Vraag nr. 10
van 18 oktober 2001
van de heer LUK VAN NIEUWENHUYSEN Leerkrachten – Klachtenbehandeling
Op 27 september jongstleden stelde collega Roe-giers een vraag om uitleg aan de minister over het pesten op school via de nieuwe media. Zowel vraag als antwoord overstegen dat specifieke aspect van het fenomeen pesten. De minister vestigde er mijns inziens terecht de aandacht op dat dit binnen het onderwijs een complex gegeven is, omdat er een wisselwerking bestaat tussen alle verschillende ac-t o r e n . Zij wees ook op de rol van de schooldirec-t i e s. (Handelingen C4 van 27 sepschooldirec-tember 2001, b l z . 1 e.v. – red.)
In dat verband verwijs ik naar een artikel dat in de loop van de maand augustus in Het Nieuwsblad verscheen en waaruit blijkt dat er in het gemeen-schapsonderwijs relatief meer mensen wegens "li-chamelijke ongeschiktheid" met pensioen worden gesteld dan in het vrij onderwijs. Een leerkracht ge-tuigde dat heel wat van zijn collega's als het ware gedwongen worden om zich psychisch ziek te laten v e r k l a r e n , omdat ze door hun directie of door de inspectie soms van de ene dag op de andere perso-na non grata worden verklaard, om op die manier plaats te maken voor leerkrachten die men om een of andere reden verkiest.
De reacties van lezers op dat bewuste artikel tonen aan dat de aantijging niet uit de lucht is gegrepen. Geviseerde leerkrachten krijgen na een eerste on-voldoende de raad om hun ziektedagen op te n e m e n , waarna ze vroegtijdig met pensioen worden g e s t u u r d . De meesten gaan daarop in, uit vrees dat een tweede negatieve quotering hen degradeert tot het statuut van werkloze met verlies van pensioen-rechten.
Ik heb de indruk dat er een en ander schort aan de mogelijkheid waarover leerkrachten beschikken om in dergelijke gevallen klachten te laten behan-d e l e n . Ze komen ofwel bij lokale schoolrabehan-den te-r e c h t , ofwel bij de Raad van Bete-roep van de Au t o-nome Raad voor het Gemeenschapsonderwijs ( A R G O ) . De ombudsvrouw van de ARGO lijkt niet bevoegd te zijn in dergelijke materies.
Dat het probleem reëel is, blijkt uit het feit dat een vereniging "Slachtoffers van de ARGO" werd op-gericht.
1. Is de minister op de hoogte van het hierboven geschetste fenomeen ?
2. Zou de ombudsfunctie waarover de minister het op 27 september had, in dergelijke situaties kunnen tussenkomen ?
3. Worden terzake nog andere initiatieven in het vooruitzicht gesteld, zeker nu de kwestie van een tekort aan leerkrachten prangend is gewor-den en een aantal leraars blijkbaar niet liever vragen dan terug te keren naar het onderwijs ?
Antwoord
In onze samenleving zijn de verwachtingen ten aanzien van het onderwijs hooggespannen. S c h o l e n en uiteraard leerkrachten moeten aan heel wat e i s e n , die veel verder gaan dan loutere kennisover-d r a c h t , v o l kennisover-d o e n . De werkkennisover-druk is groot en kan stress en mogelijk ziekteverzuim tot gevolg heb-b e n . De wijze waarop scholen functioneren en in-tern georganiseerd zijn, speelt hierbij een zeer be-langrijke rol : een teamgerichte aanpak, een partici-patief schoolbeleid, een goed uitgebouwd taakbe-leid en een adequaat personeelsbetaakbe-leid.
In deze context is het bijzonder decreet betreffen-de het gemeenschapsonbetreffen-derwijs van 14 juli 1998 ge-c o n ge-c i p i e e r d . Dit dege-creet ge-creëert een kader waar-binnen maximale autonomie wordt verleend aan het lokaal niveau.
Hoe goed het schoolklimaat ook is, altijd zullen er mensen zijn die uit de boot vallen.
In het kader van het personeelsbeleid is er in het g e m e e n s c h a p s o n d e r w i j s, net als in het gesubsi-dieerd onderwijs, de beoordeling en de evaluatie van personeelsleden.
dit geval wordt het personeelslid afzonderlijk geë-valueerd door een door het college van directeurs aangesteld persoon.
Indien een personeelslid niet akkoord gaat met de vermelding "onvoldoende", kan een procedure in-gespannen worden bij de Raad van Beroep via de Centrale Raad, en vanaf 1 januari 2003 via de afge-vaardigd bestuurder van de Raad van het Gemeen-schapsonderwijs.
De samenstelling van de Raad van Beroep is be-paald in artikel 72 van het decreet van 27 maart 1991 (statuut personeel gemeenschapsonderwijs). De voorzitter van de Raad van Beroep en de twee plaatsvervangende voorzitters zijn magistraten of e m e r i t u s-m a g i s t r a t e n , aangesteld door de regering. Verder wijst de voorzitter twee leden aan die titu-laris zijn van een wervings-, s e l e c t i e- of bevorde-ringsambt binnen het gemeenschapsonderwijs. Dergelijke samenstelling staat garant voor een ob-jectieve behandeling van het dossier. Bovendien is het zo dat de inspectie op dit vlak niet tussenkomt. De inspectietaak wordt immers niet meer toege-spitst op het individu. Zij brengt dan ook geen be-oordeling meer uit op het functioneren van de indi-viduele leraar.
Het geheel van de behandeling van een klachten-bundel van een leerkracht ligt dus vast in specifie-ke regelgeving die alle garanties biedt voor een ob-jectieve behandeling van het dossier. Het is duide-lijk niet enkel de directie (de inspectie heeft terza-ke geen bevoegdheid) die kan bepalen of een leer-kracht ongeschikt wordt verklaard.
