1
Prednison
bij ziekte van Crohn en colitis ulcerosa
Prednison bij ziekte van Crohn en colitis ulcerosa
De ziekte van Crohn en colitis ulcerosa zijn chronische darmaandoeningen. Er is sprake van een overactieve afweer. De precieze oorzaak van deze overactieve afweer bij deze ziekten is onbekend. Elke behandeling met medicijnen heeft tot doel om de
ontstekingsreacties te onderdrukken, waardoor het opvlammen (exacerbatie) van de ontsteking vermindert en de kans op complicaties kleiner wordt. De huidige medicijnen kunnen de darmontsteking onderdrukken, maar de ziekte helaas nog niet genezen.
Werking
Prednison of prednisolon zijn twee namen van medicijnen met dezelfde werking. In de rest van de tekst gebruiken we de naam prednison. Prednison remt de ontsteking en
vermindert daardoor de klachten.
Ontstekingsverschijnselen in de darmen, zoals pijn, diarree en bloed bij de ontlasting, nemen af. Prednison werkt vrij snel. U kunt meestal binnen een week verbetering
verwachten. De voorgeschreven hoeveelheid prednison is afhankelijk van de ernst van de aandoening en de klachten die u heeft. Er kunnen redenen zijn waarom u een hogere dosis prednison moet gebruiken, oplopend tot 60 mg per dag. Vaak schrijven we prednison voor in combinatie met andere geneesmiddelen tegen inflammatoire (chronische) darmziekten.
Prednison dienen we toe in tabletvorm. Prednison kan in meerdere sterktes worden geleverd. Het is belangrijk hier goed op te letten. U moet exact de voorgeschreven dosis
2
innemen.
U neemt de prednison éénmaal per dag in, tenzij uw behandelend arts anders voorschrijft.
Neem de tabletten in met water, voor of tijdens de maaltijd.
In de regel schrijven we prednison als volgt voor:
twee weken een opstartdosis;
daarna per week 5 mg prednison afbouwen;
het recept geeft het precieze afbouwschema aan.
Soms krijgt u naast prednison ook een maagbeschermer (pantoprazol) of een middel tegen botontkalking, zoals calchi-chew/D3 en alendroninezuur. Via uw behandelend arts of verpleegkundige hoort u hier meer over.
Bijwerkingen
Het optreden van bijwerkingen hangt nauw samen met de hoeveelheid prednison die u gebruikt en hoe lang u dit geneesmiddel gebruikt. De arts schrijft altijd de laagst mogelijke dosis voor een zo kort mogelijke tijd voor. Dit zijn de meest voorkomende bijwerkingen:
Het vasthouden van vocht. Dit kan leiden tot een vollemaansgezicht. Het gezicht en soms ook de romp worden dan dikker door het vocht. De oorzaak is een andere verdeling van het lichaamsvet. Bij verlaging van de dosis of stoppen met prednison verdwijnt dit verschijnsel weer. Bij lage doseringen en kortdurend gebruik treden deze verschijnselen meestal niet op.
Gewichtstoename. Tijdens gebruik van prednison houdt uw lichaam vocht vast. U kunt daardoor één tot twee kilogram aankomen. Daarnaast bevordert prednison de eetlust. Probeer hier niet teveel aan toe te geven, om te voorkomen dat uw gewicht hierdoor extra toeneemt.
Koorts, pijn bij plassen, hoesten en pijnlijke keel, veroorzaakt door een verminderde weerstand tegen infecties. Deze verminderde weerstand wordt veroorzaakt door een verminderde werking van de witte bloedlichaampjes. Deze witte bloedlichaampjes zorgen voor de afweer van het lichaam.
Maagklachten, veroorzaakt door een toename van de maagzuurproductie.
Vertraagde wondgenezing.
Gladde, dunne huid.
Botontkalking bij langdurige behandeling (langer dan zes maanden). Bespreek met uw arts wat u kunt doen om botontkalking te voorkomen.
Ontregeling van de bloedsuikers bij diabetes.
Heeft u een van de klachten hierboven? Laat dit dan weten aan uw MDL-arts of IBD- verpleegkundige.
Let op! Prednison kan koorts onderdrukken (Koorts is een signaal voor ontsteking).
