1
Prednison en diabetes
Over het verhoogde risico op diabetes bij het gebruik van prednison.
Prednison en diabetes
Prednison, prednisolon of dexamethason kunnen de regulatie van uw diabetes verstoren of een sluimerende diabetes zichtbaar maken. Dit kan klachten veroorzaken of de huidige behandeling verstoren. Een goede suikerregulatie is verder van invloed op uw herstel.
Daarom willen wij u met deze tekst op de hoogte stellen van een aantal belangrijke aandachtspunten.
Wat is prednison?
Prednison is een merknaam van een medicijn dat behoort tot de groep corticosteroïden.
Dit medicijn remt overgevoeligheidsreacties en ontstekingen. Van de corticosteroïden is prednison het meest bekende medicijn, daarom gebruiken we verder in deze tekst het woord prednison. Voorbeelden van andere geregistreerde geneesmiddelen zijn
hydrocortison en dexamethason.
Gevolgen van prednison
Wie prednison gebruikt, moet rekening houden met het effect op de glucosewaarden.
Prednisongebruikers kunnen een verstoorde suikerregulatie (diabetes) krijgen na langdurige inname of veelvuldige kuren. Meestal ontstaat dit binnen zes weken na het starten van de behandeling. Bij mensen met suikerziekte kan de behoefte aan insuline toenemen. Dit betekent dat in veel gevallen de medicatie zoals insuline en tabletten moet
2
worden verhoogd. Is er al een sluimerende suikerziekte aanwezig met alleen dieet of tijdens een zwangerschap? Dan kan deze verstoring al bij een eerste kuur voorkomen.
Effect op de glucosewaarden
Bij het innemen van prednison, eenmaal per dag in de ochtend, ontstaat een specifiek beeld in het verloop van de bloedglucosewaarden over de dag. De bloedglucosewaarde is in de namiddag het hoogst; de waarden kunnen oplopen tot boven de 20 mmol/l. In de nacht en de vroege ochtend is de bloedglucosewaarde vaak weer normaal, dit heet ook wel de
‘nuchtere waarde’).
Verschijnselen van hoge glucose kunnen zijn:
Extreme dorst, droge mond/tong Veel en vaak plassen
Vermoeidheid, lusteloosheid en/of algehele zwakte
Last van ogen, zoals rode en branderige ogen, wazig zien, dubbel of slecht zien Slechtgenezende wondjes
Kortademigheid of pijn in de benen bij het lopen Infecties, zoals blaasontsteking, schimmelinfecties Gewichtsverlies ondanks een goede eetlust
Bij verhoogde glucose is het beter geen koolhydraatrijke en/of suikerhoudende dranken te drinken als dorstlesser. Beter is het om water en/of thee te drinken. Koffie en thee drinkt u natuurlijk zonder suiker. Ook melkproducten bevatten suiker. Dus hier geldt ook, gelieve niet als dorstlesser te gebruiken.
Adviezen bij prednison
Bij het gebruik van prednison bij diabetes is het belangrijk de glucosewaarden goed te controleren. Controle en het eventueel aanpassen van de insulinedosering is dus
noodzakelijk. Door een verandering in de dosering van tabletten of insuline, is de kans op een te lage bloedglucosewaarden aanwezig. Uw diabetesverpleegkundige, diëtiste, huisarts of specialist zal u hierbij ondersteunen. Neem prednison ’s morgens in, zodat het overdag mogelijk is een eventuele stijging van bloedglucosewaarde zo goed mogelijk te behandelen.
Wanneer bellen?
Laat bij niet bekende diabetes tijdens de kuur tweemaal per week, bij voorkeur in de namiddag of voor het avondeten, een niet nuchtere bloedglucose bepalen door bijvoorbeeld uw huisarts, behandelaar of diabetesverpleegkundige.
Overleg met uw huisarts, behandelaar of diabetesverpleegkundige:
als de gemeten bloedglucosewaarden regelmatig boven 15 mmol/l zijn, ondanks medicatieaanpassing
Bel dezelfde dag met uw huisarts, behandelaar of diabetesverpleegkundige:
3
als u een ontsteking of infectie heeft en u voelt zich ziek bij koorts, braken of diarree
als u klachten krijgt zoals meer dorst, veel plassen, moeheid of jeuk Bel direct uw huisartsenpost:
als u erg zwak of suf wordt moeilijk ademt (snel en/of diep) bij braken
Patiënten die al bekend zijn met diabetes moeten nadat ze zijn gestart met corticosteroïden 4 keer per dag de bloedsuiker controleren. Hierbij ligt ook de nadruk op overdag, omdat de nuchtere waarde vaak normaal is.
Door een verandering in de dosering van tabletten of insuline, is de kans op te lage glucosewaarden aanwezig. Dit heet een hypoglycaemie, oftewel hypo als de gemeten bloedglucose lager dan 3.5 mmol/l is. Bij een hypoglycaemie en/of bij klachten in
combinatie met een bloedglucose < 4 adviseren we u de volgende maatregelen te nemen.
1. Inname van 15 – 20 gram koolhydraten;
4 – 6 tabletten druivensuikertabletten
Glas limonade van 30 ml siroop (geen suikervrije) 200 ml frisdrank (geen light) of vruchtensap 8 – 10 pepermuntjes
2. Controle bloedglucose na 15 – 20 minuten. Indien bloedglucose nog te laag is, bovenstaande herhalen.
3. Een extra koolhydraat (ongeveer 15 gram koolhydraten) bevattend tussendoortje eten, indien de eerstvolgende maaltijd nog 1,5 uur of langer duurt.
Bij lichamelijke inspanning kan het innemen van extra koolhydraten de kans op het ontstaan van een hypoglycaemie verminderen.
Aandachtspunten
Na een aantal weken gebruik van corticosteroïden kan de insulinebehoefte ook weer dalen.
Uw glucosegehalte kan dan gaan dalen, met name in de nacht en vroege ochtend. Bij vermindering van de dosis corticosteroïden of het staken hiervan is het effect in de regel pas na twee dagen merkbaar, vooral bij dexamethason. Het is dus belangrijk dat bij wijziging of stoppen van deze medicatie aan ons, diabetes-
verpleegkundigen, doorgeeft. Vanzelfsprekend gaan we u volgen tijdens de behandeling en gaan de mogelijke glucosestijgingen zo goed mogelijk behandelen. Want een goede
glucoseregulatie is van invloed op uw herstel.
Tergooi, diabetesverpleegkundigen.
Telefonisch spreekuur: 11:00 – 12:00 uur, maandag tot en met vrijdag.
4
T 088 753 16 00 Hilversum T 088 753 23 10 Blaricum E-mail: diabetes@tergooi.nl.
Contact
Interne Geneeskunde - Polikliniek T 088 753 11 50
klantcontactcentrum@tergooi.nl Ma t/m vr 08:00 – 16:30 uur
