorig jaar 2992); dat der ingekomen brieven 2851 (vorig jaar 2415).

antirevolutio-8

naire pers. Zoo betreffende candidaatstelling en verkiezing voor provin-ciale staten en gemeenteraden, het aanhangig ontwerp inzake de straf-baarstelling van godslastering en inzake het vraagstuk der inflatie. Het ligt in het voornemen om niet alleen hiermede voort te gaan, doch meer geregeld nog dan tot dusver op deze wijze aan de a.r. pers, waarbij we speciaal denken aan de Z.g. kleine pers, hulp te bieden.

Wetenschappelijke arbeid en publicaties.

Mr. G. M. den Hartogh maakte een aanvang met de publicatie van het inleidend gedeelte van zijn studie over de Antirevolutionaire Partij in het driemaandelijksch nummer van het orgaan der Stichting.

Voorts verscheen de bibliographie betreffende den schoolstrijd, samen-gesteld door den heer Langendiik, en door de Dr. Kuyperstichting, tezamen met den Schoolraad voor de Scholen met den Bijbel en enkele andere schoolorganisaties, uitgegeven.

Prof. Dooyeweerd publiceerde een uitvoerige wijsgeerige studie onder den titel "De crisis in de humanistische staatsleer in het licht een er calvi-nistische kosmologie en kennisleer"; een studie, die een beknopt over-zicht bood van de staatsrechtelijke beginselen, die de schrijver straks in een door hem te publiceeren werk nader hoopt uit te werken.

Mr. C. Beekenkamp voltooide zijn proefschrift over de bedrijfsorgani-satie van antirevolutionair standpunt beschouwd en verwierf in Januari 1932 aan de Leidsche Universiteit den titel van doctor in de rechts-geleerdheid.

Voorts dient nog vermelding een ten verzoeke van de Dr. Kuyper-stichting door den heer ]. H. Kok als herdruk uitgegeven bundel op-stellen van de heeren: A. W. F. Idenburg, J. J. C. van Dijk en wijlen Prof. Or. H. Bavinck over het defensievraagstuk, onder den titel "Christendom en Oorlog"; een hernieuwde uitgave van een tweetal reeds eerder uitgegeven propagandabrochures, resp. van de hand van Or. Colijn in verband met de provinciale verkiezingen en van den hand van Mr. J. A. de Wilde in verband met de gemeenteraadsverkiezingen; en de uitgave van Mr. de Wilde's propagandabrochure, getiteld "In Gods Hand", in samenwerking met de drukkerij "De Graafschap" te Aalten. Het tijdschrift der Kuyperstichting "Antirevolutionaire Staatkunde" verscheen ook dit jaar in twee edities, n.1. de maandelijksche en de driemaandelijksche. Het aantal abonnementen der driemaandelijksche editie liep weer iets terug, n.1. tot 550 (vorig jaar 588); dat der maan-delijksche steeg echter, en wel tot 1283 (vorig jaar 1215).

Ook financiëel ging het tijdschrift vooruit, terwijl over de medewerking niet viel te klagen.

9

Dat ook buiten den antirevolutionairen kring het tijdschrift waardeering vindt, moge blijken uit het feit, dat de daarvoor in aanmerking komende bijdragen regelmatig in enkele belangrijke verzamelingen van juris-prudentie en literatuur worden aangeteekend.

Door het overlijden van Prof. Fabius verloor het tijdschrift een mede-werker, die nog in zijn laatste levensjaren menige belangrijke en zeer gewaardeerde bijdrage in het tijdschrift heeft gepubliceerd. Wij denken hierbij met name aan zijn doorwrochte studiën over het karakter der Staten-Generaal en over Kroon en Ministers.