3
Stoppen met prednison
Prednison is één van de vele namen waaronder de zogenoemde ‘corticosteroïden’ zijn te verkrijgen. Corticosteroïden zijn hormonen van de bijnierschors. Ze werden ontdekt in 1930 en zijn later kunstmatig nagemaakt. Door het gebruik van prednison gaan de bijnieren minder corticosteroïden maken. Afhankelijk van dosering en duur van de behandeling kunnen de bijnieren langdurig worden onderdrukt. Uw lichaam wordt daardoor afhankelijk van dit geneesmiddel. Plotseling staken van prednison kan de volgende verschijnselen geven:
overmatige vermoeidheid misselijkheid en braken toename van pijn
daling van de bloeddruk
Het is van belang om na (langdurig) gebruik van prednison de kuur geleidelijk af te bouwen.
Hou daarnaast de volgende punten in gedachten:
Informeer altijd uw behandelend artsen over uw prednisongebruik (ook de tandarts) als u een operatieve of tandheelkundige ingreep moet ondergaan. De arts kan dan zo nodig de dosis prednison tijdelijk aanpassen.
Verander nooit de dosis prednison zonder toestemming van uw arts. Als u langer dan enkele weken prednison gebruikt, zal de arts de dosis prednison altijd geleidelijk aan verminderen, volgens een (afbouw)schema (het zogenoemde ‘uitsluipen’).
Heeft u diabetes (suikerziekte)? Geef dit dan door aan uw behandelend arts. Door de prednison kan de behoefte aan medicijnen voor diabetes en/of insuline groter
worden.
Interacties met andere geneesmiddelen
Fenytoïne (Diphantoïne®, Epanutin®) of Rifampicine (Rifadin®) kunnen de werking van prednison beïnvloeden. Overleg met uw behandelend arts wanneer u een van deze middelen gebruikt.
Gelijktijdig gebruik met pijnstillers als naproxen, brufen, voltaren en aleve kan de kans op een maagzweer vergroten. Gebruikt u één van deze middelen en start u met prednison (of andersom)? Overleg dan met uw arts of er alternatieven zijn of dat bijvoorbeeld ook een maagbeschermer voorgeschreven moet worden.
Als u prednison gebruikt, raden we (kruiden)supplementen, zoals Sint Janskruid, af.
Vaccinaties
Prednison is niet van invloed op de werking van eventuele (levende) vaccins.
Vruchtbaarheid, zwangerschap en borstvoeding
Prednison is niet van invloed op de vruchtbaarheid bij de man of vrouw.
4
Bent u zwanger? Het is niet bekend dat er door prednisongebruik een verhoogd risico zou zijn op aangeboren afwijkingen van uw kind. Wel zien we bij het gebruik van prednison tijdens de zwangerschap soms groeivertraging bij het ongeboren kind. Een opvlamming van de ziekte vinden we echter schadelijker voor moeder en kind dan de behandeling met prednison. Daarom handhaven we prednisongebruik tijdens zwangerschap of schrijven we – als dat nodig is – prednison tijdens de zwangerschap gewoon voor.
Prednison gaat (in kleine hoeveelheden) over in de borstvoeding. Als u een lage dosering gebruikt, geeft het waarschijnlijk weinig risico voor de baby. Wilt u borstvoeding geven, overleg dan eerst met uw arts of verpleegkundige. Bij borstvoeding en prednison raden we aan na inname van prednison vier uur te wachten met de volgende borstvoeding.
Vragen?
Er gaan veel verhalen rond over prednison. Prednison is, mits zorgvuldig toegepast, zeer waardevol bij de behandeling van inflammatoire (chronische) darmziekten.
Heeft u nog vragen over de behandeling? Of heeft u klachten of vragen als u weer thuis bent? Neem dan contact op met uw behandelend MDL-arts of IBD-verpleegkundige.
De IBD-verpleegkundige kunt u bereiken op het telefonisch spreekuur op maandag, dinsdag, donderdag en vrijdag tussen 9:00 en 10:00 uur.
T 088 753 39 52
E-mail: IBD@tergooi.nl
U kunt tijdens kantooruren ook contact opnemen met het MDL-centrum T 088 753 16 10
Contact
IBD team
T 088 753 16 10 of T 088 753 3952 (telefonisch spreekuur) E IBD@tergooi.nl
Maag-, Darm-, Leverziekten - Polikliniek T 088 753 16 10
klantcontactcentrum@tergooi.nl Ma t/m vr van 08:00 – 16:30 uur