De Adjunct-Directeur:

10

Balans der Dr. A. Kuyper .. S,

ACTIEF

't Kuyperhuis afschrijving

Huis Dr. Kuyperstraat no. 3 . afschrijving Meubilair afschrijving Bibliotheek . . afschrijving Effecten. . . . . Leeningen { obligo Chr. Nat. Schoolonderwijs

aan waarborgsommen...

scholen h y p o t h e k e n . . . Hypotheken aan particulieren .

Amsterdamsche Bank . . Postcheque- en girodienst . Kas 't Kuyperhuis . Debiteuren . . . Interest . . . .

I

11000.-

9000.-I

12500.--

10500.-I

618.80 617.80

I

1720.31 1719.31

I

85000.-- 218173.16 - 158598.50

I

2000.- 1.- 293900.-461771.66 205420.- 28425.-2050.59 253.-9178.11 13055.93

I

1.018.056.29

Exploitatierekening der Dr. A.

Kuyper.S~

Salarissen . . . . Bibliotheek (afschrijving) . . Abonnementen . . . . Kosten wetenschappelijke studie Meubilair (afschrijving) . Huishoudelijke onkosten . Onderhoudskosten . Algemeene onkosten Belastingen Assurantiën Kantoorbehoeften . . .

II

'per .. Stichting per 31 December 1931

PASSIEF

Kapitaal . . . . .

Reserve voor koersverschillen

Reserve . . . .

Renteloaze leening Crediteuren . . .

rper .. Stichting over het jaar 1931

12

De Commissie, benoemd door den Raad van Beheer der Dr. Abraham Kuyperstichting, om, overeenkomstig art. 15 van het Huishoudelijk Regle-ment van dien Raad, advies uit te brengen over de rekening en ver-antwoording van den heer Penningmeester, heeft de eer te rapporteeren :

1. dat zij de balans en de exploitatie-rekening met totaaltellingen van resp.

f

1.018.056,29 en

f

56.232,61, gedateerd 26 Maart 1932 en geteekend door den Penningmeester, heeft vergeleken met de boekhouding, de daarop betrekking hebbende bescheiden ten deele heeft gecontroleerd en heeft bevonden, dat de cijfers van de balans en exploitatie-rekening overeep-komen met de boekhouding en de geraadpleegde bescheiden, en dat Ge boekhouding op nauwgezette en correcte wijze is gevoerd;

2. dat zij er zich van overtuigd heeft, dat de in de balans opgenomen effecten voor een waarde van

f

378.900,- (waaronder

f

85.000,- in 5% obligaties van de Vereeniging voor Christelijk Nationaal Schoolonderwijs) aanwezig waren in de safe bij de Amsterdamsche Bank te '8 Gravenhage.

Bij dit onderzoek is haar gebleken, dat voorts in gemelde safe aanwezig waren de stukken, betrekking hebbende op de uitstaande leeningen voor waarborgsommen aan scholen, hypotheken aan scholen en aan particu-lieren, onderscheidenlijk ten bedrage van

f

218.173,16,

f

158.598,50 en

f

205.420,-.

De acten van genoemde leeningen en hypotheken en bijbehoorende stukken werden aanwezig en in orde bevonden, evenzoo assurantiepolis en de verklaring, bedoeld in art. 297 Wetboek van Koophandel.

Uit diverse bescheiden, als hertaxatie en/of verklaringen van des-kundigen, bleek, dat ook in de tegenwoordige omstandigheden de hypo-theken aan particulieren behoorlijke dekking opleveren. De Commissie kan zich geheel vereenigen met de in de exploitatie-rekening opgenomen afschrijvingen en is van oordeel, dat met dergelijke behoudende finan-ciering, mede tot uiting komend in versterking der reserve als compensatie tegen thans zeker mogelijke risico's, moet worden voortgegaan.

De Commissie adviseert mitsdien rekening en verantwoording van den Penningmeester goed te keuren, zulks onder dankzegging voor diens zeer omvangrijken en veelszins persoonlijk verrichten arbeid.

w. g. BRUCH.

J.

DEUTEKOM.